Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου 2013

Οι τροφές που αποτελούν φυσικό φάρμακο


Σε αλφαβητική σειρά ανακάλυψε ποια τρόφιμα ενδέχεται να ελαχιστοποιούν τα 
αρνητικά συμπτώματα κάποιων ασθενειών αλλά και να μην εμφανίζουν επιδείνωση των προβλημάτων της κάθε ασθένειας καταναλώνοντας τα…








 Άγχος: βερίκοκο, βρώμη, παντζάρι, λάχανο, μαρούλι, μαντζουράνα, ρίγανη, ροδάκινο, μαϊντανός, σόγια.

Αεροφαγία: φρέσκο γλυκάνισο, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μαντζουράνα, μέντα, ρίγανη.

Αιμορραγία: πορτοκάλι, καρότο, λεμόνι, πρόπολη.

Αιμορροΐδες: παντζάρι, κάστανο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, πεπόνι, πατάτα, πράσο, φασκόμηλο, ταραξάκο, γιαούρτι.

Ακμή: καρότο, λάχανο, μαρούλι, μαγιά μπίρας, τομάτα, γογγύλι, ταραξάκο, γιαούρτι.

Αμυγδαλίτιδα: σκόρδο, λάχανο, καρότο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, μέλι, πρόπολη, γογγύλι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι, γιαούρτι.

Αναιμία: σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, παντζάρι, καρότο, κάστανο, λάχανο, ραδίκι, νεροκάρδαμο, φύτρα, σιτάρι, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μήλο, καρύδι, ελιά, πρόπολη, πράσο, μαϊντανός, δαμάσκηνο, σπανάκι, ταραξάκο, σταφύλι.

Ανορεξία: σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, ραδίκι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), κέδρος, λεμόνι, μοσχοκάρυδο, ρίγανη, βασιλικός πολτός, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, σέλινο.

Απασβέστωση: (βλέπε Αφαλάτωση).

Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια: σκόρδο, σπαράγγι, αγκινάρα, λάχανο, αγγούρι, ραδίκι, κρεμμύδι, κεράσι, φράουλα, λεμόνι, μήλο, τομάτα, γκρέιπ φρουτ, πράσο, μαυροράπανο, ραπάνι, σταφύλι.

Αρτηριακή υπέρταση: σκόρδο, φράουλα, λεμόνι, μαντζουράνα, μήλο, ελιά, ρύζι, σίκαλη, σόγια, σταφύλι.

Αρτηριοσκλήρυνση: σκόρδο, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, κεράσι, φράουλα, σιτάρι, μαγιά μπίρας, μήλο, καρύδι, τομάτα, πράσο, δαμάσκηνο, σίκαλη, σόγια.

Αρτηριακή υπόταση: βρώμη, κριθάρι, βασιλικός πολτός, πρόπολη, δενδρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι.

Αφαλάτωση (έλλειψη μεταλλικών αλάτων): πορτοκάλι, σπαράγγι, παντζάρι, καρότο, λάχανο, κεράσι, φράουλα, σιτάρι, φύτρα, μαγιά μπίρας, λεμόνι, αμύγδαλο, μήλο, κριθάρι, πρόπολη, μαυροράπανο, σέλινο, σταφύλι, γιαούρτι.

Αϋπνία: βερίκοκο, βρώμη, βασιλικός, λάχανο, μαρούλι, μαντζουράνα, μήλο, ρίγανη, ροδάκινο, κολοκύθα

Βήχας: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, σύκο, μαρούλι, αμύγδαλο, μέλι, ρίγανη, κουκουνάρι, πρόπολη, μαυροράπανο, γογγύλι, φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι.

Βρογχίτιδα: σκόρδο, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, σύκο, φύτρα, μαρούλι, μήλο, μέντα, μέλι, ρίγανη, κριθάρι, κουκουνάρι, μαυροράπανο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, θυμάρι.

Γαστρίτιδα: καρότο, λάχανο, μάραθο (φινόκιο), σύκο, μαρούλι, λεμόνι, πιπεριά, μέλι, πατάτα, φασκόμηλο, γιαούρτι, κολοκύθι.

Γήρας: σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, καρότο, κάστανο, λάχανο, κεράσι, κρεμμύδι, σύκο, φύτρα, λεμόνι, μήλο, φουντούκι, βασιλικός πολτός, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ, σίκαλη, σόγια, γιαούρτι.

Γρίπη: σκόρδο, πορτοκάλι, κανέλλα, λάχανο, κρεμμύδι, φύτρα, λεμόνι, μέντα, μέλι, κουκουνάρι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι, γιαούρτι.

Δερματίτιδα: πορτοκάλι, σπαράγγι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, αγγούρι, νεροκάρδαμο, φράουλα, μαγιά μπίρας, λεμόνι, αμύγδαλο, καρύδι, ελιά, πρόπολη, μαυροραπανο, ρύζι, φασκόμηλο, ταραξάκο, σταφύλι, γιαούρτι.

Διαβήτης: σπαράγγι, βρώμη, αγκινάρα, λάχανο, ρεβίθι, ραδίκι, νεροκάρδαμο, φασόλι, κέδρος, μαγιά μπίρας, μήλο, φουντούκι, ελιά, ρύζι, φασκόμηλο.

Διάρροια: σκόρδο, βερίκοκο, κανέλλα, καρότο, κάστανο, λάχανο, γαρύφαλλο, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μήλο, μέντα, μοσχοκάρυδο, πρόπολη, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, γιαούρτι.

Δυσκοιλιότητα: βερίκοκο, πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι, κρεμμύδι, σύκο, φράουλα, σιτάρι, μαρούλι, μαγιά μπίρας, αμύγδαλο, μήλο, μελιτζάνα, πεπόνι, ελιά, πατάτα, ροδάκινο, πρόπολη, τομάτα, πράσο, δαμάσκηνο, ρύζι, σίκαλη, ταραξάκο, σταφύλι, γιαούρτι, κολοκύθα, κολοκυθάκι.

Δυσπεψία: σκόρδο, δάφνη, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, γαρύφαλλο, ραδίκι, κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), κέδρος, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μελιτζάνα, μέντα, μοσχοκάρυδο, κόκκινη πιπεριά, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, μαυροράπανο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, σέλινο, ταραξάκο, θυμάρι, γιαούρτι, κολοκύθα.

Έκζεμα: (βλέπε Δερματίτιδα).

Έλκος στομάχου και δωδεκαδάκτυλου: μαστίχα, καρότο, λάχανο, λεμόνι, μήλο, πατάτα, μυζήθρα, φασκόμηλο, γιαούρτι.

Εμετός: γλυκάνισο, μάραθο, μελισσόχορτο, μέντα.

Εντερικά παράσιτα: σκόρδο, κανέλλα, καρότο, λάχανο, ρεβίθι, γαρύφαλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μήλο, μέντα, φουντούκι, καρύδι, πράσο, μαϊντανός, θρούμπι, θυμάρι, σπόροι κολοκύθας.

Εντερικές σήψεις (αέρια): (βλέπε Ζυμώσεις του εντέρου).

Εντερίτιδα: (βλέπε Κολίτιδα).

Ευθραυστότητα των τριχοειδών: πορτοκάλι, λάχανο, μαυροσίταρο, λεμόνι, πιπεριά, κόκκινη πιπεριά, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός.

Ζυμώσεις του εντέρου: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, καρότο, γαρύφαλλο, κεράσι, κρεμμύδι, μάραθο, μαρούλι, μέντα, κόκκινη πιπεριά, πρόπολη, μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, θρούμπι, ταραξάκο, θυμάρι, γιαούρτι.

Ημικρανία: (βλέπε Πονοκέφαλος).

Ηπατική ανεπάρκεια: πορτοκάλι, σπαράγγι, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι, νεροκάρδαμο, φράουλα, μαρούλι, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μήλο, μελιτζάνα, μέντα, καρύδι, ελιά, κριθάρι, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, δαμάσκηνο, μαυροράπανο, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, ταραξάκο, θυμάρι, σταφύλι.

Ιγμορίτιδα: σκόρδο, λάχανο, λεμόνι, μέντα, πρόπολη, κουκουνάρι, θυμάρι, γιαούρτι.

Ίκτερος: (βλέπε Ηπατική ανεπάρκεια).

Ισχιαλγία: (βλέπε Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια).

Καρδιακό έμφραγμα: σκόρδο, καρότο, λάχανο, μήλο, σίκαλη, σόγια γιαούρτι.

Καρκίνος: σκόρδο, παντζάρι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, φύτρα, μήλο, πρόπολη, μαϊντανός, σέλινο.

Κίρρωση του ήπατος: κρεμμύδι, λάχανο, κέδρος, πρόπολη, δεντρολίβανο.

Κιρσοί: σκόρδο, λάχανο, λεμόνι, ταραξάκο.

Κοκίτης: σκόρδο, βασιλικός, λάχανο, μαρούλι, ρίγανη, μαυροράπανο, δεντρολίβανο, θυμάρι. 

Κολικοί του ήπατος: (βλέπε Πέτρες της χολής).

Κολίτιδα: σκόρδο, βασιλικός, κανέλλα, καρότο, αγκινάρα, λάχανο, ραδίκι, κρεμμύδι, μαγιά μπίρας, μήλο, μέντα, μέλι, κριθάρι, τομάτα, ρύζι, δεντρολίβανο, ταραξάκο, θυμάρι, σταφύλι, γιαούρτι, κολοκύθα, κολοκυθάκι.

Κόπωση: (βλέπε Υπερκόπωση). Κρυολόγημα: (βλέπε Βρογχίτιδα και Γρίπη).

Κυστίτιδα: σκόρδο, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), κέδρος, κριθάρι, πράσο, γογγύλι, θυμάρι, γιαούρτι.

Λαρυγγίτιδα: σκόρδο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, μέλι, φασκόμηλο, σέλινο (σέλερι).

Λοιμώδη νοσήματα: (βλέπε Πυρετός).

Μετεωρισμός: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, γαρύφαλλο, κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), μαρούλι, λεμόνι, μαντζουράνα, μέντα, μοσχοκάρυδο, ρίγανη, κόκκινη πιπεριά, μαϊντανός, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, θυμάρι, γιαούρτι.

Νευρωτική κατάθλιψη: βερίκοκο, κανέλλα, λάχανο, μήλο, μέντα, μοσχοκάρυδο, πρόπολη, βασιλικός πολτός, δαμάσκηνο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι.

Νεφρική ανεπάρκεια: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, αγκινάρα, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), μήλο, πεπόνι, κριθάρι, αχλάδι, γκρέιπ φρουτ, ροδάκινο, πράσο, μαϊντανός, γογγύλι, ρύζι, φασκόμηλο, ταραξάκο, κολοκυθάκι.

Όγκοι: (βλέπε Καρκίνος).

Οίδημα: σκόρδο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, μαϊντανός, γογγύλι, σταφύλι.

Οξύτητα στομάχου: λεμόνι, μέντα.

Ολιγουρία: (βλέπε Νεφρική ανεπάρκεια).

Οστεοπόρωση: (βλέπε Αφαλάτωση).

Ουλίτιδα: πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, σέλινο (σέλερι).

Παχυσαρκία: κεράσι, κρεμμύδι, φράουλα, μαρούλι, λεμόνι, μήλο, πατάτα, γκρέιπ φρουτ, πράσο, μαϊντανός, γογγύλι, ρύζι, σέλινο (σέλερι), ταραξάκο.

Πέτρες ουροδόχου κύστης (ουρολιθίαση): σκόρδο, βρώμη, καρό­το, λάχανο, κεράσι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), φράουλα, λεμόνι, μήλο, πράσο, μαϊντανός, μαυροράπανο, γογγύλι, ραπάνι, σέλινο, ταραξάκο.

Πέτρες χολής( χολολιθίαση): αγκινάρα, καρότο, κεράσι, κρεμμύδι, φράουλα, λεμόνι, μήλο, μελιτζάνα, καρύδι, ελιά, μαυροράπανο, ραπάνι, δεντρολίβανο, ταραξάκο, σταφύλι.

Ποδάγρα: σκόρδο, σπαράγγι, βασιλικός, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι, μάραθο, φράουλα, κέδρος, μαρούλι, λεμόνι, πεπόνι, ελιά. αχλάδι, τομάτα, πράσο, μαϊντανός, δαμάσκηνο, μαυροράπανο, γογγύλι. δεντρολίβανο, ταραξάκο, σταφύλι.

Πονοκέφαλος: βασιλικός, λάχανο, κεράσι, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μαντζουράνα, μήλο, μέντα, μαυροράπανο, δεντρολίβανο.

Πυρετός: σκόρδο, πορτοκάλι, κανέλλα, καρότο, λάχανο, αγγούρι, γαρύφαλλο, κρεμμύδι, φύτρα, λεμόνι, μέντα, μήλο, μέλι, κριθάρι, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, θυμάρι, σταφύλι.

Ραχιτισμός: σκόρδο, βερίκοκο, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, τυρί, σιτάρι, φύτρα, μαγιά μπίρας, καρύδι, ελιά, κουκουνάρι, πρόπολη, μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, σπανάκι, γιαούρτι.

Ρευματισμοί: (βλέπε Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια).

Σαλμονέλωοη (προσβολή από σαλμονέλα): σκόρδο, κανέλλα, καρότο, κρεμμύδι, μαγιά μπίρας, μέντα, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι, γιαούρτι.

Σκορβούτο: πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, φύτρα, λεμόνι, πατάτα, πρόπολη, μαυροράπανο, ραπάνι, ταραξάκο.

Σμηγματόρροια: λάχανο, λεμόνι, μαυροράπανο, δεντρολίβανο.

Στηθάγχη: σκόρδο, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, μαγιά μπίρας, μήλο, καρύδι, σίκαλη, σόγια, γιαούρτι.

Στοματίτιδα: (βλέπε Ουλίτιδα).

Ταινία: (βλέπε Εντερικά παράσιτα).

Ταχυπαλμίες: φρέσκο γλυκάνισο, μαρούλι, αμύγδαλο, μέντα, δενδρολίβανο.

Τραχίτιδα: (βλέπε Βήχας).

Υπεργλυκαιμία: (βλέπε Διαβήτης).

Υπερθυρεοειδισμός: καλαμπόκι.

