Αχέροντας , ο μυθικός ποταμός γιός του Ουρανού και της Γαίας αναφέρεται ως , ο σπουδαιότερος ποταμός της αρχαιότητας μετά τον Ωκεανό.Πολλές οι αναφορές και οι μύθοι για τον παράξενο και μυστήριο ποταμό που μετέφερε τις ψυχές στον Κάτω κόσμο , στο βασίλειο του Άδη .
Στην αρχαιότητα τα νερά του ήταν μαύρα και πικρά ,λέει ο μύθος και δεν φύτρωνε τίποτα στις όχθες του .
Σήμερα τα νερά του είναι γλυκά και πεντακάθαρα με περισσότερα από 600 είδη βλάστησης στις όχθες του .
Κάποτε δεν μπορούσε κανείς να διασχίσει τις πύλες του Άδη, τις φύλαγε ο Κέρβερος ο φοβερός και τρομερός τερατόμορφος σκύλος με τα τρία κεφάλια και την φιδίσια ουρά.
Σήμερα οι πύλες είναι ανοιχτές , προσβάσιμες σε όλους και Κέρβερος δεν υπάρχει.
Αργότερα στα χρόνια της πρώτης χριστιανικής περιόδου, φτιάχτηκε ένας άλλος μύθος που λέει , ότι στις πηγές ζούσε ένας δράκος , τον σκότωσε όμως ο 'Αγιος Δονάτος , πολιούχος της περιοχής και τα νερά του Αχέροντα μετατράπηκαν σε γλυκά. Έτσι άλλαξε και το όνομα της κοντινότερης πόλης που λεγόταν Ισορεία κι έγινε Γλυκή. Η δε πηγή και πύλη του Κέρβερου που λεγόταν Ομφαλός , λέγεται πλέον Πηγές Αχέροντα .
Τις διασχίζει όποιος θέλει σχετικά εύκολα , αρκεί να αντέξει τα παγωμένα νερά , που αναβλύζουν βρυχώμενα μέσα απο τα βουνά , δημιουργώντας "αχό" ή βρυχηθμό που σύμφωνα με μια ερμηνεία έχει πάρει το όνομά του ο ποταμός.
Το φαράγγι και οι πηγές έγιναν προσβάσιμες μετά το 1996 , όταν άνοιξε το μονοπάτι απο το χωριό προς τις πηγές. Μέχρι τότε η πρόσβαση στις πηγές ήταν δύσβατη κι επικίνδυνη. Το κρυφό πέρασμα το γνώριζαν μόνο οι Σουλιώτες, κάποιοι κυνηγοί και βοσκοί ή εκπαιδευμένοι ορειβάτες και πεζοπόροι αργότερα.
Οι Σουλιώτες ζούσαν ανάμεσα στα ψηλά βουνά , γνωστά ως βουνά Σουλίου ή Κασσόπεια όρη που βρίσκονται πάνω απο τις πηγές του Αχέροντα και το χωριό Γλυκή . Σ΄ένα κρυφό σημείο ανάμεσα τους , όπου τα βουνά σχεδόν διπλώνουν ,σχηματίζοντας ένα φυσικό τοίχος , βρίσκεται το Σούλι και τα άλλα Σουλιοτοχώρια.
Στο κατέβασμα του απο το Σούλι, ο ποταμός σχηματίζει ένα ελικοειδές φαράγγι που πλαισιώνεται απο πανύψηλα απότομα κι επιβλητικά βράχια . Οι πολλές εναλλαγές και χρωματικές αντιθέσεις με σπάνια και πολύ πλούσια χλωρίδα και πανίδα σχηματίζουν ένα παραδεισένιο τοπίο που σου κόβει την ανάσα. Ανεβαίνοντας απο τις πηγές ή πύλες του
Άδη , αν καταφέρεις και περάσεις τα δύσκολα σημεία , γιατί υπάρχουν κάποια , αυτό που αντικρύζεις μπορείς να το παρομοιάσεις μόνο με παράδεισο .
Ίσως γιαυτό είχε τοποθετηθεί απο τον Άδη εκεί ο Κέρβερος για να φυλάει αυτόν τον πλούτο απο τους παρείσακτους ή τους ασεβείς.
Κάποτε ο Αχέροντας έδωσε νερό στους Τιτάνες ,λέει ο μύθος, ο Δίας θύμωσε και τον καταράστηκε να έχει μαύρα και πικρά νερά .
Στην πιο πρόσφατη ιστορία , ο Αχέροντας έδωσε νερό και προστάτεψε και τους Σουλιώτες . Τιτάνες και κείνοι μιας άλλης εποχής , προστάτεψαν το τόπο τους και την ελευθερία τους , με τίμημα την ίδια τους την ζωή και έμειναν στην ιστορία ως ήρωες.
Κατά μια έννοια νίκησαν τον θάνατο κι έγιναν αθάνατοι. Όπως οι ήρωες των αρχαίων μύθων , ο Οδυσσέας, ο Θησέας, ο Ηρακλής και ο Ορφέας, που ήταν οι μόνοι που κατέβηκαν στον κάτω κόσμο και γύρισαν ζωντανοί, έτσι και οι Σουλιώτες , διέσχιζαν τον Αχέροντα και το βασίλειο του Άδη - Βεζύρη παραμένοντας ζωντανοί .
Ανεβοκατεβαίνοντας μέσα από τα δύσβατα και κρυφά μονοπάτια του Αχέροντα, οι Σουλιώτες μετέφεραν τρόφιμα από τον κάμπο για τις οικογένειές τους και τα ζώα τους και κατάφερναν να επιβιώνουν στα άγονα βουνά σε πείσμα όλων των Αγάδων της εποχής που πάσχιζαν να τους υποτάξουν και δεν τα κατάφερναν επι 250 χρόνια , δίνοντας συνεχώς σκληρές μάχες.
Οι Σουλιώτες και το Σούλι έγιναν γνωστοί για το θάρρος και την ανδρεία τους όσο και για την αυτοθυσία τους. Λίγο πολύ όλοι έχουν ακούσει για το Κούγκι ή το Ζάλογγο αλλά ελάχιστοι γνωρίζουν την πραγματική ιστορία του Σουλίου .
Το Σούλι και τα 11 χωριά του, ήταν μια ανεξάρτητη κι ελεύθερη Συμπολιτεία που άντεξε 250 χρόνια ελεύθερη επί Τουρκοκρατίας .
Οι Σουλιώτες δεν πολεμούσαν για να ελευθερωθούν αλλά πολεμούσαν για να μην σκλαβωθούν. Είχαν κερδίσει ήδη την ελευθερία τους , όταν αποφάσισαν να ανέβουν και να ζήσουν στα βουνά δημιουργώντας το δικό τους αυτόνομο και αυτοδιοικούμενο κράτος.
Αυτό που έκανε διαφορετικούς αυτούς τους γενναίους πολεμιστές ήταν η δύναμη της ψυχής τους και η μεγάλη τους πίστη στο Θεό. Πίστευαν στην αθανασία των ψυχών κι αυτό ήταν το πιο ισχυρό τους όπλο που τους έκανε ανίκητους.
Οι Σουλιώτες λέγεται ότι ήταν απόγονοι των Σελλών , εξ ου και το όνομα Σούλι , κατά μια ερμηνεία και Σελλοί ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της Ηπείρου που αργότερα ονομάστηκαν Έλληνες . (wikipedeia)
Σύμφωνα μ΄ αυτήν την ερμηνεία , μπορεί να εξηγηθεί και η σημασία του Αχέροντα ως ο μοναδικός δρόμος για τον τότε Κάτω κόσμο. Μιά και οι Σελλοί κατοικούσαν ψηλά στα βουνά της Ηπείρου ( Πάνω Κόσμος) και ο Αχέροντας κατέβαινε απο κει καταλήγοντας στην θάλασσα, ίσως ήταν ο μόνος δρόμος που υπήρχε , συνδέοντας τον Πάνω και Κάτω Κόσμο , τα βουνά με τη θάλασσα. Γι αυτούς μάλλον άλλος κόσμος δεν θα υπήρχε , δεν θα γνώριζαν άλλον , εκτός από τη δική τους περιοχή.
