Δευτέρα 6 Απριλίου 2015

Δημιουργούν τεχνητά αιμοφόρα αγγεία με 3D εκτυπωτές και... ζάχαρη!

Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας MIT στις ΗΠΑ ανέπτυξαν μια νέα τεχνική για τη δημιουργία δικτύων τεχνητών αιμοφόρων αγγείων, χρησιμοποιώντας ένα 3D εκτυπωτή και λίγη ζάχαρη.

Τα δύο αυτά "συστατικά" χρησιμοποιούνται αρχικά για τη δημιουργία ενός προτύπου, μιας βάσης επάνω στην οποία εκτυπώνονται τα αγγεία. Οι επιστήμονες σχεδιάζουν πρώτα το δίκτυο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και στη συνέχεια τροφοδοτούν τον εκτυπωτή τύπου RepRap 3D με ζάχαρη. Ο εκτυπωτής λιώνει τη ζάχαρη, προκειμένου να περνάει από την ειδική κεφαλή και τη στρώνει βάσει του σχεδίου για τα τεχνητά αγγεία.

Μόλις η ζάχαρη σκληρύνει αρκετά επικαλύπτεται με μια ειδική γέλη (τζελ) που περιέχει ηπατικά κύτταρα. Στη συνέχεια, αφότου το τζελ σταθεροποιηθεί, η ζάχαρη αφαιρείται και αυτό που μένει είναι ένα πλήρως λειτουργικό αγγειακό δίκτυο.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τέτοιου τύπου δίκτυα τεχνητών αιμοφόρων αγγείων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κρατήσουν ζωντανό οποιοδήποτε ιστό από το ανθρώπινο σώμα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάτι τέτοιο θα έβρισκε άμεση εφαρμογή σε περιπτώσεις μεταμόσχευσης οργάνων, όπου ο χρόνος είναι καίριας σημασίας.
 

«Κανείς δεν γίνεται ευφυΐα χωρίς σκληρή δουλειά»

Ο Robert Siegler, καθηγητής Γνωστικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, για την εκπαίδευση των παιδιών έδωσε μια συνέντευξη στην οποία μίλησε για την εκπαίδευση των παιδιών.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
«Το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι γονείς στη βρεφική ηλικία είναι να παρέχουν στο παιδί τους ένα ζεστό περιβάλλον και να του μιλούν μέχρι να στερέψει το σάλιο τους. Δεν χρειάζεται τίποτα το ιδιαίτερο, ούτε προϊόντα για ”μωρά Αϊνστάιν” (”Baby Einstein”), που κυκλοφορούν μαζικά στις ΗΠΑ, όπως κάρτες για να μαθαίνουν ξένες γλώσσες ή να λύνουν προβλήματα αριθμητικής. Δεν κάνουν τίποτα όλα αυτά. Είναι αηδίες».

 «Οι γονείς καθορίζουν την πνευματική ανάπτυξη των παιδιών τους. Γι’ αυτό, πρέπει να παρέχουν όσο περισσότερα πνευματικά ερεθίσματα και εμπειρίες στα παιδιά τους μπορούν».
«Τα παιδιά μπορούν να γίνουν αυθεντίες σε μια ξένη γλώσσα αλλά και σε οτιδήποτε περιλαμβάνει τη σύνθετη επιδεξιότητα των κινήσεων (αθλήματα, χορός, μουσικά όργανα) αν ξεκινήσουν την εκμάθησή του σε πολύ μικρή ηλικία. Δεν είναι τυχαίο ότι τα άτομα που μεταναστεύουν από μια χώρα σε μια άλλη πριν από τα 7 τους χρόνια μαθαίνουν τη γλώσσα σαν ντόπιοι, ακόμα και στο πιο δύσκολο κομμάτι της που είναι η γραμματική και η προφορά. Αν είναι 7-11 ετών την μαθαίνουν αρκετά καλά, κυρίως όμως το λεξιλόγιο, και αν είναι μετά τα 11, σχεδόν κανείς δεν γίνεται αυθεντία».

 Η ευφυΐα είναι στα γονίδιά μας; Γεννιέται κάποιος έξυπνος ή γίνεται καθώς εξελίσσεται;
«Και τα δύο. Τα γονίδια με τα οποία γεννιέται κανείς παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο. Σημαντικό είναι όμως και πόσο σκληρά δουλεύει κανείς, πόσο επιδίδεται στην καλλιέργεια του μυαλού. Κανείς δεν γίνεται ευφυΐα χωρίς να εργαστεί πολύ σκληρά».

 Ο Siegler έχει ανακαλύψει τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να μάθουν, τον τρόπο που χρησιμοποιούν τις γνώσεις που έχουν για να αποκτήσουν νέες, αλλά και πώς οι υπαρκτές γνώσεις ορισμένες φορές κάνουν πιο δύσκολη την απόκτηση νέων. «Τα παιδιά της μεσαίας τάξης πριν ξεκινήσουν το νηπιαγωγείο προηγούνται σε πολλές, διαφορετικές μορφές γνώσεων των παιδιών φτωχών οικογενειών, διότι οι γονείς τους τους αφιερώνουν περισσότερο χρόνο. Δεν είναι ότι γνωρίζουν τα πάντα τα παιδιά αυτά, αλλά με όσο περισσότερες γνώσεις αρχίζει κανείς τόσο ευκολότερα μαθαίνει νέα πράγματα».

 «Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι αυτό. Ο πιο καθοριστικός είναι ότι οι γονείς που ανήκουν στη μεσαία τάξη έχουν και αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα παιδιά τους. Μιλούν περισσότερο στα παιδιά τους, χρησιμοποιούν ευρύτερο λεξιλόγιο, τους διαβάζουν περισσότερα βιβλία πριν πέσουν για ύπνο, συζητούν μαζί τους θέματα που σχετίζονται με αριθμούς συχνότερα, παίζουν επιτραπέζια παιχνίδια που βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν τους αριθμούς. Είναι προφανές ότι οι γονείς αυτοί κάνουν καλύτερη δουλειά στο να μεταδίδουν την πνευματικότητα στα παιδιά τους. Πολύ συχνά οι φτωχοί άνθρωποι έχουν λιγότερο χρόνο, πολλοί μεγαλώνουν μόνοι τους τα παιδιά (μονογονεϊκές οικογένειες), οπότε είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί ο χρόνος, αλλά αξίζει να προσπαθεί κανείς. Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν είναι έξυπνοι, ούτε ότι είναι φτωχοί».

 Στην έρευνά του ο Siegler χρησιμοποιεί τα μαθηματικά με πολλούς τρόπους. Για να μελετήσει τους τρόπους με τους οποίους τα παιδιά μαθαίνουν να κάνουν αριθμητικές πράξεις, για να κάνει στατιστικές αναλύσεις που τον βοηθούν να διαπιστώνει αν οι διαφορές που παρατηρεί είναι τυχαίες ή οφείλονται σε σταθερούς παράγοντες και για να δημιουργεί προσομειώσεις (μοντέλα λειτουργίας) του παιδικού μυαλού σε υπολογιστές.

 «Σε μία προσομοίωση, για παράδειγμα, που φτιάξαμε για να μελετήσουμε τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν τα παιδιά στην εκμάθηση της βασικής αριθμητικής, ο υπολογιστής ξεκίνησε γνωρίζοντας πώς να μετρά. Αν έλεγες λοιπόν πόσο κάνει δύο και δύο, σκεφτόταν ένα – δύο, ένα – δύο, ένα, δύο, τρία, τέσσερα, ενώ είχε και την ικανότητα να ανακτά απαντήσεις από τη μνήμη όταν υπήρχαν ισχυροί συσχετισμοί μεταξύ προβλήματος και απάντησης. Τα παιδιά θυμούνται απαντήσεις σε προβλήματα που έχουν δώσει, ενώ όσο εξασκούνται σε αυτά γίνονται πιο εύκολες και απλές στη λύση τους οι αριθμητικές πράξεις. Στα προβλήματα που περιλαμβάνουν περισσότερες πράξεις, οι πιθανότητες να γίνουν λάθη είναι μεγαλύτερες, ενώ ο χρόνος ανάκλησης των απαντήσεων είναι μεγαλύτερος, λόγω του ότι οι λάθος απαντήσεις μπερδεύονται με τις σωστές».

 Οι μαθηματικές γνώσεις είναι δείκτης της εξυπνάδας του παιδιού;
«Απολύτως. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το πόσα μαθηματικά ξέρει ένα παιδί όταν ξεκινά το νηπιαγωγείο -στα 5 του χρόνια- προβλέπει τις επιδόσεις του για την επόμενη οκταετία. Ετσι, τα παιδιά που ξεκίνησαν το νηπιαγωγείο γνωρίζοντας περισσότερα μαθηματικά ξέρουν πιο πολλά μαθηματικά και τελειώνοντας το γυμνάσιο. Τα παιδιά της μεσαίας τάξης γνωρίζουν όταν ξεκινούν το νηπιαγωγείο να λύνουν απλά προβλήματα αριθμητικής ή να συγκρίνουν τους αριθμούς (ποιος αριθμός είναι μεγαλύτερος). Γνωρίζουν ότι αν απλώσεις αντικείμενα δεν αλλάζει ο αριθμός τους. Τα παιδιά οικογενειών με χαμηλό εισόδημα δεν έχουν τις ίδιες γνώσεις».

 Πόσο σημαντική είναι η μνήμη στα μαθηματικά;
«Σίγουρα η μνήμη έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στον παιδικό εγκέφαλο, αλλά το ίδιο σημαντικές στην επίλυση προβλημάτων είναι και άλλες ικανότητες όπως η λογική και η ανάλυση. Τα παιδιά μπορούν να κάνουν ένα σωρό πράγματα. Τα παιδιά μπορούν με τη λογική να αντιλαμβάνονται διαφορές από τον πρώτο- δεύτερο μήνα της ζωής τους».

 Υπάρχουν παιχνίδια που είναι σημαντικά;
«Ναι, είναι τα πιο απλά, κλασικά παιχνίδια, όπως το ”φιδάκι” (Snakes & Ladders), διότι περιλαμβάνουν αριθμούς. Το παιχνίδι αυτό βοηθά πολύ τα παιδιά να αναπτύξουν την κατανόηση των αριθμών. Τα παιδιά που παίζουν συχνά επιτραπέζια παιχνίδια έχουν περισσότερες αριθμητικές γνώσεις. Επιπλέον, αν πάρουμε τα παιδιά που δεν έχουν πολλές αριθμητικές γνώσεις και τους δώσουμε τη δυνατότητα να παίξουν επιτραπέζια παιχνίδια, παρατηρούμε ότι σημειώνουν πρόοδο».
«Οποιοδήποτε παιχνίδι περιλαμβάνει αριθμούς βοηθά το παιδί να καταλάβει ότι απαιτείται περισσότερος χρόνος για να φτάσεις στο 8 από ό,τι στο 4, ότι εμπλέκονται περισσότερες κινήσεις – διπλάσιες, στο διάστημα των οποίων μπορεί να πει ή να ακούσει τον διπλάσιο αριθμό λέξεων, ότι διανύει τη διπλάσια απόσταση. Όλη αυτή η διαδικασία ”μαθαίνει” στο παιδί ότι το οκτώ είναι περίπου δύο φορές το τέσσερα. Είναι επομένως, εξαιρετικά χρήσιμο να υπάρχει αυτή η κατανόηση των μεγεθών των αριθμών».

 Ακόμα και το ελληνικό τάβλι θα είχε την ίδια χρησιμότητα, αν το παίζουν τα παιδιά.
Πόσο σημαντική είναι η καλή σχέση των γονιών για την πνευματική εξέλιξη του παιδιού;
«Δεν ξέρω αν αυτό κάνει το παιδί πιο έξυπνο, αλλά σίγουρα το βοηθά να συγκεντρωθεί καλύτερα στο σχολείο και τις εργασίες που έχει να κάνει, από το να ανησυχεί για τους τσακωμούς των γονιών του και άλλα προβλήματα. Πιστεύω ότι η ηρεμία βοηθά το παιδί να μάθει».
 
Τι θα λέγατε στους δασκάλους;

 «Η δουλειά του δασκάλου δεν είναι απλά να διεκπεραιώνει το μάθημα και να προσποιείται ότι διδάσκει. Η δουλειά του είναι να βοηθά τα παιδιά να μαθαίνουν. Ενας καλός δάσκαλος μετρά πόσο καλά κάνει τη δουλειά του από το πόσο καλά μαθαίνουν τα παιδιά. Αν τα παιδιά δεν μαθαίνουν πολλά, τότε και ο δάσκαλος αποτυγχάνει».

Σταμάτα να πατάς την μπανανόφλουδα

Και χάνουμε τη δυνατότητα να ζήσουμε τον παράδεισο. Κάθε μέρα, κάθε βδομάδα, κάθε μήνα, κάθε χρόνο περνάμε από τα ίδια ψυχαναγκαστικά μονοπάτια, λες και έχουμε βάλει στοίχημα. Ένα στοίχημα που έχει ενεργοποιηθεί σιωπηλά και χωρίς να ξέρουμε και το γιατί, για την δική μας εξόντωση.

Το ζητούμενο πιο είναι άραγε ? Τόσες χιλιάδες χρόνια ο κάθε άνθρωπος «παλεύει» για τα ίδια πράγματα, με τον ίδιο τρόπο. Και την ώρα που τα φτάνει, τα αγγίζει, αυτά εξανεμίζονται και χάνονται. Όνειρα που τα φτάνουμε, αλλά δεν τα ζούμε. Μπορεί να τα ζούμε αλλά λήγουν σε χρόνο ρεκόρ.

Κι αφού κάνουμε συνέχεια κύκλους γύρω από τους εαυτούς μας, γύρω από τα ίδια πράγματα με το ίδιο ζητούμενο, γιατί χάσαμε την «μπάλα» πατριώτη ?

Την μπάλα τη χάσαμε και τον παράδεισο τον χάνουμε γιατί συνέχεια πατάμε πάνω σε αυτή την μπανανόφλουδα.

Το καλό της ιστορίας είναι ότι η μπανανόφλουδα δεν είναι μία εξαίρεση στον δρόμο μας. Οπότε να είναι δύσκολο να την αναγνωρίζουμε. Αυτή μας ορίζει, αυτή βρίσκουμε συνέχεια μπροστά μας σε κάθε μας βήμα. Οπότε όλοι μας πάνω σε μπανανόφλουδες πατάμε, κάθε μέρα, κάθε λεπτό.

Τις μπανανόφλουδες αυτές στο διάβα της ζωής της βάζουμε πότε εμείς σε μας και πότε οι «ισχυροί» του πλανήτη μας.

Αφού είπαμε ότι όλο το γύρω μας απαρτίζεται από μπανανόφλουδες κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, άρα είναι εύκολο να τις ξεχωρίσουμε και να σταματήσουμε να τις πατάμε.

Έχουμε όλοι μας δύο μηχανισμούς αξιολόγησης των πραγμάτων. Ο ένας είναι το μυαλό μας, η λογική μας, ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα. Όμως το μυαλό μας είναι άρρηκτα δεμένο με τις μπανανόφλουδες και έτσι δεν έχει τη δυνατότητα να τις ξεχωρίσει. Με αποτέλεσμα να τις πατάμε συνέχεια και το κάτω- πέσιμο μας έχει γίνει τόσο πολύ συνήθεια, που δεν το καταλαβαίνουμε. Είμαστε στα πατώματα και νομίζουμε ότι περπατάμε και ότι είμαστε ψηλά. Είμαστε αυτή τη χρονική περίοδο στο κατώτερο στάδιο της πτώσης μας. Μας έχει γίνει όμως τόσο οικείο όλο αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε ψηλά. Οπότε όπως καταλαβαίνουμε ο ένας μας μηχανισμός- μυαλό- λογική μας δεν είναι ο πιο αξιόλογος και αμερόληπτος σύμμαχός μας για την αναγνώριση της μπανανόφλουδας.

Ο άλλος μηχανισμός τώρα, λέγεται ψυχή- καρδιά και σώμα. Το σώμα μας επειδή είναι δεμένο με την αλήθεια, με την ψυχή, πάντα θα μας δώσει το σήμα του λάθους. Πάντα θα μας κάνει να νιώσουμε ότι μπροστά μας είναι μία ακόμη μπανανόφλουδα. Μέσα σε κάθε έναν από μας κατοικεί ένας σοφός μας σύμμαχος. Όταν αφήσουμε αυτόν τον σοφό μας σύμμαχο να μιλήσει, αμέσως θα καταλάβουμε ότι η ζωή που ζούμε είναι από μόνη της, ολόκληρη μία μπανανόφλουδα. Ότι όλη η ζωή είναι στημένη πάνω σε μία σαπουνόφουσκα.  

