Μπορείτε να αγαπήσετε τους άλλους μόνο όσο αγαπάτε τον εαυτό σας

Οφείλουμε να έχουμε επίγνωση της σχέσης μεταξύ της αγάπης που νιώθουμε για τους άλλους και της αγάπης που πρέπει, κατ’ ανάγκην, να νιώθουμε για τον εαυτό μας-αν θέλουμε πραγματικά να αγαπήσουμε. Αν και κάποιοι έχουν διαφορετική άποψη, η αγάπη για τον εαυτό μας είναι μια υγιής αναγκαιότητα και, στο βαθμό που κατευθύνεται προς τα έξω, δεν έχει καμιά σχέση με τον εγωκεντρισμό. Η αγάπη για τον εαυτό μας εδράζεται στη θεμελιώδη αλήθεια ότι μπορούμε να δώσουμε μόνο ό,τι έχουμε και να διδάξουμε μόνο ό,τι ξέρουμε.

Ο στόχος λοιπόν είναι να αναπτύξουμε όσο γίνεται τον εαυτό μας για να μπορέσουμε να τον μοιραστούμε με τους άλλους. Είναι αδύνατο να αγαπάμε τους άλλους περισσότερο από τον εαυτό μας, και δεδομένου ότι η αγάπη μας είναι απεριόριστη, υπάρχει και απεριόριστη ελπίδα.

Ο εύθραυστος εαυτός μας

Οι ψυχολόγοι και οι γλωσσολόγοι μάς λένε ότι, μέχρι να ενηλικιωθούμε, θα έχουμε γίνει αποδέκτες αρνητικών χαρακτηρισμών -όπως «βλάκα», «ηλίθια», «μπελά», «ανόητη», «απαίσιε»- πάνω από 15.000 φορές. Δεκαπέντε χιλιάδες επισημάνσεις της ανεπάρκειας μας, μέσα σε δεκαεφτά περίπου χρόνια, μπορούν να επηρεάσουν ακόμα και τα πιο σίγουρα για τον εαυτό τους άτομα. Δεν είναι απορίας άξιο λοιπόν το ότι πολλοί αγωνίζονται σε όλη τους τη ζωή να ξεπεράσουν το αίσθημα κατωτερότητας.

Η επίγνωση πως οι λέξεις δε μας κάνουν αυτό που λένε, πως δεν είμαστε μόνο ένα κουβάρι από ανεπάρκειες και λάθη, πως οι εκτιμήσεις των άλλων πιθανόν να οφείλονται σε άγνοια, μπορεί να μας βάλει σε ένα νέο μονοπάτι ανάπτυξης, που θα μας οδηγήσει σε μια πιο υγιή, πιο ρεαλιστική άποψη για τον εαυτό μας, από την οποία η αγάπη θα βγει σαφώς κερδισμένη.

Επικοινωνία

To 1983 διεξήχθη μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη. Ζήτησαν από ζευγάρια που είχαν ζήσει μαζί πολλά και ευτυχισμένα χρόνια να αναφέρουν σε ποια χαρακτηριστικά πίστευαν ότι οφειλόταν η επιτυχημένη σχέση τους. Από τα εκατοντάδες ζευγάρια που ερωτήθηκαν, το 85 και πλέον τοις εκατό απάντησε ότι ο βασικότερος παράγοντας για μια σχέση με διάρκεια είναι η ικανότητα επικοινωνίας.

Επικοινωνία είναι η τέχνη του να μιλάμε ο ένας με τον άλλο -όχι ο ένας στον άλλο. Να λέμε αυτό που εννοούμε και αυτό που νιώθουμε, χωρίς τεχνάσματα ή προσπάθεια συγκάλυψης. Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί, η επικοινωνία είναι επίκτητη ικανότητα και όχι φυσική συνέπεια της συνάντησης δύο ανθρώπων. Όλα τα πράγματα που θεωρούνται «αυτονόητα» ή «γνωστά» μεταξύ δύο ατόμων που αγαπιούνται μπορούν να δημιουργήσουν ένα βουνό παρανοήσεων και παρεξηγήσεων. Δεν μπορούμε να ακούσουμε αυτό που ο άλλος δε μας λέει- και, μερικές φορές, όταν τελικά ακούμε, είναι πολύ αργά.

Η αγάπη επιβιώνει όταν υπάρχει ενσυναίσθηση

Ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να κατανοούμε τις σκέψεις και τις απόψεις του άλλου. Ο Χρυσός Κανόνας που λέει να φερόμαστε στους άλλους όπως θα θέλαμε να μας φέρονται είναι ένα παράδειγμα ενσυναίσθησης. Πρόκειται για ένα ανθρώπινο γνώρισμα που μας βοηθά να ισχυροποιήσουμε τις προσωπικές μας σχέσεις.

Ενσυναίσθηση δε σημαίνει ότι πρέπει να ασπαζόμαστε την άποψη του άλλου. Σημαίνει ότι είμαστε πρόθυμοι να προσπαθήσουμε να την κατανοήσουμε. Αυτό δε θα μπορέσουμε ποτέ να το κάνουμε αν πρώτα δεν αποδεχτούμε ότι ο καθένας κουβαλάει τις δικές του αντιλήψεις και εμπειρίες, που για τον ίδιο είναι σωστές και βάσιμες, έστω κι αν διαφέρουν από τις δικές μας. Πραγματική ενσυναίσθηση θ’ αποκτήσουμε όταν καταφέρουμε να βγούμε έξω από τον εαυτό μας και δούμε τα πράγματα από τη σκοπιά των άλλων.

Πολλές φορές συνάντησα δυσάρεστους ανθρώπους, τους οποίους, εκ πρώτης όψεως, απέρριψα και στη συνέχεια ξέχασα. Όταν όμως έκανα τον κόπο να μάθω περισσότερα γι’ αυτούς, η συμπεριφορά τους μου φάνηκε πολύ πιο αποδεκτή. Αυτό με δίδαξε να μη βιάζομαι να βγάζω συμπεράσματα, απ’ τη στιγμή που γνωρίζω πόσο λάθος μπορεί να αποδειχτούν. Όταν η ενσυναίσθηση γίνεται συνήθεια και δεν παρασυρόμαστε πια από το πάθος της στιγμής, η ικανότητά μας να αγαπήσουμε είναι απεριόριστη.