Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

Το κύκνειο άσμα του Περικλή

Το κύκνειο άσμα του Περικλή

ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΤΟΥ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ

Ενώ η Αθήνα μαστιζόταν από τον λοιμό, οι Πελοποννήσιοι εισέβαλαν για δεύτερη φορά στην Αττική και προχωρώντας νότια λεηλάτησαν την περιοχή του Λαυρίου. Οι Αθηναίοι με τη σειρά τους λεηλάτησαν την Επίδαυρο και παραλιακές πόλεις της Πελοποννήσου, απέτυχαν, ωστόσο, να βοηθήσουν ουσιαστικά όσους πολιορκούσαν την Ποτίδαια, καθώς οι στρατιώτες που στάλθηκαν εκεί μετέδωσαν στους συμπολεμιστές τους την ασθένεια. Σε αυτό το σημείο ο ιστορικός αφηγείται το “κύκνειο άσμα” του Περικλή.



Μετά τη δεύτερη εισβολή των Πελοποννησίων, καθώς και η γη τους ήταν ρημαγμένη και η αρρώστια τούς θέριζε μαζί με τον πόλεμο, είχε αλλάξει η διάθεση των Αθηναίων κι από τη μια μεριά κατηγορούσαν τον Περικλή γιατί τους έκανε να μπούνε στον πόλεμο, κ’ έφταιγε αυτός για τις συμφορές που είχαν πέσει, κι από την άλλη έκλιναν να κάνουν υποχωρήσεις προς τους Λακεδαιμονίους· και τους έστειλαν κάτι αντιπροσώπους, αλλά δεν έφεραν αποτέλεσμα.

Και μη βρίσκοντας διέξοδο από πουθενά καθώς τα συλλογίζονταν όλ’ αυτά, εχτρεύονταν τον Περικλή περισσότερο. Αυτός, βλέποντάς τους ν’ αγανακτούνε και να βαρυγκομούν για όλα όσα είχε ο ίδιος υπόψη του πως θα συνέβαιναν, κάλεσε σύναξη του λαού (γιατί ήταν ακόμα στρατηγός) θέλοντας να τους εγκαρδιώσει και να μαλακώσει την οργισμένη τους διάθεση, και συνάμα να τους βγάλει από την ψυχή τους το μεγάλο τους φόβο· και πρόβαλε στο βήμα και είπε απάνω–κάτω τα ακόλουθα.

Περίμενα τα αισθήματα του θυμού σας ενάντιά μου (γιατί νιώθω καλά τις αιτίες), και γι’ αυτό το λόγο κάλεσα τη σύναξη για να σας θυμίσω και να σας μαλώσω αν είτε άδικα αγαναχτείτε μαζί μου, είτε υπερβολικά σας λύγισαν οι συμφορές. Εγώ δηλαδή θεωρώ πως όταν η πολιτεία στο σύνολό της βρίσκεται σε καλή κατάσταση, ωφελεί κάθε πολίτη περισσότερο παρά όταν ευημερεί σχετικά με τον κάθε πολίτη της, όμως η πολιτεία όλη μαζί παίρνει τον κατήφορο. Γιατί ένας άντρας ευκατάστατος σχετικά με τις δικές του υποθέσεις, αν καταστραφεί η πατρίδα του, δε χάνεται λιγότερο κι ο ίδιος· αν όμως κακοτυχήσει σε πολιτεία που ακμάζει, είναι πολύ πιο πιθανό να σωθεί.

Αφού λοιπόν η πολιτεία μεν μπορεί ν’ ανεβαστάξει τις δυστυχίες του κάθε πολίτη, ο καθένας όμως χωριστά δεν μπορεί ν’ ανεβαστάξει τις δικές της, πώς μπορεί να μην το θεωρήσουν όλοι χρέος τους να τη συντρίψουν, και να μην κάνουν ό,τι κάνετε τώρα σεις, που, χτυπημένοι από τις συμφορές του σπιτιού σας είστε έτοιμοι να παρατήσετε τη σωτηρία του συνόλου, και ρίχνετε την αιτία, τόσο σε μένα που σας ορμήνεψα να πολεμήσετε, όσο και στον εαυτό σας, που συμφωνήσατε μαζί μου, και πήρατε την απόφαση; Κι όμως τα βάζετε με μένα, άντρα παράξιο, που, νομίζω, δεν είμαι χειρότερος από κανένα τόσο στο να διακρίνω τι χρειάζεται σε κάθε περίσταση, όσο ανώτερος από κάθε πειρασμό κέρδους και να σας τα αναπτύξω καθώς πρέπει, και είμαι αφοσιωμένος στην πολιτεία και απολύτως αδέκαστος.
Γιατί εκείνος που τα καταλαβαίνει και δεν μπορεί να τα εξηγήσει καθαρά είναι στην ίδια μοίρα με όσους ούτε τα βάζουνε στο νου τους· κι όποιος, έχοντας και τις δυο ικανότητες, όμως δεν έχει καλή προαίρεση προς την πολιτεία δε θα μιλήσει με την ίδιαν έγνοια για τις δουλειές της σα να ‘τανε δικές του· αλλ’ αν έχει ακόμα κι αυτό, αν αγαπάει δηλαδή την πολιτεία, αλλά δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στον πειρασμό του κέρδους, θα πουληθούν απ’ αυτόν όλα για το ένα τούτο. Ώστε αν, νομίζοντας πως έχω ολ’ αυτά τα προσόντα περισσότερο από άλλους έστω και σε μέτριο βαθμό, πειστήκατε στα λόγια μου κι αποφασίσατε να πολεμήσετε, δε θα ήτανε λογικό να ‘χω τώρα την κατακραυγή πως έπραξα άδικα.

Γιατί όσοι μπορούν να διαλέξουν ενώ πηγαίνουν όλα τ’ άλλα καλά, θα ήταν ανόητοι αν διάλεγαν τον πόλεμο· αφού όμως ήταν ανάγκη ή ευθύς να υποχωρήσομε στους ξένους και να τους υποδουλωθούμε, ή να αναλάβομε τον κίντυνο και να νικήσομε, όποιος θέλει ν’ αποφύγει τον κίντυνο αξίζει να κατηγορηθεί περισσότερο από κείνον που στέκεται να τον αντιμετωπίσει. Όσο για μένα, είμαι πάντα ο ίδιος, και δεν το κουνώ από την άποψή μου· εσείς όμως αλλάξατε, γιατί έτυχε, όταν δεχτήκατε τα λόγια μου να μην έχετε πάθει ακόμα τίποτα, αλλ’ άμα κακοπάθατε μετανιώσατε και τα επιχειρήματά μου, τώρα που εξασθένησε το φρόνημά σας δε σας φαίνονται πια σωστά.

Γιατί κείνο που σας βασανίζει είναι αδιάκοπα αισθητό, αλλά την καθαρή απόδειξη της ωφέλειας από τον πόλεμο δεν μπορεί να την πιστέψει κανείς, κ’ επειδή άλλαξαν τα πράματα πολύ προς το χειρότερο, και μάλιστα σε μικρό χρονικό διάστημα, έχει καταπέσει η ψυχική σας διάθεση να εξακολουθήσετε να υπομένετε για κείνα που αποφασίσατε. Γιατί το ξαφνικό και απροσδόκητο κακό, και κείνο που συμβαίνει ενάντια σε κάθε λογική εικασία, υποδουλώνει το νου των ανθρώπων. Κι αυτό ακριβώς σας προκάλεσε κοντά στ’ άλλα, και κατά μεγάλο μέρος, η αρρώστεια.

Όμως εσείς, πολίτες μιας μεγάλης πολιτείας, κι αναθρεμμένοι με συνήθειες ανάλογες μ’ αυτήν, χρέος έχετε και πρόθυμοι να είστε να υπομένετε τις πιο μεγάλες συμφορές, και να μην εξευτελίσετε την αξίωση του μεγαλείου της, (γιατί το ίδιο φαίνεται να καταφρονούν οι άνθρωποι τόσο εκείνον που από νωθρή δειλία πέφτει πιο κάτω από τη φήμη που επικρατεί γι’ αυτόν, όσο και να μισούν όποιον ορέγεται με αναίδεια μεγαλύτερη φήμη απ’ ό,τι του ταιριάζει), αλλά παραμερίζοντας τον πόνο για τις προσωπικές σας συμφορές, να καταπιαστείτε να σώσετε την πολιτεία.

Όσο τώρα για τους μόχτους και τις θυσίες του πολέμου, μην παραπληθύνουν και πάλι δεν ωφελήσουν για να νικήσομε, θα ‘πρεπε να σας φτάνουν οι αποδείξεις που πολλές φορές προτήτερα σας έδωσα πως δεν είναι σωστό να υποψιάζεστε κάτι τέτοιο. Θα σας πω όμως τώρα και το εξής σχετικά με το μεγαλείο της ηγεμονίας μας, που μου φαίνεται πως ούτε σεις οι ίδιοι το βάλατε ποτέ, ως τώρα στο νου σας πως το έχετε, ούτ’ εγώ το ανέφερα στους περασμένους μου λόγους, κι ούτε τώρα θα το μεταχειριζόμουν, γιατί μοιάζει πολύ ρητορικό και καυχησιάρικο, αν δε σας έβλεπα τόσο καταθλιμμένους, πέρ’ απ’ όσο δικαιολογείται λογικά.

Εσείς δηλαδή νομίζετε βέβαια πως είστε άρχοντες μόνο των συμμάχων σας· εγώ όμως ισχυρίζομαι ― και αποδείχνω πως από τα δυο μέρη του κόσμου πού είναι μπορετό να χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος, δηλαδή τη γη και τη θάλασσα, είστε σεις απόλυτοι κύριοι του ενός, σε όσην έκταση την εκμεταλλεύεστε τώρα, κι αν θελήσετε, ακόμα μακρύτερα και δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να σας εμποδίσει, με το ναυτικό που έχομε τώρα, να πάτε οπουδήποτε, ούτε ο Μεγάλος Βασιλιάς, ούτε κανένα άλλο κράτος απ’ όσα υπάρχουν σήμερα, ώστε η δύναμη αυτή δεν αναμετριέται με τη χρεία των σπιτιών και των χτημάτων σας, που τώρα νομίζετε πως χάσατε μεγάλα πράματα που τα στερηθήκατε· ώστε δεν είναι λογικό να βαρυγκομάτε γι’ αυτά τώρα, παρά να τ’ αψηφίσετε, θεωρώντας τα σα κηπαράκι, ή μικρό στολίδι του πλούτου μας αν τα συγκρίνετε μ’ αυτή τη δύναμη· και να καταλάβετε πως η ελευθερία, αν τη σώσομε με την αφοσίωσή μας σ’ αυτήν, εύκολα θα σας τα ξαναποχτήσει ολ’ αυτά, για κείνους όμως που υποδουλώνονται σε ξένους, εύκολα ξεπέφτουν και χάνονται και όσα είχαν προτήτερα.
Αποφασίστε λοιπόν να μη φανείτε κατώτεροι, κι από τις δυο πλευρές, από τους πατέρες σας, που τ’ απόχτησαν αυτά με κόπους και θυσίες και δεν τα βρήκαν έτοιμα από άλλους, κι ακόμα τα διατήρησαν και σας τα κληροδότησαν (γιατί είναι μεγαλύτερη ντροπή να του παίρνουν κανενός αυτά που έχει, παρά ν’ αποτύχει στην προσπάθεια ν’ αποχτήσει καινούργια πλεονεχτήματα) και να πολεμήσετε τους εχτρούς όλοι μαζί όχι μόνο με υψηλό το φρόνημα, μα και με καταφρόνεση γι’ αυτούς από την ανωτερότητά σας.

Γιατί κ’ ένας άναντρος ακόμα, αν τυχόν πετύχει η βλακεία του, μπορεί να το καυχηθεί, καταφρονεί όμως τον εχτρό όποιος έχει ενσυνείδητη πεποίθηση πως είναι ανώτερός του, πράμα που αληθεύει για σας. Κι όταν οι πιθανότητες είναι ίσες, η συναίσθηση της αξίας του που κάνει τον άνθρωπο περήφανο του στερεώνει την τόλμη, και στηρίζεται λιγότερο στην αόριστην ελπίδα που παίρνει δύναμη όταν λείπει κάθε άλλη διέξοδος, παρά στην έγκυρη γνώση των όσων έχει, που απ’ αυτή μπορεί πιο σίγουρα να προβλέψει το μέλλον.

Και είναι φυσικό να θέλετε να διαφεντέψετε τις τιμές που έχει η πολιτεία σας, αρχόντισσα των άλλων, και που τις χαίρεστε όλοι, και να μην αποφεύγετε τις θυσίες, ειδ’ άλλως να μην επιδιώκετε και τις τιμές. Και μη νομίζετε πως αγωνίζεστε για ένα πράμα μόνο, την ελευθερία ή την υποδούλωση, αλλά και για τη στέρηση της ηγεμονίας σας, και για τους κιντύνους που θα φέρει το μίσος που προελκύσατε εξ αιτίας της εξουσίας αυτής. Κι ούτε μπορείτε πια να παραιτηθείτε απ’ αυτήν, αν τυχόν κανείς από το φόβο του, την κρίσιμη τούτην ώρα, κάνει το σπουδαίο προτείνοντάς το από δειλία, για ν’ απαλλαγεί από τις ευθύνες.
Γιατί κρατείτε τώρα την ηγεμονία σας σαν τυραννίδα, που φαίνεται άδικο να την πάρει κανείς, να την αφήσει όμως είναι επικίντυνο. Τέτοιοι άνθρωποι, πολύ γρήγορα παρασύροντας και άλλους, θα έχαναντην πολιτεία τους, ακόμη κι αν είχαν κάπου αλλού αυτόνομη διοίκηση μόνοι τους· γιατί όσοι διστάζουνε μπρος στη δράση, δε σώζονται αν δε βρεθούνε δίπλα τους άλλοι, ενεργητικοί άνθρωποι, κι ούτε συμφέρει η απραξία σε πολιτεία ηγεμονική, παρά μόνο σε σκλαβωμένη, που μένει ασφαλισμένη στη δουλεία της.

Σεις όμως δεν πρέπει ούτε να παρασύρεστε από τέτοιους πολίτες ούτε να είστε αγαναχτισμένοι μαζί μου, αφού και σεις οι ίδιοι συμφωνήσατε με τη γνώμη μου ν’ αναλάβετε τον πόλεμo, επειδή τώρα ήρθαν οι εχτροί κ’ έπραξαν ό,τι ήταν επόμενο να πράξουν μια και δε θελήσατε να τους προσκυνήσετε, κ’ επειδή προστέθηκε σ’ αυτά και περ’ απ’ ό,τι περιμέναμε, τούτη η αρρώστεια, το μόνο πράμα απ’ όλα που ξεπέρασε τις λογικές εικασίες μας.

Και ξέρω πως εξ αιτίας της κατά μέγα μέρος με μισήσατε περισσότερο, άδικα, εξόν αν, κι όταν ευτυχήσετε σε κάτι χωρίς να το περιμένετε, το αποδώσετε κι αυτό σε μένα. Χρέος έχομε όμως να υπομένομε με καρτερία κατ’ ανάγκη όσα στέλνουν οι θεοί, και με παλληκαριά όσα μας κάνουν oι εχτροί.

Γιατί έτσι συνειθίζει κι άλλοτε να φέρνεται η πολιτεία τούτη, κι ας μη σταματήσει τώρα από σας. Συλλογιστείτε πως είναι πολυδοξασμένη σ’ όλον τον κόσμο, γιατί δε λυγίζει από τις συμφορές, κ’ έχει ξοδέψει πολλές ζωές και βάσανα στον πόλεμο κι απόχτησε την πιο μεγάλη δύναμη που στάθηκε ποτέ, που η θύμησή της θα μείνει αιώνια στους κατοπινούς, έστω κι αν κάποτε από δω κ’ εμπρός υποστούμε κάποια μείωση (γιατί όλα όσα υπάρχουν έρχεται ώρα που ξεπέφτουν).
Και θα θυμάται ο κόσμος πως Έλληνες εμείς, εξουσιάσαμε τους περισσότερους Έλληνες από κάθε άλλον, κι ανεβαστάξαμε τους πιο μεγάλους πολέμους και προς όλον τον κόσμο και προς πολλούς χωριστά, και πως φτιάξαμε και κατοικήσαμε την πιο μεγάλη και πλούσια σ’ όλα πολιτεία. Αν και σ’ όλα τούτα, θα βρει ψεγάδι ο μισερός κι οκνός· μα όποιος θέλει κι αυτός κάτι να κατορθώσει θα επιδιώξει να κάνει το ίδιο, κι όποιος δεν τα ‘χει, θα τα φθονήσει.

Κι’ άλλοι πολλοί, όσοι θέλησαν να εξουσιάσουν άλλους ανθρώπους, έγιναν μισητοί και βαρείς στους άλλους· όποιος όμως σηκώνει το βάρος του φθόνου για τα πιο μεγάλα επιτεύγματα, αυτός στοχάζεται κι αποφασίζει σωστά. Γιατί το μίσος δεν κρατάει πολύ, αλλά το τρανό μεγαλείο τώρα και η δόξα στο μελλούμενο χρόνο μένουν να τα θυμούνται για πάντα.

Εσείς λοιπόν, ξέροντας πως και το μέλλον θα είναι λαμπρό, κι αποφασίζοντας να μην ντροπιαστείτε στην τωρινή στιγμή, κερδίστε και τα δυο με το άμεσο θαρρετό σας φρόνημα, και μη στέλνετε πια αντιπροσώπους ζητώντας να συνάψετε ειρήνη με τους Λακεδαιμονίους, και μη δείχνετε πως σας βασανίζουν οι τωρινές συμφορές, γιατί εκείνοι που ελάχιστα επηρεάζεται το ηθικό τους από τις εξωτερικές ταλαιπωρίες και που με δύναμη αντιστέκονται με τις πράξεις τους σ’ αυτές, αυτοί είναι οι καλύτεροι και σαν πολιτεία όλοι μαζί απ’ όλες,τις πολιτείες του κόσμου, και σαν άτομα από κάθε άλλον άνθρωπο».

Βασικές Ενεργειακές Αρχές Ζωής

Για να πετύχεις σε ότι θελήσεις, δεν χρειάζεται να έχεις εξασφαλίσει τις σω­στές συνθήκες. Το μόνο που χρειάζεται είναι να έχεις εξασφα­λίσει την σωστή ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Δεν έχει σημασία εάν οι καιροί είναι καλοί ή κακοί, αν υπάρχει κρίση οικονομική ή όχι. Το μόνο που έχει σημασία είναι να διαθέτεις την απαραίτητη ενέργεια για να μπορείς να πραγματοποιήσεις και απολαύσεις τα ΘΕΛΩ σου.

Αυτή τη στιγμή που γράφω, οι οικονομικοί δείκτες είναι αρνητικοί και σημειώνουν κατακόρυφη πτώση. Απ’ ό,τι λένε οι ειδικοί οικονομολόγοι αναλυτές –και άλλα τέτοια βαρύγδουπα ονόματα– βρισκόμαστε στο κέντρο μιας απόλυτης οικονομικής καταιγίδας, μιας οικο­νομικής λαίλαπας που παρόμοιά της έχουμε να δούμε από τη δε­καετία του 1930. Ωστόσο, αυτός ο αγώνας ενάντια στην κα­ταιγίδα θα αποτελέσει για κάποιους την τέλεια δικαιολογία. Πολλοί άνθρωποι θα χρησιμοποιήσουν αυτούς τους δύσκολους καιρούς ως άλλοθι, για να μείνουν άπραγοι, περιμένοντας να βελτιω­θούν οι συνθήκες. Είναι εκείνη η αναβλητικότητα που ταλανίζει όποιον δεν έχει ΘΕΛΗΣΗ και περιμένει όταν ΘΑ …τότε να …και ίσως… κλπ κλπ …. στο διηνεκές.

Στα επόμενα χρόνια, οι οικονομικές συνθήκες πιθανώς να βελτιωθούν, πιθανώς και να χειροτερέψουν. Πιθανώς επίσης οι άνθρωποι να μην μπορούν πια να χρησιμοποιούν το επιχείρημα ότι οι συνθήκες δεν είναι πρόσφορες για πρόοδο. Όμως τότε θα ισχυρίζονται ότι ο επιχειρηματικός στίβος είναι κορεσμένος και ο ανταγω­νισμός πολύ σκληρός. Ο αναβλητικός έχει εκατοντάδες δικαιολογίες για να μην κάνει και δεν μιλώ καν για τον τεμπέλη ή τον ανόητο, αν και θεωρώ πως όλες αυτές οι λέξεις στον στίβο της ζωής είναι ταυτόσημες έννοιες.

Η αλήθεια είναι, ότι η επιτυχία έχει περισσότερο να κάνει με τα εφόδια που έχει ο άνθρωπος μέσα του και λιγότερο με τα όσα συμβαίνουν στον εξωτερικό κόσμο τη δεδομένη χρονική στιγμή. Οι επιτυχημένοι άνθρωποι αυτό το γνωρίζουν, όλοι οι υπόλοιποι απλά το παπαγαλίζουν και εμμένουν στις ασήμαντες δικαιολογίες τους.

Δεν είναι οι εξωτερικές συνθήκες -είτε ευνοϊκές, είτε αρνητικές, είτε κάτι ενδιάμεσο- που οδηγούν στην επιτυχία, αλλά αυτές που υπάρχουν μέσα μας. Η βαρύτητα υπάρχει πάντα και εμποδίζει τον πύραυλο να απογειωθεί. Το μοναδικό ερώτημα; Εάν ο πύραυλος είναι εφοδιασμένος με αρκετή ΕΝΕΡΓΕΙΑ, για να μπορέσει να δραπετεύσει απ αυτήν. Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ μέσα στον πύραυλο είναι πιο σημαντική, από την έλξη της βαρύτητας και τους νόμους της.

