ΠΛ Λαχ 178a–180a
Προοίμιον: οι λόγοι που υπαγόρευσαν την πρόσκληση των Νικία και Λάχητα στην επίδειξη του οπλομάχου
Θέμα του διαλόγου είναι η φύση της ανδρείας. Ο Λυσίμαχος και ο Μελησίας κάλεσαν τους Νικία και Λάχητα να παρακολουθήσουν στρατιωτικές ασκήσεις με βαρύ οπλισμό, ώστε οι δύο διάσημοι αυτοί στρατηγοί να αποφανθούν για τη χρησιμότητα μιας τέτοιας στρατιωτικής εκπαίδευσης για τους γιους τους.
[178a] ΛΥ. Τεθέασθε μὲν τὸν ἄνδρα μαχόμενον ἐν ὅπλοις, ὦ
Νικία τε καὶ Λάχης· οὗ δ’ ἕνεκα ὑμᾶς ἐκελεύσαμεν συνθεά-
σασθαι ἐγώ τε καὶ Μελησίας ὅδε, τότε μὲν οὐκ εἴπομεν, νῦν
δ’ ἐροῦμεν. ἡγούμεθα γὰρ χρῆναι πρός γε ὑμᾶς παρρησιά-
ζεσθαι. εἰσὶ γάρ τινες οἳ τῶν τοιούτων καταγελῶσι, καὶ ἐάν
[178b] τις αὐτοῖς συμβουλεύσηται, οὐκ ἂν εἴποιεν ἃ νοοῦσιν, ἀλλὰ
στοχαζόμενοι τοῦ συμβουλευομένου ἄλλα λέγουσι παρὰ τὴν
αὑτῶν δόξαν· ὑμᾶς δὲ ἡμεῖς ἡγησάμενοι καὶ ἱκανοὺς γνῶναι
καὶ γνόντας ἁπλῶς ἂν εἰπεῖν ἃ δοκεῖ ὑμῖν, οὕτω παρελάβομεν
ἐπὶ τὴν συμβουλὴν περὶ ὧν μέλλομεν ἀνακοινοῦσθαι. ἔστιν
[179a] οὖν τοῦτο, περὶ οὗ πάλαι τοσαῦτα προοιμιάζομαι, τόδε. ἡμῖν
εἰσὶν ὑεῖς οὑτοιί, ὅδε μὲν τοῦδε, πάππου ἔχων ὄνομα Θουκυ-
δίδης, ἐμὸς δὲ αὖ ὅδε ―παππῷον δὲ καὶ οὗτος ὄνομ’ ἔχει
τοὐμοῦ πατρός· Ἀριστείδην γὰρ αὐτὸν καλοῦμεν― ἡμῖν οὖν
τούτων δέδοκται ἐπιμεληθῆναι ὡς οἷόν τε μάλιστα, καὶ μὴ
ποιῆσαι ὅπερ οἱ πολλοί, ἐπειδὴ μειράκια γέγονεν, ἀνεῖναι
αὐτοὺς ὅτι βούλονται ποιεῖν, ἀλλὰ νῦν δὴ καὶ ἄρχεσθαι
αὐτῶν ἐπιμελεῖσθαι καθ’ ὅσον οἷοί τ’ ἐσμέν. εἰδότες οὖν καὶ
[179b] ὑμῖν ὑεῖς ὄντας ἡγησάμεθα μεμεληκέναι περὶ αὐτῶν, εἴπερ
τισὶν ἄλλοις, πῶς ἂν θεραπευθέντες γένοιντο ἄριστοι· εἰ δ’
ἄρα πολλάκις μὴ προσεσχήκατε τὸν νοῦν τῷ τοιούτῳ, ὑπομνή-
σοντες ὅτι οὐ χρὴ αὐτοῦ ἀμελεῖν, καὶ παρακαλοῦντες ὑμᾶς
ἐπὶ τὸ ἐπιμέλειάν τινα ποιήσασθαι τῶν ὑέων κοινῇ μεθ’
ἡμῶν. ὅθεν δὲ ἡμῖν ταῦτ’ ἔδοξεν, ὦ Νικία τε καὶ Λάχης,
χρὴ ἀκοῦσαι, κἂν ᾖ ὀλίγῳ μακρότερα. συσσιτοῦμεν γὰρ
δὴ ἐγώ τε καὶ Μελησίας ὅδε, καὶ ἡμῖν τὰ μειράκια παρα-
[179c] σιτεῖ. ὅπερ οὖν καὶ ἀρχόμενος εἶπον τοῦ λόγου, παρρη-
σιασόμεθα πρὸς ὑμᾶς. ἡμῶν γὰρ ἑκάτερος περὶ τοῦ ἑαυτοῦ
πατρὸς πολλὰ καὶ καλὰ ἔργα ἔχει λέγειν πρὸς τοὺς νεανίσκους,