Υπερκόπωση: σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, σπαράγγι, βρώμη, κανέλλα, καρότο, κάστανο, λάχανο, γαρύφαλλο (μπαχαρικό), ραδίκι, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, φασόλι, σύκο, φράουλα, σιτάρι, φύτρα, κέδρος, μαυροσίταρο, λεμόνι, μαντζουράνα, αμύγδαλο, μήλο, μέντα, μέλι, κεχρί, μοσχοκάρυδο, βασιλικός πολτός, κουκουνάρι, πρόπολη, μαϊντανός, δαμάσκηνο, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, σέλινο (σέλερι), ταραξάκο, θυμάρι, σταφύλι.

Υπερουρικαιμία: (βλέπε Ποδάγρα).

Υπερχοληστερηναιμία: σκόρδο, αγκινάρα, ρεβίθι, λεμόνι, καλαμπόκι, μήλο, μελιτζάνα, καρύδι, σόγια, ταραξάκο, γιαούρτι.

Φαρυγγίτιδα: σκόρδο, λάχανο, κρεμμύδι, λεμόνι, μέλι, πρόπολη.

Φλεβίτιδα: λάχανο, λεμόνι.

Χειλικός έρπης: λεμόνι.

Χιονίστρες: καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, λεμόνι, σέλινο (σέλερι)

AΣΤΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ(ΤΟΥ 4.000 Π.Χ!)ΣΤΑ ΚΥΚΛΑΔΙΚΑ ΤΗΓΑΝΟΣΧΗΜΑ.ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΚΥΗΣΗΣ

Ημερολόγιο με βάση τη συνοδική περίοδο του πλανήτη Αφροδίτη, με πολλαπλές εφαρμογές στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του Αιγαίου την Πρωτοκυκλαδική Ι και ΙΙ περίοδο (δηλαδή από την 4η χιλιετία πΧ), σύμφωνα με εργασία του ερευνητή των Αιγιακών γραφών, Μηνά Τσικριτσή, του καθηγητή φυσικής διαστήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφώντα Μουσά και τον Δημήτρη Τσικριτσή, υποψήφιο διδάκτορα στο πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Η εργασία θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα το πρωί κατά τη διάρκεια των εργασιών του 21ου συνεδρίου της SEAC (Societe Europeenne pour l'Astronomie dans la Culture) με θέμα «Αστρονομία: Μητέρα του Πολιτισμού και οδηγός για το μέλλον», που θα διεξαχθεί στην αίθουσα «Ι. Δρακόπουλος» του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.

Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα αυτά μελετώντας τα κυκλαδικά τηγανόσχημα σκεύη, που εμφανίζονται στον Αιγαιακό πολιτισμό και έχουν διχαλωτή ή τετράπλευρη λαβή ενώ η «βάση» τους φέρει συνήθως εγχάρακτη διακόσμηση με ομόκεντρους κύκλους, απλές ή τρέχουσες σπείρες, ακτινωτά μοτίβα, ενίοτε δε και απεικονίσεις κωπήλατων πλοίων.

Όπως τονίζει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Τσικριτσής, η πρώτη αναφορά για τον πλανήτη Αφροδίτη εμφανίζεται ιστορικά σε πινακίδα (Κ160 στο Βρετανικό Μουσείο) των βαβυλωνίων του 16ου αιώνα πΧ. Στην σελιδόσχημη επιγραφή επί βασιλιά Ammizadusa καταγράφονται 21 αναφορές εμφάνισης και εξαφάνισης της Αφροδίτης σε σχέση με καιρικά φαινόμενα. Η καταγραφή όμως των εξαφανίσεων της Αφροδίτης δεν συνδέεται με χρήση ημερολόγιου, όπως εμφανίζεται μετά από χιλιετίες (περίπου το 700 μΧ) στους Μάγια που έχουν γνώση της περιόδου της συνόδου της των 584 ημερών.

Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.
«Με δυο λέξεις υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι στο τέλος της Νεολιθικής εποχής, οι άνθρωποι στην Ελλάδα γνώριζαν ότι η Γη χρειάζεται 365 ημέρες για να κάνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, η Αφροδίτη χρειάζεται 584 ημέρες να έλθει στο ίδιο σημείο του ουρανού (πχ σε σύνοδο με τη Γη), ενώ ο πλανήτης Δίας 399 ημέρες», τονίζει ο κ. Τσικριτσής .

Οι αστρονομικές γνώσεις των κατοίκων του Αιγαίου απεικονίζονται στα τηγανόσχημα και στις διάφορες πυξίδες (αγγεία) στις οποίες σημειώνουν τις κινήσεις των αστεριών και πλανητών.

Τα τηγανόσχημα, μάλλον, αποτελούν ένα είδος τέχνης, στα οποία φαίνεται ότι οι νεολιθικοί άνθρωποι τα χρησιμοποιούσαν για να συσχετίζουν δραστηριότητες και συμβάντα του βίου τους, της ύπαρξης τους και του περιβάλλον τους, με τις κινήσεις των πλανητών και ειδικά με την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη.

Στα τηγανόσχημα αγγεία, υπάρχει και ένα είδος συμβολικής, απλής, αλλά όχι απλοϊκής, γραφής που επιτρέπει στυλιζαρισμένα να εκφράζουν τις αστρονομικές γνώσεις, και αποτελούν ένα είδος πολύπλοκων ημερολογίων με πολλές εφαρμογές.

Όπως εξηγεί ο κ. Τσικριτσής, η Αφροδίτη εμφανίζεται πριν την ανατολή του Ήλιου για 263 ημέρες και στην συνέχεια μετά τη δύση του Ηλίου για άλλες τόσες ημέρες. «Οι 263 ημέρες αντιστοιχούν περίπου σε 9 σεληνιακούς μήνες (265 μέρες), που μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι αρχαίοι άνθρωποι συνδέουν με την κύηση, την πρόβλεψη της γέννας και σε όλα τα τηγανόσχημα υπάρχει σχηματικά, αλλά πολύ ρεαλιστικά το αιδοίο», λέει ο ερευνητής και προσθέτει: «Υπάρχουν σε πάρα πολλά τηγανόσχημα αγγεία χαράξεις που αναλογούν στον αριθμό των ημερών της ανθρώπινης κύησης. Φαίνεται ότι στον Αιγαιακό πολιτισμό συσχέτιζαν την κίνηση της Αφροδίτης με το βιολογικό κύκλο της κύησης. Μεταξύ των άλλων αριθμών, που είναι γραμμένοι με την συμβολική αυτή γραφή, οι γυναίκες του Αιγαίου καθημερινά, πιθανώς έβαζαν ένα σημάδι με ένα χρώμα στα έκτυπα τρίγωνα ή μηνίσκους που υπάρχουν στα τηγανόσχημα, για να παρακολουθήσουν τον κύκλο της έμμηνου ρύσης τους. Με αυτό τον τρόπου μια γυναίκα μέσα σε 32 ημέρες θα μπορούσε να διαπιστώσει αν είχε μείνει έγκυος, εφόσον είχε καθυστέρηση των εμμήνων και στη συνέχεια να προσδιορίσει τον χρόνο της γέννας».

Στα τηγανόσχημα εμφανίζεται ο Ηλιος και το ηλιακό ημερολόγιο

Τα κτερίσματα της Πρωτοκυκλαδικής Ι και ΙΙ περιόδου από τη Νάξο 3200 - 2300 π.Χ είναι ενδιαφέροντα γιατί τα νεκροταφεία τους αντικατοπτρίζουν μία πλούσια κοινωνία που είχε πρόσβαση σε πολυτελή αγαθά κύρους, λέει ο κ. Τσικριτσής.

Στην περιοχή βρέθηκαν ειδώλια από παριανό μάρμαρο και μεταλλικά κοσμήματα που συνόδευαν τους νεκρούς. Αγγεία αυτού του τύπου βρίσκονται κυρίως σε τάφους, δεν λείπουν, όμως, και παραδείγματα από οικισμούς, γεγονός που υποδηλώνει ότι είχαν χρήση και στην καθημερινή ζωή. Μαζί με τα τηγανόσχημα βρέθηκαν μικρά πήλινα δοχεία που περιείχαν χρώμα κόκκινο και γαλάζιο. Η ύπαρξη του χρώματος πιθανόν να συνδέεται άμεσα με τα τηγανόσχημα.

Από την πλευρά του ο κ. Μουσάς επισημαίνει πως «είναι φανερό από τις αναλύσεις των "γραμμένων" αριθμών στα τηγανόσχημα ότι παρατηρούσαν τις κινήσεις των πλανητών, κατέγραφαν την πορεία τους, γνώριζαν τη συνοδική τους περίοδο (όπου η Γη, ο πλανήτης και ο Ήλιος ξαναβρίσκονται στην ίδια ευθεία) και με αυτές τις κινήσεις, του Ηλίου, της Αφροδίτης, του Δία και του Άρη τηρούσαν ημερολόγια χρήσιμα για την ζωή τους».

Αξιοσημείωτο είναι ότι στα τηγανόσχημα η Αφροδίτη απεικονίζεται με οκτάκτινο αστέρι και συνδέεται με την οκταετηρίδα που χρησιμοποιούν οι Έλληνες (99 μήνες με δυο «Ολυμπιάδες» 49 και 50 σεληνιακών μηνών).

«Είναι φανερό, ότι οι άνθρωποι της εποχής εκείνης χρησιμοποιούσαν πολύπλοκα σεληνοηλιακά ημερολόγια, όπως αυτά που έχει ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων», τονίζει ο κ. Μουσάς.

Το συνέδριο, που θα διεξαχθεί από τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου έως την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου, διοργανώνουν το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Νομισματικό Μουσείο.

ΟΙ ΟΡΦΙΚΟΙ ΚΑΙ Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

 
Χιλιάδες χρόνια πριν εμφανιστούν οι Αιγύπτιοι, οι Χαλδαίοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Φοίνικες και οι άλλοι λαοί της Ανατολής, οι Ορφικοί, όπως αποδεικνύεται από τα κείμενα που μας κληροδότησαν, είχαν διατυπώσει τις θεωρίες τους περί Σύμπαντος, περί Φύσης, περί Ζωής, περί μονοθεΐας κ.λ.π.

Τις θεωρίες αυτές ούτε τις γνώριζαν, ούτε ήταν σε θέση να τις διατυπώσουν οι άλλοι αρχαίοι λαοί, όπως έχει εξακριβωθεί από τους ύμνους του Ορφέως. Όπως αναφέρει ο διαπρεπής Έλληνας αστρονόμος Κωνσταντίνος Χασάπης, πρώτα οι Ορφικοί είχαν συλλάβει και διατυπώσει την έννοια του ηλιοκεντρικού συστήματος. Πρώτοι αυτοί διατύπωσαν ότι ο ήλιος βρισκόταν κατά την εαρινή ισημερία στην περιοχή του Ταύρου από το 3620 π.Χ μέχρι το 1841 π.Χ, και από το 5000 π.Χ είχαν καθορίσει και καταγράψει τις διαδοχικές θέσεις του βορείου πόλου, ενώ από το 11860 π.Χ είχαν προηγμένες γνώσεις και μελετούσαν τα φαινόμενα του σύμπαντος, όταν καμία άλλη φυλή προοδευμένων ανθρώπων δεν υπήρχε στο προσκήνιο της ιστορίας.

Από τους Ορφικούς προήλθαν οι πρώτες αρχές της Φυσιολογίας, της Κοσμογονίας, της Θεογονίας και της Φιλοσοφίας, που αργότερα διατυπώθηκαν από τους προσωκρατικούς και από τους μετέπειτα μεγάλους Έλληνες φιλοσόφους και διανοητές.

Από την εποχή των Ορφικών είχαν τεθεί οι βάσεις της σημερινής επιστήμης, η οποία παρέλαβε τα πάντα εν σπέρματι ή σαν πλήρη θεωρεία ή διατύπωση και εδιδάχθη από τους αρχαίους Έλληνες σοφούς.
Ως εκ τούτου είναι φανερό ότι οι Ορφικοί είχαν διεισδύσει πολύ βαθιά στα φυσικά φαινόμενα, και κυρίως στην έρευνα του Ουρανού, αλλά και στη μελέτη των πνευματικών εκδηλώσεων των ανθρώπων και των κοινωνιών.

Εφ’ όσον οι Ορφικοί γνώριζαν και κατέγραφαν φυσικά φαινόμενα του 3600, 5000 και 11860 π.Χ όπως αποδεικνύουν οι αστρονομικές έρευνες των παρατηρήσεων και των απόψεών τους, θα πρέπει να κατείχαν αυτές τις γνώσεις μερικές χιλιάδες χρόνια πριν για να καθορίζουν και να ερμηνεύουν στην εποχή τους, δηλαδή το 5000 ή 11860 π.Χ, τα φυσικά φαινόμενα που αναφέραμε πριν.
Αν δεν υπήρχαν οι αρχαίοι Έλληνες σοφοί και ερευνητές, ασφαλώς η επιστήμη θα ήταν αδύνατο να προοδεύσει στην εποχή μας, χωρίς την αφετηρία και τις βάσεις που έθεσαν εκείνοι, αφού κατά γενική παραδοχή «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός».

Σύμφωνα με τα παραπάνω είναι φανερό ότι αν ο Σλήμαν με τις ανασκαφές που έκανε στην Τροία, στην Τίρυνθα, τον Ορχομενό και τις Μυκήνες και ο΄Εβανς στην Κνωσό, μετέθεσαν την Ελληνική ιστορία, παρά τις αντιδράσεις των ξένων, 1000 τουλάχιστον χρόνια πιο πριν, τότε ο Κ.Χασάπης με τη μελέτη του πάνω στους ύμνους του Ορφέως και την ερμηνεία τους αστρονομικώς, εξαπέστειλε την Ελληνική προϊστορία στο απώτατο παρελθόν και κατέστησε αναμφισβήτητο ότι το γένος των Ελλήνων προϋπήρχε του κατακλυσμού του Ωγύγου και την καταβύθιση της Αιγηίδος, δηλαδή ανέκαθεν.

Επίσης, καθίσταται σαφές ότι από την εποχή που εμφανίστηκε ο άνθρωπος έζησε και ζει χωρίς να εκριζωθεί ή να αλλοιωθεί στον ίδιο χώρο στον οποίο υπάρχει και σήμερα.