Οι αναβλητικοί άν­θρωποι περιμένουν να εξαφανιστεί η βαρύτητα για να απο­γειωθούν ή κατηγορούν τη βαρύτητα που τους εμποδίζει να κινηθούν ανοδικά: «Άσε ρε φίλε, ας μην ήταν η βαρύτητα και θα πέ­ταγα ήδη στο διάστημα!». Δεν είναι καθόλου άξιο απορίας που δεν απογειώνονται ποτέ, μα σέρνονται κλαίγοντας την κακιά τους μοίρα και ταυτόχρονα κατηγορούν όσους πετούν αγνοώντας την βαρύτητα. Αντίθετες δυνάμεις υπάρχουν παντού και πάντα. Δεν πρόκειται να εξαφανιστούν. Παραμένουν εξίσου ισχυρές και στους καλούς και στους δύσκολους καιρούς. Το Σημαντικό Ερώ­τημα είναι: Έχεις αρκετή ΕΝΕΡΓΕΙΑ για να μπορέσεις να δραπέτευσεις από αυτές τις αντίθετες δυνάμεις;

Οι άνθρωποι δεν γίνονται επιτυχημένοι, όταν καταφέρ­νουν να τρυπώσουν μέσα από ένα «παραθυράκι» ή επειδή βρί­σκουν κάποιον εύκολο δρόμο, ούτε κλέβοντας υποτιμώντας, παραβλέποντας. Κατά κύριο λόγο, γίνονται επι­τυχημένοι επειδή μαθαίνουν πώς να γεμίζουν με ΕΝΕΡΓΕΙΑ το ντεπόζιτο της ζωής τους, ώστε να μπορούν να υπερνικούν τις αντίθετες δυνάμεις που τους κρατούν εγκλωβισμένους. Τόσο η επιτυχία όσο και τα επίπεδα της επιτυχίας τους οφείλονται στην ποσότητα της ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ που διαθέτουν και όχι στην απουσία δυσκολιών.

Αύξησε την ΕΝΕΡΓΕΙΑ σου: Ενώ απολάμβανα μια βόλτα με το αυτοκίνητο, συνέβη κάτι τελείως αναπάντεχο. Κάποια στιγμή ακούστηκε ένας ανεπαίσθητος ήχος από το ταμπλό. Αναβόσβηνε η ένδειξη «Βάλε καύσιμα» έπρεπε να ξαναγεμίσω το ντεπόζιτο με βενζίνη. Το αυτοκίνητο θα έπρεπε να έχει μια σειρά ηχητικών μηνυμάτων: «Οδηγέ, με την πρώτη ευκαιρία, καλό θα ήταν να βάλεις βενζίνη -ΕΝΕΡΓΕΙΑ». Παρακάτω στο δρόμο, το μή­νυμα μπορεί να γίνει λίγο πιο επιτακτικό, όπως: «Οδηγέ, σε συμβουλεύω να δώσεις προτεραιότητα στο γέμισμα του ντεπόζιτου, χρειάζομαι ΕΝΕΡΓΕΙΑ για να συνεχίσω». Εάν ο οδηγός αγνοήσει την προειδοποίηση, το μήνυμα μπορεί να γίνει ακόμα πιο πιεστικό: «Έι, κούκλα! Συγκεντρώσου και βάλε βενζίνη, διαφορετικά σύντομα θα πηγαίνεις με τα πόδια!» Το ιδανικό θα ήταν, όταν το αυτοκίνητο περνάει από ένα βενζινάδικο να σταματάει μόνο του, αλλά τότε πως θα παίρναμε το μάθημα « Περπατώ στην μέση του πουθενά και ψάχνω για βενζίνη μες την βροχή γιατί ήμουν αμελής;» …και ναι το χω πάθει.

Με τον ίδιο τρόπο καλό θα ήταν να υπάρχει ένα κόκκινο λαμπάκι που να υπενθυμίζει επίσης να μην ξεχάσω να βάλω ΕΝΕΡΓΕΙΑ στο Πνεύμα μου. Γιατί κάθε μέρα Η ψυχολογική ΕΝΕΡΓΕΙΑ που μας δίνει ώθηση συνεχώς μειώνεται, καθώς προσπαθούμε να τα βγάλουμε πέρα με τις ισχυρές δυνάμεις που μπαίνουν ανάμεσα σε μας και το στόχο μας, όσο μικρός ή ασήμαντος κι αν είναι.

Να μην μιλήσω καν αν πρόκειται για τον ΣΚΟΠΟ της ΖΩΗΣ μας εκεί το καθημερινό χάσιμο ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ είναι τρομακτικό. Χρειάζεται όχι απλά ένα κόκκινο λαμπάκι, αλλά μια τεράστια καραμούζα δίπλα στο αυτί μας, να μας ενημερώνει κάθε φορά που χρειάζεται να γεμίσουμε το ρεζερβουάρ της ψυχής μας ή να σταματήσουμε να την σπαταλάμε σε ανοησίες.

Πάρα πολλοί άνθρωποι πα­ραδέχονται ότι έχουν ξεμείνει επικίνδυνα από ΕΝΕΡΓΕΙΑ, μόνο όταν είναι έτοιμοι να καταρρεύσουν ή όταν καταρρεύσουν. Εάν ο σκοπός της ζωής σου είναι σημαντικός και μεγάλος, δύσκολα τον πετυχαίνεις χάνοντας, διασκορπίζοντας και κατασπαταλώντας την τόσο πολύτιμη ΕΝΕΡΓΕΙΑ σου. Όλοι μας, και δεν εξαιρώ τον εαυτό μου, το μα­θαίνουμε αυτό με σκληρό τρόπο, όταν κάποια στιγμή στη ζωή μας βγαίνουμε εκτός μάχης, λέγοντας από μέσα μας: «Δεν μπο­ρεί να μου συμβαίνει εμένα αυτό!».

Το να περιμένεις να ξεμείνεις από βενζίνη για να ξαναγε­μίσεις το ντεπόζιτο είναι πολύ βλακώδης τρόπος για να φτάσεις οπουδήποτε. Το μυστικό για να παραμείνεις δραστήριος και να υλοποιείς την Θέληση σου, βρίσκεται στον τρόπο διαχεί­ρισης της ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ σου -να ξέρεις από πού θα προμηθευτεί­ς καύσιμα, πόσο καλής ποιότητας είναι και με κάθε ευκαιρία να γεμίζεις το ρεζερβουάρ της ψυχής σου. Η μελέτη της δυναμικής της επιτυχίας, μπορεί να αποδει­χτεί πολύπλοκη και εξουθενωτική, ενώ όταν διαθέτεις την απαιτούμενη ΕΝΕΡΓΕΙΑ είναι εξαιρετικά απλή.
Μην ξεχνάς πως για να επιτευχθεί ένα Κβαντικό Άλμα το μόνο που χρειάζεται είναι Αυξημένη ΕΝΕΡΓΕΙΑ και τίποτε άλλο.
Βασικές Ενεργειακές Αρχές:
Σκοπός
Ανάληψη Ευθύνης
Ενθουσιασμός
Διάβασμα -Γράψιμο
Πόροι
Εστίαση
Πειθαρχία
Καθώς διαβάζεις το άρθρο, ίσως να σκεφθείς ότι δεν πε­ριέχει τίποτα καινούργιο, κάτι που να μην το γνωρίζεις ήδη. Ίσως, μάλιστα, να σκέφτεσαι « Καλά τα λέει, αλλά τα ‘χω δοκιμάσει όλα και εξακολουθώ να σέρνομαι». Το μυστικό δεν είναι να γνωρίζεις τις Βασικές Ενεργειακές Αρχές. Το μυστικό δεν είναι να τις έχεις κατά καιρούς εφαρμόσει. Το μυστικό δεν είναι να αναγνωρίζεις τη σπουδαιότητά τους. Το μυστικό για να αντλήσεις την απαιτούμενη ΕΝΕΡΓΕΙΑ που κρύβουν οι βασικές Ενεργειακές αρ­χές είναι η καθημερινή σου εξάσκηση σε αυτές, η καθημερινή, ασταμάτητη, πειθαρχημένη ΔΡΑΣΗ, πάνω σε αυτές τις αρχές.

Κάθε πρωί που σηκώνεσαι σκέψου αυτό, τον κατάλογο. Φαντάσου ότι καθεμία από αυτές τις βασικές αρχές αντι­στοιχεί σε έναν νοερό μετρητή. Όπως ακριβώς ο πιλότος ενός αεροσκάφους ελέγχει τις ενδείξεις στον πίνακα των οργάνων πριν από την απογείωση, έτσι κι εμείς πρέπει να έχουμε το νου μας στους μετρητές των βασικών αρχών. Γι αυτό και οι στατιστικές είναι απαραίτητες, για να βλέπουμε με μετρήσιμο τρόπο την πρόοδο μας. Ερωτήσεις σαν κι αυτές πρέπει να βρίσκονται συνεχώς στον νου μας μέχρι να γίνουν κτήμα μας.

> Ζω σύμφωνα με τον Σκοπό της ζωής μου;
> Αυτό που κάνω ΤΩΡΑ ενισχύει αυτόν τον Σκοπό ή τον αποδυναμώνει;
> Πόσο γνωρίζω στον εαυτό μου και όλα όσα αντι­προσωπεύω;
> Πώς είναι η αυτοπεποίθησή μου;
> Έχω κίνητρα;
> Μπορούν οι άλλοι να διακρίνουν τον ενθουσιασμό μου;
> Εστιά­ζομαι αποτελεσματικά;
> Ποια βιβλία διαβάζω τώρα, που μου προσθέτουν ενέργεια;
> Μήπως χάνω Ενέργεια απ αυτά που διαβάζω;
> Για ποιο θέμα γράφω; Γράφω;
> Μήπως να μην πάω στο γήπεδο, γιατί χάνω Ενέργεια;
> Φταίει το αφεντικό μου που με απέλυσε ή εγώ που κοιμόμουν αργά και δεν ξυπνούσα το πρωί με καμία δύναμη;

Η χθεσινή σου Ενέργεια πιθανόν δεν είναι αρκετή για να κινηθείς σήμερα. Ακόμα κι αν οι σκέψεις σου ήταν κατευθυνόμενες σε μια θετική στάση ζωής χθες, σήμερα η ΕΝΕΡΕΙΑ σου μπορεί να έχει στερέψει. Μπορεί να ξεκίνησες την ε­βδομάδα σου με ενθουσιασμό, όμως σήμερα είναι Παρασκευή και κατά πάσα πιθανότητα έχεις ξοδέψει πολύ ΕΝΕΡΓΕΙΑ προ­κειμένου να ξεπεράσεις μερικές από τις δυσκολίες των περασμένων ημερών και να χρειάζεσαι ενίσχυση.

Οι επιτυχημένοι άνθρωποι Εστιάζουν και Πειθαρχούν σε αυτές τις Βασικές Ενεργειακές Αρχές κάθε μέρα. Οι Ενεργειακές Αρχές είναι πάντα μεγά­λης σημασίας και όταν λέω ΠΑΝΤΑ εννοώ ΠΑΝΤΑ. Κάθε στιγμή, κάθε δευτερόλεπτο της ζωής σου, με κάθε σκέψη, κάθε αναπνοή σου, κάθε αμφιταλάντευση ή αυθορμητισμό, ΠΡΕΠΕΙ να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του Νου σου και κάθε σου απόφαση ή δράση πρέπει να υπαγορεύεται από αυτές.

Δεν πρόκειται για νοητικές ασκήσεις με τις ο­ποίες θα ασχοληθείς μέχρι να περάσεις σε ένα επίπεδο νιρβά­να, όπου δεν θα σου είναι πλέον απαραίτητες. Πολλοί από τους ανθρώπους, που κατάφεραν να φτάσουν σε μεγάλη ύψη επιτυχίας, έπεσαν κατακόρυφα επειδή πίστεψαν ότι δεν χρειάζεται να δίνουν πλέον προσοχή στις βασικές Ενεργειακές Αρχές. Φρόντισε να γίνεις ειδικός στον έλεγχο της ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ σου. Άραγε θα αναλάμβανε ένας πιλότος να κάνει μια πτήση χωρίς αρκετή Ενέργεια για να φτάσει στον προορισμό του; Χωρίς να κάνει τον απαιτούμενο έλεγχο του σκάφους του; Ή θα επιβιβαζόταν ένας αστροναύτης στον πύραυλο σκεπτόμενος: «Χμ, ένα τέταρτο του ντεπόζιτου είναι γεμάτο; Ναι, μάλλον φτάνει!».

Εάν ετοιμάζεσαι για μια συμφωνία, έρχεσαι σε επαφή με έναν πελάτη ή κάνεις τηλεφωνήματα πωλήσεων, ενώ αναβοσβήνει το «κόκκινο λαμπάκι βενζίνης» κινδυνεύεις να συντριβείς. Το μυστικό για να απο­φύγεις την πρόσκρουση είναι να εξασφαλίσεις το ότι έχεις αρκετή ΕΝΕΡΓΕΙΑ ώστε να καταφέρεις, να διασχίσεις τις αναπόφευκτες αναταράξεις ανάμεσα σε εσένα και στον ΣΚΟΠΌ σου, είτε πρόκειται για Σκοπό ζωής είτε για μια πώληση.

Δεν είναι λοιπόν μυστικό – φυσικό ή μεταφυσικό – η επιτυχία όσων εστιάζουν σε αυτήν, απλά εστιάζουν Καθημερινά και Συνεχώς στις Βασικές Ενεργειακές Αρχές, γιατί απο­τελούν σημαντική μορφή ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, για κάθε άτομο που ΘΕΛΕΙ να πετύχει τους Σκοπούς του.

Η NASA αντιγράφει το «Σταρ Τρεκ» για τη θεραπεία των αστροναυτών της


Συσκευή την οποία χρησιμοποιούσε το πλήρωμα του... «Σταρ Τρεκ» για άμεση επανόρθωση του δέρματος που έχει υποστεί βλάβη παρήγγειλε η ΝΑSΑ σε εταιρεία του Τέξας ώστε να τη χρησιμοποιήσει το πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

Η εξαιρετική σειρά επιστημονικής φαντασίας, που έκανε το ντεμπούτο της στην αμερικανική τηλεόραση τη δεκαετία του '60, ανέδειξε πληθώρα τεχνολογιών που κάποια στιγμή μεταφέρθηκαν από την οθόνη στην πραγματικότητα.
Αυτή τη φορά η ΝΑSΑ εμπνεύστηκε από μια συσκευή χειρός που επουλώνει τραύματα στο δέρμα και αναγεννά με ταχύτητα φωτός τον κατεστραμμένο ιστό.
Η αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία θέλει να κατασκευάσει κι άλλες συσκευές βιοτεχνολογίας, όπως ένα σύστημα που δημιουργεί τρισδιάστατα ανθρώπινα κύτταρα και ένα άλλο που μειώνει τον πόνο στους μυς και στις αρθρώσεις. Η πρώτη συσκευή θα ονομάζεται BioReplicates και δημιουργεί τρισδιάστατα μοντέλα ανθρώπινου ιστού που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πειράματα για την παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών.
Σύμφωνα με τη ΝΑSA, η χρήση της τεχνολογίας αυτής θα μειώσει και τα πειράματα σε ζώα. Τα μελλοντικά μοντέλα της συσκευής θα μπορούν να επαναφέρουν το κατεστραμμένο δέρμα στην αρχική μορφή του.
Η δεύτερη συσκευή θα ονομάζεται Scionic και θα χρησιμοποιηθεί κατά των φλεγμονών και του μυοσκελετικού πόνου.
Αντίστοιχο μηχάνημα, το Scenar, χρησιμοποιεί ήδη η ρωσική Διαστημική Υπηρεσία, το οποίο τοποθετείται στο σημείο όπου πονά ο άνθρωπος και μεταφέρει ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλο μέσω του κεντρικού νευρικού συστήματος. Ο εγκέφαλος τότε απελευθερώνει ενδορφίνες και άλλες φυσικές ουσίες που μειώνουν τον πόνο.

Γιατί βλέπουμε πάντα μία πλευρά της Σελήνης

Αντικρίζουμε το 59% της επιφάνειας του φεγγαριού
Η Σελήνη είναι ο μοναδικός φυσικός δορυφόρος της Γης και το δεύτερο κατά σειρά λαμπρότητας σώμα που αντικρίζουμε στο ουράνιο στερέωμα.

Είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος δορυφόρος στο ηλιακό σύστημα και έχει διάμετρο 3476 km, περίπου το ένα τέταρτο της γήινης διαμέτρου και το 1/81 της μάζας της Γης. Η Σελήνη έχει θερμοκρασίες που ποικίλλουν από 123°C στην ημέρα έως -170°C τη νύχτα στον ισημερινό, και κάτω από -233°C στους μόνιμα σκιασμένους πολικούς κρατήρες.
Η απόσταση της Σελήνης από τη Γη κυμαίνεται από 356.400 km έως 406.700 km.
Περιστρέφεται στον ελαφρώς κεκλιμένο άξονά της σε 27 ημέρες 7 ώρες και 43 λεπτά, ακριβώς στον ίδιο χρόνο που διαρκεί η τροχιακή περιφορά της γύρω από τη Γη. Αυτός ο συντονισμός είναι και ο λόγος που από τη Γη βλέπουμε πάντα την ίδια όψη της, κάτι που οφείλεται στην βαρυτική έλξη από τη Γη.
Όμως η πλευρά που βλέπουμε αλλάζει ελαφρώς στα όρια της, ως αποτέλεσμα αρκετών φαινομένων, όπως για παράδειγμα της λίκνισης ή μετάπτωσης, με αποτέλεσμα στη Γη είναι ορατό το 59% της επιφάνειάς της, γράφει η Wikipedia.
Όταν δημιουργήθηκε η Σελήνη η ταχύτητα περιστροφής και η τροχιά της ήταν πολύ διαφορετική από ότι είναι τώρα.
Με την πάροδο του χρόνου, το βαρυτικό πεδίο της Γης επιβράδυνε σταδιακά την περιστροφή της Σελήνης, μέχρι που η τροχιακή περίοδος και η ταχύτητα περιστροφής σταθεροποιήθηκαν, με αποτέλεσμα να «κοιτάζει» πάντα προς τη Γη η μία πλευρά του φεγγαριού.
Το γεγονός ότι μπορούμε να βλέπουμε περίπου το 59% της επιφάνειας της Σελήνης και όχι το 50% οφείλεται στο ότι η τροχιά της γύρω από τη Γη δεν είναι ακριβώς κυκλική, αλλά ελλειπτική, γράφει ο Daven Hiskey στο todayifoundout.com.
Καθώς η απόστασή της από τη Γη μεγαλώνει και μικραίνει, αλλάζει η γωνιακή της ταχύτητα, ενώ η ταχύτητα περιστροφής παραμένει ίδια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπορούμε να βλέπουμε ένα επιπλέον 9% της επιφάνειάς της, απ’ ό,τι θα συνέβαινε αν ακολουθούσε κυκλική τροχιά.
Στη θεωρία, σε μερικά δεκάδες δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, αυτό που θα συμβεί θα είναι το εξής: η Γη θα «κοιτάζει» πάντα προς τη Σελήνη από τη ίδια πλευρά, περιστρεφόμενη μόνο μία φορά ανά σεληνιακό κύκλο, κάτι που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα συμβαίνει μέσα σε 47 περίπου ημέρες.
Όλα αυτά βέβαια στη θεωρία, συνεχίζει ο αρθρογράφος, γιατί σε περίπου 1 με 2 δισεκατομμύρια χρόνια η φωτεινότητα του Ήλιου θα έχει αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό που θα εξατμιστεί όλο το νερό από την επιφάνεια της Γης, με αποτέλεσμα να «εξαφανιστούν» οι παλίρροιες των ωκεανών εντελώς, που παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αλληλεπίδραση Γης-Σελήνης-Ήλιου.
Βέβαια, θα σημειωθεί κάποια διόγκωση στο φλοιό της Γης που θα συνεχίσει τη διαδικασία αυτή, ωστόσο σε μικρότερο βαθμό.
Όπως και να έχει, καταλήγει ο αρθρογράφος, φαίνεται πως στα επόμενα… δισεκατομμύρια χρόνια, οι άνθρωποι που θα υπάρχουν στον πλανήτη μας μάλλον θα πρέπει να βρουν καινούριο «σπιτικό».

Έλληνες στην Ουκρανία: Από το χρυσόμαλλο δέρας έως τη Φιλική Εταιρεία


Το φλέγον ζήτημα που έχει ανακύψει τις τελευταίες εβδομάδες στην εμφυλιακή Ουκρανία ανέδειξε τις τελευταίες μέρες και ένα άλλο πολύ σημαντικό θέμα...

