Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

ΙΣΟΚΡ επιστ 1.5–7

Για ποιους λόγους ο Ισοκράτης απευθύνεται στον Διονύσιο

Ο Ισοκράτης με την επιστολή αυτή έθεσε απερίφραστα ως στόχο του να κερδίσει την συναίνεση του Διονυσίου του Α´, τυράννου των Συρακουσών, για μια πανελλήνια επιχείρηση εναντίον των Περσών. Επικαλούμενος την ηλικία του, αιτιολόγησε το γεγονός ότι δεν ταξίδευσε ο ίδιος στη Σικελία, αν και γνώριζε ότι η παρουσία του εκεί θα τον βοηθούσε να πείσει τον Διονύσιο να αναλάβει την εκστρατεία. Και συνεχίζει:

[5] Ἐπήρθην μὲν οὖν ἐπιστέλλειν σοι διὰ ταῦτα. λέγειν
δὲ μέλλω περὶ μεγάλων πραγμάτων καὶ περὶ ὧν οὐδενὶ τῶν
ζώντων ἀκοῦσαι μᾶλλον ἢ σοὶ προσήκει. καὶ μὴ νόμιζέ με
προθύμως οὕτω σε παρακαλεῖν, ἵνα γένῃ συγγράμματος
ἀκροατής· οὐ γὰρ οὔτ’ ἐγὼ τυγχάνω φιλοτίμως διακείμενος
πρὸς τὰς ἐπιδείξεις οὔτε σὺ λανθάνεις ἡμᾶς ἤδη πλήρης
ὢν τῶν τοιούτων. [6] πρὸς δὲ τούτοις κἀκεῖνο πᾶσι
φανερόν, ὅτι τοῖς μὲν ἐπιδείξεως δεομένοις αἱ πανηγύρεις
ἁρμόττουσιν, ἐκεῖ γὰρ ἄν τις ἐν πλείστοις τὴν αὑτοῦ
δύναμιν διασπείρειεν, τοῖς δὲ διαπράξασθαί τι βουλο-
μένοις πρὸς τοῦτον διαλεκτέον, ὅστις τάχιστα μέλλει τὰς
πράξεις ἐπιτελεῖν τὰς ὑπὸ τοῦ λόγου δηλωθείσας. [7] εἰ
μὲν οὖν μιᾷ τινι τῶν πόλεων εἰσηγούμην, πρὸς τοὺς ἐκείνης
προεστῶτας τοὺς λόγους ἂν ἐποιούμην· ἐπειδὴ δ’ ὑπὲρ τῆς
τῶν Ἑλλήνων σωτηρίας παρεσκεύασμαι συμβουλεύειν,
πρὸς τίν’ ἂν δικαιότερον διαλεχθείην ἢ πρὸς τὸν πρωτεύ-
οντα τοῦ γένους καὶ μεγίστην ἔχοντα δύναμιν;

***
Από αυτάς λοιπόν τας σκέψεις παρεσύρθην να σου γράψω την παρούσαν επιστολήν. Πρόκειται δε να σου ομιλήσω διά σπουδαία ζητήματα, τα οποία κανείς εκ των ζώντων δεν αρμόζει να ακούση περισσότερον από σε. Και να μη νομίζης, ότι σε παρακαλώ με τόσην μεγάλην προθυμίαν διά να γίνης ακροατής ενός γραπτού λόγου, διότι ούτε εγώ έχω μεγάλην κλίσην προς τους επιδεικτικούς λόγους, ούτε μου διαφεύγει την προσοχήν ότι είσαι πλήρης τοιούτων λόγων. Προς τούτοις και εκείνο είναι φανερόν εις όλους, ότι εις εκείνους μεν που έχουν ανάγκην επιδείξεως, αρμόζουν αι πανηγύρεις, διότι εκεί κανείς ήθελεν επιδείξει εις πλείστους ανθρώπους τας πνευματικάς του ικανότητας, εις εκείνους δε, που θέλουν να κατορθώσουν κάτι, αρμόζει με εκείνον να συζητήσουν, ο οποίος πρόκειται ταχέως να εκτελέση τας υπό του λόγου δηλωθείσας πράξεις.

Αν μεν λοιπόν εισηγούμην τας γνώμας μου εις μίαν οιανδήποτε πόλιν, θα απηύθυνον τον λόγον μόνον προς τους άρχοντας ταύτης· επειδή όμως είμαι παρεσκευασμένος να συμβουλεύω περί της σωτηρίας όλων των Ελλήνων, με ποίον ήθελον συζητήσει δικαιότερον παρά με εκείνον που είναι πρώτος εις το ελληνικόν γένος και έχει μεγίστην δύναμιν;