Τετάρτη 8 Ιουνίου 2022

Μικρές ιστορίες αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων

Kάποτε ο φιλόσοφος Αρίστιππος ο Κυρηναίος ναυάγησε κοντά στη Ρόδο. Όταν έφτασε στην ακτή, έχοντας χάσει όλα του τα υπάρχοντα, δεν το έβαλε κάτω. Κατευθύνθηκε προς την πόλη και πήγε σε ένα από τα γυμναστήρια της. Εκεί μίλησε τόσο ωραία για φιλοσοφικά θέματα, που τους γοήτευσε όλους. Οι Ροδίτες τότε, του έδωσαν όχι μόνον ότι είχε ανάγκη ο ίδιος αλλά τα απαραίτητα και για τους συντρόφους του. Όταν εκείνοι πλέον ήταν έτοιμοι να επιστρέψουν στην πατρίδα τους τον ρώτησαν: «τι μήνυμα θέλεις να μεταφέρουμε στην πατρίδα;» ο Αρίστιππος απάντησε: «Πως οι γονείς πρέπει να οπλίζουν τα παιδιά τους με τέτοιο πλούτο, ο οποίος ακόμα και ύστερ’ από ένα ναυάγιο να είναι ικανός να φτάσει κολυμπώντας μαζί με τον ιδιοκτήτη του στη στεριά!»

«Ν’ αρπάζεις την κάθε στιγμή και να τη χαίρεσαι, γιατί μόνο η στιγμή μας ανήκει». Αυτή είναι η ουσία της φιλοσοφίας του.

Υπάρχει μια ιστορία που θέλει τον Ευκλείδη να είχε μεταμφιεστεί σε γυναίκα για να επισκεφτεί τον φυλακισμένο δάσκαλο του (Σωκράτη), εξαιτίας του μεγαρικού ψηφίσματος, το οποίο απαγόρευε στους Μεγαρείς να βρίσκονται στην Αθήνα, με αποτέλεσμα η ζωή του να απειλείται με θάνατο.

«Ευδαιμονίη ουκ εν βοσκήμασιν οικεί ουδέ εν χρυσώ. ψυχή οικητήριον δαίμονος», Δημ. 171.
– Η ευτυχία δεν κατοικεί στα ζώα που βοσκούν, ούτε στον χρυσό. ενδιαίτημα του Θεού (που είναι πηγή τής ευτυχίας) είναι η ψυχή (του ανθρώπου).

O μελαγχολικός φιλόσοφος

Ο Διογένης Λαέρτιος αποδίδει στον Θεόφραστο τη θεωρία ότι ο Ηράκλειτος δεν κατάφερε να ολοκληρώσει κάποια από τα έργα του, λόγω της μελαγχολίας του

Γράφει ο Heidegger για την Ηράκλειτο:

Ο Ηράκλειτος είναι ο φωτεινός. γιατί λέει το φωτίζον, προσπαθώντας να προσκαλέσει την λάμψη του μέσα στην γλώσσα του στοχασμού. Το φωτίζον διαρκεί, καθόσον φωτίζει. Ονομάζουμε τούτο το ξέφωτο. Τα παραθέματα δεν μας μεταβιβάζουν το ουσιώδες την ενότητα της εσωτερικής δομής του γραπτού του Ηράκλειτου. Το ότι ο στοχασμός μας βρίσκει δύσκολα τον δρόμο του προς αυτό το οποίο χορηγεί ώστε απλά και μόνο να το αντικρίσουμε, δεν μπορεί να οφείλεται ούτε στον περιορισμένο χαρακτήρα του κυρίαρχου νου, ούτε σε μια αποστροφή προς τις απόψεις που θορυβούν το σύνηθες και ενοχλούν το συνηθισμένο. Μάλλον πρέπει να εικάσουμε ότι γνωρίζουμε τόσα πολλά και βιαζόμαστε τόσο πολύ να πιστέψουμε, ώστε δεν μπορούμε να αισθανθούμε οικεία μέσα στο ορθά εννοούμενο ερωτάν. Να θαυμάσουμε αυτό που είναι απλό και να αποδεχθούμε αυτό τον θαυμασμό ως τόπο διαμονής. Ο Ηράκλειτος είναι σκοτεινός. Γιατί ερωτώντας στοχάζεται προς την κατεύθυνση του ξέφωτου.

Έργο αγαπητό σε ουμανιστικούς κύκλους: συμφιλίωση μεταφυσικής και φυσικής, υπεροχή πλατωνισμού έναντι αριστοτελισμού.

Υπάρχει μια παραδοσιακή στερεότυπη εικόνα, που θέλει τον Ηράκλειτο να κλαίει και τον Δημόκριτο να γελά (Η οποία προέρχεται κυρίως από το έργο του Λουκιανού).

Ο Αρχύτας γεννήθηκε το 428 π.Χ. στον Τάραντα της Μεγάλης Ελλάδας (Magna Graecia), ήταν επιφανής Πυθαγόρειος φιλόσοφος. Ανήκει στην δεύτερη γενιά Πυθαγορείων και υπήρξε μαθητής του Φιλολάου του Κροτωνιάτη . Υπήρξε δάσκαλος πολλών και ο πιο γνωστός μαθητής του στα μαθηματικά είναι ο Εύδοξος ο Κνίδιος. Θαυμαζόταν από όλους για τις αρετές του. Θεωρείται από τους μεγαλύτερους διανοητές της ελληνικής αρχαιότητας. Ο Αριστοτέλης έγραψε γι´ αυτόν ειδική πραγματεία, η οποία δεν έχει διασωθεί: «Η φιλοσοφία του Αρχύτα». Είναι αυτός που λέγεται ότι έσωσε τον Πλάτωνα με επιστολή του προς τον τύραννο των Συρακουσών Διονύσιο τον Β’ ο οποίος ήταν έτοιμος να τον σκοτώσε. Υπήρξε στρατηγός στην πόλη του επτά φορές, τη στιγμή που ο νόμος απαγόρευε σε όλους τους άλλους να πάρουν τη θέση αυτή για δεύτερη φορά. Ο Αριστόξενος μάλιστα αναφέρει ότι ποτέ δεν ηττήθηκε σε καμία μάχη. Την εποχή που ήταν αρχηγός του κράτους του Τάραντα (380-345 π.Χ.), καταγράφεται από τους ιστορικούς ότι η πόλη του Τάραντα έφθασε στη μεγαλύτερη ακμή της και γνώρισε τη μεγαλύτερη οικονομική άνθιση.

Ο Κράτης ο Θηβαίος (περίπου 365 – 285 π.Χ) ήταν κυνικός φιλόσοφος από τη Θήβα. Ο Κράτης έδωσε όλη του την περιουσία για να ζήσει στην πενία, στους δρόμους της Αθήνας. Σεβαστός στον λαό της Αθήνας, έμεινε γνωστός ως ο δάσκαλος του Ζήνωνα του Κιτιέα, τον δημιουργό του Στωικισμού. Διάφορα τμήματα των διδασκαλιών του έχουν διασωθεί, συμπεριλαμβανομένου μιας περιγραφής για μια ιδανική κυνική πολιτεία.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου