Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΡΗΤΟΡΙΚΗ, ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ - Ἀρεοπαγιτικὸς § 20-27

 

Η “πάτριος πολιτεία”

Ο Αρεοπαγιτικός γράφτηκε αμέσως μετά το τέλος του "συμμαχικού πολέμου" (357-355 π.Χ.), του πολέμου δηλαδή που διεξήγαγαν οι ισχυρότεροι σύμμαχοι των Αθηναίων εναντίον της Αθήνας. Οι στρατιωτικές αποτυχίες των Αθηναίων, που σήμαιναν ένα ισχυρότατο πλήγμα κατά των ηγεμονικών τους φιλοδοξιών μετά την ίδρυση της Β᾽ Αθηναϊκής συμμαχίας, δημιούργησαν την αίσθηση παρακμής στην πόλη και οδήγησαν σε τάσεις απομονωτισμού. Ο Ισοκράτης, θεωρώντας ότι το πολίτευμα αποτελεί την ψυχή μιας πόλης (ἔστι γὰρ ψυχὴ πόλεως οὐδὲν ἕτερον ἢ πολιτεία),συνδέει την απώλεια του παλαιού μεγαλείου της Αθήνας με την κατάπτωση του πολιτεύματος. Προτείνει λοιπόν στον λόγο του την ειρηνική επιστροφή στο (εν μέρει ιδεατό) πολίτευμα των πατέρων (πάτριος πολιτεία ήταν ο πολιτικός όρος που χρησιμοποιούνταν από το τέλος του 5ου αι. π.Χ. για το πολίτευμα αυτό), το οποίο είχε εγκαθιδρυθεί από τον Σόλωνα και είχε μεταρρυθμιστεί από τον Κλεισθένη. Στο ανάμικτο με αριστοκρατικά στοιχεία δημοκρατικό πολίτευμα της περιόδου εκείνης ο Άρειος Πάγος είχε μεγάλες αρμοδιότητες και έπαιζε σημαντικό ρόλο στη σωστή συμπεριφορά των πολιτών. Οι άρχοντες επίσης δεν επιλέγονταν με κλήρωση μεταξύ όλων των πολιτών, όπως συνέβαινε την εποχή του Ισοκράτη, αλλά με κλήρωση μεταξύ αυτών που είχαν προηγουμένως κριθεί άξιοι να καταλάβουν αξιώματα.

Ἀρεοπαγιτικὸς § 20-27

[20] οἱ γὰρ κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ᾽ ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας, ὥσθ᾽ ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ᾽ ἐξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ καὶ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν. [21] μέγιστον δ᾽ αὐτοῖς συνεβάλετο πρὸς τὸ καλῶς οἰκεῖν τὴν πόλιν, ὅτι δυοῖν ἰσοτήτοιν νομιζομέναιν εἶναι, καὶ τῆς μὲν ταὐτὸν ἅπασιν ἀπονεμούσης, τῆς δὲ τὸ προσῆκον ἑκάστοις, οὐκ ἠγνόουν τὴν χρησιμωτέραν, ἀλλὰ τὴν μὲν τῶν αὐτῶν ἀξιοῦσαν τοὺς χρηστοὺς καὶ τοὺς πονηροὺς ἀπεδοκίμαζον ὡς οὐ δικαίαν οὖσαν, [22] τὴν δὲ κατὰ τὴν ἀξίαν ἕκαστον τιμῶσαν {καὶ κολάζουσαν} προῃροῦντο καὶ διὰ ταύτης ᾤκουν τὴν πόλιν, οὐκ ἐξ ἁπάντων τὰς ἀρχὰς κληροῦντες, ἀλλὰ τοὺς βελτίστους καὶ τοὺς ἱκανωτάτους ἐφ᾽ ἕκαστον τῶν ἔργων προκρίνοντες. τοιούτους γὰρ ἤλπιζον ἔσεσθαι καὶ τοὺς ἄλλους, οἷοί περ ἂν ὦσιν οἱ τῶν πραγμάτων ἐπιστατοῦντες. [23] ἔπειτα καὶ δημοτικωτέραν ἐνόμιζον εἶναι ταύτην τὴν κατάστασιν ἢ τὴν διὰ τοῦ λαγχάνειν γιγνομένην· ἐν μὲν γὰρ τῇ κληρώσει τὴν τύχην βραβεύσειν καὶ πολλάκις λήψεσθαι τὰς ἀρχὰς τοὺς ὀλιγαρχίας ἐπιθυμοῦντας, ἐν δὲ τῷ προκρίνειν τοὺς ἐπιεικεστάτους τὸν δῆμον ἔσεσθαι κύριον ἑλέσθαι τοὺς ἀγαπῶντας μάλιστα τὴν καθεστῶσαν πολιτείαν.
[24] αἴτιον δ᾽ ἦν τοῦ ταῦτα τοῖς πολλοῖς ἀρέσκειν καὶ μὴ περιμαχήτους εἶναι τὰς ἀρχὰς, ὅτι μεμαθηκότες ἦσαν ἐργάζεσθαι καὶ φείδεσθαι, καὶ μὴ τῶν μὲν οἰκείων ἀμελεῖν, τοῖς δ᾽ ἀλλοτρίοις ἐπιβουλεύειν, μηδ᾽ ἐκ τῶν δημοσίων τὰ σφέτερ᾽ αὐτῶν διοικεῖν, ἀλλ᾽ ἐκ τῶν ἑκάστοις ὑπαρχόντων, εἴποτε δεήσειε, τοῖς κοινοῖς ἐπαρκεῖν, μηδ᾽ ἀκριβέστερον εἰδέναι τὰς ἐκ τῶν ἀρχείων προσόδους ἢ τὰς ἐκ τῶν ἰδίων γιγνομένας αὑτοῖς. [25] οὕτω δ᾽ ἀπείχοντο σφόδρα τῶν τῆς πόλεως, ὥστε χαλεπώτερον ἦν ἐν ἐκείνοις τοῖς χρόνοις εὑρεῖν τοὺς βουλομένους ἄρχειν ἢ νῦν τοὺς μηδὲν δεομένους· οὐ γὰρ ἐμπορίαν ἀλλὰ λειτουργίαν ἐνόμιζον εἶναι τὴν τῶν κοινῶν ἐπιμέλειαν, οὐδ᾽ ἀπὸ τῆς πρώτης ἡμέρας ἐσκόπουν ἐλθόντες εἴ τι λῆμμα παραλελοίπασιν οἱ πρότερον ἄρχοντες, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον εἴ τινος πράγματος κατημελήκασι τῶν τέλος ἔχειν κατεπειγόντων. [26] ὡς δὲ συντόμως εἰπεῖν, ἐκεῖνοι διεγνωκότες ἦσαν ὅτι δεῖ τὸν μὲν δῆμον ὥσπερ τύραννον καθιστάναι τὰς ἀρχὰς καὶ κολάζειν τοὺς ἐξαμαρτάνοντας καὶ κρίνειν περὶ τῶν ἀμφισβητουμένων, τοὺς δὲ σχολὴν ἄγειν δυναμένους καὶ βίον ἱκανὸν κεκτημένους ἐπιμελεῖσθαι τῶν κοινῶν ὥσπερ οἰκέτας, καὶ δικαίους μὲν γενομένους ἐπαινεῖσθαι καὶ στέργειν ταύτῃ τῇ τιμῇ, [27] κακῶς δὲ διοικήσαντας μηδεμιᾶς συγγνώμης τυγχάνειν, ἀλλὰ ταῖς μεγίσταις ζημίαις περιπίπτειν. καίτοι πῶς ἄν τις εὕροι ταύτης βεβαιοτέραν ἢ δικαιοτέραν δημοκρατίαν, τῆς τοὺς μὲν δυνατωτάτους ἐπὶ τὰς πράξεις καθιστάσης, αὐτῶν δὲ τούτων τὸν δῆμον κύριον ποιούσης;

***
[20] Εκείνοι λοιπόν που διοικούσαν τότε την πόλη δεν εγκαθίδρυσαν πολίτευμα που είχε ονομασία προσιτή σε όλους και πολύ ωραία, αλλά όμως κατά την εφαρμογή του δεν φαινόταν τέτοιου είδους σε όσους το ζούσαν, ούτε πολίτευμα που εκπαίδευε τους πολίτες με τρόπο που να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την ελευθεροστομία και ευτυχία τη δυνατότητα να κάνει κάποιος τούτα· αντίθετα εγκαθίδρυσαν πολίτευμα που, επειδή μισούσε και τιμωρούσε τους ανθρώπους αυτού του είδους, έκανε καλύτερους και φρονιμότερους όλους τους πολίτες. [21] Τους βοήθησε πάρα πολύ στην καλή διοίκηση της πόλης, γιατί, ενώ νομιζόταν πως υπάρχουν δύο είδη ισότητας, και η μία προσφέρει τα ίδια σε όλους ενώ η άλλη στον καθένα ό,τι πρέπει, οι πολίτες δεν αγνοούσαν ποια είναι η χρησιμότερη· αποδοκίμαζαν την ισότητα που αξιολογούσε εξίσου τους χρηστούς και τους ανήθικους, γιατί τη θεωρούσαν άδικη, [22] και προτιμούσαν εκείνη που τιμούσε και τιμωρούσε τον καθένα ανάλογα με την αξία του. Σύμφωνα λοιπόν με τούτη διοικούσαν την πόλη και δεν εξέλεγαν τους άρχοντες κάνοντας κλήρωση ανάμεσα σε όλους τους πολίτες, αλλά προκρίνοντας για κάθε λειτούργημα τους καλύτερους και τους ικανότερους. Είχαν την ελπίδα πως και οι υπόλοιποι θα γίνουν τέτοιου είδους, όπως ακριβώς θα ήταν και οι άρχοντες. [23] Θεωρούσαν επίσης περισσότερο αποδεκτή από τον λαό την εγκατάσταση των αρχόντων με τον τρόπο τούτο, απ᾽ ό,τι αυτή που γινόταν με κλήρο, γιατί στην κλήρωση η τύχη θ᾽ αποφασίσει και συχνά θα καταλάβουν αξιώματα οι επιθυμητές της ολιγαρχίας, ενώ με την επιλογή των καλύτερων ο λαός θα είναι κυρίαρχος να εκλέξει εκείνους που υποστηρίζουν σταθερά το ισχύον πολίτευμα.
[24] Εκείνο που έκανε τον λαό να προτιμά τούτα και να μην είναι περιζήτητα τα αξιώματα, ήταν ότι οι πολίτες είχαν μάθει να εργάζονται, να μην είναι σπάταλοι, να μην παραμελούν τα ατομικά τους συμφέροντα και επιβουλεύονται τα ξένα, και να μη ρυθμίζουν τις υποθέσεις τους σε βάρος του δημοσίου, αλλά να προσφέρουν στην πολιτεία -όποτε υπήρχε ανάγκη- από τα υπάρχοντα του καθενός, χωρίς να γνωρίζουν με περισσότερη ακρίβεια τα έσοδά τους που προέρχονταν από τα δημόσια ταμεία, από τα έσοδα που είχαν από την περιουσία τους. [25] Τόσο πολύ απέφευγαν να καταλάβουν δημόσιο αξίωμα, ώστε ήταν πιο δύσκολο να βρει κάποιος εκείνη την εποχή ανθρώπους που ήθελαν να κυβερνούν, παρά σήμερα ανθρώπους που δεν θέλουν καθόλου την εξουσία. Γιατί πίστευαν πως η φροντίδα για τα κοινά δεν είναι εμπορία αλλά τιμητικό αξίωμα, και δεν σκέφτονταν από την πρώτη μέρα αν οι προκάτοχοί τους είχαν αφήσει κάτι κερδοφόρο, αλλά αν είχαν παραμελήσει κάποια υπόθεση που έπρεπε να τακτοποιηθεί επειγόντως. [26] Για να είμαι λοιπόν σύντομος, εκείνοι είχαν αντιληφθεί πως ο λαός έπρεπε -σαν τύραννος- να εγκαθιστά τους άρχοντες, να τιμωρεί όσους σφάλλουν και ν᾽ αποφασίζει για τα αμφισβητούμενα ζητήματα, ενώ εκείνοι που είχαν διαθέσιμο χρόνο και αρκετή περιουσία να φροντίζουν τις δημόσιες υποθέσεις ως υπηρέτες του λαού. Σε περίπτωση που αποδεικνύονταν δίκαιοι, θα επαινούνταν και θ᾽ αρκούνταν στην τιμή τούτη, [27] ενώ σε περίπτωση που εκτελούσαν πλημμελώς τα καθήκοντά τους, δεν θα έλπιζαν σε καμιά επιείκεια και θ᾽ αντιμετώπιζαν τις αυστηρότερες ποινές. Πώς λοιπόν θα μπορούσε να βρει κανείς ασφαλέστερη και δικαιότερη δημοκρατία από αυτή, η οποία τοποθετούσε στα αξιώματα τους ικανότερους ενώ έκανε τον λαό κυρίαρχό τους;

Γιατί όσα ξέρουμε για τη διατροφή ανατρέπονται συνεχώς; Τι είναι τελικά «σωστό»;

Γιατί η επιστήμη της διατροφής είναι τόσο περίπλοκη και όλα αλλάζουν διαρκώς; Κάθε τι που είναι υγιεινό σήμερα αύριο μπορεί να μην είναι! Υπάρχουν κάποιοι σίγουροι κανόνες που μπορούμε να ακολουθούμε ως οικογένεια για να είμαστε σίγουροι;
 
Αυξάνουν τα αυγά τη χοληστερίνη; Είναι το γάλα βλαβερό για την υγεία; Απενοχοποιούνται τα λιπαρά; Οι καταναλωτές εκτίθενται σε πληθώρα αντιφατικών συμβουλών για τη διατροφή οι οποίες τελικά προκαλούν αμφισβήτηση και σύγχυση. Μάλιστα, το 71% του αγοραστικού κοινού δηλώνει πως αισθάνεται διατροφικά μπερδεμένο. Μεγαλύτερα «αγκάθια» είναι το κόκκινο κρασί, τα ψάρια, ο καφές και τα συμπληρώματα διατροφής.
 
Από πού προέρχεται  η παραφιλολογία γύρω από την επιστήμη της διατροφής;
  • Είναι πολύ δύσκολο κανείς να μελετήσει τη διατροφή: Σε αντίθεση με πειράματα τα οποία πραγματοποιούνται σε άλλες θετικές επιστήμες, στη διατροφή εμπλέκεται ο παράγον άνθρωπος. Για να εξάγουν οι ειδικοί ένα ασφαλές συμπέρασμα για το πως ένα τρόφιμο επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης μίας πάθησης, θα πρέπει να παρακολουθούν χιλιάδες άτομα για πολλά χρόνια. Πέραν του κόστους τέτοιων μελετών, σκεφτείτε και κάτι ακόμη. Έστω πως κάποιος θέλει να δει πώς η κατανάλωση κόκκινου κρέατος επηρεάζει τις πιθανότητες εμφάνισης νοσημάτων της καρδιάς. Πώς μπορεί να αποκλείσει άλλες επιβαρυντικές συνήθειες που ενδέχεται να έχουν τα άτομα αυτά; Όπως για παράδειγμα η μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών ή η περιορισμένη φυσική δραστηριότητα. Η απάντηση είναι πως δεν μπορεί, και έτσι η κατάσταση περιπλέκεται.
  • Κάθε οργανισμός ανταποκρίνεται διαφορετικά στα θρεπτικά συστατικά: Η παρατήρηση αυτή οφείλεται στα γονίδια που φέρει κάθε άνθρωπος. Για παράδειγμα κάποιοι είναι γενετικά προγραμματισμένοι να αποθηκεύουν λίπος ευκολότερα από άλλους.
  • Η θρεπτική αξία των τροφίμων διαφέρει: Μία ντομάτα που φυτρώνει στο περιβάλλον και στο έδαφος της Ελλάδας, δεν έχει τη ίδια περιεκτικότητα σε βιταμίνες με μία αντίστοιχη που παράγεται στην Αμερική. Οι διαφορές αυτές καθιστούν τη γενίκευση των συμπερασμάτων πολύ δύσκολη.
  • Τα τρόφιμα αποτελούνται από ένα πολύπλοκο πλέγμα: Κάθε τροφή δεν αποτελείται από ένα μόνο συστατικό, αλλά από χιλιάδες διαφορετικά τα οποία αλληλεπιδρούν τόσο μεταξύ τους, όσο και με το ανθρώπινο σώμα.
  • Επιλογή αξιόπιστων πηγών ενημέρωσης: Οι ειδικοί αδυνατούν να καταλήξουν σε σαφή συμπεράσματα για πολλά θέματα υγείας. Αυτό αφήνει την πόρτα ανοιχτή σε μη ειδικούς να εξάγουν συμπεράσματα τα οποία δεν έχουν επιστημονική βάση. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το καταναλωτικό κοινό να ενημερώνεται από έγκυρα μέσα, τα οποία αναφέρουν πάντα τις πηγές πληροφόρησής τους.
Τελικά υπάρχει κάποια διατροφική παραδοχή για την οποία να είμαστε σίγουροι; Ακολουθούν ορισμένες αδιαμφισβήτητες θεμελιώδεις αρχές της διατροφής οι οποίες θα πρέπει να αποτελούν οδηγό στην καθημερινή προσπάθεια για να τρώτε ισορροπημένα:
  1. Καταναλώστε τουλάχιστον 5 μερίδες λαχανικών και φρούτων. Ιδανικά επιλέγετε τρόφιμα φυτικής προέλευσης από όλο το χρωματικό φάσμα του ουράνιου τόξου.
  2. Δώστε έμφαση στις φυτικές ίνες.  Πρόκειται για μακριές αλυσίδες υδατανθράκων που βρίσκουμε σε όλα τα τρόφιμα φυτικής προέλευσης. Η κατανάλωσή τους είναι απαραίτητη για να λειτουργεί ομαλά το έντερο, και να ελέγχεται αποτελεσματικότερα το ζάχαρο και η χοληστερίνη.
  3. Αυξήστε την κατανάλωση πρωτεϊνών από διαφορετικές πηγές. Πρωτεΐνες συναντάμε στο κόκκινο κρέας, όμως εκεί «κρύβονται» βλαβερά λιπαρά. Εμπλουτίστε τις πρωτεϊνικές σας επιλογές με όσπρια, σόγια, ξηρούς καρπούς, σιτηρά και χαμηλά σε λιπαρά τρόφιμα.
  4. Βεβαιωθείτε πως καταναλώνετε σε καθημερινή βάση καλά λιπαρά. Καλά ακόρεστα λιπαρά οξέα θα βρείτε στο ελαιόλαδο (1-2 κουταλιές ημερησίως) και σε λιπαρά ψάρια (2 φορές την εβδομάδα).
  5. Αγαπήστε τη μαγειρική με φρέσκα υλικά. Ταυτόχρονα περιορίστε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και έτοιμων γευμάτων. Πρόκειται για επιλογές  φτωχές σε ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά.
  6. Η ποσότητα του φαγητού που καταναλώνετε μετράει!  
Καθώς η σύγχρονη διατροφή και ο σύγχρονος τρόπος ζωής ενδέχεται να μας «στερούν» πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, τα συμπληρώματα διατροφής έχουν σαν σκοπό να καλύψουν τα όποια διατροφικά κενά, ικανοποιώντας καθημερινές ανάγκες.

Πήραμε τη ζωή μας λάθος…

«Δεν αποκλείεται οι περισσότεροι από μας
να έχουμε φάει τον λωτό της λησμοσύνης
γι’ αυτό και δεν σπαράζουμε
από το νόστο του Οδυσσέα»

Είναι εκείνες οι μοναχικές στιγμές ηρεμίας και προσήλωσης που ακούμε την εσωτερική μας φωνή να επιμένει πως η ζωή που ζούμε είναι λάθος. Είναι μια ζωή που άλλοι μας πρότειναν κι εμείς ασυνείδητα από τότε αναγκαστήκαμε να ακολουθήσαμε. Την ακολουθήσαμε γιατί νομίσαμε ότι έτσι θα γινόμασταν σπουδαίοι, θα αποκτούσαμε αξία και θα δίναμε νόημα στη ζωή μας. Κάποιος μας χάρισε την ζωή μας, κι εμείς αρχίσαμε να την σπαταλούμε στο βλέμμα και τα θελήματα των άλλων….

Στην προσπάθειά μας να ενταχθούμε στην κοινωνία υιοθετήσαμε μια περσόνα, ένα ψεύτικο προσωπείο, που δεν ανταποκρίνεται φυσικά σ’ αυτό που πραγματικά είμαστε αλλά σ’ αυτό που θέλουμε να προβάλουμε προς την κοινωνία αυτή. Αυτή η περσόνα του κάθε ενός από μας, διαμορφώθηκε στο πέρασμα του χρόνου, εμπλουτίστηκε με γνώσεις, πτυχία, δεξιότητες και εμπειρίες κι έγινε η δεύτερη φύση μας. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι ο άνθρωπος έχει καταντήσει ένα διπολικό ον. Ο ένας πόλος είναι η αγνή του φύση, το καθαρό αδιαμόρφωτο μέρος με το οποίο γεννήθηκε και το οποίο δεν περιλαμβάνει τις μνήμες των όσων μαθαίνει στη ζωή. Ο άλλος πόλος είναι το διαμορφωμένο μέρος, η περσόνα, που αποτελείται απ’ όσα έμαθε κι από τις εύκολες λύσεις που υιοθέτησε για τη ζωή. Λύσεις επαγγελματικές, πολιτικές, θρησκευτικές, εθνικές ή ποδοσφαιρικές. Λύσεις κοινωνικά αποδεκτές που του δίνουν την ψευδαίσθηση ότι ανήκει σε μια σημαντική ομάδα και συνεπώς έχει κι αυτός κάποια αξία. Και φυσικά προσπαθεί να διατηρήσει αυτή την αξία ερχόμενος σε αντιπαράθεση με τις αντίπαλες ομάδες, τους ανταγωνιστές, τους άθρησκους, τους εχθρούς της πατρίδας, τους πολιτικούς ή ποδοσφαιρικούς αντιπάλους.

Ο πρώτος πόλος έχει σχέση με το φως και την αθανασία. Είναι η σπίθα της συνείδησης που χαρίστηκε στον άνθρωπο. Είναι ένα θραύσμα αθανασίας από υπερανθρώπινες περιοχές που νοσταλγεί να γυρίσει στην Ιθάκη του. Είναι το έμβρυο που πασχίζει να γίνει παιδί και να γεννηθεί στον έξω κόσμο. Ο δεύτερος πόλος έχει σχέση με το σκοτάδι και τον θάνατο. Είναι ο θνητός, ο χωμάτινος, ο ψεύτικος, ο φτιασιδωμένος άνθρωπος. Είναι όλα αυτά τα σκουπίδια που συσσωρεύσαμε και έχουν δημιουργήσει μια πνιγηρή ατμόσφαιρα γύρω από το θείο έμβρυο προσπαθώντας να το θανατώσουν, προσπαθώντας να το εμποδίσουν να γεννηθεί.

Αγωνίζεται η σπίθα της συνείδησης να επιβιώσει από τη μέγγενη του σκοτεινού δακτυλίου που απειλεί να την στραγγαλίσει και να τη σβήσει. Αγωνίζεται η σπίθα να κρατηθεί, να δυναμώσει, να γίνει φωτιά. Το φορτίο διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο ανάλογα με την πυκνότητα του σκοτεινού δακτυλίου του, με την ένταση και την ορμή του φωτεινού πυρήνα του και με την εσωτερική εργασία που έχει πραγματοποιήσει.

Ο βουτηγμένος στην υποκρισία και το κοινωνικό ψέμα άνθρωπος, θα συνεχίσει να αγνοεί εκείνη την προερχόμενη απ’ την αγνή του φύση φωνή που σε στιγμές χαλάρωσης του νου του θα επιμένει να τον καλεί σε έναν άλλο τρόπο ζωής που να έχει αληθινό νόημα. Κύριο μέλημα του θα γίνει η επιβολή σιγής σ’ αυτή τη φωνή για να αποφύγει τις τύψεις για το ανόητο ξόδεμα της ζωής του, υπεραπασχολώντας τον νου του με διάφορες χωρίς νόημα δραστηριότητες. Η εσωτερική φωνή βέβαια, που προέρχεται όπως είπαμε από το αδιαμόρφωτο και αληθινό κομμάτι του εαυτού μας, δε θα σταματήσει ποτέ να ηχεί. Αντίθετα θα δυναμώνει όλο και περισσότερο σε μια προσπάθειά να διαλύσει την ψεύτικη περσόνα και να οδηγήσει τον άνθρωπο στο δύσβατο μονοπάτι της αυτογνωσίας. Αν αυτός εξαιτίας της ματαιοδοξίας του και της συνεχούς προσπάθειάς του να δείξει ότι είναι «κάποιος» εξακολουθεί να αδιαφορεί για το ψέμα μέσα στο οποίο αναλώνει τη ζωή του, η ένταση του διπολισμού μπορεί να τον οδηγήσει τελικά στα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, φαινόμενο που το βλέπουμε όλο και περισσότερο να εντείνεται στην εποχή μας. Αν αντίθετα συνειδητοποιήσει το μέγεθος της τραγικότητάς του, ο πόνος που θα φέρει αυτή η συνειδητοποίηση μπορεί να γίνει η αρχή της πορείας του προς την ουσιαστική πνευματική του μετεξέλιξη.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνει ο άνθρωπος που ενδιαφέρεται για την αυτογνωσία όταν παρατηρήσει αυτόν τον διπολισμό; Καταρχήν θα πρέπει να εκπαιδεύσει τον νου του να σιγεί για να καθαρίζει από τις ψευδαισθήσεις που δημιουργούν έναν συνεχόμενο θόρυβο με αποτέλεσμα να αποκρύπτουν την αλήθεια. Για να συμβεί αυτό οφείλει να ασκείται καθημερινά στο διαλογισμό. Θα πρέπει να ψάχνει μέσα του για να δει αν υπάρχει κάποιο μέρος του νου του καθαρό και αδιαμόρφωτο από σκέψεις, πεποιθήσεις, προκαταλήψεις. Τότε, ίσως αρχίσει, μόνος του πλέον, να συνειδητοποιεί ότι αυτός ο μαύρος δακτύλιος γύρω από το είναι του που επιμένει να λέει «εγώ» δεν είναι ο εαυτός του. Απλά προσποιείται ότι είναι. Ο πραγματικός εαυτός είναι αυτό το ψήγμα χρυσού που ασφυκτιεί στο βάθος της ύπαρξής του και κινδυνεύει να συνθλιβεί κάτω από τους πυκνούς και σκοτεινούς όγκους του εγωκεντρισμού. Έτσι θα αρχίσει να ωριμάζει πνευματικά. Θα αρχίσει να ασκείται στην τέχνη της αυτοπαρατήρησης που θα γίνεται όλο και πιο εξονυχιστική. Θα κατανοήσει ότι μόνον αυτός μπορεί να αποδομήσει τον σκοτεινό δακτύλιο που τον περιβάλλει καθώς αυτός είναι ο μοναδικός υπαίτιος της ύπαρξης του. Συγχρόνως θα αρχίσει να εστιάζει στο Άχρονο και να απορρίπτει το χρονικά περιορισμένο. Θα αρχίσει να ξεχωρίζει δηλαδή τα πρόβατα από τα ερίφια του ευαγγελίου. Όσο περισσότερο θα συγκεντρώνει την προσοχή του στον εσωτερικό φωτεινό πυρήνα του τόσο θα ενδυναμώνει το φως του. Όσο θα απορρίπτει τα απορρίμματα του σκοτεινού δακτυλίου που περιβάλλουν τον φωτεινό πυρήνα, τόσο περισσότερο φως θα ελευθερώνεται και θα ανέρχεται στην επιφάνεια.

Που τελειώνει αυτό το ταξίδι; Πότε φτάνουμε τελικά στην πολυπόθητη Ιθάκη; Όταν κάθε ίχνος μαυρίλας του σκοτεινού δακτυλίου αφομοιωθεί από το φως της συνειδητότητας. Όταν ολόκληρη η ύπαρξη μας λάμψει και πληρωθεί από το πυρ του ερεβοκτόνου θείου σπινθήρα μας. Τότε και μόνο τότε μπορεί ο πολεμιστής του φωτός να δηλώσει ικανοποιημένος. Τότε και μόνον τότε μπορεί να έλθει σε κοινωνία με το Απόλυτο των Απολύτων. Αυτός είναι ο Δρόμος. Αυτός είναι ο σκοπός, ο στόχος και το Τέλος. Η συνεχής αύξηση του φωτεινού πυρήνα και η διαρκής αποδυνάμωση του σκοτεινού δακτυλίου. Απαιτείται μεγάλη αυτοπειθαρχία και προσήλωση καθώς και έμπνευση αλλά και βοήθεια και στήριξη από αποφασισμένους συνοδοιπόρους του φωτός. Γι’ αυτό, θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό, τουλάχιστον στα πρώτα χιλιόμετρα αυτής της πορείας να περιορίσουμε στο ελάχιστο τις ενεργειακές συναλλαγές με ανθρώπους της πλάνης. Με τους ανθρώπους αυτούς που θυσιάζουν τον πραγματικό αλλά καταποντισμένο εαυτό τους για να ζήσουν το ψεύτικο, μ’ αυτούς που έχουν την έπαρση να κρίνουν και να κατακρίνουν οτιδήποτε είναι ανίκανοι να συλλάβουν και μ’ αυτούς που ο δήθεν εσωτερικός προβληματισμός τους δεν είναι παρά ένα μπερδεμένο κουβάρι χωρίς καν ρίζες που μοναδικό σκοπό έχει να κάνει φασαρία στην επιφάνεια για να τους δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι έχουν αξιόλογα ενδιαφέροντα και να τους κρατάει μακριά από κάθε γνήσιο προβληματισμό. Ο ειλικρινής αναζητητής της Αλήθειας ψάχνει συνοδοιπόρους που θα τον εμπνέουν στο συναρπαστικό ταξίδι της ζωής κι αν δεν μπορεί να τους βρει, παίρνει την απόφαση να βαδίσει μόνος του.

 Όταν στη λήθη με βλέπεις να ολισθαίνω
 όταν χαρίζομαι σ’ ότι αντιτίθεται σε Σένα
 Σκούντα με !
 Κέντα με !
 Ράπισε με !
 Μονάχα μη με λησμονείς
 μέχρι να φτάσω στην Αλήθεια μου.

…κι ύστερα είδαμε τη γύμνια μας
κι αποφασίσαμε να αλλάξουμε ζωή

OM-ing ~ Οργασμικός Διαλογισμός - Οι γυναίκες πληρώνουν για "fingering

"Ποιος δεν θα ήθελε να δέχεται ευχάριστα χάδια άνευ όρων στα γεννητικά του όργανα" γράφει ένας επαγγελματίας θεραπευτής του οργασμικού διαλογισμού για τα μαθήματα που παραδίδει.

Ο ίδιος αναφέρει πως αυτά τα μαθήματα θα σας κάνουν να αισθανθείτε καλύτερα επιδρώντας θετικά σε θέματα όπως η καλύτερη επικοινωνία με το σύντροφό σας και το χτίσιμο μιας βαθύτερης σχέσης και άνεσης με το σώμα σας.

Η σκέψη όμως πως κάποιος άγνωστος θα αγγίζει και θα "ψαχουελεύει" τρυφερά το αιδοίο σας, μάλλον δεν ακούγεται κάτι που θα χαρακτήριζε κανείς άνετη κατάσταση, αλλά, σύμφωνα με το Dazed, για χιλιάδες Λονδρέζους έχει γίνει μιας ζωτικής σημασίας συνήθεια για την ερωτική ζωή και την εφαρμόζουν μια φορά την εβδομάδα.

Η πρακτική είναι επίσης γνωστή ως OM (OM-ing) και έχει αρχίσει να γίνεται όλο και πιο δημοφιλής μεταξύ των γυναικών στη Βρετανική πρωτεύουσα. Η κάθε συνεδρία έχει διάρκεια 15 λεπτά και η διαδικασία έχει ως εξής:

Η γυναίκα που συμμετέχει στη συνεδρία εισέρχεται στην αίθουσα και γδύνεται από τη μέση και κάτω. Στη συνέχεια ξαπλώνει μπροστά στον άγνωστο "χειροπράκτη" και για τα επόμενα 15 λεπτά δέχεται χάδια και διείσδυση με τα δάχτυλα στον κόλπο και την κλειτορίδα της.

Ο στόχος είναι να υπάρξει μια κοινή εμπειρία διαλογισμού που συνδέεται με εμπειρία οργασμού. "Βγάζουμε το σεξ από το σκοτάδι, πάνω από τα σκεπάσματα, στο φως" εξηγεί η γιατρός Rachel Tayeb. "Παίρνουμε την πιο ισχυρή ώθηση, την ώθηση για οργασμό, και πετυχαίνουμε μια προσέγγιση με έναν εντελώς νέο τρόπο.

"Όταν κανείς μαθαίνει πως να χειρίζεται το αιδοίο τότε μπορεί να μεταχειριστεί καλύτερα όλο το σώμα της γυναίκας " συμπληρώνει. Γενικά τα σχόλια για ΟΜ-ing είναι διθυραμβικά και οι περισσότερες γυναίκες που το δοκίμασαν έχουν γίνει πιστές του και το προτείνουν η μία στην άλλη.

Πέρα από τη βελτίωση της σεξουαλικής ζωής τους κάνουν λόγο για θεαματικά αποτελέσματα στη λίμπιντο και αγχολυτικές ιδιότητες. Ο οργασμικός διαλογισμός μπορεί λοιπόν, να ακούγεται σαν ένα παράξενο, και άβολο κόνσεπτ, αλλά η επιτυχία του έχει κλείσει τα στόματα των επικριτών.

Η πρακτική «ανακαλύφθηκε» από την χαρισματική ακαδημαϊκό Nicole Daedone και έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο με μεγάλη επιτυχία, προσφέροντας μια νέα μορφή σεξουαλικού "Διαφωτισμού" σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που την εφαρμόζουν.

Παρά το γεγονός ότι το ΟΜ είναι ως επί το πλείστον προνόμιο για τις γυναίκες, η TurnON, το επίσημο τμήμα της Βρετανίας προσφέρει επίσης μαθήματα για τους άνδρες που αισθάνονται πως θέλουν να μάθουν πολύ περισσότερα πράγματα για τον γυναικείο οργασμό και την τεχνική αυτή. Η πρώτη συνεδρία κοστίζει περίπου 147 βρετανικές λίρες, αλλά στη συνέχεια τα χρήματα είναι πολύ λιγότερα μια και γίνεστε συνδρομητής στις τάξεις και μπορεί κανείς να εφαρμόζει δωρεάν την πρακτική με όποιον άλλο έχει κάνει την πρώτη συνεδρία.

Ο βησιγότθος κατακτητής Αθήνας και Ρώμης, Αλάριχος

llalrraaiiccihh9Όταν ένας άγνωστος εχθρός της βόρειας βαλκανικής θα περνούσε για άλλη μια φορά τις Θερμοπύλες, το όνομα του ηγέτη του θα γινόταν γνωστό σε Ανατολική και Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ως το νέο συνώνυμο του τρόμου.

Ο Αλάριχος Α’ ενσάρκωσε το αποκαλούμενο «γερμανικό πρόβλημα» της διαιρημένης Ρώμης, φέρνοντας αναταραχή στους διαδόχους του Μεγάλου Θεοδόσιου σε Ανατολή (Αρκάδιος) και Δύση (Ονώριος). Όταν το γοτθικό φύλο του, που είχε ήδη εγκατασταθεί στη σημερινή βόρεια Βουλγαρία με φιρμάνι του Θεοδόσιου και υπηρετούσε μισθοφορικά στον στρατό της αυτοκρατορίας, απέκτησε για αρχηγό τον στρατηγό Αλάριχο, τότε οι τρομακτικοί Βησιγότθοι θα έβαζαν σκοπό να φέρουν την καταστροφή και τον όλεθρο τόσο στην Ελλάδα όσο και την Ιταλία, εκμεταλλευόμενοι ιδανικά τις έριδες των δύο τμημάτων της αυτοκρατορίας.

Λέγεται ότι ο Αρκάδιος έδιωξε τον στρατό που του έστειλε ο Ονώριος επειδή τον φοβόταν, ο δε Ονώριος κλείστηκε στη Ραβέννα για να τον προστατεύσουν τα γύρω έλη, αφήνοντας ανενόχλητο τον Αλάριχο να λεηλατεί την Πελοπόννησο και (κάποια χρόνια αργότερα) να λαφυραγωγεί τη Ρώμη ως επιδρομέας. Ο Αλάριχος, που θα αποκτούσε τελικά το προσωνύμιο «Μέγας», εκστράτευσε εναντίον της Θράκης και της Μακεδονίας, απειλώντας ακόμα και τη Βασιλεύουσα, αν και άλλαξε τελικά σχέδια και στράφηκε προς την Ελλάδα: διέσχισε τη Θεσσαλία και έφτασε διαμέσου των Θερμοπυλών στην Κεντρική Ελλάδα, λεηλατώντας και καταστρέφοντας Αττική και Βοιωτία. Αν και αυτή που υπέφερε περισσότερο από την επιδρομική μανία των Βησιγότθων ήταν η Πελοπόννησος, με την Κόρινθο, το Άργος, τη Σπάρτη και άλλες πόλεις και οικισμούς να μετατρέπονται σε ερείπια.