Την παρουσία του Ελληνικού στοιχείου στη χώρα και, πιο συγκεκριμένα, των συνολικά 150.000 Ελλήνων που ζουν σήμερα στην Ουκρανία και οι οποίοι τελούν υπό το φόβο και την ανησυχία που προκαλούν οι ένοπλες απειλές των νεοναζιστών εθνικιστών του «Δεξιού Τομέα» που έχουν πάρει τον έλεγχο της χώρας και απειλούν με εθνικές εκκαθαρίσεις.
-Μια υπόθεση 2.500 ετών...
Η παρουσία, ωστόσο, των Ελλήνων στην Ουκρανία και ιδιαιτέρως στην Χερσόνησο της Κριμαίας, έχει μακρότατη ιστορία, η οποία χρονολογείται ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ., οπότε και άρχισε η ελληνική εποίκιση στα παράλια της Μαύρης θάλασσας και στην χερσόνησο.
Τα ερείπια των αρχαίων ελληνικών πόλεων Σεβαστούπολη, Παντικαπαίου (Κιμμέριος Βόσπορος), Xερσονήσου,Φαναγόρειας, Θεοδόσιας κ.ά. μαρτυρούν την παλιά δόξα των Ελλήνων.
Χερσόνησος ονομάζεται σήμερα και επρόκειτο για μία από τις πόλεις που ίδρυσαν οι αρχαίοι Έλληνες σ΄αυτή την περιοχή με τις τεράστιες γεωργικές εκτάσεις, προκειμένου να εξασφαλίσουν σιτηρά για την επιβίωση των δικών τους πόλεων-κρατών.
Συγκεκριμένα η πόλη ιδρύθηκε τον 6ο π. Χ. αιώνα αλλά σύμφωνα με τους αρχαιολόγους στις αρχές του 3ου αιώνα π. Χ., μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού σκοτώθηκε από ξένους εισβολείς.
Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν την Κριμαία Ταυρίδα (αργότερα Ταυρική), σύμφωνα με το όνομα των κατοίκων της, των Ταύρων. Ο ιστορικός Ηρόδοτος αναφέρει ότι ο Ηρακλής όργωσε αυτή τη γη χρησιμοποιώντας ένα γιγάντιο ταύρο.
Κατά τα τέλη του 5ο αιώνα αρχαίοι Έλληνες αποικιστές άρχισαν να εγκαθίστανται κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας. Ανάμεσά τους υπήρχαν Δωριείς από την Ηράκλεια Ποντική η οποίοι και Ίωνες από τη Μίλητο που προσορμίστηκαν στη Θεοδοσία και το Παντικάπαιον.
-Από το Χρυσόμαλλο δέρας...
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως εκεί βρισκόταν η μυθική Κολχίδα από όπου ο Ιάσονας πήρε το χρυσόμαλλο δέρας, δηλαδή το δέρμα (την προβιά) που απέμεινε από το κριάρι που έστειλε η Νεφέλη για να σώσει το γιο της Φρίξο από τη θυσία που ήθελε να κάνει ο πατέρας του.
Σύμφωνα με τον μύθο, ο βασιλιάς Αθάμας έχοντας πάρει τον χρησμό από το μαντείο των Δελφών ότι ήταν ευθύνη του γιου του το γεγονός πως δε φύτρωσε το σιτάρι εκείνη τη χρονιά, αποφάσισε να τον θυσιάσει. Έτσι η μητέρα του Νεφέλη η οποία είχε πεθάνει, έστειλε από τον ουρανό ένα κριάρι με χρυσό δέρμα να τον αρπάξει από την επικείμενη θυσία.
Το κριάρι λοιπόν άρπαξε τον Φρίξο και την Έλλη και τους πήγε στην Κολχίδα. Εκεί ο Φρίξος θυσίασε το κριάρι στο Δία και χάρισε το δέρμα του στο βασιλιά της Κολχίδας, Αιήτη που τον φιλοξενούσε. Εκείνος το κρέμασε σε μια βελανιδιά στο δάσος του θεού Άρη και έβαλε έναν ακοίμητο δράκο να το φυλάσσει.
-Στην Φιλική Εταιρεία
Η Φιλική Εταιρεία ήταν η σημαντικότερη από τις μυστικές οργανώσεις που σχηματίστηκαν για την προετοιμασία επανάστασης για την απελευθέρωση των Ελλήνων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό (τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας και σημαντικό λιμάνι στον Εύξεινο Πόντο) και σύμφωνα από τους παλαιότερους ιστορικούς, από τον Εμμανουήλ Ξάνθο, το Νικόλαο Σκουφά, Αθανάσιο Τσακάλωφ. Τέταρτο μέλος της, μυήθηκε ο Αντώνιος Κομιζόπουλος από τη Φιλιππούπολη.
Επίσης από τα πρώτα μέλη που μυήθηκαν ήταν και ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος (και μάλιστα κατά ορισμένες πηγές συνιδρυτής, πριν τον Ξάνθο που μυήθηκε αργότερα).
Οι Φιλικοί αφού μυούνταν στην Εταιρεία έδιναν όρκο πίστης και επικοινωνούσαν με κώδικες, ψευδώνυμα και συνθηματικές λέξεις.
Το σπίτι της οδού Κράσνη (πάροδος Ν. 18) στην Οδησσό, όπου ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία.
-Οι Έλληνες της Κριμαίας από τον 18ο αιώνα μέχρι σήμερα
Οι Έλληνες της Κριμαίας διαιρούνται σε δύο ομάδες: Είναι οι λεγόμενοι Ελληνόφωνοι-Ρωμαίοι και οι Τουρκόφωνοι-Ουρούμ. Είναι Έλληνες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που προέρχονταν από την περιοχή του Πόντου που μετανάστευσαν και αποίκισαν την Κριμαία.
Και οι δύο ομάδες μετανάστευαν στην περιοχή για πολλούς αιώνες (απ' τον 4ο αιώνα π.Χ. μέχρι και 17ο αιώνα μ.Χ.) από την Ανατολία, κυρίως από τον Πόντο. Οι τελευταίοι εντάθηκαν στην κοινωνική και πολιτισμική ζωή του τόπου, με αποτέλεσμα να υιοθετήσουν την γλώσσα των Τατάρων της Κριμαίας ως μητρική γλώσσα.
Το 1777, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, η Μεγάλη Αικατερίνη διέταξε την εγκατάσταση όλων των Ελλήνων από τη χερσόνησο στη Βόρεια Αζοφική, έτσι έγιναν γνωστοί ως Έλληνες της Αζοφικής (приазовские греки / priazovskie Greki).
Μερικοί γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι η διάλεκτος που ομιλείται από τους Έλληνες της Αζοφικής διαφέρει από την κοινή γλώσσα των Κριμαίων και ως εκ τούτου αποτελεί μια ξεχωριστή ομάδα γλώσσας αυτής. Οι Ουρούμ είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.
Από τον 18ο έως τις αρχές του 20ου αιώνα, στον Καύκασο μετανάστευαν μαζικά οι Έλληνες από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, κυρίως από την περιοχή του Πόντου. Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1828-29, με την προέλαση του ρωσικού στρατού προς το Ερζερούμ και την Αργυρούπολη και τον ενθουσιασμό που προκάλεσε στους τοπικούς ελληνικούς πληθυσμούς αλλά και τη συμφωνία ειρήνης με τη Συνθήκη της Αδριανούπολης που ακολούθησε με την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από την περιοχή, ανάγκασε ένα μεγάλο αριθμό Ελλήνων (περίπου 42.000) να ακολουθήσει τον ρωσικό στρατό, για το φόβο αντιποίνων.
Η ρωσική κυβέρνηση και ειδικότερα ο τσάρος Νικόλαος Α΄ με απόφασή του, μετά από εισήγηση του στρατηγού Ιβάν Πασκέβιτς, τους εγκατέστησε στην περιοχή της Τσάλκας, όπου ίδρυσαν 27 αμιγή ελληνικά χωριά. Επί της Σοβιετικής Ένωσης αποτελούσαν αναγνωρισμένη ελληνική μειονότητα της Γεωργίας. Ίδρυσαν επίσης τρία χωριά στην περιοχή Γκομαρέτη.
Μέχρι το 13ο αιώνα που ήρθαν οι Τάταροι το Ελληνικό κράτος στη Χερσόνησο της Κριμαίας άκμαζε, μα και μετά η ελληνική παρουσία παρέμενε ισχυρή, κράτησε κάποια εδάφη στην Kριμαία, ενώ Βενετοί και Γενοβέζοι δημιουργούν λιμενικές εγκαταστάσεις. μέχρι να τα πάρουν οι Οθωμανοί το 1485.
Ως το 1778, μέρος του Ελληνικού πληθυσμού έμεινε σε εδάφη που του παραχώρησε η αυτοκράτειρα της Pωσίας Aικατερίνη.
Στη Σοβιετική ένωση του Στάλιν με διάταγμα το 1937 οι Ελληνικοί σύλλογοι χαρακτηρίστηκαν κατασκοπευτικοί, ακολούθησε, μια εθνοκάθαρση και πραγματική τραγωδία για το μικρό ελληνικό λαό της Αζοφικής. Κλείστηκαν τα ελληνικά σχολεία, το θέατρο, η εφημερίδα, καταργήθηκε το λαογραφικό συγκρότημα. Καταστράφηκαν ακόμα και όλα τα έγγραφα που θύμιζαν την ύπαρξή τους.
Με ψευδείς κατηγορίες, εκτελέστηκαν όλοι οι Έλληνες διανοούμενοι, καθώς και χιλιάδες εργάτες και αγρότες ελληνικής καταγωγής. Δεν υπήρχε ελληνική οικογένεια που να μην είχε χάσει ένα μέλος της από τις καταπιέσεις αυτές. Παραμένουν άγνωστα μέχρι σήμερα οι τόποι εκτέλεσης και ταφής των θυμάτων του Στάλιν.
Με την άνοδο στην εξουσία του Νικήτα Χρουστσώφ, οι Έλληνες της Ουκρανίας, όπως και της υπόλοιπης πρώην Σοβιετικής Ένωσης, απέκτησαν σχετική πολιτική ελευθερία. Στη δεκαετία του '70 είχε συσταθεί μια λογοτεχνική ομάδα των Ελλήνων ποιητών που συναντιούνταν κάθε καλοκαίρι στο εξοχικό «Αζοφικό αγλάρ» («Το χελιδόνι της Αζοφικής») του ποιητή Δημήτρη Δεμερντζή.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο einai-adynaton.blogspot.gr, στις 25 Ιανουαρίου 1989 στη Μαριούπολη, ιδρύθηκε ο πρώτος ελληνικός σύλλογος, με πρωταρχικό σκοπό την αναγέννηση της ελληνικής διαλέκτου της Μαριούπολης και η εκμάθηση της νέας ελληνικής γλώσσας.
Την 25η Μαρτίου του ίδιου χρόνου γιορτάστηκε για πρώτη φορά η εθνική μας εορτή και ακούστηκε και ο εθνικός ύμνος. Στη γιορτή αυτή είχαν έρθει Έλληνες από τα γύρω χωριά, χόρευαν στη διάρκεια της συναυλίας τους ελληνικούς τοπικούς χορούς.
Μετά από τη συναυλία, οι άνθρωποι αγκαλιάζονταν και έκλαιγαν: για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες, από τη σκηνή ακουγόταν η μητρική τους γλώσσα.
Από το 1992 έως το 2000 στον τοπικό δημοτικό ραδιοφωνικό σταθμό, δυο φορές το μήνα μεταδίδονταν η εκπομπή "Καλησπέρα". Από το 1992 έως 1995 στο Ντονέτσκ εκδίδονταν η εφημερίδα «Λόγος», ενώ από το 1994 άρχισε να κυκλοφορεί η εφημερίδα  «Χρόνος» του ελληνικού συλλόγου της Μαριούπολης και το 1996 άνοιξε Ελληνικό προξενείο.

Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2014

Το “Πνεύμα” και το “Εγώ”

Δύο μωρά είναι μέσα στη μήτρα της μάνας τους και συζητούν μεταξύ τους. Για να τα ξεχωρίζουμε ας ονομάσουμε αυτά τα δίδυμα: “Πνεύμα” και “Εγώ”.
 
 
Το Πνεύμα λέει στο Εγώ:
 
"Ξέρω ότι θα σου είναι αρκετά δύσκολο να το παραδεχθείς, αλλά ειλικρινά πιστεύω πως υπάρχει ζωή μετά τη γέννηση."
 
Το Εγώ απαντάει:
 
"Mην είσαι ανόητο. Κοίταξε γύρω σου!
Αυτά που βλέπεις είναι τα μόνα που υπάρχουν. Γιατί πρέπει πάντοτε να σκέφτεσαι κάτι πέρα από αυτή την πραγματικότητα?
Αποδέξου τη μοίρα σου στη ζωή. Ηρέμησε και ξέχνα όλες αυτές τις ανοησίες για ζωή μετά τη γέννηση.."
 
Το Πνεύμα ησυχάζει για λίγο, αλλά η φωνή μέσα του δεν το αφήνει να μείνει για πολύ σιωπηλό.
 
" Εγώ, μην μου θυμώσεις τώρα, αλλά έχω και κάτι άλλο να σου πω.
Πιστεύω ακόμα ότι υπάρχει και μια Μητέρα"
 
"Μια Μητέρα!", καγχάζει το Εγώ.

"Πως μπορείς να είσαι τόσο ανόητο! Ποτέ δεν έχεις δει μια Μητέρα.
Γιατί δεν μπορείς να παραδεχτείς πως όλα όσα βλέπεις είναι όσα υπάρχουν?
Η ιδέα ότι υπάρχει μια Μητέρα είναι εντελώς τρελή. Είσαι μονάχο σου εδώ μαζί μου. Αυτή είναι η πραγματικότητά σου. Τώρα αρπάξου γερά από αυτό το λώρο. Πήγαινε στη γωνιά σου και πάψε να είσαι τόσο ανόητο. Πίστεψέ με δεν υπάρχει καμία Μητέρα."
 
Το Πνεύμα, απρόθυμα, σταματά τη συζήτηση, αλλά σε λίγο το ξαναπιάνει ανησυχία..
 
"'Εγώ,-εκλιπαρεί-,σε παρακαλώ άκουσέ με και μην απορρίπτεις την ιδέα μου. Νομίζω ότι αυτές οι συνεχείς πιέσεις που νιώθουμε και οι δύο, αυτές οι κινήσεις που τόσο μας ξεβολεύουν μερικές φορές, αυτή η διαρκής μετακίνηση και ο χώρος που όλο στενεύει γύρω μας καθώς μεγαλώνουμε, μας προετοιμάζει για έναν τόπο λουσμένο σε ένα ολόλαμπρο φως, που θα τον γνωρίσουμε πολύ σύντομα."
 
"Ε λοιπόν, τώρα ξέρω ότι είσαι εντελώς τρελό" απαντάει το Εγώ..
 
"Το μόνο που γνωρίζεις είναι το σκοτάδι. Ποτέ δεν έχεις δει το φως. Πως είναι δυνατόν έστω και να σου περνάει από το νου μια τέτοια ιδέα? Αυτές οι κινήσεις και οι πιέσεις που νιώθεις είναι η πραγματικότητά σου.
Είσαι ένα εντελώς απομονωμένο ον, που είναι χωρισμένο από τους πάντες και τα πάντα. Αυτό είναι το ταξίδι σου. Το σκοτάδι ,οι πιέσεις και η αίσθηση ότι είσαι φυλακισμένο  είναι όλη σου η ζωή. Με αυτά θα παλεύεις, όσο ζεις. Τώρα κάτσε ήσυχο σε παρακαλώ."

Το Πνεύμα ηρεμεί για λίγο αλλά στο τέλος δε μπορεί πια να συγκρατηθεί.
 
"Εγώ, ένα πράγμα θα σου πω ακόμα και δεν θα σε ξαναενοχλήσω ποτέ πια."
 
"Λέγε λοιπόν!" απαντάει το Εγώ ανυπόμονα.
 
"Δεν πιστεύω μόνο ότι όλες αυτές οι πιέσεις και όλη αυτή η ενόχληση θα μας οδηγήσουν σε ένα νέο ουράνιο φως αλλά και ότι, όταν θα γνωρίσουμε αυτό το φως ,θα συναντήσουμε τη Μητέρα πρόσωπο με πρόσωπο. Και τότε θα νιώσουμε μια έκσταση που είναι πέρα από οτιδήποτε έχουμε αισθανθεί ως τώρα."
 
"Πνεύμα, είσαι στ' αλήθεια  τρελό.. τώρα πια είμαι εντελώς σίγουρο γι αυτό!!"

Το βρωμόστομο GPS (ναι, έχει πολύ γέλιο!)

 Ένα ιμιτασιόν GPS μπορεί να μιλάει έτσι; Κι αν ναι, ο δορυφόρος συμφωνεί;

Δεν θα το μάθουμε ποτέ. Πάντως η οδηγός στο βίντεο δεν έχει κανένα πρόβλημα.

Φαινόμενο Φόρερ (Forer Effect)

Φαινόμενο Φόρερ (Forer Effect) ή Φαινόμενο Μπάρνουμ (Barnum Effect) ονομάζεται η τάση των ανθρώπων να αξιολογούν προτάσεις ως εξαιρετικά ακριβείς, πιστεύοντας πως αφορούν τους ίδιους προσωπικά, ενώ στην πραγματικότητα είναι εξαιρετικά ασαφείς κι αόριστες ώστε να ισχύουν σε μία μεγάλη γκάμα ανθρώπων. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να εξηγήσει την ευρεία αποδοχή διαφόρων παραπλανητικών κι ανακριβών συστημάτων όπως είναι η θρησκεία, η αστρολογία, η μαντεία, καθώς επίσης και των διαφόρων τεστ προσωπικότητας.

Ένα παρόμοιο αλλά πιο γενικό φαινόμενο είναι αυτό της υποκειμενικής επιβεβαίωσης. Υποκειμενική επιβεβαίωση (αγγλ. Subjective validation), γνωστή και ως φαινόμενο προσωπικής επιβεβαίωσης, ονομάζεται η γνωστική προκατάληψη (cognitive bias) σύμφωνα με την οποία ένας άνθρωπος θεωρεί μία πρόταση ή κάποιο άλλο είδος πληροφορίας αληθή, αν αυτή έχει κάποιο σημαντικό νόημα ή σημασία για αυτόν. Με άλλα λόγια, η υποκειμενική επιβεβαίωση αφορά την τάση των ανθρώπων να συσχετίζουν δύο άσχετα μεταξύ τους συμβάντα (σύμπτωση), επειδή μία πεποίθηση, μία προσδοκία, ή μία υπόθεση απαιτεί κάποιον συσχετισμό. Η αρκετά σχετική με το Φαινόμενο Φόρερ έννοια, αποτελεί σημαντικό εργαλείο στο ψυχρό διάβασμα (cold reading). Θεωρείται ως το κύριο χαρακτηριστικό πίσω από όλες τις αναφορές σε υπερφυσικά φαινόμενα. Γι αυτό το λόγο τα άτομα αναζητούν τα κοινά σημεία μεταξύ της προσωπικότητας τους και τα χαρακτηριστικά του αστρολογικού ζωδίου τους.
Υπάρχει μια κατάσταση που λέγεται ‘ομαδοποίηση’ και μια άλλη που λέγεται ‘διαφοροποίηση’. Ο υγιής πνευματικά άνθρωπος μπορεί να τις ξεχωρίζει και να δρα αναλόγως. Αυτό σημαίνει πως δεν ταιριάζουν όλα με όλα, υπάρχουν διαφορές και ομοιότητες σε κάθε περίσταση ή κατάσταση. Η διαφοροποίηση είναι μια ανώτερη πνευματική ικανότητα. Δεν μπορείς να γελάς σε μια κατάσταση που δεν είναι αποδεκτό, αλλά δεν υπάρχει λόγος και να κλαίς, μπορείς να γελάς εσωτερικά και εξωτερικά να είσαι σοβαρός όπως αρμόζει στην περίπτωση. Αν και όταν το πετύχεις αυτό, γίνεσαι ο κυρίαρχος, ο κατεργάρης του σύμπαντος, ο ζαβολιάρης.
Ο Νόμος του Λίτλγουντ (αγγλ. Littlewood’s Law) αναφέρει πως τα άτομα μπορούν να περιμένουν ένα θαύμα να τους συμβεί, με συχνότητα περίπου ενός κάθε μήνα. Ο νόμος διατυπώθηκε από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ Τζ. Ε. Λίτλγουντ, και δημοσιοποιήθηκε σε μία συλλογή εργασιών του με τίτλο, A Mathematician’s Miscellany, στην οποία προσπαθεί (μεταξύ άλλων) να απομυθοποιήσει την υποτιθέμενη υπερφυσική φαινομενολογία στηριζόμενος κυρίως στον Νόμο των Πραγματικά Μεγάλων Αριθμών, σύμφωνα με τον οποίο όταν το μέγεθος του δείγματος είναι αρκετά μεγάλο, κάποιο εξαιρετικά απίθανο ενδεχόμενο είναι πιθανόν να συμβεί.

Ο Λίτλγουντ ορίζει το θαύμα ως ένα εξαιρετικό «γεγονός» ξεχωριστής σημασίας που μπορεί να συμβεί με συχνότητα μία στο εκατομμύριο. Υποθέτει πως κάθε δευτερόλεπτο, ένας ξύπνιος άνθρωπος βιώνει ένα «γεγονός» το οποίο μπορεί να είναι είτε σημαντικό, είτε όχι. Επίσης, ο Λίτλγουντ υποθέτει πως ο άνθρωπος είναι ξύπνιος για περίπου 8 ώρες κάθε μέρα.

Ως αποτέλεσμα, λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις υποθέσεις και υστέρα από απλούς υπολογισμούς, ένας άνθρωπος μέσα σε 35 μέρες θα έχει βιώσει περίπου ένα εκατομμύριο γεγονότα. Σύμφωνα με αυτόν το ορισμό του θαύματος, κάθε άτομο αναμένεται να έχει παρατηρήσει τουλάχιστον ένα θαύμα με το πέρασμα 35 συνεχόμενων ημερών – και κατά συνέπεια, σύμφωνα με αυτή τη λογική, γεγονότα που μπορούν να χαρακτηριστούν ως θαύματα εμφανίζονται εν τέλει αρκετά συχνά.

Πείραμα του Φόρερ: Το 1948 ο ψυχολόγος Μπέρτραμ Φόρερ έδωσε ένα τεστ προσωπικότητας στους φοιτητές του, αφού τους πληροφόρησε πως ο κάθε φοιτητής θα λάβει στο τέλος μία ξεχωριστή αποτίμηση προσωπικότητας βάσει των επιλογών του. Ο Φόρερ αγνόησε τις απαντήσεις τους και έδωσε στον καθένα την παρακάτω αποτίμηση. Τους ζήτησε να την βαθμολογήσουν από το 0 μέχρι το 5, με το «5″ να σημαίνει ότι ο αποδέκτης αισθανόταν ότι η αποτίμηση ήταν μια «εξαιρετική» περιγραφή και το «4″ να σημαίνει ότι η αποτίμηση ήταν «καλή». Η μέση βαθμολογία της τάξης ήταν 4.26.

