Καταρχάς πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι σταυροφορίες είχαν αιτιολογηθεί θεολογικά με τις ιδεοληψίες του (ιερού) Αυγουστίνου περί «δίκαιου πολέμου» (bellum iustum). Κατά τη θεωρία του Αυγουστίνου, ένας πόλεμος έπρεπε να πληροί 3 χαρακτηριστικά για να θεωρείται «δίκαιος και θεάρεστος»:
1. Ο πόλεμος πρέπει να έχει κηρυχθεί από νομιμοποιημένη αρχή, κάποιον κοσμικό ή εκκλησιαστικό ηγεμόνα! Έτσι αποκλείονται οι λαϊκές επαναστάσεις που καταλήγουν σε πόλεμο, ως μη θεάρεστες.
2. Ένας πόλεμος μπορεί να κηρυχθεί για «δίκαιο αίτιο» (iusta causa) που στηρίζεται σε κάποια αδικοπραξία του αντιπάλου.
3. Ο πόλεμος πρέπει να πραγματοποιείται με «καλές προθέσεις» (rectae intentiones) κι αυτό είναι εξασφαλισμένο, αν ο πόλεμος στηρίζεται στην «αγάπη και μεγαλοθυμία» του θεού!
Αντιλαμβάνεται καθένας, πόσο υποκειμενικές είναι αυτές οι εκτιμήσεις που προδιαγράφει ο Αυγουστίνος και έχει υιοθετήσει ασμένως ο εκκλησιαστικός μηχανισμός! Για παράδειγμα, η καθολική εκκλησία της Γερμανίας θεωρούσε «δίκαιους» τους κατακτητικούς πολέμους του Χίτλερ, ενώ η επίσης καθολική εκκλησία της Πολωνίας τους θεωρούσε «άδικους»! Και ως προς τη μεγαλοθυμία του θεού, μπορεί καθένας να βρει κληρικούς πάσης βαθμίδας που θα βεβαιώσουν ή θα αρνηθούν την ύπαρξη μεγαλοθυμίας του θεού – ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για ένα πανάγαθο, παντοδύναμο και πάνσοφο ον, το οποίο πολιτεύεται και παίρνει θέση στους καυγάδες των πιστών του!
Σημαντικό είναι ότι οι χριστιανοί είχαν αρχίσει τότε να κάνουν στροφή και προσφέρονταν στο ρωμαϊκό κράτος για συναλληλία. Από φιλειρηνικό και απελευθερωτικό κίνημα, προσχώρησαν στη στήριξη της αυτοκρατορίας και ανέδειξαν στρατιωτικούς αγίους (Δημήτριος, Γεώργιος κ.ά.) Από την «πόρνη Ρώμη» προέκυψε θεολογικά, με δικολαβικούς συλλογισμούς του Αυγουστίνου, το «κράτος θεού» (civitas dei), το οποίο όμως ούτε που το λυπήθηκε ο θεούλης και επέτρεψε το έτος 41Ο να ισοπεδωθεί η Ρώμη από τους Γότθους του Αλάριχου.
Τότε έκανε ο Αυγουστίνος άλλη μια θεολογική στροφή και γνωμάτευσε ότι, το κράτος του θεού δεν είναι εδώ, δεν καταλάβατε, είναι στον ουρανό, κορόιδα… Τελικά, πέθανε ο ίδιος όταν πολιορκούσαν την πόλη του οι Βάνδαλοι (εκχριστιανισμένοι κι αυτοί!), πριν αναγκαστεί να κάνει κι άλλη θεολογική στροφή! Όταν ακούτε λοιπόν ρήτορες να τρώνε την ώρα με εδάφια από τα γραπτά του «ιερού» Αυγουστίνου, να σκέφτεστε ότι ο συγκεκριμένος εκκλησιαστικός «πατέρας» ήταν, εκτός από θεολογικός ανεμόμυλος (άλλαξε θρησκείες και θεωρίες αρκετές φορές) και ένθερμος πολεμοκάπηλος!
Ερχόμαστε τώρα στους Βογόμιλους, πρόδρομους των Καθαρών.
Οι Βογόμιλοι ήταν μια δυιστική, αντιφεουδαρχική χριστιανική κοινότητα στο βαλκανικό και μικρασιατικό χώρο και πήρε το όνομά της από κάποιον Βούλγαρο Bogomil (=Θεόφιλος). Φαίνεται ότι ο Βογομιλισμός ήταν απόγονος του Παυλικανισμού και ο ίδιος υπήρξε πρόδρομος αρκετών άλλων χριστιανικών «αιρέσεων» στα Βαλκάνια και τη Δυτική Ευρώπη, όπως της Πατάρια στην Ιταλία, των Καθαρών, των Αδαμιτών, των Βαλδένσιων κ.ά.
Οι Βογόμιλοι διδάσκανε, μεταξύ άλλων, ότι αυτοί ήτανε οι αληθινοί μαθητές του Χριστού, ενώ οι υπόλοιποι χριστιανοί ήτανε μαθητές του Σατανιήλ, που είχανε για κέντρο τους την Αγιά Σοφιά της Κων/πολης. Και μου φαίνεται ότι σ” αυτό δεν είχαν πολύ άδικο! Προφανώς οι ορθόδοξοι που βρίσκονταν (πάντα) στην πλευρά της εξουσίας θεωρούσαν τους Βογόμιλους αιρετικούς και, εννοείται, οι Βογόμιλοι θεωρούσαν όλους τους άλλους αιρετικούς…
Ο αυτοκράτορας (1081-1118) Αλέξιος Α” Κομνηνός ξεκίνησε διωγμό κατά των Βογομίλων, θεωρώντας ότι αποτελούν απειλή για την Αυτοκρατορία. Ο Πατριάρχης Νικόλαος Γ΄ καταδίκασε ως αιρεσιάρχη τον αρχηγό τους, Βασίλειο τον Ιατρό, ο οποίος, μαζί με μαθητές του, βασανίστηκε και τελικά κάηκε δημοσίως στην πυρά στο Ιπποδρόμιο της Κων/πολης από τα χέρια του Αυτοκράτορα Αλεξίου το 1118. Άλλη μια έκφραση της συναλληλίας κράτους και εκκλησίας: οι κρατιστές παπάδες αφόριζαν και ο στρατός έκανε τη βρωμοδουλειά των δολοφονιών.
Στην Κων/πολη εκδηλώθηκε τότε κύμα συλλήψεων εναντίων των Βογομίλων. Όσοι αποκήρυσσαν την πίστη τους (υπέγραφαν δήλωση μετανοίας, θα λέγαμε σήμερα) απελευθερώνονταν ενώ οι υπόλοιποι καταδικάζονταν σε ισόβια φυλάκιση. Υποψιάζομαι ότι «αποκήρυσσαν» αυτοί που δεν είχαν σχέση με τους Βογόμιλους και, απλά, είχαν συκοφαντηθεί από γείτονες και επαγγελματικούς αντιπάλους. Οι πραγματικοί, πιστοί Βογόμιλοι ήταν φανατικοί και προτιμούσαν να πεθάνουν, όπως έκαναν επί Ρωμαίων οι πρώτοι χριστιανοί. Τίποτα καινούργιο λοιπόν!
Ο Αλέξιος διόρισε κήρυκες για να εκφωνήσουν ομιλίες στον ναό της Αγία Σοφίας και να προειδοποιήσουν το λαό για τους κινδύνους που προέρχονταν από τους Βογόμιλους και για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να εντοπίζουν τους αιρετικούς. Δεν ξέρω αν έχουν διασωθεί αυτοί οι λόγοι, θα μαθαίναμε το φιλάνθρωπο πνεύμα, με το οποίο μιλούσαν στους ναούς οι παπάδες εκείνης της εποχής. Πάντως, από τις οδηγίες που έδιναν για εντοπισμό «αιρετικών», μπορώ να φανταστώ τί συκοφαντίες και αλληλοκαρφώματα θα προέκυψαν, για να εισπράξει ο αλητόβιος όχλος την αμοιβή.
Όλα αυτά τα περιγράφει η Άννα Κομνηνή, κόρη του Αλέξιου. Αν δεν υπήρχαν γραπτά από έγκυρο πρόσωπο, θα έλεγαν σήμερα οι απολογητές αυτών των δολοφονιών ότι δεν συνέβησαν, πρόκειται για συκοφαντίες σε βάρος της ορθοδοξίας, φαντασίες των αθέων είναι. Ας δούμε λοιπόν, πώς περιγράφουν οι λαμπροί χριστιανοί του ΟΟΔΕ τα δολοφονικά αυτά γεγονότα εναντίον των Βογομίλων που είναι μερικούς αιώνες προγενέστερα των αντίστοιχων εγκλημάτων της «Ιεράς Εξέτασης» των καθολικών:
«Τον Βασίλειο τον καταδίκασε ο βασιλιάς να καή, αν δεν αρνηθή την πλάνη του.» Εγώ πιστεύω ότι με ακριβώς τον ίδιο τρόπο απαλλάσσονται οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, από τον Νέρωνα, μέχρι τον Διοκλητιανό, οι οποίοι επίσης καλούσαν τους χριστιανούς να απαρνηθούν την πλάνη τους! «Πρόσταξε λοιπόν ο Αλέξιος να στήσουν μέσα στον ιππόδρομο από μια μεριά έναν σταυρό, κι” από την άλλη ν” ανάψουνε μια φωτιά, ώστε ο κατάδικος να φοβηθή τη φωτιά και να βαδίση προς τον σταυρό κι έτσι να γλυτώση.»
Η Άννα Κομνηνή γράφει ότι είχαν ανάψει στον ιππόδρομο μια τεράστια φωτιά, μια πυρκαγιά ολόκληρη. Είχαν σκάψει μια πολύ μεγάλη τάφρο και είχαν συσσωρεύσει πλήθος ξύλα, κορμούς από πανύψηλα δέντρα, που έτσι τοποθετημένα δημιουργούσαν την εντύπωση όρους. Όταν ανάφτηκε η πυρά ένα μεγάλο πλήθος άρχισε σιγά σιγά να συρρέει στον επίπεδο χώρο του Iπποδρόμου αλλά και στις κερκίδες, περιμένοντας να δει τι θα συμβεί.
Αποφεύγοντας ο Βασίλειος, όπως κάθε φυσιολογικός άνθρωπος, τη φωτιά, θα υπήρχε δημόσια απόδειξη ότι κατέφυγε στο σταυρό… ματανόησε, πίστεψε στην αλήθεια! Αλλά αυτός τίποτα, αγύριστο κεφάλι! Συνεχίζει ο απολογητής: «Ο Βασίλειος πίστευε πως θα τον αρπάξουν οι Άγγελοι, και τράβηξε προς τη φωτιά.» Ήταν κανονικά ιδεοληπτικός χριστιανός, πίστευε σε θεούς και φαντάσματα…
«Όταν όμως πήγε κοντά στη φωτιά, δείλιασε κι’ άρχισε να γυρίζη το πρόσωπό του από δώ κι’ από κει και να χτυπά τα χέρια του και τα μεριά του. Στο τέλος στάθηκε ακίνητος.»
Στόχος των ασήμαντων ενδιάμεσων περιγραφών (κτύπαγε τα χέρια του!) είναι να μετριαστεί η βαρύτητα της δολοφονίας ενός «πιστού» στη θρησκεία του. «Τότε οι δήμιοι (οι δήμιοι ήταν ορθόδοξοι χριστιανοί, όχι κάποιοι άγνωστοι περαστικοί!) πετάξανε στη φωτιά τον μανδύα του για να δη πως κάηκε και να μην πέση μέσα.
Μα ο Βασίλειος μ” όλο που κάηκε ο μανδύας του, φώναζε πως τον βλέπει να ανεβαίνη ψηλά στον ουρανό, κ” έτσι έπεσε κι” ο ίδιος μέσα στις φλόγες, και κάηκε.»
Δηλαδή δεν τον κάψανε οι ορθόδοξοι χριστιανοί, μόνος του έπεσε στις φλόγες και κάηκε, ίσως και να παραπάτησε… Στη χριστιανικότατη αγιογραφία που παριστάνεται η πυρπόληση αιρετικών, έχουν αναλάβει το δολοφονικό έργο άγγελοι (που είναι βαβυλωνικής προελεύσεως) και επιβάλλουν με ακόντια τη χριστιανικοί αγάπη.
Στην περιγραφή της Κομνηνής υπάρχει και μια ενδιαφέρουσα αναφορά στο σημείο που πέταξαν οι δήμιοι τον μανδύα στη φωτιά: «Καθώς πολλά λέγονταν από το πλήθος ότι θα μπορούσε να συμβούν, οι δήμιοι, επειδή φοβήθηκαν μήπως οι δαίμονες του Βασιλείου, με την άδεια βέβαια του Θεού, τερατουργούσαν διάφορα άτοπα, και μήπως αρπάζοντάς τον αλώβητο μέσα από την πυρά τον άφηναν σε ένα πολυσύχναστο χώρο και έτσι γινόταν η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης, αποφάσισαν να δοκιμάσουν το πράγμα.» Δεν ήταν και απόλυτα σίγουροι γι” αυτό που γινόταν, ούτε ήξεραν αν ο θεός είναι μαζί τους ή με τους δαίμονες! Λες να έχει ο «αιρετικός» το θεό μαζί του, θα σκέφτηκαν, ας δοκιμάσουμε κανένα κόλπο να βεβαιωθούμε…
Δεν αμφιβάλλω ότι ήταν σαλταρισμένος ο Βασίλειος, όπως είναι και οι σημερινοί του ΟΟΔΕ, αλλά δεν ήταν άτοπο να πληροφορηθούμε πώς προσπαθούν οι σύγχρονοι υπηρέτες της αγάπης να παρακάμψουν το γεγονός της καθαρής δολοφονίας κάποιου ηγέτη για τη θρησκευτική του πίστη, ακριβώς ό,τι έκαναν παλαιότερα οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες και αργότερα οι καθολικοί με τη βοήθεια της «Ιεράς εξέτασης». Μάλλον από τους ορθοδόξους θα πήραν τη συνταγή!
Υπάρχει μάλιστα και η περιγραφή από ένθερμους χριστιανούς ότι, όταν οι δήμιοι έριξαν τον Βασίλειο στη φωτιά, αυτός… εξατμίστηκε χωρίς καπνό ή μυρωδιά καμμένης σάρκας! Οι μεν θεόπληκτοι ορθόδοξοι της εξουσίας έλεγαν ότι αυτό αποτελεί φανερό σημείο οτι και ο ίδιος ο θεός (που δεν έχει αγάπη αλλά είναι αγάπη!) επιθυμούσε να εξοντωθεί το γρηγορότερο δυνατόν το θύμα, οι δε άλλοι θεόπληκτοι, επίσης ορθόδοξοι αλλά ενάντια στην εξουσία, έλεγαν ότι ο Βασίλειος ήταν άγιος και ο θεός (που δεν κούνησε το δακτυλάκι του για να τον σώσει!) τον πήρε δίπλα στο θρόνο του, χωρίς να αφήσει υπολείμματά του στην αμαρτωλή Γη. Όλοι δικαιωμένοι τελικά!
Το αποκορύφωμα της αθλιότητας του απολογητή έρχεται αμέσως μετά. Γράφει ο θρησκόληπτος υπηρεσίας του ΟΟΔΕ: «Ύστερα κάψανε και τους « δώδεκα μαθητές » του Βασίλειου καθώς κι’ όλους τους κορυφαίους Βογόμιλους». Παρεμπιπτόντως έκαψαν λοιπόν οι ορθόδοξοι κρατικοδίαιτοι δήμιοι και μερικές εκατοντάδες ή χιλιάδες ακόμα και ούτε που ντρέπονται να το αναφέρουν! Όπως δεν ντρέπονταν οι μαυροντυμένοι στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως της Μακρονήσου και της Γυάρου. Το ίδιο έργο επιτελούσαν! Κατά τα άλλα έχουν γεμίσει τη σελίδα με πληροφορίες του τύπου: «Οι Βογόμιλοι λέγανε εφτά φορές την ημέρα το « Πάτερ ημών ».» Φοβερή πληροφορία κι αυτή…