Κατόπιν ο Αλάριχος στράφηκε στην Ήπειρο, κυνηγημένος πια από τον Στηλίχωνα της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αν και ο αυτοκράτορας Αρκάδιος έστεψε με στρατιωτικούς τίτλους και τίμησε εκτεταμένα τον άνθρωπο που είχε λεηλατήσει τις ελληνικές επαρχίες της αυτοκρατορίας! Ο Αλάριχος έπαψε να απειλεί λοιπόν την βυζαντινή πλευρά και στράφηκε τώρα στη δυτική, πολιορκώντας τελικά τη Ρώμη και λεηλατώντας τη για τρεις ημέρες.

Η εισβολή στην αιώνια πόλη τον Αύγουστο του 410 μ.Χ. θα προοιώνιζε την ηχηρή πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όντας το πρώτο βάρβαρο πόδι που πατούσε κατακτητικά τη Ρώμη εδώ και 800 χρόνια! Όσο για την εκδικητική μανία του Αλάριχου κατά των μέχρι πρότινος ρωμαίων συμμάχων του, δεν ήταν παρά η απροθυμία του Θεοδόσιου να του αναγνωρίσει δικαιώματα γης, παρά το γεγονός ότι ο Αλάριχος θυσίασε τους μισούς από τους 20.000 Βησιγότθους του για να υπερασπιστεί τα εδάφη της αυτοκρατορίας από τις επιδρομές των Φράγκων…

Πρώτα χρόνια
Ο Αλάριχος Α’ γεννιέται περί το 370 μ.Χ. μέσα σε ισχυρή οικογένεια της γερμανικής νομαδικής Φυλής των Βάλτων της Βόρειας Ευρώπης, η οποία είχε ήδη αποκτήσει εθνική συνείδηση και ονομαζόταν πλέον Γοτθική Φυλή. Οι Βησιγότθοι (οι Γότθοι της Δύσης δηλαδή, σε αντιδιαστολή με τους Γότθους της Ανατολής, τους Οστρογότθους), κατέβηκαν στα νότια της Ευρώπης για να γλιτώσουν από τις επιδρομές των Ούννων και ήρθαν έτσι σε επαφή με τον ελληνορωμαϊκό κόσμο, αν και όχι ειρηνικά.

Η μετακίνηση των Γότθων θα διαρκέσει για περισσότερο από ενάμιση αιώνα («Επιδρομές των Βαρβάρων») και θα μετρήσει πολλές μάχες με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αν και στην εποχή που μας ενδιαφέρει ο Μέγας Θεοδόσιος είχε καταφέρει να συνάψει ειρήνη με τους Βησιγότθους (382 μ.Χ.), μετά την πετυχημένη εκστρατεία των τελευταίων στην Αδριανούπολη, δίνοντάς τους εδάφη στον Βόσπορο, τη Φρυγία και τη Θράκη. Οι ειρηνικοί πια Γότθοι λειτουργούσαν τώρα ως ομόσπονδοι (σύμμαχοι δηλαδή) της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οφείλοντας στρατιωτική υπηρεσία στον αυτοκράτορα για την άμυνα των συνόρων του κράτους από τους άλλους βαρβάρους.

Εκχριστιανισμένοι και σε επαφή με το μεγαλείο Ρώμης και Βυζαντίου, οι Βησιγότθοι ζούσαν με τις δικές του συνήθειες στη σημερινή βόρεια Βουλγαρία από το 376 μ.Χ. και μέσα στο πλαίσιο αυτό γεννιέται ο Αλάριχος, πιθανότατα στις εκβολές του Δούναβη, ως γιος τοπικού αφέντη της φυλής. Ο Αλάριχος ήταν έτσι κληρονομικός ηγεμόνας των Βησιγότθων και παράλληλα με τα καθήκοντά του ως κύριος της φυλής υπηρετεί στις ρωμαϊκές λεγεώνες κάτω από τις διαταγές αρκετών ρωμαίων στρατηγών, πριν γίνει έμπιστος του σπουδαίου γότθου στρατηγού Γαϊνά.

Γρήγορα θα διακριθεί για τα στρατιωτικά του χαρίσματα και θα μετατραπεί σε αρχηγό όλων των Φοιδεράτων (βάρβαρων συμμάχων), ενώ αργότερα θα γίνει και στρατιωτικός διοικητής του Ιλλυρικού. Ο Αλάριχος και οι βάρβαροι σύμμαχοί του (Οστρογότθοι, Βησιγότθοι και άλλοι Φοιδεράτοι) υπερασπίστηκαν με ανδρεία τα σύνορα της Ανατολικής Αυτοκρατορίας στη Συρία κατά των Ούννων (386-387) παρέχοντας τεράστια βοήθεια στον Θεοδόσιο. Λέγεται ότι σε εκείνες τις μάχες ο Αλάριχος έπιασε αιχμάλωτο έναν νεαρό ευγενή των Ούννων, κάποιον Αττίλα, τον οποίο κράτησε κοντά του και εκπαίδευσε προσωπικά συμβάλλοντας τα μέγιστα στη γέννηση της «Μάστιγας του Θεού»!

Όπως κι αν έχει, η κατάσταση άλλαξε δραματικά για τους γότθους συμμάχους του Βυζαντίου μετά τον θάνατο του Θεοδόσιου το 395 μ.Χ., όταν ο Αλάριχος αναλαμβάνει την ηγεσία των Βησιγότθων και αξιώνει πια περισσότερα για τον λαό του, μιας και ο Θεοδόσιος είχε ξεχάσει βολικά να τον ευχαριστήσει για τις υπηρεσίες που προσέφεραν οι Γότθοι στην υπεράσπιση των συνόρων του Βυζαντίου. Οι Βησιγότθοι εξεγείρονται και ξεκινούν επιδρομές και λεηλασίες πιστεύοντας πως έτσι θα αποσπούσαν δικαιώματα γης και χρυσό.

Αφού είδε τις περιπέτειες των εξεγέρσεων του Γαϊνά και του επίσης Γότθου Φραβίττα και τη διχαλωτή γλώσσα του νέου αυτοκράτορα Αρκάδιου, ο Αλάριχος ανακαλεί τη συμμαχία με το Βυζάντιο και είναι έτοιμος να ζητήσει εκδίκηση…

Η αιματοβαμμένη εκστρατεία στην Ελλάδα
Ο Αλάριχος εκστράτευσε λοιπόν εναντίον της Θράκης και της Μακεδονίας επιφέροντας έναν ληστρικό ανταρτοπόλεμο που δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει ικανοποιητικά ο οργανωμένος βυζαντινός στρατός. Αφού λεηλάτησε και έκαψε τη Θράκη, ο Αλάριχος έφτασε να απειλεί ακόμα και την πρωτεύουσα, όταν επενέβη διπλωματικά ο Ρουφίνος και του άλλαξε τα σχέδια. Ο Γαλάτης Ρουφίνος, επίτροπος του 17χρονου Αρκάδιου και διορισμένος από τον ίδιο τον Θεοδόσιο, καθυστέρησε τον Αλάριχο με δήθεν διαβουλεύσεις ώστε να καταφτάσει στη Θράκη ο επίσης βάρβαρος επίτροπος του Ονόριου, Στηλίχωνας, που ήταν εκτός των άλλων και τρομερός στρατηγός.

Όταν αποβιβάστηκε ο Στηλίχων με τις ρωμαϊκές λεγεώνες του στη Θεσσαλονίκη, ο Αλάριχος ξεκίνησε την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, αν και μέχρι τότε η διπλωματία του Ρουφίνου θα απέδιδε καρπούς: ο αυτοκρατορικός επίτροπος πείθει τον βάρβαρο ηγέτη να στραφεί στην εύκολη στην προέλασή του Ελλάδα, αφήνοντας ανέγγιχτη τη Βασιλεύουσα.

Την ίδια ώρα, ο Στηλίχωνας ανακαλείται στη Ρώμη, αφήνοντας έτσι τον δρόμο διάπλατα ανοιχτό για το βησιγοτθικό πλιάτσικο και τις σφαγές στον ελληνικό χώρο. Ο Ρουφίνος ήξερε το σχέδιο της Δυτικής Αυτοκρατορίας για προσάρτηση της Ελλάδας στη Ρώμη, κι έτσι αποφάσισε να τους παραδώσει ερείπια, σώζοντας ταυτοχρόνως την πρωτεύουσα του Βυζαντίου. Ανενόχλητος λοιπόν ο Αλάριχος, περνά από τη Θεσσαλία και καταφτάνει στην Κεντρική Ελλάδα καταστρέφοντας, καίγοντας και λεηλατώντας τα πάντα στο πέρασμά του και δίνοντας λίγο πολύ τέλος στο μεγαλείο της αρχαίας Ελλάδας. Ο ιστορικός Ζώσιμος γράφει ότι η καταστροφή που επέφεραν οι χριστιανοί Βησιγότθοι στους ναούς των Εθνικών ήταν κίνηση προμελετημένη και έτυχε μεγάλης συνδρομής από τους χριστιανούς αρειανούς μοναχούς (στην αίρεση του Αρείου ανήκαν και οι Βησιγότθοι).

Όπως κι αν έχει η ιστορική αλήθεια, η επιδρομική μανία του Αλάριχου στον ελλαδικό χώρο έλεος δεν γνώριζε: ο Πειραιάς έπεσε στα χέρια των βαρβάρων και γνώρισε εκτεταμένες καταστροφές, αν και εντελώς αναπάντεχα ο Αλάριχος δεν κινήθηκε κατά της Αθήνας. Όπως αναφέρει ο ειδωλολάτρης ιστορικός Ζώσιμος, ο Αλάριχος, πολιορκώντας τα τείχη των Αθηνών με τον στρατό του, είδε τη θεά Αθηνά οπλισμένη και τον ήρωα της Τροίας Αχιλλέα να στέκονται μπροστά στα τείχη. Η έκπληξη που προκάλεσε στον Αλάριχο αυτή η υπερφυσική εμφάνιση υπήρξε τέτοια που είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί η ιδέα της εισβολής στην Αθήνα.

Παρά την υπερβολή του ενθουσιώδη Εθνικού Ζώσιμου όμως, η αλήθεια είναι ότι ο Αλάριχος δεν πείραξε τα έργα τέχνης των Αθηνών πιθανότατα από τον θαυμασμό του. Τα αθάνατα μνημεία της Κλασικής Εποχής λέγεται ότι τα αποκάλεσε «έργα των θεών» και δεν θέλησε να τα αγγίξει. Ασφαλέστερο βέβαια για τη χάρη που έδειξε ο Αλάριχος στην Αθήνα είναι η άμεση συνθηκολόγηση της πόλης, κάτι που επέφερε την εκτόνωση του μένους του.

Δεν έδειξε βέβαια την ίδια αβρότητα στη ληστρική του λαίλαπα κατά της Αττικής, της Βοιωτίας και της Πελοποννήσου, καθώς Κόρινθος, Μέγαρα, Άργος, Σπάρτη και πολλές ακόμα πόλεις έζησαν την καταστρεπτική του μανία. Ο Αλάριχος δεν ήθελε να κατακτήσει την Ελλάδα, αλλά να επιφέρει εκτεταμένες φθορές ώστε να πετύχει τον βασικό του στόχο: την πίεση στον Αρκάδιο για αναγνώριση κυριαρχικών και εδαφικών δικαιωμάτων στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας του. Γι’ αυτό και ο αυτοκράτορας τον έστεψε στρατιωτικό γενικό διοικητή του Ιλλυρικού (magister militum per Illyricum) το 397, για να κατευνάσει πιθανότατα το φονικό του μένος.

Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι ο Αρκάδιος προσέφερε αξιώματα στον Αλάριχο για να ανακόψει τη νέα απόπειρα της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας να αποβιβαστεί στην Ελλάδα και να ανακόψει την επέλαση των Βησιγότθων. Πράγματι, το 397 μ.Χ. ο Στηλίχωνας αποβιβάστηκε και πάλι στον ελλαδικό χώρο (Κορινθιακό Κόλπο) και εγκλώβισε τον Αλάριχο στα βουνά μεταξύ Ηλείας και Αρκαδίας, όταν ανακλήθηκε και πάλι πίσω!

Η απροσδόκητη μεταβολή του ώστε να εγκαταλείψει τα εδάφη της Ανατολικής Αυτοκρατορίας θα άφηνε για άλλη μια φορά τον βησιγότθο ηγεμόνα ανενόχλητο να συνεχίσει τη βαρβαρική επιδρομή του στην Ήπειρο, παρά το γεγονός ότι ο Στηλίχων ήταν ο μόνος που διείδε το μέλλον: όταν ο Αλάριχος δεν θα είχε τι άλλο να καταστρέψει στο Βυζάντιο, θα στρεφόταν κατά της Ρώμης…

Η λεηλασία της Ρώμης και το τέλος
Την ώρα που οι Δυτικοί προετοιμάζονταν για την επίθεση του Αλάριχου, εκείνος έφτιαχνε νέα όπλα στις πόλεις του Ιλλυρικού που πλέον έλεγχε με τις αυτοκρατορικές ευλογίες του Αρκάδιου. Τώρα ήταν βασιλιάς όλων των Βησιγότθων (από το 400 μ.Χ.)! Οι άντρες του, μισθοφόροι των Ρωμαίων εδώ και χρόνια, ήταν καλά εκπαιδευμένοι και λυσσούσαν πλέον για νέα επιδρομή, ανοίγοντας έτσι την όρεξη του βησιγότθου ηγεμόνα να εισβάλει στην Ιταλία το 401.

Παρά το γεγονός ότι η πρώτη του αυτή απόπειρα στέφθηκε από αποτυχία, μιας και αναχαιτίστηκε από τον Στηλίχωνα στην Πολεντία το 402 και αναγκάστηκε να αποσυρθεί από την ιταλική χερσόνησο, ο Αλάριχος δεν θα καθόταν στα αυγά του. Αφού έκανε και μια δεύτερη απόπειρα εισβολής που συνάντησε την ίδια αποτυχημένη μοίρα, αν και απέσπασε τώρα μεγάλες εισφορές εκ μέρους της Συγκλήτου, καραδοκούσε στο Ιλλυρικό για την κατάλληλη ευκαιρία, ξέροντας προφανώς ότι οι δολοπλοκίες Ανατολικών και Δυτικών δεν θα αργούσαν να του την παρέχουν. Και είχε φυσικά δίκιο.

Με εντολή του αυτοκράτορα, ο Στηλίχων δολοφονείται τον Αύγουστο του 408 και το βαρβαρικό αίσθημα της Ρώμης ξεχειλίζει. Βρίσκοντας νέους και απροσδόκητους συμμάχους εντός Ιταλίας, ο Αλάριχος εκστρατεύει και τρίτη φορά κατά της Ρώμης, έχοντας περισσότερους από 30.000 ρωμαίους βάρβαρους (Γότθοι, Ούννοι και Αλανοί) στο πλευρό του. Ο σφαγιασμός των οικογενειών τους από τον Ονόριο έδωσε τη χαριστική βολή, καθώς το βαρβαρικό στρατιωτικό σώμα δεν θα μπορούσε να το αφήσει αυτό αξεπλήρωτο.

Ο Φλάβιος Ονώριος απέρριψε μάλιστα τις ειρηνευτικές αποστολές του Αλάριχου στη Ραβέννα όπου είχε καταφύγει ο δυτικός αυτοκράτορας, οι οποίες ζητούσαν απλώς εδαφικά προνόμια, κι έτσι οι Βησιγότθοι συγκεντρώθηκαν έξω από τα τείχη της Αιώνιας Πόλης αποκλείοντας τις εξόδους της. Οι Συγκλητικοί του προσέφεραν τις αξιώσεις που ζητούσε και ο Αλάριχος υποχώρησε, αν και σύντομα οι Ρωμαίοι εξέλαβαν την οπισθοχώρησή του ως αδυναμία και αθέτησαν τις υποσχέσεις τους.

 Κι έτσι το 409 οι Βησιγότθοι εκστράτευσαν και πάλι κατά της Ρώμης και αυτή τη φορά ήταν ανένδοτοι στις διαβουλεύσεις. Δεν μπορούσε όμως να διαβεί τα απόρθητα για τον στρατό του τείχη της, κι έτσι έβαλε να τη νικήσει με την πείνα και τις αρρώστιες από τον οριστικό αποκλεισμό της. Η πόλη έπεσε γιατί ο αυτοκράτορας, που είχε διαφύγει και πάλι στη Ραβέννα, αρνήθηκε να πληρώσει τα τσουχτερά λύτρα που ζητούσε ο Αλάριχος.

Στις 24 Αυγούστου του 410, οι πύλες της Ρώμης άνοιξαν από τον λαό που λιμοκτονούσε και για τρεις μέρες τα στρατεύματα του Αλάριχου λεηλάτησαν την πόλη, η οποία δεν είχε πατηθεί από ξένο εχθρό εδώ και 800 χρόνια! Παρά τις εκτεταμένες καταστροφές και το απίστευτο σε έκταση πλιάτσικο του Αλάριχου, οι Βησιγότθοι του έδειξαν έλεος στον πληθυσμό. Ο βησιγότθος στρατηλάτης επέβαλε νέο αυτοκράτορα της Ρώμης τον έπαρχο Άτταλο, ο οποίος και εκπλήρωσε τον μακροχρόνιο πόθο του Αλάριχου διορίζοντάς τον τελικά γενικό αρχηγό όλων των στρατευμάτων της Δύσης!

Η ιστορία της Ρώμης θα τελείωνε εκεί αν δεν κατέφταναν μαγικά ρωμαϊκές λεγεώνες από τα νότια και αν δεν εκδηλωνόταν στάση στο εσωτερικό του πολυσυλλεκτικού βαρβαρικού στρατού του Αλάριχου. Ο Βησιγότθος καθαιρεί τον Άτταλο και μετακινείται προς τα νότια της Ιταλίας, καίγοντας και λεηλατώντας. Τον επόμενο ενάμιση χρόνο θα τον περάσει χωρίς αντίσταση ο Αλάριχος στην κεντρική Ιταλία, έχοντας πια στο στόχαστρο τη Βόρεια Αφρική!

Τώρα οι Γότθοι και οι ιταλοί σύμμαχοί τους έφτιαχναν πλοία για να περάσει ο Αλάριχος στη Σικελία και από κει στην πλούσια και παρθένα κατακτητικά Βόρεια Αφρική. Η πρώτη αποστολή όμως στη νότια Ιταλία έμελλε να καταστραφεί από τα μανισμένα νερά της Μεσογείου, αν και δεύτερη δεν θα γινόταν, καθώς μέχρι τότε ο Αλάριχος ο Μέγας θα συναντούσε τον χαμό του, αφήνοντας την τελευταία του πνοή το 412 μ.Χ., πιθανότατα από κάποια χρόνια νόσο.

Οι Βησιγότθοι του τράβηξαν ξανά τον δρόμο του βορρά…

Νέες για πάντα: Ανακαλύφθηκε ένζυμο που παίζει ρόλο- "κλειδί" στη γήρανση του δέρματος!

Μια νέα οδό αντιγηραντικής θεραπείας ανοίγει η ανακάλυψη από Βρετανούς επιστήμονες ενός μεταβολικού ενζύμου στο ανθρώπινο δέρμα, η δράση του οποίου εξασθενεί πολύ με την πάροδο του χρόνου.
 
Το ένζυμο παίζει ρόλο-κλειδί στο να διατηρεί νεανικό το δέρμα, συνεπώς θα ήταν σημαντικό αν μπορούσε να βρεθεί ένας τρόπος, μέσα από φάρμακα ή κρέμες, ώστε το εν λόγω ένζυμο να συνεχίζει τη δράση του απρόσκοπτα και σε προχωρημένη ηλικία, πράγμα που θα συγκρατούσε ή και θα ανέστρεφε τη διαδικασία γήρανσης του δέρματος.
 
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ, με επικεφαλής τον καθηγητή μοριακής δερματολογίας Μαρκ Μπιρτς-Μάκιν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό δερματολογίας "Journal of Investigative Dermatology", ανέφεραν ότι το ένζυμο με την ονομασία «μιτοχονδριακό σύμπλεγμα ΙΙ», δρα στα μιτοχόνδρια των δερματικών κυττάρων.
 
Η διαχρονική δραστηριότητα του ενζύμου παρακολουθήθηκε σε 27 άτομα ηλικίας έξι έως 72 ετών και διαπιστώθηκε ότι μειώνεται σημαντικά, όσο γερνάει κανείς. Ανέκαθεν υπήρχε η υποψία ότι τα μιτοχόνδρια, τα οποία είναι τα «εργοστάσια» παραγωγής ενέρειας μέσα στα κύτταρα, παίζουν ρόλο στη γήρανση, αλλά δεν ήταν σαφής ο ακριβής ρόλος τους.
 
Η έρευνα πλέον θα επικεντρωθεί στο πώς θα ενισχυθεί η δραστηριότητα του εν λόγω ενζύμου. «Έχουμε πλέον ένα στόχο, ένα βιοδείκτη, για την ανάπτυξη αντιγηραντικών θεραπειών και καλλυντικών κρεμών, που μπορεί να ‘φρενάρουν' την μείωση της βιοενέργειας του δέρματος, καθώς τα σώματά μας γερνάνε και οι επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες αυξάνονται», δήλωσε ο Μπιρτς-Μάκιν.

"Επανάσταση" στην ιατρική: Δημιούργησαν ζωή με σπερματοζωάρια «του σωλήνα»

Κινέζοι επιστήμονες δημιούργησαν σπερματοζωάρια στο εργαστήριό τους, τα οποία κάνουν σωστά στη «δουλειά» τους, αφού έφεραν στη ζωή υγιή ποντικάκια.
 
Το σημαντικό επίτευγμα στο πεδίο της αναπαραγωγικής βιολογίας και της αναγεννητικής ιατρικής, εφόσον επαναληφθεί και σε ανθρώπους, μπορεί να ανοίξει το δρόμο σε νέες θεραπείες για την υπογονιμότητα, η οποία προκαλείται από αντικαρκινικές θεραπείες, λοιμώξεις ή εκ γενετής προβλήματα.
 
Οι κινέζοι ερευνητές ξεκίνησαν με εμβρυικά βλαστικά κύτταρα, τα οποία -με τη βοήθεια ενός «κοκτέιλ» χημικών ουσιών, ορμονών και ιστού όρχεων- μετέτρεψαν μετά από δύο εβδομάδες σε σπερματοζωάρια, ικανά να γονιμοποιήσουν ωάρια θηλυκού ποντικιού. Τα επί 15 μήνες υγιή ποντικάκια αργότερα γέννησαν, με τη σειρά τους, άλλους επίσης υγιείς απογόνους.
 
 
Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Ζωολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, με επικεφαλής τον καθηγητή Σιάο-Γιανκ Ζάο του Τμήματος Αναπτυξιακής Βιολογίας της Σχολής Ιατρικών Επιστημών του Νοτίου Ιατρικού Πανεπιστημίου στη Γκουανκτζού, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κυτταρικής βιολογίας "Cell Stem Cell".
 
Η δημιουργία σπερματοζωαρίων στους όρχεις είναι από τις πιο πολύπλοκες βιολογικές διαδικασίες στο σώμα και στα περισσότερα θηλαστικά απαιτεί πάνω από ένα μήνα.
 
Οι Κινέζοι δεν δημιούργησαν τα ώριμα επιμήκη σπερματοζώαρια (με το κεφάλι και την γνώριμη ουρά), αλλά ένα προστάδιό τους, τις στρογγυλές σπερματίδες, που δεν μπορούν να κολυμπήσουν. Όμως είχαν υποστεί την αναγκαία κυτταρική διαίρεση (μείωση) και είχαν τις κατάλληλες γενετικές πληροφορίες, έτσι ήταν δυνατό να εισαχθούν με επιτυχία στα ωάρια μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης.
 
Θα ακολουθήσουν πειράματα σε μεγαλύτερα ζώα (πιθήκους). Ο Ζάο αναγνώρισε ότι, προτού κάτι ανάλογο γίνει σε ανθρώπους, πρέπει «να αντιμετωπισθούν οι ηθικές ανησυχίες» και «να αποκλεισθούν προηγουμένως οι πιθανοί κίνδυνοι».
 
Ένα άλλο πρόβλημα που πρέπει να ξεπερασθεί, είναι ότι οι ενήλικοι άνθρωποι δεν έχουν εμβρυικά κύτταρα, ώστε να χρησιμεύσουν ως πρώτη ύλη για τα εργαστηριακά σπερματοζωάρια. Μία εναλλακτική λύση θα ήταν, αντί εμβρυικών, η χρήση δερματικών κυττάρων που θα αναπρογραμματισθούν για να γίνουν πολυδύναμα εμβρυϊκού τύπου κύτταρα.
 
Άλλοι επιστήμονες, κυρίως Ιάπωνες, που επίσης προσπαθούν να δημιουργήσουν εργαστηριακό σπέρμα, δήλωσαν ότι θα προσπαθήσουν να αναπαράγουν το κινεζικό επίτευγμα. Εμφανίσθηκαν πάντως πιο επιφυλακτικοί για την κινεζική ανακοίνωση και επεσήμαναν ότι και άλλες φορές στο παρελθόν έχουν γίνει παρόμοιες ανακοινώσεις, αλλά στη συνέχεια δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθούν σε άλλα εργαστήρια.
 
Δήλωσαν επίσης ότι είναι αβέβαιο κατά πόσο οι τεχνητές (εργαστηριακές) ανώριμες σπερματίδες όντως συμπεριφέρονται ακριβώς όπως τα ώριμα σπερματοζώαρια, κάτι που θα φανεί στα ποντίκια μόνο σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Από την πλευρά τους, οι Κινέζοι ερευνητές δήλωσαν ότι ακολούθησαν όλες τις διεθνείς προδιαγραφές που συμφωνήθηκαν το 2014 και ότι έτσι είναι «πολύ σίγουροι» πως το επιστημονικό πρωτόκολλο τους είναι δυνατό να επαναληφθεί και σε άλλα εργαστήρια.
 
Η υπογονιμότητα αφορά περίπου το 15% των ζευγαριών και στο ένα τρίτο των περιπτώσεων ευθύνεται κυρίως ο άνδρας. Μια γαλλική εταιρεία πρόσφατα είχε ισχυρισθεί πως ήταν η πρώτη που είχε παράγει ανθρώπινα σπερματοζωάρια, όμως δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει την έρευνά της.

Διαγράφουν την μνήμη για να καταπολεμήσουν τον εθισμό στα ναρκωτικά

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης πραγματοποίησαν ένα αμφιλεγόμενο πείραμα, προσπαθώντας να διαγράψουν μνήμες από ποντίκια. Μελλοντικός τους στόχος είναι η καταπολέμηση του εθισμού στα ναρκωτικά.

Μια μέθοδος που θυμίζει κάτι από την ταινία «Η Αιώνια Λιακάδα Ενός Καθαρού Μυαλού», όπου όσοι είχαν ερωτική απογοήτευση απευθύνονταν σε μια ιατρική ομάδα ώστε να διαγράψει την μνήμη του πρώην συντρόφου τους.

Η πιθανή, μελλοντική καταπολέμηση του εθισμού – Διαγράφοντας την μνήμη

Η καταπολέμηση του εθισμού στα ναρκωτικά αποτελεί άθλο για τους ναρκομανείς. Οχι μόνο επειδή διατηρούν έναν σχεδόν ανυπέρβλητο πόθο για την εκάστοτε ουσία, αλλά διότι ολόκληρη η ζωή τους είναι γεμάτη από συνήθειες που τους ωθούν την χρήση. Συγκεκριμένα άτομα, μέρη, δραστηριότητες ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να έχει συνδεθεί στο μυαλό ενός ναρκομανή με την χρήση ναρκωτικών.

Ενώ λοιπόν υπάρχουν κέντρα απεξάρτησης που μπορούν να βοηθήσουν έναν, ενδεχομένως μικρό, αριθμό των χρηστών, δεν υπάρχει τρόπος ώστε αυτοί να μπορέσουν να αποβάλουν συνολικά την συνήθεια. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που ασχολήθηκαν γύρω από το συγκεκριμένο θέμα, έκαναν μια πολύ σημαντική πειραματική ανακάλυψη, η οποία όμως είναι σε ένα βαθμό... αμφιλεγόμενη.

Δουλεύοντας πάνω σε ποντίκια, οι επιστήμονες κατάφεραν να διαγράψουν από την μνήμη τους συγκεκριμένα σημεία που είχαν συνδεθεί στο μυαλό τους με την χρήση κοκαΐνης. Η μελέτη τους δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Nature Neuroscience και άνοιξε τον δρόμο για μια καινούργια μέθοδο αντιμετώπισης του εθισμού στα ναρκωτικά, που όμως πατάει στα όρια της βιοηθικής.

Στο πείραμα τους, αφού έθισαν τα ποντίκια στην κοκαΐνη, οι ερευνητές εντόπισαν την περιοχή του εγκεφάλου που συνδέει την επιθυμία για το ναρκωτικό, με την τοποθεσία όπου τους το προσέφεραν. Η εν λόγω περιοχή ονομάζεται «ιππόκαμπος» και έχει παρατηρηθεί ως η περιοχή που συνδέεται με την μνήμη και την χωρική πλοήγηση. Μάλιστα, τοποθετώντας μια ειδική χημική ουσία στον οργανισμό των ποντικιών, οι άνθρωποι του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ξεχώρισαν τους 133 νευρώνες που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος.

Χρησιμοποιώντας την τεχνική της οπτογενετικής, δηλαδή ουσιαστικά «φωτίζοντας» με μεγάλη προσοχή τις 133 περιοχές, οι επιστήμονες απενεργοποίησαν την δράση τους, για να δουν πως πλέον τα ποντίκια δεν κατευθύνονταν στο σημείο που τους τοποθετούσαν την κοκαΐνη. Με λίγα λόγια, οι επιστήμονες κατάφεραν να τροποποιήσουν την μνήμη των τρωκτικών, βοηθώντας τα να... ξεχάσουν τα ναρκωτικά.

Είναι σωστό να «πειράζει» κανείς τον ανθρώπινο εγκέφαλο; – Ενα θέμα βιοηθικής

Αυτό δεν είναι το πρώτο πείραμα διαγραφής μνήμης που πραγματοποιείται. Η τροποποίηση των αναμνήσεων είναι μια μέθοδος που τελευταία εξετάζεται από τους επιστήμονες, αφήνοντας όμως πολλά ερωτηματικά. Είναι σωστό να διαγράφει κανείς τα βιώματα του, ή ακόμα και τις υποσυνείδητες συνήθειες του; Εστω πως είναι.

Είναι ασφαλές να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά μια τέτοιου είδους τακτική, από την στιγμή που έχουμε πολύ λίγες γνώσεις γύρω από την λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου; Και τι θα συμβεί αν η οπτογενετική δεν πάει όπως περιμένουν οι επιστήμονες και απενεργοποιηθούν κάποιοι λάθος νευρώνες;

Ακόμα και να υποθέσουμε όμως πως όλοι αυτοί οι προβληματισμοί ξεπερνιούνται. Η καταπολέμηση του εθισμού στα ναρκωτικά θα είναι μια θετική πλευρά του κλάδου της οπτογενετικής. Γνωρίζοντας όμως πως μπορεί κάποιος να επέμβει στον εγκέφαλο του, διαγράφοντας ο,τι επιθυμεί, δεν είναι πιθανόν η χρήση της οπτογενετικής επεκταθεί σε ακόμα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα;

Ακόμα φυσικά είναι πολύ νωρίς ώστε να βγει οποιοδήποτε συμπέρασμα, αφού οι επιστήμονες βρίσκονται σε πρωτογενές πειραματικό επίπεδο. Οι πειραματισμοί τους όμως, πατώντας πάνω στα όρια της βιοηθικής, είναι ικανοί να προκαλέσουν ποικίλα σχόλια.

Νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι οι σπόγγοι είναι τα πρώτα ζώα της Γης

spoggosΟι πρώτοι εκπρόσωποι του ζωικού βασιλείου, από τους οποίους κατάγονται και οι άνθρωποι, πιστεύεται εδώ και δεκαετίες ότι ήταν οι ταπεινοί σπόγγοι. Πρόσφατα παρουσιάστηκαν κάποιες μελέτες που αμφισβητούσαν την τοποθέτηση των σπόγγων στην κορυφή του εξελικτικού δέντρου. Ερευνητική ομάδα από το ΜΙΤ πραγματοποίησε μια νέα μελέτη τα ευρήματα της οποίας στηρίζουν την άποψη ότι οι σπόγγοι είναι τα αρχαιότερα ζώα της Γης.


Το δέντρο
To δέντρο της ζωής στη Γη, όπως το σχεδιάζουν οι εξελικτικοί βιολόγοι, χωρίζει το βασίλειο των ζώων σε 35 ομάδες ή «φύλα». Το αρχαιότερο από τα φύλα αυτά πιστεύεται ότι είναι οι σπόγγοι, ζώα χωρίς νευρικό σύστημα που φιλτράρουν μικροσωματίδια τροφής από το νερό.
Στο εξελικτικό δέντρο οι ειδικοί μετά τους σπόγγους έχουν τοποθετήσει τα κτενοφόρα, μια ομάδα θαλάσσιων ζώων πιο περίπλοκα από τους σπόγγους. Δύο πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι το φύλο των κτενοφόρων ήταν προγενέστερο των σπόγγων. Όμως οι μελέτες αυτές αμφισβητήθηκαν έντονα από την επιστημονική κοινότητα και το ερώτημα παρέμενε.
 
Το μόριο «μάρτυρας»
Ερευνητές του ΜΙΤ εντόπισαν σε πετρώματα ηλικίας 640 εκ. ετών ένα σπάνιο μόριο, το 24-IPC (ισοπροπυλο-χοληστερόλη), το οποίο παράγεται από τους σπόγγους. Οι ερευνητές στη συνέχεια προσπάθησαν να εντοπίσουν το γονίδιο που ευθύνεται για την παραγωγή του συγκεκριμένου μορίου και να διαπιστώσουν ποιοι οργανισμοί διαθέτουν αυτό το γονίδιο και πότε έκανε την εμφάνιση του.

Η ανάλυση
Αναλύοντας τα γονίδια 30 διαφορετικών οργανισμών οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το επίμαχο γονίδιο είναι το «SMT» το οποίο μπορεί να κάνει έναν οργανισμό να παράγει το 24 IPC εάν υπάρχει ο ο απαραίτητος για την όλη διεργασία αριθμός αντιγράφων του γονιδίου.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τόσο τα σφουγγάρια όσο και κάποια είδη άλγης έχουν τον σωστό αριθμό αντιγράφων SMT για την παραγωγή 24 IPC, και μέσω περαιτέρω ανάλυσης διαπιστώθηκε ότι τα σφουγγάρια παρήγαγαν το μόριο πολύ πριν το κάνουν τα άλγη. Οι ερευνητές θεωρούν ότι το χρονικό σημείο που ξεκινά η παραγωγή του 24 IPC είναι ταυτόσημο με την ηλικία των πετρωμάτων. Με απλά λόγια ότι οι σπόγγοι υπήρχαν πριν από 640 εκ. έτη, είναι φυσικά τα αρχαιότερα ζώα της Γης και εμφανίστηκαν τουλάχιστον 100 εκ. έτη νωρίτερα από την περίοδο της λεγόμενης «έκρηξης της ζωής» που συνέβη κατά την Κάμβριο Περίοδο.

Ομως οι ερευνητές στο άρθρο τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PNAS» αναφέρουν ότι η μελέτη τους μπορεί να δίνει κάποιες απαντήσεις αλλά δημιουργείται μια σειρά νέων ερωτημάτων. «Πως μπορεί να έμοιαζαν οι πρώτοι σπόγγοι; Ποιο ήταν το περιβάλλον εκείνη την εποχή; Γιατί υπάρχούν πολύ μεγάλα κενά στην παρουσία σχετικών απολιθωμάτων; Οπως φαίνεται δεν γνωρίζουμε ακόμη πολλά πράγματα για τις πρώτες μορφές ζωής στον πλανήτη και πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στα μοριακά απολιθώματα που υπάρχουν για να πάρουμε απαντήσεις» αναφέρουν οι ερευνητές.

Tσουλήθρες σε εσωτερικούς χώρους!