καὶ ὅσα ἐν πολέμῳ ἠργάσαντο καὶ ὅσα ἐν εἰρήνῃ, διοικοῦντες
τά τε τῶν συμμάχων καὶ τὰ τῆσδε τῆς πόλεως· ἡμέτερα δ’
αὐτῶν ἔργα οὐδέτερος ἔχει λέγειν. ταῦτα δὴ ὑπαισχυνόμεθά
τε τούσδε καὶ αἰτιώμεθα τοὺς πατέρας ἡμῶν ὅτι ἡμᾶς μὲν
[179d] εἴων τρυφᾶν, ἐπειδὴ μειράκια ἐγενόμεθα, τὰ δὲ τῶν ἄλλων
πράγματα ἔπραττον· καὶ τοῖσδε τοῖς νεανίσκοις αὐτὰ ταῦτα
ἐνδεικνύμεθα, λέγοντες ὅτι εἰ μὲν ἀμελήσουσιν ἑαυτῶν καὶ
μὴ πείσονται ἡμῖν, ἀκλεεῖς γενήσονται, εἰ δ’ ἐπιμελήσονται,
τάχ’ ἂν τῶν ὀνομάτων ἄξιοι γένοιντο ἃ ἔχουσιν. οὗτοι μὲν
οὖν φασιν πείσεσθαι· ἡμεῖς δὲ δὴ τοῦτο σκοποῦμεν, τί
ἂν οὗτοι μαθόντες ἢ ἐπιτηδεύσαντες ὅτι ἄριστοι γένοιντο.
[179e] εἰσηγήσατο οὖν τις ἡμῖν καὶ τοῦτο τὸ μάθημα, ὅτι καλὸν εἴη
τῷ νέῳ μαθεῖν ἐν ὅπλοις μάχεσθαι· καὶ ἐπῄνει τοῦτον ὃν
νῦν ὑμεῖς ἐθεάσασθε ἐπιδεικνύμενον, κᾆτ’ ἐκέλευε θεάσασθαι.
ἔδοξε δὴ χρῆναι αὐτούς τε ἐλθεῖν ἐπὶ θέαν τἀνδρὸς καὶ ὑμᾶς
συμπαραλαβεῖν ἅμα μὲν συνθεατάς, ἅμα δὲ συμβούλους τε
καὶ κοινωνούς, ἐὰν βούλησθε, περὶ τῆς τῶν ὑέων ἐπιμελείας.
[180a] ταῦτ’ ἐστὶν ἃ ἐβουλόμεθα ὑμῖν ἀνακοινώσασθαι. ἤδη οὖν
ὑμέτερον μέρος συμβουλεύειν καὶ περὶ τούτου τοῦ μαθήματος,
εἴτε δοκεῖ χρῆναι μανθάνειν εἴτε μή, καὶ περὶ τῶν ἄλλων, εἴ
τι ἔχετε ἐπαινέσαι μάθημα νέῳ ἀνδρὶ ἢ ἐπιτήδευμα, καὶ περὶ
τῆς κοινωνίας λέγειν ὁποῖόν τι ποιήσετε.
***
ΛΥ. Είδατε, και συ Νικία, και συ Λάχη, τον ωπλισμένον άνδρα στην επίδειξή του. Για ποιο λόγο όμως σας παρακινήσαμε και εγώ και ο Μελησίας εδώ να παρευρεθήτε σε τούτο το θέαμα μαζί μας, δε σας είπαμε τότε. Θα σας πούμε τώρα· γιατί φρονούμε ότι με σας πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Υπάρχουν, αλήθεια, μερικοί άνθρωποι, που περιγελούν τα τέτοια θεάματα, που όμως, αν κανείς τους συμβουλευτή, δε θα 'λεγαν εκείνα που έχουν στο νου τους. Προσπαθώντας να εικάσουν τη γνώμη εκείνου που τους συμβουλεύεται, λέγουν άλλα, αντίθετα με ό,τι σκέπτονται. Επειδή εμείς θεωρούμε ότι σεις και ικανοί είστε να κρίνετε και, άμα σχηματίσετε γνώμη, θα μας πήτε ελεύθερα ό,τι σκέπτεστε, γι' αυτό σας καλέσαμε να εξετάσωμε μαζί το ζήτημα για το οποίο θα ζητήσωμε τη γνώμη σας. Εκείνο λοιπόν για το οποίο από ώρα τώρα τόσο μακρό προοίμιο σας κάνω, είναι τούτο.