Στο μέσον περίπου του ποταμού , κάποτε υπήρχε και μια λίμνη που σχηματιζόταν απο τον Αχέροντα και τους παραποτάμους του , Κοκκυτό και Περιφλεγέθοντα , η Αχερουσία λίμνη , που έκρυβε το βασίλειο του Άδη στα επίσης μαύρα νερά και έγκατά της .Στο σημείο που συναντιόταν τα τρία ποτάμια ήταν η φοβερή και τρομερή Στύγα , στα νερά της οποίας λέγεται , ότι βούτηξε τον Αχιλλέα η μητέρα του , για να γίνει αθάνατος.
Σήμερα μετά την αποστράγγιση της που έγινε το 1960 έχει μετατραπεί σ ΄έναν καταπράσινο κι εύφορο κάμπο . Το επιβλητικό Νεκρομαντείο που ανασκάφτηκε το 1958 και βρίσκεται ψηλά σ΄ ενα λόφο , ειναι το μόνο που έμεινε για να μας θυμίζει εκείνες τις εποχές , του μύθους ,τους θρύλους , την ιστορία αλλά και της πεποιθήσεις της Αρχαίας Ελλάδας περί ψυχών και θανάτου.
Ήταν το πιο φημισμένο Νεκρομαντείο της αρχαιότητας και ίσως το μοναδικό , όπου κατέφευγαν οι συγγενείς για να επικοινωνήσουν με τους νεκρούς τους και να πάρουν πληροφορίες για το μέλλον τους μια και πίστευαν ότι οι ψυχές των νεκρών ήταν αθάνατες και είχαν την ικανότητα να βλέπουν το μέλλον μετά το θάνατό τους.
Κάθε νεκρός δε για να διασχίσει το ποτάμι και να οδηγηθεί στον Κάτω κόσμο έπρεπε να πληρώσει τον βαρκάρη Χάροντα με έναν οβολό .
Από τότε είναι γνωστή και η ρήση "ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος" η οποία λέγεται ότι ειπώθηκε από τον Μένιππο , γνωστό φιλόσοφο της εποχής , στον Χάροντα επειδή δεν είχε να πληρώσει .
Το ίδιο επανέλαβαν και οι Σουλιώτες αργότερα στον Σουλτάνο , αρνούμενοι να πληρώνουν τους αβάστακτους φόρους της Οθωμανικής αυτοκρατορίες . Αυτός ήταν ο βασικός λόγος που τους οδήγησε να ζήσουν στα βουνά και να δημιουργήσουν εκεί τη δική τους αυτόνομη και αυτοδιοικούμενη πολιτεία .
Στην αρχαιότητα λέγεται επίσης , ότι το βάθος του ποταμού ήταν μεγάλο και κάτω από τα πανύψηλα βράχια σχηματιζόταν στοές, λαβύρινθοι και σύραγγες που ήταν αδύνατον να διασχίσει κάποιος χωρίς οδηγό. Αυτόν τον ρόλο έπαιζε ο ψυχοπομπός Ερμής , βοηθούσε τις ψυχές να βρούν τον δρόμο και τους παρέδιδε στον Χάροντα που τους οδηγούσε στο βασίλειο του Άδη όπου εκείνος έκρινε που έπρεπε να πάει η καθεμιά .
Με την πάροδο των αιώνων , ο Αχέροντας κατέβασε χαλίκια και πέτρες απο τα βουνά και το βάθος καλύφτηκε , οι σύραγγες και οι λαβύρινθοι θάφτηκαν και τίποτα δεν θυμίζει πιά τις θλιβερές εκείνες ιστορίες .
Τα νερά είναι ρηχά στο ύψος των πηγών , ανεβαίνοντας το φαράγγι κατά τόπους βαθαίνουν ή δημιουργούν μικρούς καταρράκτες και νερόλακκους καθώς κατεβαίνουν ορμητικά απο τα βουνά.
Κάποτε ήταν ο ποταμός της λύπης και της μεγάλης θλίψης , ο ποταμός του "αχ".
Σήμερα είναι ο ποταμός της χαράς και της αναζωογόνησης μια και τα νερά του περιέχουν πολύ οξυγόνο ,άργιλο και θειάφι και θεωρούνται ιαματικά.
Κάποτε τον Αχέροντα τον διέσχιζε ο Χάροντας ο βαρκάρης .
Σήμερα έχει πολλούς βαρκάρηδες που κάνουν ράφτινγκ, ή ξεναγήσεις και βόλτες αναψυχής.