Δεν υπάρχει παιδική χαρά που να μην έχει έστω μία τσουλήθρα, αφού αποτελούν το Νο1 διασκεδαστικό παιχνίδι για τα παιδιά. Αυτήν τη χαρά που προσφέρει μια κατάβαση με την τσουλήθρα θέλησαν να μεταφέρουν μέσα σε κλειστούς χώρους διάφοροι σχεδιαστές ανά τον κόσμο. Έτσι πρόσθεσαν στα κτήρια μεγάλες και εντυπωσιακές τσουλήθρες που κέρδισαν αμέσως τις εντυπώσεις… Ας ρίξουμε μια ματιά…

Εμπορικό Κέντρο στη Σαγκάη


Hayward Gallery στο Λονδίνο

 
Γραφεία LEGO στη Δανία

 
Βιβλιοπωλείο στο Ντίσελντορφ

 
Διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη

 
Εταιρεία στην Καλιφόρνια

 
Πανεπιστήμιο του Μονάχου

Με ποιο τρόπο μυρίζουν τα ζώα

Η αίσθηση της όσφρησης υπάρχει σε όλους τους οργανισμούς, με κάποιες εξαιρέσεις βέβαια, που ο καθένας την χρησιμοποιεί με τον δικό του τρόπο και τα δικά του “όπλα”. Πολλοί φαντάζονται ότι όλα τα ζώα έχουν μια παρόμοια αίσθηση της όσφρησης, αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Από ράμφη και ρύγχος μέχρι γλώσσα και πόδια, τα ζώα επιστρατεύουν τα όργανά τους για να μυρίσουν και να αισθανθούν τον κόσμο γύρω τους…

1. Τα φίδια μυρίζουν με την γλώσσα τους παρόλο που έχουν ρουθούνια.


2. Ο ελέφαντας κατατάσσεται ψηλά στη λίστα με την καλύτερη όσφρηση, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Genome Research, χρησιμοποιώντας την προβοσκίδα του.


3. Τα πουλιά μπορεί να μυρίζουν μπορεί και όχι. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι αν τα πουλιά έχουν όσφρηση. Το θέμα είναι περίπλοκο, καθώς για χρόνια οι ορνιθολόγοι πίστευαν ότι δεν μπορούν να μυρίσουν. Ωστόσο νέες έρευνες αποδεικνύουν πως ο γύπας, για παράδειγμα βρίσκει από τη μυρωδιά τα νεκρά όρνια. Πάντως είναι ασαφές ποια πτηνά μπορούν και ποια όχι να μυρίσουν.


4. Η μύτη των σκύλων είναι πολύ ανώτερη από των ανθρώπων. Κι αυτό δεν είναι καινούριο βέβαια. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα σκυλιά έχουν περισσότερα από 220 εκατομμύρια οσφρητικούς υποδοχείς στην μύτη τους, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που διαθέτουν μόνο 5 εκατομμύρια.


5. Οι πεταλούδες μυρίζουν με τα πόδια τους. Για ποιο λόγο; Συχνά γεννούν τα αυγά τους σε συγκεκριμένα φυτά ξενιστές, και χρειάζονται έναν εύκολο τρόπο για να βεβαιωθούν ότι προσγειώθηκαν στο σωστό φυτό.


6. Τα χταπόδια μυρίζουν μέσω των βεντουζών στα πλοκάμια τους. Ένα άλλο καλό παράδειγμα ζώου που μπορεί να μυρίζει μέσα από τα πόδια του είναι το χταπόδι.


7. Οι φάλαινες δεν μπορούν να μυρίσουν. Είναι αλήθεια ότι οι φάλαινες δεν έχουν οσφρητικά νεύρα που θα τους επέτρεπαν να μυρίζουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τα δελφίνια. Ωστόσο έχουν και τα δύο μια προηγμένη αίσθηση της γεύσης, που τα βοηθά να βρουν τροφή στο νερό.

Το «ψηφιακό 24ωρο»

Το «ψηφιακό 24ωρο»Μολονότι ο κυβερνοχώρος και ο Παγκόσμιος Ιστός μάς παρέχουν μια φαινομενικά απεριόριστη δυνατότητα επικοινωνίας, αποθήκευσης και διακίνησης πληροφοριών, ταυτόχρονα αποτελούν έναν ανεξερεύνητο επιστημονικά και άρα αρκετά επισφαλή «τόπο» για τους χρήστες. Όσο για τη νέα ψηφιακή και διαρκώς επιτηρούμενη διαδικτυακή μας ζωή, αυτή μας προκαλεί πρωτοφανή κοινωνικά, ψυχολογικά και πολιτικά προβλήματα.  Εκατομμύρια άνθρωποι σε κάθε γωνιά του πλανήτη χρησιμοποιούν καθημερινά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) είτε για να δημιουργήσουν νέες σχέσεις με άγνωστους ανθρώπους είτε για να διατηρήσουν με διαφορετικό τρόπο τις ήδη υπάρχουσες. Οι περισσότεροι από όσους αρχίζουν να επισκέπτονται αυτούς τους διαδικτυακούς τόπους αποκτούν κυριολεκτικά εμμονή με αυτήν τη νέα μορφή κοινωνικής συναναστροφής, στην οποία αφιερώνουν πολύ μεγάλο μέρος του χρόνου τους.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που οι σύγχρονοι ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι το μελετούν συστηματικά τα τελευταία χρόνια με στόχο να ανακαλύψουν τα πιθανά οφέλη αλλά και τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση αυτής της τεχνολογίας τόσο για τους μεμονωμένους χρήστες όσο και ευρύτερα για την κοινωνία. Ωστόσο, όπως θα δούμε, μια αυστηρά επιστημονική διερεύνηση των πολυάριθμων μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι κάθε άλλο παρά εύκολη: πολύ πριν ολοκληρωθεί η έρευνα, το αντικείμενό της έχει ήδη αλλάξει! Τα ασφαλή επιστημονικά συμπεράσματα απαιτούν χρόνο ενώ οι τεχνολογικές εξελίξεις σε αυτά τα νέα επικοινωνιακά εργαλεία τρέχουν με την ταχύτητα του φωτός.
Το Διαδίκτυο (Internet) είναι σήμερα ένα πολύπλοκο δίκτυο που συγκροτείται από επιμέρους μικρότερα δίκτυα για την καταγραφή, αποθήκευση και ανταλλαγή πληροφοριών. Ανάμεσα στις πολλές υπηρεσίες οργάνωσης και πρόσβασης στις πληροφορίες του Διαδικτύου η πιο δημοφιλής υπηρεσία είναι ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web ή www), που φιλοξενεί σήμερα εκατοντάδες κοινωνικά δίκτυα (social networks).
Ενα από τα πιο δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το Facebook. Ιδρύθηκε το 2004 από τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ (M. Zuckerberg), τότε φοιτητή Πληροφορικής στο Χάρβαρντ, ο οποίος το προόριζε αρχικά για μέσο επικοινωνίας και επαφής μεταξύ των αποφοίτων του Χάρβαρντ. Εξάλλου η ονομασία «Facebook» παραπέμπει στις ετήσιες επετηρίδες αποφοίτων των αμερικανικών κολεγίων. Πολύ σύντομα βέβαια ο Ζάκερμπεργκ συνειδητοποίησε -και εκμεταλλεύτηκε με το αζημίωτο!- τις δυνατότητες αυτού του νέου επικοινωνιακού συστήματος. Σήμερα το Facebook είναι το πλέον διαδεδομένο παγκοσμίως μέσο κοινωνικής δικτύωσης, με πάνω από ένα δισεκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες. Πρόκειται για ένα νέο, εύκολο στη χρήση και σχετικά οικονομικό τρόπο επικοινωνίας και ανθρώπινης επαφής που έγινε εφικτός χάρη στις τεχνολογικές εφαρμογές της σύγχρονης πληροφορικής και της επιστήμης των υπολογιστών.

Η χρήση των μέσων εξαρτάται από την προσωπικότητα;
Μέσα σε μια δεκαετία, από το 2005 μέχρι σήμερα, η τυπικά αμερικανική κοινωνική συνήθεια να διατηρούν την επαφή τους -έστω και διαδικτυακά- οι απόφοιτοι ενός κολεγίου μετατράπηκε σε κυρίαρχη κοινωνική συμπεριφορά σε όλον τον πλανήτη. Τα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το My Space, το Orkut και το Twitter, μετέτρεψαν τον Παγκόσμιο Ιστό σε μια πολυσύχναστη εικονική «πλατεία» όπου καθημερινά συναντώνται και επικοινωνούν με πρωτοφανή ευκολία άνθρωποι που ζουν στην ίδια γειτονιά χωρίς να έχουν συναντηθεί ποτέ, ή και στα πιο απόμακρα σημεία του πλανήτη. Ωστόσο, όπως μας υπενθυμίζουν τα πιο έγκυρα μέσα ενημέρωσης, δεν είναι όλα ρόδινα στον νέο επικοινωνιακό παράδεισο.
Οι φανατικοί επισκέπτες των κοινωνικών δικτύων εκτίθενται σε μια σειρά από λίγο-πολύ πραγματικούς κινδύνους. Για παράδειγμα, από το 2009 μια σειρά από συστηματικές μελέτες του Βρετανού γιατρού Αρικ Ζίγκμαν (Aric Sigman) έδειξαν ότι:
«Η αύξηση της εικονικής επικοινωνίας μεταξύ ατόμων που χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα μεταφράζεται πάντοτε, σύμφωνα με τις μελέτες που έχουμε στη διάθεσή μας, σε μια σαφή μείωση της ικανότητάς τους να αλληλεπιδρούν με την πραγματικότητα».
Εκτός όμως από την απώλεια επαφής με την πραγματικότητα, άλλες έρευνες διέγνωσαν στους συστηματικούς χρήστες των κοινωνικών δικτύων μια σαφή μείωση της ικανότητας συγκέντρωσης και εστίασης της προσοχής, ενώ άλλοι ειδικοί διαπίστωσαν δυσχέρειες στη σύναψη πραγματικών ερωτικών σχέσεων. Αυτές οι ερωτικές δυσλειτουργίες υποτίθεται ότι «εξηγούνται» από την υπερβολική συσσώρευση φαντασίας που επιδεικνύουν οι χρήστες του Διαδικτύου.
Ενα πρώτο σχετικά ασφαλές συμπέρασμα που προκύπτει από αυτές τις μελέτες είναι ότι ο τρόπος χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σχετίζεται στενά με τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά της ή του χρήστη: οι εξωστρεφείς προσωπικότητες τείνουν να χρησιμοποιούν τη διαδικτυακή επικοινωνία για να εκφράσουν ή να αυξήσουν αυτό το χαρακτηριστικό τους. Αντίθετα, οι εσωστρεφείς χρήστες θα χρησιμοποιήσουν τις εικονικές επαφές τους ως δικαιολογία για να μειώσουν ή, σε ακραίες περιπτώσεις, για να εξαλείψουν τις πραγματικές κοινωνικές σχέσεις.
Αν τώρα λάβουμε υπόψιν ότι, σύμφωνα με αρκετές ιατρικές έρευνες, τα μοναχικά άτομα που επιδεικνύουν μια αυτιστική συμπεριφορά τείνουν να εκδηλώνουν περισσότερα προβλήματα φυσικής ή ψυχικής υγείας (όχι μόνο κατάθλιψη αλλά καρδιαγγειακές και αυτοάνοσες παθήσεις), κατανοούμε το γιατί αρκετοί γιατροί και ψυχολόγοι θεωρούν τις καταχρήσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως δυνητικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Πάντως, τέτοιες τεχνοφοβικές αντιδράσεις απέναντι στις υπηρεσίες του Παγκόσμιου Ιστού είναι απολύτως προβλέψιμες, όχι όμως πάντα δικαιολογημένες. Διότι βέβαια είναι σαφές ότι η εκρηκτική διάδοση των διαδικτυακών επαφών ήλθε να καλύψει συγκεκριμένα επικοινωνιακά κενά και ατομικά ή συλλογικά αδιέξοδα.
Ενα διαφορετικό αλλά αρκετά ενδιαφέρον πρόβλημα είναι η περιφρούρηση της ιδιωτικής ζωής και της προσωπικής αυτονομίας την εποχή του Διαδικτύου. Μπορεί να ακούγεται ως παράδοξο, όμως, την ίδια στιγμή που όλοι καταγγέλλουν το τέλος της ιδιωτικής ζωής εξαιτίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα άτομα νεαρής ηλικίας και οι έφηβοι καταφεύγουν σε αυτά για να δημιουργήσουν έναν προσωπικό ιδιωτικό χώρο!
Πράγματι, η λεγόμενη «ψηφιακή γενιά» έχει για το Διαδίκτυο μια εντελώς διαφορετική αντίληψη και σχέση απ’ ό,τι τα πιο ηλικιωμένα άτομα που μεγάλωσαν πριν από την εμφάνιση της νέας τεχνολογίας. Για τους νεότερους ο εικονικός-ψηφιακός χώρος αποτελεί φυσική προέκταση του πραγματικού και εισέρχονται σε αυτόν για να διευρύνουν, χωρίς χρονικούς ή χωρικούς περιορισμούς, τις πραγματικές κοινωνικές τους σχέσεις. Οι πιο ηλικιωμένοι, αντίθετα, υιοθετούν συνήθως μια διαφορετική στρατηγική: χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για να συσφίγξουν ή να επιβεβαιώσουν κάποιες σχέσεις με άτομα που ήδη γνωρίζουν, ή για να προβάλουν αυτάρεσκα τον εαυτό τους σε άγνωστα άτομα που όμως χαίρουν της διαδικτυακής εκτίμησής τους.
Η Ντάνα Μπόιντ (Danah Boyd), ίσως η πιο διάσημη ερευνήτρια της λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ανέλυσε πριν από μερικά χρόνια τα χαρακτηριστικά των μηνυμάτων που οι άνθρωποι ανταλλάσσουν κατά τη διαδικτυακή τους επικοινωνία. Οπως διαπίστωσε, πρόκειται συνήθως για τα ίδια πράγματα που συζητάμε σε ένα μπαρ: έρωτας, χρήμα-επάγγελμα, εξουσία, ανθρώπινες σχέσεις. Μολονότι αρκετά ακριβής, αυτή η κατηγοριοποίηση αποκρύπτει, ωστόσο, μια σημαντική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στις ανέμελες συζητήσεις με αγνώστους στο μπαρ και στα προσωπικά δεδομένα που εκμυστηρευόμαστε στο Διαδίκτυο. Στα κοινωνικά δίκτυα τα όσα λέμε ή δείχνουμε καταγράφονται μονίμως και διαχέονται με τρόπους εντελώς απρόβλεπτους. Επιπλέον, αυτές οι ιδιωτικές πληροφορίες είναι εύκολα εντοπίσιμες και ανακλήσιμες χάρη στις πανίσχυρες μηχανές αναζήτησης του Google.
Για παράδειγμα, είναι πολύ δύσκολο να αποκρύψουμε τις ερωτικές μας «αταξίες» όταν αυτές έχουν καταγραφεί στον Παγκόσμιο Ιστό. Το φαινόμενο αυτό περιγράφεται σήμερα ως «ερωτική αναδρομή» (retrosexual). Πρόκειται για την αναζήτηση στο Facebook πρώην ερωτικών συντρόφων για να μάθουμε πώς είναι και τι κάνουν σήμερα. Με κίνδυνο αυτές οι διαδικτυακές αναζητήσεις μας είτε να ενοχλήσουν τα πρόσωπα αυτά είτε να εξοργίσουν τους σημερινούς ερωτικούς μας συντρόφους. Ισως γι’ αυτό οι περισσότεροι ειδικοί (ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι) συνιστούν στα ζευγάρια να περιφρουρούν την ιδιωτική τους ζωή στο Διαδίκτυο: ένα ζευγάρι δεν είναι καθόλου απαραίτητο να είναι και «φίλοι» στο Facebook.
Πέρα όμως από αυτά τα υποκριτικά τεχνάσματα, η ιστορία μάς διδάσκει ότι στις τεχνολογικές-κοινωνικές εξελίξεις επιστροφή δεν υπάρχει. Τα νέα κοινωνικά δίκτυα θα αλλάξουν ριζικά τον τρόπο που είμαστε και συνάπτουμε σχέσεις με τους άλλους. Δεν πρόκειται βέβαια για κάτι πρωτόγνωρο. Κάτι ανάλογο συνέβη και στο παρελθόν μετά την επινόηση π.χ. της σταθερής και κατόπιν της κινητής τηλεφωνίας. Ομως, πολύ πιο ανησυχητικές από την αποσάθρωση των ανθρώπινων σχέσεων είναι οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στο κυβερνο-έγκλημα, δηλαδή στη δραστηριότητα των χάκερ. Οι απομονωμένοι και ρομαντικοί «πειρατές» του Διαδικτύου, απ’ ό,τι φαίνεται, έχουν μετατραπεί σε επαγγελματίες του ψηφιακού εγκλήματος. Οι άλλοτε μοναχικοί παραβάτες και ανιδιοτελείς καταστροφείς των διαδικτυακών στεγανών και των ψηφιακών εμποδίων έχουν γίνει πλέον οι καλοπληρωμένοι υπάλληλοι του οργανωμένου εγκλήματος ή των μυστικών υπηρεσιών.
Δεν υπάρχουν πια αθώοι εισβολείς ή ρομαντικοί κατασκευαστές ψηφιακών ιών. Η δράση των σημερινών χάκερ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του παγκοσμιοποιημένου, και άρα πλανητικά οργανωμένου, εγκλήματος: μια νέα τεχνολογική μαφία που υπηρετεί τις ανάγκες για κέρδος και εξουσία της παραδοσιακής μαφίας. Τελικά, όπως συνέβη και με κάθε άλλο επαναστατικό προϊόν της ανθρώπινης τεχνολογίας, η σκοτεινή πλευρά του κυβερνοχώρου αποτελεί την αναπόφευκτη αντανάκλαση του «σκότους» τόσο του δημιουργού της όσο και της κοινωνίας που οικειοποιείται αυτήν την τεχνολογία.

Η ζωή στον κυβερνοχώρο διαστέλλει τον ανθρώπινο χρόνο
Η ψηφιακή τεχνολογία, αφού ανέτρεψε την παραδοσιακή έννοια του χώρου, φαίνεται πως ανατρέπει ριζικά και την έννοια του χρόνου, όπως τουλάχιστον την ορίζαμε συμβατικά και τη βιώναμε μέχρι σήμερα, χωρίζοντας την ημερήσια διάρκειά του σε 24 ώρες. Το 2008 σχετική έρευνα της Cisco Systems, γνωστής πολυεθνικής εταιρείας η οποία σχεδιάζει και πουλά τεχνολογία και υπηρεσίες επικοινωνίας και διαδικτύωσης, διαπίστωνε ότι η «ψηφιακή» ημέρα ενός μέσου χρήστη του Διαδικτύου διαρκούσε τότε όχι 24 αλλά 36 ώρες και προέβλεπε ότι την επόμενη πενταετία η διάρκειά της θα διπλασιαζόταν. Και η πρόβλεψη αυτή όχι μόνο επαληθεύτηκε αλλά σήμερα θεωρείται μάλλον συντηρητική!
Το «ψηφιακό 24ωρο» είναι μια νέα έννοια που αναφέρεται στον χρόνο που δαπανά κάποιος όταν κάνει χρήση των πολυάριθμων υπηρεσιών του Διαδικτύου. Αυτός ο χρόνος υπολογίζεται εάν αθροίσουμε όλες τις εργασίες που εκτελούμε ταυτόχρονα όταν βρισκόμαστε στον κυβερνοχώρο. Και οι διαδικτυακές εργασίες δεν είναι λίγες, αν συνυπολογίσει κάνεις όχι μόνο τις εργασίες που εκτελεί ως «ενεργός» χρήστης (αναζήτηση πληροφοριών, πληρωμή λογαριασμών, κρατήσεις εισιτηρίων κ.ά.) αλλά και αυτές που «τρέχουν» χωρίς να χρειάζεται η ενεργός συμμετοχή του («κατέβασμα» αρχείων, ταινιών κ.ά.)
Για παράδειγμα, εάν κάποιος «σερφάρει» στο Διαδίκτυο επί μία ώρα, ενώ παράλληλα ακούει μουσική από κάποιον ιστότοπο ή «κατεβάζει» κάποιο βίντεο από το You Tube, τότε ο «ψηφιακός χρόνος» του διπλασιάζεται. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο εκρηκτικός ρυθμός ανάπτυξης της χρήσης του Διαδικτύου δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τη διεθνή οικονομική κρίση. Σε πλήρη αντίθεση μάλιστα με άλλα καταναλωτικά αγαθά, οι υπηρεσίες του Διαδικτύου είναι οι μόνες που δεν εμφανίζουν κάμψη.

Ο Φιλελευθερισμός Είναι Μονόδρομος

Ο Φιλελευθερισμός Είναι Μονόδρομος
Οτιδήποτε μετατρέπεται σε -ισμο είναι παγ(ι)ωμένο κι άρα νεκρό

Φιλελεύθεροι μύθοι και αντιφιλελεύθερες αλήθειες
Ο φιλελευθερισμός φαινομενικά είναι μια πολιτική φιλοσοφία ή κοσμοθεωρία, θεμελιωμένη στις ιδέες της ατομικής ελευθερίας και ατομικής ιδιοκτησίας. Οι φιλελεύθεροι ασπάζονται ένα ευρύ φάσμα απόψεων, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίον κατανοούν τις αρχές αυτές, αλλά γενικά υποστηρίζουν ιδέες, όπως η διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, τα πολιτικά δικαιώματα, η ελευθερία του Τύπου, η θρησκευτική ελευθερία, το ελεύθερο εμπόριο και η ιδιοκτησία.
Στην πολιτική και στην οικονομία μια εσφαλμένη ιδέα αναγνωρίζεται από τον αν πέτυχε ή απέτυχε: Ο σοσιαλισμός βρίσκεται σε άσχημη θέση απέναντι στην ιστορία, γιατί δεν ελευθέρωσε ποτέ τους ανθρώπους από την καταπίεση, ούτε πραγματοποίησε κοινωνική δικαιοσύνη, ούτε μπόρεσε να δημιουργήσει πλούτο. Αντίθετα ο φιλελευθερισμός μπορεί, σ΄ αυτούς τους τομείς, να παρουσιάσει ένα θετικό απολογισμό.
Ο φιλελευθερισμός έγινε για πρώτη φορά μια ξεχωριστή πολιτική κίνηση κατά τη διάρκεια του Διαφωτισμού, όταν έγινε δημοφιλής μεταξύ των φιλοσόφων και των οικονομολόγων του Δυτικού Κόσμου. Ο φιλελευθερισμός απέρριψε καθιερωμένες έννοιες της εποχής, όπως τα κληρονομικά προνόμια που πήγαζαν από τίτλους ευγενείας, την κρατική θρησκεία, την απόλυτη μοναρχία και την ελέω Θεού βασιλεία. Ο φιλόσοφος του 17ου αιώνα Τζων Λοκ συχνά πιστώνεται με την ίδρυση του φιλελευθερισμού ως μια ξεχωριστή φιλοσοφική παράδοση. Ο Λοκ υποστήριξε ότι κάθε άνθρωπος έχει το φυσικό δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την ιδιοκτησία και σύμφωνα με το κοινωνικό συμβόλαιο, οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να παραβιάζουν τα δικαιώματα αυτά. Με αυτόν τον τρόπο, οι Φιλελεύθεροι αντιτάχθηκαν στον παραδοσιακό συντηρητισμό και επεδίωξαν να αντικαταστήσουν την απολυταρχία ως τρόπο διακυβέρνησης με την αντιπροσωπευτική δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Μέχρι σήμερα αυτό είναι ουτοπικότατον.
Η ανάλυση των «Second Treatise of Government» και «A Letter Concerning Toleration» του Τζων Λοκ, με τη δεύτερη να έχει συγγραφεί προς υπεράσπιση της «Ένδοξης Επανάστασης» του 1688, κυριάρχησε στην ιδεολογία του κλασικού φιλελευθερισμού. Παρότι τα εν λόγω κείμενα θεωρούνταν πολύ ακραία για την εποχή από τους νέους ηγέτες της Βρετανίας, αναφέρθηκαν αργότερα από τους Ουίγους, ακραίους και υποστηρικτές της Αμερικάνικης Επανάστασης. Παρόλα αυτά, δεν εξέφρασε ύστερη φιλελεύθερη σκέψη στα κείμενά του ή υπήρχαν σποραδικές αναφορές, με αποτέλεσμα αυτά να ποικίλουν σε αναλύσεις. Για παράδειγμα γίνεται πολύ περιορισμένος λόγος για τον συνταγματισμό, τη διάκριση των εξουσιών και την ελεγχόμενη κυβέρνηση.
Ο James L. Richardson κατηγοριοποίησε το έργο του Locke σε πέντε κύριες θεματικές: την διαφορετικότητα, την αποδοχή (κοινωνική συγκατάβαση), το κράτος δικαίου και την κυβέρνηση ως θεματοφύλακά του, την αξία της ιδιοκτησίας και την θρησκευτική ανοχή. Παρότι ο Λοκ δεν ανέπτυξε θεωρία φυσικών δικαιωμάτων, εντούτοις οραματίστηκε τα άτομα στη φυσική τους κατάσταση ως ελεύθερα και ίσα. Το άτομο, κι όχι η κοινωνία ή οι θεσμοί, ήταν το σημείο αναφοράς. Ο Λοκ πίστευε πως η άδεια στην κυβέρνηση δινόταν ατομικά και κατ’ επέκταση η εξουσία πήγαζε από το λαό και όχι το αντίθετο. Αυτή η ιδέα ενέπνευσε μεταγενέστερα επαναστατικά κινήματα.

Η κυβέρνηση, ως θεματοφύλακας, αναμενόταν να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού, όχι των ηγετών, και οι ηγέτες να ακολουθούν του νόμους που θεσπίστηκαν από το νομοθετικό σώμα. Ο Λοκ επίσης πίστευε ότι οι άνθρωποι συγκροτούσαν συνασπισμούς και συνιδιοκτησίες με σκοπό την εξασφάλιση της ιδιοκτησίας τους. Παρά την αμφισημία του προσδιορισμού του Λοκ για την ιδιοκτησία, που την περιόριζε σε «όση γη ο άνθρωπος οργώνει, φυτεύει, βελτιώνει, καλλιεργεί και μπορεί να χρησιμοποιήσει τα προϊόντα της», η ιδέα αυτή βρήκε μεγάλο κοινό σε όσους κατείχαν πολύ πλούτο. Ο Locke υποστήριζε ότι το άτομο είχε το δικαίωμα να υιοθετεί τα δικά του θρησκευτικά πιστεύω και το κράτος δεν θα έπρεπε να επιβάλλει θρήσκευμα στους διαφωνούντες Προτεστάντες. Αλλά υπήρχαν περιορισμοί. Καμία ανοχή ως προς τους άθεους, που χαρακτηρίζονταν ως ανήθικοι, ή στους Καθολικούς, που θεωρούνταν ότι υποστηρίζουν περισσότερο τον Πάπα παρά την ίδια τους την κυβέρνηση.

«Ο Πλούτος των Εθνών» του Άνταμ Σμιθ, που εκδόθηκε το 1776, παρείχε τις περισσότερες ιδέες για την οικονομία, τουλάχιστον μέχρι την δημοσίευση του «Αρχές της Πολιτικής Οικονομίας» του Τζον Στιούαρτ Μιλ το 1848. Ο Σμιθ ασχολήθηκε με το κίνητρο για την οικονομική δραστηριότητα, τα αίτια των τιμών και την κατανομή του πλούτου και τις πολιτικές που το κράτος πρέπει να ακολουθήσει για να μεγιστοποιήσει τον πλούτο. Ο Σμιθ έγραψε ότι όσο η προσφορά, η ζήτηση, οι τιμές κι ο ανταγωνισμός αφήνονται ελεύθερα, χωρίς κρατική παρέμβαση, η επιδίωξη του ιδιοτελούς συμφέροντος, αντί του αλτρουισμού, θα μεγιστοποιεί τον πλούτο της κοινωνίας μέσω της παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών με σκοπό το κέρδος.
Ένα «αόρατο χέρι» θα καθοδηγεί ιδιώτες κι επιχειρήσεις να εργαστούν για το καλό του έθνους, ως μια ακούσια συνέπεια των προσπαθειών για μεγιστοποίηση των δικών τους κερδών. Αυτό παρείχε μια ηθική δικαιολογία για τη συσσώρευση του πλούτου, η οποία είχε στο παρελθόν θεωρηθεί από κάποιους ως αμαρτωλή. Στον Πλούτο των Εθνών, ο Άνταμ Σμιθ επιχειρηματολόγησε πως με τη μετάβαση των κοινωνιών από κυνηγούς ρακοσυλλέκτες σε εκβιομηχανισμένες κοινωνίες τα πολεμικά λάφυρα θα αυξάνονταν, αλλά το κόστος ενός πολέμου θα αυξανόταν περισσότερο καθιστώντας τον πόλεμο δύσκολο και ακριβό για τα βιομηχανικά έθνη.
Ο Σμιθ υπέθεσε ότι οι εργαζόμενοι θα πληρώνονταν το χαμηλότερο δυνατόν που θα τους επέτρεπε να επιβιώσουν, υπόθεση που αργότερα εξελίχθηκε απο τους Ρικάρντο και Μάλθους στο “Iron Law of Wages”. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στα ωφέλη από το ελεύθερο εσωτερικό και διεθνές εμπόριο, το οποία πίστευε ότι θα μπορούσαν να αυξήσουν τον πλούτο μέσω της εξειδίκευσης της παραγωγής. Επίσης αντιτάχθηκε στις περιοριστικές εμπορικές προτιμήσεις, στις κρατικές επιχορηγήσεις των μονοπωλίων, στις εργοδοτικές οργανώσεις και τα εργατικά συνδικάτα. Πίστευε ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να περιορίζεται στην άμυνα, τα δημόσια έργα και την απονομή της δικαιοσύνης, χρηματοδοτούμενη από φόρους με βάση το εισόδημα. Οι οικονομικές ιδέες του Σμιθ εφαρμόστηκαν στην πράξη τον 19ο αιώνα, με την μείωση των δασμών το 1820, την κατάργηση του Poor Relief Act, το οποίο περιόριζε την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, το 1834, και του τέλους της κυριαρχίας της «Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών» επί της Ινδίας το 1858
Οι επαναστάτες της Ένδοξης Επανάστασης, της Αμερικανικής Επανάστασης, τμήματα της Γαλλικής Επανάστασης, καθώς και άλλα φιλελεύθερα επαναστατικά κινήματα εκείνης της περιόδου, χρησιμοποίησαν τη φιλελεύθερη φιλοσοφία για να δικαιολογήσουν την ένοπλη ανατροπή αυτού που θεωρούσαν ως τυραννική δεσποτεία. Κατά το δέκατο ένατο αιώνα, αναδείχθηκαν και εγκαθιδρύθηκαν φιλελεύθερες κυβερνήσεις σε έθνη σε ολόκληρη την Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και τη Βόρεια Αμερική. Κατά την περίοδο αυτή, ο κυρίαρχος ιδεολογικός αντίπαλος του φιλελευθερισμού ήταν ο κλασικός συντηρητισμός. Ουδέποτε ο φιλελευθερισμός είχε ιδεολογικόν αντίπαλο (κι άρα αντανάκλαση του) τον κομμουνισμό, παρά μονάχα τον κλασικό συντηρητισμό. Η αντανάκλαση του Κομουνισμού είναι ο Φασισμός (Ναζισμός) κι όλα τα ολιγαρχικά αποτυχημένα καθετσώτα (όπως τα θρησκευτικά δόγματα και δικτατορίες).
Κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα, οι φιλελεύθερες ιδέες εξαπλώθηκαν ακόμη περισσότερο, καθώς οι φιλελεύθερες δημοκρατίες βρέθηκαν στην πλευρά των νικητών και στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Ο φιλελευθερισμός επέζησε επίσης σημαντικών ιδεολογικών προκλήσεων από τους νέους του αντιπάλους, όπως το φασισμό και τον κομμουνισμό. Στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, υπήρχε επίσης ανάδειξη του ρεύματος του «κοινωνικού φιλελευθερισμού», έννοια η οποία σχετίζεται με τη σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη. Κατά συνέπεια, η έννοια της λέξης «φιλελευθερισμός» άρχισε να παρουσιάζει αποκλίσεις στα διάφορα μέρη του κόσμου. Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια Britannica, στις Ηνωμένες Πολιτείες ο φιλελευθερισμός συνδέεται με το κράτος πρόνοιας, ενώ στην Ευρώπη συνήθως συνδέεται με τη δέσμευση για τον περιορισμό του κρατικού παρεμβατισμού και τις οικονομικές πολιτικές laissez-faire.
Ως εκ τούτου, στις ΗΠΑ, οι ιδέες της ελευθερίας του ατόμου και των laissez-faire οικονομικών πολιτικών, οι οποίες προηγουμένως σχετίζονταν με τον κλασικό φιλελευθερισμό, έγιναν η βάση για την αναδυόμενη σχολή της δεξιάς ελευθεριακής σκέψης. Σήμερα, τα φιλελεύθερα πολιτικά κόμματα εξακολουθούν να αποτελούν πολιτική δύναμη με ποικίλους βαθμούς ισχύος και επιρροής σε πολλές ανεπτυγμένες κι ελεύθερες χώρες.
Λέξεις όπως φιλελεύθερος, ελευθερία, ελευθεριακός και λιμπερτίνος έλκουν την καταγωγή τους από την λατινική λέξη «liber», που σημαίνει «ελεύθερος». Μια από τις πρώτες καταγεγραμμένες εμφανίσεις της λέξης φιλελεύθερος (liberal) έλαβε τόπο το 1375, όταν χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις τέχνες στο επιθυμητό πλαίσιο μιας εκπαίδευσης για έναν ελεύθερο πολίτη. Παρότι υπήρξε πρώιμη σύνδεση της λέξης με την κλασική παιδεία του μεσαιωνικού πανεπιστημίου, τελικά προστέθηκαν επιπλέον σημασίες και προεκτάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, η έννοια «φιλελεύθερος» μπορούσε να σημαίνει «γενναιόδωρος» (πρώτη εμφάνιση το 1387), «φτιαγμένος χωρίς περιορισμούς» το 1433, «ελεύθερα επιτρεπόμενος» το 1530 και «ελεύθερος από περιορισμούς» (συχνά ως υποτιμητική παρατήρηση) κατά το 16ο και το 17ο αιώνα.
Στο 16ο αιώνα στην Αγγλία, η έννοια «φιλελεύθερος» μπορούσε να έχει θετικά ή αρνητικά χαρακτηριστικά αναφερόμενη στη γενναιοδωρία ή αδιακρισία κάποιου. Στο «Πολύ κακό για το τίποτα», ο Σαίξπηρ χρησιμοποιεί την έννοια liberal για να περιγράψει το «λιμπερτίνο (ακόλαστο) παλιάνθρωπο» που «είχε ομολογήσει τις φαύλες συναντήσεις του». Με την άνοδο του Διαφωτισμού, η λέξη απέκτησε αποφασιστικά περισσότερα θετικά υπονοούμενα, οριζόμενη ως «ελεύθερος από προκαταλήψεις» το 1781 και «ελεύθερος από μισαλλοδοξία» το 1823. Το 1815, η πρώτη χρήση της λέξης «φιλελευθερισμός» εμφανίστηκε στην αγγλική γλώσσα. Από τα μέσα του 19ου αιώνα, η έννοια «φιλελεύθερος» άρχισε να χρησιμοποιείται ως πολιτικοποιημένος όρος για κόμματα και κινήματα σε όλο τον κόσμο.

Κεϋνσιανά οικονομικά
Η οριστική φιλελεύθερη απάντηση στη Μεγάλη Ύφεση δόθηκε από τον Τζων Μέυναρντ Κέυνς, ο οποίος είχε αρχίσει μια θεωρητική εργασία που εξέταζε τη σχέση μεταξύ ανεργίας, χρήματος και τιμών στη δεκαετία του 1920. Ο Κέυνς ήταν εξαιρετικά επικριτικός απέναντι στα μέτρα λιτότητας της βρετανικής κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης. Πίστευε ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα ήταν ένα καλό πράγμα, ένα προϊόν της ύφεσης. Η εργασία του «Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, Τόκου και Χρήματος» δημοσιεύτηκε το 1936 και χρησιμοποιήθηκε ως θεωρητική αιτιολόγηση για τις παρεμβατικές πολιτικές που ο Κέυνς προέκρινε για την αντιμετώπιση της ύφεσης. Η «Γενική Θεωρία» αμφισβητούσε το προηγούμενο νεοκλασικό παράδειγμα, το οποίο πρέσβευε ότι, ανεπηρέαστη από κυβερνητικές παρεμβάσεις, η αγορά θα αποκαθιστούσε φυσικά την πλήρη ισορροπία της απασχόλησης.
Το βιβλίο υποστήριξε μια δραστήρια οικονομική πολιτική από την κυβέρνηση, ώστε να τονωθεί η ζήτηση σε καιρούς με υψηλή ανεργία, όπως για παράδειγμα την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων. «Ας χρησιμοποιήσουμε τους αδρανείς πόρους μας για να αυξήσουμε τον πλούτο μας» έγραψε το 1928. «Με τόσους ανθρώπους άνεργους και τόσα εργοστάσια ανενεργά, είναι γελοίο να λέμε ότι δεν μπορούμε να αντέξουμε αυτές τις νέες εξελίξεις. Αυτοί ακριβώς οι άνθρωποι κι αυτά τα εργοστάσια θα μας κάνουν να τις αντέξουμε». Εκεί όπου η αγορά απέτυχε να κατανείμει ορθά τους πόρους, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να τονώσει την οικονομία έως ότου τα ιδιωτικά κεφάλαια αρχίσουν να κινούνται ξανά— σαν «πλήρωση της βαλβίδας», μια στρατηγική που αποσκοπεί στην προώθηση της βιομηχανικής παραγωγής.
Το κοινωνικό φιλελεύθερο πρόγραμμα που ξεκίνησε ο πρόεδρος Ρούζβελτ στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1933, μείωσε το ποσοστό ανεργίας από περίπου 25% περίπου στο 15% μέχρι το 1940. Πρόσθετες κρατικές δαπάνες και το γιγαντιαίο πρόγραμμα δημοσίων έργων που πυροδοτήθηκε από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο τελικά έβγαλε τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Μεγάλη Ύφεση. Από το 1940 ώς το 1941, οι κρατικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 59%, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν εκτινάχθηκε κατά 17%, και η ανεργία μειώθηκε κάτω του 10%, για πρώτη φορά από το 1929. Το κοινωνικό κράτος δημιουργήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και, ενώ ολοκληρώθηκε από τους Εργατικούς, σχεδιάστηκε κυρίως από δυο φιλελεύθερους, τον Κέυνς που έβαλε τις οικονομικές του βάσεις και τον William Beveridge, που σχεδίασε το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Μετά από διάφορα παγκόσμια και καταστροφικά γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων πολέμων και οικονομικών καταρρεύσεων, αυτό το νέο είδος του φιλελευθερισμού θα σαρώσει το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου τον 20ό αιώνα.
Ο Ψυχρός Πόλεμος χαρακτηρίστηκε από εκτεταμένο ιδεολογικό ανταγωνισμό και διάφορες περιφερειακές συγκρούσεις, αλλά ο ευρέως διαδεδομένος φόβος ενός Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σοβιετική Ένωση δεν επαληθεύτηκε. Ενώ τα κομμουνιστικά ανελεύθερα κράτη και οι φιλελεύθερες δημοκρατίες ανταγωνίζονταν μεταξύ τους, η οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1970 ενέπνευσε μια απομάκρυνση από τα κεϋνσιανά οικονομικά, ιδιαίτερα στην περίοδο διακυβέρνησης Θάτσερ στο Ηνωμένο Βασίλειο και Ρήγκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτή η κλασική φιλελεύθερη ανανέωση, που είναι γνωστή ως νεοφιλελευθερισμός, διήρκεσε περίπου δύο δεκαετίες (του 1980 και του 1990), αν και η πρόσφατη οικονομική κρίση οδήγησε σε μια αναβίωση της κεϋνσιανής οικονομικής σκέψης. Εν τω μεταξύ, προς τα τέλη του 20ού αιώνα, τα κομμουνιστικά ανελεύθερα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης κατέρρευσαν απότομα, αφήνοντας τη φιλελεύθερη δημοκρατία ως τη μοναδική μορφή διακυβέρνησης στη Δύση.
Κατά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο αριθμός των αυτοαποκαλούμενων δημοκρατιών (που καμία σχέση δεν είχαν με την Αθηναϊκή Δημοκρατία) σε όλο τον κόσμο ήταν περίπου ο ίδιος με αυτόν πριν από σαράντα χρόνια. Μετά το 1945, οι φιλελεύθερες δημοκρατίες εξαπλώθηκαν πολύ γρήγορα. Ακόμα και ώς το 1974, περίπου το 75% όλων των κρατών θεωρούνταν δικτατορικά, αλλά τώρα περισσότερο από το ήμισυ όλων των χωρών είναι ψευδοδημοκρατίες. Ωστόσο, ο φιλελευθερισμός αντιμετωπίζει επαναλαμβανόμενες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων του συντηρητισμού και του θρησκευτικού φονταμενταλισμού σε πολλές περιοχές σε όλο τον κόσμο. Η άνοδος της Κίνας επίσης προκαλεί το Δυτικό φιλελευθερισμό, με ένα συνδυασμό αυταρχικής κυβέρνησης και οικονομικών μεταρρυθμίσεων που προηγούνται του εκδημοκρατισμού.
Ο φιλελευθερισμός (τόσο ως πολιτικό ρεύμα όσο και ως πνευματική παράδοση) είναι, κυρίως, ένα σύγχρονο φαινόμενο που ξεκίνησε το 17ο αιώνα, αν και ορισμένες φιλελεύθερες φιλοσοφικές ιδέες είχαν προδρόμους στην κλασική αρχαιότητα. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας-φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος εξήρε «την ιδέα μιας πολιτείας που διοικείται με ισονομία και ισηγορία και την ιδέα μιας βασιλικής κυβέρνησης που σέβεται πάνω απ’ όλα την ελευθερία των πολιτών». Οι επιστήμονες έχουν, επίσης, αναγνωρίσει μια σειρά από αρχές, γνωστές στους σύγχρονους φιλελεύθερους, στα έργα πολλών Σοφιστών και στον Επιτάφιο του Περικλή. Η φιλελεύθερη φιλοσοφία συμβολίζει μια μεγάλη πνευματική παράδοση, που έχει εξετάσει και διαδώσει μερικές από τις πιο σημαντικές φιλοσοφικές αρχές του σύγχρονου κόσμου. Το τεράστιο επιστημονικό και ακαδημαϊκό προϊόν της έχει χαρακτηριστεί ως περιέχον «πλούτο και ποικιλομορφία», αλλά αυτή η ποικιλομορφία συχνά σημαίνει ότι ο φιλελευθερισμός αποκτά διαφορετικές μορφές εκφυλισμού και αποτελεί μια πρόκληση για όποιον αναζητά έναν σαφή ορισμό.

Τα βασικά στοιχεία της σύγχρονης κοινωνίας έχουν ρίζες στο φιλελευθερισμό
Τα πρώτα κύματα φιλελευθερισμού κατέστησαν δημοφιλή τον οικονομικό ατομισμό, ενώ εξάπλωσαν τη συνταγματική διακυβέρνηση και την κοινοβουλευτική εξουσία. Η αντικατάσταση της ιδιότροπης φύσης της μοναρχικής ή απολυταρχικής εξουσίας με μια διαδικασία λήψης αποφάσεων κωδικοποιημένη σε γραπτούς νόμους αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του φιλελευθερισμού. Οι φιλελεύθεροι επιδίωξαν και καθιέρωσαν μια συνταγματική τάξη που καταξίωσε σημαντικές ατομικές ελευθερίες, όπως την ελευθερία του λόγου και του συνεταιρίζεσθαι, ένα ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα και δημόσιο ορκωτό δικαστήριο και την κατάργηση αριστοκρατικών προνομιών.
Αυτές οι σαρωτικές αλλαγές στην πολιτική εξουσία σηματοδότησαν τη σύγχρονη μετάβαση από την απολυταρχία στη (φαινομενική) συνταγματική τάξη. Η επέκταση και προώθηση των ελεύθερων αγορών ήταν ένα άλλο σημαντικό φιλελεύθερο επίτευγμα. Προτού να καθιερώσουν αγορές, ωστόσο, οι φιλελεύθεροι έπρεπε να συντρίψουν τις παλιές οικονομικές δομές του κόσμου. Σε αυτό το πνεύμα, οι φιλελεύθεροι έληξαν τις μερκαντιλιστικές πολιτικές, τα βασιλικά μονοπώλια, και ποικίλους άλλους περιορισμούς στις οικονομικές δραστηριότητες. Επιδίωξαν, επίσης, την κατάργηση των εσωτερικών φραγμών στο εμπόριο, εξαλείφοντας στην πορεία συντεχνίες, τοπικούς δασμούς, τα κοινά (αγαθά) και τις απαγορεύσεις σχετικά με την πώληση της γης.
Η ανάγκη εξάπλωσης πολιτικών δικαιωμάτων άσκησε σημαντική επιρροή σε μεταγενέστερα κύματα σύγχρονων φιλελεύθερων στοχασμών και αγώνων. Στις δεκαετίες 1960 και 1970, ο φεμινισμός δεύτερου κύματος στις Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησε σε μεγάλο βαθμό χάρη σε φιλελεύθερες φεμινιστικές οργανώσεις όπως ο Εθνικός Οργανισμός Γυναικών. Πέραν της στήριξης της ισότητας των δύο φύλων, οι φιλελεύθεροι υπερασπίστηκαν τη φυλετική ισότητα στην προσπάθειά τους να προωθήσουν πολιτικά δικαιώματα, και ένα παγκόσμιο κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων στον 20ό αιώνα σημείωσε επιτυχία στην επίτευξη πολλών από αυτούς τους σκοπούς.
Ανάμεσα στα πολλαπλά κινήματα, τοπικά και εθνικά, το κίνημα για πολιτικά δικαιώματα στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1960 τόνισε σημαντικά τις φιλελεύθερες προσπάθειες για ίσα δικαιώματα. Περιγράφοντας τις πολιτικές προσπάθειες της περιόδου, oρισμένοι ιστορικοί έχουν ισχυριστεί ότι «η εκστρατεία για τα δικαιώματα ψήφου σημείωσε τη σύγκλιση των δύο πολιτικών δυνάμεων στο ζενίθ τους: η εκστρατεία των μαύρων για ισότητα και το κίνημα για φιλελεύθερη μεταρρύθμιση» παρατηρώντας επιπλέον πως «ο αγώνας για την εξασφάλιση ψήφου στους μαύρους συνέπεσε με τη “φιλελεύθερη” έκκληση για ενισχυμένη ομοσπονδιακή δράση για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των πολιτών».
Το πρόγραμμα Great Society που ξεκίνησε υπό τον Πρόεδρο Λίντον Τζόνσον επιμελήθηκε τη δημιουργία του Medicare και Medicaid, την ίδρυση του Head Start και το Job Corps, στο πλαίσιο του Πολέμου κατά της Φτώχειας, και το πέρασμα του Νόμου-ορόσημο περί Πολιτικών Δικαιωμάτων (Civil Rights Act) του 1964— μια ταχεία σειρά γεγονότων που ορισμένοι ιστορικοί έχουν ονομάσει «φιλελεύθερη ώρα».
Μια άλλη σημαντική φιλελεύθερη επιτυχία περιλαμβάνει την άνοδο του φιλελεύθερου διεθνισμού, ο οποίος έχει πιστωθεί με τη δημιουργία παγκόσμιων οργανισμών, όπως η Κοινωνία των Εθνών και, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα Ηνωμένα Έθνη. Από τον 18ο αιώνα, η ιδέα της εξαγωγής φιλελευθερισμού σε όλο τον κόσμο και η δόμηση μιας αρμονικής και φιλελεύθερης διεθνιστικής τάξης έχει κυριαρχήσει στη σκέψη των φιλελευθέρων. Ένας ιστορικός γράφει: «Όπου ο φιλελευθερισμός άνθισε εγχώρια, συνοδεύτηκε από τα οράματα του φιλελεύθερου διεθνισμού». Αλλά η αντίσταση στο φιλελεύθερο διεθνισμό υπήρξε πικρή και ευρεία, με τους κριτικούς να υποστηρίζουν ότι η αυξανόμενη παγκόσμια αλληλεξάρτηση θα είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας και ότι οι δημοκρατίες αντιπροσώπευαν μια διεφθαρμένη τάξη ανεπίδεκτη διακυβέρνησης, εγχώριας ή διεθνούς.
Άλλοι μελετητές έχουν επαινέσει την επιρροή του φιλελεύθερου διεθνισμού, υποστηρίζοντας ότι η άνοδος της παγκοσμιοποίησης «αποτελεί θρίαμβο της φιλελεύθερης αντίληψης, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 18ο αιώνα», γράφοντας επίσης ότι ο φιλελευθερισμός είναι «το μοναδικό ολοκληρωμένο και ελπιδοφόρο όραμα στη διεθνή πολιτική». Τα οφέλη του φιλελευθερισμού υπήρξαν σημαντικά. Το 1975, περίπου 40 χώρες σε όλο τον κόσμο χαρακτηρίζονταν φιλελεύθερες δημοκρατίες, αλλά ο αριθμός αυτός είχε αυξηθεί σε πάνω από 80 ώς το 2008. Οι περισσότερες από τις πλουσιότερες και πιο ισχυρές χώρες του κόσμου είναι φιλελεύθερες δημοκρατίες με εκτενή προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας.

Στην Ευρώπη ο φιλελευθερισμός έχει μακρά παράδοση που ξεκινάει από τον 17ο αιώνα. Οι οπαδοί του ευρωπαϊκού φιλελευθερισμού επιθυμούν την όσο το δυνατόν μικρότερη έκταση του κράτους και παρέμβασή του στην οικονομική και κοινωνική ζωή, μικρότερη φορολογία, χαμηλότερες κρατικές δαπάνες, μικρότερες επιδοτήσεις, αλλά και την υπεράσπιση των ατομικών δικαιωμάτων οικονομικής ή μη φύσης (ποινικό και οικονομικό έγκλημα, ανεξιθρησκία, σεξουαλικά δικαιώματα κ.λπ.).
Θεωρούν ότι οι μεγάλες κρατικές δαπάνες συνεπάγονται κατασπατάληση πόρων, διαφθορά, συναλλαγή πολιτικού με πολίτη και δημιουργία διογκωμένης κρατικοδίαιτης κομματοκρατίας (δεν πιστεύουν στη λογική του «άγγελου που θα μας κυβερνήσει»), και κατά συνέπεια σταδιακή καθίζηση της παραγωγικότητας, του ανταγωνισμού και τελικά της ίδιας της οικονομίας, με αποτέλεσμα τη σμίκρυνση της «πίτας» και τη μείωση του εισοδήματος όλων. Στο ίδιο πνεύμα, αντιτίθενται στην απευθείας κρατική οικονομική ενίσχυση των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραπεζών (όπως π.χ. κατά την οικονομική κρίση του 2008/9— την οποία θεωρούν απότοκο του κρατικού παρεμβατισμού στην οικονομία), που πιστεύουν ότι στρεβλώνει την πραγματική οικονομία.
Στην αντίληψη των οπαδών του ευρωπαϊκού φιλελευθερισμού κεντρική θέση κατέχει η ανάγκη απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας από τις υποχρεωτικές και ανελαστικές προστατευτικές δομές και η εξ αυτού ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων (ελεύθερα ωράρια, ελεύθερες εργάσιμες ημέρες, ελεύθερες διαπραγματεύσεις σε όλα τα επίπεδα οργάνωσης των εργατικών και εργοδοτικών ομάδων, καθιέρωση θεσμού μαθητείας για νέους και ανειδίκευτους, απελευθέρωση των μετακινήσεων μεταξύ θέσεων εργασίας) ώστε να καθίσταται πιο κινητική η αγορά και να μην προστατεύονται από το νόμο όσοι έχουν εργασία εις βάρος εκείνων που δεν έχουν. Επίσης, οι Ευρωπαίοι φιλελεύθεροι πιστεύουν πως ο συνδικαλισμός (νοούμενος ως διεκδίκηση εργασιακών βελτιώσεων εκ μέρους του συνόλου των εργαζομένων) αποτελεί υπερβολική στρέβλωση για την οικονομία.
Οι επιστήμονες χωρίζουν τις φιλελεύθερες ευρωπαϊκές παραδόσεις σε αγγλικές και γαλλικές εκδοχές, με την πρώτη να δίνει έμφαση στην εξάπλωση των δημοκρατικών αξιών και τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και τη δεύτερη να απορρίπτει τις εξουσιαστικές (αυταρχικές) πολιτικές και κοινωνικές δομές, καθώς και να εμπλέκεται στην οικοδόμηση της εθνικής συνείδησης. Η ηπειρωτική γαλλική εκδοχή είναι βαθιά διαχωρισμένη σε συντηρητικούς και προοδευτικούς, με τους συντηρητικούς να τείνουν στον ελιτισμό και τους προοδευτικούς να υποστηρίζουν την ενοποίηση των θεμελιωδών οργανισμών, όπως καθολικό δικαίωμα ψήφου, καθολική εκπαίδευση, και την επέκταση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας. Με τον καιρό, οι συντηρητικοί εκθρόνισαν τους προοδευτικούς ως κύριοι προστάτες του ηπειρωτικού ευρωπαϊκού φιλελευθερισμού. Ένα εξέχον παράδειγμα αυτών των διαχωρισμών είναι το γερμανικό FDP, το οποίο ιστορικά ήταν διαχωρισμένο μεταξύ κοινωνικών και εθνικών φιλελεύθερων ομάδων.

Πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα φιλελεύθερα κόμματα κυριαρχούσαν στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, αλλά σταδιακά παραμερίστηκαν από τους σοσιαλιστές και τους σοσιαλδημοκράτες στις αρχές του 20ού αιώνα. Μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κάποια φιλελεύθερα κόμματα κέρδιζαν ισχύ, ενώ άλλα υπέφεραν από συνεχόμενες απορρίψεις. Παρ’ όλα αυτά, η πτώση της Κομμουνιστικής ανελεύθερης Σοβιετικής Ένωσης και η διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας στα τέλη του 20ού αιώνα ευνόησε την δημιουργία πολλών φιλελεύθερων σχηματισμών σε όλη την ανατολική Ευρώπη. Αυτοί οι σχηματισμοί ανέπτυξαν διάφορα ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Μερικοί, όπως οι Σλοβένοι «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» ή οι Λιθουανοί «Κοινωνικοί Φιλελεύθεροι» χαρακτηρίστηκαν ως κεντροαριστεροί. Άλλοι, όπως το ρουμανικό «Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα», χαρακτηρίστηκαν ως κεντροδεξιοί.
Στη Δυτική Ευρώπη, μερικά φιλελεύθερα κόμματα έκαναν ανανεωτικές αλλαγές και μετασχηματισμούς, επιστρέφοντας στην πολιτική σκηνή μετά από ιστορικές απογοητεύσεις. Το πλέον αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι οι «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» (Liberal Democrats) στη Βρετανία. Οι «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» είναι οι διάδοχοι ενός πάλαι πότε ισχυρού φιλελεύθερου σχηματισμού, που υπέφερε από τεράστια διαρροή υποστηρικτών προς το «Εργατικό Κόμμα» (Liberal Party) στις αρχές του 20ού αιώνα. Αφού σχεδόν εξαφανίστηκαν από τη βρετανική πολιτική σκηνή, οι φιλελεύθεροι τελικά ενώθηκαν με το «Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα» (Social Democrat Party), μια φράξια του εργατικού κινήματος, το 1988, σχηματίζοντας έτσι τους «Φιλελεύθερους Δημοκράτες», ένα κοινωνικά φιλελεύθερο κόμμα.
Οι «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» κέρδισαν σημαντική λαϊκή υποστήριξη στις γενικές εκλογές του 2005 και στις εκλογές για τα τοπικά συμβούλια, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά σε δεκαετίες που ένα βρετανικό κόμμα με φιλελεύθερη ιδεολογία είχε τέτοια εκλογική επιτυχία. Μετά τις γενικές εκλογές του 2010, οι «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» σχημάτισαν κυβέρνηση συνεργασίας με τους Συντηρητικούς, με αποτέλεσμα ο αρχηγός του κόμματος, Νικ Κλεγκ, να γίνει Αναπληρωτής Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου και πολλά άλλα μέλη υπουργοί.
Στη Βρετανία και σε άλλα μέρη της Δυτικής Ευρώπης, τα φιλελεύθερα κόμματα έχουν συνεργαστεί συχνά με σοσιαλιστικά και κοινωνικά δημοκρατικά κόμματα, όπως αποδεικνύεται από τη «Μωβ Συμμαχία» στην Ολλανδία στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές του 21ου αιώνα. Η «Μωβ Συμμαχία», μία από τις σημαντικότερες στην Ολλανδική ιστορία, σύζευξε τους προοδευτικούς αριστερούς φιλελεύθερους του κόμματος «D66» τους οικονομικά φιλελεύθερους κεντροδεξιούς του κόμματος «VVD» και το κοινωνικό δημοκρατικό «Εργατικό Κόμμα» (Partij van de Arbeid), δημιουργώντας έναν ασυνήθιστο υβριδικό συνδυασμό που νομιμοποίησε τον ομοφυλοφιλικό γάμο, την ευθανασία και την πορνεία, ενώ παράλληλα εισήγαγε μια μη αποθαρρυντική πολιτική ως προς τη μαριχουάνα.

Στην Ασία, ο φιλελευθερισμός είναι ένα πολύ πιο πρόσφατο πολιτικό ρεύμα σε σχέση με την Ευρώπη ή την Αμερική. Σε ηπειρωτικό επίπεδο, οι φιλελεύθεροι οργανώνονται μέσω του Συμβουλίου Φιλελευθέρων και Δημοκρατών της Ασίας, το οποίο περιλαμβάνει ισχυρά κόμματα, όπως το Φιλελεύθερο Κόμμα των Φιλιππίνων, το Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα της Ταϊβάν και το κόμμα Pheu Thai της Ταϊλάνδης. Δύο αξιοσημείωτα παραδείγματα φιλελεύθερης επιρροής υπάρχουν στην Ινδία και την Αυστραλία, αν και αρκετές ασιατικές χώρες έχουν απορρίψει βασικές φιλελεύθερες αρχές.

Στην Αυστραλία, ο φιλελευθερισμός εκπροσωπείται κατά κύριο λόγο από το κεντροδεξιό Φιλελεύθερο Κόμμα. Οι φιλελεύθεροι στην Αυστραλία υποστηρίζουν την ελεύθερη αγορά και έχουν κοινωνικά συντηρητικές καθώς και κοινωνικά φιλελεύθερες συνιστώσες.

Στην Ινδία, την πολυπληθέστερη δημοκρατία στον κόσμο, το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο κυριαρχεί εδώ και καιρό στις πολιτικές υποθέσεις. Το ΙΕΚ ιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από φιλελεύθερους εθνικιστές που απαιτούσαν τη δημιουργία μιας πιο φιλελεύθερης και αυτόνομης Ινδίας. Ο φιλελευθερισμός εξακολούθησε να είναι το κύριο ιδεολογικό ρεύμα της ομάδας στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά ο σοσιαλισμός σταδιακά επικράτησε στην πολιτική σκέψη εντός του κόμματος στις επόμενες δεκαετίες. Ένας διάσημος αγώνας που διεξήχθη με επικεφαλής το ΙΕΚ πέτυχε τελικά την ανεξαρτησία της Ινδίας από τη Βρετανία. Τον τελευταίο καιρό, το κόμμα έχει υιοθετήσει σειρά φιλελεύθερων προτάσεων, υπερασπιζόμενο τις ανοικτές αγορές, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει την κοινωνική δικαιοσύνη. Στο «Μανιφέστο του 2009», το ΙΕΚ υποστήριξε έναν «κοσμικό και φιλελεύθερο» ινδικό εθνικισμό έναντι των πρωτογονιστών, κοινοτιστών και των λοιπών συντηρητικών ιδεολογικών τάσεων που ισχυρίζεται ότι υιοθετήθηκαν από τα δεξιά.
Σε γενικές γραμμές, το κύριο ζήτημα του ασιατικού φιλελευθερισμού τις τελευταίες δεκαετίες ήταν η άνοδος του εκδημοκρατισμού ως μέθοδος που θα διευκολύνει τον ταχύτερο οικονομικό εκσυγχρονισμό της ηπείρου. Σε χώρες όπως η Μιανμάρ, ωστόσο, η φιλελεύθερη δημοκρατία έχει αντικατασταθεί από στρατιωτική δικτατορία.

Στην Αφρική, ο φιλελευθερισμός είναι συγκριτικά αδύναμος. Το Κόμμα Wafd (Αντιπροσωπευτικό Κόμμα) ήταν ένα εθνικιστικό φιλελεύθερο πολιτικό κόμμα στην Αίγυπτο. Λεγόταν ότι ήταν το πιο δημοφιλές και ισχυρό πολιτικό κόμμα της Αιγύπτου στις δεκαετίες του 1920 και του ’30. Πρόσφατα, ωστόσο, τα φιλελεύθερα κόμματα και ιδρύματα έχουν επιδείξει σημαντική ώθηση προς την πολιτική εξουσία. Σε ηπειρωτικό επίπεδο, οι φιλελεύθεροι οργανώνονται στο Αφρικανικό Φιλελεύθερο Δίκτυο, το οποίο περιλαμβάνει κόμματα που ασκούν επιρροή, όπως το Λαϊκό Κίνημα του Μαρόκου, το Δημοκρατικό Κόμμα της Σενεγάλης και τον Ρεπουμπλικανικό Συναγερμό της Ακτής Ελεφαντοστού.
Μεταξύ των αφρικανικών εθνών, η Νότια Αφρική ξεχωρίζει για το γεγονός ότι διαθέτει μια αξιοσημείωτη φιλελεύθερη παράδοση την οποία στερούνται οι άλλες χώρες. Στα μέσα του 20ού αιώνα, το Φιλελεύθερο και το Προοδευτικό Κόμμα είχαν σχηματιστεί για να αντιταχθούν στις πολιτικές απαρτχάιντ της κυβέρνησης. Οι Φιλελεύθεροι σχημάτισαν ένα πολυφυλετικό κόμμα το οποίο κέρδισε αρχικά σημαντική υποστήριξη από τους μαύρους αστούς και τους μορφωμένους λευκούς. Είχε επίσης αποκτήσει υποστηρικτές από τις «εξευρωπαϊσμένες αγροτικές περιοχές», και οι δημόσιες συναθροίσεις του είχαν μεγάλη συμμετοχή μαύρων. Το κόμμα είχε 7.000 μέλη στο αποκορύφωμά του, αν και η απήχησή του στον λευκό πληθυσμό στο σύνολό του ήταν πολύ μικρή για να καταφέρει να κάνει οποιεσδήποτε σημαντικές πολιτικές αλλαγές. Οι Φιλελεύθεροι διαλύθηκαν το 1968, αφού η κυβέρνηση ψήφισε ένα νόμο που απαγόρευε στα κόμματα να έχουν μέλη από περισσότερες από μία φυλές. Σήμερα, ο φιλελευθερισμός στη Νότια Αφρική εκπροσωπείται από τη Δημοκρατική Συμμαχία, το επίσημο κόμμα της αντιπολίτευσης στο κυβερνών Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο. Η Δημοκρατική Συμμαχία είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στην Εθνική Συνέλευση και σήμερα ηγείται της επαρχιακής κυβέρνησης του Δυτικού Ακρωτηρίου.
Οι αυταρχικές και αντιφιλελεύθερες χώρες κατέχουν τα σκήπτρα και στο οικονομικό έγκλημα
Ενώ τα χρέη που προκύπτουν από τις νομισματικές χαλαρώσεις των κεντρικών τραπεζών απειλούν εκ νέου την παγκόσμια οικονομία, ο φιλελευθερισμός θα κατηγορηθεί ξανά για όλα τα δεινά του πλανήτη! Είναι πλέον μόδα. Μετά την παταγώδη κατάρρευση του κομμουνισμού και την παρεξηγημένη «προφητεία» του Φράνσις Φουκουγιάμα περί του τέλους της ιστορίας, οι κάτοχοι των «απόλυτων αληθειών» και οι λοιποί «σωτήρες» του ανθρώπινου γένους βρήκαν τον νέο …εχθρό.

Για όλα φταίει η ελευθερία.
Έτσι, ο φιλελευθερισμός, που είναι ο φιλοσοφικός και πολιτικός εκφραστής της, από καιρό τώρα κατηγορείται για όλα τα δεινά που πλήττουν την ανθρωπότητα. Η φτώχεια, η ανεργία, η χρηματοοικονομική κρίση, η καταστροφή του περιβάλλοντος, ακόμα και οι φυσικές καταστροφές, οφείλονται στον φιλελευθερισμό. Ο τελευταίος ευθύνεται επίσης για την απληστία και την απαξίωση των ανθρωπιστικών αξιών, φαινόμενα που κυριαρχούν στην αποκαλούμενη νεοφιλελεύθερη οικονομία. Στην βάση αυτού του σοβαρού κατηγορητηρίου και θεωρώντας ότι οικονομία και πολιτική είναι επιστήμες, θελήσαμε να επαληθεύσουμε το κατηγορητήριο, όπως επιβάλλει η επιστημονική μέθοδος.
Ξεκινήσαμε από την οικονομία. Πρώτη διαπίστωσή μας είναι ότι, στην κατάταξη των φτωχότερων χωρών του πλανήτη μας, καμμία από αυτές δεν επικαλείται τον φιλελευθερισμό. Η Κίνα έχει κομμουνιστικό καθεστώς, στην Βραζιλία πάνω από δεκαετία κυβερνούν οι σοσιαλιστές, στην Κούβα ο κομμουνισμός συμπλήρωσε πενήντα και πλέον χρόνια, στην Αφρική τα περισσότερα καθεστώτα θεωρούν εκτός νόμου τον φιλελευθερισμό και ορκίζονται στο όνομα του σοσιαλισμού. Στον δε αραβικό κόσμο κυριαρχούν αντιφιλελεύθερες μοναρχίες και στο Ιράν δεσπόζει ο θεοκρατικός αυταρχισμός. Έτσι, από αριθμητικής πλευράς, από τα 7 δισεκατομμύρια ψυχές που είναι ο πληθυσμός του πλανήτη μας, τα 5,2 δισεκατομμύρια τελούν υπό αντιφιλελεύθερα καθεστώτα.
Μία άλλη σημαντική διαπίστωση είναι ότι οι μεγαλύτερες περιβαλλοντικές ζημιές καταγράφονται στην Κίνα, στην Αφρική, στον Αμαζόνιο, στην Ρωσία και στην Κεντρική Ασία –περιοχές που ουδέποτε γνώρισαν τον φιλελευθερισμό και είναι πολύ αμφίβολο αν ποτέ θα τον γνωρίσουν. Παρατηρώντας επίσης την ετήσια κατάταξη για τις χώρες με την μεγαλύτερη διαφθορά στον κόσμο, την οποία καταρτίζει η οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια, παρατηρούμε ότι στις 50 πρώτες θέσεις δεν υπάρχει καμμία χώρα με φιλελεύθερο καθεστώς, ή ακόμα και κατ’ επίφασιν φιλελεύθερο. Αντιθέτως, οι χώρες με ανύπαρκτο ή πολύ χαμηλό δείκτη διαφθοράς (Φινλανδία, Δανία, Σουηδία, κ.α.) είναι όλες δημοκρατικές και πολιτικο-οικονομικά φιλελεύθερες.
Η ίδια ακριβώς παρατήρηση ισχύει και για την προστασία και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στην σχετική κατάταξη που δημοσιεύει κάθε χρόνο η οργάνωση Freedom House, η υπεροχή των χωρών με φιλελεύθερα καθεστώτα είναι συντριπτική και σχεδόν σε καμμία από αυτές δεν ισχύει η θανατική ποινή. Όσον αφορά δε στην ελευθερία εκφράσεως και Τύπου, σύμφωνα με τα στοιχεία των οργανώσεων Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα και Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων, οι διαφορές μεταξύ φιλελεύθερων και αντιφιλελεύθερων χωρών είναι κραυγαλέες.

Οι αυταρχικές και αντιφιλελεύθερες χώρες κατέχουν επίσης τα σκήπτρα και στο οικονομικό έγκλημα. Στο εμπόριο ναρκωτικών πρωταγωνιστούν οι σοσιαλιστικές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Στην εμπορία όπλων και λευκής σαρκός τα πρωτεία κατέχουν αφρικανικές δεσποτείες, αυταρχικά καθεστώτα της Κεντρικής Ασίας και η Ρωσία. Η δε ιδιωτική πειρατεία οργιάζει στην Αφρική, εκεί όπου κυριαρχούν τα πιο ολοκληρωτικά εγκληματικά καθεστώτα.
Ας επανέλθουμε στην οικονομία. Οι εχθροί του φιλελευθερισμού υποστηρίζουν ότι η κρίση του 2007 είναι αποτέλεσμα νεοφιλελεύθερων επιλογών που υιοθετήθηκαν από τις κυβερνήσεις Ρήγκαν-Θάτσερ στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και που οδήγησαν στην απελευθέρωση της παγκόσμιας κίνησης κεφαλαίων. Ο ισχυρισμός αυτός, αν και έχει κάποια θεωρητική βάση, δεν επαρκεί καθόλου ως επιστημονική επαλήθευση διότι τα πραγματικά γεγονότα άλλα δηλούν.
Πρώτον, η μεγάλη διεθνής κίνηση κεφαλαίων ξεκίνησε το 1971, με την κατάργηση της Συμφωνίας του Μπρέττον-Γουντς και την ανάδειξη του δολλαρίου σε παγκόσμιο αποταμιευτικό νόμισμα. Στόχος της τότε κυβερνήσεως των ΗΠΑ ήταν η τόνωση της δημοσιονομικής δραστηριότητας μέσω της έκδοσης κρατικού χρήματος, η άνοδος του δημόσιου χρέους για την χρηματοδότηση του πολέμου στο Βιετνάμ και η αύξηση της κατανάλωσης με διαφόρων μορφών δανεισμό. Με άλλα λόγια, η τότε πολιτική του προέδρου Νίξον ήταν αμιγώς κεϋνσιανής εμπνεύσεως, δηλαδή σαφώς αντιφιλελεύθερη, γι αυτό και είχε δεχθεί αυστηρή κριτική από οικονομολόγους όπως ο Μίλτον Φρήντμαν, ο Μωρίς Αλλαί και ο Τζαίημς Μπιουκάναν –άπαντες νομπελίστες.
Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι το 1971, μετά την κατάργηση του Μπρέττον-Γουντς, ο μέγας φιλελεύθερος οικονομολόγος Λούντβιχ φον Μίζες (άγνωστος στην Ελλάδα), αν και 90 ετών, δήλωνε τα εξής προφητικά: «Η κατάργηση του Μπρέττον-Γουντς δίνει την ευκαιρία στις κρατικές κεντρικές τράπεζες να ακολουθούν επεκτατικές νομισματικές πολιτικές, οι οποίες σε βάθος χρόνου θα δημιουργούν την μία μετά την άλλη οικονομική κρίση».
Στην μετά το Μπρέττον-Γουντς εποχή, ήλθε να προστεθεί η πετρελαϊκή κρίση του 1973 –η οποία έδωσε την ευκαιρία στους Άραβες δικτάτορες και μονάρχες να ρίξουν στις διεθνείς αγορές περί τα 200 δισεκατομμύρια δολλάρια, τα οποία ζητούσαν ασφάλεια και καλές αποδόσεις. Στην βάση αυτού του πακτωλού πετροδολλαρίων άρχισαν να δημιουργούνται και τα πρώτα «περίεργα» τραπεζικά προϊόντα, κύριο αντικείμενο των οποίων ήταν η χρηματοδότηση κρατών.
Σημειώνουμε ότι την περίοδο 1974-1981 το κρατικό χρέος των ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 40% κα το αντίστοιχο της τότε Σοβιετικής Ένωσης κατά 100%. Στην Ευρώπη, στην διάρκεια της δεκαετίας του 1980, που είναι και αυτή της σταδιακής απελευθερώσεως της κίνησης κεφαλαίων, οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις Μιττεράν στην Γαλλία, Γκονζάλες στην Ισπανία, Κράξι στην Ιταλία, Σοάρες στην Πορτογαλία και Ανδρέα Παπανδρέου στην Ελλάδα, τριπλασίασαν κατά μέσον όρο τα δημόσια χρέη των χωρών τους και τα ανέβασαν κατά μέσον όρο, από 26% του ΑΕΠ το 1981, σε 81% το 1989. Η συνέχεια είναι γνωστή –στην δε Ελλάδα υπήρξε η αφετηρία της «Μεγάλης Ληστείας», για την οποία ετοιμάζουμε ειδικό πόνημα.
Ερώτημα: Περί ποίας ευθύνης του φιλελευθερισμού γίνεται λόγος όταν η κρίση που σήμερα πλήττει κυρίως την Δύση είναι το πιο αυθεντικό νεοκεϋνσιανό φρούτο; Ο Τζων Στιούαρτ Μιλλ είχε γράψει: «Δεν είναι αρκετό να λέμε ότι ο άνθρωπος υπόκειται στο λάθος. Πρέπει να του δείχνουμε ποιο είναι αυτό το λάθος».