Μετά από αυτό το τεράστιο άλμα στην προϊστορία σε ένα απροσδιόριστο χρονολογικά παρελθόν, προκύπτει η αναδιάρθρωση και τοποθέτηση, όχι μόνο της Ελληνικής προϊστορίας αλλά και του χώρου της Μεσογείου και της Μεσοποταμίας. Όπως αναφέρει και ο Κ.Χασάπης στο βιβλίο του «Ή αληθινή προϊστορία», φαίνεται ότι στο χώρο του Αιγαίου πριν την καταβύθιση της Αιγηίδος σημειώθηκε και ξεκίνησε η εξημέρωση και ο εκπολιτισμός του ανθρώπου, και η πνευματική ανάπτυξη εκείνων που δημιούργησαν τον πολιτισμό. Σύμφωνα με διάφορους επιστήμονες ανθρωπολόγους και άλλα ανθρώπινα όντα είχαν εμφανισθεί σε άλλες περιοχές της γης (ανατολή, νότο & δύση) - πριν, συγχρόνως ή και αργότερα από τους Αιγαίους, Αρχαιοέλληνες, εν τούτοις κανένα από αυτά δεν επέδειξε ίχνη πολιτισμού.

Από τις ανασκαφές των αρχαιολόγων (1960-1984) και κυρίως από την ερμηνεία των «Ύμνων του Ορφέως», το έργο του εκπολιτισμού της ανθρωπότητας υπήρξε και είναι αποτέλεσμα των συνεχών προσπαθειών των Ελλήνων, των πανάρχαιων Αιγαίων των «Αρχαιοελλήνων» και όχι των «Ινδοευρωπαίων», όπως αποκαλούν τους Αρχαιοέλληνες διάφοροι αμαθείς.

Άλλωστε, από τις πανάρχαιες Ελληνικές παραδόσεις και τα κείμενα των Ελλήνων συγγραφέων αποδεικνύεται ότι οι Αιγαίοι, οι Αρχαιοέλληνες και οι απόγονοί τους, όχι μόνο δεν είχαν έρθει από άλλους τόπους στην Ελλάδα, αλλά αντιθέτως ξεκίνησαν από το χώρο του Αιγαίου. Εκτάθηκαν και εισχώρησαν σε όλες τις κατευθύνσεις του γνωστού και άγνωστου κόσμου της εποχής τους, από την απώτερη αρχαιότητα, αφυπνίζοντας, διαφωτίζοντας και εξημερώνοντας τις πρωτόγονες νομάδες φυλές όλων αυτών των περιοχών, από την ανατολή στη δύση και από τον βορρά στο νότο. Συνεπώς ήταν γηγενείς και αυτόχθονες στο χώρο.

Θεωρίες ορισμένων ανθρωπολόγων υποστηρίζουν ότι η Αφρική και οι ακτές της Μαύρης θάλασσας (Εύξεινος Πόντος) είναι ο χώρος που γεννήθηκε ο Homo Sapiens (ο εχέφρων άνθρωπος). Σφάλουν όμως, διότι οι ακτές της Μαύρης θάλασσας δεν ήταν κατάλληλες για την ανάπτυξη και εξέλιξη του ανθρώπου, αφού πριν από 15.000 ή 12.000 έτη, σύμφωνα με αρμόδιους επιστήμονες, καλύπτονταν από πάγους και συνεπώς ήταν αδύνατον να επιζήσει και να αναπτυχθεί άνθρωπος. Κατά τον ίδιον τρόπο οι φλεγόμενες περιοχές της Αφρικής δεν ήταν κατάλληλες για την εμφάνιση του έμφρονου ανθρώπου. Γενικά, οι περιοχές του βορρά και του νότου δεν ανέδειξαν προηγμένους ανθρώπους (Η αληθινή προϊστορία – Κ.Χασάπης).

Συνεπώς ο πολιτισμένος άνθρωπος είναι δημιούργημα της ευκράτου ζώνης και εμφανώς της περιοχής της Μεσογείου, και κυρίως της Ανατολικής. Εκεί εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε πριν την καταβύθιση της Αιγηίδος, όπου εξελίχθηκε με την πάροδο των ετών και έφθασε στην ανώτατη βαθμίδα ανάπτυξης του το γένος των Ελλήνων.

Συνεπώς, αποδεικνύεται από τους Ορφικούς, όχι μόνον η πανάρχαια καταγωγή των Ελλήνων, αλλά και η αδιάσπαστη συνέχεια και συγγένεια του πνεύματος και των γνώσεων των Αρχαιοελλήνων με τους διανοητές και σοφούς της ιστορικής περιόδου.

Πηγές:Ιωάννης Δ. Πασσάς, Τα Ορφικά», Εκδόσεις «Εγκυκλοπαίδεια του ΗΛΙΟΥ», Αθήνα

TA ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΥ

  

Στον Κεραμεικό, το αρχαίο νεκροταφείο των Αθηναίων. 

Τα πρόσωπα και οι μορφές. Άνθρωποι που κάποτε έζησαν και μετά έμειναν για πάντα στα χώματα του ιερού νεκροταφείου...


 

Η ΑΠΟΝΑΖΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΣΒΑΣΤΙΚΑΣ

Με τον Φαλμεράιερ, για να πειστούμε ότι είμαστε ξένοι στον τόπο μας.
Με την ινδοευρωπαική απάτη για να “μάθουμε” ότι την κλασική αρχαιότητα την δημιούργησε η “άρεια φυλή” που όλως τυχαίως ζει στην Γερμανία.

Σήμερα, είμαστε οι απατεώνες που πρέπει να χάσουμε την Γη μας και μα την πάρουν οι γνήσιοι απόγονοι των… ανύπαρκτων! Οι Ούνοι που όπως αποδεικνύεται δημιούργησαν το συμπλεγματικό τους παραμύθι για να δικαιολογήσουν την θηριωδία τους. Οπως ακριβώς οι Τούρκοι με το παραμύθι της Εργενεκον.
Ακόμα και τα σύμβολα τους, κλεμμένα και μολυσμένα στα χέρια τους…


Η σβάστικα είναι στην πραγματικότητα ένα αρχαίο ελληνικό σύμβολο. Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ως γαμμάδιο. Πήρε αυτή την ονομασία, επειδή μοιάζει με τέσσερα Γ ενωμένα. Αναφέρεται επίσης ως τετράγαμμα ή τετρασκέλιο.

Για πρώτη φορά συναντάμε αυτό το σύμβολο στον ελλαδικό χώρο στη διακόσμηση ενός αγγείου που
χρονολογείται στην 5η χιλιετία π.Χ. -νεολιθική εποχή- και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας. Το αγγείο αυτό έχει μεγάλη σημασία για την ελληνική ιστορία και θα εξηγήσουμε γιατί:
Για πολλούς ερευνητές ο ελληνικός πολιτισμός ξεκινά κατά τη μυκηναϊκή εποχή (1600- 1100 π.Χ.). Πρόκειται για την «ηρωική εποχή» των ανακτόρων των Μυκηνών και της Πύλου και της τρωικής εκστρατείας. Από τη μυκηναϊκή εποχή έχουμε γραπτά κείμενα, τις πινακίδες της γραμμικής Β. Τα σύμβολα της γραφής γραμμική Β διαφέρουν από τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Ίσως η γραμμική Β να είναι μια πρώιμη μορφή του ελληνικού αλφαβήτου. Το βέβαιο είναι ότι όπως και το ελληνικό αλφάβητο έτσι και η γραμμική Β αποδίδει την ελληνική γλώσσα. Με την αποκρυπτογράφηση της γραμμικής Β αποδείχθηκε ότι οι άνθρωποι της μυκηναϊκής εποχής έγραφαν και άρα μιλούσαν ελληνικά. Έτσι, πέραν πάσης αμφιβολίας, ο μυκηναϊκός πολιτισμός είναι ελληνικός πολιτισμός.

Από τη νεολιθική εποχή -η οποία προηγήθηκε της μυκηναϊκής- δεν έχουμε γραπτά κείμενα. Επομένως πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι άνθρωποι της μακρινής εκείνης εποχής μιλούσαν ελληνικά; Δε μπορούμε. Όμως, αν και δε μας άφησαν γραπτά κείμενα, οι άνθρωποι της
νεολιθικής εποχής χρησιμοποιούσαν κάποια σύμβολα στην τέχνη τους, τα οποία πέρασαν από γενιά σε γενιά στους ανθρώπους της μυκηναϊκής εποχής. Τα σύμβολα αυτά μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο πολιτισμός της μυκηναϊκής εποχής «συνεχίζει» τον πολιτισμό της νεολιθικής εποχής. Έτσι, με βάση αυτά τα σύμβολα, με έμμεσο τρόπο, μπορούμε να αναγάγουμε τις απαρχές του ελληνικού πολιτισμού όχι στο μυκηναϊκό πολιτισμό αλλά 3 χιλιετίες νωρίτερα, στη νεολιθική εποχή. Ένα από τα εν λόγω σύμβολα είναι και το τετρασκέλιο που βρίσκεται στη διακόσμηση του νεολιθικού αγγείου της Ολυμπίας.

Είναι αλήθεια ότι σύμβολα παρόμοια με το τετρασκέλιο χρησιμοποιήθηκαν και από άλλους πολιτισμούς, όπως τον ινδικό. Πρόκειται για σύμπτωση ή για πολιτιστικό δάνειο; Και αν πρόκειται για πολιτιστικό δάνειο, ποιος λαός «δανείστηκε» αυτό το σύμβολο από ποιόν; Δεν είμαστε σε θέση να απαντήσουμε με βεβαιότητα. Πάντως είναι εξαιρετικά απίθανο να «ήρθε» αυτό το σύμβολο στον ελλαδικό χώρο από κάπου αλλού δεδομένου ότι χρησιμοποιείται εδώ –όπως αποδεικνύεται από το αγγείο της Ολυμπίας- ήδη από τη 5η χιλιετία π.Χ. και ότι δεν έχουμε στοιχεία ότι αυτό το σύμβολο χρησιμοποιούταν από άλλους λαούς κατά τη μακρινή εκείνη εποχή.

Το τετρασκέλιο χρησιμοποιήθηκε από τους Έλληνες από την 5η χιλιετία π.Χ. μέχρι σήμερα χωρίς διακοπή. Πρόκειται για ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σύμβολα της λαϊκής μας τέχνης.
Σε κάποια φάση της μακράς ιστορικής διαδρομής του το τετρασκέλιο ταυτίστηκε με τη θεά Αθηνά και έγινε σύμβολο της. Η θεά Αθηνά είναι η θεά της σοφίας. Συγχρόνως, ως θεά προστάτιδα της πόλης των Αθηνών, είναι πολεμική θεά. Το τετρασκέλιο σχετίζεται με την ιδιότητα της θεάς Αθηνάς ως θεάς της σοφίας: Δεν είναι στατικό σύμβολο, μοιάζει να περιστρέφεται. Η περιστροφή του συμβολίζει τον κύκλο της ζωής και τον κύκλο των εποχών. Συμβολίζει την αέναη κίνηση και τη διαρκή μεταβολή των πραγμάτων. Υπάρχουν και άλλες εκδοχές. Κάποιοι πιστεύουν ότι το τετρασκέλιο σχετίζεται με τον ήλιο. Πρόκειται για ένα σύμβολο μεγαλοφυές στην απλότητά του.

Ως σύμβολο της θεάς Αθηνάς το τετρασκέλιο δε θα μπορούσε να λείπει από τη διακόσμηση του κατεξοχήν ναού της θεάς, του Παρθενώνα. Ο Παρθενώνας φέρει στο ανώτερο τμήμα του διακόσμηση με τετρασκέλιο στον τύπο του μαιάνδρου, δηλαδή σε συνεχές μοτίβο. Όταν οι Γερμανοί ύψωσαν τη σημαία τους στα τείχη της Ακροπόλεως, λίγα μέτρα από τον Παρθενώνα, το τετρασκέλιο από σύμβολο της ελευθερίας, της δύναμης και του μεγαλείου και της πόλης- κράτους των Αθηνών μετατράπηκε σε σύμβολο της υποταγής των Αθηναίων αλλά και όλων των Ελλήνων.

Η ειρωνεία δε σταματά εδώ:
Παρατηρώντας τα τείχη της Ακροπόλεως από τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου παρατηρούμε ότι υπάρχουν ενσωματωμένα σε αυτά αρχιτεκτονικά μέλη ναών, όπως σφόνδυλοι κιόνων (τμήματα κιόνων). Γιατί συμβαίνει αυτό; Ας κάνουμε μια αναδρομή στο χρόνο.

Το 480 π.Χ. οι Πέρσες προελαύνουν από βορρά στον ελλαδικό χώρο. Η στρατιωτική ηγεσία της πόλης- κράτους των Αθηνών κρίνει ότι οι Αθηναίοι πρέπει να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να οργανώσουν αλλού την άμυνά τους. Έτσι, οι Πέρσες εισβάλλουν στην έρημη πόλη και τη λεηλατούν. Πυρπολούν τους ιερούς ναούς της Ακροπόλεως και του Σουνίου. Οι Αθηναίοι βρίσκονται σε κοντινή απόσταση και βλέπουν τις φλόγες από την καταστροφή. Ακολουθεί η μάχη των Θερμοπυλών και η ναυμαχία της Σαλαμίνας. Ο Πέρσης εισβολέας εκδιώκεται. Μετά τη νίκη, οι Αθηναίοι επιστρέφουν στην πόλη τους και αντικρίζουν τους κατεστραμμένους ναούς. Αποφασίζουν να οικοδομήσουν νέους λαμπρότερους ναούς στις ίδιες θέσεις. Τί θα γινόταν όμως με τους κατεστραμμένους ναούς και τα κατεστραμμένα αγάλματα; Ήταν δυνατόν να πεταχτούν; Δεν επρόκειτο για σκουπίδια, επρόκειτο για ιερά μνημεία. Οι Αθηναίοι αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν για τους νέους ναούς ό,τι εδύνατο να ξαναχρησιμοποιηθεί. Εν συνεχεία ενσωμάτωσαν αρχιτεκτονικά μέλη των κατεστραμμένων ναών στα νέα τείχη που οικοδόμησαν στην κορυφή του λόφου της Ακροπόλεως. Έτσι, βλέποντας αυτά τα τείχη από την πόλη τους οι Αθηναίοι δε θα ξεχνούσαν ποτέ τί σημαίνει κατακτητής. Τέλος, έθαψαν στον ιερό βράχο ό,τι περίσσεψε πριν ξεκινήσουν την οικοδόμηση των νέων ναών. Στις μέρες μας η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως όσα με ευλάβεια έθαψαν οι Αθηναίοι τότε. Τα ευρήματα των ανασκαφών του ιερού βράχου εκτίθενται στο Μουσείο της Ακροπόλεως.

Η ειρωνεία είναι ότι ο Γερμανός κατακτητής ύψωσε τη σημαία του στα τείχη της Ακροπόλεως, τα οποία είχαν οικοδομηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να θυμίζουν στους πολίτες της Αθήνας τί σημαίνει κατακτητής.

Το τετρασκέλιο είναι ελληνικό σύμβολο αλλά από τη δεκαετία του τριάντα και μετά δεν το νοιώθουμε έτσι. Οι αναμνήσεις από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο είναι ακόμη νωπές. Ελπίζω ότι κάποια στιγμή το τετρασκέλιο θα συνδέεται στη συνείδησή μας με τον πολιτισμό μας και όχι με τη ναζιστική Γερμανία, όπως συμβαίνει σήμερα.

Η Αβεβαιότητα της Γνώσης. R. Feynman

Ο Ρίτσαρντ Φίλλιπς Φάινμαν (Richard Feynman, 11/5/1918 – 15/2/1988), ήταν ένας από τους σημαντικότερους θεωρητικούς φυσικούς…τιμήθηκε και με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για την δουλειά του στην Κβαντική Μηχανική, ειδικά για τη συμβολή του στην ανάπτυξη της Κβαντικής ηλεκτροδυναμικής. Άλλες σημαντικές συνεισφορές του, μεταξύ άλλων, είναι η πρόβλεψη της ύπαρξης των κουάρκς και η εξήγηση της υπερρευστότητας του υγρού ηλίου.Φοίτησε στο MIT από όπου και πήρε το πρώτο του πτυχίο στη φυσική και τα μαθηματικά. Τη διδακτορική του διατριβή την έκανε στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον.
Το 1965 έλαβε το βραβείο Νόμπελ για την εργασία του στη κβαντική ηλεκτροδυναμική. Η κβαντική ηλεκτροδυναμική (QED) είναι μια κβαντική θεωρία που περιγράφει όλα τα φαινόμενα, πλην της βαρύτητας και της ραδιενέργειας. Αφορά τον τρόπο αλληλεπίδρασης της ύλης με το φως και πιο συγκεκριμένα μεταξύ ηλεκτρονίων, ποζιτρονίων και φωτονίων. Σε τεχνικούς όρους, η QED μπορεί να χαρακτηριστεί ως η θεωρία διαταραχών του κβαντικού ηλεκτρομαγνητικού κενού. Μια καθαρά διαισθητική προσέγγιση της QED ήταν η επινόηση απλών διαγραμμάτων, που περιέγραφαν τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στα στοιχειώδη σωματίδια, τα οποία μας διευκολύνουν σημαντικά στην απλοποίηση διάφορων υπολογισμών. Τα διαγράμματα αυτά είναι γνωστά ως «διαγράμματα Feynman».
Ένα άλλο επίτευγμα για το οποίο έγινε γνωστός στη διεθνή κοινότητα της φυσικής ήταν η ανακάλυψη περί της υπερρευστότητας του υγρού ηλίου, όπου το υγρό δεν αντιμετωπίζει καμία αντίσταση λόγω τριβής ενώ ρέει. Με την εφαρμογή της εξίσωσης του Σρέντινγκερ έδειξε ότι η εμφανιζόμενη υπερρευστότητα, σύμφωνα με την κβαντομηχανική συμπεριφορά, παρουσιαζόταν σε μακροσκοπικές κλίμακες. Επίσης, συνεργαζόμενος με άλλους πειραματικούς φυσικούς, στο γραμμικό επιταχυντή του Stanford, πάνω στη σκέδαση ηλεκτρονίων υψηλών ενεργειών από πρωτόνια, επινόησε τη θεωρία των παρτονίων, υποθετικών σωματιδίων μέσα στον πυρήνα του ατόμου, που συνέβαλλε στην κατανόηση της σύγχρονης θεωρίας των quark.

Δημοσίευσε 37 εργασίες κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Από τα πιο γνωστά επιστημονικά του έργα είναι το «Εύλογες παρεκκλίσεις από την πεπατημένη», το «QED: Η παράξενη θεωρία του φωτός και της ύλης» και οι «Διαλέξεις Φάινμαν για τη Φυσική» (The Feynman Lectures on Physics)… Επίσης, είναι πολύ γνωστός για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του με τίτλο «Σίγουρα θα αστειεύεστε κ. Φάινμαν», όπου περιγράφει ιστορίες από την προσωπική και επαγγελματική ζωή του.


Το κείμενο από: http://www.freeinquiry.gr/prod.php?id=10
– Δεν μπορώ να πιστέψω όλες αυτές τις θεωρίες, που επινοήσαμε, σχετικά με τη σχέση μας με το Σύμπαν κ.λπ., επειδή μοιάζουν να είναι τόσο «τοπικιστικές», τόσο προκατειλημμένες! «Στη Γή, ήρθε στη Γή!», μια από τις εκφράσεις τού θεού ήρθε στη Γή. Αν είναι δυνατόν να λέγονται τέτοια πράγματα… Κοιτάξτε τι γίνεται εκεί έξω. Δεν συμβαδίζει.
– Από τη στιγμή που έχεις όλες αυτές τις θεωρίες με τις διαφορετικές θρησκείες και τις διαφορετικές θεωρίες, μετά αρχίζεις να αναρωτιέσαι. Για εμένα είναι θεμελιώδες στοιχείο τής ύπαρξής μου το να αμφιβάλλω και να ρωτάω. Όταν αρχίζεις να αμφιβάλλεις και να ρωτάς, γίνεται δυσκολότερο το να πιστεύεις.
– Μπορώ να ζήσω με την αμφιβολία και την αβεβαιότητα. Με το να μην γνωρίζω. Νομίζω, ότι είναι πολύ πιο ενδιαφέρον το να ζεις χωρίς να γνωρίζεις, από το να έχεις «απαντήσεις» μάλλον λανθασμένες.
– Έχω κατά προσέγγιση απαντήσεις και πιστεύω υποθετικά με διαφορετικού βαθμού βεβαιότητα για διαφορετικά πράγματα. Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος για τίποτα και υπάρχουν πολλά πράγματα, για τα οποία δεν έχω ιδέα. Αλλά δεν είμαι υποχρεωμένος να έχω μια απάντηση. Δεν νοιώθω φοβισμένος, επειδή δεν γνωρίζω τα πάντα.
– [Σαρκαστικά]: Το να είμαι χαμένος σε ένα μυστηριώδες σύμπαν χωρίς η ζωή μου να έχει κάποιο σκοπό, το οποίο έτσι ακριβώς είναι απ΄ ό,τι βλέπω, δεν με φοβίζει…
Από συνέντευξη τού αμερικανού φυσικού Richard Feynman (Νόμπελ Φυσικής) στο BBC. Ανάρτηση στο youtube: falakrosepanastaths]. Tony Manero
O παράξενος, φανταστικός κόσμος τής συμπεριφοράς των κβάντα.

 

Ερατοσθένης – Υπολογισμός περιφέρειας Γης


Πώς ο Ερατοσθένης υπολόγισε την περιφέρεια της γης, πριν από 23 αιώνες.
Αξίζει το κόπο να  παρακολουθήσουν το βίντεο, ακόμα και άνθρωποι που βγάζουν σπυριά, στο άκουσμα της λέξης μαθηματικά.



ΠΩΣ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΗΓΑΔΙ ΣΤΟ ΑΣΣΟΥΑΝ ΜΕΤΡΗΣΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΓΗΣ
Ο μεγαλοφυής υπολογισμός του Ερατοσθένη

Η πρώτη φορά στην Ιστορία της Μαθηματικής Γεωγραφίας, κατά την οποία έγινε πραγματική μέτρηση για τον υπολογισμό της περιμέτρου της Γης, ήταν από τον Ερατοσθένη τον Κυρηναίο, ο οποίος υπολόγισε με εκπληκτική ακρίβεια την περίμετρο της Γης από… ένα πηγάδι στο Ασσουάν. Για τη μέτρηση αυτή ο Ερατοσθένης είχε γράψει ιδιαίτερη πραγματεία, όπως πληροφορούμαστε από την «Διόπτρα» του Ήρωνος του Αλεξανδρέως, ο οποίος αναφερόμενος στο μέγεθος της περιμέτρου της Γης σημειώνει: «Ερατοσθένης εν τω επιγραφομένω περί αναμετρήσεως της Γης».
Πληροφορίες προγενέστερων του Ερατοσθένη αστρονόμων έλεγαν, ότι περί την Συήνη (σημερινό Ασσουάν) την 21ην Ιουνίου οι ακτίνες του Ήλιου έπεφταν κάθετα προς το οριζόντιο επίπεδο. Αυτό το συμπέραιναν εξ αιτίας ενός πηγαδιού, το οποίο κάθε 21η Ιουνίου φωτιζόταν ολόκληρο από τις ακτίνες του Ήλιου μέχρι τον πυθμένα του.

Ο υπολογισμός της περιμέτρου της Γής από τον Ερατοσθένη.
Με την βοήθεια του βασιλιά Πτολεμαίου, ο οποίος διέθεσε το αναγκαίο σώμα βηματιστών, ο Ερατοσθένης μέτρησε την απόσταση Συήνης – Αλεξάνδρειας, την οποίαν βρήκε 5.000 στάδια (S, βλ. σχήμα). Μετά μέτρησε τη γωνία, που σχηματίζεται στην Αλεξάνδρεια από την κατακόρυφο του τόπου και των ακτίνων του Ήλιου, και την βρήκε ίση με το πεντηκοστό της περιφέρειας κύκλου και λίγο περισσότερο ακόμη [περίπου 8 πρώτα λεπτά (γωνία φ στο σχήμα)]. Με τον παρακάτω απλό τρόπο υπολόγισε το μήκος της περιμέτρου της Γης ίσο προς 252.000 στάδια.

Το στάδιο της Ελληνιστικής Εποχής υπολογίζεται ίσο με 157,5 μέτρα (κατ’ άλλους 164 μ.). Τα 252.000 στάδια ισούνται με 39.690 χιλιόμετρα. Με σημερινές δορυφορικές μετρήσεις προκύπτει, πως ο μέσος όρος της περιμέτρου της Γης είναι 40.048 χιλιόμετρα.

ΠΟΛΥΚΛΕΙΤΟΣ. ΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΟΥΣ

«Οι Έλληνες ήσαν ανυπέρβλητοι μάστορες της καθαρής και δυνατής γραμμής. Αυτή η μαστοριά φαίνεται σε κάθε φράση των λόγων και της γραφής τους, σε κάθε όψη των ναών και των αγαλμάτων τους, σε κάθε σκέψη της φιλοσοφίας και της μυθολογίας τους.»  Egon Freidell


Στα πέτρινα μάτια του κολοσσιαίου κούρου καρφώθηκε το βλέμμα του νεαρού Αργείου μαθητευόμενου γλύπτη, καθώς με ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα δήλωνε: «Θα σε ελευθερώσω!!! Θα σε ελευθερώσω…το υπόσχομαι!!!».
Ο μαρμάρινος «ανδρόπαις» απάντησε στο επίμονο βλέμμα του καλλιτέχνη «μειδιώντας» με τον αρχαϊκό του τρόπο. Κρατούσε τις σφιχτά κλειστές παλάμες κολλημένες στο πανύψηλο γυμνό κορμί του πάνω στους μηρούς. Τα μαλλιά, πάνω στο εντελώς ανορθωμένο και στραμμένο προς τα εμπρός κεφάλι, έπεφταν πλούσια σε πλοκάμους που συγκρατούνταν με ταινία και δένονταν στο πίσω μέρος με κόμπο, τον «ηράκλειο δεσμό». Το αριστερό πόδι πρόβαλε λίγο εμπρός χωρίς κάμψη του γονάτου, ενώ τα πέλματα πατούσαν σταθερά στο έδαφος.

«Μπορείς να περπατήσεις…έκανες ήδη το πρώτο βήμα. Συνέχισε!» παρότρυνε ο λευκοντυμένος νέος το μαρμάρινο ανάθημα.
Αρχαϊκή πλαστική 625-570, Κούρος Σουνίου α'

Μέσα στο ποσειδώνιο ιερό επικρατούσε σιγή. Οι θεράποντες του υδάτινου θεού κινούνταν διακριτικά φροντίζοντας την ευταξία του ναού, που οι λευκές κολώνες του στο ψηλότερο σημείο του ακρωτηρίου στην Ν.Α. άκρη της Αττικής ήσαν σημάδι οικείο για τους ταξιδιώτες που περνούσαν με τα πλοία το συχνά τρικυμισμένο ακρωτήρι του Σουνίου.
Πλησίαζαν τα «Σούνια», οι γιορτές προς τιμήν της Αθηνάς και του Ποσειδώνος. Ο νεαρός επισκέπτης όμως δεν είχε μεταβεί από την Αθήνα στο ιερό για να επιδώσει τα σέβη του στους θεούς. Είχε έλθει να μελετήσει. Στεκόταν μπροστά στον λίθινο κολοσσό παρατηρώντας και υπολογίζοντας τον αιγυπτιακό «νόμο της μετωπικότητας», που σύμφωνα με αυτόν, οποιαδήποτε κι αν είναι η στάση του αγάλματος, είτε αυτό είναι αναπαράσταση όρθιου, καθήμενου, έφιππου, γονυπετούς ή ξαπλωμένου, η τέμνουσα γραμμή (επί επιπέδου προβολής του αγάλματος) η οποία διέρχεται από την κορυφή της κεφαλής δια μέσου της μύτης, της σπονδυλικής στήλης και των γεννητικών οργάνων, διαιρεί το σώμα σε δυο συμμετρικά μέρη. Τους δυο προηγούμενους αιώνες (7ος-6ος) οι Έλληνες καλλιτέχνες ακολουθούσαν αυτόν τον αιγυπτιακό κανόνα αγαλματοποιίας αυστηρά.


Ο νεαρός εκπαιδευόμενος θυμήθηκε χαμογελώντας τους δυο Σάμιους αδελφούς, τον Τηλεκλή και τον Θεόδωρο. Τα δυο αδέλφια που είχαν διδαχθεί αγαλματοποιία στην Αίγυπτο, είχαν κατασκευάσει ένα ξόανο του Πυθίου Απόλλωνος, ο μεν Τηλεκλής το ένα ήμισυ όταν βρισκόταν στην Σάμο, ο δε Θεόδωρος το άλλο ήμισυ στην Έφεσο. Όταν τα δυο κομμάτια ενώθηκαν, τόσο τέλεια ήταν η προσαρμογή, ώστε δεν διακρινόταν ότι το ξόανο είχε κατασκευαστεί από δυο διαφορετικούς τεχνίτες.
Ο Πολύκλειτος, ο μαθητής του περίφημου Αγελάδα, συνέχισε να περιδιαβαίνει αργά το ναό κοιτώντας του «Σουνιαράτες» κούρους που φαίνονταν σαν Γίγαντες πάνω στα βάθρα, λες και έβγαιναν από τα σπλάχνα της μάνας τους Γαίας, έτοιμοι ν΄ αμφισβητήσουν την ισχύ των μεγάλων θεών. Δεν τους κοιτούσε μόνο, τους εξέταζε. Προσπαθούσε να ερμηνεύσει το βλέμμα, το χαμόγελο και την αμυδρή κίνηση των «δαιδαλικών» αυτών έργων, που σημάδευαν το τέλος της αρχαϊκής εποχής και σηματοδοτούσαν την έναρξη της νέας τολμηρής εποχής των πολιτικών και ηθικών ανακατατάξεων.
- «Ποιος είσαι;», ρώτησε ο γλύπτης τον λίθινο άνθρωπο με τις μεγάλες διαστάσεις.
- «Είμαι ο τέλειος ανδρόπαις που θέλω να ελέγχω τα πάντα. Στέκομαι όρθιος και αποφασισμένος στην πρόκληση να κάνω το πρώτο σταθερό βήμα της εξέλιξής μου, αυτής που θα με οδηγήσει στο επίπεδο του ανδρός. Αντιλαμβάνομαι πως βρίσκομαι στο χρονικό σημείο μιας σημαντικής αλλαγής. Η απόφασή μου να διανύσω νέες οδούς εμπειρίας, με ενθουσιάζει και με κάνει να μειδιώ. Μην φαντάζεσαι πως το πρώτο αυτό βήμα περιέχει αβεβαιότητα. Καθόλου! Προσπάθησε να διακρίνεις στο μειδίαμά μου το ψυχικό σθένος, το πάθος, αλλά και την αγωνία που με διακατέχουν τώρα που εισέρχομαι στη νέα όσο και μεγάλη ανθρώπινη πολιτισμική περιπέτεια, αυτήν του ενεργού πολίτη», φαντάστηκε πως απάντησε ο έντονα χρωματισμένος ανδρόπαις.
- «Μπορείς να τα καταφέρεις και θα σε βοηθήσω!», του φώναξε ο καλλιτέχνης κατεβαίνοντας βιαστικά τις κλίμακες του ποσειδώνιου ναού. Βγαίνοντας εισέπνευσε γεμίζοντας τα πνευμόνια του με την θαλασσινή αύρα και εκτείνοντας τα χέρια του προσπάθησε ν΄ αγκαλιάσει το πέλαγος με τις τρικυμίες και τις μπουνάτσες του, σαν να εγκολπωνόταν τη ζωή με τις ακραίες αλλαγές της. Εκείνη την ώρα ήταν η δική του σειρά να συνδράμει στις αλλαγές αυτές. Και με τον ενθουσιασμό της απόφασής του πήρε τον δρόμο της επιστροφής προς το Κλεινόν Άστυ.
Πάνω από την πόλη των Αθηνών το λυκαυγές έκανε αισθητή την παρουσία του με τα ασημογάλανα χρώματά του. Σε μιαν άκρη των Στοών της Αγοράς την ησυχία έσπαγαν θόρυβοι από κάποιο εργαστήρι. Ήταν το εργαστήρι εκείνου του Αργείου αγαλματοποιού, φίλου του Φειδία και του Μύρωνος, που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα πριν από είκοσι χρόνια και που οι αργόσχολοι της Αγοράς έλεγαν πως «αυτός ο επαρμένος καλλιτέχνης δηλώνει και επιστήμων! Δεν του αρκεί ότι καταφέρνει κάτι, αλλά συνεχίζει αναζητώντας το γιατί και το πώς έγινε».
Πράγματι, μέσα στο εργαστήρι ένας ανήσυχος ώριμος πλέον άνδρας έστεκε μπρος από τον ακατέργαστο όγκο από ξύλο καρυδιάς που βρισκόταν πάνω στον πάγκο του, με επιμονή, ένσταση και προσπάθεια που καταγραφόταν στις σταγόνες ιδρώτα που έβγαιναν στο πρόσωπο και στο κορμί του, σμίλευε με τον γλύφανο, το σκαρπέλο και το σφυρί την παράσταση που είχε στο νου του και ήθελε να μορφοποιήσει. Αποσπούσε υλικό από την επιφάνεια του ξύλου και διαμόρφωνε σιγά-σιγά το θέμα του. Μετά από αρκετές ώρες η ζέστη του καλοκαιριάτικου μεσημεριού έκανε αφόρητη την παραμονή μέσα στο εργαστήρι. Τίποτα όμως δεν θα μπορούσε να σταματήσει τον Πολύκλειτο, που παίρνοντας την γλυφίδα, έγλυφε με τέχνη το κατεργασμένο πλέον ξύλο με την μορφή του Διός, του υπάτου των θεών. Χάρασσε με αδρές γραμμές το σχήμα των ματιών, διέγραφε τους μύες του κορμιού, τόνιζε την έκφραση της μορφής και έδινε ζωντάνια στο ξύλο με τις κινήσεις και αντικινήσεις στο στήσιμό του. Το λυκόφως παρέδωσε την θέση του στη νύχτα και το άναμμα των λίχνων. Ο οίστρος της δημιουργίας τον παρέσυρε μέχρι το ξημέρωμα της επόμενης μέρας που τον βρήκε με κόκκινα από την αϋπνία μάτια και πονεμένα χέρια. Στην έκφρασή του όμως, η ικανοποίηση από την αποπεράτωση ενός όμορφου έργου, δεν υπήρχε. Κάτι τον απασχολούσε, κάτι που τον εμπόδιζε ν΄ απολαύσει έστω και την ανάπαυλα από την εργασία του. Σήκωσε το ξόανο και το μετέφερε στην άλλη άκρη του εργαστηρίου καλύπτοντάς το με ένα κομμάτι ύφασμα. Βγήκε από το εργαστήρι με σκυφτό κεφάλι και πονεμένους ώμους με κατεύθυνση τα δημόσια λουτρά της πόλης. Είχε ανάγκη την καθαρότητα του κορμιού και την χαλάρωση του μυαλού του.
Η κίνηση στις οδούς του Κεραμικού, αυτού του δήμου της Ακαμαντίδος φυλής, των κεραμέων και όλων εν γένει των τεχνιτών, είχε αρχίσει, και τα καταστήματα, τα εργαστήρια, τα δημόσια κτίρια άρχισαν να σφύζουν από ζωή. Οι προστάτες θεοί του Κεραμικού, η Εργάνη Αθηνά και ο Ήφαιστος, καμάρωναν την ζωντάνια και την δημιουργικότητα στην μεριά αυτή της πόλεως των Αθηνών. Ο δήμος των Κεραμέων ήταν ένας από τους τριάντα της Αττικής και ένας από τους δέκα της Αθήνας, όπως τους είχε διανείμει ο Κλεισθένης. Πήρε το όνομά του από τους κατοίκους του που ονομάζονταν «Κεραμείς» από τον επώνυμο ήρωά τους τον Κέραμο.
Ο Πολύκλειτος διέσχισε την Αγορά, πέρασε μπροστά από το Πρυτανείο, το Θεσμοθετείο, το Βουκολείο και τα ιερά των Ελευθερίου Διός, Πατρώου Απόλλωνος και Δήμητρας Τελεσφόρου, κατευθυνόμενος από την οδό της Ακαδημίας στο βαλανείο που βρισκόταν δίπλα στο γυμνάσιο στις όχθες του Ιλισού. Η καθαριότητα και η υγεία του σώματος ήσαν βασικές προϋποθέσεις για την ζωή των Ελλήνων. Κανείς δεν θα μπορούσε να απέχει αυτών των δυνατοτήτων που χαρακτηρίζουν την ελληνική νοοτροπία και καλαισθησία. Η θέση του θεσπέσιου μαρμάρινου βαλανείου με τους ψηλούς κίονες ιωνικού ρυθμού ήταν ειδυλλιακή. Ο Ιλισός ποταμός τροφοδοτούσε με τα καθάρια νερά του τις κρήνες του δημόσιου λουτρού και τα ψηλά δένδρα σκίαζαν την οδό που οδηγούσε σ΄ αυτό. Δίπλα στο βαλανείο υπήρχε γυμνάσιο και παλαίστρα όπου ασκούνταν νεαροί αθλητές υπό την εποπτεία των εκπαιδευτών τους.
Ο καλλιτέχνης στάθηκε για λίγο παρακολουθώντας τις ασκήσεις των αθλητών. Θαύμαζε την μεγάλη ελαστικότητα του ανθρώπινου σώματος και τις επιδόσεις που αυτό μπορεί να επιτύχει. Κάτω από τον λαμπρό ήλιο γυάλιζαν τα αλειμμένα με λάδι κορμιά των αθλητών καθώς πάλαιαν ή γυμνάζονταν. Το ερευνητικό βλέμμα του καλλιτέχνη ανίχνευε τις κινήσεις των μυών και τα σημεία στήριξης των ανθρώπινων κορμιών την ώρα της άθλησης. Κοιτούσε θαυμάζοντας το κάλλος των αθλητών, αλλά περισσότερο παρατηρώντας και καταγράφοντας στο μυαλό του τις κινήσεις των σωμάτων. Απομόνωνε κάθε σκηνή που αργότερα θα του χρησίμευε στο πλάσιμο των δικών του αθλητών, θεών ή ηρώων, που θα γεννιόνταν από την σμίλη στο εργαστήριό του.
Iniohos_Photo by Vitsaropoulos

Περνώντας την είσοδο του δημόσιου λουτρού στολισμένη με τα αγάλματα Χαρίτων και Νυμφών, ο Πολύκλειτος χαιρέτησε τον βαλανέα και πλήρωσε το «επίλουτρον», το μικρό τίμημα εισόδου. Κατευθύνθηκε στο αποδυτήριο και παρέδωσε τα ρούχα του στον ιματιοφύλακα. Ένας υπηρέτης έτρεξε κοντά του κρατώντας μια στλεγγίδα, ένα φιαλίδιο με έλαιο και ένα αλαβάστρινο δοχείο με σμήγματα και κιμωλία γη για την απόξεση του σώματος και την επάλειψη. Οδηγήθηκε στην μεγάλη μαρμάρινη αίθουσα του πυριατηρίου την γεμάτη ευεργετικούς ατμούς που διοχετεύονταν από έναν μεγάλο λέβητα με αρωματικά βότανα, και κάθισε στον πάγκο δεχόμενος τις επευφημίες των φίλων και τους χαιρετισμούς των γνωστών καθημερινών λουομένων.
Ο χώρος των βαλανείων ήταν τόπος συνάντησης και ευχάριστων συζητήσεων μεταξύ των Αθηναίων πολιτών που απολάμβαναν τις ευεργετικές ιδιότητες του καθημερινού λουτρού. Παρέμεναν για λίγο στο πυριατήριο για εφίδρωση, μετά λούζονταν με ζεστό ή κρύο νερό και αλείφονταν με έλαια περιποιητικά του δέρματος.
- «Σήμερα είναι ημέρα συνάντησης γλυπτών, ως φαίνεται», είπε ο γλύπτης Ξενοκράτης από την Σικυώνα της Πελοποννήσου, απευθυνόμενος στον Πολύκλειτο.
- «Η αργείτικη σχολή του δασκάλου μας Αγελάδα, θέλεις να πεις φίλε μου, αφού όχι μόνον ο Αριστοκλής παραβρίσκεται, αλλά ο Μύρων, ο νεαρός Φειδίας, ο Ναυκίδης και ο Πατροκλής. Μην λησμονήσεις να τους αναφέρεις στο έργο που πραγματεύεσαι «Περί Χαλκοπλαστικής», αφού ασχολούνται με την ίδια μ΄ εμάς τέχνη!» απάντησε στον Ξενοκράτη.
- «Δεν θα λησμονήσω κανέναν, στο υπόσχομαι αν υποσχεθείς κι εσύ πως θα μας εμπιστευτείς τον λόγο της κατήφειάς σου. Είναι αρκετός ο καιρός που παρατηρούμε πως κάτι σε απασχολεί κατατρώγοντάς σε», σχολίασε, βλέποντας τις ρυτίδες από την ένταση ν΄ αυλακώνουν το πρόσωπο του Πολύκλειτου.
- «Επιθυμώ να βελτιώσω την τεχνική των Ροίκου και Θεοδώρου στην χύση του ορείχαλκου στα κούφια αγάλματα. Έχει παρέλθει ο καιρός που σφυρηλατούσαμε ελάσματα μετάλλου πάνω στο αρχικό ξόανο. Σήμερα χρησιμοποιούμε την προτεινόμενη απ΄ εκείνους τεχνική, μα φαντάζομαι πως επιδέχεται βελτίωση.»
- «Άφησες τα μαθηματικά σου με τις αναλογίες των μέτρων, και ασχολείσαι με την χύση των μετάλλων;», ρώτησε ο Μύρων.
- «Η μια ασχολία όχι μόνο δεν αποκλείει την άλλη, αλλά ισχυρίζομαι πως την βοηθά», απάντησε ο Πολύκλειτος, έχοντας περισσότερο το νου του στο εργαστήρι, παρά στην συνομιλία με τους φίλους του.
Η ώρα περνούσε κι εκείνος αφέθηκε στην ευχάριστη παρέα των καλλιτεχνών προσπαθώντας να χαλαρώσει τα τεντωμένα μέλη του, όταν η σκέψη ενός νέου πειράματος ήλθε στο νου του και τον έκανε να τιναχθεί.
«Ίσως…ίσως να είναι αυτό!» φώναξε βγαίνοντας από την αίθουσα του ατμόλουτρου, αφήνοντας εμβρόντητους τους συνομιλητές του. Ο ιματιοφύλακας παρέδωσε τα ρούχα στον Πολύκλειτο απορώντας για την περίεργη συμπεριφορά του λουόμενου, που ούτε καν είχε προλάβει να λουσθεί ή να δεχθεί τις περιποιήσεις καθαρισμού των υπηρετών, αλλά έβγαινε μουσκεμένος από τον ιδρώτα και με χειρονομίες που σήμαιναν όσα ήθελε, ντύθηκε βιαστικά και έφυγε επιστρέφοντας στον Κεραμικό. Η σύλληψη της νέας ιδέας και ο ενθουσιασμός που την συνόδευαν, είχε απομακρύνει την αίσθηση του κάματου και ο γλύπτης έφτασε στο εργαστήριό του τρέχοντας σαν έφηβος αθλητής.
Με το βλέμμα μαινάδας σε θεϊκό οίστρο, άρπαξε το ξόανο του Διός και το απόθεσε στο δάπεδο. «Δεν θα είσαι εσύ το κύριο θέμα, αλλά το πρόπλασμά μου! Πάνω σου θα δημιουργήσω το τελικό αποτέλεσμα», είπε και άρχισε να καλύπτει το ξύλο με «κεραμίτιδα γη» ζυμωμένη με νερό, δηλαδή πηλό. «Είθε να ευοδώσεις το σχέδιό μου», ευχήθηκε ο καλλιτέχνης στο πρόπλασμα.
Κάλυψε το ξόανο με πηλό αναπαράγοντας όλες τις λεπτομέρειες της μορφής. Εργαζόταν ακούραστα για αρκετές ώρες και στο τέλος, βλέποντας το αποτέλεσμα, σταμάτησε περιμένοντας το στέγνωμα του πηλού. Βγήκε από το εργαστήρι και έσπευσε ν΄ αγοράσει μια αρκετά μεγάλη ποσότητα κεριού και παράλληλα να ταξινομήσει στο μυαλό του τα επόμενα βήματα του πειράματός του.
Επέστρεψε με το κερί και άρχισε να το μαλάσσει μαλακώνοντάς το. Με ακριβείς κινήσεις το άπλωσε πάνω στον πηλό σε λεπτό στρώμα, που επέτρεπε να διαγράφονται οι λεπτομέρειες της μορφής. Πάνω απ΄ αυτό το στρώμα κεριού άπλωσε ένα δεύτερο στρώμα από άργιλο που αποτύπωνε ακριβώς τα σχέδια του κεριού. Όταν στέγνωσε και ο άργιλος, ο Πολύκλειτος σήκωσε από το έδαφος το ξόανο και το τοποθέτησε πάνω σε δυο οριζόντιες δοκούς, βάζοντας από κάτω ένα δοχείο ανάβοντας φωτιά. Σε λίγη ώρα η ζέστη από την πυρά άρχισε να λιώνει το κερί που έρρεε από τις τρύπες που επίτηδες είχε αφήσει ο τεχνίτης κατασκευάζοντας αυτό το περίεργο καλούπι. Έτσι δημιουργήθηκε ένα κενό από την τήξη του κεριού μεταξύ του πυρήνα και του εξωτερικού αργιλώδους περιβλήματος.
Η αγωνία τώρα του καλλιτέχνη είχε κορυφωθεί περιμένοντας το επόμενο βήμα. Δίπλα του το τηγμένο κράμα χαλκού και κασσίτερου, ο μπρούτζος, έλαμπε περιμένοντας την χύση του μέσα στο καλούπι. Με δυο σιδερένιες λαβίδες σήκωσε τον λέβητα και άφησε το λιωμένο μέταλλο να κυλήσει στο κενό που δημιούργησε η τήξη του κεριού. Με κατακόκκινο πρόσωπο από την προσπάθεια και την ζέστη, ο Πολύκλειτος κοιτούσε το καλούπι περιμένοντας να κρυώσει το μέταλλο. Μετά από πολλή ώρα και με χέρια που έτρεμαν, ο τεχνίτης αφαίρεσε αργά-αργά το εξωτερικό περίβλημα και το εσωτερικό γέμισμα, αφήνοντας το άγαλμα καθαρό. Στάθηκε εξετάζοντας με αυστηρό βλέμμα ερευνώντας για λάθη στην κατασκευή. Η παλάμες του έψαυαν το μέταλλο, λες και η αφή θα έδινε την τελική απόφανση για την επιτυχία του πειράματος. Το άγαλμα όμως έστεκε χωρίς ούτε μια ράβδωση, ούτε ένα ελάττωμα στην όψη ή στην δομή του.
[?????µ??? ?µa???a]

Ο ενθουσιασμός, σαν μόνη λέξη, δεν θα μπορούσε να περιγράψει όσα εκείνη την ώρα αισθανόταν ο καλλιτέχνης ως δικαίωση στις προσδοκίες του. Τα είχε καταφέρει! Είχε, όχι μόνο βελτιώσει την μέθοδο κατασκευής των «κούφιων» μπρούτζινων αγαλμάτων, μα την είχε τελειοποιήσει! Από τούδε και στο εξής, όλοι θα χρησιμοποιούσαν την μέθοδο του Πολύκλειτου για την χύση του κράματος στην κατασκευή των χάλκινων αγαλμάτων.
Άρχισε να λειαίνει το άγαλμα εξαφανίζοντας κάθε ατέλεια στην υφή του μετάλλου. Η λείανση έπρεπε να είναι τέλεια. Είχε μεγάλη σημασία το επιμελημένο και επίπονο γυάλισμα, γιατί θα έδινε την απόχρωση που παίρνουνε τα κορμιά των αθλητών στις παλαίστρες όταν αλείφονταν με λάδι. Έπειτα με τα λαδόπανα καθάρισε το έργο από τα ψήγματα, αναδεικνύοντας την ομορφιά της κατασκευής του. Πήρε μια μικρή ποσότητα μαγνησίας και ένα κομμάτι όνυχα για να φτιάξει τα μάτια. Απομακρύνθηκε λίγο και με τρεμάμενα από την συγκίνηση χέρια, ξαναπήρε την σμίλη τοποθετώντας τα δυο υλικά με το διαφορετικό χρώμα, στις κόγχες. Το οξυκόρυφο εργαλείο του ξέφυγε λίγο και χάραξε πληγώνοντάς του το χέρι. Μια σταγόνα αίματος τινάχθηκε στο στήθος του αγάλματος του Διός, που τώρα πια «κοιτούσε» τον καλλιτέχνη. Με παλλόμενη από την χαρά φωνή ανάμικτη με δέος, ο Πολύκλειτος αναφώνησε:
«Ιδού, ο άνθρωπος έπλασε τον θεό του!».
Έφυγε από το εργαστήρι αργά το βράδυ. Είχε επιτέλους μια ολόκληρη νύχτα για ν΄ απολαύσει έναν ύπνο χωρίς ανησυχία.
Είχαν περάσει πολλά χρόνια από την εγκατάσταση του Αργείου τεχνίτη στην Αθήνα. Η φήμη του είχε διαδοθεί σ΄ όλο τον ελληνικό κόσμο, ιδιαίτερα μετά την νίκη του σε διαγωνισμό, όταν με την «Αμαζόνα» του που στήθηκε στο Αρτεμίσιο της Εφέσου, αποδείχθηκε καλύτερος του Φειδία, του Κρησίλα και του Φράδμονα.
Το ανήσυχο όμως πνεύμα του καλλιτέχνη δεν αρκούνταν να δρέπει τις δάφνες της καταξίωσής του. Χρόνια τώρα ασχολούνταν με την «Μετρική» που ριζικά και ως την τελευταία λεπτομέρεια, την είχε καταστήσει βάση της τεχνικής του.
«Το ευ παρά μικρόν δια πολλών αριθμών γίγνεται», συνήθιζε να λέει στους φίλους του καλλιτέχνες, θέλοντας να τονίσει την μεγάλη φροντίδα και κατάκτησή του για την πολύπλοκη γεωμετρική σχέση των αναλογιών, που οδηγεί στην δυναμική συμμετρία, δηλαδή τον ορθολογικό και συνεπή συσχετισμό των αναλογιών με υπολογισμένα μέτρα. Μια έννοια κλειδί, πέρα από την συμμετρία, ήταν για τον Πολύκλειτο και η ακρίβεια. Η ακρίβεια της μέτρησης και εκτέλεσης που απέκλειαν οτιδήποτε τυχαίο. Ήταν μια έκφραση πνευματικής σύλληψης που αντιπροσώπευε τις βασικές αξίες του καλλιτέχνη. Για τον Πολύκλειτο το «ευ» ήταν μια σύνθετη έννοια του κάλλους που θα μπορούσε κάποιος να την ερμηνεύσει ως «το καλόν», «το ορθόν», «το ιδανικόν», περιέχοντας συγχρόνως όλες αυτές τις σημασίες.
Από τότε που εγκαταλείφθηκε στην γλυπτική η μορφή του κούρου, είχε μετατοπισθεί και το σημείο στήριξης στο όρθιο ανδρικό γυμνό, από το ένα πόδι στο άλλο, χωρίς όμως να επιτευχθεί μια στάση τέλειας ισορροπίας. Μερικοί από τους σύγχρονούς του γλύπτες προσπαθούσαν να συμφιλιώσουν την απόλυτη ανάπαυση με την έντονη κίνηση. Ο Πολύκλειτος όμως χωρίς καμία παραχώρηση, ξαναγύρισε στην «στάση αναπαύσεως». Με την στάση που εκείνος επιλέγει, το αριστερό πόδι τραβιέται προς τα πίσω και αγγίζει το έδαφος μόνο με τα άκρα των δακτύλων, έτσι που η εικονιζόμενη μορφή δεν περπατάει ούτε στέκεται, αλλά έχει κάτι και από τα δύο. Αυτή η λεπτή αντίθεση μεταξύ έντασης και χαλάρωσης, δημιουργεί την τέλεια ισορροπία της στάσης. Εκεί στηρίζεται ολόκληρο το σύστημα των κινήσεων και αντικινήσεων του κορμιού, που είναι δομημένο με στέρεο αλλά όχι στεγνό τρόπο, με σοφία και γνώση της ανατομίας. «Το μέγιστον αυτό μάθημα» το κατάλαβαν αμέσως όλοι οι ομότεχνοί του και η «πολυκλείτεια στάση» έγινε πρότυπο για πλήθος έργα τους.
Ο Πολύκλειτος, ένας διανοούμενος ανάμεσα σε καλλιτέχνες, νιώθει να κυριεύεται από το πάθος των νόμων που παρουσιάζουν οι μαθηματικές αναλογίες καθώς πλάθει τις μορφές του. Και στα παλαιότερα χρόνια πριν από εκείνον γινόταν χρήση των οργανικών αναλογιών. Γνώριζε πως και στην αρχιτεκτονική η χρήση αυτή ήταν αποκλειστική. Κατά τους υπολογισμούς, δεν λάμβαναν αφηρημένα μετρικά συστήματα, αλλά τις διαστάσεις ορισμένων οργανικών μελών, π.χ. για ορισμένες διαστάσεις κάποιου ναού, έπαιρναν ως μονάδα επαναλαμβανόμενη την ακτίνα του κίονα, ή την μεταξύ δυο κιόνων απόσταση.
Μέσα στο εργαστήρι δίπλα στους πάγκους με τα προπλάσματα και τα ημιτελή αγάλματά του, υπάρχει ένας άλλος πάγκος με άπειρες περγαμηνές με σχέδια, γραφίδες και μετρικά όργανα. Τον χώρο αυτόν τον θεωρεί σπουδαιότερο, γιατί εκεί σχεδιάζει ένα από τα τελευταία του έργα, που πάνω του θα αποδώσει τις μαθηματικές του γνώσεις, αφήνοντας κληρονομιά στις επερχόμενες γενιές καλλιτεχνών, τον «Κανόνα» του.
Σκυμμένος πάνω στα σχέδια υπολογίζει τις αναλογίες που θα καθορίσουν τις οργανικές σχέσεις του αγάλματός του. Μέσα στο νου του έχει συλλάβει την μυθική μορφή του Αχιλλέα κρατώντας το δόρυ του, σε στάση αναπαύσεως. Την εμπνεύστηκε, όταν περνώντας ένα απόγευμα από το γυμνάσιο είδε κάποιον αθλητή να κρατά χαλαρά το δόρυ μετά από την άσκηση ακουμπισμένο στον ώμο του. Η ακίνητη εκείνη κίνηση του αθλητή θα του φέρει στο νου την θαυμάσια ρήση του Ηρακλείτου, που θα την ψιθυρίζει γυρνώντας στον Κεραμικό: «παλίντονος αρμονίη οκώσπερ τόξου και λύρης». Η σκηνή εκείνη είχε χαραχθεί στο μυαλό του και αποτυπώνεται τώρα στα σχέδιά του.
Πάνω στην περγαμηνή με μεγάλα γράμματα υπάρχει η λέξη «Δορυφόρος», αυτός δηλαδή που φέρει δόρυ, και από κάτω η αποτυπωμένη μορφή ενός νέου δυνατού άνδρα με το ιδανικό της ωραιότητας του ανθρώπινου σώματος. Είχε φτάσει πλέον στο επίπεδο να επιτύχει την μετατροπή του «ανδρόπαιδα» σε «άγαλμα ανδρός». Άλλωστε, είχαν περάσει πολλά χρόνια μεταξύ της επίσκεψης του εκπαιδευόμενου γλύπτη στο ιερό του Σουνίου, και του σημερινού καταξιωμένου καλλιτέχνη επιστήμονα. Τα σχέδια του αγάλματος προχωρούν παράλληλα με το σύγγραμμά του. Γράφει: «…το δε κάλλος, ουκ εν τη των στοιχείων, άλλ΄ εν τη των μορίων συμμετρία συνίσταται: δακτύλου προς δάκτυλον δηλονότι, και συμπάντων αυτών προς τε το μετακάρπιον και καρπόν, και τούτων προς πήχυν και πήχεως προς βραχίονα και πάντων προς πάντα.»
Οι ώρες και οι μέρες περνούν χωρίς να γίνεται αντιληπτός ο χρόνος. Το μόνο που ενδιαφέρει τον ώριμο άνδρα είναι να περατώσει το έργο του.
Και έρχεται η στιγμή που αυτό συμβαίνει. Όταν το στερεοποιημένο μέταλλο ελευθερώνεται από το καλούπι, αναδεικνύεται ένα «άγαλμα», που όπως η ίδια η λέξη δηλώνει, είναι αυτό που στην θέα του κάθε άνθρωπος «αγάλλεται».
Πράγματι, ο θαυμασμός των ομοτέχνων και των ανθρώπων που κλήθηκαν να το δουν, είναι μεγάλος. Το άγαλμα στέκει στο μέσον του χώρου και υποβάλλει τους πάντες με την παρουσία του, εκφράζοντας την φυσική ικανότητα, το κάλλος και την αντοχή του νέου ανδρός που ο ρωμαλέος κορμός του είναι πλήρης ζωικής ευεξίας. Το ιδανικό του Πολύκλειτου για το κάλλος του ανθρώπινου σώματος αποτυπώνεται σ΄ αυτόν τον «Κανόνα» που στηρίζεται στην συμμετρία, στην ορθή δηλαδή ρύθμιση των αναλογιών των διαφόρων μελών μεταξύ τους και προς το όλον.
Ο ορειχάλκινος άνδρας στέκεται αντικριστά προς το συγκεντρωμένο πλήθος στρέφοντας ελαφρά το κεφάλι προς τα δεξιά. Είναι ντυμένος με την αριστοκρατική εκείνη γύμνια των τέλειων ανδρών με αρετή και θεληματικό χαρακτήρα. Στηρίζει το βάρος του σώματός του στο δεξί πόδι που προβάλει λίγο εμπρός, πατάει σταθερά και σέρνει ελαφρά προς τα πίσω λυγισμένο το αριστερό του σκέλος, ώστε μόλις να ακουμπά με τα ακροδάκτυλα το έδαφος. Το δεξί χέρι πέφτει χαλαρά δίπλα στον κορμό, ενώ το αριστερό κρατά το δόρυ που ακουμπά στον ώμο του. Ο αθλητής δεν βαδίζει, αλλά δίνει την εντύπωση πως μόλις στάθηκε για ν΄ αναπαυθεί. Η διάπλαση του σώματός του, σύμφωνα με το ιδανικό της εποχής, είναι απόλυτα συμμετρικό με μέλη στέρεα και συμπαγή.
- «Εύγε δάσκαλε!!! Εύγε Πολύκλειτε!!! Σε συγχαίρουμε για τον Κανόνα σου!!!», ακούγονταν δυνατά οι φωνές των φίλων. Με σεμνότητα, ο καλλιτέχνης προχώρησε προς το μέρος τους κρατώντας μερικά ρολά περγαμηνών.
- «Έχω και άλλα δυο έργα να σας παρουσιάσω, φίλοι μου. Το ένα το κρατώ, το άλλο βρίσκεται πίσω σας καλυμμένο. Με αυτά ολοκληρώνω την πορεία μου και παραδίδω τις γνώσεις μου σ΄ εσάς. Λάβετε τον Κανόνα και συνεχίστε από εκεί που σταματώ. Η πορεία είναι μεγάλη και χρέος σας να καταθέσετε στο μέλλον και τους δικούς σας Κανόνες, βοηθώντας την εξέλιξη της τέχνης μας», είπε ο μεγάλος γλύπτης, και πηγαίνοντας στην άλλη άκρη του εργαστηρίου, τράβηξε το ύφασμα αποκαλύπτοντας έναν άλλον χάλκινο άνδρα.
- «Ο Διαδούμενος», είπε απλά, παρουσιάζοντας ακόμα ένα θαυμάσιο κληροδότημα της ανθρωπότητας.
Όλοι κοίταξαν το άγαλμα που φαινόταν ζωντανό με την σάρκα του να πάλλεται από δύναμη και ομορφιά. Ήταν ένας νέος αθλητής που φορούσε στο κεφάλι το διάδημα, την ταινία που συνήθιζαν να φέρουν οι νικητές των αγώνων.
- «Δεν είναι μόνον ο αθλητής σου νικητής Πολύκλειτε, είσαι κι εσύ! Σε στεφανώνουμε με κότινο και σε ανακηρύσσουμε Επιστήμονα Καλλιτέχνη της Γλυπτικής. Είμεθα τυχεροί που ζούμε στην εποχή αυτή. Υποσχόμεθα να σε τιμήσουμε με το έργο μας, αναλαμβάνοντας την υποχρέωση να μετέχουμε της εξέλιξης της τέχνης μας. Χαίρε διδάσκαλε!!!»
Πέρασαν μερικά χρόνια από τότε. Ο Αργείος γλύπτης, ο δημιουργός του Κανόνος, του Διαδούμενου, της Αμαζόνας και τόσων άλλων έργων, ηλικιωμένος πια, βάδιζε καλεσμένος προς το εργαστήρι ενός νέου τεχνίτη από την Πάρο.
Φτάνοντας στο εργαστήρι στάθηκε στην είσοδο που την κάλυπτε η μαρμαρόσκονη, και ο χαιρετισμός του καλύφθηκε από τον θόρυβο των εργαλείων. Είδε στο βάθος ένα νεαρό να σμιλεύει έναν πάλλευκο μαρμάρινο όγκο. Τον άφησε ήσυχο στην έμπνευσή του και αθόρυβα περιδιάβηκε το εργαστήρι εξετάζοντας μερικά ήδη έτοιμα αγάλματα. Το αγαλματίδιο μιας Μαινάδας τράβηξε την προσοχή του. Η κίνηση του γυναικείου κορμιού φανέρωνε με σπάνια δύναμη τον οίστρο της βακχικής μανίας. Η εντυπωσιακή έκφραση ενεργητικότητας αυτού του σφοδρά κινούμενου κορμιού, καθώς και η έκφραση του σφοδρού ψυχικού πάθους στο πρόσωπο της Μαινάδας που έφτανε μέχρι την αγωνιώδη σύσπαση, προκάλεσε τον θαυμασμό του Πολύκλειτου.
- «Χαίρε διδάσκαλε!», καλημέρισε ο νέος που είχε αντιληφθεί την παρουσία του και περίμενε με ενδιαφέρον και αγωνία την κριτική του μεγάλου γλύπτη. Εκείνος δεν αντιγύρισε τον χαιρετισμό, αλλά συνέχισε να εξετάζει τα έργα. Με αργά βήματα και χωρίς να πει λέξη, κατευθύνθηκε προς την έξοδο.
- «Συνέχισε», ήταν το μόνο που κατάφερε ν΄ αρθρώσει από την συγκίνηση που τον έπνιγε, χωρίς να στραφεί προς την μεριά του νεαρού τεχνίτη από την Πάρο που τον έλεγαν Σκόπα.
Ανάσανε τον αρωματισμένο ανοιξιάτικο αέρα των Αθηνών και ήσυχος πια, αποφάσισε πως ήταν ώρα ν΄ αναπαυθεί στην αγκαλιά του Ύπνου και του Θανάτου, αυτών των παιδιών της Νύχτας, κάπου σε μια μεριά της συνοικίας του έξω Κεραμικού. Ο θνητός δάσκαλος έφευγε ευχαριστημένος και τώρα πια αθάνατος, αφού πίσω του άφηνε χώρο για δημιουργία με τις μεγαλύτερες μορφές της παγκόσμιας τέχνης της γλυπτικής: Φειδίας, Σκόπας, Πραξιτέλης, Λύσιππος, Αγοράκριτος, Λεωχάρης, Βρύαξις, Τιμόθεος, και τόσοι άλλοι.
Βιβλιογραφία:
«Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια» τόμοι Α΄& Θ΄.
«Ιστορία Ελληνικού Έθνους» Εκδοτική Αθηνών, τόμοι Β΄& Γ2
«Εθνικό Μουσείο» Β. Πετράκος, εκδ. Κλειώ, Αθήνα 1993
«Χαρμίδης» Πλάτωνος, Εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 1975
«Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης» Liddell & Scott

Οι θεότητες της άγριας φύσης. Νύμφες, Πάνας, Άρτεμις

 
<<Θα πίστευα μόνο σε ένα θεό που ξέρει να χορεύει» Νίτσε
«ΟΙ ΘΕΟΙ ΤΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΦΥΣΗΣ» μιλά για την θεοποίηση των στοιχείων της φύσης και τις πανταχού παρούσες ΝΥΜΦΕΣ, τις πολύπλοκες μορφές του ΠΑΝΑ και της ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ







 

ΝΙΤΣΕ ΚΑΤΑ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ




Ο «λόγος» στη Φιλοσοφία. (ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Η ΟΠΟΙΑ ΞΕΚΑΘΑΡΙΖΕΙ ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ)
Με ρωτάτε για τις ιδιοσυγκρασίες των φιλοσόφων;… Υπάρχει η έλλειψη κάθε ιστορικής αντίληψης, το μίσος τους και για την ιδέα ακόμη του γίγνεσθαι, ο Αιγυπτιανισμός τους. Νομίζουν πως τιμούν ένα πράγμα όταν εξαλείψουν την ιστορικότητά του, «από τη θέση της αιωνιότητας» – όταν το μουμιοποιούν.
Όλα όσα επί χιλιετίες χειρίζονται οι φιλόσοφοι ήταν μούμιες ιδεών. Τίποτα το πραγματικό δεν ξέφυγε απ’ τα χέρια τους ζωντανό. Σκοτώνουν, βαλσαμώνουν, κι ύστερα λατρεύουν, αυτοί οι ειδωλολάτρες των εννοιών – γίνονται θανάσιμος κίνδυνος για τα πάντα όταν λατρεύουν.
Ο θάνατος, η αλλαγή, η ηλικία, όπως επίσης η γέννηση και η ανάπτυξη, είναι γι’ αυτούς μειονεκτήματα – ακόμη και στοιχεία αποκρουστικά. Εκείνο που είναι, δεν γίνεται. εκείνο που γίνεται δεν είναι… Τώρα όλοι πιστεύουν, και απελπιστικά ακόμη, σ’ αυτό το οποίο είναι. Καθώς όμως δεν μπορούν να το πιάσουν στα χέρια τους, αναζητούν τους λόγους εκείνους που τους κρατούν μακριά απ’ αυτό το «είναι». «Θα πρέπει να είναι κάποια ψευδαίσθηση, κάποια αυταπάτη που μας εμποδίζει να αντιληφθούμε αυτό που είναι: Πού να αναζητήσουμε τον φταίχτη;» «Το βρήκαμε», φωνάζουν καταχαρούμενοι, «είναι οι αισθήσεις! Αυτές οι αισθήσεις, που επίσης δε γνωρίζουν τι θα πει ηθική, αυτές είναι που μας εξαπατούν για τον πραγματικό κόσμο».
Ηθικό δίδαγμα: Δραπέτευσε από το ξεγέλασμα των αισθήσεων, από την αλλαγή, από την ιστορία, από το ψεύτικο – η ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο παρά η πίστη στις αισθήσεις, η πίστη στο ψεύτικο. Ηθικό δίδαγμα: Άρνηση όλων εκείνων που πιστεύουν στις αισθήσεις, όλης της υπόλοιπης ανθρωπότητας: όλοι αυτοί δεν είναι παρά «λαός». Εσύ γίνε φιλόσοφος, γίνε μούμια, αντιπροσώπευε το μονοτονο-θεϊσμό κάνοντας σαν τυμβωρύχος! Και, πάνω απ’ όλα, κάνε πέρα το σώμα, αυτή την αξιολύπητη idea fixe των αισθήσεων! Το μολυσμένο με κάθε σφάλμα λογικής που είναι δυνατόν να υπάρξει, το αποκρουστικό, απίθανο ακόμη, και επί πλέον αρκετά αδιάντροπο ώστε να συμπεριφέρεται σαν να υπήρχε πραγματικά!…

2
ξεχωρίζω με μεγάλο σεβασμό το όνομα του Ηράκλειτου. Όταν ο υπόλοιπος φιλοσοφικός συρφετός απέρριπτε τα δεδομένα των αισθήσεων γιατί έδειχναν την πολλαπλότητα και την αλλαγή, εκείνος τα απέρριπτε γιατί έδειχναν διάρκεια και ενότητα. Και ο Ηράκλειτος ωστόσο δε στάθηκε δίκαιος απέναντι στις αισθήσεις, οι οποίες δεν ψεύδονται ούτε κατά τον τρόπο που πίστευαν οι Ελεάτες ούτε και κατά τον τρόπο που πίστευε εκείνος – οι αισθήσεις δεν ψεύδονται καθόλου.
Είναι η χρήση που εμείς κάνουμε των δεδομένων που μας παρέχουν που εισάγει για πρώτη φορά κάποια αναλήθεια, για παράδειγμα την αναλήθεια της ενότητας, το ψέμα της υλικότητας, της ουσίας, της διάρκειας…  Ο «λόγος» είναι η αιτία που μετατρέπουμε σε ψέματα τα στοιχεία των αισθήσεών μας. Όσο οι αισθήσεις μας δείχνουν το γίγνεσθαι, το πέρασμα, την αλλαγή, δε λένε ψέματα… Ο Ηράκλειτος ωστόσο θα έχει πάντα δίκιο σ’ αυτό, ότι το «είναι» αποτελεί μια σκέτη φαντασία. Ο «φαινόμενος κόσμος είναι ο μόνος κόσμος: ο «πραγματικός» κόσμος ψευδώς μόνο έχει τεθεί…
3
Και τι λεπτά όργανα παρατήρησης διαθέτουμε με τις αισθήσεις μας! Η μύτη αυτή, για παράδειγμα, για την ποία κανείς φιλόσοφος μέχρι σήμερα δεν έχει μιλήσει με σεβασμό και ευγνωμοσύνη, είναι παρ’ όλ’ αυτά το πιο ντελικάτο όργανο που διαθέτουμε: είναι σε θέση να επισημάνει ελάχιστες μεταβολές στην κίνηση που ακόμη και από φασματογράφο θα ξέφευγαν.
Σήμερα διαθέτουμε επιστημονικές γνώσεις στο βαθμό ακριβώς που αποφασίσαμε να αποδεχτούμε τα δεδομένα των αισθήσεών μας – στο βαθμό που μάθαμε να τις ακονίζουμε και να τις εξοπλίζουμε και να βγάζουμε συμπεράσματα από αυτές. Τα υπόλοιπα είναι εκτρώματα και μη-επιστήμη: δηλαδή μεταφυσική, θεολογία, ψυχολογία, επιστημολογία. Ή επιστήμες συμβόλων, συστήματα συμβόλων: τέτοιες όπως η λογική και αυτή η εφαρμοσμένη λογική, τα μαθηματικά. Σ’ αυτά η πραγματικότητα δεν κάνει καθόλου την εμφάνισή της, ούτε καν σαν πρόβλημα. Το ίδιο δηλαδή που συμβαίνει και με το ερώτημα του τι αξία θα μπορούσε ποτέ να έχει ένα τέτοιο σύστημα συμβατικών συμβόλων όπως αυτό της λογικής.
4
Η άλλη ιδιομορφία των φιλοσόφων δεν είναι λιγότερο επικίνδυνη: Συνίσταται στο να παίρνουν το τελευταίο για πρώτο. Βάζουν αυτό που έρχεται στο τέλος – δυστυχώς! γιατί δε θα ’πρεπε να έρχεται καθόλου! – στη θέση των «υψηλότερων εννοιών», δηλαδή τις πιο γενικές, τις πιο κενές έννοιες, τους τελευταίους αχνούς της εξατμισμένης πραγματικότητας, στην αρχή σαν αρχή.
Είναι και πάλι μια έκφραση του τρόπου που έχουν να εκφράζουν το σεβασμό τους: το ανώτερο δεν επιτρέπεται να βγαίνει από το κατώτερο, δεν επιτρέπεται μάλιστα να βγαίνει καθόλου… Ηθικό δίδαγμα: όλα όσα βρίσκονται στην ανώτατη βαθμίδα πρέπει να είναι «η αιτία του εαυτού τους». Η προέλευση από κάτι άλλο μετράει σαν αντίρρηση, σαν αμφισβήτηση της αξίας.
Όλες οι ανώτατες αξίες βρίσκονται στην ανώτατη βαθμίδα, όλες οι ανώτατες έννοιες – αυτό το οποίο είναι, το καλό, το αληθινό, το τέλειο – όλα αυτά δεν μπορεί να έχουν προέλθει από κάτι, πρέπει επομένως να είναι η αιτία του εαυτού τους.
Κι όμως απ’ αυτές τις ανώτατες έννοιες δεν μπορεί να είναι ασύμμετρη, ασυμβίβαστη με οποιαδήποτε άλλη… Έτσι απέκτησαν την πομπωδέστερη από τις έννοιές τους, τον «Θεό»… Η τελευταία, διαφανέστερη, κενότερη από τις έννοιες τοποθετείται πρώτη, σαν αιτία του εαυτού της, σαν το πιο πραγματικό ον… Να πάρει στα σοβαρά η ανθρωπότητα τις αρρωστημένες φαντασίες νοσηρών ανθρώπινων αραχνών! Και πόσο ακριβά πλήρωσε που το έκανε!…
5
Ας αντιπαραθέσουμε, συμπερασματικά, σ’ αυτό τον πολύ διαφορετικό τρόπο με τον οποίο εμείς ( λέω «εμείς» από ευγένεια…) βλέπουμε το πρόβλημα του ψεύτικου και του φαινομένου. Η αλλαγή, η μεταμόρφωση, το γίγνεσθαι γενικά εκλαμβάνονταν σαν απόδειξη του ότι είχαμε να κάνουμε με ένα φαινόμενο, σαν σημεία της παρουσίας κάποιου πράγματος ικανού να μας παρασύρει σε λάθη. Σήμερα, αντίθετα, βλέπουμε τους εαυτούς μας εμπλεγμένους στο σφάλμα, βλέπουμε το σφάλμα να μας επιβάλλεται κατά εκείνον ακριβώς το βαθμό που η προκατάληψή μας υπέρ της λογικής, μας αναγκάζει να θέτουμε τέτοιες έννοιες όπως η ενότητα, η ταυτότητα, η διάρκεια, η ουσία, η αιτία, η υλικότητα, το ον. Όσο βέβαιοι κι αν είμαστε για κάτι, με βάση τους αυστηρούς συλλογισμούς μας, από αυτό το λάθος δε θα έχουμε ξεφύγει.
Πρόκειται για την ίδια κατάσταση με τις κινήσεις του ήλιου: σ’ αυτή την περίπτωση συνηγορούν με το σφάλμα, στην άλλη περίπτωση το σφάλμα έχει αιώνιο συνήγορο τη γλώσσα.
Η γλώσσα ανήκει κατά την προέλευσή της στην εποχή της πλέον στοιχειώδους μορφής ψυχολογίας: βρίσκουμε τους εαυτούς μας στο μέσο ενός πρωτόγονου φετιχισμού όταν φέρνουμε στο μυαλό μας τις βασικές υποθέσεις της μεταφυσικής της γλώσσας – δηλαδή, του λόγου. Αυτό είναι που βλέπει παντού αίτιο και αποτέλεσμα. αυτό είναι που πιστεύει τη θέληση σαν αίτιο γενικά. αυτό είναι που πιστεύει στο «εγώ», στο εγώ σαν ον, στο εγώ σαν ουσία, και το οποίο προβάλλει την πίστη του αυτή στην ουσία του εγώ σε άλλα πράγματα – μόνο μ’ αυτό τον τρόπο καταφέρνει να δημιουργήσει την έννοια «πράγμα»… Η ύπαρξη πιστεύεται να είναι παντού, φορτώνεται, επιβάλλεται παντού σαν αίτιο. Και μόνο από τη σύλληψη της έννοιας «εγώ» που έπεται, παραγωγικά, η έννοια «ύπαρξη, ον»…
Στην αρχή βρίσκεται το μοιραίο λάθος πως η θέληση είναι κάτι που φέρνει αποτέλεσμα – πως η θέληση είναι ικανότητα… Σήμερα ξέρουμε πως δεν είναι παρά μια απλή λέξη… Πολύ αργότερα, σ’ έναν κόσμο χίλιες φορές πιο φωτισμένο, η ασφάλεια, η υποκειμενική βεβαιότητα με την οποία οι κατηγορίες του λόγου θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν συνειδητοποιήθηκε ξαφνικά απ’ τους φιλόσοφους: συμπέραναν πως αυτές οι κατηγορίες δε θα μπορούσαν να έχουν την προέλευσή τους στον εμπειρικό κόσμο – ουσιαστικά ολόκληρος ο εμπειρικός κόσμος ήταν ασυμβίβαστος μαζί τους.
Από πού προήλθαν; Και στην Ινδία όπως και στην Ελλάδα έπεσαν στην ίδια γκάφα: «Θα πρέπει κάποτε να κατοικούσαμε σ’ έναν ανώτερο κόσμο» – αντί σ’ έναν κατά πολύ κατώτερο, που θα ήταν η αλήθεια! «Θα πρέπει να ήμασταν Θεοί, γιατί διαθέτουμε λόγο». Τίποτα μάλιστα, δεν είχε μέχρι τώρα μια περισσότερο άμεση πειστική δύναμη από το σφάλμα αυτό του όντος όπως διαμορφώθηκε, για παράδειγμα, από τους Ελεάτες: γιατί κάθε λέξη, κάθε πρόταση που προφέρουμε συνηγορεί μαζί του! Ακόμη και οι αντίπαλοι των Ελεατών υπόκεινται στην υπνωτική επενέργεια της αντίληψης που είχαν για το ον: ο Δημόκριτος, ανάμεσα σ’ άλλους, όταν εφεύρισκε το άτομό του… «Λόγος» στη γλώσσα: ω τι δόλια γριά! Φοβάμαι δεν ξεφορτωνόμαστε τον Θεό γιατί ακόμα πιστεύουμε στη γραμματική…
6
Θα ήταν ευεργετικό αν τώρα συμπίεζα μια τόσο θεμελιακή και νέα σύλληψη σε τέσσερις θέσεις: θα γίνει έτσι πιο εύκολο να την καταλάβει κανείς, και θα προκαλέσω έτσι ευκολότερα τους αντιπάλους της.
Πρώτη πρόταση. Οι λόγοι με βάση τους οποίους «αυτός» ο κόσμος χαρακτηρίστηκε σαν φαινομενικός θεμελιώνουν μάλλον την πραγματικότητά του – οποιοδήποτε άλλο είδος πραγματικότητας είναι απόλυτα μη αποδείξιμο.
Δεύτερη πρόταση. Τα χαρακτηριστικά εκείνα που αποδόθηκαν στο «όντως ον» των πραγμάτων είναι χαρακτηριστικά του μη-όντος, του τίποτα – ο «πραγματικός κόσμος» κατασκευάστηκε από μιαν αντίφαση με τον υφιστάμενο κόσμο: κόσμος των φαινομένων πράγματι, αφού δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια ηθικο-οπτική αυταπάτη.
Τρίτη πρόταση. Το να μιλάμε για έναν «άλλο» κόσμο απ’ αυτόν είναι αρκετά άστοχο, αν βέβαια το ένστικτο του να κατηγορήσουμε, να συκοφαντήσουμε και να υποτιμήσουμε τη ζωή δεν είναι δυνατό μέσα μας: σ’ αυτή την περίπτωση εκδικούμαστε τη ζωή χρησιμοποιώντας τη φαντασμαγορία μιας «άλλης», «καλύτερης» ζωής.
Τέταρτη πρόταση. Το να διαχωρίζουμε τον κόσμο σε «πραγματικό» και σε «φαινομενικό», είτε το κάνουμε αυτό κατά τον τρόπο της χριστιανοσύνης είτε κατά τον τρόπο του Καντ (που, σε τελευταία ανάλυση, είναι τρόπος ενός πανούργου Χριστιανού) δεν είναι παρά σημάδι decadence – σύμπτωμα ζωής φθίνουσας… Το ότι ο καλλιτέχνης επενδύει με μεγαλύτερη αξία το φαινόμενο απ’ το πραγματικό δεν αντιφάσκει μ’ αυτή την πρόταση. Γιατί το «φαινόμενο» εδώ υποδηλώνει και πάλι την πραγματικότητα, μόνο επιλεγμένη, δυναμωμένη, διορθωμένη… Ο τραγικός καλλιτέχνης δεν είναι πεσιμιστής – είναι ακριβώς αυτός που καταφάσκει όλα όσα είναι αβέβαια και τρομερά στην ύπαρξη, είναι Διονυσιακός.
Πώς ο «Πραγματικός Κόσμος» στο τέλος έγινε Μύθος
ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΣΦΑΛΜΑΤΟΣ
1. Ο πραγματικός κόσμος, προσιτός στον σοφό, τον ευσεβή, τον ενάρετο – αυτός κατοικεί σ’ αυτόν, αυτός είναι ο κόσμος. (Παλαιότερη μορφή της ιδέας, σχετικά λογική, απλή, πειστική. Μεταγραφή της πρότασης «Εγώ, ο Πλάτων, είμαι η αλήθεια»).
2. Ο πραγματικός κόσμος, απροσπέλαστος προς το παρών, αλλά υπεσχημένος στον σοφό, τον ευσεβή, τον ενάρετο («στον αμαρτωλό που μετανοεί»). (Εξέλιξη της ιδέας: γίνεται περισσότερο εξευγενισμένη, περισσότερο γοητευτική, περισσότερο ακατανόητη – γίνεται γυναίκα, γίνεται χριστιανική…)
3. Ο πραγματικός κόσμος, ανέφικτος, αναπόδεικτος, δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο υπόσχεσης, αλλά ακόμα κι όταν τον σκέφτεται κανείς σαν παρηγοριά είναι καθήκον, είναι κάτι το επιτακτικό (Ουσιαστικά είναι ο ίδιος παλιός ήλιος, που λάμπει όμως τώρα μέσα από ομίχλη και σκεπτικισμό. η ιδέα που έχει γίνει χλωμή, υψηλή, βόρια, Καντιανή)
4.  Ο πραγματικός κόσμος – ανέφικτος; Ανέφικτος προς το παρόν, τουλάχιστον. Και αν ανέφικτος, τότε επίσης και άγνωστος. Κατά συνέπεια επίσης ούτε παρηγοριά, ούτε απελευθέρωση, ούτε καθήκον: Πώς θα μπορούσε να έχει κανείς καθήκον προς κάτι άγνωστο; (Το κόκκινο της αυγής. Τα πρώτα χασμουρητά του λόγου. Το πρωινό λάλημα του ποζιτιβισμού (Εμπειρισμού).
5.  ο «πραγματικός κόσμος» – ιδέα άχρηστη πλέον, ιδέα που δεν είναι πια ούτε καθήκον – μια ιδέα που έχει φτάσει πλέον να είναι άχρηστη, περιττή, και κατά συνέπεια ιδέα ανατραπείσα: ας τη διαγράψουμε! (Το φως της ημέρας. πρόγευμα. επιστροφή της ευθυμίας και της Bon sens. ο Πλάτωνας  κοκκινίζει από ντροπή. όλα τα ελεύθερα πνεύματα ξεσηκώνονται).
6.  Διαγράψαμε τον πραγματικό κόσμο: τι κόσμος μας μένει; Ο φαινόμενος κόσμος ίσως;… Μα όχι! Μαζί με τον πραγματικό κόσμο διαγράψαμε και τον φαινόμενο!  (Μεσουράνημα. στιγμή της βραχύτερης σκιάς. τέλος του πιο μακρόχρονου λάθους. ζενίθ της ανθρωπότητας. Εδώ αρχίζει ο Ζαρατούστρα).
Από το βιβλίο «Το λυκόφως των ειδώλων»