Αυτό έγινε το 1948. Το πείραμα επαναλήφθηκε εκατοντάδες φορές με φοιτητές ψυχολογίας και ο μέσος όρος ακόμα κυμαίνεται γύρω στο 4.2 από τα 5, ή αλλιώς στο 84% επιτυχία. Στην πραγματικότητα όλοι οι φοιτητές έλαβαν την εξής αποτίμηση:   
Έχετε μια ανάγκη οι άλλοι άνθρωποι να σας θαυμάζουν και να σας συμπαθούν αλλά παρ’ ολ’ αυτά έχετε την τάση να είστε επικριτικός με τον εαυτό σας. Αν και έχετε κάποιες αδυναμίες στην προσωπικότητά σας, γενικά μπορείτε να τις αντισταθμίζετε. Έχετε σημαντικές ικανότητες τις οποίες δεν έχετε χρησιμοποιήσει προς όφελος σας. Πειθαρχημένος και με αυτο-έλεγχο εξωτερικά, εσωτερικά όμως έχετε την τάση ν’ ανησυχείτε και να είστε ανασφαλής. Κατά καιρούς έχετε σοβαρές αμφιβολίες για το αν έχετε πάρει τις σωστές αποφάσεις ή αν έχετε κάνει το σωστό πράγμα. Προτιμάτε να έχετε μια κάποια αλλαγή και ποικιλία και δυσανασχετείτε όταν περιορίζεστε από φραγμούς και αμφιβολίες. Καμαρώνετε γιατί είστε σκεπτόμενο άτομο και δεν δέχεστε τα λεγόμενα των άλλων χωρίς ικανοποιητικές αποδείξεις. Έχετε όμως καταλάβει ότι δεν είναι συνετό να είστε πολύ ειλικρινής όταν αποκαλύπτετε τον εαυτό σας σε άλλους. Κάποιες στιγμές είστε εξωστρεφής, καταδεκτικός, κοινωνικός, ενώ κάποιες άλλες είστε εσωστρεφής, επιφυλακτικός και μαζεμένος.

Ο Φόρερ έπεισε τους ανθρώπους ότι μπορεί να «διαβάσει» τον χαρακτήρα τους με επιτυχία. Αυτή είναι βασική αρχή της ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ Η ακρίβεια του εξέπληξε τους πειραματισθέντες, αν και η ανάλυση προσωπικότητας είχε παρθεί από την στήλη αστρολογίας μιας εφημερίδας, η οποία και μοιραζόταν στους φοιτητές ανεξάρτητα από το ζώδιο που είχε ο καθένας.
Το φαινόμενο Φόρερ εξηγεί, το γιατί τόσοι άνθρωποι πιστεύουν ότι ανοησίες όπως η θρησκεία, η αστρολογία, η πολιτική, η χαρτομαντεία, η χειρομαντεία, είναι αξιόπιστες επειδή φαίνεται να παρουσιάζουν μια ακριβή ανάλυση της προσωπικότητας και διαφόρων αόριστων και συνηθισμένων γεγονότων.

Οι επιστημονικές μελέτες τέτοιων συστημάτων παγίδευσης του ανθρώπου, δείχνουν ότι δεν είναι έγκυρα εργαλεία για την ανάλυση της προσωπικότητας κάποιου, παρ’ ολ’ αυτά όμως η κάθε μια έχει αρκετούς ικανοποιημένους πελάτες που είναι πεπεισμένοι για την ακρίβεια τους. Οι πιο συνήθεις εξηγήσεις που δίνονται για το φαινόμενο Φόρερ, εμπλέκουν την πίστη, την ελπίδα, τους ευσεβείς πόθους, τη ματαιοδοξία και την τάση που έχει ο άνθρωπος (ναι το γνωστό κι ασήμαντο εγώ του) να θέλει να βγάζει νόημα από τις εμπειρίες του, αν και η εξήγηση του ίδιου του Φόρερ αναφερόταν στην πίστη και στην ανοησία.

Ο ψυχολόγος Barry Beyerstein πιστεύει ότι «η ελπίδα και η αβεβαιότητα βάζουν σε κίνηση ισχυρές ψυχολογικές διεργασίες οι οποίες και κρατούν όλους τους μυστικιστικούς και ψευδεπιστημονικούς συμβούλους προσωπικότητας στο επάγγελμα». Συνεχώς προσπαθούμε να βγάλουμε νόημα από μια ομοβροντία φαινομενικά ασύνδετων πληροφοριών που λαμβάνουμε καθημερινά και έχουμε γίνει τόσο καλοί στο να συμπληρώνουμε τα κενά ώστε να βγάζουμε ένα λογικοφανές σενάριο μέσα από σκόρπιες πληροφορίες, που μερικές φορές βγάζουμε νόημα και μέσα από ανοησίες. Ναι η ικανότητα της Διάκρισης και της Διαφοροποίησης όπως και η Παρατήρηση του Ολοφάνερου, είναι εξαιρετικά σημαντικές για την επιβίωση. Είναι βασικά εργαλεία του ικανού πολεμιστή αλλά έχουν εκφυλιστεί από τον πλαδαρό «πολιτισμένο» άνθρωπο.

Συχνά συμπληρώνει τα κενά για να του παρέχουν μια συνεκτική εικόνα του τι ακούει και βλέπει, αν και μια κοντινότερη εποπτεία των δεδομένων, δείχνει ότι αυτά είναι ασαφή, συγκεχυμένα, δυσνόητα, ασυνεπή ή ακόμα και ακατάληπτα. Τα ψυχικά μέντιουμ και οι αστρολόγοι για παράδειγμα, πολλές φορές θα ρωτήσουν αρκετές ασύνδετες και διφορούμενες ερωτήσεις τη μια μετά την άλλη, ώστε να δίνουν την εντύπωση ότι έχουν πρόσβαση σε προσωπικές λεπτομέρειες του ανθρώπου. Στην πραγματικότητα, τα μέντιουμ δεν χρειάζεται να έχουν καμία ενορατικότητα σχετικά με την προσωπική ζωή του ανθρώπου, μιας και είναι το ίδιο το άτομο που, πρόθυμα και ασυνείδητα, κάνει όλους τους συσχετισμούς και τις επιβεβαιώσεις, ειδικά όταν επιβεβαιώνουν το εγώ του, δηλ. τις πεποιθήσεις του. Οι ψυχικοί βοηθούνται σ’ αυτή τη διαδικασία χρησιμοποιώντας τεχνικές ψυχρού διαβάσματος.

Ο David Marks και ο Chard Kamman λένε ότι, μόλις βρεθεί μια πεποίθηση ή μια προσδοκία, ειδικά μια που επιλύει κάποια δυσάρεστη αβεβαιότητα, πολώνει τον παρατηρητή στο να προσέξει νέες πληροφορίες που επιβεβαιώνουν την πεποίθηση αυτή και στο να αγνοήσει αντικρουόμενα γεγονότα. Αυτός ο αυτό-διαιωνιζόμενος μηχανισμός εδραιώνει το αρχικό λάθος και δημιουργεί μια υπέρ-εμπιστοσύνη με την οποία τα επιχειρήματα των αντιπάλων φαντάζουν ως πολύ ασθενή για να καταρρίψουν την αρχική αυτή πεποίθηση. Προσπάθησε να μιλήσεις λογικά σε κάποιον που βλέπει θαύματα στις εικόνες κάποιας θρησκείας και σε κάποιον θεό που τον εκβιάζει με τις φωτιές της κόλασης αν δεν τον υπακούει, επειδή τον αγαπάει !!

Το φαινόμενο Φόρερ εξηγεί μερικώς μόνο το γιατί τόσοι άνθρωποι δέχονται ως ακριβείς διάφορες απόκρυφες ή ψευδοεπιστημονικές τεχνικές αποτίμησης του χαρακτήρα. Το ψυχρό διάβασμα, η ενίσχυση μέσα από την κοινότητα και η επιλεκτική κρίση, επίσης υποκρύπτονται πίσω από τέτοιες αυταπάτες. Πρέπει επίσης να παραδεχθούμε ότι αν και πολλοί ισχυρισμοί σε μια τέτοια ψευδοεπιστημονική αποτίμηση προσωπικότητας είναι ασαφείς και γενικόλογοι, κάποιοι είναι συγκεκριμένοι. Κάποιοι απ’ αυτούς που είναι συγκεκριμένοι στην πραγματικότητα ισχύουν για μεγάλο αριθμό ανθρώπων και κάποιοι τυχαία θα είναι ακριβείς περιγραφές λίγων και εκλεκτών.

Έχουν γίνει αρκετές μελέτες πάνω στο φαινόμενο Φόρερ. Οι Dickson και Kelly έχουν εξετάσει πολλές απ’ αυτές και έχουν συμπεράνει πως συνολικά υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν τον ισχυρισμό ότι τα διάφορα προφίλ που χρησιμοποίησε ο Φόρερ θεωρούνται γενικά ως ακριβή από τα υποκείμενα που έλαβαν μέρος σ’ αυτές. Επίσης, υπάρχει μια αυξημένη αποδοχή του προφίλ όταν σ’ αυτό υπάρχει μια ετικέτα που γράφει «Για σένα».

Οι ευνοϊκές αποτιμήσεις «γίνονται περισσότερο αποδεκτές ως ακριβείς περιγραφές του χαρακτήρα του ανθρώπου, απ’ ότι οι δυσμενείς». Αλλά οι δυσμενείς ισχυρισμοί «είναι περισσότερο αποδεκτοί όταν γίνονται από άτομα που φαίνεται να έχουν μεγάλο κύρος, παρά από άτομα με μικρό κύρος». Έχει επίσης βρεθεί ότι τα άτομα μπορούν γενικά να διακρίνουν μεταξύ ισχυρισμών που είναι ακριβείς (αλλά που ισχύουν για μεγάλη μερίδα ανθρώπων) και ισχυρισμών που είναι μοναδικοί (ακριβείς για το συγκεκριμένο άτομο αλλά όχι και για τους περισσότερους ανθρώπους). Υπάρχουν επίσης κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι διάφορα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας όπως η ιδιοσυγκρασία, η ανάγκη για επιδοκιμασία και ο απολυταρχισμός, συνδέονται θετικά με την ευπιστία, στα προφίλ του Φόρερ.
Το φαινόμενο Φόρερ εξηγεί την ροπή του ανθρώπου στην Αυταπάτη και την ανικανότητα του να Παρατηρεί αυτό που είναι μπροστά στα μάτια του, δηλ. το Ο Λ Ο Φ Α Ν Ε Ρ Ο.

Αυτό το αχαλίνωτο όσο και ηλίθιο εγώ των ανθρώπων, είναι που έχει σταματήσει κάθε ανάπτυξη κάθε δημιουργικότητα και που τον καθιστά υποχείριο, δούλο και αντικείμενο των ομάδων που ανήκει. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως ένας άνθρωπος θεωρεί μια πρόταση ακριβή και την πιστεύει όσο ηλίθια κι αν είναι όταν:

    Να Πιστεύει πως τα αποτελέσματα αφορούν αποκλειστικά τον ίδιο. (ικανοποιεί το εγώ του)
    Να Πιστεύει στην ‘αυθεντία’ του αξιολογητή. (το εγώ του απαιτεί μια ‘αυθεντία’ για να το αξιολογίσει)
    Να Πιστεύει στα αποτελέσματα κυρίως στα θετικά. (γιατί το εγω του, φυσικά είναι τέλειο)

Δηλ. απλά ΠΙΣΤΕΥΕΙ στην Αυταπάτη

* Το 94% των καθηγητών πανεπιστημίου νομίζει ότι είναι καλύτερο στη δουλειά του από τους υπόλοιπους συναδέλφους του.