Τούτοι εδώ είναι γιοι μας, αυτός γιος του Μελησία έχει το όνομα του πάππου του, Θουκυδίδης, και δικός μου πάλι είναι τούτος εδώ· έχει κι αυτός το όνομα του πάππου του, του πατέρα μου· τον ονομάζομε Αριστείδη. Εμείς λοιπόν είμαστε αποφασισμένοι να τους φροντίσωμε όσο γίνεται περισσότερο, και να μην κάμωμε όπως οι περισσότεροι, μόλις φτάσουν στην πρώτη εφηβική ηλικία να τους επιτρέψωμε να κάνουν ό,τι τους αρέσει, αλλά από την ώρα ακριβώς τούτη να αρχίσωμε να τους φροντίζωμε όσο μας επιτρέπουν οι δυνάμεις μας. Επειδή λοιπόν ξέρομε ότι και σεις έχετε γιους, σκεφτήκαμε ότι θα έχετε μελετήσει, περισσότερο από κάθε άλλον, με ποιο τρόπο, αν τους φροντίσετε, θα γίνονταν άριστοι πολίτες. Αν πάλι δεν έχετε στρέψει την προσοχή σας στο σοβαρό τούτο ζήτημα, θα σας υπενθυμίσωμε ότι δεν πρέπει να το αμελήτε, και θα σας παρακαλέσωμε να ενδιαφερθήτε για την ανατροφή των παιδιών σας μαζί με μας.
Από πού μας ήλθαν τούτες οι σκέψεις αξίζει να ακούσετε, και συ Νικία, και συ Λάχη, κι ας είναι λίγο πολλά. Να, εγώ και ο Μελησίας αποδώ τρώμε μαζί και, στο πλάγι μας, μαζί μας και οι γιοι μας. Όπως ακριβώς σας είπα και στην αρχή, θα είμαστε μαζί σας ειλικρινείς. Καθένας λοιπόν από μας έχει να διηγάται στους νεανίσκους για τον δικό του πατέρα πολλές και καλές πράξεις, όσα έργα έκαμαν και στον πόλεμο και στην ειρήνη, όταν διοικούσαν τους συμμάχους και την πόλη. Δικά μας όμως έργα κανείς από τους δυο μας δεν έχει να λέγη. Γι' αυτό δα και κάποια ντροπή αισθανόμαστε απέναντι των παιδιών μας και με τους πατέρες μας τα βάζομε, γιατί εμάς, μόλις γενήκαμε έφηβοι, μας άφησαν να ζούμε όπως θέλαμε και ασχολούνταν με τις υποθέσεις των άλλων. Αυτά ακριβώς αναπτύσσομε σε τούτους εδώ τους νεανίσκους και τους λέμε ότι, αν δεν φροντίσουν για τον εαυτό τους και δεν μας ακούσουν, θα γίνουν άσημοι, ενώ αν φροντίσουν, μπορεί να γίνουν αντάξιοι του ονόματός των.
Οι γιοι μας υπόσχονται ότι θα μας ακούσουν∙ εμείς πάλι εξετάζομε τούτο δω: τι σπουδή αν έκαναν και τι δρόμο ζωής αν ακολουθούσαν, θα γίνονταν, όσο το δυνατόν, άριστοι άνθρωποι. Κάποιος λοιπόν μας έδωσε την ιδέα ότι και τούτη η σπουδή, η οπλομαχητική, θα ήταν καλή για το νέο να τη μάθη. Και μας παινούσεν αυτόν, που πριν λίγο παρακολουθήσατε την επίδειξή του, και μας παρότρυνε να τον δούμε. Έτσι είναι που σκεφτήκαμε ότι καλό είναι και μεις να 'ρθουμε να τον δούμε και σας να πάρωμε μαζί μας συνθεατάς και την ίδια ώρα και συμβούλους, και αν θέλετε, και συντρόφους στο ζήτημα της ανατροφής των αγοριών μας.
Αυτά είναι όσα θέλαμε να σας ανακοινώσωμε. Σειρά σας τώρα να μας συμβουλεύετε και για το μάθημα αυτό, αν νομίζετε ότι πρέπει να το σπουδάσουν ή όχι, και για τα άλλα, αν δηλαδή έχετε να συστήσετε καμμιά σπουδή ή καμμιά ασχολία κατάλληλη για νέο, και για τη συνεργασία να μας πήτε, τι θα κάμετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου