Τι μας κρατά δέσμιους;

Το παράδειγμα του ψύλλου
Είναι γνωστό πως ο ψύλλος πηδάει 400 φορές το ύψος του. Αν ο άνθρωπος είχε την ίδια δυνατότητα θα μπορούσε να κάνει άλματα 800 μέτρων. Μπορούμε ωστόσο, να κάνουμε έναν ψύλλο να πάει κόντρα στη φύση του και να μην κάνει καθόλου άλματα.
Θα πάρουμε ένα κουτί διαφανές που να έχει ύψος 20 εκατοστά. Όταν τοποθετήσουμε μέσα τον ψύλλο, θα αρχίσει να πηδάει και να χτυπάει στο καπάκι, διότι το άλμα του είναι μεγαλύτερο από το ύψος του κουτιού. Τα χτυπήματα θα του δημιουργούν πόνο και φυσικά ο πόνος θα τον ενοχλεί, έτσι ο ψύλλος θα προσαρμόσει το άλμα του στο ύψος του κουτιού.
Μόλις συμβεί αυτό θα πάρουμε τον ψύλλο και θα τον τοποθετήσουμε σε ένα άλλο κουτί 10 εκατοστών. Ο ψύλλος θα προσαρμόσει πάλι το ύψος του στα 10 εκατοστά, ενώ όσο μικραίνουμε το κουτί θα μικραίνει και το άλμα του. Τέλος θα τοποθετήσουμε τον ψύλλο σε κουτί ίσο με το ύψος του και θα τον δούμε, μετά από μερικές αποτυχημένες προσπάθειες, να σταματάει τελείως τα άλματα.
Βγάζοντάς τον από το κουτί θα διαπιστώσουμε πως ο ψύλλος, έχοντας συνδυάσει το άλμα με τον πόνο, δε θα ξαναπηδήξει ποτέ πια για το υπόλοιπο της ζωής του.

Τι μας κρατά δέσμιους;
Ένας από τους λόγους που οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούμε ένα μεγαλύτερο μέρος από τις εκπληκτικές τους δυνατότητες είναι η “εκπαίδευση του ψύλλου” από την οποία κανένας δεν έχει γλιτώσει.
Οι πρώτοι μεγάλοι εκπαιδευτές στη ζωή μας είναι οι γονείς μας. Δεν το κάνουν βέβαια από κακία αλλά από αγάπη, σε συνδυασμό πάντοτε με την τεράστια άγνοια που έχουμε για απλά και βασικά πράγματα. Είναι βλέπετε και αυτοί άριστα εκπαιδευμένοι ψύλλοι. Με άλλα λόγια είμαστε αρχικά θύματα θυμάτων.
Ας πάρουμε για παράδειγμα το Γιαννάκη, που είναι ένα τρισχαριτωμένο υγιέστατο παιδάκι ηλικίας 6 μηνών. Οι γονείς του τον έχουν στο πάτωμα κι αυτός μπουσουλάει με τα τέσσερα προσπαθώντας να ανακαλύψει τον κόσμο του. Από πάνω του βέβαια η μαμά, ο μπαμπάς και πιθανότατα η γιαγιά η κάποιοι άλλοι ενήλικες. Και η εκπαίδευση αρχίζει.
ΜΗ, Γιαννάκη, τζιζ αυτό. ΜΗ, Γιαννάκη, κακό αυτό. ΜΗ, Γιαννάκη, θα κτυπήσεις κ.τ.λ. Και οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν ότι κάθε ΜΗ κατεβάζει έστω και λίγο το ύψος του κουτιού του Γιαννάκη (σύμφωνα με το παράδειγμα του ψύλλου).
Και το παιδί μεγαλώνει και γίνεται δυο χρονών και το έχουνε βγάλει να παίξει στον κήπο. Γύρω του οι εκπαιδευτές του (μαμά, μπαμπάς και σια) ΜΗΝ ανεβαίνεις στο πεζούλι γιατί θα πέσεις. ΜΗΝ ακουμπάς τις τριανταφυλλιές. ΜΗΝ τρέχεις. ΜΗ-ΜΗ-ΜΗ γιατί δεν μπορείς. Και το ύψος του κουτιού όλο και μικραίνει.
Το κράτος με την σειρά του σου μαθαίνει τα πάντα εκτός από το πως να ζεις και όταν μεγαλώσεις συνειδητοποιείς ότι ζεις μεταξύ χιλιάδων απαγορεύσεων τις οποίες έπρεπε να γνωρίζεις, συχνά παράλογες και αποπνικτικές, αλλά πάντα δικαιολογημένες από το πέπλο που γράφει επάνω “για το καλό σου” και “το καλό του κράτους που κινδυνεύει έναντι των εχθρών του”
Στην ώρα του και ο μεγαλύτερος, ο πιο επικίνδυνος, ο εγκληματικότερος και γενικά ο χειρότερος εκπαιδευτής, τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και Πληροφόρησης, π.χ. τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες κ.τ.λ. αλλά και τα τραγούδια, το θέατρο ο κινηματογράφος κ.τ.λ. Όταν πηγαίνουμε σε μια ταβέρνα και τραγουδάμε μαζί με τον τραγουδιστή του κέντρου “σφάξε με, λιώσε με, πόνεσε με κι εγώ θα σ’ αγαπώ”, “κοινωνία άδικη που δε μ’ αφήνεις να ζήσω” ή “ο κόσμος με αδικεί, μανούλα, γι’ αυτό θα φύγω στα ξένα” τι άλλο κάνουμε εκτός από το να διατηρούμε, να ενισχύουμε και να συνεχίζουμε την εκπαίδευση του ψύλλου;