Α-χέροντας και Χάροντας , λέξεις σχεδόν ομόρριζες, μας υπενθυμίζουν πως για τους Αρχαίους Έλληνες θάνατος και ζωή ήταν όμορες λέξεις, συγγενείς σημασίες. Δεν είναι αντίθετες, όπως επικράτησε αργότερα , αλλά αλληλένδετες έννοιες.
Μια άλλη ερμηνεία της λέξης λέει ότι Αχ - έρων , "ερών" σημαίνει κι αυτός που αγαπά (με περισπωμένη στα αρχαία ελληνικά ), αυτό το "αχ" ως πρώτο συνθετικό μπορεί να σημαίνει και το "αχ" του ερωτευμένου. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε του έρωτα να σε ταξιδεύει στην κόλαση και στον παράδεισο. Ή αλλιώς έρωτας είναι ή άλλη όψη του θανάτου , το πάθος για ζωή , η άλλη όψη του Αχέροντα.
Οι μύθοι μπλέκονται με την ιστορία και τη γλώσσα υφαίνοντας μια πολυδιάστατη πραγματικότητα με πολλές ερμηνείες και σημασίες.
Ανεβοκατεβαίνοντας τον Αχέροντα και τις στενές του πύλες, βιώνεις αυτήν την πολυδιάστατη πραγματικότητα . Έχεις την αίσθηση ότι μια βρίσκεσαι στον Πάνω Κόσμο και τον Παράδεισο , όταν ο ποταμός ειναι ήρεμος , τα καλοκαίρια , αλλά πολύ εύκολα μπορεί να βρεθείς στον Κάτω κόσμο τον χειμώνα που αγριεύει και ξεχειλίζει η οργή του. Πολλοί έχουν πνιγεί κατά καιρούς αγνοώντας τα μηνύματά του.
Όπως ο έρωτας που τη μια σε ανεβάζει στα ύψη και την άλλη σε ρίχνει στα τάρταρα.
Περπατώντας στα στενά του Αχέροντα , στο φαράγγι , βιώνεις αυτήν την αίσθηση, το δέος . Αισθάνεσαι σαν να κινείσαι μεταξύ ζωής και θανάτου.
Στον Αχέροντα με το πέρασμα των αιώνων πάντως η ζωή νίκησε το θάνατο , αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Το βεβαιώνει η μεγάλη ποικιλία ζωής κι ευφορίας της περιοχής που ποτίζεται απο το ποτάμι.
Ο Αχέρων , αχός +ρέων . Ο ποταμός που συμβολίζει τη ροή της ζωής, τη ζωή που γεννιέται ορμητικά κάνοντας θόρυβο, με βουή, αχό , αυτό είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό του και άλλη μια ετυμολογική ερμηνεία του.
Είναι αυτό το πάθος για ζωή που κάνει θόρυβο .Είναι η ζωή που όταν τη ζείς με έρωτα ,όταν της δίνεσαι με πάθος γίνεσαι σαν τους Σουλιώτες, σαν τον Οδυσσέα, τον Θησέα, τον Ηρακλή, τον Αχιλλέα . Υπερβαίνεις τον θάνατο και κερδίζεις την αθανασία της ψυχής σου.
Αυτήν την υπέρβαση διδάσκει ο Αχέροντας , ο ποταμός των ψυχών , των ηρώων και των τιτάνων.
Γιατί πάνω απ΄όλα, απ΄όλες τις ερμηνείες και σημασίες αυτού του μυθικού ποταμού , αυτό που μας δίδαξε μέσα απο τους μύθους και την ιστορία , είναι η αθανασία της ψυχής .
Η ύπαρξή της και μετά τον θάνατο . Αυτή ήταν η βασική διδαχή των μύθων του Αχέροντα και του Νεκρομαντείου .
Η γνώση εκείνων των ανθρώπων που κατοίκησαν για πρώτη φορά τα βουνά της Ηπείρου, των Σελλών , των πρώτων Ιερέων του Αρχαίου Μαντείου της Δωδώνης , όπως αναφέρει ο Όμηρος στην Ιλιάδα.
Κάποτε ήταν ο ποταμός των νεκρών .
Σήμερα είναι ο ποταμός των ζωντανών .
Κάποτε ήταν ο ποταμός του θανάτου .
Σήμερα είναι ο ποταμός της αναγέννησης, ο ποταμός της αθανασίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου