Το 1974, η σέρβα καλλιτέχνης Μαρίνα Αμπράμοβιτς (Marina Abramovic) τόλμησε να πραγματοποιήσει ένα τρομακτικό πρότζεκτ, το Rhythm 0, για να εξετάσει πώς σκέφτονται οι άνθρωποι. Η Αμπράμοβιτς θα σταθεί ακίνητη για έξι ώρες στο Studio Morra της Νάπολης, ενώ οι άνθρωποι που ήρθαν να τη δουν, κλήθηκαν να κάνουν ό, τι θέλουν σε αυτήν χρησιμοποιώντας ένα από τα 72 αντικείμενα που είχε τοποθετήσει σε ένα τραπέζι.
Η Αμπράμοβιτς στάθηκε στη μέση του δωματίου με μια πινακίδα που περιέχει τις εξής λέξεις: Οδηγίες. Υπάρχουν 72 αντικείμενα στο τραπέζι που μπορεί κανείς να τα χρησιμοποιήσει πάνω μου όπως επιθυμεί. Εκτέλεση. Είμαι το αντικείμενο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναλαμβάνω την πλήρη ευθύνη. Διάρκεια: 6 ώρες (8 μ.μ. - 2 π.μ.).
Αυτό που συνέβη τις επόμενες έξι ώρες ήταν τουλάχιστον τρομακτικό. Το πρότζεκτ άρχισε ήρεμα. Κάποιος την έστρεψε. Κάποιος έσπρωξε τα χέρια της στον αέρα. Κάποιος άλλος την άγγιξε κάπως απαλά. Την τρίτη ώρα, όλα τα ρούχα της κόπηκαν με ξυράφι. Την τέταρτη ώρα, οι ίδιες λεπίδες άρχισαν να εξερευνούν το δέρμα της. Διάφορες μικρές σεξουαλικές επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν στο σώμα της. Ήταν τόσο όμως η Αμπράμοβιτς αφοσιωμένη στο πείραμα που δεν θα είχε αντισταθεί ακόμα και στον βιασμό ή τη δολοφονία της. Τα πράγματα χειροτέρευσαν τις τελευταίες δύο ώρες.
Το πείραμα πέτυχε…
Η ίδια είπε "είναι φοβερό, πόσο βίαιοι γίνονται οι άνθρωποι σε ανθρώπους που δεν προβάλλουν καμία αντίσταση και πόσο εύκολα μπορεί ένας φυσιολογικός άνθρωπος να δεχτεί βία από κάποιον που θεωρεί εντελώς φυσιολογικό...
Η Αμπράμοβιτς αυτά που ανέφερε αργότερα για το τι έκαναν οι άνθρωποι σε αυτήν ήταν ακόμη πιο θλιβερά. Υπενθύμισε: «Ένιωσα ότι βιάστηκα, έκοψαν τα ρούχα μου, κόλλησαν αγκάθια τριαντάφυλλου στο στομάχι μου, στόχευσαν το όπλο στο κεφάλι μου». Όταν πέρασαν οι έξι ώρες, η Αμπράμοβιτς άρχισε να περπατάει ανάμεσα στους ανθρώπους. Δεν μπορούσαν να την κοιτάξουν στο πρόσωπο. Η Αμπράμοβιτς παρατήρησε ότι οι άνθρωποι δεν ήθελαν καμία αντιπαράθεση μαζί της. Δεν ήθελαν να θεωρηθούν υπόλογοι ή να κριθούν για αυτό που έκαναν. Φαινόταν σαν να ήθελαν να ξεχάσουν πώς τους άρεσε να την πληγώνουν.
Το πείραμα αυτό αποκαλύπτει κάτι φοβερό για την ανθρωπότητα
Δείχνει πόσο γρήγορα ένα άτομο μπορεί να σας βλάψει κάτω από ευνοϊκές συνθήκες (όταν δεν υπάρχει φόβος για τιμωρία). Δείχνει ότι αν κάποιος προσφέρει τη "σκηνή", η πλειονότητα των «φυσιολογικών» ανθρώπων, προφανώς μπορεί να γίνουν πραγματικά βίαιοι. Έτσι, το πείραμα αποδεικνύει ότι η εγγενής φύση των ανθρώπων είναι κακή. Εάν οι άνθρωποι συμπεριφέρονται με δίκαιο τρόπο, αυτό οφείλεται κυρίως στον φόβο της κοινωνικής καταδίκης Ο φόβος της νομικής τιμωρίας Όταν απουσιάζουν αυτοί οι δύο τύποι φόβου, οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν ακόμη και τα πιο απαίσια πράγματα στη ζωή.
Όταν η κοινωνία δεν καταδικάζει τους διεφθαρμένους, αλλά εκτιμά ένα άτομο με βάση αυτά που έχει επιτύχει στη ζωή και όχι ως άτομο σε άτομο, οι άνθρωποι τείνουν να εστιάζουν την προσπάθειά τους να επιτύχουν δύναμη και πλούτο για να κερδίσουν τον σεβασμό της κοινωνίας και έτσι γίνομαι διεφθαρμένος. Μόλις αυτοί οι διεφθαρμένοι επιτύχουν επαρκή πλούτο και δύναμη, μπορούν να διαχειριστούν το σύστημα απονομής δικαιοσύνης και να ξεφύγουν ακόμη και από τη νομική τιμωρία. Η διαφθορά μπορεί να ελεγχθεί μόνο αν η αυστηρή τιμωρία και η κοινωνική καταδίκη μπορούν να επιβληθούν αυστηρά σε μια κοινωνία. Εάν αυτοί οι φόβοι απουσιάζουν, οι άνθρωποι θα έδειχναν την αληθινή τους φύση και θα γίνουν διεφθαρμένοι και κακοί αντικαθιστώντας την ειλικρίνεια και την καλοσύνη από την κοινωνία.
Φυσικά πολλοί αντιδρούν και κρίνουν ότι είναι λάθος να συμπεράνουμε από αυτό το πείραμα ότι η εγγενής φύση ενός ανθρώπου είναι κακή. Όμως στο περίφημο έργο του «Λεβιάθαν», ο Άγγλος φιλόσοφος Τόμας Χομπς, πρωτοπόρος θεωρητικός της νεωτερικής πολιτικής φιλοσοφίας, επιχείρησε να καταδείξει ιστορικά ότι οι άνθρωποι δεν διαθέτουν αγαθή φύση, αλλά αντίθετα: «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος» (Homo homini lupus).
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου