Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014

Το Αθλητικό Ιδεώδες ως Πηγή Εσωτερικής Τελειότητας

 
Ιδανικό είναι εκείνο που ενώνει τις ψυχές των ανθρώπων γύρω από ένα κοινό σκοπό. Πέραν τούτου δεν υπάρχει παρά μόνο ωφελιμισμός, που αντί να ενώνει διαχωρίζει και διασκορπίζει τους ανθρώπους.Το αθλητικό ιδεώδες είναι για τον άνθρωπο πηγή εσωτερικής τελειότητας.Είναι εκείνο που ικανοποιεί από κάθε άποψη τη διάνοια και το συναίσθημα του αθλητή και του φιλάθλου. Είναι το πνεύμα με τους ζωντανούς του νόμους, δεν είναι μια μορφή, είναι μια δύναμη. Το γνήσιο αθλητικό ιδανικό σημαδεύει με ισχυρή προσωπική σφραγίδα, καλλιεργεί θαρραλέες πρωτοβουλίες, απομακρύνει τις σκέψεις από δαιδαλώδεις στοές και γλυκαίνει την αναμονή αυτού που ποθούμε.Η υγεία, το θάρρος, η ευγένεια της ψυχής,  η ηθικότητα, η άμιλλα, ο τολμηρός και ακλόνητος χαρακτήρας, έννοιες  που καλλιεργεί ο αθλητισμός στον πολιτισμένο άνθρωπο του σήμερα, κληροδοτήθηκαν από την πολύτιμη παρακαταθήκη των αρχαίων προγόνων μας χιλιάδες χρόνια πριν ως κτήμα των γνώσεών τους για την αθάνατη αθλητική ιδέα που τόσο αγάπησαν και καλλιέργησαν.

Ο Ελληνικός λαός συγκέντρωνε όλα εκείνα τα προσόντα που ήταν απαραίτητα για να εξελιχθούν, όπως εξελίχθηκαν, οι αθλητικοί αγώνες. Η φυλή μας ήταν αυτή που γέννησε και καθιέρωσε  το γνήσιο αθλητικό πνεύμα. Λαός από την φύση του ελεύθερος, γεμάτος ζωή και συναίσθημα, ένοιωθε ιδιαίτερη ευχαρίστηση να γυμνάζεται, να αγωνίζεται και να πρωτεύει. Πολλοί σύγχρονοι λαοί δεν κατόρθωσαν να ενστερνιστούν την ιδέα του αγνού αθλητικού πνεύματος όπως έκανε η Ελλάδα στην Ολυμπία, τη μητέρα των χρυσοστέφανων άθλων, τη δέσποινα της αλήθειας (Πίνδαρος, Ολ. Η’,1-3) που γέννησε την Ολυμπιακή ιδέα, τον Ολυμπισμό. Μια ιδέα ποτισμένη απ’ τα νάματα της ελληνικής γης και τα τραγούδια της. Μια ιδέα με βαθιές και ακλόνητες ρίζες στη ψυχή των Ελλήνων που θα θερμαίνει για πάντα τους σκοπούς κάθε ωραίου, κάθε μεγάλου. Μια ιδέα πηγή κάλλους, μεγάλων γνώσεων, αρετής και σοφίας.Το αθλητικό πνεύμα που πηγάζει από το γνήσιο αρχαίο ολυμπιακό πνεύμα, το πνεύμα των ολυμπιακών αγώνων, είναι ένα πνεύμα ελεύθερο και απαλλαγμένο από εθνικές, πολιτικές, οικονομικές και άλλες δεσμεύσεις. Υπηρετεί ένα λογικό και σοφό ειρηνικό διεθνισμό και εξυπηρετεί μια κοινωνική ειρήνη σε διεθνή κλίμακα. Για τον ολυμπισμό αρχή, τέλος και σκοπός είναι αποκλειστικά ο τέλειος άνθρωπος καθιστώντας έτσι τον αθλητισμό φαινόμενο  ζωής και πολιτισμού.

Το αθλητικό πνεύμα μέσα από την ιστορία της Ελλάδας διαμορφώθηκε σταδιακά από “φιλοθεάμων” στην Κρητομυκηναϊκή εποχή (2200-1200 π.Χ), σε “ηρωικό” στην Ομηρική εποχή (1200-776 π.Χ).Στην Κρήτη φυτρώνει η αθλητική ρίζα, χωρίς βέβαια να ξεχνάμε ότι ο Δίας από την Κρήτη ήλθε στην Ολυμπία και αρχίζει το προϊστορικό – ιστορικό φαινόμενο των Ολυμπιάδων. Η Κρήτη είναι η πρώτη αθλομάνα όπως υποστηρίζει και ο Πλάτων: “των γυμνασίων ήρχοντο πρώτοι μεν οι Κρήτες έπειτα Λακεδαιμόνιοι” (Πολιτεία Ε’ 452). Οι Κρήτες, οι Μυκηναίοι και οι Πελασγοί αρέσκονταν να γυμνάζονται για θρησκευτικούς και πολεμικούς λόγους και το θέαμα ήταν το πιο ουσιώδες αθλητικό γνώρισμα της εποχής εκείνης.Τους Έλληνες της εποχής του Ομήρου ενέπνεαν και καθοδηγούσαν τρία ιδεώδη: η φιλοπρωτεία “Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμειναι άλλων” (Ιλ. Γ’ 783), η προγονολατρεία “Μηδέ γένος πατέρων αισχυνέμειν” (Ιλ. Ζ’ 208) και η φιλοπατρία “Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρις” (Ιλ. Μ’ 243). Από αυτή την  ιδανική τριλογία που αποτελούσε την έννοια της ηρωικής αντίληψης στον Όμηρο προήλθαν οι πέντε αρετές των ομηρικών ηρώων: η ανδρεία, το κάλλος, η αλκή, η σύνεση και η ευγένεια. Όλη η αθλητική αγωγή των ελληνικών φυλών των Ομηρικών χρόνων, είχε σκοπό την ανάπτυξη των σωματικών και ψυχικών πολεμικών αρετών για την εξυπηρέτηση του ηρωικού πνεύματος, το οποίο βοηθούσε στην αντιμετώπιση των σκληρών συνθηκών της τότε ζωής και των πολεμικών αναγκών της πολιτείας.Ακολούθησε ο Ολυμπιακός «σωματικός» πολιτισμός που είχε ως βάση την αγωνιστική, ιδεώδες την καλοκαγαθία, ανεπτύχθη τον 4ο και 5ο π.Χ. αιώνα. Η περίοδος αυτή αρχίζει με την έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων και αποτελεί συνέχεια της ομηρικής με διάφορες προσθήκες ή αλλαγές στο αγωνιστικό πρόγραμμα και πνεύμα. Αναλαμβάνει τώρα η πολιτεία τον αθλητισμό και τον κάνει κρατική υπόθεση τρέφοντας τους πολίτες γύρω από τον νέο ανθρώπινο τύπο, “ο καλός καγαθός”.

Την περίοδο αυτή η άθληση θεωρείτο καλλιτεχνία την οποία καθηγίαζε η θρησκεία, οι δε αγώνες αποτελούσαν μέρος της θρησκείας του θεού πλάϊ στο ιερό του οποίου τελούνταν. Οι ελληνικές πολιτείες παράλληλα με τον πολιτισμό που είχε αναπτυχθεί βρήκαν ευκαιρίες για μια ομαδική συνεργασία των πολιτών. Ανέπτυξαν χάρη της γενικής υγείας, ψυχαγωγίας και αγωγής τις σωματικές ασκήσεις με πνεύμα ομαδικότητας και τις συνέδεσαν με την θρησκεία οργανώνοντας “ιερές ημέρες” και γιορτές.Εκεί η άμιλλα και ο έρωτας του συναγωνισμού βρήκαν ιδανικό πεδίο ανάπτυξης. Η αγωνιστική, η όρχηση, η μουσική καλλιεργούνταν με αγωνιστικό πνεύμα ελέγχου και υπεροχής.Εκεί στον ιερό χώρο της αιώνιας γαλήνης συνέβη χρόνο με το χρόνο ένα γεγονός αποφασιστικής σημασίας για τον άνθρωπο.Εκεί φανερώθηκε και πραγματοποιήθηκε το πνεύμα του Ολυμπισμού, ένα υπέροχο κοινωνικό ανθρωπιστικό πνεύμα. Ο άγριος πόλεμος έγινε ειρήνη και ιερός αγώνας. Η έχθρα μεταμορφώθηκε σε ευγενική άμιλλα. Ο άνθρωπος θεμελίωσε την κοινωνία του και δημιούργησε τον πολιτισμό του.Έτσι Ολυμπισμός και Ελληνισμός δημιούργησαν τον ανθρωπισμό. Η μεταβολή αυτή άλλαξε ολοκληρωτικά την κατεύθυνση της πορείας του ανθρώπου στο δρόμο της ζωής του. Η ειρήνη, (εκεχειρία), συμφιλίωση, συναδέλφωση, άμιλλα, τιμιότητα, ανιδιοτέλεια, δικαιοσύνη, τόλμη ψυχής, ηθικότητα, ιπποτισμός και καλοκαγαθία τα γνωρίσματα του Ολυμπισμού.

Ο 6ος π.Χ. αιώνας ονομάστηκε “αιώνας της δύναμης”, ο 5ος π.Χ. “αιώνας δύναμης και κάλλους” χάρη στη βελτίωση που πέτυχαν οι Έλληνες στην κοινωνική ζωή τους, την οργανωμένη αγωγή των εφήβων και την αύξηση της σπουδαιότητας των γυμναστικών ιδρυμάτων (γυμνασίων – παλαιστρών) και ο 4ος π.Χ. αιώνας της “καλοκαγαθίας”. Η ανθρώπινη τελειότητα ήταν ο βασικός σκοπός του αθλητισμού με την παράλληλη και αρμονική καλλιέργεια του σώματος και της ψυχής.Το ελληνικό έθνος χρησιμοποίησε εντατικά τον αθλητισμό για να βελτιωθεί ποιοτικά, να ανανεωθεί, να δημιουργήσει. Ο σκοπός της αθλητικής αγωγής ήταν η ευδαιμονία της πολιτείας με τη δημιουργία “καλών και αγαθών” πολιτών.Η εμφάνιση των Ρωμαίων συντέλεσε σημαντικά στην κατάπτωση του θεσμού των Ολυμπιακών αγώνων. Οι Ρωμαίοι δεν αντιλαμβάνονταν την πραγματική έννοια των αγώνων και του πνεύματος τους και εισάγουν θεαματικές αναμνηστικές γιορτές, βάρβαρες και αιμοχαρείς συνήθειες. Η τόσο ωραία τάξη και μεγάλη σημασία των αγώνων άλλαξε χαρακτήρα και άρχισε να διαφθείρεται. Η Ρωμαϊκή κυριαρχία επέδρασε ολέθρια κατά του αθλητισμού και της γενικότερης ελληνικής αγωγής και έτσι περάσαμε στην παρακμή του μεσαίωνα (393 μ.Χ-1896 μ.Χ.) και στη κατάργηση των ολυμπιακών αγώνων από τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο το 394 μ.Χ.

Με την Αναγέννηση αρχίζει να παρουσιάζεται προοδευτικά ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για τον αθλητισμό. Η μετάβαση από τον 18ο στον 19ο αιώνα επέφερε μια ριζική αναστάτωση στην κοινωνία, η οποία με την βοήθεια του Διαφωτισμού καταργεί βίαια ή αναμορφώνει τις μέχρι χθες ιθύνουσες τάξεις και επιβάλει τα δικαιώματα του λαού.Ο νεοκλασσικισμός, η αποκάλυψη της τέχνης και το αισιόδοξο όραμα για τη ζωή όπως μας κληροδοτήθηκε από την αρχαία Ελλάδα , η αρχαιολογία με τις αξιοθαύμαστες ανακαλύψεις της ήταν τα στοιχεία της ιστορικής στιγμής για την αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων από τον Γάλλο διπλωμάτη Pierre de Coubertin στην Αθήνα το έτος 1896.Αρχίζει έτσι η δεύτερη περίοδος των Ολυμπιάδων και της σύγχρονης αθλητικής αγωγής. Μια περίοδος που αντιμετωπίζει και αυτή τους ίδιους κινδύνους παρακμής που δεν μπόρεσαν να αποφύγουν οι αρχαίοι αγώνες και το φίλαθλο πνεύμα τους.Αυτή η σύντομη ιστορική αναδρομή του αθλητικού ιδανικού σκιαγράφησε το αθλητισμό πνεύμα στις ιστορικές περιόδους της Ελλάδας ώστε να μπορέσουμε με σίγουρα και ασφαλή στοιχεία – κριτήρια να συγκρίνουμε το αθλητικό πνεύμα του χθες και του σήμερα.

Σκοπός είναι να μπορέσουμε να διακρίνουμε την αυριανή πορεία του αθλητικού ιδανικού, να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας και να προτείνουμε μέτρα γι’ αυτό και τον αθλητισμό γενικότερα. Η προβολή του αθλητικού ιδανικού είναι σημαντικός συντελεστής για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των νέων και παρέχει μεγάλη δύναμη στον αγώνα χαλιναγώγησης των κακών έξεων.Σήμερα ζούμε την τραγική περιπέτεια του μεγάλου δεσμώτη, που δεν είναι ο μυθικός Προμηθέας, αλλά η Ολυμπιακή ιδέα.Θλίψη και αγανάκτηση για το όλο και μεγαλύτερο κατρακύλισμα του πιο ωραίου ιδανικού, του αθλητικού ιδεώδους. Τραγική η παραχάραξή του, θλιβερή η διαπίστωση ... το αθλητικό πνεύμα όλο και καταρρακώνεται, όλο και βεβηλώνεται.Ποιες είναι λοιπόν οι αιτίες της κατάπτωσής του; Ποιοι είναι οι ηθικοί αυτουργοί αυτού του εγκλήματος που έχει αρχίσει εδώ και χρόνια; Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να σταματήσει αυτή η καταλυτική χιονοστιβάδα;Είναι ανάγκη να κάνουμε μια παραδοχή ... ο αθλητισμός είναι αξία και ως αξία ανακεφαλαιώνει την ίδια την προσωπική αξία του ανθρώπου. Κρατά μέσα του ανυπολόγιστη ομορφιά, είναι το κλειδί που μας ανοίγει τους κήπους των ωραίων, των μεγάλων θαυμάτων ή μας κατεβάζει στην κοιλάδα του αίσχους και της μισαλλοδοξίας.

Αποβάλετε από τη ζωή σας εκείνους που τη δηλητηριάζουν

Η ποιότητα της ζωής εξαρτάται από το είδος των σχέσεων που καλλιεργούμε ή αλλιώς από τις δυναμικές των κοινωνικών μας δικτύων. Αν εξαιρέσουμε την περίπτωση ατόμων με τεράστια αυτογνωσία, οι ετεροκαθορισμοί επηρεάζουν ακόμα και τον τρόπο, που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό.
Ο τακτικός απολογισμός των καταστάσεων, που μας καθηλώνουν και η αποτίμηση των προσώπων, που επιβραδύνουν την ψυχολογική, πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη είναι επιτακτικός.
Τα πρόσωπα αυτά, που κρυφά ή φανερά, αλλά σίγουρα λανθασμένα, μοιάζουν με αναγκαία κακά, δημιουργούν μια αρνητική κουλτούρα, ένα νοσηρό κλίμα, στο οποίο εγκλωβίζουν. Παραδόξως, παίρνουν και τη μορφή εκείνου, που θα μας βγάλει από την δεινή θέση, για την οποία εκείνα εν πολλοίς ευθύνονται.
Ομοιάζουν με τους τωρινούς σωτήρες πολιτικούς, που θα μας απαλλάξουν από την κρίση, που οι ίδιοι επεδίωξαν.
Όμως είναι πολύ πιο επικίνδυνα, επειδή εκμεταλλεύονται τους φόβους, τις ενοχές, την αγάπη, την ανάγκη, το καθήκον και την φιλοτιμία. Αλλά κυρίως, επειδή είναι προσφιλή, και η αγωνία της μοναξιάς ή της περιθωριοποίησης ζοφερή.
Θα τα αναγνωρίσετε εύκολα, επειδή αντιστέκονται σε κάθε εγχείρημα για αλλαγή. Κι αυτό γιατί η μεταβολή της ψυχολογικής σας ισορροπίας και η έκθεση σε νέα ερεθίσματα και πρόσωπα μπορεί να τα αποκαθηλώσει από το βάθρο, στο οποίο εσείς οι ίδιοι τα ενθρονίσατε.
Θα φανερωθούν εύκολα, επειδή καμιά φορά σας σπρώχνουν άκριτα προς την αλλαγή, χωρίς να σας προειδοποιούν για τις συνέπειες, με μόνο στόχο να επιστρέψετε ηττημένοι πίσω.
Θα τα διακρίνετε, καθώς δημιουργούν και παίζουν με τις ανασφάλειες, καθώς αντιλαμβάνονται εύκολα την εξαρτητική σχέση και λόγο στο λόγο φροντίζουν να τη συντηρούν και να την επιτείνουν.
Τρέφονται με την υποσυνείδητη πεποίθηση κάθε ανθρώπου πως ο ίδιος αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος (όπως και η Γη για τους αρχαίους) και πως όλα περιστρέφονται γύρω από το υπερτροφικό ή αδύναμο εγώ, που ζητά επιβεβαίωση και ανατροφοδότηση.
1. Εξαφανίστε από τη ζωή σας τους μίζερους χαρακτήρες, εκείνους που δεν μπορούν να ευχαριστηθούν τη στιγμή, αντλούν ηδονή όμως με το να καθιστούν εσάς συνεργούς στην κακοδαιμονία και τη γκρίνια. Αποδέκτες καθώς καθίστασθε των αρνητικών συναισθημάτων, σταδιακά, είτε ενστερνίζεστε τη φιλοσοφία τους είτε είστε έτοιμοι να εκραγείτε, συνήθως σε αθώα θύματα. Μην τους απαντάτε, μην δικαιολογείστε, μην συνδιαλέγεστε. Δεν το επιθυμούν και δεν πρόκειται να αλλάξουν.
2. Εξορίστε όσους υποτιμούν την αξία σας, υποδαυλίζουν την αμφιβολία, μαραίνουν την αυτοεκτίμηση. Αλλά πρώτα φροντίστε να αποκτήσετε μια δόση υπερηφάνειας, που θα σας κάνει να πιστέψετε πως σε εσωτερικές αρετές κρύβεται ο θησαυρός κάθε ανθρώπου.
3. Ρίξτε στην πυρά εκείνους που παίρνουν τη ζωή, τους τύπους, τις διαδικασίες, τις συμβάσεις υπερβολικά σοβαρά. Τα χρόνια που απομένουν είναι τόσο πολύτιμα, που η κατασπατάλησή τους σε ανθρώπινες ματαιοδοξίες, κοινωνικά θέσφατα και υποκριτικά μετερίζια είναι ανούσια.
4. Απομονώστε τους κόλακες, αυτούς που σας επαινούν σε κάθε περίσταση, ετούτους που στους ανώτερους φέρονται δουλικά και σε όσους εκλαμβάνουν ως κατώτερους, δυναστικά. Σας σπρώχνουν σε περιπέτειες, για να σας δουν να καταστρέφεστε, σας παρουσιάζουν τις μισές αλήθειες και αλλοιωμένα τα δεδομένα.
5. Αντιληφθείτε τους ανέντιμους, που θα σας υποσκάψουν και θα σας τη φέρουν πισώπλατα. Αν στο περιβάλλον σας υπάρχουν παρόμοιοι, θα ενεδρεύουν σε κάθε σας προσπάθεια και θα καιροφυλαχτούν σε κάθε σας λάθος. Μην συσχετίζεσθε μαζί τους κι αν δεν είναι αυτό εφικτό, αποκαλύψτε τους πρώτοι.
6. Γίνετε ξένοι προς άτομα δίχως χιούμορ, αποξενωθείτε από εκείνους που δεν μπορούν να αυτοσαρκαστούν, από τους υπερευαίσθητους και ευερέθιστους. Το μόνο που επιδιώκουν είναι να σας αναγκάζουν διαρκώς να απολογείστε.
7. Αποφύγετε τους λογάδες, τους φλύαρους, την κομπορρημοσύνη και τον πομφολυγισμό. Οι περιττές λέξεις, ο πλεονασμός και οι τάχα ρηξικέλευθες αποφάνσεις απλά καλύπτουν την αδυναμία τους να διατυπώσουν οτιδήποτε ουσιώδες.
8. Πατάξτε τους προφήτες, τους μάντεις που ελλοχεύουν όχι προς χάριν της πρόληψης, αλλά για να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις, ώστε τα γεγονότα και οι πράξεις να έχουν την έκβαση, που θέλουν.
9. Να είστε επιφυλακτικοί όταν συναναστρέφεστε με άτομα, που δεν έχουν κανένα σχέδιο, στόχο ή προοπτική. Όσους αρμενίζουν χωρίς πυξίδες και στρατηγική και αλλάζουν κάθε τόσο τις πορείες τους, ανάλογα με τον άνεμο και τις συνθήκες.
10. Επιστέγασμα των θεωριών είναι οι πράξεις. Μην διακυβεύετε την ενέργειά σας με όσους χρησιμοποιούν τις θεωρίες, τα συνθήματα, τις κραυγές, για να αποκτήσουν προσωπική ταυτότητα. Ακόμα και η αγάπη μετριέται με το πλήθος των θυσιών, που είναι έτοιμος να κάνει κάποιος για σας. Τα υπόλοιπα είναι συμβιβασμός.
11. Συνεπακολούθως, αποστομώστε τους δήθεν, τους επιφανειακούς, εκείνους που χρησιμοποιούν την κουλτούρα, την αναζήτηση, την κοινωνική ευαισθησία, για να εντυπωσιάζουν και να γίνονται αποδεκτοί.
12. Η ηθική έχει ένα αξιοπρόσεκτο χαρακτηριστικό: Αν την αγνοήσεις στο ελάχιστο, είσαι έτοιμος και για τα σημαντικά να την αποκηρύξεις. Εναντιωθείτε στους ασυνεπείς, στα πρόσωπα που είναι διατεθειμένα να παραβούν, να σκευωρήσουν, να δράσουν παράτυπα. Συμπαρασύρουν με τα στιγμιαία οφέλη, που αποκομίζουν.
13. Ο έρωτας δωρήθηκε στους ανθρώπους για να δίνει χαρά. Αν ο σύντροφος συνέχεια σας ταλαιπωρεί με αμφιθυμίες, οπισθοχωρήσεις, βολέματα, υπεκφυγές, απιστίες, τότε δεν είναι για σας. Στα ερωτικά μην επαναπαυθείτε με τίποτα λιγότερο από όσο αξίζετε.
14. Μην απαιτείτε την ευτυχία, αν πρώτα δεν έχετε προπαρασκευασθεί να την χαρίσετε σε άλλους. Αντισταθείτε στους επηρμένους, που ζητούν, χωρίς να έχουν αποδείξει ότι μπορούν να ανταποδώσουν.
15. Αναγνωρίστε τα παράσιτα, τους ξενιστές, αυτούς που, ενώ φαντάζουν εξαρτημένοι από σας, στην πραγματικότητα απομυζούν τις δυνάμεις σας, αποστραγγίζουν τη δύναμή σας, δοκιμάζουν τα όρια και τις αντοχές σας. Μπορεί αρχικά να κολακευθείτε από την ψευδεπίγραφη σχέση υποτακτικής συνδιαλλαγής, αλλά όταν θα έχετε εξαντληθεί, αυτοί θα συνεχίσουν ακάθεκτοι, για να συναντήσουν το επόμενο ανυποψίαστο θύμα.
16. Μην δίνετε σημασία σε κουτσομπόληδες, επειδή οι αναλύσεις τους περί συμπεριφορών και κινήτρων είναι κατάπτυστες και γιατί το αντίτιμο της στρεβλής πληροφορίας είναι ο καταποντισμός σας στους άλλους από τα αμετροεπή στόματά τους.

Η Ψυχολογία των Σχέσεων: Απ’την αυτοαποδοχή στην συντροφικότητα

Μολονότι στη διάρκεια της ζωής μας κάθε μας σχέση είναι αφορμή για μια σειρά από διδάγματα βοηθώντας μας να πάμε λίγο πιο πέρα, γνωρίζοντας λιγάκι καλύτερα το εαυτό μας, είναι απίστευτο το πόσες πολλές από τις απαιτήσεις και προσδοκίες μας έχουμε εναποθέσει στις ερωτικές μας σχέσεις!…
Ό,τι έχουμε επιθυμήσει και επιθυμούμε περισσότερο από την ζωή μας, το ζητάμε –ευθέως ή έμμεσα- από τον σύντροφό μας: ασφάλεια, φιλία, θεραπεία, «ντάντεμα», φρονίδα, σεξουαλική και συναισθηματική κάλυψη, ευτυχία, αγάπη και συντροφικότητα.
Έχουμε την απαίτηση ο/η σύντροφός μας να «φτιάξει» την ζωή μας. Να μας βγάλει από την κατάθλιψη, να μας κάνει με δυο λόγια ευτυχισμένο/ η. Πολλοί είναι οι άνθρωποι που ακράδαντα πιστεύουν πως μόλις βρούν τον «άνθρωπό τους» η ζωή τους θα αλλάξει ριζικά: δεν θα τους λείπει πια τίποτα, κι όλα θα είναι τέλεια! Μολονότι αυτή μας την ισχυροποιημένη πεποίθηση δεν θέλουμε να την συνηδητοποιήσουμε ανοιχτά, εάν εξετάσουμε με ειλικρινή ενδοσκόπηση το σύστημα των πιστεύω μας, τότε θα την βρούμε από χρόνια εγκατεστημένη εκεί. Άλλωστε όλοι μας, σε κάποια στιγμή της ζωής μας σκεφτήκαμε: «Μακάρι να ήμουν παντρεμένη/ ος. Όλα τα προβλήματα μου θα ανήκαν στο παρελθόν».
Η αλήθεια είναι πως η αναζήτηση της πληρότητας στο πρόσωπο κάποιου που θα αγαπήσετε βασίζεται στην εσφαλμένη ιδέα ότι εμείς, από μόνοι μας, δεν είμαστε αρκετοί, δεν είμαστε ολοκληρωμένοι, δεν είμαστε σε θέση να γεννήσουμε την δική μας αγάπη, δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε την δική μας ευτυχία στην προσωπική, κοινωνική, και εργασιακή μας ζωή. Ότι χρειάζεται κάποιος άλλος να μας βοηθήσει, να το κάνει εκείνος για μας.
Στην πραγματικότητα όμως η πληρότητα και η αίσθηση ολοκλήρωσης δεν μπορούν να έχουν υπόσταση, βάση και διάρκεια, εάν δεν πηγάζουν από μέσα σας. Το γεγονός ότι βρήκατε τον «εκλεκτό της καρδιάς σας» δεν είναι αρκετό για να θεραπεύσει τα συναισθηματικά σας κενά, ή τα προβλήματα οικειότητας στον τρόπο που σχετίζεστε με τους άλλους. Δεν θα σας κάνει πιο ικανοποιημένο απ’τη δουλειά σας, δεν θα πάρετε την αύξηση που θέλετε, δεν θα κάνει τους γείτονές σας καλύτερους, ούτε τις δημόσιες υπηρεσίες ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές.
Εάν, όταν είσαστε χωρίς ταίρι είστε δυστυχισμένοι, το ίδιο θα αισθάνεστε και μέσα στο ρόλο σας ως σύντροφοι ή ως σύζυγοι. Αν δεν κατορθώσατε ακόμη να «βρείτε άκρη» στα επαγγελματικά και τα οικονομικά σας, θα είστε το ίδιο ξεκρέμαστοι και μάλιστα θα έχετε επιβαρυνθεί και με έναν σύντροφο επιπλέον.
Εάν νιώθετε ανεπαρκής ως γονέας, δεν προκειται να αισθανθείτε επαρκής όταν θα έχετε έναν σύντροφο στο πλευρό σας. Εάν έχετε χαμηλή αυτοπεποίθηση, και νιώθετε το βάρος ενός υπαρξιακού «κενού» και το άγχος της ζωής σας να σας βαραίνει, όταν είστε μόνοι χωρίς της παρουσία του Mr ή της Ms Perfect δίπλα σας, την ίδια χαμηλή αυτοπεποίθηση, και το ίδιο κενό θα αισθάνεστε και μέσα στην σχέση σας με αυτόν, ή αυτήν.
Η αλήθεια είναι ότι η δύναμη, η ικανοποίηση, η πληρότητα, και η ολοκλήρωση που ζητάτε βρίσκονται ήδη μέσα σας και απλά περιμένουν να τις ανακαλύψετε. Αντί λοιπόν να ψάχνετε κάποιον να αγαπήσετε, ας κάνετε τον εαυτό σας άξιο να αγαπηθεί. Αντί να ξοδεύετε τόση ενέργεια στην προσπάθειά σας να κάνετε τους συντρόφους που ήδη έχετε να σας αγαπήσουν περισσότερο, επενδύστε την ενέργειά σας στο να γίνετε ακόμα πιο άξιοι να αγαπηθείτε.
Αναρωτηθείτε κατά πόσο εσείς προσφέρετε τόση αγάπη, όση θα θέλατε να σας προσφέρουν οι άλλοι; Πόσο δικαιολογημένο κι εύλογο είναι το να περιμένετε από τον σύντροφό σας, και τις άλλες σημαντικές σας σχέσεις, να σας αγαπήσουν βαθιά, παρόλο που έσεις δεν είστε ακόμη τόσο δοτικοί και αξιαγάπητοι;
Αναγνωρίστε το γεγονός ότι είστε κάτι ξεχωριστό, μόνο και μόνο επειδή υπάρχετε. Είστε ένα μοναδικό και πολύτιμο δώρο στον κόσμο, είτε έχετε μια πετυχημένη καριέρα, είτε είστε παντρεμένος/ η με τον τέλειο σύντροφο, είτε είστε μόνοι, είτε έχετε παιδιά, είτε όχι.
Δεν είναι ανάγκη να περιμένετε αυτό που τόσο πολύ επιθυμείτε να έρθει απ’ έξω. Η αλήθεια είναι ότι είστε ήδη ολοκληρωμένα ανθρώπινα όντα. Η «μαγική λύση» δεν υπάρχει έξω από σας. Δεν είναι μαγική, και βρίσκεται μεσα στην καρδιά σας: Ανεξάρτητα από το εάν είστε συντροφευμένοι, παντρεμένοι ή όχι, εάν θέλετε περισσότερη αγάπη στη ζωή σας, ερωτευθείτε την ζωή που ζείτε. Και κάντε το σήμερα!

“Βαριέμαι..”: Το νόημα της ζωής και το ψυχικό “ξύπνημα”


Μήπως βαριέσαι; Πλήττεις συχνά με όλα & με όλους; Αναρωτιέσαι τι νόημα έχει η ζωή για σένα; 
Θες να μάθεις γιατί συχνά νιώθεις καταδικασμένος σε βαρεμάρα κι απόγνωση; 
Γιατί έμαθες να βλέπεις τον έρωτα μόνο ως συναισθηματική έξαρση, ως πόθο και ανάγκη για πλησίασμα ενός ατόμου -συνήθως- του άλλου φύλου. 
Και σ’ αυτόν τον έρωτα στήριξες την ελπίδα σου για ολοκληρωτική αναζωογόνηση του εαυτού σου, που, κατά τα’ άλλα, κοιμάται όρθιος… 
Αυτός ο «έρωτας» είναι μια μόνο εκδοχή Έρωτα. Πριν φτάσεις σ’ αυτήν, Αναρωτήθηκες εάν και πόσο έχεις ερωτευθεί τον εαυτό σου: 
Όπως τον ανακαλύπτει για πρώτη φορά και ερωτεύεται το βρέφος την αντανάκλασή του μέσα στο βλέμμα της μητέρας του. 
Όπως το μικρό παιδί χαίρεται κι ενθουσιάζεται, χωρίς -να βλέπουμε εμείς οι μεγάλοι- κάποιο επαρκή λόγο για χαρά κι ενθουσιασμό. 
Όπως το γατάκι παίζει για ώρες κυνηγώντας την ουρά του. 
Όπως τ’ αγοράκια μαλλιοτραβιούνται και κλωτσιούνται με “λύσσα” στο προαύλιο του σχολείου, και σε δύο λεπτά αγκαλιάζονται και τρέχουν να παίξουν μπάλα μαζί. 
Όπως ο αγνός πιστός στέκει για ώρα με στυλωμένο το βλέμμα του στο εικόνισμα, αντικρίζοντας με ερωτικό πόθο το αληθινό του πρόσωπο σ’ αυτό του Χριστού. 
Αν δεν ερωτευθείς το κάθε ίχνος ζωής μέσα σου, άδικα θα ψάχνεις τον “μεγάλο έρωτα” στις διάφορες γνωριμιές σου. Μάταια θα αναρωτιέσαι “γιατί και σήμερα βαριέμαι;”. 
Ατελέσφορα θα ψάχνεις το φταίξιμο στην μάνα σου, τον σύζυγο ή τον σύντροφό σου, στις φίλες και στην κακή σχέση με τον εργοδότη σου. 
Αν δεν ξεχάσεις, σαν ένα κακό αστείο, το κουστούμι της σοβαρότητας που σου φόρεσαν, και δεν δεις την κάθε σου μέρα σαν αυτό που είναι: ένα παιχνίδι που “δικαιώνει” τους παίκτες μόνο επειδή εμψύχως παίζουν, τότε αυτό που τόσο παρεξηγημένα θεωρείς “ενήλικο” εαυτό, θα συνεχίσει να σε προδίδει, να σε καταποντίζει στο αδιέξοδο της “πετυχημένης” ζωής σου… 
Ο φόβος σου θα δικαιώνεται, και η αγάπη θα καταντάει μια ακόμη ρομαντική λέξη, ανάμεσα στις άλλες, στο ερμηνευτικό του Μπαμπινιώτη. 
Η “βαρεμάρα” έχει παρόμοιες ρίζες με την κατάθλιψη.
Είναι η κακή, η προβληματική διαχείριση της ψυχικής σου ενέργειας. 
Η άστοχη κι επιζήμια χρησιμοποίηση του προσωπικού σου χρόνου. 
Η ανεπίγνωστη υποταγή σου στην τάση σου για αυτοκαταστροφή. 
Η ενδοτική συνεξάρτησή σου με το πάθος της ήττας, που μέσα σου έχει ταυτισθεί με την συνήθεια. 
Μα, πάνω απ’ όλα, είναι ο φόβος σου για την ερωτική διάσταση της ύπαρξής σου, και της ζωής στο σύνολό της. 
Δεν σε κουράζει ο άλλος –όπως πιστεύεις-, ούτε η σχέση σου μαζί του. 
Βαριέσαι μόνο τον εαυτό σου. 
Αν και συνήθως δεν έχεις επίγνωση αυτού, πλήττεις με την επιλογή σου να μην είσαι αυθεντικός, να μην λες ούτε να ζητάς αυτό που εννοείς και θέλεις.
Επιδιώκοντας να γίνεις κάτι που δεν είσαι πραγματικά, δεν βλέπεις, επομένως και δεν διεκδικείς, ούτε αποκαλύπτεις αυτό που σήμερα είσαι. 
Περιμένεις απ’ τον χρόνο, από την κάθε μέρα σου να κυλίσει, λες και είναι βάρος απ’ το οποίο περιμένεις με ανακούφιση να απαλλαγείς.
Διστάζεις, λες και έχεις κάτι σημαντικό να χάσεις αν τολμήσεις. 
Λες και δεν ξέρεις πως το μόνο που χάνεις είναι ευκαιρίες. 
Αξιολογείς κάθε σκέψη, λόγο και πράξη σου, όχι από σωφροσύνη, αλλά επειδή φοβάσαι μήπως ο κατακριτέος από σένα αυθορμητισμός σου αποκαθηλώσει τον γυάλινο «ανδριάντα» σου που ο ίδιος έστησες, προβάλλοντας στους άλλους την ανάγκη σου να υπερ-ελέγχεις τον εαυτό σου. 
«Ζυγίζεις» την κάθε λέξη, φράση και πράξη σου με κριτήριο το αντίκρισμα που πιστεύεις πως έχουν στην γνώμη των άλλων, λες και γνωρίζεις από μέσα τις εσωτερικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στις ψυχές τους, και τα κίνητρά τους. Λες και οι «άλλοι» θα αποφανθούν εάν έζησες στο τέλος της ζωής σου. 
Προτιμάς την ανία και την πλήξη, αφού αυτές δεν διασαλεύουν τον θάνατο που επέλεξες να υπηρετήσεις. Δεν υπονομεύουν την ασφάλειά σου. Μαζί τους, δεν ρισκάρεις να εκτεθείς, ούτε να ζήσεις. 
Το μόνο όμως που αδιαφιλονίκητα σου ζητάει η ψυχή σου είναι να είσαι αυθεντικός. Δεν την νοιάζει καθόλου αν είσαι «καλός», «αγαπητός», «αποτελεσματικός», ή «επαρκής». Εκείνη γνωρίζει πως η δέσμευση σου στην υπηρεσία της αυθεντικότητας δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να δειχτείς απροϋπόθετα επιθυμητός, επαρκής, και αξιόπιστος.
Αναρωτιέσαι ποιο είναι τελικά το «αντίδοτο» σ’ αυτήν την κατάσταση; 
Δες χωρίς περιστροφές όλο σου το σκοτάδι στην ψυχαναγκαστική επιδίωξη της ασφάλειας σου, λαχτάρησε την αυτό-παράδοση, όπως ο ασθενής το φάρμακο που θα τον θεραπεύσει, θυμήσου πως, πίσω και πάνω απ’ όλα, είσαι παιδί και πως όλα -επειδή είναι πολύ σοβαρά- είναι παιχνίδι…! Στις παραπάνω επιγνώσεις και στην απόφαση για υλοποίησή τους θα σε βοηθήσει η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία.
Μόνο όταν αρχίζεις να αντιμετωπίζεις την ζωή ως μια απέραντη «αλάνα με παιχνίδια» και τον εαυτό σου ως «μικρό παιχνιδιάρη εξερευνητή» & παιχνίδι μαζί, θα μπορείς να πεις στο τέλος πως όλα «άξιζαν τον κόπο»…

Η ανατομία της οργής

Φανταστείτε κάποιον που σας «κλείνει» με το αυτοκίνητό του, καθώς οδηγείτε στην εθνική οδό. Αν η έμμεση σκέψη σας είναι «Το κάθαρμα!», τεράστια σημασία για την πορεία της οργής σας θα έχει το κάτα πόσον αυτή η πρώτη σκέψη θα ακολουθηθεί από περισσότερες σκέψεις οργισμένες και εκδικητικές: «Θα με χτυπούσε! Τον μπάσταρδο, δε θα τον αφήσω έτσι!».
Οι κόμποι στα δάχτυλά σας ασπρίζουν καθώς σφίγγετε το τιμόνι, υποκαθιστώντας την επιθυμία σας να τον στραγγαλίσετε. Το σώμα σας παίρνει θέση μάχης κι όχι φυγής, ο ιδρώτας γυαλίζει στο μέτωπό σας, η καρδιά σφυροκοπάει στο στήθος σας, οι μύες του προσώπου σας συσπώνται και συνοφρυώνεστε.
Θέλετε να τον σκοτώσετε τον τύπο. Αν εκείνη τη στιγμή κάποιο αυτοκίνητο από πίσω σας κορνάρει, επειδή μετά από το στρίμωγμα του άλλου αναγκαστήκατε να κόψετε ταχύτητα, είσαστε έτοιμος να ξεσπάσετε την οργή σας και σ’ αυτόν τον οδηγό. Αυτή είναι η υπερένταση, η απρόσεκτη οδήγηση, που φθάνει ακόμα και σε ένοπλες συμπλοκές στους αυτοκινητόδρομους.
Αντιπαραθέστε σ’ αυτή την κορύφωση του θυμού μια πιο ανθρωπιστική αλληλουχία σκέψεων για τον οδηγό που μπήκε στο δρόμο σας: «Ίσως δε με είδε ή ίσως είχε κάποιο σοβαρό λόγο για να οδηγεί τόσο απρόσεκτα, κάποια έκτακτη ανάγκη, ποιος ξέρει».
Αυτή η σειρά πιθανοτήτων υποκαθιστά το θυμό με τη συμπόνια, ή τουλάχιστον με ένα πιο ανοιχτό μυαλό, που τερματίζει το φαύλο κύκλο της έξαρσης του θυμού σας. Το πρόβλημα, όπως μας υπενθυμίζει η πρόκληση του Αριστοτέλη να νιώθουμε μόνο το σωστό θυμό, είναι ότι πολύ συχνά ο θυμός μας καλπάζει ανεξέλεγκτος. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος το έθεσε σωστά: «Ποτέ ο θυμός δεν είναι αναίτιος, σπάνια όμως η αιτία του είναι άξια λόγου».
Υπάρχουν, φυσικά, διαφορετικά είδη θυμού. Η αμυγδαλή μπορεί να είναι μια βασική πηγή απ’ όπου αναβλύζει ξαφνικά ο θυμός που νιώθουμε για τον οδηγό, του οποίου η απροσεξία βάζει σε κίνδυνο τη ζωή μας.
Αλλά το άλλο άκρο του συγκινησιακού κυκλώματος, ο νεοφλοιός, πιθανότατα υποθάλπει πιο υπολογισμένα είδη θυμού, όπως την ψυχρή εκδίκηση ή τον οργή απέναντι στην αδικία ή την ατιμία. Αυτοί οι ενσυνείδητοι θυμοί είναι εκείνοι που πιθανότατα, όπως ακριβώς το έθεσε ο Φραγκλίνος, έχουν «μια αιτία άξια λόγου» ή μοιάζουν να έχουν.
Από όλες τις κακές διαθέσεις από τις οποίες προσπαθούν να ξεφύγουν οι άνθρωποι, ο θυμός φαίνεται να είναι η πιο αδιάλλακτη. Η Diane Tice ανακάλυψε ότι ο θυμός είναι η διάθεση εκείνη την οποία οι άνθρωποι δυσκολεύονται περισσότερο απ’ όλες να ελέγξουν. Πράγματι, ο θυμός είναι το πιο σαγηνευτικό από τα αρνητικά συναισθήματα*.
Ο εσωτερικός μονόλογος που τον υποκινεί εφευρίσκει άπειρες δικαιολογίες και γεμίζει το νου με τα πιο πειστικά επιχειρήματα για το ξέσπασμα του θυμού. Αντίθετα από τη θλίψη, ο θυμός είναι διεγερτικός, μεθυστικός καμιά φορά.
Η σαγηνευτική πειστική δύναμη του θυμού μπορεί από μόνη της να εξηγήσει γιατί μερικές απόψεις γύρω από αυτόν είναι τόσο κοινές σε όλους, όπως για παράδειγμα το ότι ο θυμός είναι ανεξέλεγκτος ή ότι, τέλος πάντων, δεν πρέπει να ελέγχεται και ότι το ξέσπασμά του, και η «κάθαρση» που ακολουθεί το ξέσπασμα αυτό, μόνο καλό μπορεί να κάνει.
Μια αντίθετη άποψη, ίσως μια αντίδραση προς τις προηγούμενες αποθαρρυντικές απόψεις, υποστηρίζει ότι ο θυμός μπορεί να προληφθεί ολοκληρωτικά. Ωστόσο, μια προσεκτική επισκόπηση των ευρημάτων διαφόρων ερευνών υποστηρίζει ότι όλες αυτές οι συνηθισμένες στάσεις απέναντι στο θυμό είναι παραπλανητικές, αν όχι εντελώς ανεδαφικές.
Η ακολουθία των θυμωμένων σκέψεων που τροφοδοτεί το θυμό αποτελεί ενδεχομένως και το κλειδί για την απομάκρυνσή του: κατ’ αρχήν υπονομεύοντας τις πεποιθήσεις που τον υποδαυλίζουν. Όσο περισσότερο αναμασάμε αυτά που μας έκαναν να θυμώσουμε, τόσο περισσότερες «ικανοποιητικές αιτίες» και δικαιολογίες για τον εαυτό μας μπορούμε να εφεύρουμε.
Ο συλλογισμός αναζωπυρώνει τις φλόγες του θυμού. Αλλά αν δούμε τα πράγματα διαφορετικά, η φλόγα μπορεί να σβήσει. Η Diane Tice ανακάλυψε ότι ο επαναπροσδιορισμός μιας κατάστασης πάνω σε πιο θετικές βάσεις ήταν ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους κατευνασμού του θυμού.
Το ξέσπασμα του θυμού
Το παραπάνω εύρημα συμβαδίζει με τα συμπεράσματα του ψυχολόγου Dolf Zillmann από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα, ο οποίος σε μια εκτεταμένη σειρά προσεκτικών πειραμάτων μέτρησε με ακρίβεια το θυμό και την ανατομία της οργής.
Με δεδομένες τις ρίζες του θυμού από το σκέλος της μάχης στην αντίδραση μάχης ή φυγής, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Zillmann καταλήγει στο συμπέρασμα πως το οικουμενικό κίνητρο του θυμού είναι η αίσθηση του κινδύνου.
Αυτή η αίσθηση του κινδύνου σηματοδοτείται όχι μόνο από μια άμεση φυσική απειλή, αλλά επίσης, όπως συχνότερα συμβαίνει, από μια συμβολική απειλή της αυτοεκτίμησης ή της αξιοπρέπειας του ανθρώπου : η άδικη ή σκληρή απειλή, η προσβολή, ο εξευτελισμός ή η απογοήτευση κατά την επιδίωξη κάποιου σημαντικού στόχου.
Αυτές οι αντιλήψεις λειτουργούν ως κινητήρια δύναμη σε ένα μεταιχμιακό ξέσπασμα που έχει διττή επίδραση στον εγκέφαλο. Ένα μέρος αυτού του ξεσπάσματος απελευθερώνει τις κατεχολαμίνες οι οποίες προκαλούν μια γοργή, επεισοδιακή έκρηξη ενέργειας, αρκετής για μια «δόση σθεναρής δράσης», όπως το θέτει ο Zillmann, «όπως στην αντίδραση μάχης ή φυγής».
Αυτή η έκρηξη ενέργειας κρατάει μερικά λεπτά, κατά τη διάρκεια των οποίων το σώμα προετοιμάζεται για μια καλή μάχη ή μια γοργή φυγή, ανάλογα με το πώς ο συγκινησιακός εγκέφαλος οργανώνει την αντίστασή του.
Στο μεταξύ, ένα άλλο κύμα προερχόμενο από την αμυγδαλή, διαμέσου του επινεφριδιακού κλάδου του νευρικού συστήματος, δημιουργεί ένα γενικό τονικό υπόβαθρο ετοιμότητας για δράση, το οποίο διαρκεί πολύ περισσότερο από την έκρηξη ενέργειας των κατεχολαμινών.
Αυτή η γενικευμένη διέγερση του φλοιού των επινεφριδίων μπορεί να διαρκέσει επί ώρες, ακόμα και μέρες, διατηρώντας το συγκινησιακό εγκέφαλο σε μια ειδική κατάσταση εγρήγορσης και αποτελώντας τη βάση πάνω στην οποία μπορούν να δομηθούν συνακόλουθες αντιδράσεις με ιδιαίτερη ταχύτητα.
Γενικότερα, η κατάσταση της αντίδρασης σε απειροελάχιστα ερεθίσματα, που δημιουργείται από τη διέγερση του φλοιού των επινεφριδίων, εξηγεί γιατί οι άνθρωποι είναι πολύ περισσότερο επιρρεπείς στο θυμο, όταν έχουν ήδη προκληθεί ή εκνευριστεί ελαφρώς από κάτι άλλο.
Το κάθε είδους στρες προκαλεί διέγερση του φλοιού των επινεφριδίων, διευκολύνοντας τη μετάβαση σε αυτό που προκαλεί το θυμό. Έτσι, κάποιος που πέρασε μια δύσκολη μέρα στον εργασιακό του χώρο είναι πολύ πιο εύκολο να θυμώσει αργότερα σπίτι από κάτι – λόγου χάρη, επειδή τα παιδιά κάνουν πολύ θόρυβο ή δημιουργούν ακαταστασία – , το οποίο υπό άλλες συνθήκες δε θα του προκαλούσε μια τέτοια συναισθηματική ένταση.
Ο Zillmann φθάνει σε αυτή τη βαθιά γνώση του θυμού μέσα από προσεκτικό πειραματισμό. Σε μια τυπική μελέτη, για παράδειγμα, κάποιος συνεργάτης του προκαλούσε άνδρες και γυναίκες, που είχαν προσφερθεί εθελοντικά στο πείραμα, κάνοντάς τους ύπουλες παρατηρήσεις.
Οι εθελοντές στη συνέχεια παρακολουθούσαν μια ευχάριστη ή μια δυσάρεστη ταινία. Αργότερα, οι εθελοντές είχαν την ευκαιρία να εκδικηθούν το συνεργάτη του ερευνητή, για τον οποίο δεν γνώριζαν ότι λειτουργούσε ηθελημένα κατ’ αυτό τον τρόπο, αξιολογώντας τον με μια βαθμολογία που νόμιζαν ότι χρησίμευε στη λήψη μιας απόφασης για το αν θα προσλαμβανόταν ή όχι.
Η ένταση της αντεκδίκησής τους ήταν ευθέως ανάλογη με το πόσο είχαν διεγερθεί από την ταινία που είχαν μόλις παρακολουθήσει. Ήταν πιο θυμωμένοι μετά την παρακολούθηση της δυσάρεστης ταινίας και έδιναν τους χειρότερους βαθμούς.
Ο θυμός θεριεύει το θυμό
Οι μελέτες του Zillmann φαίνεται ότι εξηγούν τη δυναμική που υπεισέρχεται σε ένα γνώριμο οικογενειακό δράμα, του οποίου υπήρξα μάρτυρας, μια μέρα, ενώ έκανα τα ψώνια μου. Στο διάδρομο του σούπερ μάρκετ ακούστηκαν τρεις στομφώδεις λέξεις μιας νεαρής μητέρας προς το γιό της : «Ασ’ …το …κάτω!».
«Μα το θέλω!», κλαψούρισε ο μικρός, σφίγγοντας με ακόμα περισσότερη δύναμη το κουτί με τα γαριδάκια.
«Ασ’ το κάτω!», φώναξε η μητέρα ακόμα πιο δυνατά, καθώς την κυρίευε ο θυμός.
Εκείνη τη στιγμή το παιδί, που βρισκόταν στο ειδικό καθισματάκι του καροτσιού, πέταξε το βαζάκι με το φρουτοχυμό που κρατούσε κι έπινε. Καθώς το βαζάκι γινόταν θρύψαλα στο πάτωμα, η μητέρα ούρλιαξε : «Ως εδώ!» και χαστούκισε με μανία το μωρό, του άρπαξε το κουτί με τα γαριδάκια και το εκσφενδόνισε στο κοντινότερο ράφι.
Ύστερα βούτηξε τον μικρό από τη μέση και όρμησε στο διάδρομο, ενώ το καροτσάκι του σούπερ μάρκετ έγερνε επικίνδυνα κατρακυλώντας μπροστά της και ο μικρός κλωτσούσε εγκλωβισμένος στη λαβή της μαμάς και διαμαρτυρόταν ουρλιάζοντας: «Άσε με κάτω! Άσε με κάτω!».
Ο Zillmann διαπίστωσε ότι, όταν το σώμα βρίσκεται σε οριακή κατάσταση (όπως της μητέρας) και κάτι προκαλεί μια συγκινησιακή έξαρση, το επακόλουθο συναίσθημα, είτε πρόκειται για θυμό είτε για άγχος, είναι ιδιαίτερα έντονο.
Αυτή η δυναμική μπαίνει σε λειτουργία όταν κάποιος οργίζεται. Ο Zillmann βλέπει τον «κλιμακούμενο θυμό» σαν μια «ακολουθία προκλήσεων, η καθεμιά από τις οποίες προξενεί μια διεγερτική αντίδραση που αποδυναμώνεται «αργά».
Σ’ αυτή την αλληλουχία κάθε επακόλουθη σκέψη ή αντίληψη που προκαλεί θυμό γίνεται μια μικρή πρόκληση για το ξέσπασμα των κατεχολαμινών που καθοδηγούνται από την αμυγδαλή, το οποίο προστίθεται και αυξάνει το ορμονικό κύμα όσων είχαν δημιουργηθεί προηγουμένως.
Το δεύτερο έρχεται προτού το πρώτο προλάβει να κατασιγάσει, κι ένα τρίτο αμέσως μετά, και πάει λέγοντας. Κάθε κύμα ακολουθεί τα ίχνη των προηγούμενων, κι έτσι αυξάνεται το επίπεδο της φυσιολογικής διέγερσης του σώματος. Μια σκέψη που έρχεται να προστεθεί αργότερα σ’ αυτό το οικοδόμημα προκαλεί μια πολύ μεγαλύτερη διέγερση θυμού από εκείνη που έρχεται στην αρχή.
Ο θυμός θεριεύει με το θυμό. Ο συγκινησιακός εγκέφαλος υπερθερμαίνεται. Και τότε ο θυμός, απελευθερωμένος από κάθε λογική, ξεσπάει βίαια χωρίς δυσκολία.
Στο σημείο αυτό οι άνθρωποι δε συγχωρούν και σίγουρα δε σκέφτονται λογικά. Οι σκέψεις τους κλωθογυρίζουν στην εκδίκηση και στα αντίποινα, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.
Όπως λέει ο Zillmann, αυτό το υψηλό επίπεδο διέγερσης «υποθάλπει μαι ψευδαίσθηση ισχύος και παντοδυναμίας, που μπορεί να εμπνεύσει και να διευκολύνει την επιθετικότητα», καθώς το θυμωμένο άτομο «χάνει τη γνωστική καθοδήγηση» και υποκύπτει στις πιο πρωτόγονες αντιδράσεις. Η μεταιχμιακή παραίνεση είναι ανοδική. Οι χειρότερες εμπειρίες από τη βία της ζωής γίνονται οδηγοί δράσης.
Βάλσαμο στο θυμό
Με δεδομένη αυτή την ανάλυση της ανατομίας του θυμού, ο Ζίλμαν προσδιορίζει δύο βασικούς τρόπους παρέμβασης για την εξάλειψή του. Ένας τρόπος για να υποχωρήσει ο θυμός είναι η σύλληψη και η αμφισβήτηση των σκέψεων που πυροδοτούν τις εκρήξεις θυμού, δεδομένου ότι η αρχική εκτίμηση μιας αλληλεπίδρασης εδραιώνει και ενθαρρύνει το πρώτο ξέσπασμα του θυμού, οι δε επακόλουθες επανεκτιμήσεις «ρίχνουν λάδι στη φωτιά».
Είναι θέμα χρόνου. Όσο πιο έγκαιρη είναι η παρέμβασή μας στον κύκλο του θυμού, τόσο το καλύτερο. Πράγματι, ο θυμός μπορεί να «βραχυκυκλωθεί» αν η καταπραϋντική πληροφορία φθάσει πριν αυτός αρχίσει να δρα.
Η ισχύς της κατανόησης και της αποσόβησης του θυμού γίνεται εμφανής από ένα άλλο πείραμα του Zillmann. Στο πείραμα αυτό ένας αγενής βοηθός (ένας συνένοχος του ερευνητή!) προσέβαλλε και προκαλούσε εθελοντές οι οποίοι έκαναν γυμναστική σε στατικά ποδήλατα.
Όταν οι εθελοντές βρήκαν την ευκαιρία να εκδικηθούν τον αγενέστατο πειραματιστή (δίνοντάς του και πάλι μια κακή βαθμολογία που πίστευαν πως θα επηρέαζε την υποψηφιότητά του για μια θέση), το έκαναν σε κλίμα οργισμένης ικανοποίησης.
Σε μια άλλη εκδοχή του πειράματος μπήκε στο παιχνίδι μια άλλη συνεργάτιδα ακριβώς τη στιγμή που οι εθελοντές είχαν ήδη δεχθεί τις προσβολές και βρίσκονταν στη φάση της αντεκδίκησης. Είπε στον προκλητικό συνεργάτη ότι τον ζητούσαν στο τηλέφωνο στο τέρμα του διαδρόμου.
Καθώς εκείνος έφευγε, έκανε και σ’ εκείνη μια χυδαία παρατήρηση. Εκείνη όμως εξέλαβε το ζήτημα από την καλή πλευρά. Όταν εκείνος απομακρύνθηκε, η κοπέλα εξήγησε στους εθελοντές ότι ήταν πολύ πιεσμένος και ανησυχούσε για τις επικείμενες προφορικές εξετάσεις του για το πτυχίο. Μετά από αυτό, οι οργισμένοι εθελοντές, παρότι είχαν την ευκαιρία να εκδικηθούν, δεν το έκαναν και προτίμησαν να εκφράσουν τη συμπάθειά τους στην αγωνία του.
Αυτή η καταπραϋντική πληροφορία επιτρέπει μια επανεκτίμηση των δεδομένων που προκαλούν το θυμό. Υπάρχει όμως ένα συγκεκριμένο «παραθυράκι ευκαιρίας» γι’ αυτή την αποκλιμάκωση. Ο Zillmann θεωρεί ότι λειτουργεί καλά σε μέτρια επίπεδα θυμού.
Σε υψηλά επίπεδα οργής δεν επηρεάζει, εξαιτίας αυτού που ο ίδιος αποκαλεί «γνωσιακή ανικανότητα». Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι δεν είναι πλέον σε θέση να σκεφτούν σωστά. Όταν οι εθελοντές στο πείραμα ήταν ήδη εξαιρετικά οργισμένοι, απέρριπταν την κατευναστική πληροφορία με σχόλια του τύπου «Κακό δικό του!» ή με «τις πιο έντονες χυδαιότητες που έχει να προσφέρει η γλώσσα μας», όπως το έθεσε με λεπτότητα ο Zillmann.
Ηρεμώντας
Κάποτε, ήμουν γύρω στα δεκατρία και πολύ οργισμένος, βγήκα από το σπίτι και πήρα όρκο πως δε θα ξαναγύριζα. Ήταν μια υπέροχη καλοκαιρινή μέρα και περπατούσα σε πανέμορφα μονοπάτια, ώσπου κάποια στιγμή η ησυχία και η ομορφιά του τοπίου με ηρέμησαν και κατεύνασαν την οργή μου. Ύστερα από μερικές ώρες γύρισα μεταμελημένος και γεμάτος γλυκά συναισθήματα. Από τότε, όποτε θυμώνω, το κάνω αυτό αν μπορώ, και βρίσκω πως είναι η καλύτερη θεραπεία.
Το απόσπασμα προέρχεται από ένα υποκείμενο έρευνας που συμμετείχε σε μια από τις πρώτες μελέτες του θυμού, η οποία πραγματοποιήθηκε το 1899. Ισχύει ακόμα ως πρότυπο του δεύτερου τρόπου αποκλιμάκωσης του θυμού:ηρεμούμε από βιοσωματική άποψη, καθυστερώντας την έκρηξη της αδρεναλίνης, μέσα σε ένα περιβάλλον όπου δεν υπάρχουν πια άλλες προκλήσεις οργής.
Σε μια διαφωνία, για παράδειγμα, ο κατευνασμός του θυμού επιτυγχάνεται με την προσωρινή μας απομάκρυνση από τον αντίπαλο. Κατά τη διάρκεια της φάσης κατευνασμού, ο θυμωμένος άνθρωπος μπορεί να βάλει φρένο στις κλιμακούμενες εχθρικές του σκέψεις, αναζητώντας άλλες ευχάριστες διεξόδους.
Η διασκέδαση, κατά τον Zillmann, είναι ένα εξαιρετικό ισχυρό εργαλείο για την αντιστροφή της διάθεσης. Κι αυτό για έναν απλό λόγο: είναι δύσκολο να είμαστε θυμωμένοι ενώ διασκεδάζουμε. Το μυστικό, βέβαια, είναι να είναι τόσος ο θυμός που θέλουμε να καταπραΰνουμε, που να μας επιτρέπει να διασκεδάσουμε.
Η ανάλυση του Zillmann για τον τρόπο κλιμάκωσης και αποκλιμάκωσης του θυμού εξηγεί πολλά από τα ευρήματα της Diane Tice σχετικά με τις στρατηγικές που οι άνθρωποι αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν για να κατευνάσουν το θυμό τους. Μια άλλη, σίγουρα αποτελεσματική στρατηγική είναι το να μένει κανείς μόνος του για να ηρεμήσει.
Ένα μεγάλο ποσοστό ανδρών το μεταφράζουν αυτό σε μια βόλτα με το αυτοκίνητο –εύρημα που προσφέρει μια ανάπαυλα την ώρα της οδήγησης (και, όπως μου είπε η Tice, την ενέπνευσε να οδηγεί πιο προσεχτικά). Ίσως, μια ασφαλέστερη μέθοδος είναι ένας μεγάλος περίπατος.
Η άσκηση επίσης βοηθάει στην περίπτωση του θυμού. Το ίδιο και οι μέθοδοι χαλάρωσης, όπως οι βαθιές εισπνοές και εκπνοές, η χαλάρωση του μυϊκού τόνου, ίσως επειδή αλλάζουν τη φυσιολογία του σώματος από την υψηλή διέγερση του θυμού σε μια κατάσταση χαμηλής διέγερσης, και επειδή αποσπούν την προσοχή από το αίτιο που προκάλεσε το θυμό.
Η άσκηση μπορεί να κατευνάσει το θυμό και για ένα λόγο που έχει την ίδια αιτία: μετά από έντονη σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της άσκησης, μόλις το σώμα σταματήσει, πέφτει πάλι σε χαμηλά επίπεδα.
Εντούτοις, μια περίοδος κατευνασμού του θυμού δεν πρόκειται να φέρει αποτέλεσματα αν ο χρόνος αυτός αναλωθεί στην έμμονη παρακολούθηση των αλυσιδωτών σκέψεων που προκαλούν το θυμό, δεδομένου ότι κάθε σκέψη από μόνη της είναι ένα μικρό κίνητρο για περισσότερες εκρήξεις θυμού.
Η δύναμη της διασκέδασης είναι αυτή που ανακόπτει το οργισμένο ποτάμι των σκέψεων. Στη μελέτη της αναφορικά με τις στρατηγικές των ανθρώπων για τον έλεγχο του θυμού, η Tice βρήκε ότι οι ποικίλοι περισπασμοί είναι αυτοί που κατ’ εξοχήν μας ηρεμούν από το θυμό : ταινίες στην τηλεόραση, διάβασμα βιβλίων και όλα τα σχετικά επενεργούν στις οργισμένες σκέψεις που αναζωπυρώνουν το θυμό.
Ωστόσο η Tice ανακάλυψε ότι το να υποκύψουμε σε ευχάριστα διαλείμματα, όπως το να ψωνίζουμε για τον εαυτό μας ή να τρώμε, δε φέρνουν και σπουδαίο αποτέλεσμα. Δεν είναι καθόλου δύσκολο για το ποτάμι των αρνητικών μας σκέψεων να εξακολουθεί να τρέχει την ώρα που κάνουμε τα ψώνια μας ή καταβροχθίζουμε ένα κέικ σοκολάτα.
Σ’ αυτές τις στρατηγικές έρχονται να προστεθούν και εκείνες που αναπτύχθηκαν από τον Redford Williams, ψυχίατρο στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ. Ο Γουίλιαμς προσπάθησε να βοηθήσει τους ευέξαπτους ανθρώπους, που κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από καρδιοπάθειες, να ελέγξουν την ευερεθιστικότητά τους.
Μια από τις συμβουλές του είναι η χρησιμοποίηση της αυτοεπίγνωσης για τη σύλληψη των κυνικών ή εχθρικών σκέψεων την ώρα που εμφανίζονται, και η καταγραφή τους. Από τη στιγμή που οι οργισμένες σκέψεις συλλαμβάνονται, μπορούν να αντικρουσθούν και να αποτιμηθούν ξανά, παρότι, όπως ανακάλυψε ο Zillmann, αυτή η προσέγγιση λειτουργεί καλύτερα πριν ο θυμός εξελιχθεί σε οργή.
Ο μύθος της κάθαρσης
Καθώς μπαίνω σ’ ένα ταξί στη Νέα Υόρκη, ένας νεαρός άνδρας διασχίζει το δρόμο και σταματάει μπροστά στο ταξί περιμένοντας να κοπάσει η ροή των αυτοκινήτων. Ο οδηγός, ανυπόμονος να ξεκινήσει, κορνάρει, παρακινώντας τον νεαρό να προχωρήσει και να βγει από τη μέση. Η απάντηση είναι μια γκριμάτσα και μια χυδαία χειρονομία.
«Α στο δ…!», ουρλιάζει ο οδηγός, κάνοντας απειλητικές μανούβρες με το αυτοκίνητο, πατώντας γκάζι και φρένο ταυτόχρονα. Σ’ αυτή τη θανάσιμη απειλή, ο νεαρός κάνει δύσθυμα στην άκρη, μόλις και μετά βίας, και χτυπάει το ταξί με τη γροθιά του καθώς αυτό προχωράει μέσα στην κίνηση. Στη φάση αυτή ο οδηγός εξαπολύει στον νεαρό ένα χείμαρρο απο ακατονόμαστες φράσεις.
Ενώ προχωράμε, ο οδηγός, ο οποίος είναι ακόμα φανερά εκνευρισμένος, μου λέει: «Δεν μπορεί ο καθένας να σου λέει ό,τι σκ… θέλει. Πρέπει να του φωνάζεις κι εσύ –τουλάχιστον νιώθεις καλύτερα έτσι!».
Η κάθαρση – η εκτόνωση της οργής- κάποιες φορές υμνείται ως τρόπος αντιμετώπισης του θυμού. Η λαϊκή σοφία ισχυρίζεται ότι «σε κάνει να νιώθεις καλύτερα». Αλλά, όπως σημειώνουν τα ευρήματα του Zillmann, υπάρχει ένα επιχείρημα ενάντια στην κάθαρση.
Είχε ήδη συζητηθεί απο τη δεκαετία του ’50, όταν οι ψυχολόγοι άρχισαν να δοκιμάζουν μέσα από πειράματα τις συνέπειες της κάθαρσης, και με τον καιρό ανακάλυψαν ότι το να δώσει κανείς διέξοδο στην οργή συμβάλλει από πολύ λίγο έως καθόλου στην εξάλειψή της (αν και, λόγω της γοητείας που ασκεί ο θυμος, μπορεί να δημιουργήσει την αίσθηση της ικανοποίησης).
Μπορεί να υπάρξουν κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες υπό τις οποίες το ξέσπασμα του θυμού φέρνει αποτέλεσμα: όταν εκφράζεται κατ’ ευθείαν στο πρόσωπο που είναι ο στόχος του, όταν επαναφέρει μια αίσθηση ελέγχου ή διορθώνει μαι αδικία, ή όταν επιβάλλει στον άλλο την «τιμωρία που του αξίζει» και τον εξαναγκάζει να αλλάξει την άθλια συμπεριφορά του χωρίς εκδίκηση. Αλλά, λόγω της φλογερής φύσης του θυμού, είναι, θα λέγαμε, ευκολότερο να το πει κανείς παρά να το κάνει.
Η Tice ανακάλυψε ότι η κάθαρση του θυμού είναι μια από τις χειρότερες μεθόδους για να ηρεμήσει κανείς: ξεσπάσματα οργής, κατά κανόνα, αναζωπυρώνουν τη διέγερση του συγκινησιακού εγκέφαλου, αφήνοντας τους ανθρώπους περισσότερο και όχι λιγότερο θυμωμένους.
Η Tice ανακάλυψε ότι όταν οι άνθρωποι αναφέρονται σε στιγμές κατά τις οποίες ξέσπασαν την οργή τους προς το πρόσωπο που την προκάλεσε, το τελικό αποτέλεσμα ήταν να παραταθεί η κακή τους διάθεση παρά να ξεθυμάνουν.
Πολύ πιο αποτελεσματική ήταν η διεργασία κατά την οποία οι άνθρωποι πρώτα ηρεμούσαν και ύστερα, με τρόπο πολύ πιο εποικοδομητικό και πειστικό, αντιμετώπιζαν το άτομο που τους αναστάτωσε για να λύσουν τη διαφορά τους.
Όπως άκουσα μια φορά τον Τσόγυαμ Τρούνγκπα, Θιβετιανό δάσκαλο, να απαντάει, όταν ερωτήθηκε πώς είναι καλύτερο να αντιμετωπίζεται ο θυμός : «Μην τον καταπνίγετε. Αλλά και μην τον αναμοχλεύετε».

Ευτυχισμένος Άνθρωπος εξαφανίζεται ως είδος


Μεγαλώνει η απόσταση που χωρίζει τον σύγχρονο άνθρωπο από την πραγματική ευτυχία. Μπορεί σε κάποιο στάδιο της ανάπτυξης της κοινωνίας να ήταν ανάγκη το πέρασμα από τις συλλογικές μορφές οργάνωσης (φυλή, φατρία) σε άλλες πιο εξατομικευμένες (έθνος, κράτος). Σήμερα όμως, καθώς περνάμε ίσως την πιο «ατομικιστική» περίοδο της ανθρώπινης εξέλιξης, γενική είναι η διαπίστωση ότι το όλο σύστημα κάπου χωλαίνει. Η ζωή των προγόνων μας μπορεί να ήταν «απεχθής, θηριώδης και σύντομη», όπως το θέτει ο ανθρωπολόγος Χομπς, αλλά ο σημερινός άνετος, πολιτισμένος και μακρός βίος παράγει επίσης θύματα: ζωντανούς-νεκρούς που περνούν τη ζωή τους χωρίς καμιά ουσιαστική ανθρώπινη επαφή χαμένοι μέσα στις νευρώσεις τους και έναν όχι ευκαταφρόνητο αριθμό αυτόχειρων που δεν αντέχουν να ζουν υπό αυτές τις συνθήκες.

Τέτοιες διαπιστώσεις ηχούν κάπως μακάβριες, αλλά δεν απέχουν και πολύ από την αλήθεια. Τα γεγονότα τείνουν να επιβεβαιώσουν όσους υποστηρίζουν ότι ο άνθρωπος άνοιξε με την ανάπτυξη της τεχνολογίας το κουτί της Πανδώρας. Μαζί με την άνεση των οικιακών συσκευών, την ευκολία της (ηλεκτρονικής) επικοινωνίας και των μεταφορών, τα σύγχρονα διαμερίσματα και γενικά με ό,τι ονομάζουμε «συνθήκες ζωής» ήρθε η απομόνωση, η έλλειψη πραγματικής προσωπικής επαφής, ο ελεύθερος χρόνος έγινε σπάνιος και όταν υπάρχει πωλείται σε συσκευασία κονσέρβας, με αποτέλεσμα ο άνθρωπος να χάνει όλο και περισσότερο το νόημα της λέξης «ευτυχία»

Αν οι ΗΠΑ είναι το κράτος-βαρόμετρο για τις τάσεις στις ανεπτυγμένες χώρες, τότε τα μαντάτα είναι κακά. Στο διάστημα 1957-1990 το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Αμερική διπλασιάστηκε ενώ ο αριθμός των ατόμων που δήλωσαν «πολύ ευτυχισμένοι» παρέμεινε σταθερός στο ένα τρίτο των ερωτηθέντων. Ακόμα πιο μελαγχολική ήταν η διαπίστωση του ανθρωπολόγου Φίλιπ Γουόκερ ο οποίος μελέτησε τα οστά 5.000 παιδιών που έζησαν μέχρι και το 4.000 π.κ.ε. Σε κανένα από αυτά δεν παρατήρησε ίχνη κακοποίησης, τη στιγμή που σήμερα στις ΗΠΑ ένα στα είκοσι παιδιά που πεθαίνουν μέχρι τα τέσσερα χρόνια του έχει σημάδια άγριων ξυλοδαρμών, προφανώς από τους απεγνωσμένους γονείς του.

Μήπως πρέπει να γυρίσουμε πίσω το ρολόι του χρόνου και να ζήσουμε αποκομμένοι από το σύγχρονο τρόπο ζωής, όπως οι Έιμις και άλλες παρόμοιου τύπου θρησκευτικές κοινότητες στις ΗΠΑ, ειρήσθω εν παρόδω ότι τα περιστατικά κατάθλιψης στους Έιμις δεν φτάνουν ούτε το ένα πέμπτο της γειτονικής Βαλτιμόρης. Η ιδέα δεν είναι καινούργια και ήδη από την εποχή του Διαφωτισμού είχε προταθεί από τον Ζαν-Ζακ Ρουσό με τον «ευγενή άγριό» του.

Οι εξελικτικοί ψυχολόγοι σήμερα έρχονται να συμφωνήσουν με τη βασική διαπίστωση του Ρουσό, ότι δηλαδή οι άνθρωποι είναι πλασμένοι για να ζουν ελεύθεροι στη φύση, χωρίς όρια και περιορισμούς. Σύμφωνα με τις έρευνες και διαπιστώσεις τους η κυριότερη προϋπόθεση για την επιβίωση στην πρωτόγονη κοινωνία δεν ήταν η σωματική ρώμη ή η επιθετικότητα αλλά η ικανότητα των μελών της να συνεργάζονται. Το πρόβλημα λοιπόν της σύγχρονης ζωής, κατά την άποψή τους, δεν είναι η «υπερκοινωνικοποίηση» του σύγχρονου ανθρώπου αλλά το αντίθετο.

Το ανθρώπινο μυαλό, τα συναισθήματα και οι ανάγκες μας αναπτύχθηκαν σε ένα περιβάλλον χωρίς καμία από τις σύγχρονες ανέσεις. Μία από τις πιο βασικές συναισθηματικές ανάγκες του ανθρώπου, η ανάγκη για επικοινωνία και συνεργασία, η οποία όπως είπαμε αποτελούσε όρο επιβίωσης για τους προγόνους μας, παραμένει σήμερα «ορφανή». Ο άνθρωπος συνεπώς, γενετικά διαμορφωμένος για σχέσεις εμπιστοσύνης με τους ομοίους του, ζει σε μια κοινωνία που τον καταδικάζει στην απομόνωση.
Η «παρά φύσιν» αυτή κοινωνία οδηγεί τους ανθρώπους στην επιθετικότητα ή στην παραίτηση, με καταλυτικές συνέπειες για τη σωματική και ψυχική τους υγεία.

Παρ’ όλα αυτά, η κοινωνία των Έιμις και ο ιδιότυπος «φυσικός» αναρχισμός του Ρουσό είναι φανερό ότι πρόκειται για ουτοπίες. Προϋπόθεση και για τα δύο είναι να καταστραφεί ό,τι έχει δημιουργηθεί, πράγμα που απεύχονται τα ίδια τα «θύματα» των σύγχρονων κοινωνιών, τα μέλη τους. Εκτός από την καταστροφή, κάτι τέτοιο απαιτεί επανεκπαίδευση του σύγχρονου ανθρώπου σε μια ζωή με σκληρή χειρωνακτική δουλειά και πολύ λίγες ανέσεις. Τα σύγχρονα κράτη κατά καιρούς έχουν επιχειρήσει να βελτιώσουν την υφιστάμενη κατάσταση δημιουργώντας –κυρίως μέσω του πολεοδομικού σχεδιασμού και των οικιστικών και περιβαλλοντικών παρεμβάσεων- ευκαιρίες επαφής μεταξύ των ανθρώπων των πόλεων.

Αλλά αυτές οι προσπάθειες, μέχρι τώρα τουλάχιστον, έχουν μείνει ανολοκλήρωτες γιατί η εφαρμογή τέτοιων σχεδίων σε ευρεία κλίμακα κοστίζει πολύ ενώ η βελτίωση της κατάστασης είναι πολύ μικρή. Στο σύστημα που ζούμε, ως γνωστόν, η σχέση κόστους-αποτελέσματος είναι καθοριστική στη λήψη αποφάσεων. Οι εκ των υστέρων προσπάθειες των κρατών να περισώσουν ό,τι μπορεί να περισωθεί από το δημιούργημα που στήθηκε με την ανοχή και τη συνεργασία τους θυμίζει την περίπτωση του Χένρι Φόρντ ο οποίος αφού επινόησε τη μέθοδο μαζικής παραγωγής αυτοκινήτων, όταν είδε τις επιπτώσεις των πολλών αυτοκινήτων στις πόλεις, έφτιαξε μια παραδοσιακή πόλη με φανάρια υγραερίου και χαλίκι στους δρόμους, για να ξαναβρεί την «πιο υγιή πνευματικά και πιο γλυκιά ιδέα για τη ζωή», όπως είπε, χωρίς φυσικά να σταματήσει τη βιομηχανική δραστηριότητά του.

Όλοι μας στην πραγματικότητα αισθανόμαστε όπως ο Χένρι Φόρντ. Ή όπως ο ήρωας του ανεκδότου που λέει ο Γούντι Άλεν στο τέλος της ταινίας «Ο νευρικός Εραστής: Κάποιος είχε μια κότα, την αγαπούσε πολύ και κάθε μέρα έτρωγε τα αβγά της. Κάποτε η κότα του τρελάθηκε. Την πήγε στο γιατρό ο οποίος συνέστησε να κλειστεί σε ψυχιατρείο. Τότε ο ιδιοκτήτης της κότας ρώτησε με αγωνία: «Γιατρέ μου, πώς θα τρώω τα αβγά;»

Ίσως πιο αποδοτική από την κρατική (ή σε συνδυασμό με αυτή) να είναι η ατομική προσπάθεια. Αυτή είναι και η σύσταση του ψυχολόγου Τίμοθι Μίλερ ο οποίος υποστηρίζει ότι «οι άνθρωποι σπαταλούν τη ζωή τους θεωρώντας πως αν είχαν κάτι παραπάνω, θα τους αρκούσε για να είναι ευχαριστημένοι για πάντα. Πρόκειται για μια αυταπάτη που έχει εμφυτευθεί στο μυαλό μας μέσω της φυσικής επιλογής, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να την αποβάλουμε.

Η ενστικτώδης αλλά άκαρπη επιδίωξη του παραπάνω που μας κάνει να δουλεύουμε 60 ώρες την εβδομάδα και να καταναλώνουμε ακατάπαυστα μας αποτρέπει από αυτά που ο Δαρβίνος αποκάλεσε κοινωνικά ένστικτα. Δεν μας αφήνει να γνωρίσουμε καλύτερα τους γείτονές μας, να αγαπήσουμε περισσότερο τους δικούς μας ανθρώπους, να καλλιεργήσουμε τη ζεστή, δεκτική πλευρά της ανθρώπινης φύσης, τις ρίζες της οποίας τώρα μόλις αρχίζει να κατανοεί.

Πωρωμένοι με το...μπάρμπεκιου οι Αρχαίοι Έλληνες

Πωρωμένοι» με... το barbeque και το αντικολλητικό τηγάνι φαίνεται πως ήταν η άρχουσα τάξη των Μυκηνών, σύμφωνα με όσα υποστηρίζει αμερικανική μελέτη, που βασίζεται σε ευρήματα από την περιοχή.

Στο μικροσκόπιο βρέθηκαν σκεύη σε κέντρα του Μυκηναϊκού Πολιτισμού, ο οποίος άκμασε την ύστερη Εποχή του Χαλκού μέχρι το 1200 π.Χ. Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε σε ένα στρογγυλό πήλινο ταψί που χρησιμοποιούνταν, πιθανώς, για την παρασκευή ψωμιού και σε έναν πήλινο ορθογώνιο δίσκο, που ονομάστηκε «δίσκος για σουβλάκια».

Σε μια προσπάθεια να εξακριβώσει τις μαγειρικές τεχνικές των Μυκηναίων, η δρ. Julie Hruby από το πανεπιστήμιο Dartmouth, κατασκεύασε δύο ταψιά και δύο δίσκους για σουβλάκια από πηλούς που μοιάζουν με τον άργιλο των ευρημάτων.

Όπως έδειξαν τα πειράματα, οι πήλινοι δίσκοι είχαν υπερβολικά μεγάλο πάχος για να επιτρέπουν τη μεταφορά θερμότητας και άφηναν τα χοιρινά σουβλάκια άψητα, πρόβλημα που... λύθηκε όταν τοποθετήθηκαν αναμμένα κάρβουνα μέσα στον δίσκο, μετατρέποντάς τον σε ψησταριά.

«Θα φανταζόμασταν αυτά τα αγγεία ως φορητές συσκευές ψησίματος. Ίσως χρησιμοποιούνταν στα μυκηναϊκά πικνίκ» είπε η δρ. Hruby, που παρουσίασε την μελέτη της στο συνέδριο του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αμερικής.

Όσον αφορά το στρογγυλό ταψί, ή τηγάνι, τα πειράματα έδειξαν ότι η ζύμη του ψωμιού κολλούσε πιο εύκολα στην επίπεδη πλευρά, κάτι που κάνει τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι η άλλη επιφάνεια ήταν ένα είδος αντικολλητικής τεχνολογίας, που εξασφάλιζε την ομοιόμορφη κατανομή του λαδιού στο σκεύος








 

Δείτε το σκούτερ του μέλλοντος

Ειναι ηλεκτροκίνητο, η τιμή του δεν ξεπερνά τις πέντε χιλιάδες ευρώ και κάνει ήδη την εμφάνισή του δοκιμαστικά στους δρόμους των ΗΠΑ.

Πρόκειται για το "Ryno", ένα μονότροχο σκουτεράκι το οποίο κινείται με αρκετά χαμηλή ταχύτητα, μόλις 15χλμ/ ώρα.

Σύμφωνα με τους δημιουργούς του, το Ryno καταφέρνει να ισορροπεί χάρη στο εξελιγμένο σύστημα ελέγχου κατεύθυνσης. Το ηλεκτροκίνητο σκούτερ θα βρεθεί στην Ευρώπη τον ερχόμενο Αύγουστο του 2014, αφού βεβαίως λάβει τις απαραίτητες άδειες κυκλοφορίας.

Για την αμερικάνικη "Ryno Motors" , πρόκειται για το σκούτερ του μέλλοντος. Σε αντίθεση με κάποιους από τους ανταγωνιστές του, το Ryno δεν προωθείται ως αντικαταστάτης της μοτοσικλέτας. Προορίζεται για μικρές αποστάσεις και εξορμήσεις χαμηλής ταχύτητας. Οι σχεδιαστές του δεν θεωρούν ότι ανήκει στην ίδια κατηγορία αγοράς με τα σκούτερ, καθώς ισχυρίζονται ότι το μικρότερο μέγεθός, η μεγαλύτερη ευελιξία σε στενούς χώρους και η χαμηλότερη τιμή το κάνουν ένα αρκετά διαφορετικό τύπο οχήματος.

Η μπαταρία του Ryno χρειάζεται μόλις μία ώρα και 30 λεπτά για πλήρη φόρτιση. Το όχημα ζυγίζει 57 κιλά και παρόλο που ο μέσος αναβάτης πιθανότατα να μη μπορεί να το μεταφέρει πολύ μακριά, το μικρό του μέγεθος του επιτρέπει να χωράει σε ασανσέρ και να αποθηκεύεται εύκολα.


 

Φρύνη: η εταίρα που λάτρεψε ο Πραξιτέλης και προσφέρθηκε να χτίσει με δικά της έξοδα τα τείχη της Θήβας


Η Φρύνη ήταν μια απ’ τις διασημότερες εταίρες της αρχαίας Ελλάδας.

Είχε συγκεντρώσει τόσα πλούτη, που προσφέρθηκε να χτίσει ξανά τα τείχη της Θήβας, που είχε καταστρέψει ο Μέγας Αλέξανδρος το 336 π.Χ.
Το μόνο που ζήτησε σαν αντάλλαγμα, ήταν να προστεθεί μία επιγραφή στα τείχη, που θα έλεγε: «Καταστράφηκαν από τον Αλέξανδρο, επισκευάστηκαν από τη Φρύνη την εταίρα».
Οι Θηβαίοι απέρριψαν την πρότασή της, από φόβο μήπως προσβάλουν τον Αλέξανδρο.
Το πραγματικό όνομα της εταίρας ήταν Μνησαρέτη και είχε γεννηθεί στις Θεσπιές, γύρω στο 371 π.Χ.
Ήταν κόρη του πάμφτωχου Επικλή και έβγαζε τα «προς το ζην», μαζεύοντας και πουλώντας κάπαρη.
Όμως, οι φιλοδοξίες της νεαρής Μνησαρέτης την οδήγησαν στην Αθήνα, όπου έχτισε τη λαμπρή της καριέρα.
Ξεκίνησε να εργάζεται ως αυλητρίδα και η ομορφιά και η γοητεία της πολύ γρήγορα την έκαναν να ξεχωρίσει.
Η Φρύνη
Όταν έγινε εταίρα, άλλαξε το όνομά της σε Φρύνη και έτσι έχει μείνει γνωστή μέχρι σήμερα. Το όνομα «Φρύνη» προερχόταν από τους μικρούς βατράχους, που είναι σχεδόν διάφανοι όταν γεννιούνται. Το δέρμα της εταίρας ήταν εξίσου λευκό και αψεγάδιαστο.
Όπως πολλές άλλες εταίρες, φημιζόταν για τις «τσιμπημένες» τιμές της. Μία νύχτα μαζί της κόστιζε μία μνα, δηλαδή εκατό δραχμές. Το ποσό ήταν τεράστιο, αλλά κανείς δεν έμεινε παραπονεμένος.
Λέγεται ότι η Φρύνη άλλαζε τις τιμές, ανάλογα με τη συμπάθεια που έτρεφε για τον κάθε πελάτη της. Γι’ αυτό προσέφερε δωρεάν της υπηρεσίες της στον φιλόσοφο Διογένη, που τον εκτιμούσε πολύ.
Ο Διογένης απόλαυσε δωρεάν και τα κάλλη μιας άλλης διάσημης εταίρας, της Λαΐδας. Φαίνεται πως είχε μεγάλη «πέραση» στις γυναίκες.
Αντιθέτως, όταν αντιπαθούσε κάποιον, αρνούνταν να τον δεχτεί ως πελάτη, όσα χρήματα κι αν της έδινε.
Η δίκη της Φρύνης
Κάποια στιγμή, την προσέγγισε ο ρήτορας Ευθίας. Η Φρύνη απέρριψε όλες του τις προτάσεις, γιατί τον θεωρούσε πολύ άσχημο και αγενή.
Ο Ευθίας θίχτηκε και αποφάσισε να τιμωρήσει την αυθάδη εταίρα.
Την κατηγόρησε ότι προσπαθούσε να εισάγει στην Αθήνα μία θρησκεία απ’ τη Θράκη, που θα έβλαπτε τα ήθη των νεαρών κοριτσιών.
Αυτή ήταν ίσως η πιο συνηθισμένη κατηγορία στην αρχαία Αθήνα. Ο φιλόσοφος Σωκράτης είχε εκτελεστεί για τον ίδιο λόγο.
Ο Ευθίας έσυρε τη Φρύνη στο δικαστήριο, όπου την εκπροσώπησε ο πρώην εραστής της, Υπερείδης.
Παρά το ανυπόστατο της κατηγορίας του Ευθία, η δίκη δεν εξελισσόταν αισίως για την εταίρα. Οι δικαστές φαίνονταν να έχουν πειστεί απ’ το κατηγορητήριο και πίστευαν ότι ο Υπερείδης ήταν επηρεασμένος απ’ τη σχέση του με τη Φρύνη.
Λίγο πριν παρθεί η τελική απόφαση, ο Υπερείδης τράβηξε την εταίρα στο κέντρο του δικαστηρίου, για να μπορούν να την δουν όλοι.
Χωρίς να πει κουβέντα, έσκισε τα ρούχα της και αποκάλυψε στον κόσμο, το εκθαμβωτικά όμορφο κορμί της.
Η Φρύνη μπροστά στο δικαστήριο.
Οι δικαστές τα έχασαν. Νόμισαν ότι έβλεπαν μπροστά τους την ίδια τη Θεά Αφροδίτη. Οι φήμες για το απαράμιλλο κάλλος της εταίρας αποδείχθηκαν αληθινές.
Την εποχή εκείνη, ο κόσμος πίστευε ότι η σωματική ομορφιά είχε σχέση με το ήθος και την εύνοια των Θεών. Όταν οι δικαστές αντίκρισαν την τελειότητα της Φρύνης, πείστηκαν ότι αν καταδίκαζαν αυτή τη γυναίκα, καταδίκαζαν την αγαπημένη των Θεών.
Η εταίρα αθωώθηκε και η φήμη ότι ήταν η επίγεια Θεά Αφροδίτη εξαπλώθηκε.
Η Φρύνη και ο γλύπτης Πραξιτέλης
Ένας απ’ τους διασημότερους πελάτες της εταίρας, ήταν ο γλύπτης Πραξιτέλης.
Την είδε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια μιας γιορτής. Η Φρύνη φρόντιζε να μη δείχνει ποτέ το γυμνό κορμί της δημοσίως, για να διατηρεί την αίγλη της.
Όμως σε εκείνη τη γιορτή, χωρίς καμία ντροπή, έλυσε τα μαλλιά της, έβγαλε το χιτώνα της και βούτηξε αμέριμνη στη θάλασσα.
Οι παρευρισκόμενοι πίστεψαν πάλι, ότι έβλεπαν μπροστά τους τη Θεά Αφροδίτη.
Πολύ γρήγορα, ο Πραξιτέλης έγινε ένας απ’ τους πιο αφοσιωμένους εραστές της Φρύνης. Λέγεται ότι ήταν ο μόνος που αγάπησε πραγματικά η εταίρα.
Η Φρύνη έγινε η μούσα του γλύπτη και με πρότυπο εκείνη, έφτιαξε 3 αγάλματα. Το πρώτο το αγόρασαν οι Κνίδιοι και έγινε ξακουστό ως η Αφροδίτη της Κνίδου.
 Το δεύτερο ήταν από πεντελικό μάρμαρο και ο Πραξιτέλης το δώρισε στη γενέτειρα της Φρύνης, στις Θεσπιές. Το τρίτο ήταν ολόχρυσο και στήθηκε στους Δελφούς.
Η Φρύνη, παρά τον έρωτά της, δεν έχανε ευκαιρία να αποκομίσει δώρα απ’ τον Πραξιτέλη. Κάποια στιγμή της είπε, ότι θα της έδινε ότι του ζητούσε. Εκείνη ήθελε το μεγαλύτερο αριστούργημά του.
Τότε ο Πραξιτέλης της απάντησε, ότι δεν μπορούσε να ξεχωρίσει ανάμεσα στα έργα του, ίσως για να αποφύγει να της δώσει το αγαπημένο του.
Αντίγραφο του αγάλματος του Πραξιτέλη, «Αφροδίτη της Κνίδου».
Η πανούργα Φρύνη δεν τον πίστεψε. Έβαλε έναν υπηρέτη του Πραξιτέλη να φωνάξει μες στη μέση της νύχτας, ότι είχε πάρει φωτιά το εργαστήριο του γλύπτη.
Ο Πραξιτέλης έντρομος, ζήτησε να βγάλουν έξω το άγαλμα του Έρωτα.
Η Φρύνη, που ήταν ξαπλωμένη δίπλα του, χαμογέλασε πονηρά και τον ενημέρωσε ότι το εργαστήριο δεν κινδύνευε. Εκείνη είχε στήσει όλο το σχέδιο, για να μάθει ποιο ήταν το αγαπημένο του έργο.
«Τον Έρωτα θα μου δώσεις», του είπε και ο Πραξιτέλης δεν μπόρεσε να αρνηθεί.
«Στοιχημάτισα να νικήσω άνθρωπο, όχι άγαλμα»
Η Φρύνη είχε βάλει στοίχημα, ότι κανείς άντρας δεν μπορούσε να αντισταθεί στα κάλλη της. Επέλεξε ως θύμα το φιλόσοφο Ξενοκράτη, μαθητή του Πλάτωνα και δάσκαλο του Δημοσθένη.
Πήγε στο σπίτι του και του ζήτησε να διανυκτερεύσει εκεί, με τη δικαιολογία ότι την κυνηγούσαν ληστές.
Ο Ξενοκράτης τη φιλοξένησε. Τη νύχτα, η Φρύνη μπήκε κρυφά στο δωμάτιο του Ξενοκράτη και ξάπλωσε δίπλα του.
Η αποπλάνηση του Ξενοκράτη.
Ο φιλόσοφος δεν ενέδωσε στον πειρασμό. Της ζήτησε να επιστρέψει στο δωμάτιό της και η Φρύνη υπάκουσε, απογοητευμένη.
Την επόμενη μέρα, όταν γνωστοποιήθηκε η αποτυχία της, η Φρύνη προσπάθησε να δικαιολογηθεί λέγοντας: «Στοιχημάτισα να νικήσω άνθρωπο, όχι άγαλμα».
Η εταίρα συνέχισε να ασκεί το επάγγελμά της ακόμα και σε μεγάλη ηλικία. Ο αισθησιασμός και η γοητεία της δεν εξασθένησαν με την πάροδο του χρόνου. Υπολογίζεται ότι πέθανε γύρω στα 310 π.Χ.

Η “αρχαία” ιστορία του αυτοκινήτου σε λίγες γραμμές


Πολλοί φαίνεται να είναι οι υποψήφιοι για τον τίτλο του εφευρέτη του πρώτου αυτοκινήτου, με τον Γάλλο Nicolas-Joseph Cugnot να είναι ο σοβαρότερος διεκδικητής με ένα ατμοκίνητο άρμα που κατασκεύασε στα τέλη του 18ο αιώνα.

Η ιστορία ξεκινάει στην Κίνα το μακρινό 1658, όταν ένας Φλαμανδός Ιησουίτης ιεραπόστολος εν ονόματι Ferdinand Verbiest -ερασιτέχνης αστρονόμος και επιστήμονας- κατάφερε να αποφύγει την ποινή θανάτου που του είχε επιβληθεί. Πώς; Χρησιμοποίησε την ευφυΐα και το κατασκευαστικό του ταλέντο και χάρισε στον αυτοκράτορα K’ang Hsi ένα ατμοκίνητο αυτοκίνητο. Μπορεί να μην ήταν αρκετά μεγάλο για να οδηγηθεί, αλλά ήταν ένα ενδιαφέρον παιχνίδι για τον αυτοκράτορα.
Η επόμενη στάση στην πορεία του αυτοκινήτου μέσα στους αιώνες έγινε στη Γαλλία το 1765. Ο Γάλλος στρατιωτικός-μηχανικός, Nicolas-Joseph Cugnot κατασκεύασε -με την υποστήριξη της αυστριακής αυτοκράτειρας Μαρίας-Θηρεσίας- ένα ατμοκίνητο όχημα που ήταν ικανό να τρέξει με μόλις έξι μίλια ανά ώρα, αλλά τουλάχιστον κουνιόταν.
Ο Cugnot όμως δεν ικανοποιήθηκε με αυτό και συνέχισε -με την αυτοκρατορική οικονομική βοήθεια πάντα- να ψάχνει για ένα καλύτερο μοντέλο. Το δεύτερο αυτό όχημα βρίσκεται ακόμα σε γαλλικό μουσείο όπου οι επισκέπτες μπορούν καθημερινά να βεβαιωθούν για το πόσο πρακτικό δεν είναι, καθώς ο λέβητάς που κρέμεται από το μπροστινό του τμήμα, το κάνει υπερβολικά βαρύ.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για τους λόγους που δεν μπορούσε να στρίψει, με αποτέλεσμα να πέσει σε τοίχο και η καριέρα του στο δρόμο να σταματήσει με αυτόν τον όχι και τόσο τιμητικό τρόπο.
Ένας άλλος πρωτοπόρος ήταν ο Βρετανός Richard Trevithick, ο οποίος δημιούργησε την πρώτη ατμομηχανή στον κόσμο. Το 1801, ο “Διάβολος που Ξεφυσά” μετέφερε έξι επιβάτες σε μια μικρή απόσταση στην πόλη Camborne. Τρεις μέρες μετά, λόγω λάθους του χειριστή, το μηχάνημα υπερθερμάνθηκε και κάηκε ολοσχερώς.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, ο Oliver Evans κατασκεύασε το πρώτο αυτοκινούμενο όχημα στην Αμερική, το οποίο… κολύμπησε. Κατασκεύασε ένα αμφίβιο σκαπτικό μηχάνημα βάρους 20 τόνων, ώστε να σκάψει την προκυμαία της πόλης.
Για να το μεταφέρει στον ποταμό Schuykill, 1,5 χιλιόμετρο μακριά από το συνεργείο του, το οδήγησε με ταχύτητα λίγο μεγαλύτερη από έξι χιλιόμετρα ανά ώρα, διασκεδάζοντας τον κόσμο που είχε μαζευτεί να δει το θέαμα.
Τα 25 σεντς που έβγαλε από αυτήν την επίδειξη ήταν τα μοναδικά χρήματα που κέρδισε ποτέ από το ατμοκίνητο όχημα. Η εφεύρεσή του αργότερα πουλήθηκε για παλιοσίδερα.
Ωστόσο, ήταν οραματιστής. Παρά τις αποτυχίες του, το 1812 προέβλεψε ότι θα έρθει η ώρα όπου οι άνθρωποι θα ταξιδεύουν, κινούμενοι από ατμομηχανές, από τη μια πόλη στην άλλη, σχεδόν τόσο γρήγορα όσο πετούν τα πουλιά.
“Η άμαξα θα ξεκινάει το πρωί από τη Ουάσιγκτον, οι επιβάτες θα τρώνε πρωινό στη Βαλτιμόρη, θα απολαμβάνουν το μεσημεριανό τους στη Φιλαδέλφεια και το βραδινό στη Νέα Υόρκη”.
Κανένας από αυτούς όμως δεν έγινε γνωστός ως εφευρέτης του πρώτου αυτοκινήτου. Οι περιβόητοι αδερφοί Wright, βρέθηκαν στην Αμερική και τη Γερμανία 70 χρόνια μετά τον Oliver Evans. Στην Ευρώπη, ο Gottlieb Daimler κατασκεύασε το 1,1 ίππων όχημά του το 1886, ενώ ο Carl Benz κατασκεύασε ένα πρακτικό διθέσιο αυτοκίνητο με την δικιά του μονοκύλινδρη μηχανή το 1885.
Στις ΗΠΑ, οι αδελφοί Charles και Frank Duryea, κατασκεύασαν ένα αυτοκίνητο το 1893 και το έβγαλαν στους δρόμους του Σπρίνγκφιλντ της Μασσαχουσέτης. Μέχρι το 1896 είχαν καταφέρει να πουλήσουν 13 Duryeas, κερδίζοντας έτσι τον τίτλο των κατασκευαστών του πρώτου αυτοκινήτου στις ΗΠΑ.
Όπως και αν έχει, όποιος και αν αξίζει όντως να τοποθετηθεί στον θρόνο του Εφευρέτη του Πρώτου Αυτοκινήτου, είναι σίγουρο ότι σήμερα κυκλοφορούν στους δρόμους περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο από αυτά, συμβάλλοντας σημαντικά στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος και στη ρύπανση της ατμόσφαιρας.
Γι’ αυτό μετακινούμαστε με μέσα μαζικής μεταφοράς, με ποδήλατο ή με τα πόδια μας.