Μια σαπουνόφουσκα η οποία έχει αρχίσει και μας δείχνει ότι στηριζόμασταν σε λάθος έννοιες και λάθος «αξίες». Μεταφέραμε τις αξίες μας από την καρδιά μας στην ύλη και στο υλικό μας υπόβαθρο. Μεταποιήσαμε τις αξίες μας τόσο πολύ, που πια δεν μπορούμε να τις ξεχωρίσουμε. Γεμίσαμε από μπανανόφλουδες για έναν και μοναδικό στόχο, την ευτυχία.

Οπότε αφού ξέρουμε τώρα ότι μόνο ένας μας σύμμαχος είναι δεμένος με την αλήθεια, ας του επιτρέψουμε να γίνει οδηγός μας. Ας του δώσουμε τον φακό για να μπορεί να κάνει εκείνος φόκους- να εστιάζει δηλαδή για να μας δίνει την αλήθεια.

Σε κάθε τι που διαβάζετε, ακούτε, βλέπετε οι δύο αυτοί μηχανισμοί παρεμβαίνουν ταυτόχρονα. Το μυαλό- λογική με την προϋπηρεσία που έχει στο «πατώ και πέφτω» θα μας οδηγήσει σε λάθος επιλογή, δρόμο, απόφαση. Ενώ η ψυχή- καρδιά θα μας δώσει ένα εσωτερικό μήνυμα εκείνη τη στιγμή προφύλαξης.

Η ψυχή- καρδιά ενδεχομένως να μην έχει μία λογική εξήγηση για την άρνηση ή την αποτροπή που θα μας δώσει εσωτερικά, απλώς γιατί δεν συνδέεται με την λογική. Η ψυχή- καρδιά συνδέεται με το Θεϊκό μας κομμάτι και μέσα από αυτό θα μας οδηγήσει στο όχι.

Αν επιλέξουμε να ακούσουμε αυτόν τον σοφό μας οδηγό, τότε μέσα από έναν μαγικό τρόπο, μέσα από τα μάτια της καρδιάς- ψυχής, εμφανίζονται μπροστά μας όλες οι μπανανόφλουδες της ζωής. Ξαφνικά εμφανίζονται όλα τα ψεύτικα στάτους, όλα τα δήθεν καλά ή κακά που μας προσάπτουν με μεγάλη ευκολία οι «ισχυροί» του πλανήτη δήθεν για το καλό μας. 

Δύσκολο δεν είναι τίποτε, αν δεν το ορίσω εγώ να είναι. Η λογική μου θα μου δώσει αυτόν τον τίτλο δύσκολο, για να μην κουνηθώ από τη θέση μου. Άλλωστε το κάτω το έχω μάθει καλά. Αφού ξέρω πως ότι θέλω μπορώ να το κάνω. Μπορώ να ενεργοποιήσω τον σοφό μου δάσκαλο και να αρχίσω σιγά- σιγά να πατώ στα πόδια μου επιτέλους και όχι να είμαι στο πάτωμα που τόσο συνήθισα.

Ήρθα για να γίνω άνθρωπος. Άρα τώρα είναι η στιγμή, η ώρα μου να ζήσω γι αυτό που ήρθα. Να στέκομαι όρθιος!

3 Ψυχολογικές Τεχνικές Για Να Ενισχύσεις Την Δημιουργικότητα Σου

Στο άκουσμα της λέξης «δημιουργικότητα» ,το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό μας ίσως είναι η καλλιτεχνική δημιουργικότητα: ένας ζωγράφος,ένας συνθέτης μουσικής, ένας συγγραφέας. Η δημιουργικότητα όμως αγγίζει και πολλά άλλα επαγγέλματα όπως για παράδειγμα επαγγελματίες υγείας,επιχειρηματίες ή στελέχη. Και φυσικά, πέρα από τον επαγγελματικό τομέα της ζωής, η δημιουργικότητα επεκτείνεται και στην προσωπική μας ζωή. Το κοινό στοιχείο ανάμεσα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που αναζητούν ή εκπληρώνουν διαφορετικές μορφές δημιουργικότητας είναι ότι όλοι προσπαθούν να αξιοποιήσουν όσα γνωρίζουν ήδη για να δώσουν μορφή σε καινούριες, δημιουργικές λύσεις.

Ο,τι κι αν έχουμε μάθει μέχρι τώρα, ακόμα κι αν πιστεύουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι με έφεση στη δημιουργικότητα και άλλοι που δεν την έχουν καθόλου, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή η πεποίθηση είναι εν μέρει μύθος, κι ότι όλοι μας είμαστε εν δυνάμει δημιουργικοί.
Συγκεκριμένα, η δημιουργικότητα σου μπορεί να βρίσκεται κρυμμένη κάτω απο πεποιθήσεις που την σαμποτάρουν και σε περιορίζουν να εκφραστείς. Για παράδειγμα, ίσως να λές στον εαυτό σου ότι «δεν είσαι δημιουργικός» ή ότι «είσαι μέτρια δημιουργικός».

Η αλήθεια είναι ότι ίσως να μην έχεις την έφεση να ζωγραφίσεις ένα πίνακα, ίσως όμως να είσαι δημιουργικός στις σχέσεις σου με τους άλλους, στην επιστήμη σου ή μαγειρεύοντας. Εάν έχεις την επιθυμία , τη επιμονή και το θάρρος να καλλιεργήσεις την πλευρά σου αυτή, σίγουρα θ’αλλάξεις γνώμη και θα καταλάβεις ότι δημιουργικότητα υπάρχει παντού, ακόμα και σε μια συζήτηση όπου προτείνεις στο συνομιλητή σου κάτι που εκείνος προηγουμένως δεν είχε σκεφτεί.

Εάν πάλι σκέφτεσαι ότι η δημιουργικότητα σου χαρακτηρίζεται από μετριότητα επειδή για παράδειγμα δε ζωγραφίζεις όπως ο Σαλβαντόρ Νταλί, ίσως απλά να περιορίζεις την δημιουργική σου έκφραση επικρίνοντας την και ακυρώνοντας την, πριν εκείνη έχει την ευκαιρία να σου αποκαλυφθεί. Η δημιουργικότητα ίσως να βρίσκεται μέσα σου και να περιμένει να την αφήσεις ελεύθερη να υλοποιηθεί χωρίς « να φοβάται» την κριτική.

Αφού λοιπόν πιστέψεις ότι έχεις τη δυνατότητα να είσαι δημιουργικός, δοκίμασε τις παρακάτω τεχνικές για να καλλιεργήσεις τη δημιουργική σου σκέψη:

1. Καιταιγισμός ιδεών και αντίστροφος καταιγισμός (Brainstorming& Reverse Brainstorming).
Για να εφαρμόσεις την τεχνική του Brainstorming : Σημείωσε κάθε ιδέα που σου έρχεται στο μυαλό χωρίς καμμιά κριτική και λογοκρισία, συμπεριλαμβάνοντας ακόμα και ιδέες που φαντάζουν άσχετες ή παράξενες. Ο στόχος εδώ είναι η ποσότητα και όχι η ποιότητα των ιδεών που παράγονται. Στο τέλος συνδύασε τις ιδέες μεταξύ τους και δούλεψε στο να τις βελτιώσεις.
Για να εφαρμόσεις Αντίστροφο Καταιγισμό: Αντί να ρωτήσεις «ποιά θα μπορούσε να είναι η λύση;», όπως κάνουμε στο brainstorming, άλλαξε την ερώτηση σε «Πώς θα μπορούσα να προκαλέσω το πρόβλημα;» ή «πώς θα μπορούσα να προκαλέσω το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που θέλω;». Και πάλι άσε τη ροή των ιδεών να κυλήσει ανεμπόδιστα, χωρίς να απορρίπτεις τίποτα. Εφόσον έχεις μαζέψει όλες τις ιδέες για να λύσεις αυτό το αντίστροφο πρόβλημα, δοκίμασε να αντιστρέψεις τις σε ιδέες- λύσεις για το αρχικό πρόβλημα.

2.Η Ψυχολογική απόσταση . Για ο,τιδήποτε δεν βιώνουμε να συμβαίνει στο εδώ, το τώρα και στους εαυτούς μας ,θεωρείται ότι υπάρχει «ψυχολογική απόσταση». Είναι επίσης εφικτό να προκαλέσουμε μια κατάσταση ψυχολογικής ααπόστασης αλλάζοντας τον τρόπο που σκεφτόμαστε για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, για παράδειγμα σκεπτόμενοι ποιά θα ήταν η γνώμη κάποιου άλλου ατόμου ή ότι η ερώτηση είναι αναληθής. Σύμφωνα με νέες έρευνες στον τομέα, η ψυχολογική απόσταση φαίνεται να ενισχύει την δημιουργική σκέψη. Προσπάθησε λοιπόν ν’απομακρυνθείς από το πρόβλημα ψυχολογικά, για παράδειγμα, σκέψου πως θα έλυνες το πρόβλημα ένα χρόνο από σήμερα εάν υποθέσουμε ότι κάνεις αυτό το νοερό ταξίδι στο χρόνο ή προσπάθησε να λύσεις το πρόβλημα αυτό σα να προέκυψε από μια μακρινή τοποθεσία κι όχι από την τωρινή του πηγή.

3. Συνδυασμός αντίθετων ιδεών. Σύμφωνα με τον Albert Rothenberg, ερευνητή στον τομέα της δημιουργικής σκέψης, η ικανότητα να φαντάζεται κανείς δύο αντίθετες ή συγκρουόμενες ιδέες, εικόνες ή έννοιες ταυτόχρονα, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά εξαιρετικής δημιουργικότητας( Janusian Thinking/Process). Για να ενισχύσεις τη δημιουργικότητα σου, συνδύασε αντικρουόμενες ιδέες και δημιούργησε αντιθέσεις που μοιάζουν απίστευτες: είναι πιθανό ότι θα αναδυθούν καινοτόμες ιδέες μέσα από τις αντιπαραθέσεις και τον ταυτόχρονο αυτό συνδυασμό των αντιθέτων.

Φιλοσοφικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές διαστάσεις του θανάτου

Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να ζήσουμε άφοβα, ως ανθρώπινα όντα, που κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε με ό,τι η ζωή έχει να προσφέρει.

Ζώντας σ’ ένα πολυπολιτισμικό κόσμο, μπορούμε να μάθουμε πολλά από τους άλλους πολιτισμούς σχετικά με το θάνατο, την κηδεία και την ταφή. Οι κάτοικοι κάποιων χωρών θεωρούν το θάνατο κάποιου μια πνευματική και χαρούμενη εκδήλωση – μια στιγμή για να γιορτάσουμε τη ζωή και όλα όσα έχει να προσφέρει. Άλλοι βρίσκονται σε βαθύ πένθος, και περνούν πολλές ημέρες λυπημένοι για το πρόσωπο που πέθανε. Παρακάτω, θ’ αναφερθούν διαφορετικές πτυχές του θανάτου.

 Κοινωνικές απόψεις γύρω από τον θάνατο
Ο άνθρωπος δεν αισθάνεται φόβο απέναντι στο θάνατο, αλλά τον προβληματίζει η λανθασμένη αντίληψη που έχει γι’ αυτό (Αλεξιάς, 2000).
Είναι αναμφισβήτητο το γεγονός ότι ο θάνατος αποτελεί ένα θέμα «ταμπού» στην κοινωνία (Clarck, 1993 , Ekstrand & Bourne, 1979).
Ο θάνατος είναι πάντα πρόβλημα για όλες τις κοινωνίες καθώς κάθε κοινωνικό σύστημα πρέπει να το αποδεχθεί, προκειμένου τα άτομα να προχωρήσουν μπροστά. Αν οι κοινωνίες αποτύχουν ν’ αντιμετωπίσουν το θάνατο, τότε το κοινωνικό σύνολο θα καταρρεύσει (Clarck, 1993).

Ψυχολογική άποψη
Οι ψυχολόγοι υιοθετούν την άποψη ότι ο θάνατος έχει λάβει διάφορες μορφές. Η πιο ισχύουσα μορφή είναι ότι ο θάνατος δεν αποτελεί αντικείμενο αναφοράς παρά μόνο σε περιπτώσεις στατιστικής αναφοράς περί θνησιμότητας (Kazdin, 2000)
Οι ψυχολόγοι τείνουν να προσφέρουν ένα αντιληπτικό και ρεαλιστικό πλαίσιο για την κατανόηση της σχέσης του ανθρώπου με το θάνατο. Αυτή είναι μια πρόκληση για το μέλλον (Kazdin, 2000).

Ψυχαναλυτική άποψη
Σύμφωνα με τον ψυχαναλυτή E. Becker, η ικανότητα των ανθρώπων να φοβούνται και να κατανοούν το θάνατο, τους παροτρύνει να μην αποδέχονται ότι είναι θνητοί (Segal, Dasen, Berry & Poortinga, 1996).
Ο Freud ισχυριζόταν ότι δεν υπάρχει θάνατος στο υποσυνείδητο, ωστόσο ο άνθρωπος με την υποσυνείδητη «ευχή» του θανάτου συνήθως εννοεί «εγώ» θα ζήσω για πάντα, «εσύ» θα πεθάνεις (Eigen & Aronson, 1996).

Υπαρξιακή φιλοσοφία(20ος αιώνας)
Οι υπαρξιστές τόνισαν την έννοια της κοινωνικό -συλλογικής αθανασίας απέναντι στην προσωπική αθανασία και υποστήριξαν πως αντιμετωπίζοντας το θάνατο, ο άνθρωπος θα έκανε εφικτή την ανθρώπινη ευτυχία (Αλεξιάς, 2000). Σύμφωνα με τον Υπαρξισμό, ο θάνατος επιτρέπει στον άνθρωπο να έχει αυτογνωσία και να είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του. Πριν την εμφάνιση του υπαρξισμού ο θάνατος δεν είχε ουσιαστική σημασία για το άτομο. Η έννοια του αθάνατου ήταν καθολική καθώς ο θάνατος δεν ανήκει στο άτομο, αλλά ήταν μια καθολική ανάγκη (Harris, 1971).

Foucault (1926-1984)
Ο Foucault (Γάλλος φιλόσοφος, κοινωνικός θεωρητικός, ιστορικός ιδεών) αναλύει το θάνατο ως ένα παθολογικό γεγονός, ως μια ασθένεια για την έκβαση της οποίας προτείνεται η διαμεσολάβηση της ιατρικής (Αλεξιάς, 2000)

Κίρκεγκωρ (1813-1855)
Για τον ορισμό του θανάτου, o Κίρκεγκωρ – φιλόσοφος και θεολόγος χρησιμοποιεί την έννοια της κίνησης. Ο θάνατος δε μεταβάλλεται και επανέρχεται ξανά και ξανά. Επισημαίνει ότι είναι γνωστό εκ των προτέρων ότι ο θάνατος θα επέλθει, αλλά το πότε είναι άγνωστο (Τζαβάρας, 1982).

Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.)
Η πεποίθηση του Αριστοτέλη για το θάνατο είναι ότι η ψυχή και η ύλη αποτελούν βασικά στοιχεία του ατόμου. Εάν ο θάνατος γίνει κατανοητός μέσα από αυτά, τότε είναι φανερό ότι θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα ενός από αυτά (King, 2001).

Αισχύλος (525/524 – 556/555 π.Χ )
Λόγω της βαθιάς του θρησκευτικής πίστης θεωρούσε το θάνατο αναπόφευκτο γεγονός και ως θεός δε δεχόταν την δωροδοκία.
Ευριπίδης ( 480-406 π. Χ )

Ο Ευριπίδης ισχυριζόταν ότι υπάρχει ζωή μετά το θάνατο και οι νεκροί συναντούσαν ο ένας τον άλλον στον Άδη (Βασιλειάδης, 1996 ).

Heidegger (1889-1976)
Σημαντική είναι η συνεισφορά του Μ. Heidegger πάνω στο θάνατο μέσω της έρευνάς του. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι το υπαρξιακό, γνωσιολογικό και κοινωνιολογικό ενδιαφέρον (Τζαβάρας, 1982). Ο ίδιος πίστευε πως η κατανόηση της έννοιας του θανάτου προσφέρει στο άτομο την ευκαιρία να ολοκληρωθεί (Αλεξιάς, 2000).

Στωικοί φιλόσοφοι (1907-1976)
Οι Στωικοί φιλόσοφοι ισχυρίζονταν ότι ο θάνατος αποτελεί στοιχείο της φύσης και πρέπει να το αποδεχτούμε ως στοιχείο του πεπρωμένου μας (Αλεξιάς, 2000).
Θεωρούν ότι η ψυχή είναι αναπόσπαστο κομμάτι του κόσμου που θα οδηγηθεί στον θάνατο, όπως όλα τα όντα, δηλαδή θα διαλυθεί (Βασιλειάδης, 1996).
Οι νεκρικές τελετές σε πολλές κοινωνίες είναι πολύπλοκες και διαφορετικές από κουλτούρα σε κουλτούρα (Stroebe, Hanson, Stroebe & Schut, 2001).

Πρωτόγονος άνθρωπος
Ο θάνατος ήταν μια πραγματικότητα που ο πρωτόγονος άνθρωπος είχε αποδεχτεί και το ερμήνευε ως ένα μεταβατικό γεγονός (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996).

Αρχαϊκή κοινωνία
Οι άνθρωποι των αρχαϊκών κοινωνιών δεν δέχονταν την ιδέα του θανάτου και πίστευα ότι οι νεκροί εξακολουθούν να ζουν δίπλα τους ως αόρατοι. Ενώ, παράλληλα παρεμβαίνουν στην ζωή των θνητών (Pastur, 1999).

Δύση
Ο άνθρωπος της δύσης δεν εκλαμβάνει το θάνατο ως φυσικό φαινόμενο που φέρει τέλος στη ζωή του, αλλά ως μια ήττα που πρέπει να αποφύγει με κάθε τρόπο (Αλεξιάς ,2000).

Αφρική
Οι διάφοροι μύθοι που υπάρχουν στην Αφρική αντανακλούν την πολυτισμική διάσταση του θανάτου. Θεωρείται ότι ο θάνατος προέκυψε κατά λάθος, ωστόσο έχει παραμείνει στον άνθρωπο λόγω «κατάρας».
Ο θάνατος ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους και ως εκ τούτου αναπόφευκτος ( Dickinson, Leming & Mermann, 2000).

Αφροαμερικάνοι
Η αφροαμερικάνικη θεώρηση στο θάνατο είναι συνδεδεμένη με την αφρικανική παράδοση και επηρεασμένη από την αμερικάνικη κοινωνικοπολιτισμική εμπειρία.
Οι Αφροαμερικάνοι τείνουν να είναι λιγότερο αρνητικοί ως προς το θάνατο. Διάφορα είδη τέχνης τους (μουσική, ζωγραφική, θέατρο κ.α.) αντανακλούν τις στάσεις τους απέναντι στον θάνατο ( Dickinson, Leming & Mermann, 2000).

Ασία
Ο φυσικός θάνατος εκλαμβάνεται περισσότερο ως μια κοινότυπη εμπειρία ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους ανθρώπους.
Ο θάνατος δεν αποτελεί μυστήριο ή ταμπού γι’ αυτούς και αυτό τους βοηθάει να το αντιμετωπίσουν πιο εύκολα (Dickinson, Leming & Mermann, 2000).

Αίγυπτος
Στην αρχαία Αίγυπτο είχε εφαρμοστεί μια διαφορετική διαδικασία τελετουργικής ταρίχευσης. Θεωρούσαν το σώμα απαραίτητο στοιχείο για μια σωστή μετά θάνατον ζωή, γι’ αυτό το λόγο έκαναν εκτεταμένη προετοιμασία των νεκρών.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τελετουργία «άνοιγμα του στόματος», που είχε ως σκοπό η μούμια ν’ αναπνέει, να βλέπει και να παίρνει τροφή (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996)

Αρχαία Ελλάδα
Στον ελληνικό χώρο διαπιστώνονται διάφορες θεωρήσεις σχετικά με το θάνατο, ωστόσο οι Έλληνες το αντιμετωπίζουν πρακτικά όπως και οι υπόλοιποι πολιτισμοί (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996).

Κίνα
Στην Κίνα ο ετοιμοθάνατος υφίστατο ειδικές προετοιμασίες. Ξύριζαν το κεφάλι του, έπλεναν το σώμα του, έκοβαν τα νύχια του και τον τοποθετούσαν σε καθιστή στάση, προκειμένου να διευκολυνθεί η έξοδος της ψυχής του.
Μετά τον θάνατο οι συγγενείς και φίλοι έκαναν επίκληση στην ψυχή να γυρίσει πίσω για να βεβαιωθούν ότι η αναχώρησή της από το σώμα είχε συντελεστεί (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996).

Ιαπωνία
Στην Ιαπωνία συναντάμε πολλούς μύθους που αντικατοπτρίζουν το έντονο αίσθημα ότι ο θάνατος προκαλεί αλλαγή σε όσους τον βιώνουν. Οι νεκροί δεν ανήκουν πλέον στον κόσμο των ζωντανών, αλλά γίνονται περίεργοι κι επικίνδυνοι, ως εκ τούτου η είσοδός τους στον κόσμο των νεκρών πρέπει να διευκολυνθεί (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996).

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
Ιουδαιοχριστιανισμός
«Ο θάνατος είναι η κεντρόφυγος δύναμη της ζωής και η αγάπη είναι η κεντρομόλος» (Μπέγζος,1996).
Όπως διδάσκει η Αγ. Γραφή υπάρχουν 3 μορφές θανάτου: πνευματικός, σωματικός/φυσικός & αιώνιος θάνατος.
Ο άνθρωπος αποτελεί ολότητα που περιλαμβάνει ψυχή και σώμα και ο διαχωρισμός αυτής της ολότητας από το Θεό αποτελεί το πνευματικό θάνατο. Ο φυσικός/σωματικός θάνατος είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα. Ο αιώνιος είναι ο οριστικός αποχωρισμός από το Θεό (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996).
Η χριστιανική επικήδεια τελετή διαμορφώθηκε πλήρως την περίοδο του Μεσαιωνικού καθολικισμού. Οι τελετουργίες πήραν έναν καταθλιπτικό χαρακτήρα μέσω των μαύρων ενδυμάτων, των κεριών και το πένθιμο χτύπημα της καμπάνας της εκκλησίας (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996).
Η θρησκεία αυτή αντιλαμβάνεται το θάνατο ως συνέπεια του προπατορικού αμαρτήματος και πιστεύει ότι το αμάρτημα αυτό θα αρθεί με την ανάσταση των νεκρών κατά την Δευτέρα Παρουσία, όπου οι άνθρωποι θα κριθούν ανάλογα με τα έργα τους στην επίγεια ζωή (Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996).

Ιουδαϊσμός
Στον ιουδαϊσμό αποτελεί υποχρέωση να συμπαραστέκεται κανείς στο άτομο που πρόκειται να πεθάνει και να είναι παρών στην αναχώρηση της ψυχής.
Υπάρχει η γενική άποψη πως τίποτα δεν υπάρχει πέρα από το θάνατο που να μπορεί να συγκριθεί με την ποιότητα της σχέσης με τον Θεό (Bowker, 1996).

Βουδισμός
Για το βουδισμό, ο θάνατος είναι η συνεχής επανάληψη της διάλυσης και εξαφάνισης της ψυχής και του σώματος, η οποία συμβαίνει σε κάθε μέρος και κάθε λεπτό (Walshe, 1978).
Η αθανασία θεωρείται ανταμοιβή για τους ανθρώπους που είχαν μια καλή επίγεια ζωή και σε όσους ήταν δίκαιοι. Τα κριτήρια της αθανασίας ποικίλλουν ανάλογα με την καταγωγή του νεκρού και την αιτία του θανάτου και κατά πόσο ηθική ζωή είχε.
Επίσης, η μετεμψύχωση έχει έντονη παρουσία στα θρησκεύματα της Εγγύς και Άπω Ανατολής (Μπέγζος, 1996).
Τέλος, ο βουδισμός ορίζει τη Νιρβάνα ως το τέρμα όλης της προσωπικής εξέλιξης (Durant, 1971).

Ισλαμισμός
Οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους στη γη και πεθαίνοντας θα κριθούν είτε με ανταμοιβή είτε με τιμωρία στη μετά θάνατον ζωή τους (Dickinson, Leming &Mermann, 2000).
Όταν ένα άτομο βρίσκεται κοντά στο θάνατο, κάποιος καλείται να διαβάσει στίχους από το Κοράνι. Μετά το θάνατό του, το σώμα πλένεται, ντύνεται με άσπρα ρούχα και τοποθετείται σ’ ένα απλό, ξύλινο φέρετρο. Το σώμα θα πρέπει να καεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα – συνήθως μέσα σε 24 ώρες (Dickinson, Leming & Mermann, 2000).

Το νόημα αυτής της έρευνας του θανάτου σε διάφορους πολιτισμούς, φιλοσοφίες και θρησκείες είναι ότι, σε μακροπρόθεσμη βάση, δεν έχει σημασία ποιοι είμαστε ή από πού προερχόμαστε, δεν είμαστε όλοι τόσο διαφορετικοί. Ο θάνατος θα έρθει σε όλους μας κάποια στιγμή. Δεν έχει σημασία η κουλτούρα μας ή οι θρησκευτικές πεποιθήσεις μας. Ας ελπίσουμε ότι, αν η ζωή μας ήταν καλή, θα λάβουμε το σεβασμό στο θάνατο, που μας ξεφεύγει μερικές φορές στη ζωή.

Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να ζήσουμε άφοβα. Όχι ως Εβραίοι ή Χριστιανοί, ιθαγενείς της Αμερικής ή της Ιρλανδίας, αλλά μόνο ως ανθρώπινα όντα, που κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε με ό,τι η ζωή έχει να προσφέρει.
-------------------------------
Βιβλιογραφικές αναφορές
Ελληνική βιβλιογραφία:
Αλεξιάς., Γ., (2000)., Ο λόγος περί ζωής και θανάτου., Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
Βασιλειάδης., Ν., Π., (1996)., Το μυστήριο του θανάτου., Αθήνα: Αδελφότης Θεολόγων « Ο Σωτήρ»
Βουρεξάκης., Μ., Στρατιωτική επιθεώρηση
Μπέγζος., Μ., Π., (2005)., Ψυχολογία της θρησκείας., Αθήνα
Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα., (1996)., Θάνατος ( τ. 27., σ. 271-284 )., Αθήνα: Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος
Παρέτι., Λ., (1966)., Ιστορία της ανθρωπότητας., Αθήνα: «Ελληνική Παιδεία»
Τζαβάρας., Γ., (1982)., Το βέβαιο του θανάτου., Αθήνα: «Δωδώνη»

Ξένη βιβλιογραφία:
Bowker., J., (1996)., Ο θάνατος και οι θρησκείες., Αθήνα: Παπαδήμα
Clark., D., (1993)., The sociology of death., Oxford: Blackwell Publishers
Dickinson., G., E., Leming., M., R., & Mermann., A., C., (2000)., Dying, Death & Bereavement., USA: Duskin/ McGraw Hill
Durant., W., (1971)., Ιστορία της φιλοσοφίας., Αθήνα: Αφοί Σνούπολοι Ο.Ε.
Eigen., M., (1996)., Psychic deadness., London: Jason Aronson Inc.
Ekstrand., I., Bruce., R., (1979)., Psychology., United States of America: Holt, Rinehart & Winston
Harris., K., A., (1971)., The Political meaning of death: An existential overview., Journal of death and dying., 4(2)., New York: Boywood Publishing Company
Kazdin., A., E., (2000)., Encyclopedia of Psychology., USA: Oxford University Press

Η Ψυχολογία της υπερανάλυσης: Σταματήστε να υπερ-αναλύετε τις καταστάσεις στη ζωή σας

Η υπερανάλυση ειναι μια διαδιακασία σκέψης που ξεκινάει, τις περισσότερες φορές, από τον φόβο του να μην μείνει κανείς μόνος με τον εαυτό του. Ξεκινάει δηλαδή από μία διάχυτη αίσθηση ανασφάλειας και "μειονεξίας", και καταλήγει στο να την αναπαράγει. Ο φόβος ότι δεν έχουμε πλήρη έλεγχο του προσωπικού, ή συλλογικού μας περιβάλλοντος κινητοποιεί τον μηχανισμό της εππίλυσης προβλημάτων μέσα από την διαδικασία της ανάλυσης μιας κατάστασης

Συχνά, ακριβώς επειδή αυτού του είδους η υπερβολική ανάλυση των δεδομένων του νου μας, δεν είναι το αίτημα μιας υγιούς διαδικασίας, αλλά περισσότερο μιας ψυχικής κατάστασης που "τελεί εν ασθενεία", το αίτημα της επίλυσης ενός προβλήματος, όχι μόνο δεν επιτυγχάνεται, αλλά αντίθετα το προς επίλυση πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο!

Όταν σκεφτόμαστε υπερβολικά και καταλήγουμε να αναλύουμε τις πράξεις, τα λόγια και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων αλλά και του εαυτού μας τότε κινδυνεύουμε από κατάθλιψη και άγχος. Η υπερανάλυση δεν είναι υγιής στάση & συμπεριφορά. Χρειάζεται να ξέρουμε που να σταματάμε.

Η υπερβολική σκέψη μπορεί να καταστρέψει την συναισθηματική μας υγεία.

Τα αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι οι γυναίκες αναλύουν πιο πολύ από τους άντρες αλλά αυτό δε σημαίνει ότι οι άντρες δε συλλογίζονται καθόλου. Απλώς οι σκέψεις τους έχουν διαφορετικό χαρακτήρα. Οι άντρες συλλογίζονται περισσότερο καταστάσεις και συναισθήματα θυμού και οργής, τα οποία εκφράζουν με επιθετική, εχθρική συμπεριφορά. Οι γυναίκες συγκεντρώνονται περισσότερο στα θέματα κατάθλιψης και άγχους. Επίσης σκέφτονται περισσότερο θέματα ελέγχου τα οποία σχετίζονται με το μέλλον, ειδικά στον τομέα των σχέσεων: «Πως μπορώ να κρατήσω το ενδιαφέρον του άντρα μου; Πως μπορώ να είμαι σίγουρη ότι όλοι στο γραφείο με συμπαθούν;».

Η ικανότητά μας να εξερευνούμε τις δικές μας σκέψεις και τις να αναλύουμε τα δεδομένα της εσωτερικής πραγματικότητας (ερμηνείες γεγονότων – σκέψεις – συναισθήματα) της δικής μας αλλά και των ανθρώπων που εμπλέκονται στη ζωή μας είναι πολύ σημαντική, γιατί μας βοηθάει να συνδέουμε διαφορετικά μεταξύ τους ερεθίσματα και τελικά, να δίνουμε νόημα στη ζωή μας. Συχνά, βέβαια, η ενασχόλησή μας με τις ίδιες μας τις σκέψεις γίνεται αυτοσκοπός, και παύει να αποτελεί μέσο για την βελτίωση των σχέσεών που έχουμε με τους άλλους ανθρώπους. Σ’αυτές τις περιπτώσεις, δεν χρησιμοποιούμε την παραπάνω ικανότητά μας –δηλ. του να κάνουμε συνδέσεις- για να διευκολύνουμε την ζωή μας, αλλά περισσότερο για να την περιπλέξουμε.

Αν και η αρχική πρόθεση των περισσότερων ανθρώπων -μέσα από την «ανάλυση» των καταστάσεων- είναι να μπορούν να κατανοούν καλύτερα τα κίνητρα των άλλων, να συνδέουν σκέψεις με συναισθήματα, να ερμηνεύουν και να δίνουν νόημα σε καταστάσεις και σχέσεις (φιλικές, επαγγελματικές και ερωτικές), πολύ συχνά καταλήγουμε να αναλωνόμαστε σε ατελείωτους εσωτερικούς «μονολόγους», εξαντλώντας την σκέψη μας και τη δημιουργικότητά μας σε υποθέσεις για το τι μπορεί να συμβεί στην μια ή την άλλη περίπτωση.

Στην προσπάθειά μας να ελέγξουμε το παρελθόν, και το παρόν μας -αλλά ιδιαίτερα το μέλλον μας- με το να ανησυχούμε για τις προθέσεις, τις σκέψεις, ή τις ενέργειες των άλλων ανθρώπων, στην πραγματικότητα καταφέρνουμε να προδιαγράψουμε, προκαλώντας αυτό που φοβόμαστε ότι θα μας συμβεί, αφού συνήθως η «υπερ-ανάλυση» δεν στηρίζεται σε ρεαλιστικές σκέψεις, επιθυμίες και συναισθήματα.

Αντίθετα, ενισχύει τους αρνητικές σκέψεις, τους φόβους, τον θυμό και τα αισθήματα μειονεξίας και κατωτερότητας, τα οποία, με τη σειρά τους, σχεδόν πάντα γεννούν και τρέφουν την «υπερ-ανάλυση».
Είναι σίγουρο ότι η ελλιπής αυτο-εκτίμηση, οι τα βιώματα του παρελθόντος που βιώθηκαν σαν απειλές, οι «φωνές» του οικογενειακού και του στενού μας περιβάλλοντος που -όταν χρειάστηκε- δεν μας στήριξαν όσο είχαμε ανάγκη, και άλλες δυσμενείς για την ψυχολογική εξέλιξη συνθήκες, έχουν συντελέσει στην τάση των πιο ευάλωτων ηλικιακών ομάδων (νεαρά και τρίτης ηλικίας άτομα) και των γυναικών να αναλώνονται σε σκέψεις για τις ίδιες τις τους τις σκέψεις και τις απόψεις των άλλων.....

Για να σταματήσουμε να τρέφουμε και να διογκώνουμε τον παραπάνω «φαύλο κύκλο», θα ήταν χρήσιμο:
§ Να ρωτήσουμε τον εαυτό μας πότε ήταν η τελευταία φορά που η συνήθεια της «υπερανάλυσης» μας βοήθησε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε μια προβληματική κατάσταση;
§ Να αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε πόσο ρεαλιστικές είναι οι σκέψεις & οι απόψεις που έχουμε για τον εαυτό μας,
§ Να δοκιμάσουμε να ενεργούμε αντί να αναλωνόμαστε σε σκέψεις,
§ Να μην υποθέτουμε πια, αλλά να ρωτάμε τους άλλους για τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους,
§ Να υπενθυμίζουμε συνεχώς στον εαυτό μας ότι ο στόχος μας είναι, όχι να «αναμασούμε» και να υπομένουμε παθητικά την ζωή, αλλά να δρούμε σύμφωνα με τις ανάγκες μας, όντας ενεργητικά άτομα, και να κάνουμε τις προθέσεις μας πραγματικότητα.

Οι 4 Σύντροφοι της Ζωής σου...

Μια φορά κι έναν καιρό, υπήρχε μια βασίλισσα, που είχε 4 συντρόφους.

Πάνω απ' όλους έδειχνε αδυναμία στον τέταρτο. Τον στόλιζε με ακριβά ρούχα, του χάριζε πάντα τα καλύτερα, τον στόλιζε με κοσμήματα, του φορούσε αρώματα και του φερόταν πολύ γενναιόδωρα.

Ο τρίτος σύντροφος της βασίλισσας είχε μεγάλη αυτοπεποίθηση, ήταν αλαζών, όμως εκείνη τον αγαπούσε και τον σύστηνε με υπηρηφάνεια στον κύκλο της... και φοβόταν μήπως κάποια μέρα, θα την άφηνε για άλλη γυναίκα..

Ο δεύτερος σύντροφος της ήταν πάντα ευγενικός κι υπομονετικός μαζί της. Όταν εκείνη αντιμετώπιζε ένα πρόβλημα, ήξερε ότι μπορούσε να βασιστεί πάνω του, ότι θα την άκουγε και θα τη βοηθούσε στην λύση του.

Ο πρώτος αν και ήταν πιστός σαν σκυλί και βρισκόταν πάντα δίπλα της, εκείνη δεν του έδινε σημασία, τονπαραμελούσε, τον ειρωνευόταν και τον έδιωχνε από κοντά της.

Και μια μέρα, η βασίλισσα αρρώστησε βαριά και κατάλαβε πως θα πεθάνει.

Σκέφτηκε τότε πως είχε 4 συντρόφους, όμως σε λίγο δε θα 'χε κανέναν.

Έτσι τους φώναξε όλους μπροστά της και ρώτησε πρώτα τον τέταρτο που ήταν η μεγάλη της αδυναμία:
"Σ' αγάπησα περισσότερο από τους άλλους, σε είχα πάντα στα πλούτη, ντυμένο με τα πιο όμορφα ρούχα και μες την καλοπέραση, δε σου χάλασα ποτέ χατίρι.
Τώρα που πεθαίνω, θα με ακολουθήσεις για να έχω παρέα, εκεί που πάω?"
"Δεν υπάρχει περίπτωση! Εσύ τον δρόμο σου κι εγώ τον δικό μου. " απάντησε εκείνος κοφτά και την παράτησε σύξυλη. Τα λόγια του την πλήγωσαν σαν μαχαίρι στην καρδιά.

Μετά ρώτησε τον τρίτο σύντροφό της. "Σ 'αγάπησα σ όλη μου τη ζωή και πάντα γύρευα την συντροφιά σου. Τώρα που πεθαίνω, θα με ακολουθήσεις στο θάνατο?"
"Όχι, φυσικά" απάντησε εκείνος. "Η ζωή είναι πολύ ωραία για να την αφήσω. Όταν πεθάνεις, θα παντρευτώ μια άλλη." Η Βασίλισσα ένοιωσε να της κόβεται η αναπνοή και η καρδιά της βούλιαξε...

Ύστερα, ρώτησε τον δεύτερο σύντροφό της.
"Πάντα ερχόμουν σε σένα για βοήθεια και πάντα ήσουν εκεί για μένα. Όταν πεθάνω, θα με ακολουθήσεις για να μου κρατάς συντροφιά?"
"Λυπάμαι, δε μπορώ να σε βοηθήσω τώρα. Το μόνο που μπορώ να κάνω, είναι να περπατήσω μαζί σου μέχρι τον τάφο σου.", απάντησε το παλικάρι κάνοντας την καρδιά της να ραγίσει από θλίψη...
Τότε, ακούστηκε μια φωνή: "Εγώ βασίλισσα μου θα έρθω μαζί σου! Θα σε ακολουθήσω όπου κι αν πας!"

Η βασίλισσα γύρισε να δει από πού ερχόταν η φωνή και είδε τον πρώτο της σύντροφο. Φαινόταν πολύ ταλαιπωρημένος και παραμελημένος. Θρηνώντας η βασίλισσα
"Αχ τι λάθος που έκανα η δύστυχη, έπρεπε να σε είχα προσέξει περισσότερο, όταν είχα την ευκαιρία!" είπε και ξεψύχησε.

Ήταν ήδη πολύ αργά.

Εδώ τελειώνει το παραμύθι και αρχίζει η πραγματικότητα.

Η Βασίλισσα είσαι εσύ και έχεις 4 συντρόφους στη ζωή σου.
Ο τέταρτος σύντροφος σου είναι το ΣΩΜΑ σου. Όση προσοχή κι αγάπη κι αν του δώσεις, όσα κι αν του προσφέρεις, όσο κι αν το στολίσεις, όση αδυναμία κι αν του δείξεις, όταν έρθει η στιγμή και πεθάνεις, θα σε εγκαταλείψει χωρίς οίκτο.

Ο τρίτος σύντροφός σου είναι η ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΣΟΥ, ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ STATUS και ό,τι υλικό κατέχεις. Βρίσκονται μαζί σου όσο είσαι εν ζωή. Όμως μπορεί να σε εγκαταλείψουν και σίγουρα όταν έρθει η ώρα να φύγεις ακολουθούν άλλους και σε έχουν κιόλας ξεχάσει.

Ο δεύτερος σύντροφος σου είναι η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΙ ΣΟΥ. Όσο κι αν βρίσκονται κοντά σου, την ύστατη ώρα, μόνο να σε ξεπροβοδίσουν μέχρι τον τάφο σου μπορούν... όχι όμως να έρθουν μαζί σου.

Ο πρώτος σου σύντροφος είναι το ΠΝΕΥΜΑ σου, που σχεδόν είναι πάντα παραμελημένο από το κυνήγι του πλούτου, της δύναμης, της εξουσίας, των υλικών αγαθών. Όμως, το πνεύμα σου είναι το μόνο που θα σε ακολουθήσει όπου κι αν πας, το μόνο που θα είναι πιστό αιώνια!

Καλλιέργησε το, δυνάμωσε το, διατήρησε το ζωντανό, καθώς θα σε συντροφεύει για πάντα...

Τελική Παραλλαγή

Εδώ έχουμε μια παραλλαγή του μύθου της Γενέσεως, όπως θα είχε διατυπωθεί αν ο συντάκτης του ήταν Έλληνας.

Απολαύστε τον...

Οι μέρες του ήταν κοπιαστικές, μα η ζωή ήταν καλή. Κάθε μέρα έφερνε καινούριες ανακαλύψεις. Με τα μακριά, δυνατά πόδια του, τριγυρνούσε στα μήκη και τα πλάτη εκείνου του άγνωστου κόσμου τρέφοντας μια περιέργεια που ολοένα και μεγάλωνε με τις εμπειρίες της κάθε μέρας. Η γυναίκα αφιέρωνε κι αυτή το χρόνο της στην εξερεύνηση, και σε συνδυασμό είχαν ήδη μάθει πολλά για την καινούρια τους κατοικία.

Μετά από εκείνη τη μεγάλη μέρα αναζητήσεων, επέστρεψε πεινασμένος και σκονισμένος, αλλά καλοδιάθετος. Η γυναίκα είχε φτάσει πρώτη, και μόλις τον είδε του έφερε φαγητό. Καθώς έτρωγαν, της μίλησε για όσα βρει στη διάρκεια της μέρας.

“Είδες κανένα καινούριο ζώο;” τον ρώτησε.
“Κάποια πετούμενα. Είναι πανέμορφα”.
“Πάρε με μαζί σου αύριο. Θέλω να τα δω κι εγώ”.
“Μπορείς να τους δώσεις ονόματα. Τα καταφέρνεις καλύτερα από μένα”.
Όταν τέλειωσαν το φαγητό, τη ρώτησε, “Εσύ βρήκες τίποτα καινούριο στο ποτάμι;”

Του χαμογέλασε και έγνεψε αρνητικά. Τα μακριά μαλλιά της κινήθηκαν απαλά για να χαϊδέψουν πρώτα τη μια πλευρά του προσώπου της κι ύστερα την άλλη.
“Δεν πήγα στο ποτάμι”, του είπε. “Πήγα στο βουνό”.
“Στην κορυφή;”.
“Ναι, μέχρι την κορυφή”.

Ο άνδρας ακουμπούσε πάνω στον αγκώνα του. Ακούγοντας τα νέα, πετάχτηκε όρθιος και την άρπαξε με μια γρήγορη χειρονομία που δεν πρόδιδε θυμό αλλά ανησυχία. “Ξέρεις το νόμο. Δεν επιτρέπεται να πας εκεί πάνω - σίγουρα όχι μόνη σου”.

Εκείνη αλαφροπάτησε στις μύτες των ποδιών της και του τράβηξε το χέρι. “Τότε έλα κι εσύ μαζί μου, να δεις τι έχω να σου δείξω”.

“Η κορυφή δεν είναι καλό μέρος - ούτε ακόμα κι όταν είμαστε μαζί”.
“Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος. Το ξέρω καλά”.
Εκείνος παρέμεινε ακίνητος. “Το φως ... “ είπε διστακτικά.
“Το φως θα είναι μαζί μας για πολύ καιρό. Έλα”.
Τον τράβηξε ξανά, κι εκείνος σηκώθηκε απρόθυμα και την ακολούθησε στην ομαλή πλαγιά.

Σύντομα έφτασαν στο ξέφωτο της βουνοκορφής. Ο άνδρας κοντοστάθηκε, μα η γυναίκα συνέχισε, μέχρι που έφτασε στο κέντρο του ξέφωτου όπου ένας ζωηρόχρωμος θάμνος ξεφύτρωνε ολομόναχος. Άπλωσε το χέρι και έκοψε δυο από τους χρυσαφένιους καρπούς του που είχαν το μέγεθος του αντίχειρά της. Ο άνδρας την είδε να παίρνει τον έναν από τους δυο καρπούς και να τον βάζει στο στόμα της. Έτρεξε κοντά της, μα ήταν ήδη αργά για να τη σταματήσει.
“Γιατί το έκανες αυτό; Θυμήσου την προειδοποίηση - αν φάμε από τον καρπό αυτό θα πεθάνουμε*!”, της είπε.

“Έχω φάει κι άλλη φορά, και δεν πέθανα”, του είπε. “Δοκίμασε κι εσύ”. Άπλωσε τον χρυσό καρπό προς το μέρος του.
“Όχι, δε γίνεται”.
“Μας είπαν πως αν φάμε από τον καρπό αυτόν θα πεθάνουμε. Εγώ τον έφαγα κι είμαι ακόμα ζωντανή. Δοκίμασε. Σε παρακαλώ”.
“Κι αν πεθάνουμε;”.
“Τουλάχιστον θα πεθάνουμε μαζί. Θα προτιμούσες να συνεχίσεις να ζεις χωρίς εμένα;”.

Αυτή ήταν μια σκέψη που ο άνδρας δεν μπορούσε να αντέξει. Χωρίς άλλη λέξη, πήρε τον καρπό από τα δάχτυλά της και τον έβαλε στο στόμα του. Εκείνος έσκασε κάτω από την πίεση της γλώσσας του, και ο πλούσιoς, γλυκός χυμός πλημμύρισε το στόμα του με μια γεύση ανόμοια με οτιδήποτε άλλο είχε δοκιμάσει στο παρελθόν.

Η αίσθηση τον έκανε να βγάλει έναν μικρό, ακούσιο στεναγμό ηδονής και, δίχως να το πολυσκεφτεί, άπλωσε το χέρι κι έκοψε έναν, δυο, κι ύστερα μια ολόκληρη χούφτα από τους χρυσαφένιους καρπούς, ενώ η γυναίκα πλάι του γελούσε κι έκανε το ίδιο.

Γύρισε προς το μέρος της, και μια άλλη αίσθηση τον συνεπήρε καθώς την κοιτούσε. Δεν ήταν σίγουρος για πόσο καιρό ήταν μαζί, μα από εκείνο το πρώτο απόγευμα που είχε ξυπνήσει από το λήθαργο και την είχε βρει πλάι του, με το κεφάλι φωλιασμένο στην εσοχή του απλωμένου μπράτσου του, ποτέ δεν την είχε κοιτάξει με το συναίσθημα που ένιωθε εκείνη τη στιγμή.

Η λάμψη του λείου δέρματός της, οι απαλές καμπύλες των ώμων και του στήθους της, η στρογγυλή, επίπεδη κοιλιά, η μακριά, ομαλή γραμμή που σχημάτιζαν οι μηροί της, όλα του φάνταζαν καινούρια, και το βλέμμα στα μάτια της τον τράβηξε ακόμα πιο κοντά της. Ακούμπησε τα χέρια του στους ώμους της και την πήρε στην αγκαλιά του.

“Είσαι το πιο όμορφο από όλα τα ζωντανά πλάσματα. Ποτέ δεν σε είχα δει μ' αυτό τον τρόπο πριν, αλλά σε βλέπω τώρα”, της είπε.

Ξάπλωσαν στο μαλακό χορτάρι και εξερεύνησαν μαζί το θαύμα των κορμιών τους που μόλις είχαν ανακαλύψει. Αισθάνθηκαν μια κοινή χαρά που ποτέ πριν δεν είχαν ονειρευτεί, και μακάρισαν τον χρυσό καρπό που είχε αφυπνίσει τις κοιμισμένες αισθήσεις τους.

Μαζί, μέσα στο σούρουπο, κατέβηκαν την πλαγιά για να πάνε στο καταφύγιό τους. Το χέρι της ήταν περασμένο γύρω από τη μέση του, ενώ εκείνος είχε περασμένο το δικό του γύρω από τους ώμους της, αφήνοντας το κεφάλι της να ακουμπά επάνω του. Περπατούσαν αμίλητοι, και με αργό βήμα.

Στη ρίζα του βουνού σταμάτησαν. Ένα φως τρεμόπαιξε κι ύστερα φούντωσε κάτω από τον ουρανό που σκοτείνιαζε, και ήρθε να σταθεί μπροστά τους. Ο άνδρας μπήκε μπροστά για να προστατέψει τη γυναίκα καθώς το φως θάμπωνε και έπαιρνε τη μορφή ενός από τους φύλακες του μέρους εκείνους.

“Τι θες εδώ;” είπε ο άνδρας.
Η φωνή του φύλακα έμοιαζε με το κύλισμα πελώριων βράχων στη βουνοπλαγιά. Ο αέρας που σήκωναν οι φτερούγες του σάρωνε τα πεσμένα φύλλα γύρω από τον άνδρα κι έσπρωχνε πίσω τα μαλλιά του.
“Παραβιάσατε το νόμο”, είπε ο φύλακας.

Ο άνδρας φοβήθηκε. Ήθελε να υποχωρήσει μπροστά σε εκείνη την τρομερή μορφή. Ύστερα όμως σκέφτηκε τη γυναίκα, και την τιμωρία που τους περίμενε, και ο θυμός που τον πλημμύρισε ήταν πιο ισχυρός από το φόβο του.

“Αυτό που κάναμε δεν σε αφορά. Φύγε απ' το δρόμο μας”, είπε.
“Τολμάς να με αψηφάς;” βρυχήθηκε ο φύλακας, χαμηλώνοντας το χέρι προς τη ρομφαία που κρεμόταν στο πλάι του.
“Εσύ με αψηφάς, μπαίνοντας παρείσακτος στο μέρος που έχει δοθεί σε μένα. Άφησέ μας ήσυχους”, πρόσταξε ο άνδρας, κάνοντας ένα βήμα μπροστά.

Ο φύλακας τράβηξε τη ρομφαία του. Ο άνδρας έσκυψε, σήκωσε μια βαριά πέτρα από το έδαφος, και την πέταξε με όλη του τη δύναμη. Πέτυχε τον φύλακα κατάστηθα, κάνοντάς τον να τρεκλίσει. Το ξίφος τινάχτηκε στον αέρα, αστράφτοντας στο τελευταίο φως της μέρας. Η γυναίκα έτρεξε κι έπιασε από κάτω τη λεπίδα.

“Και τώρα φύγε”, είπε στον χτυπημένο φύλακα. “Και μην ξανάρθεις ποτέ απρόσκλητος εδώ”.
Ο φύλακας δίστασε, και φάνηκε έτοιμος να μιλήσει, μα ο άνδρας προχώρησε μπροστά, η γυναίκα κούνησε απειλητικά το σπαθί, και ο φύλακας έσβησε και χάθηκε. Η γυναίκα ήρθε στο πλευρό του και τον αγκάλιασε. “Ήσουν γενναίος", του είπε.

“Μέχρι τώρα, τους φοβόμουν”.
“Μα όχι πια”.
“Όχι, ποτέ πια". Την κοίταξε, σκεπτικός. “Πριν ακόμα σηκώσω το χέρι να επιτεθώ στο πλάσμα, ήξερα πως το είχα νικήσει”.
“Τόση δύναμη σου δίνω;”.
"Μου έδειξες για ποιο λόγο πρέπει να είμαι δυνατός”.
Της πήρε το σπαθί. Πιασμένοι χέρι-χέρι, πιο προσεκτικοί τώρα πια, κατέβηκαν και την υπόλοιπη απόσταση.

Καθώς έφταναν στο καταφύγιό τους, οι ουρανοί σκοτείνιασαν. Σηκώθηκε άνεμος, κι ο πρώτος αχνός ψίθυρός του γρήγορα μετατράπηκε σε άγριο ουρλιαχτό. Ξαφνικές σταγόνες βροχές χτύπησαν σκληρές σαν βότσαλα τη γυμνή σάρκα τους.

Ένα μπουμπουνητό έσεισε το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, και μέσα σε μια αστραπή που καψάλισε τα δέντρα γύρω τους, ο Δημιουργός τους εμφανίστηκε μπροστά τους, με το φλεγόμενο πρόσωπό του γεμάτο ρυτίδες οργής.

“Τι κάνατε;” ρώτησε με μια φωνή που ακουγόταν πιο δυνατά κι από τον κεραυνό.
Ο άνδρας στάθηκε ψύχραιμα μπροστά του, με τη ρομφαία στο χέρι. “Έδιωξα έναν παρείσακτο”, είπε.
“Δεν έκανες, μονάχα αυτό”.
“Κατηγόρησέ με, λοιπόν”.

Οι κεραυνοί αντήχησαν ολόγυρά τους, και οι αστραπές λόγχισαν το έδαφος ακριβώς μπροστά στα πόδια τους, μα ο άνδρας στάθηκε ακλόνητος.
Τελικά, ακούστηκε η κατηγορία. “Έφαγες από τον καρπό της γνώσης του καλού και του κακού. Σου το είχα απαγορεύσει, κι όμως το έκανες. Τώρα θα πρέπει να υποστείς την τιμωρία Μου”.

“Γιατί θα πρέπει να τιμωρηθώ;”.
“Αρνείσαι πως έφαγες από τον χρυσό καρπό;” βρόντησε η φωνή του Δημιουργού.
“Αρνούμαι πως έκανα κάτι κακό. Μου χάρισες αυτό το μέρος και μου είπες πως θα ήμουν ο κύριός του. Γιατί να μου απαγορεύεται οτιδήποτε αφού είμαι κύριος εδώ;”.

“Δεν αισθάνεσαι καμιά ενοχή; Καμιά ντροπή;”.
“Όχι!” είπε ο άνδρας, κι έκανε ένα βήμα μπροστά. “Θα απολαμβάνω τους καρπούς του κήπου μου όπως μου αρέσει. Αν στείλεις φύλακες να με απειλήσουν, θα τους απειλήσω κι εγώ με τη σειρά μου όπως έκανα με τον πρώτο”.

“Θα επιτεθείς και σ' εμένα, λοιπόν;”.
Ο άνδρας άφησε το σπαθί να πέσει από το χέρι του. “Όχι, όχι σ' Εσένα. Ποτέ σ' Εσένα. Απλώς υπερασπίζομαι αυτό που μου έδωσες για δικό μου”.

Ο Δημιουργός σήκωσε το χέρι Του και έδειξε με το δάχτυλο τον άνδρα, ο οποίος έσφιξε το κορμί για να δεχτεί ένα αστροπελέκι που τελικά δεν ήρθε. Αντίθετα, με μια σοβαρή φωνή, σαν κεραυνός καταιγίδας που απομακρυνόταν, ο Δημιουργός είπε. "Παραβίασες το νόμο Μου, χτύπησες τον υπηρέτη Μου, και δεν έδειξες καμιά μεταμέλεια. Θα γονατίσεις μπροστά μου να ζητήσεις συγγνώμη;".
“Όχι. Δεν έκανα τίποτα κακό”.

“Μπορώ να σε καταστρέψω”.
“Τότε κατάστρεψέ με, και φτιάξε ένα άλλο πλάσμα που θα σέρνεται μπροστά σου”, ανταπάντησε ο άνδρας.
“Κι έναν καινούριο σύντροφο γι' αυτόν”, είπε η γυναίκα. Ήρθε στο πλευρό του άνδρα και του έπιασε σφιχτά το χέρι.

Ο άνεμος πέρασε, η καταιγίδα κώπασε, και για μια στιγμή επικράτησε απόλυτη σιγή. Πλάι-πλάι, ο άνδρας κι η γυναίκα περίμεναν την καταδίκη τους.
“Επιτέλους” φώναξε ο Δημιουργός μέσα στη σιωπή. “Επιτέλους!” επανέλαβε, και το σκοτάδι διαλύθηκε. Ένα χαρούμενο φως βγήκε απ' το πρόσωπό Του, λούζοντας και αγκαλιάζοντας τον άνδρα και τη γυναίκα.

“Ξανά και ξανά, σε απειράριθμους κόσμους, σας έχω δημιουργήσει. Σε κάθε κόσμο, σας θέτω σε δοκιμασία. Απ' όλους όσους δοκιμάστηκαν, κανείς άλλος δεν είχε το θάρρος να αποδεχτεί τις συνέπειες των πράξεών του. Φάτε τον καρπό, και γίνετε σαν κι Εμένα, τους έλεγα. Αυτό δεν μπορούσαν να το αντέξουν. Όταν παρουσιαζόμουν, εκείνοι σέρνονταν μπροστά μου, τρέμοντας και ζητώντας έλεος. Απαιτούσα ενοχή και ντροπή, κι εκείνοι μου τα πρόσφεραν και ζούσαν υπόδουλοι για πάντα. Όμως εσείς δείξατε θάρρος”. Πλησίασε πιο κοντά και άνοιξε την αγκαλιά του.

Εκείνοι ήρθαν προς το μέρος του, κι Αυτός τους τύλιξε με το φως και τους έσφιξε επάνω του. “Σε ένα εκατομμύριο κόσμους έχω σκλάβους και πιστούς”, είπε σιγανά. “Μα εδώ, επιτέλους, έχω τα παιδιά Μου”.
------------------
*Γεν. Γ΄,22         καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἰδοὺ Ἀδὰμ γέγονεν ὡς εἷς ἐξ ἡμῶν, τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν· καὶ νῦν μή ποτε ἐκτείνῃ τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ λάβῃ ἀπὸ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς καὶ φάγῃ καὶ ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα.
 
                            Είπε δε τότε ο Θεός· “ιδού ο Αδάμ έγινε πλέον σαν ένας από ημάς με την ικανότητα να γνωρίζη καλόν και κακόν ! Και τώρα μήπως τυχόν και απλώση το χέρι του και πάρη και φάγη από τον καρπόν του ξύλου της ζωής και γίνη και αυτός αθάνατος, πρέπει να εκδιωχθή από τον παράδεισον”.

ΠΑΣΧΑ: ΕΝΑΣ ΑΦΑΝΗΣ, ΑΛΛΑ ΠΛΗΡΗΣ ΕΞΕΒΡΑΪΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΩΜΙΩΝ

Τα έθιμα και οι συμβολισμοί τού Πάσχα

     «Το Πεσάχ είναι μία από τις αρχαιότερες και μεγαλύτερες γιορτές του Εβραϊσμού. Συμπίπτει με την Άνοιξη, γι΄ αυτό λέγεται και Γιορτή της Άνοιξης. Είναι η πρώτη από τις “τρεις γιορτές του προσκυνήματος”. Οι άλλες δύο είναι το Σαβουώτ (Πεντηκοστή) και το Σουκώτ (Σκηνοπηγία). Αυτές τις μέρες οι Εβραίοι από όλα τα μέρη πήγαιναν στην Ιερουσαλήμ, για να προσκυνήσουν στο ναό και να φέρουν τα πρώτα προϊόντα της σοδειάς τους. Η ιστορική σημασία της γιορτής είναι η σωτηρία και η έξοδος των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο, αλλά συγχρόνως και η αναγέννηση του Εβραϊκού Έθνους. Έχει ακόμη αγροτικό χαρακτήρα, επειδή αναφέρεται στο θερισμό του κριθαριού.» («Εβραϊκές Γιορτές και Παραδόσεις», εκδ. Ισραηλίτικη κοινότητα Βόλου 1993.)

«Πεσάχ σημαίνει “περνώ από πάνω”, “προσπερνώ” και αναφέρεται στο πέρασμα τού αγγέλου, που θανάτωσε τα πρωτότοκα παιδιά των Αιγυπτίων προσπερνώντας τα σπίτια των Εβραίων. Σημαίνει επίσης το “πέρασμα από τη σκλαβιά στην ελευθερία”.»

Το εβραϊκό Πεσάχ γιορτάζεται την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία, ενώ το ορθόδοξο την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία κι αυτό, για να γιορτάζεται χρονικά πάντα μετά το εβραϊκό, καθ΄ ότι ο Μυστικός Δείπνος ήταν το παραδοσιακό εβραϊκό πασχαλινό τραπέζι, που γιόρτασε ο Ιησούς με τους μαθητές του· η σταύρωση έγινε μετά το Πεσάχ.

Η Ορθοδοξία έχει τις ρίζες της αμιγώς στον Ιουδαϊσμό. Το Πεσάχ είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση. Οι ορθόδοξοι υποστηρίζουν, ότι έχει αλλάξει η σημασία της γιορτής και για τους χριστιανούς δεν γιορτάζεται η Έξοδος των Εβραίων από την Αίγυπτο, αλλά η ανάσταση τού Ιησού. Αυτό όμως δεν δικαιολογεί την υιοθέτηση του εβραϊκού ονόματος (Πεσάχ-Πάσχα). Πέραν αυτού η γιορτή θα έπρεπε να γιορτάζεται κάποια σταθερή ημέρα, όποτε πιστεύουν ότι αναστήθηκε ο Ιησούς. Η ονομασία τής γιορτής και η σύνδεσή της με την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία δεικνύει την εβραϊκή προέλευση και σημασία της.


Εβραϊκή οικογένεια γύρω από το πασχαλινό τραπέζι. Πρώτα πλένουν καλά τα χέρια τους, απαγγέλλουν προσευχές, πίνουν από ένα ποτήρι κρασί, που κάνει το γύρο του τραπεζίου κι ύστερα ο πατέρας ευλογεί, τεμαχίζει και μοιράζει τον άρτο. Πάντα στο εβραϊκό πασχαλινό τραπέζι υπάρχουν τα σύμβολα της ιστορίας του εβραϊκού Πάσχα: ένα από αυτά είναι το αυγό. Ένα καλά βρασμένο ολόκληρο αυγό συμβολίζει το ναό της Ιερουσαλήμ, όπου γίνονταν οι θυσίες. Το βασικότερο όμως στοιχείο του εβραϊκού Πάσχα είναι το αρνί. (Φωτογραφία από ελληνικό σχολικό βιβλίο θρησκευτικών, βλ. Εβραϊκό Πεσάχ - Χριστιανικό Πάσχα).

Εβραϊκά έθιμα, συμβολισμοί και προσευχές

Εκτός από τα παραπάνω το σύνολο των πασχαλινών εθίμων προέρχονται από τον εβραϊκό εορτασμό του Πεσάχ κι ουδεμία σχέση έχουν με την ελληνική παράδοση:

• Το αρνί, που «συμβολίζει το αρνί που έσφαξαν οι Εβραίοι και με το αίμα του έβαψαν τις πόρτες τους, για να προσπεράσει ο Άγγελος του θανάτου», αποτελεί βασικό στοιχείο του εβραϊκού πασχαλινού τραπεζιού.

• «Τα πικρά χόρτα, μαρούλια (μαρόρ) και σέλινα συμβολίζουν τα πικρά χρόνια της σκλαβιάς στην Αίγυπτο.» Παραδοσιακό ορθόδοξο φαγητό για το βράδυ του Μ. Σαββάτου είναι η μαγειρίτσα, που περιέχει εντόσθια αρνιού και χόρτα.

• Το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα της γιορτής συμβολίζει το αίμα του αρνιού.

• Τα βρασμένα αυγά «συμβολίζουν την τελετή της θυσίας στον Ιερό Ναό της Ιερουσαλήμ».

• Το ξίδι «συμβολίζει τα δάκρυα των Εβραίων, που έχυσαν, όταν ήταν σκλάβοι στην Αίγυπτο». («Εβραϊκές Γιορτές και Παραδόσεις», εκδ. Ισραηλίτικη κοινότητα Βόλου 1993.) Για τους ορθόδοξους το ξίδι είναι επίσης πολύ σημαντικό, γι΄ αυτό τη Μ. Πέμπτη τρώνε φακές, που απαιτούν κατανάλωση ξιδιού.

Eβραϊκές ευχές γιά το Πεσάχ.

Μια εβραϊκή προσευχή για το Πεσάχ λέει: «Σαβρί μάραναν Μπαρούχ ατά Αντονάϊ ελοένου μέλεχ αολάμ, μπορέ περί αγκέφεν. Μπαρούχ ατά Αντονάϊ ελοένου μέλεχ αολάμ, ασέρ μπαχάρ μπα-νου μικόλ αμ βερομεμάνου, μικόλ λασόν βεκιντεσάνου μπεμιτσβοτάβ βατι-τεν λανού αντονάϊ ελοένου μπεααβά, μοαντίμ λεσιμχά, χαγκίμ ουζμανίμ λεσασόν, ετ γιομ χαγκ αματσότ αζέ, ζμαν χερουτένου μπεααβά μικρά κάδες, ζέχερ λιτσιάτ μιτσράγιμ. Κι μπάνου μπαχάρτα βεοτάνου κιντάστα μικόλ ααμίμ, ουμοαδέ κοσδέχα, μπεσιμχά ουβεσασόν ηνχαλτάνου. Μπαρούχ ατά Αντονάϊ μεκαδές γισραέλ βεαζεμανίμ.»

Στα Ελληνικά: «Ευλογητός ο αιώνιος θεός μας, βασιλιάς του σύμπαντος, ο οποίος δημιούργησε τον καρπό του αμπελιού. Ευλογητός ο αιώνιος θεός μας, βασιλιάς τού σύμπαντος, ο οποίος μας εξέλεξε ανάμεσα σε όλα τα έθνη, ο οποίος μας ανύψωσε πιο πάνω από όλα τα έθνη και μας καθαγίασε με τις εντολές Του. Σε μας έδωσες, αιώνιε θεέ μας, με αγάπη, εποχές για χαρά, γιορτές και τελετές για ευχαρίστηση, την γιορτή αυτή των αζύμων, εποχή της σωτηρίας μας, ιερή πρόσκληση σε ανάμνηση της Εξόδου από την Αίγυπτο. Γιατί Εσύ μας εξέλεξες και μας καθαγίασες ανάμεσα σε όλα τα έθνη και μας επέτρεψες να χαρούμε τις γιορτές Σου με ευτυχία και χαρά. Να είσαι ευλογητός, αιώνιε, που καθαγίασες τον Ισραήλ και τις εποχές.»

Τα ίδια ακριβώς ψάλλονται στους χριστιανικούς ναούς της Ελλάδας όχι μόνον την περίοδο του Πεσάχ αλλά όλο το χρόνο.

