ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΥΠΑΡΞΙΑΚΟ ΑΓΧΟΣ...

Πέραν όλων των άλλων αγωνιών και ψυχοπιεστικών καταστάσεων τις οποίες θεωρείται βέβαιο ότι βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος και ιδιαίτερα εκείνος, ο οποίος διαβιοί σε κοινωνικά πλαίσια που μαστίζονται από έντονη κοινωνικο-οικονομική κρίση, δε θα πρέπει να παραθεωρείται και η σημασία του υπαρξιακού άγχους ως ιδιαίτερου ψυχικού γεγονότος με πολύπλευρες επιδράσεις στην ψυχοσωματική ισορροπία. Ορισμένως, ο Paul Tillich στην προσπάθειά του να το προσδιορίσει εννοιολογικά και να του προσδώσει πιο σαφές περιεχόμενο, κατέληξε ότι πρόκειται για μορφή νεύρωσης που συνδέεται με τρεις έννοιες-άξονες: τύχη-θάνατος, νόημα-κενό και ενοχή-καταδίκη. Ο ίδιος δε θεωρούσε, όπως και ο Otto Rank, ότι η ενατένιση του πεπερασμένου του ανθρώπινου βίου και η αδυναμία του ανθρώπου ενώπιον της βεβαιότητας του θανάτου προκαλούν αυτό το φόβο. Συγκεκριμένως, στον πρώτο άξονα, το άγχος θανάτου συνιστά την απόλυτη απειλή για τη ζωή και την προσωπική ευεξία εκάστου προσώπου. Ο δεύτερος άξονας αναφέρεται στη σημασία που αποδίδει ένας άνθρωπος στην ίδια τη ζωή, ενώ ο τρίτος σχετίζεται με την ηθική συμπεριφορά και την ηθική ταυτότητα του κάθε ανθρώπου χωριστά.

Έχει υποστηριχθεί ότι το άγχος συνιστά το κυρίαρχο εκείνο συναίσθημα που συνδέεται με το θάνατο και ο φόβος μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη καταθλιπτικής και αγχώδους διαταραχής που θα αναδείξει αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό, το μέλλον και τον κόσμο. Η έλλειψη σαφούς στοχοθεσίας και αποτελεσματικής δράσης συνήθως αποτελεί τη βασική ένδειξη του υπερβολικού άγχους. Το μακροχρόνιο και έντονο υπαρξιακό άγχος ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και σε ψυχωτικές καταστάσεις. Για τον λόγο αυτό, οι άνθρωποι θα πρέπει να ενθαρρύνονται στη βίωση των συναισθημάτων τους, καθώς έτσι αποκτούν πληρέστερη αντίληψη της ύπαρξής τους. Ο May, επίσης, υπογράμμισε τη σημαντική συμβολή της ψυχοθεραπείας για την ορθολογική διαχείριση του υπαρξιακού άγχους, υποστηρίζοντας ότι ενδυναμώνει το θεραπευόμενο ώστε να αναδομήσει τη ζωή του, να ανασυντάξει το προσωπικό αξιακό του πλαίσιο και να συνθέσει μια ρεαλιστική και υπεύθυνη στοχοθεσία.

Ιδιαιτέρως δε, όσον αφορά στους εφήβους, έχει φανεί ότι ο φόβος θανάτου είναι ένας από αυτούς που αναφέρουν πιο συχνά. Συγκεκριμένα, έχει επισημανθεί η συστηματική τους προσπάθεια να αντιμετωπίσουν τις όποιες υπαρξιακές αγωνίες βιώνουν εξαιτίας του γεγονότος του θανάτου, της προσωπικής μοναξιάς και της διαρκούς αναζήτησης για νοηματοδότηση του προσωπικού βίου. Η προσπάθειά τους να βρουν το νόημα και το σκοπό της ζωής συνιστά κεντρικό θέμα της εφηβικής περιόδου με σημαντικές τόσο θετικές όσο και αρνητικές διαστάσεις, ενώ παράλληλα έχει διαπιστωθεί ότι η αδυναμία του εφήβου να προσδώσει νόημα και σκοπό στη ζωή του συνδέεται με υψηλά επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Έτσι, το υπαρξιακό του άγχος είναι δυνατό να πυροδοτήσει αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό του, τον κόσμο και το μέλλον.