Αμερικανοί στρατιωτικοί ονειρεύονται το «ξίφος του φωτός» του Αρχιμήδη


Ο Έλληνας εφευρέτης Αρχιμήδης φέρεται να έχει χρησιμοποιήσει ένα «όπλο κατευθυνόμενης ενέργειας», με τη μορφή ενός γιγαντιαίου καθρέφτη να επικεντρώνει τις ηλιακές ακτίνες πάνω στα ρωμαϊκά πλοία, να τα τυλίγει στις φλόγες για να προστατεύσει έτσι τις Συρακούσες το 210 π.Χ. από τον εχθρό.

Από τότε, το «ξίφος του φωτός» έχει παραμείνει ένα άπιαστο όνειρο για τους οπλουργούς. Περισσότερο από 2.000 χρόνια αργότερα, οι Αμερικανοί στρατιωτικοί συνεχίζουν πάνω στις προσπάθειες του Αρχιμήδη για το απόλυτο όπλο της αιθέριας κομψότητας.
Όλα αυτά τα όπλα που χρησιμοποιούν κατευθυνόμενη ενέργεια, με τη μορφή μιας ακτίνας λέιζερ, για να απενεργοποιήσουν ή να σκοτώσουν έναν αντίπαλο.
Το USS Ponce θα δοκιμάσει ένα πρωτότυπο στον Περσικό Κόλπο
Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ θέλει να δοκιμάσει ένα όπλο λέιζερ ως όπλο πάνω σε ένα πολεμικό πλοίο στον Περσικό Κόλπο. Για το σκοπό αυτό, το πρώην αμφίβιο σκάφος USS Ponce (το 2012 μετατράπηκε ως μητρικό πλοίο για τις δυνάμεις ναρκοπολέμου και τις ειδικές δυνάμεις) θα εξοπλιστεί την άνοιξη του 2014 με ένα προτότυπο όπλο λέιζερ LaWS (Laser Weapons System).
Η ανάπτυξη του πλοίου στην περιοχή ευθύνης του 5ου Στόλου των ΗΠΑ - η οποία περιλαμβάνει επίσης τα δυτικά ύδατα του Ινδικού Ωκεανού και την περιοχή του Κέρας της Αφρικής δίπλα στον Περσικό Κόλπο - αρχίζει το καλοκαίρι του 2014 και αναμένεται να διαρκέσει περίπου ένα έτος.
Το πρόγραμμα είχε ανακοινωθεί τον Απρίλιο του 2013 και αναφέρεται επίσημα ως «επίδειξη στη θάλασσα». Είναι η πρώτη υπερπόντια ανάπτυξη ενός όπλου λέιζερ στερεάς κατάστασης σε ένα πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ.
LaWS λέιζερ στερεάς κατάστασης
Το LaWS είναι ένα λέιζερ στερεάς κατάστασης. Το όπλο χρησιμοποιεί έξι αλληλένδετες, εμπορικώς διαθέσιμες ίνες λέιζερ 5,4 kW των οποίων οι ακτίνες διέρχονται μέσω ενός κρυστάλλου διπλασιασμού συχνότητας.
Οι έξι ακτίνες δεν ομαδοποιούνται σε μια ενιαία δέσμη, αλλά αντ 'αυτού το λογισμικό ελέγχου διατηρεί τις ακτίνες διαχωρισμένες, αλλά σε στενή προσέγγιση, και λίγο πριν τον στόχο συνδυάζουν την ενέργειά τους, με την συνδυασμένη ενέργεια στο σημείο στόχου να είναι ισχύς 32 kW. Αυτή η μέθοδος είναι τεχνικά απλούστερη από την ομαδοποίηση των ακτίνων λέιζερ στο όπλο.
Η ενεργειακή απόδοση του LaWS είναι σήμερα ακόμη στο 25%. Αυτό σημαίνει ότι το σκάφος μεταφοράς πρέπει να παράγει περίπου 130 kW ενέργειας για να επιτρέψει τη χρήση του όπλου με ισχύς εξόδου 32 kW. Το Ναυτικό των ΗΠΑ παραπέμπει για το εύρος της δέσμης στον χαρακτηρισμό ως «σχετικό της τακτικής κατάστασης», αλλά δεν διευκρινίζει περαιτέρω. Μη επίσημες εκτιμήσεις - υπό ευνοϊκές καιρικές συνθήκες και συνθήκες ορατότητας - εκτιμούν μια εμβέλεια από δέκα ναυτικά μίλια.
Η ανάπτυξη και η δοκιμή του λέιζερ είναι ένα πρόγραμμα συνεργασίας που αφορά το Γραφείο Ναυτικών Ερευνών (ONR), καθώς και την διοίκηση που είναι αρμόδια για την ανάπτυξη ναυτικών οπλικών συστημάτων, Naval Sea Systems Command (NAVSEA). Το πρωτότυπο LaWS είχε συνομολογηθεί προσωρινά το 2012 στο αντιτορπιλικό USS Dewey (DDG 105) για δοκιμές.
Τόσο στο πλοίο, όσο και στο πλαίσιο των προηγούμενων πειραμάτων στην ακτή, το όπλο λέιζερ κατέστρεψε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος και βάρκες που προσομείωναν τους στόχους.
Μεταξύ άλλων, έχει επιβεβαιωθεί η βασική ικανότητα για την καταπολέμηση ταχύπλοων σκαφών RHIB. Ένα βίντεο από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ στο διαδίκτυο δείχνει ότι η ακτίνα λέιζερ χρειάσθηκε τέσσερα δευτερόλεπτα για να καταστρέψει έναν εναέριο στόχο BQM-147 (μέγιστη ταχύτητα 130 χλμ/ώρα).

Το ποσοστό επιτυχίας του λέιζερ είναι σήμερα σύμφωνα με τα στοιχεία του Ναυτικού των ΗΠΑ στο 100%. Η τεχνολογία είναι έτοιμη για χρήση. Η δοκιμή με το Ponce θα διεξαχθεί δύο χρόνια νωρίτερα από ό, τι είχε αρχικά προγραμματιστεί. «Το σύστημα έχει δοκιμαστεί, η απόδοση έχει αποδειχθεί», δήλωσε τον Απρίλιο ένας αξιωματούχος του Πενταγώνου στο CNN. «Αν και η χρήση στο Ponce προορίζεται ως επίδειξη, το σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πραγματικά επιχειρησιακά σενάρια».
Το LaWS θα πρέπει να ενσωματωθεί με το ραντάρ του συστήματος τερματικής άμυνας CIWS (Close-In Weapon System). Αυτό το σύστημα ραντάρ που ανιχνεύει εναέριους στόχους και στόχους επιφανείας ήδη σε δέκα μίλια μακριά, θα χρησιμεύσει στο LaWS κατά τις δοκιμές ως ραντάρ ελέγχου πυρός.
Όπλα λέιζερ στα πλοία - τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα
Το πρόγραμμα δοκιμών έχει ως στόχο τη σειριακή παραγωγή όπλων λέιζερ για τα πολεμικά πλοία. Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ ήδη από το 2007 επιδιώκει αυτό συστηματικά. Τα όπλα λέιζερ απί του σκάφους προορίζονται αρχικά ως πρόσθετος οπλισμός με τα συμβατικά όπλα, για να παρέχουν μια ικανότητα πολυ-επίπεδης αυτοπροστασίας.
Αρχικά η περιοχή εφαρμογής θα είναι μικροί κινούμενοι στόχοι: Ταχύπλοα σκάφη και UAV, κατ 'αρχήν, επανδρωμένα ελικόπτερα στη συνέχεια. Για να καταστραφούν ιπτάμενοι στόχοι μεγάλης ταχύτητας, όπως πυραύλοι πλεύσης ή τα μαχητικά-βομβαρδιστικά, απαιτείται για τα όπλα λέιζερ ισχύoς εκατοντάδvn kW, δήλωσε ο ναύαρχος Νέιβιν Κέρ, πρώην διευθυντής στο Γραφείο Ναυτικών Ερευνών.
Για την εκπλήρωση αυτού του πιο μακροπρόθεσμου στόχου, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ διερευνά την ανάπτυξη άλλου τύπου όπλων λέιζερ, με βάση ένα λέιζερ ελεύθερων ηλεκτρονίων. Αξιοποιήσιμα αποτελέσματα ενός λέιζεr τέτοιας ισχύος δεν αναμένονται μέχρι την επόμενη δεκαετία. Μια μελέτη από την Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου που συνήφθη την άνοιξη του 2013 αναφέρει:
«Η εισαγωγή των όπλων λέιζερ είναι πιθανό να προκαλέσει αλλαγές στη χρήση της τακτικής, στον σχεδιασμό των πλοίων και στον προγραμματισμό των προμηθειών σε σχέση με τα επί του σκάφους όπλα, το οποίο θα σήμαινε ριζικές τεχνολογικές αλλαγές, ανάλογες με την εισαγωγή των πυραυλικών όπλων στην δεκαετία του 1950».
Αναφέρονται μια σειρά από πλεονεκτήματα των όπλων λέιζερ σε σύγκριση με τα συμαβτικά όπλα. Εφ 'όσον το πλοίο παράγει επαρκή ηλεκτρική ενέργεια, τα πυρομαχικά είναι απεριόριστα.
Οι ακτίνες λέιζερ που τροφοδοτούνται με την ταχύτητα του φωτός, ως εκ τούτου, είναι δύσκολο για τους στόχους να τις αποφύγουν (εδώ ενδεχομένως οι σχεδιαστές αναφέρονται κυρίως στην μελλοντική καταπολέμηση των πυραύλων που προσεγγίζουν το πλοίο).
Η ικανότητα της ενέργειας μπορεί να ρυθμιστεί, ως εκ τούτου το ίδιο όπλο μπορεί να προκαλέσει στον στόχο μια ελαφρά ζημιά, ή να τυφλώσει για λίγο τους αισθητήρες (προειδοποιητική βολή), μέτρια βλάβη (π.χ. να θέσει τους κινητήρες εκτός λειτουργίας), ή με στοχευμένο πυρ να καταστρέψει μόνο τους αισθητήρες του εχθρού.
Τέλος, αναμένεται ένα εξαιρετικά χαμηλό λειτουργικό κόστος. Ο διευθυντής στο Γραφείο Ναυτικών Ερευνών, ναύαρχος Μάθιου Κλούντερ, υπολογίζει την τιμή μιας βολής λέιζερ σε ένα μόνο δολάριο.
«Αν σκεφτείτε ότι κοστίζει αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για να χρησιμοποιήσετε έναν πύραυλο, στη συνέχεια μπορείτε να αναγνωρίσετε τα πλεονεκτήματα [της τεχνολογίας λέιζερ]», δήλωσε ο Κλούντερ. Ακόμη και τα 20 χιλιοστών βλήματα του CIWS κοστίζουν πάνω από 1.000 δολάρια ανά βολή.
Υπάρχουν επίσης και μειονεκτήματα. Σκόνη, βροχή, ομίχλη και ακόμη και υψηλή υγρασία μπορεί να επηρεάσουν τη συνοχή της δέσμης λέιζερ. Οι αντίπαλοι θα μπορούσαν να προστατεύσουν τα σκάφη και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη με μια ανακλαστική επίστρωση στο φως του λέιζερ.
Μπορούν να καταπολεμηθούν στόχοι μόνο στο πεδίο ορατότητας του όπλου. Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι οι ακτίνες λέιζερ που χάνουν το στόχο τους, έχουν ένα πολύ μεγαλύτερο εύρος από τα συνήθη βλήματα και θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο πολιτικά αεροσκάφη ή φίλιες μονάδες.
Πριν από την εγκατάσταση ισχυρότερων όπλων λέιζερ στα πολεμικά πλοία, η παραγωγή ενέργειας θα πρέπει να αυξηθεί και να γίνει πιο αποτελεσματική. Για το σκοπό αυτό είναι σε εξέλιξη διαφορετικές ερευνητικές προσεγγίσεις υπό την αιγίδα του Γραφείο Ναυτικών Ερευνών, αλλά και από άλλα εργαστήρια και ερευνητικές εγκαταστάσεις του Πενταγώνου.
Ακόμη και κατά τη δοκιμή του LaWS στο USS Dewey το 2012, στο χώρο του ελικοπτέρου μεταφέρθηκαν επιπλέον γεννήτριες και συστήματα διανομής, με αποτέλεσμα το κατάστρωμα και ο χώρος του ελικοπτέρου να έχει μπλοκαριστεί, κάτι το οποίο υπό επιχειρησιακές συνθήκες δεν είναι αποδεκτό.
Στο Ponce θα υπάρχουν επίσης πρόσθετες μονάδες παραγωγής και διανομής για την λειτουργία του LaWS, αλλά εδώ το πρόσθετο φορτίο δεν αποτελεί ένα εμπόδιο για αυτό το μεγάλο πλοίο.
Οι μελλοντικές εκδόσεις αυτού του όπλου λέιζερ πρέπει να ευθυγραμμιστούν ώστε να λειτουργεί με ενέργεια αποκλειστικά από τα συστήματα επί του σκάφους, ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2013 το γραφείο δημοσίων σχέσεων της NAVSEA.
Ήδη από τον Απρίλιο ο υποναύαρχος Κλούντερ διαβεβαίωσε ότι το LaWS μπορεί κατ 'αρχήν να ενσωματωθεί στην σημερινή διαμόρφωση πολεμικών πλοίων, χωρίς να χρειαστεί μια αλλαγή στο σύστημα παροχής ενέργειας.
Ο υποναύαρχος Tομ Έκλες, επικεφαλής μηχανικός στη NAVSEA, επιβεβαίωσε επίσης τον Απρίλιο ότι το LaWS δεν θα αποτελούσε μια αδικαιολόγητη επιβάρυνση για το σύστημα τροφοδοσίας του σκάφους.
Εξελιγμένο πεδίο δοκιμών
«Η κατεύθυνσης των ενεργειακών πρωτοβουλιών μας, και ιδίως το πρόγραμμα λέιζερ στερεάς κατάστασης που απολαμβάνει την υψηλότερη προτεραιότητα μεταξύ της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας», δήλωσε ο ναύαρχος Κλούντερ, «παρέχει μια πολύ προσιτή απάντηση στο σύνθετο πρόβλημα της προστασίας έναντι ασύμμετρων απειλών... »
Στο αμερικανικό Τύπο το γεγονός της διεξαγωγής των δοκιμών στον Περσικό Κόλπο συνδέεται με τις επανειλημμένες προκλητικές ενέργειες, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, από ιρανικά ταχύπλοα και UAV επιτήρησης.
Τον Απρίλιο του 2013 ένας αξιωματούχος του Πενταγώνου εξήγησε στο CNN εξήγησε ότι η ικανότητα του φάσματος λέιζερ είναι σύμφωνη με τους πιθανούς στόχους του εχθρού που πρέπει να αναμένονται στον Περσικό Κόλπο.
Ένας άλλος είχε αναφέρει ότι η δοκιμή δεν προορίζεται ως ένα μήνυμα προς το Ιράν. Πολύ περισσότερο, «το δύσκολο περιβάλλον» είναι ιδανικό για τη δοκιμή του όπλου υπό ρεαλιστικές συνθήκες λειτουργίας, εξήγησε. Προς το παρόν δεν είναι σαφές εάν οι δοκιμαστικές βολές γίνουν κατά ιπτάμενων στόχων ή ταχύπλοων σκαφών.
Όπως φαίνεται από τις αναφορές της NAVSEA, ο πρωταρχικός σκοπός της αποστολής είναι να δοκιμαστεί η συνεχής επίδοση του οπλικού συστήματος σε ένα προκλητικό, ρεαλιστικό επιχειρησιακό περιβάλλον.
Επιπλέον, να προσδιοριστεί αν το πλήρωμα του πλοίου έχει δυσκολίες στην λειτουργία του συστήματος. Τα αποτελέσματα των δοκιμών θα πρέπει να εξεταστούν στο σχεδιασμό ενός μοντέλου παραγωγής όπλου λέιζερ που μπορεί να εγκατασταθεί σε διαφορετικές κατηγορίες πολεμικών πλοίων.
Το πρωτότυπο LaWS κοστίζει περί τα 32 εκατομμύρια δολάρια, αλλά το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, στην περίπτωση μιας εγκατάστασης σειράς, εκτιμά το κόστος με 17 εκατομμύρια δολάρια ανά μονάδα.
Αν το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ αποφασίσει μετά από τη δοκιμή στο Ponce για μια σειρά παραγωγής, θα μπορούσε να επιτευχθεί κατά την περίοδο 2017-2021, δήλωσε ένας εκπρόσωπος της NAVSEA.

Πραγματεία Περί Εθελοδουλίας (Étienne de la Boétie)

Ο άνθρωπος δεν χάνει την ελευθερία του αλλά μάλλον κερδίζει τη σκλαβιά του, συναινεί  -  συμφωνεί δηλαδή ενεργώς σε αυτή.
Ένας λαός σκλαβώνεται μόνος του, κόβει τον ίδιο του το λαιμό όταν, έχοντας επιλέξει ανάμεσα στο να είναι υποτελής και στο να είναι ελεύθερος, εγκαταλείπει τις ελευθερίες και μπαίνει στο ζυγό, συναινώντας στην ίδια του τη δυστυχία, ή μάλλον, προφανώς, καλωσορίζοντας την.

> Φτωχοί, εξαθλιωμένοι και χαζοί άνθρωποι, έθνη αποφασισμένα για την ίδια της την δυστυχία και τυφλά στο δικό σας καλό! Αφήνεστε να στερήστε μπροστά στα ίδια σας τα μάτια, το καλύτερο μέρος των εσόδων σας, τα χωράφια σας λεηλατούνται, τα σπίτια σας ληστεύονται, τα οικογενειακά σας κειμήλια αφαιρούνται. Ζείτε με έναν τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μπορείτε να θεωρήσετε ούτε ένα πράγμα δικό σας και μάλλον θα θεωρείτε τον εαυτό σας τυχερούς που δανείζετε την ιδιοκτησία σας, τις οικογένειές σας και την ίδια σας τη ζωή.
Όλη αυτή η καταστροφή, αυτή η δυστυχία, αυτή η ερήμωση, πέφτει επάνω σας όχι από ξένους εχθρούς, αλλά από το μοναδικό εχθρό τον οποίο εσείς καθιστάτε τόσο δυνατό, για τον οποίο πηγαίνετε με γενναιότητα στον πόλεμο, για το μεγαλείο του οποίου δεν αρνείστε να προσφέρετε στο θάνατο τα ίδια σας τα κορμιά.
> Ο άνθρωπος δεν χάνει την ελευθερία του αλλά μάλλον κερδίζει τη σκλαβιά του, συναινεί/συμφωνεί δηλαδή ενεργώς σε αυτή. Ο άνθρωπος σπέρνει, τα χωράφια του ώστε να μπορεί κάθε τύραννος να τα ρημάξει, επιπλώνει τα σπίτια του έτσι που να μπορεί να τα πλιατσικολογήσει, μεγαλώνει τα παιδιά του έτσι ώστε να γίνουν υπηρέτες της απληστίας, είναι πάντα με τα αυτιά ορθάνοιχτα διερωτώμενος από πού θα του έρθει το χτύπημα, ερευνά για συνωμοσίες και παγίδες, φοβάται θανάσιμα τα πάντα. Πώς συμβαίνει αυτή η επίμονη προθυμία προς υποταγή να έχει ριζώσει τόσο, ώστε η ίδια η αγάπη για την ελευθερία να φαίνεται τώρα αφύσικη; Τα εργαλεία της εθελούσιας σκλαβιάς είναι: παιχνίδια, φάρσες, θεάματα, μονομάχοι, παράξενα ζώα, μετάλλια, εικόνες κλπ.

(Στο σύγχρονο κόσμο είναι τα ΜΜΕ, ποδόσφαιρο, θρησκεία, τράπεζες, ολυμπιακά και μη αθλήματα, μουσική, κινηματογράφος, διαφημίσεις, business, χωρίς επίγνωση, διαλογή, διάκριση κλπ. δηλαδή όλοι οι –ισμοι που κάνουν τον άνθρωπο σκλάβο και μάλιστα με την δική του συμφωνία. ΑΧ αυτή η ΣΥΜΦΩΝΙΑ πρέπει να μιλήσουμε σε προσεχές άρθρο)
> Εκείνος, που έτσι σας καταδυναστεύει, έχει μόνο δυο μάτια, μόνο δυο χέρια, μόνο ένα σώμα, τίποτα παραπάνω από όσα διαθέτει και ο τελευταίος άνθρωπος ανάμεσα στους αμέτρητους που κατοικούν στις πόλεις σας, στην πραγματικότητα δεν έχει τίποτα παραπάνω για να σας καταστρέψει από την εξουσία που εσείς του απονείματε.
Πού βρήκε αρκετά μάτια για να σας κατασκοπεύσει, εάν δεν του τα δώσατε οι ίδιοι; Πώς μπορεί να έχει τόσα πολλά χέρια για να σας χτυπά, εάν δεν τα δανείστηκε από σας; Τα πόδια με τα οποία ποδοπατά τις πόλεις σας, πού τα βρήκε, αν δεν είναι τα δικά σας; Πώς έχει οποιαδήποτε εξουσία πάνω σας, εκτός μέσα από σας; Πώς θα τολμούσε να σας επιτεθεί, εάν δεν είχε τη συνεργασία σας; (συμφωνία σας)
Τι θα μπορούσε να σας κάνει, εάν εσείς οι ίδιοι δεν συνεργούσατε με τον κλέφτη που σας ρημάζει, εάν δεν ήσασταν συνένοχοι με τον εγκληματία που σας σκοτώνει, εάν εσείς οι ίδιοι δεν προδίδατε τους εαυτούς σας; Σπέρνετε τα χωράφια σας ώστε να μπορεί να τα ρημάζει, φτιάχνετε και επιπλώνετε τα σπίτια σας ώστε να του δίνετε αγαθά να πλιατσικολογήσει, ανατρέφετε τις κόρες σας ώστε να μπορεί να ικανοποιήσει τη λαγνεία του, μεγαλώνετε τα παιδιά σας προκειμένου να ασκήσει πάνω τους το μεγαλύτερο προνόμιο που ξέρει –να οδηγηθούν στις μάχες του, να πάνε στο σφαγείο, να γίνουν υπηρέτες της απληστίας του και όργανα της εκδίκησής του, παραδίδετε τα κορμιά σας στη σκληρή εργασία προκειμένου να είναι σε θέση να ικανοποιεί τις απολαύσεις του και να κυλιέται στις αισχρές ηδονές του, αδυνατίζετε προκειμένου να τον κάνετε τον ισχυρότερο και τον ενδοξότερο που θα σας έχει υπό έλεγχο.
Από όλες αυτές τις ταπεινώσεις, τέτοιες που ούτε τα κτήνη του αγρού θα υπέμεναν, μπορείτε να απαλλαγείτε, αν το προσπαθήσετε, όχι περνώντας στη δράση, αλλά απλώς επιθυμώντας την ελευθερία. Αποφασίστε να μην υπηρετείτε πλέον και αμέσως είστε ελεύθεροι. Δεν σας ζητώ να θέσετε τις χείρες πάνω στον τύραννο για να τον ανατρέψετε, αλλά απλώς να μην τον στηρίζετε πλέον, τότε θα τον παρατηρήσετε σαν έναν μεγάλο Κολοσσό του οποίου αποσπάστηκε το βάθρο, να πέφτει από το ίδιο του το βάρος και να σπάει σε κομμάτια!
8
Ένας λαός σκλαβώνεται μόνος του, κόβει τον ίδιο του το λαιμό όταν, έχοντας επιλέξει ανάμεσα στο να είναι υποτελής και στο να είναι ελεύθερος, εγκαταλείπει τις ελευθερίες και μπαίνει στο ζυγό, συναινώντας στην ίδια του τη δυστυχία, ή μάλλον, προφανώς, καλωσορίζοντας την. Εάν κοστίζει κάτι στους ανθρώπους η ανάκτηση της ελευθερίας τους, δεν θα τονίσω την ανάγκη δράσης προς αυτή την κατεύθυνση, αν και δεν υπάρχει τίποτα που ένα ανθρώπινο ον θα μπορούσε να αγαπήσει περισσότερο από την αποκατάσταση του δικού του φυσικού δικαιώματος, να μεταμορφωθεί ο ίδιος από ένα κτήνος με κυρτή πλάτη σε άνθρωπο για να το πούμε έτσι.
Δεν απαιτώ απ’ αυτόν τέτοια τόλμη’ αφήστε τον να προτιμά την αμφίβολη ασφάλεια της άθλιας ζωής όπως την επιθυμεί. Τι γίνεται τότε; Εάν προκειμένου να έχει την ελευθερία δεν χρειάζεται τίποτε περισσότερο από το να την επιθυμεί, εάν μόνο μια απλή πράξη της θέλησης είναι αναγκαία, υπάρχει κανένα έθνος στον κόσμο που να θεωρεί πως μια απλή επιθυμία έχει τόσο υψηλό τίμημα προκειμένου να ανακτήσει δικαιώματα, τα οποία οφείλει να είναι έτοιμο να αποκαταστήσει με κόστος το ίδιο του το αίμα, δικαιώματα τέτοια που η απώλεια τους υποβιβάζει όλους τους τίμιους ανθρώπους σε σημείο να νιώθουν τη ζωή αφόρητη και τον ίδιο το θάνατο σαν σωτηρία;
Όλοι γνωρίζουν ότι η φωτιά που ξεκινά από ένα μικρό σπινθήρα θα μεγαλώσει και θα γίνει φλόγα όσο βρίσκει ξύλο να κάψει, όμως χωρίς να σβηστεί με νερό, αλλά απλώς μη βρίσκοντας άλλο καύσιμο να τροφοδοτηθεί, ξοδεύεται μονάχη της, ξεθυμαίνει, και δεν είναι πια φλόγα. Παρομοίως, όσο περισσότερο οι τύραννοι διαρπάζουν, τόσο περισσότερο λαχταρούν, αφανίζουν και καταστρέφουν όσο περισσότερο κάποιος υποχωρεί απέναντι τους και τους υπακούει, τόσο περισσότερο αυτοί γίνονται ισχυρότεροι και τρομερότεροι, έτοιμοι να αφανίσουν και να καταστρέψουν.
Αλλά αν ούτε ένα πράγμα δεν υποχωρεί απέναντι τους, αν, χωρίς καμιά βία, απλώς κανείς δεν υπακούει, απογυμνώνονται και εκμηδενίζονται, ακριβώς όπως όταν η ρίζα δεν παίρνε τροφή, το κλαδί μαραίνεται και πεθαίνει. Για να καρπωθούν το καλό που επιθυμούν, οι τολμηροί δεν φοβούνται τον κίνδυνο,  οι έξυπνοι δεν αρνούνται να υποφέρουν τα βάσανα. Είναι οι χαζοί και οι δειλοί που ούτε είναι σε θέση να υπομείνουν τις ταλαιπωρίες, ούτε να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, σταματούν απλώς στη λαχτάρα γι’ αυτά και χάνουν μέσω της ατολμίας τη γενναιότητα που ξεπηδά από την προσπάθεια διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους, αν και η επιθυμία να τα απολαύσουν παραμένει ακόμα ως μέρος της φύσης τους.
> Φτωχοί, εξαθλιωμένοι και χαζοί άνθρωποι, έθνη αποφασισμένα για την ίδια σας την δυστυχία και τυφλά στο δικό σας καλό! Αφήνεστε να στερήστε μπροστά στα ίδια σας τα μάτια, το καλύτερο μέρος των εσόδων σας, τα χωράφια σας λεηλατούνται, τα σπίτια σας ληστεύονται, τα οικογενειακά σας κειμήλια αφαιρούνται. Ζείτε με έναν τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μπορείτε να θεωρήσετε ούτε ένα πράγμα δικό σας.
> Δεν σας ζητώ να θέσετε τις χείρες πάνω στον τύραννο για να τον ανατρέψετε, αλλά απλώς να μην τον στηρίζετε πλέον. Τότε θα τον παρατηρήσετε σαν έναν μεγάλο Κολοσσό του οποίου αποσπάστηκε το βάθρο, να πέφτει από το ίδιο του το βάρος και ναι σπάει σε κομμάτια!
Etienne de la Boetie  Étienne de la Boétie 1
Αποσπάσματα από το βιβλίο του Étienne de la Boétie Πραγματεία περί εθελοδουλίας 1560 – 1574
Ο Etienne De La Boetie γεννήθηκε το 1530 στο Sarlat, στην περιφέρεια Perigord της νοτιοδυτικής Γαλλίας από αριστοκρατική οικογένεια. Ορφάνεψε σε νεαρή ηλικία και ανατράφηκε από το θείο του που ήταν βοηθός ιερέα στο Bouilbonnas. Πήρε το δίπλωμα της νομικής από το Πανεπιστήμιο της Orleans το 1553. Οι μεγάλες του ικανότητες έφεραν τον επόμενο χρόνο το βασιλικό διορισμό του στο κοινοβούλιο του Bordeaux, παρότι δεν είχε συμπληρώσει το νόμιμο όριο ηλικίας.
Διακρίθηκε ως δικαστής και διπλωμάτης μέχρι τον πρόωρο θάνατό του το 1563. Ήταν επίσης διακεκριμένος ποιητής και ανθρωπιστής, μετέφρασε δε Ξενοφώντα και Πλούταρχο. Δάσκαλός του ήταν ο Anne du Bourg, ένθερμος αμφισβητίας, που το 1559 κάηκε στην πυρά σαν αιρετικός.
Εκείνη την εποχή η μελέτη των νομικών ήταν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περιπέτεια, μια φιλοσοφική αναζήτηση της αλήθειας και των θεμελιωδών αρχών που έπρεπε να διέπουν τη δίκαιη κοινωνία. Σ’ αυτό το κλίμα ο La Boetie συντάσσει τη μελέτη του “Πραγματεία περί εθελοδουλείας” , η οποία διενεμήθη υπό μορφή χειρογράφου και δεν εκδόθηκε ποτέ από τον ίδιο. Το ριζοσπαστικό της περιεχόμενο ήταν ένας σημαντικός λόγος που απέτρεψε τον συγγραφέα από τη δημοσίευση.
Για τον ίδιο λόγο δεν προχώρησε στη δημοσίευσή της και ο μεγάλος λόγιος Michel de Montaigne, που συνδέθηκε με στενή φιλία με τον La Boetie και μάλιστα μετά το θάνατό του έγραψε ένα δοκίμιο γι’ αυτήν την σχέση, με τίτλο “Περί φιλίας”.
Η “Πραγματεία” ξεχάστηκε για έναν περίπου αιώνα και ξαναήλθε στο φως κατά την περίοδο του Διαφωτισμού.