Οι σύγχρονοι ρωμιοί θεωρούν, ότι το Πάσχα είναι ελληνική γιορτή. Το Πάσχα όμως, ήταν και είναι σημαντικότατη εβραϊκή γιορτή, που δεν έχει καμμία σχέση με την Ελλάδα. Επί πλέον, δεν πρόκειται περί γιορτής αγάπης, όπως προπαγανδίζεται, αλλά περί γιορτής μίσους, ρατσισμού και απειλών.

Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα οι ιερείς ψάλλουν στις εκκλησίες ύμνους, που εκθειάζουν κάθε τι το εβραϊκό, ενώ παράλληλα εξαπολύουν απειλές. Ειδικότερα στο «Τριώδιο», που ψέλνεται στους χριστιανικούς ναούς όλη την περίοδο της Σαρακοστής, περιέχονται πολλές ύβρεις, κατάρες, συκοφαντίες και απαράδεκτοι αναθεματισμοί κατά του ελληνικού πολιτισμού.

Το άρθρο αυτό εστιάζεται στην τελευταία προ του Πάσχα «Μεγάλη Εβδομάδα», δηλ. από την Κυριακή των Βαΐων μέχρι το Μεγάλο Σάββατο. Επιλέξαμε και σας παρουσιάζουμε μόνο τα αποσπάσματα, που διαβάζονται στις εκκλησίες. Εντύπωση προκαλεί η κατʼ επανάληψη υμνολογία του εβραϊκού στοιχείου. Οι λέξεις που ακούγονται συχνά συνοδευόμενες από κοσμητικά επίθετα και καλολογικά στοιχεία είναι: Σιών, Ισραήλ και Ιερουσαλήμ. Ο,τιδήποτε άλλο, που δεν έχει σχέση με το Ισραήλ, καθυβρίζεται κι απειλείται. Ένα μικρό δείγμα για του λόγου το αληθές.

Διαβάστε πολλές σχετικές υμνητικές ψαλμωδίες, που ψάλλονται στους ναούς την περίοδο του Πεσάχ, στο άρθρο Εβραϊκό Πεσάχ - Χριστιανικό Πάσχα.

Κυριακή των Βαΐων

     • «Ιδού ο Βασιλεύς σου, Σιών.» (Στον Μικρό Εσπερινό, ήχος πλ. δ΄.)

     • «Λαμπρύνου, η Σιών, η νέα, και βαΐοις ανύμνει μετά παίδων· ιδού ο Βασιλεύς σου, σώζων προς πάθος έρχεται.» (Στον Μικρό Εσπερινό, ήχος β΄, οίκος του Ευφραθά.)

     • «Ωσαννά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος, Βασιλεύς του Ισραήλ.» (Στον Μεγάλο Εσπερινό, ήχος πλ. β΄ και εις τον Λιτό, Στιχηρό Ιδιόμελον, ήχος α΄.)

     [ Η λέξη Ωσαννά είναι εβραϊκή και σημαίνει «δεόμαστε στο Θεό για τη σωτηρία». Ομοίως καθαρά εβραϊκές είναι και οι συχνά χρησιμοποιούμενες λέξεις Μεσσίας, Αμήν και Αλληλούια. Μεσσίας σημαίνει «κεχρισμένος», «Χριστός». Αμήν σημαίνει «μακάρι», «σίγουρα», «είθε να γίνει». Αλληλούια σημαίνει «δόξα στο Γιαχβέ» («Ωρολόγιον το Μεγα», έκδοση Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος 1983, σελ. 17). Η λέξη Ιησούς επίσης αποτελεί απόδοση του εβραϊκού Γιεσουά, που σημαίνει «ο Γιαχβέ είναι η σωτηρία».]

     • «Ο ηγαπημένος Ισραήλ» (στον Μεγάλο Εσπερινό, ήχος πλ. β΄) και «τω ηγαπημένω Ισραήλ» (τροπάριο στον Όρθρο).

     • «Διό ευφραίνεται θυγάτηρ Σιών.» (Στον Μεγάλο Εσπερινό, ήχος β΄.)

     • «Χαίρε, ευφραίνου, πόλις Σιών.» (Στον Μεγάλο Εσπερινό και στο Λυχνικό, ήχος πλ. δ΄.)

     • «Οι μισούντες Σιών, αισχύνθητε από του Κυρίου· ως χόρτος γαρ πυρί έσεσθαι απεξηραμμένοι.» (Στον Όρθρο, αντίφωνο των αναβαθμών του δ ήχου.)

     • «Ευφράνθητι Ιερουσαλήμ· και πανηγυρίσατε οι αγαπώντες Σιών.» (Στον Όρθρο, καταβασία, ο διασώσας εν πυρί, ωδή η΄, ο ειρμός.)

     • «Αίνεσιν Εκκλησία οσίων τω ενοικούντι Σιών σοι Χριστέ, προσφέρει· εν σοι, Ισραήλ, τω ποιητή αυτού, χαίρει.» (Από τροπάριο στον Όρθρο.)

     • «Άσατε λαοί, θεοπρεπώς εν Σιών, και ευχήν απόδοτε Χριστώ εν Ιερουσαλήμ.» (Ομοίως.)

     • «Ασύγκριτος υπάρχει ευπρέπεια εν Σιών.» (Ομοίως.)

     • «Κύριος παρέστη· Σιών γαρ εξελέξατο.» (Ομοίως.)

     • «Σιών Θεού όρος το άγιον, και Ιερουσαλήμ.» (Όμοίως.)

     • «Ισραήλ του Θεού το βασίλειον.» (Ομοίως.)

     • «Θεοπρεπώς σε, Βασιλεύ Ισραήλ.» (Ομοίως.)

     • «Ο Βασιλεύς σου, Σιών.» (Ομοίως.)

     • «Ο Θεός σου, χαίρε, Σιών, σφόδρα, εβασίλευσεν εις τους αιώνας Χριστός.» (Ομοίως.)

     • «Ποιμήν ημών Χριστός ο Βασιλεύς Ισραήλ. Υπόδεξαι, Ιουδαία, τον Βασιλέα.» (Στο Απόδειπνο, ωδή θ΄, αλλότριον των μητέρων.)

    • Την Κυριακή των Βαΐων διαβάζονται επίσης το απόσπασμα του Ζαχαρία «εξεγερώ τα τέκνα σου, Σιών, επί τα τέκνα των Ελλήνων» (Ζαχ. θ΄, 9-15), ένα του Σοφονίου κι ένα του Ιεζεκιήλ, που μιλάνε για λύτρωση του Ισραήλ από τους εχθρούς του κρητικούς, επαναλαμβάνοντας τα «χαίρε σφόδρα, θύγατερ Σιών» κι άλλα παρόμοια» (Σοφ. γ΄, 14-19).

Η χρήση τον λειτουργικού βιβλίου «Τριώδιον» αρχίζει «αλά Εβραϊκά», δηλαδή το Σάββατο βράδυ, παραμονή της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου και τελειώνει το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Ονομάσθηκε Τριώδιον διότι αρχικά οι ομάδες των τροπαρίων είχαν τρεις ωδές. Στις 536 σελίδες τον, που καλύπτουν περίοδο εβδομήντα ημερών, καθυβρίζεται κάθε τι το ελληνικό, υμνολογείται η Σιών, το Ισραήλ, η Ιερουσαλήμ κι ο,τιδήποτε εβραϊκό, ενώ παράλληλα κηρύσσεται άπλετο μίσος. Για παράδειγμα:

• «Μάλλον δε Πυθαγόραν και Κρόνον και Απόλλωνα η τίνα των άλλων θεών, ων τον βίον εζήλωσας, τερπόμενος ταις ασελγείαις αυτών.» (Κυριακή της Ορθοδοξίας)

• «Τα των ελλήνων δυσσεβή δόγματα... ανάθεμα.» (Συνοδικόν της Ορθοδοξίας)

• «Τοις τα ελληνικά διεξιούσι μαθήματα... ανάθεμα.» (ομοίως)

• «Σοφούς και ρήτορας ως μωρούς απελέγξαντες τη γνώσει.» (Πέμπτη της β΄ εβδομάδος.)

Μεγάλη Δευτέρα 

    Τη Μεγάλη Δευτέρα αρχίζει να ψάλλεται στις εκκλησίες ένα μεγάλο corpus κειμένων, το όποιο βρίζει και απειλεί κάθε άλλον λαό -εκτός του περιουσίου:

    • «Ευρεθείη η χειρ σου πάσι τοις εχθροίς σου, η δεξιά σου εύροι πάντας τους μισούντάς σε. Ότι θήσεις αυτούς εις κλίβανον πυρός, εις καιρόν του προσώπου σου· Κυριος εν οργή αυτού συνταράξει αυτούς, και καταφάγεται αυτούς πυρ.» (Ψαλμός Κ΄.)

    • «Ότι συ επάταξας πάντας τους εχθραίνοντάς μοι ματαίως, οδόντας αμαρτωλών συνέτριψας» (Ψαλμός Γ΄.)

    • «Επ΄ εμέ διήλθον αι οργαί σου, οι φοβερισμοί σου εξετάραξάν με.» (Ψαλμός ΠΖ'.)

    • «Κύριος τους φοβούμενους αυτόν.» (Ψαλμός ΡΒ΄.)

    • Το αποκορύφωμα της σκληρότητας και της εκδίκησης (της άδικης εκδίκησης) περιγράφεται στο επεισόδιο με τη συκιά, που βρήκε στο δρόμο του ο Ιησούς, την καταράστηκε κι εκείνη ξεράθηκε, επειδή δεν βρήκε σύκα να φάει∙ και να φαντασθεί κάνεις ότι «δεν ήταν ο καιρός των σύκων» («κατά Ματθαίον» κα΄ 18-20, «κατά Μάρκον», ια΄ 13-14, 20-23). Διαβάζεται τη Μεγάλη Δευτέρα το πρωί.

     Εδώ δεν πρόκειται μόνον για κακία και κακοήθεια (τι του έφταιγε η συκιά, την οποία επί τέλους δεν είχε καν φυτέψει αυτός;). Υπεισέρχεται επί πλέον κι ο παράγων παραφροσύνη. Γιατί μόνον ένας παράφρων απαιτεί να βρει ώριμα σύκα, όταν δεν είναι ο καιρός της καρποφορίας. Το θαύμα θα ήταν να πέρναγαν την άλλη ημέρα, κι η συκιά να ήταν γεμάτη σύκα. Τέτοια κακία, εναντίον μάλιστα άψυχου πράγματος, μόνον σε ένα ιστορικό ανάλογο καταγράφηκε: στο μαστίγωμα της θάλασσας στον Ελλήσποντο για τιμωρία για τη θαλασσοταραχή από τον πέρση βασιλιά κατά τα Μηδικά.

     Το σύκο είναι θρεπτικότατος καρπός, γεμάτος σπέρματα και έχει σχήμα όρχεως. Η συκή, μακρόβιος, που πολλαπλασιάζεται εύκολα με όλους τους τρόπους, ήταν στην αρχαία Ελλάδα σύμβολο της γονιμότητας και του Διονύσου, ένα προσωνύμιο του οποίου ήταν Συκίτης (Αθήναιος, 3.14.15.) Το μίσος του Ιησού επομένως προφανώς δεν στρεφόταν άμεσα εναντίον του δέντρου, αλλά εναντίον αυτού που το δέντρο συμβόλιζε: του Διονύσου. (Περισσότερα για το μίσος, το διχασμό και τον μισελληνισμό των κηρυγμάτων του Ιησού υπάρχουν στο σχετικό άρθρο: Ιησούς: Κήρυκας μίσους, διχασμού και ανθελληνισμού.)

     • Τη Μεγάλη Δευτέρα διαβάζονται επίσης αποσπάσματα από την Βίβλο γεμάτα εξωπραγματικές ιστορίες (Ιεζεκιήλ α΄, 1-20, Ιώβ α΄, 1-12) κι ένα απόσπασμα από την Έξοδο (α', 1-20), στο όποιο παρατίθενται πλείστα ονόματα «υιών του Ισραήλ εισπορευομένων εις Αίγυπτον» (Ιακώβ, Ρουβήμ, Συμεών, Λευί, Ιούδα, Ισσάχαρ, Ζαβουλών, Βενιαμίν, Δαν, Νεφθαλείμ, Γαδ, Ασήρ). Τι σχέση έχουν οι ρωμιοί να ασχολούνται με το ποιοι υιοί του Ισραήλ εισπορεύτηκαν στην Αίγυπτο, να το ψέλνουν στις εκκλησίες κι επί πλέον να το θεωρούν ιερό τους κείμενο; (Κείμενα από την «Έξοδο», τον «Ιεζεκιήλ» και τον «Ιώβ» διαβάζονται και άλλες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας.)

     • Ολόκληρη τη Μεγάλη Εβδομάδα επίσης ψάλλεται ο Ψαλμός Ν΄, στον όποιο μεταξύ των άλλων αναφέρεται: «Αγάθυνον, Κυριε, εν τη ευδοκία σου την Σιών, και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ». (Πρόκειται περί εξαιρετικά δημοφιλούς ψαλμού· είναι ο ψαλμός εκείνος, που πρέπει να απαγγέλλει πολλές φορές ο πιστός σαν τιμωρία για τυχόν «παρεκκλίσεις» του, όπως προβλέπεται στο «Πηδάλιον».)

Μεγάλη Τρίτη

     • «Κάθου εκ δεξιών μου έως άν θω τους εχθρούς σου υποπόδιον των ποδών σου.» (Στον Όρθρο, από το «κατά Ματθαίον», κβ΄, 44.)

     • «Ελπισάτω Ισραήλ επί τον Κύριον.» (Στον Όρθρο, προκείμενον, ήχος δ΄, ψαλμός ΡΛ΄).

Μεγάλη Τετάρτη

     • «Ευλογήσαι σε Κυριος εκ Σιών» (Στον Όρθρο, «προκείμενον», ήχος πλ. β΄, ψαλμός ΡΛΓ΄.)

     • «Οι φοβούμενοι τον Κύριον, ευλογήσατε τον Κυριον. Αινείτε το όνομα Κυρίου, αινείτε, δούλοι, Κύριον.» (Στον Όρθρο, «προκείμενον», ήχος β΄, ψαλμός ΡΛΔ΄.)

     • «Εις οδόν εθνών μη απέλθητε, και εις πόλιν Σαμαριτών μη εισέλθητε· πορεύεσθε δε μάλλον προς τα πρόβατα τα απολωλότα οίκου Ισραήλ.», ι΄, 1-2, 5-8.)

    • «Ουκ έστι καλόν λαβείν τον άρτον των τέκνων και βαλείν τοις κυναρί-οις» (Απόσπασμα από το «κατά Ματθαίον», ιε', 21-28.) Το κυναρίοις (σκυλιά) αναφέρεται στους έλληνες. Πρόκειται για μία καταπληκτική ιστορία, που περιγράφεται κι από τον Μάρκο (ζ΄, 25-30) κι αφορά στη θεραπεία της κόρης μιας «Ελληνίδος, Συροφοίνισσας το γένος·» (Μαρκ. ζ΄, 26). [Εδώ θέλει αρκετή προσοχή, γιατί μόνο το πρωτότυπο κείμενο μιλάει για ελληνίδα. Αν διαβάζετε το κείμενο στη νεοελληνική απόδοση των χριστιανών μεταφραστών, κατά κανόνα μεταφράζεται το «ελληνίδα» σε «ειδωλολάτρις», οπότε ο ανυποψίαστος αναγνώστης προσπερνάει το κείμενο, χωρίς να αντιληφθεί την πραγματική σημασία του.]

     Η γυναίκα αυτή λοιπόν έπεσε στα πόδια του Ιησού παρακαλώντας τον να θεραπεύσει την άρρωστη κόρη της, καθότι ο Ιησούς εμφανίζεται κατʼ εξοχήν ως θεραπευτής. Ποια ήταν όμως η αντίδραση του Ιησού; «Κι εκείνος δεν της αποκρίθηκε ούτε μία λέξη. Και τότε οι μαθητές τον πλησίασαν και του είπαν διώξε την, γιατί φωνάζει από πίσω μας. Κι εκείνος τους αποκρίθηκε: “Δεν είμαι σταλμένος παρά μόνο για τα χαμένα πρόβατα του οίκου του Ισραήλ. Δεν είναι σωστό να παίρνεις το ψωμί από τα παιδιά και να το δίνεις στα σκυλιά”.» (Ματθ. ιε΄,26 και Μαρκ. ζ΄, 27-28.) «Ναι, Κύριε», του απάντησε τότε η γυναίκα, «αλλά και τα σκυλιά τρώνε από τα ψίχουλα που πέφτουν κάτω από το τραπέζι των κυρίων τους». Τότε μόνον ικανοποιήθηκε αυτός, και «θεραπεύτηκε η κόρη της από την ώρα εκείνη». Η συμπεριφορά του «Υιού του θεού» στο περιστατικό αυτό δεν εγείρει καμμία αμφιβολία, είναι σαφέστατη: Θεωρεί τους έλληνες σκυλιά, που δεν αξίζει να τρώνε ούτε τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι των κυρίων τους, των εβραίων.

     Πέραν αυτού όμως μια τέτοια συμπεριφορά γεννά κι ορισμένα επί πλέον ερωτήματα. Η πρώτη αντίδραση του, όπως είδαμε, ήταν να αρνηθεί την θεραπεία. Οι αρχαίοι ιατροί, άλλα και οι σύγχρονοι, ορκίζονται τον περίφημο «Όρκο του Ιπποκράτη», στον όποιο συνομολογούν, πως θα ασκήσουν την τέχνη τους σε κάθε έναν που θα τους το ζητήσει, είτε αυτός είναι άνδρας, είτε γυναίκα, είτε ελεύθερος, είτε δούλος. Σε κανένα σημείο του Όρκου δεν υπάρχει περιορισμός της άσκησης του επαγγέλματος τους, επειδή ο ασθενής είναι αλλόφυλος η αλλόθρησκος. Ο Ιπποκράτης ούτε καν το σκέφτεται να κάνει τέτοιου είδους διακρίσεις. Ο Ιησούς όχι μόνο το σκέφτεται, αλλά και το εφαρμόζει. Η θεραπευτική δεινότητα του Ιησού ήταν τελικά περιορισμένη σε ποσότητα, και όταν παρείχε μερικά «ψίχουλα» σε κάποιον αλλόφυλο, αυτό σήμαινε, ότι τα στερούσε από τα «χαμένα πρόβατα του Ισραήλ»;

Μεγάλη Πέμπτη

     • «Οι μακαριστοί, εν τη Σιών.» (Από τροπάριο στον Όρθρο.)

     • «Ότι τάδε λέγει Κυριος τω λαώ μου Ίσραήλ.» (Απόσπασμα από τον Ιερεμία, ια΄18-23 και ιβ΄ 1-5, 9-11, 14-15.)

     • «Ο πρωτότοκος υιός μου Ισραήλ.» (Ιδιόμελον, ήχος γ΄, ψαλλόμενον την εσπέρα.)

     • «Πάσα κτίσις ηλλοιούτο φόβω.» (Απόστιχο ιδιόμελο, ήχος α΄.)

     • «Φοβος και τρόμος επέπεσε τη κτίσει.» (Δοξαστικόν, ήχος πλ. δ'.)

     • Αποσπάσματα από την «Έξοδο» και τον «Ιώβ» εξακολουθούν να διαβάζονται και τη Μ. Πέμπτη, όπως κάθε ήμερα, αλλά ο Ιεζεκιήλ έχει αντικατασταθεί από τον «Ιερεμία»

Μεγάλη Παρασκευή

     • «Tότε λαλήσει προς αυτούς εν οργή αυτού και εν τω θυμώ αυτού ταράξει αυτούς.» «Aίτησαι παρʼ εμού, και δώσω σοι έθνη την κληρονομίαν σου.» «Ποιμανείς αυτούς εν ράβδω σιδηρά, ως σκεύη κεραμέως συντρίψεις αυτούς.» «Δουλεύσατε τω Κυρίω εν φόβω και αγαλλιάσθε αυτώ εν τρόμω» (Ώρα πρώτη, αποσπάσματα άπο τον ψαλμό ΚΑ'.)

     • «Επί τον Ισραήλ του Θεού.» (Απόσπασμα από την «προς Γαλατάς επιστολή», στ΄ 14-18.)

     • «Πάσα η κτίσις ηλλοιούτο φόβω.» (Την εσπέρα, ήχος α΄.)

Μεγάλο Σάββατο

     • «Χαίρε σφόδρα, θύγατερ Σιών, κήρυσσε, θύγατερ Ιερουσαλήμ· ευφραίνου και κατατέρπου εξ όλης της καρδίας σου, θύγατερ Ιερουσαλήμ. Λελύτρωταί σε εκ χειρός εχθρών σου Βασιλεύς Ισραήλ» (Απόσπασμα Σοφονίου, γ΄ 8-15, την εσπέρα- το ίδιο που είχε διαβαστεί και την Κυριακή των Βαΐων.)

     • «Ευλογείτε, Ανανία, Αζαρία και Μισαήλ, τον Κυριον.» (Από τον "Ύμνο των Τριών Παίδων.) Είναι τόσο σημαντικοί για την Ελλάδα ο Ανανίας, ο Αζαρίας κι ο Μισαήλ, τους οποίους επικαλούνται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου οι ιερείς;


     Στις δώδεκα τα μεσάνυκτα ψάλλεται το «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών», ο παιάνας της χριστιανοσύνης, ο όποιος προοιμιάζεται με απειλές κι εκδικήσεις: «Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί αυτού και φυγέτωσαν από προσώπου αυτού οι μισούντες αυτόν... Ως εκλείπει καπνός εκλειπέτωσαν, ως τήκεται κηρός από προσώπου πυρός, ούτως απολούνται οι αμαρτωλοί από προσώπου του Θεού και οι δίκαιοι ευφρανθήτωσαν.»

Το εβραϊκό ιστορικό της γιορτής του Πάσχα

Η αρχή του Πάσχα ανάγεται μεν στους αιγυπτίους, που γιόρταζαν την Εαρινή Ισημερία, τότε που η ήμερα αρχίζει να γίνεται μεγαλύτερη από τη νύκτα: πισάχ, δηλαδή «διάβαση», έλεγαν τη γιορτή τους οι αιγύπτιοι, δηλαδή διάβαση του Ήλιου από τον Ισημερινό. Όμως οι εβραίοι εν τέλει ιδιοποιήθηκαν και διέσωσαν αυτό το έθιμο∙ στη γλώσσα τους λέγεται Πεσάχ («πέρασμα») ή Γιορτή των Αζύμων (Λουκ. κβ΄,1) και εξακολουθεί να είναι η σπουδαιότερη γιορτή τους.

     Σύμφωνα με την Βίβλο, το Πάσχα ορίσθηκε από το θεό, θεσπίστηκε από τον Μωυσή και καθιερώθηκε σε ανάμνηση της εξόδου των εβραίων από την Αίγυπτο και το πέρασμα τους από την Ερυθρά Θάλασσα («Έξοδος», κεφ. ιβ΄). Λέγεται και Πάσχα των Ιουδαίων (Ιωάν. β΄,13, ια΄, 55) ή Πάσχα του Κυρίου (Γιαχβέ, «Έξοδος» ιβ΄, 11). Γιορτάζεται την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία. Η «εξήγηση» ρωμιορθόδοξων κύκλων, πως η λέξη Πάσχα προέρχεται από το ελληνικό ρήμα πάσχω, στερείται σοβαρότητας. Η λέξη Πάσχα είναι εξελληνισμός της εβραϊκής λέξης πεσάχ.

    «Θελω πατάξει παν πρωτότοκον εν τη γη της Αιγύπτου από ανθρώπου έως κτήνους», διεμήνυσε στους εβραίους ο Γιαχβέ («Έξοδος, ιβ΄ 12). Προκειμένου να το πετύχει αυτό, τους παράγγειλε πρώτα να σφάξουν ένα αρνί και να το φάνε το βράδυ με άζυμα και πικρά χόρτα και μετά με το αίμα του να βάψουν το ανώφλιο και τους δύο παραστάτες των θυρών των σπιτιών τους, ώστε «ο Κύριος θέλει παρατρέξει την θύραν και δεν θέλει αφήσει τον εξολοθρευτήν να εισέλθη εις τας οικίας σας, δια να πατάξη». Τελικά «ο Κύριος επάταξε παν πρωτότοκον εν τη γη της Αιγύπτου από του πρωτοτόκου του Φαραώ, όστις κάθηται επί του θρόνου αυτού, έως του πρωτοτόκου του αιχμαλώτου, του εν τω δεσμωτηρίω∙ και πάντα τα πρωτότοκα των κτηνών... Δεν ήτο οικία εις την οποίαν δεν υπήρχε νεκρός». Όλες αυτές οι θεόπνευστες ενέργειες, που περιγράφονται με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες στο ιβ΄ κεφάλαιο της «Εξόδου» της Βίβλου, γιορτάζονται την ημέρα του Πάσχα.

    Αυτό το εβραϊκό Πάσχα ο Ιησούς ούτε κατήργησε, ούτε υποτίμησε, τουναντίον πήρε τους μαθητές του και ανέβηκε στα Ιεροσόλυμα -το τρίτο και τελευταίο έτος του δημόσιου βίου του-, για να το γιορτάσουν σαν νομοταγείς εβραίοι (Μαρκ. 14,1, Λουκ. 22,1, Ιωάν. 2,23).
     Όλες οι περιγραφές της Καινής Διαθήκης μιλούν ξεκάθαρα, ότι τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος εξελιχθήκαν την εβδομάδα που προηγήθηκε από το Πάσχα των εβραίων. Ο λεγόμενος Μυστικός Δείπνος ήταν το πασχαλινό τραπέζι για τον εορτασμό του εβραϊκού Πάσχα από τον Ιησού και τους μαθητές του. «Ο Ιησούς απέστειλε τον Πέτρο και τον Ιωάννη λέγοντας: "Πηγαίνετε να ετοιμάσετε να φάμε για το Πάσχα".» (Λουκ. 22,8.) «Οι μαθητές έκαναν όπως τους πρόσταξε ο Ιησούς κι ετοίμασαν το Πάσχα.» (Ματθ. 26, 19.)
     Το Πάσχα των εβραίων κατά το έτος εκείνο γιορτάστηκε ημέρα Σάββατο, ενώ η υποτιθέμενη ανάσταση σύμφωνα με τους ευαγγελιστές (Ματθ. 28,1, Μαρκ. 16,1, Λουκ. 24,1, Ιωάν. 20,1) έγινε την επομένη ήμερα («μία των Σαββάτων»), που αργότερα ονομάστηκε Κυριακή. Από εκεί πήραν την ονομασία τους και οι άλλες ήμερες της εβδομάδας (Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη κ.τ.λ.).

    Στην Α΄ Οικουμενική Συνοδό της Νίκαιας (325 μ.Χ.) καθορίστηκαν τα του εορτασμού του χριστιανικού Πεσάχ. Συγκεκριμένα αποφασίστηκε να γιορτάζεται η ανάσταση του Ιησού. Ως ημερομηνία καθορίστηκε η πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία, ώστε το χριστιανικό Πάσχα και να αποτελεί συνέχεια της εβραϊκής παράδοσης του Πεσάχ, αλλά και να μην συμπίπτει την ίδια ακριβώς μέρα με το εβραϊκό.

Σύμφωνα με τους χριστιανούς, ο Ιησούς γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, οπότε κάθε 25 Δεκεμβρίου γιορτάζεται η γέννηση του. Την όγδοη ήμερα έγινε η περιτομή του, οπότε λογικά γιορτάζεται την 1η Ιανουαρίου. Το ίδιο γίνεται και για όλες τις άλλες γιορτές. Αυτό που δεν έχει σταθερή ημερομηνία είναι το Πάσχα. Κάποια μέρα της Άνοιξης όμως, πιστεύουν, ο Ιησούς αναστήθηκε. Πότε ήταν αυτή η ήμερα; Γιατί δεν μελέτησαν οι Πατέρες τις Γραφές τους, δεν ζήτησαν και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, ώστε να αποφασίσουν ποια ημερομηνία έγινε η ανάσταση; Γιορτάζοντας κάθε χρόνο σε άλλη ημερομηνία, μόνο από σύμπτωση μπορεί να ταυτίσουν την ημέρα της υποτιθέμενης ανάστασης με την ήμερα του εορτασμού της. Η εβραϊκή καταγωγή του Πάσχα είναι καθαρά ο λόγος, που δεν εορτάζεται σε συγκεκριμένη ημερομηνία, άλλα είναι κινητή εορτή.

     Η παραπάνω προσευχή παρατέθηκε και στα Εβραϊκά, για να επισημάνει το όνομα του θεού, που χρησιμοποιούν οι Εβραίοι: «Αντονάι», το οποίο σημαίνει «ο Κύριος». Στους Εβραίους απαγορεύεται να γράφουν ή να προφέρουν το όνομα του θεού. Αντί αυτού χρησιμοποιούν το Αντονάι.

Στον εξορκισμό του Μεγάλου Βασιλείου προς τους πάσχοντες υπό δαιμόνων, που περιέχεται στο λειτουργικό βιβλίο «Ευχολόγιο το Μέγα», διαβάζουμε: «Ορκίζω σε, πνεύμα ακάθαρτον, κατά του Θεού Σαβαώθ, και πάσης στρατιάς Αγγέλων Θεού, Αδωνάι, Ελωί, Θεού παντοκράτορος, έξελθε και απαναχώρησον από του δούλου του Θεού...»

Εκτός από το Σαβαώθ και το Ελωί, που είναι επίσης εβραϊκές λέξεις, ο Μέγας Βασίλειος αποκαλεί το θεό με τη λέξη, που μόνο ένας Εβραίος θα γνώριζε και θα χρησιμοποιούσε: Αδωνάι.

Τα κηρύγματα του Μ. Βασιλείου, όπως και των υπολοίπων μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας, αποτελούν ένα συνεχές υμνολόγιο υπέρ της Σιών, της Ιερουσαλήμ, του Ισραήλ, ενώ παράλληλα εκτοξεύουν ύβρεις για την Ελλάδα, τους Έλληνες και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Όλα αυτά έχουν συμπεριληφθεί κι αποτελούν το κυριότερο μέρος των λειτουργικών κειμένων, που διαβάζονται στους χριστιανικούς ναούς της σημερινής Ελλάδας. Πλείστες εβραϊκές λέξεις υπάρχουν στα λειτουργικά κείμενα, όπως αλληλούια, σαβαώθ, μεσσίας, αδωνάι, αμήν κ.λπ., τις οποίες οι ιερείς ψάλλουν με την ίδια παλαιά εβραϊκή λειτουργική μουσική, που έχει μετονομασθή σε βυζαντινή. (Βλ. Βυζαντινή μουσική: Η αυθεντική συνέχεια της Εβραϊκής).

  Οι ελληνικές γιορτές καταδιώχθηκαν από τους χριστιανούς κι επιβλήθηκαν οι καθαρά εβραϊκές, όπως το Πεσάχ, η εβραϊκότητα του οποίου δεν θα πρέπει να εξετάζεται από μόνη της. Είναι μία σημαντική εβραϊκή γιορτή μέσα στον εβραιογενή κι ανθελληνικό Χριστιανισμό.

Δια του Χριστιανισμού εβραιοποιήθηκαν τα έθιμα, ιδιαίτερα την εποχή του Πεσάχ, οπότε οι πιστοί σπεύδουν στους ναούς τη Μεγάλη Εβδομάδα κι ακούν σε εβραϊκή μουσική ύβρεις κατά των Ελλήνων, ψήνουν το αρνί, βάφουν κόκκινα τα αυγά, μαγειρεύουν μαγειρίτσα, πιστεύοντας επί πλέον, ότι όλα αυτά αποτελούν σημαντικό μέρος της ελληνικής παράδοσης.

Η Άνοιξη έξω

Η Άνοιξη έξωΜπήκε η Άνοιξη για τα καλά, είναι η εποχή που αρχίζεις και μπλέκεις τα μπούτια σου γιατί αλλάζουν οι ρυθμοί και τα σκηνικά, αργεί να νυχτώσει, μια κρυώνεις μια ζεσταίνεσαι, βλέπεις αυτόν τον ήλιο και σου τη σπάει γιατί δεν μπορείς να τον απολαύσεις, πάντα κάτι θα χεις να κάνεις, σε κάποια υποχρέωση να τρέξεις.

Είναι η εποχή που όλη η φύση βγαίνει από το λήθαργό της, ζωντανεύει και αναπαράγεται. Γεμίζει χρώματα και αρώματα. Το βλέπεις και από τον ίδιο σου τον εαυτό, νιώθεις τις ορμές σου να αυξάνονται κατακόρυφα, ανακαλύπτεις τον αισθησιασμό παντού, σε κάθε βλέμμα, σε κάθε άγγιγμα, σε κάθε μυρωδιά. Όλα μετατρέπονται ξαφνικά σε μια ωρολογιακή βόμβα στα βιολογικά σου ρολόγια. Είναι η φύση σου, είναι η Φύση, είσαι κομμάτι της φύσης, διάολε.
Ένα κομμάτι της φύσης ενσωματωμένο σε ένα παθογενές κοινωνικό σύστημα που προσπαθεί συνεχώς να σε πείσει ότι δεν είσαι άνθρωπος αλλά ρομπότ, όχι ένα κομμάτι της φύσης αλλά ένα εξάρτημα της μηχανής.
Μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο με ρευστές σχέσεις, αβεβαιότητες και ανασφάλειες, αποξένωση, φτώχεια, μιζέρια και καταπίεση, ζεις τα μικρά σου δράματα σε μια ζωή φλας φόργουορντ. Από ξυπνητήρι σε ξυπνητήρι με δυο τζούρες ζωή ανάμεσα. Ζωή σαν τσιγάρο στα μουλωχτά σε μια σκοπιά, σε ένα σχολικό σκασιαρχείο. Δε φτάνει γαμώτο, δε φτάνει. Πότε ξύπνησες, πότε κοιμήθηκες, πότε πέρασε κι αυτή η βδομάδα.

Βουλιάζεις συνεχώς μέσα στον βούρκο της καθημερινότητας και της ρουτίνας.
Έχεις αλλοιωθεί, έχεις αλλοτριωθεί, κοιτάς παλιές φωτογραφίες και απορείς ποιος είναι αυτός που σου μοιάζει, πέφτεις πάνω σε παλιά αγαπημένα αντικείμενα που έχεις πια ξεχάσει και τα κουδουνάκια της μνήμης αντηχούν στο μυαλό σου μακρινά, θολά και ακαθόριστα, καλώς δέχθηκες τη λησμονιά, σου τραγουδούν. Πνίγεσαι και βουλιάζεις, βουλιάζεις και πνίγεσαι.
Κάπου κάπου, μαζεύεις όλη σου τη δύναμη και πετάγεσαι στην επιφάνεια να πάρεις ανάσα και να δεις τον ήλιο με ένα καλό βιβλίο, μια συναυλία, ένα ταξίδι, έναν έρωτα, μια γλυκιά συνουσία, μα ο ήλιος σε καίει, έχεις ξεμάθει, το δέρμα σου έχει γίνει διάφανο από το σκοτάδι και ταυτόχρονα η άρρωστη εξάρτηση σε τραβάει αργά και σταθερά ξανά στον βούρκο κι έτσι, πειθήνια, γυρνάς στον τάφο της ρουτίνας σου.

Παράλληλα εκεί έξω, η Άνοιξη συνεχίζει ακάθεκτη να σπέρνει σπόρους και χρώματα όλη την πλάση, αδιαφορώντας επιδεικτικά για τη δικιά σου κατάντια. Παντοδύναμη κι αρχέγονη, ξέρει καλά τη δύναμή της. Ακόμα κι αν μπαζώσεις όλο το χώμα, αυτή πάντα θα μπορεί να κάνει κομμάτια το τσιμέντο σου και στη θέση του να φυτρώνει πολύχρωμα λουλουδάκια που θα σε κοροϊδεύουν μες τη μούρη σου.

Αλλά ακόμα κι αν αυτό καταφέρεις να της το στερήσεις, η Άνοιξη δεν αγχώνεται, δε πα να βουλιάζεις όσο θέλεις στα σκατά, δε πα να καταστρέφεις ό,τι ωραίο εκείνη φτιάχνει, πάντα τέτοια εποχή κάτι μέσα σου θα σε καίει…

Γυρνάς κουρασμένος το βράδυ αργά. Έξω από το σπίτι σου άνθισε και φέτος η αμυγδαλιά. Μαυλίστρα, μοσχοβολιαστή, ερωτική, σκορπάει το άρωμά της σε όλο τον δρόμο και η ασχήμια του με μιας λιγοστεύει. Παίρνεις βαθιά ανάσα και κοιτάς τον ουρανό σαν παιδί. Πότε ήταν η τελευταία φορά που κοίταξες προς τα πάνω, αναρωτιέσαι.

Ευτυχώς που υπάρχουν οι αμυγδαλιές για να μαλακώνει ο χειμώνας στις καρδιές των ανθρώπων…

anoiksi ekso (4)
anoiksi ekso (3)

Τεχνολογικά σκουπίδια

Τεχνολογικά σκουπίδιαΟι νέες τεχνολογίες μας αλλάζουν τη ζωή
Κινητά, τηλεοράσεις, υπολογιστές, πλυντήρια. Έχετε σκεφθεί ποτέ που πάνε όλες οι παλιές ηλεκτρονικές συσκευές; Την ώρα που η ζωή στις αναπτυγμένες χώρες του πλανήτη γίνεται πιο εύκολη λόγω της τεχνολογικής ανάπτυξης, κάποιοι άνθρωποι πεθαίνουν στην Agbogbloshie, μία επαρχία στη Γκάνα.

Εκεί όπου καταλήγουν οι ηλεκτρονικές συσκευές.

Τα παιδιά στην Agbogbloshie ξυπνούν κάθε πρωί, όχι για να πάνε σχολείο… αλλά για να παίξουν τη ζωή τους κορώνα γράμματα. Μαζεύονται σε ομάδες και ψάχνουν μέσα στο μεγαλύτερο σκουπιδότοπο του κόσμου τα χρήσιμα εξαρτήματα που μπορεί να τους επιφέρουν χρήματα. Όπως μπαταρίες, μέταλλα και άλλα.

Ο φωτογράφος Kevin McElvaney έκανε ένα οδοιπορικό στην αληθινή κόλαση και αποτύπωσε την τραγική ιστορία που κρύβεται πίσω από κάθε κάτοικο της περιοχής, που καθημερινά «βουτά» στους τόνους από τις άχρηστες ηλεκτρικές συσκευές.

Σύμφωνα με τον φωτογράφο, όσοι εργάζονται στο χώρο υποφέρουν από βαριές ασθένειες. Μάλιστα, τα περισσότερα αγόρια θα πεθάνουν από καρκίνο στην ηλικία των 20 ετών. Οι ίδιοι το γνωρίζουν. Και όμως αυτή είναι η… ζωή τους. Ανάμεσα σε τόνους επικίνδυνων για την υγεία υλικών.

Όπως αναφέρει η Daily Mail, ο χώρος θυμίζει βομβαρδισμένο τοπίο. Ο ουρανός σπάνια φαίνεται, καθώς, καθημερινά απλώνεται ένα πέπλο μαύρου καπνού από τις καύσεις των καλωδίων που γίνονται για να πάρουν οι εργαζόμενο το μέταλλο. Οι χημικές ουσίες που αποβάλλονται δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην υγεία των εργαζομένων, μεταξύ των οποίων μικρά παιδιά. Και όμως παρόλο που γνωρίζουν ότι παίζουν τη ζωή τους κορώνα γράμματα περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας μέσα σε μία αληθινή κόλαση.

Agbogbloshie (1)
Agbogbloshie (2)
Agbogbloshie (3)
Agbogbloshie (4)
Agbogbloshie (5)
Agbogbloshie (6)
Kids Of Sodom
Agbogbloshie (9)
Agbogbloshie (10)
Agbogbloshie (12)
Agbogbloshie (13)

Μισές αλήθειες - μισά ψέματα

Μισές αλήθειες- μισά ψέματαΑνακρίβειες, αποσιωπήσεις, αποκρύψεις, διαστρεβλώσεις, παραλείψεις, παραπληροφόρηση, προπαγάνδα, γκρίζες ζώνες, πλανερές υποσχέσεις, υπερβολές, λεκτικές ταχυδακτυλουργίες, ψέματα. Πόσα μπορεί να ακούσει ένας άνθρωπος την ημέρα;

Αν πιστέψουμε την Παμέλα Μέγερ, μπορεί και διακόσια. Από τα αθώα και πονηρά της καθημερινής ζωής έως τα επιχειρηματικά και τα πολιτικά ψεύδη.

Αυτά ισχυρίζεται η Αμερικανίδα συγγραφέας στο βιβλίο της «Ανίχνευση ψεύδους» (εκδόσεις Κλειδάριθμος), όπου κωδικοποιεί αποτελεσματικές τεχνικές για τον εντοπισμό της εξαπάτησης και της προδοσίας, αξιοποιώντας τη μεγάλη εμπειρία των ανακριτών του FBI, που έχουν εκπαιδευτεί στην ανάγνωση των εκφράσεων του προσώπου, καθώς και σε έξυπνες ανακριτικές τεχνικές.
Το ’πε και ο Νίτσε: «Το στόμα μπορεί να ψεύδεται, αλλά το πρόσωπο λέει πάντα την αλήθεια».
Αλήθεια, όμως, δεν υπάρχει διάσταση ανάμεσα στην ατομική και την κρατική ηθική; Στο όνομα της τελευταίας δεν θολώνει τα νερά ο διπλωμάτης; Οπως έλεγε ο αρχιτέκτονας του ιταλικού κράτους Καμίλο Καβούρ (1810-61), «αν κάναμε για το δικό μας συμφέρον αυτό που κάνουμε για το συμφέρον της πατρίδας, θα ήμασταν πραγματικά αχρείοι».

Οι υψηλές σκοπιμότητες -από το «γενναίο ψεύδος» του Πλάτωνα ως το εγκώμιο του Μακιαβέλι για το αναπόσπαστο προσόν του ηγεμόνα- επιτρέπουν τη συγκάλυψη ή οι ανάγκες της επιβίωσης και της κραταίωσης του φορέα πολιτικής δράσης;

Μισές αλήθειες, μισά ψέματα. Αν όλοι οι πολιτικοί είναι ψεύτες, οδηγούμαστε σε λογικές δολιχοδρομίες και αδιέξοδα, κατά το κλασικό παράδοξο του Επιμενίδη ότι «Κρήτες αεί ψεύσται».
Μόνο που και ο Επιμενίδης ήταν Κρητικός, άρα μήπως έλεγε κι ο ίδιος ψέματα, οπότε στην πραγματικότητα οι Κρητικοί ήταν φιλαλήθεις;

Δεν είναι «φρέσκο φρούτο» ο παραλογισμός των γενικεύσεων, αλλά τούτη την ώρα, η υπερβολή, για να αναδειχτούν πραγματικές ρωγμές, δεν έχει νόημα. Όπως και να υφαίνουμε ψευδαισθήσεις σε αδειανούς αργαλειούς και άδεια ταμεία.

Τεχνολογική εξάρτηση

Τεχνολογική εξάρτησηΗ γενιά των «tech junkies»

Πού μπορεί να οδηγήσει η εξάρτηση μας από την τεχνολογία

Πρόκειται για έναν όρο που εμφανίστηκε μόλις τα τελευταία χρόνια. Η σχέση εξάρτησης με την τεχνολογία είναι φαινόμενο του 21ου αιώνα και παρόλο που βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο, όλα δείχνουν πως θα «στιγματίσει» τις επόμενες γενιές.

Οι «tech junkies» που θα χαρακτηρίσουν τον 21ο αιώνα – Πως η τεχνολογική ενασχόληση έγινε τεχνολογική εξάρτηση
Στην Ελλάδα η έντονη επαφή του περισσότερου κόσμου με την σύγχρονη τεχνολογία, κυρίως με τον υπολογιστή και το διαδίκτυο, ξεκίνησε κατά τα πρώτα χρόνια του αιώνα που διανύουμε. Πιο αναπτυγμένες τεχνολογικά χώρες, όπως η Η.Π.Α και η Ιαπωνία, προηγήθηκαν για περίπου μια δεκαετία. Σε κάθε περίπτωση, το φαινόμενο της συχνής ενασχόλησης με τον υπολογιστή μπορεί να τοποθετηθεί χρονολογικά στην αρχή του 21ου αιώνα.

Μέσα σε 15 χρόνια η τεχνολογία αναπτύχθηκε με ρυθμούς που κανείς, μη ειδικός, δεν θα φανταζόταν. Απίθανη ταχύτητα πλοήγησης, πανέξυπνες μηχανές αναζήτησης, social media αλλά και smartphone, ήταν τα πρώτα «δώρα» αυτής της τεχνολογικής επανάστασης. Με την χρήση όλων αυτών όμως, η τεχνολογική ενασχόληση γρήγορα μετατράπηκε σε τεχνολογική εξάρτηση. Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά μέσα στα εκατομμύρια χρόνια ύπαρξης του ανθρώπου, οι λεγόμενοι «tech junkies».

Οι αμέτρητες διευκολύνσεις που παρέχει μια έξυπνη συσκευή, έχουν ήδη καταστήσει την χρήση της απαραίτητη. Παρατηρώντας τους περαστικούς στον δρόμο, αντιλαμβανόμαστε πως τα smartphone πλέον έχουν γίνει προέκταση του ανθρώπινου χεριού. Το φαινόμενο αυτό είναι απόλυτα λογικό. Πόσοι άνθρωποι θα ένιωθαν άνετα αν έβγαιναν από το σπίτι τους χωρίς την δυνατότητα επικοινωνίας ανά πάσα στιγμή, την σύνδεση στο διαδίκτυο και τα social media ή ακόμα και το GPS τους;

Πριν μια εικοσαετία, αν ήθελε κάποιος να ψάξει για μια πληροφορία θα ανέτρεχε σε βιβλία, εφημερίδες, λεξικά, αλλά σίγουρα όχι στο Google. Αν ήθελε να επικοινωνήσει με κάποιον θα τον έπαιρνε τηλέφωνο, αντί να του στείλει μήνυμα στο Facebook. Αν ήθελε να βρει μια οδό θα έψαχνε στον χάρτη του, όχι στο GPS του κινητού του, και ούτω καθεξής. Ο υπολογιστής και μετέπειτα οι έξυπνες συσκευές, άλλαξαν ολοκληρωτικά τα δεδομένα της καθημερινότητας μας. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε πλέον η ζωή μας να είναι… εξαρτημένη από αυτά.

Εντωμεταξύ, κάθε μέρα που περνά δημιουργούνται και άλλες εφαρμογές, που ενισχύουν τις ικανότητες των smartphone, κάνοντας τα να μην «ξεκολλάνε» από τα χέρια μας. Η σχέση της εξάρτησης με την τεχνολογία γίνεται όλο και πιο δυνατή, ενώ πλέον είναι ικανή να χαρακτηρίσει τις τελευταίες γενιές του 20ου αλλά και αυτές του 21ου αιώνα. Οι «εξαρτημένοι» από την τεχνολογία υπάρχουν και αυξάνονται μέρα με την μέρα, σε μια εποχή που σίγουρα θα μείνει στην ιστορία, στιγματισμένη από αυτό το φαινόμενο.

Συνδέεται η χρήση του internet με την ανακάλυψη της φωτιάς; – Που μπορεί να οδηγήσει η τεχνολογική μας εξάρτηση
Υπολογιστές και έξυπνες συσκευές είναι απαραίτητος εξοπλισμός για κάθε άνθρωπο που θέλει να συμβαδίσει με την εποχή του. Πως όμως μπορεί αυτό το φαινόμενο να επηρεάσει συνολικότερα τους ανθρώπους;

Στην ιστορία της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, οι πρόγονοι μας ολοένα γίνονταν και πιο ευάλωτοι στις… κακουχίες. Για παράδειγμα, η μυϊκή τους δύναμη σε βάθος χρόνου έπεσε σε τεράστιο επίπεδο. Οσο έβαζαν το μυαλό τους σε λειτουργία, τόσο διευκόλυναν την καθημερινότητα τους, χρησιμοποιώντας λιγότερο τα… πόδια τους. Μήπως συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με την τεχνολογική εξάρτηση;

Από την στιγμή που όλες οι πληροφορίες βρίσκονται διαδικτυακά, γιατί να υπάρχει πλέον η ανάγκη της μάθησης, στο βαθμό που υπήρχε ως τώρα; Για παράδειγμα, γιατί κάποιος να μαθαίνει να κυκλοφορεί στους δρόμους, ενώ μπορεί κάθε φορά να εμπιστεύεται το κινητό του για να τον οδηγήσει; Γιατί να μαθαίνει ορθογραφία αφού μπορεί ανά πάσα στιγμή να «googlάρει» κάθε λέξη;
Μπορεί αυτό να ακούγεται υπερβολικό, όμως ίσως να μην απέχει πολύ από την μελλοντική πραγματικότητα. Ασχολούμαστε με το διαδίκτυο μόλις λίγα χρόνια και ήδη οι συνήθειες μας έχουν προσαρμοστεί πάνω του. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της τεχνολογίας είναι πολλαπλάσιος του… ρυθμού ανάπτυξης του ανθρώπινου εγκεφάλου, μια ενδεχόμενη επαναστατική αλλαγή στην ζωή μας δεν θα πρέπει να φαντάζει απίθανη.

Αυτή την φορά όχι σε σωματικό επίπεδο, αλλά σε γνωστικό.