* Το 25% των φοιτητών πιστεύει ότι βρίσκεται στο άνω 1% όσον αφορά την ικανότητα του να τα πηγαίνει καλά με τους άλλους.

* Το 70% των φοιτητών πιστεύει ότι βρίσκεται πάνω απ’ το μέσο όρο όσον αφοράτις ηγετικές ικανότητες. Μόνο το 2% πιστεύει ότι βρίσκεται κάτω του μετρίου.
–Thomas Gilovich How We Know What Isn’t So

* Το 85% των φοιτητών ιατρικής πιστεύει ότι οι πολιτικοί δεν πρέπει να δέχονται  δώρα από διάφορα λόμπι. Μόνο το 46% πιστεύει ότι οι γιατροί δεν πρέπει να δέχονται δώρα από φαρμακοβιομηχανίες.
–Dr. Ashley Wazana JAMA Vol. 283 No. 3, January 19, 2000

* Μια ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου του Princeton ζήτησε από ανθρώπους να εκτιμήσουν το πόσο ευεπηρέαστοι είναι αυτοί και ο «μέσος άνθρωπος» από μια μεγάλη λίστα προκαταλήψεων. Η πλειοψηφία δήλωσε ότι είναι λιγότερο προκατειλημμένη από την πλειοψηφία.

* Μια μελέτη του 2001 πάνω σε ειδικευόμενους γιατρούς έδειξε ότι το 84% πίστευε πως οι συνάδελφοι του επηρεάζονται από φαρμακευτικές εταιρίες, αλλά μόνο το 16% πίστευε ότι επηρεάζεται και το ίδιο.
–Daniel Gilbert, «I’m OK; you’re biased»

* Οι άνθρωποι έχουν την τάση να κατέχουν υπερβολικά ευνοϊκές απόψεις σχετικά με τις ικανότητες τους πάνω σε κοινωνικούς και νοητικούς τομείς… Αυτή η υπερεκτίμηση συμβαίνει, εν μέρει, γιατί οι άνθρωποι που είναι αδέξιοι σ’ αυτούς τους τομείς φέρουν ένα διπλό φορτίο: Όχι μόνο καταλήγουν σε εσφαλμένα συμπεράσματα και ατυχείς επιλογές, η ανικανότητα τους τους στερεί και τη μεταγνωσιακή ικανότητα να το συνειδητοποιήσουν.

–»Unskilled and Unaware of It: How Difficulties in Recognizing One’s Own Incompetence Lead to Inflated Self-Assessments,» by Justin Kruger and David Dunning Department of Psychology Cornell University, Journal of Personality and Social Psychology December 1999 Vol. 77, No. 6, 1121-1134.
 
* Η ικανότητα του ανθρώπου για αυταπάτη δεν έχει όρια. — Michael Novak

Σκεπτικισμός κι Αγνωστικισμός

«Σκεπτικισμός είναι η ικανότητα να βρίσκει κανείς, με οποιοδήποτε τρόπο, αντιθέσεις ανάμεσα στα φαινόμενα και στις κρίσεις μας` με τον σκεπτικισμό, εξαιτίας της ισοσθένειας που χαρακτηρίζει τα αντίθετα μεταξύ τους πράγματα και επιχειρήματα, φτάνουμε πρώτα στην εποχή και μετά στη αταραξία». Σέξτος Εμπειρικός

Έτσι περιγράφει τον σκεπτικισμό ο Σέξτος Εμπειρικός στις αρχές του 3ου αιώνα μ.κ.ε, όταν δηλαδή έχει από καιρό τελειώσει η περίοδος της ελληνιστικής φιλοσοφίας και οι Σκεπτικοί έχουν εκθέσει και αναπτύξει τις απόψεις τους για τουλάχιστον 5 αιώνες. Μπορεί λοιπόν το απόσπασμα αυτό να συνοψίζει σε γενικές γραμμές τα βασικά χαρακτηριστικά των σκεπτικών, αλλά θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο σκεπτικισμός, όπως ακριβώς και στην περίπτωση της επικούρειας και στωικής φιλοσοφίας, αλλάζει από την μία γενιά Σκεπτικών στην άλλη σε σημαντικό βαθμό.

Πιο συγκεκριμένα, ο σκεπτικισμός στην αρχαιότητα παρουσιάζει κυρίως δύο κατευθύνσεις, οι εκπρόσωποι των οποίων θεωρούν ότι ανήκουν σε διαφορετικές παραδόσεις. Οι δύο κατευθύνσεις του αρχαίου σκεπτικισμού είναι ο ακαδημεικός και ο πυρρώνειος σκεπτικισμός.

Οι γνωσιολογικές προσεγγίσεις των Σκεπτικών τοποθετούνται στους αντίποδες των χαρακτηριζομένων ως δογματικών προσεγγίσεων, σύμφωνα με τις οποίες η γνώση ως θεωρητική κατάκτηση του εξωτερικού κόσμου ανήκει στην περιοχή των ανθρώπινων δυνατοτήτων και βρίσκεται σε διηνεκή εξέλιξη. Οι αισιόδοξες αυτές εκτιμήσεις είναι διάχυτες στον αρχαίο ελληνικό στοχασμό.

Οι Σκεπτικοί διατυπώνουν αμφιβολίες, άλλοτε μετριοπαθείς και άλλοτε ακραίες, για την αντικειμενική ισχύ των γνώσεων. Ως βασικό κριτήριό τους έχουν το ότι η γνώση είναι ένα αυστηρά υποκειμενικό γεγονός τελούμενο υπό τους όρους της ανθρώπινης προσληπτικότητας και κατά συνέπεια οι αισθήσεις και η νόηση είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν στην απάτη.
Η προέκταση είναι προφανής. Η αλήθεια δεν ανήκει στον ορίζοντα των ανθρώπινων δυνατοτήτων, διότι απουσιάζει το κύριο εχέγγυό της που είναι η αντικειμενικότητα ή η αμεσότητα της προδηλότητας των μέσων με τα οποία προσεγγίζεται.

Οι αρχαιότεροι των Σκεπτικών, ο Πύρρων και ο Τίμων δεν είναι γνωσιολογικά νόμιμο να αναφερόμαστε σε «είναι» των όντων αλλά στο «φαίνεσθαί» τους, υποστηρίζουν ότι όχι δηλαδή στο οντολογικό υπόστρωμά τους αλλά στον τρόπο με τον οποίο υποπίπτουν στην ανθρώπινη αντιληπτικότητα ως παρουσίες. Αυτός ο περιορισμός είναι δεσμευτικός. Εφόσον δεν έχουμε τις προϋποθέσεις να κατακτήσουμε γνωστικά με εδραία βεβαιότητα τα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου, γι’ αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να μην εκφέρουμε κρίσεις για το περιεχόμενό τους.

Στους μεταγενέστερους Σκεπτικούς ανήκουν ο Αινησίδημος, ο Αγρίππας και ο Σέξτος ο Εμπειρικός, οι οποίοι μάλιστα αποπειρώνται να στηρίξουν συστηματικά τις απόψεις τους. Υποστηρίζουν και αυτοί ότι καμιά γνώση δεν έχει κύρος, διότι οι υποκειμενικοί και οι αντικειμενικοί παράγοντες που συμμετέχουν στη διαδικασία της διαφοροποιούνται τόσο καθεαυτοί όσο και μεταξύ τους.

Από τη μια πλευρά, το κάθε γνωστικό υποκείμενο στηρίζεται στις ιδιαιτερότητές του, ενώ επίσης δεν διαθέτει μια γνωστική ενότητα, αλλά προσεγγίζει τα αντικείμενά του με μια ποικιλία γνωστικών μέσων, όπως είναι ο νους και οι αισθήσεις. Παράλληλα, δεν πρέπει να παραθεωρείται ότι το ίδιο το υποκείμενο δεν είναι σταθερό, αλλά λόγω ειδικών περιστάσεων αλλάζει καταστατική θέση, ερμηνείες και αξιολογήσεις και άρα ερευνητικά κριτήρια.

Από την άλλη πλευρά, ο άνθρωπος δεν έχει μια κατευθείαν και μονοσήμαντη επικοινωνία με τα αντικείμενα, αλλά τα κατανοεί στη σχέση τους με το περιβάλλον τους, το οποίο υπόκειται σε μεταβολές. Η σχετικιστική ή δυναμική λειτουργική παρουσία τους αποτελεί εμπόδιο στο να εξασφαλίζεται και η αυθεντική σε βάθος γνώση τους.

Στα γνωσιολογικά επίσης εμπόδια τοποθετούνται η διαφορά συγκρότησης των αντικειμένων από χωρο–χρονική σε χωρο-χρονική συνθήκη, καθώς και η συχνότητα της εμφάνισής τους.

Τέλος, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας κοινωνικούς και ιστορικούς παράγοντες, το χαρακτηριστικό των οποίων είναι η εξέλιξη. Κάθε κοινωνία έχει τα οικεία της κριτήρια, τα οποία μάλιστα διαφοροποιούνται από εποχή σε εποχή, υπόκειται δηλαδή και η ίδια σ’ έναν εσωτερικό σχετικισμό.

Ο όρος «σκεπτικισμός» χρησιμοποιείται ευρύτερα, σε κάθε περίπτωση που είναι δύσκολο να παρθεί μια απόφαση και να βρεθεί η λύση στο πρόβλημα που έχει τεθεί και συζητιέται. Σε αντίθεση με τον «δογματισμό» χαρακτηρίζει ακόμα, την τάση αμφισβήτησης της αξιοπιστίας και την απαίτηση να δοθούν περισσότερες αποδείξεις και εξηγήσεις προκειμένου να χαρακτηριστεί η γνώση.

Ο σκεπτικισμός είναι μία σημαντική και αξιοπρόσεκτη τάση στην Φιλοσοφία, που ασχολείται κυρίως με την γνώση και την πηγή της αντίστοιχα. Αμφισβητεί την πιστότητα και την ορθότητα της γνώσης, πιστεύει ότι ο άνθρωπος είναι μερικώς ανίκανος στο να αποκτήσει έγκυρη και σωστή γνώση, γιατί γίνεται ασυνείδητα θύμα των αισθήσεών του. Δηλαδή ο άνθρωπος, κατά τον Σκεπτικισμό, σχηματίζει μια ψευδή αντίληψη για τον κόσμο που τον περιβάλλει και δημιουργεί γνώσεις που δεν μπορούν να έχουν γερά θεμέλεια.

Σκεπτικιστικές αμφιβολίες είχαν εκφραστεί ήδη από την εποχή των προσωκρατικών σοφιστών αλλά και από τον ίδιο το Σωκράτη. Ωστόσο ο σκεπτικισμός, ως συστηματική φιλοσοφική στάση εκφράστηκε κυρίως από τους «πυρρώνειους» (οπαδοί του Πύρρωνα από την Ηλεία) και είχε πρακτικό χαρακτήρα. (Στη Χορεία Των Στωικών)

Ο «αγνωστικισμός» είναι ένας νεότερος όρος που η επινόησή του αποδίδεται στον ένθερμο υποστηρικτή της θεωρίας της εξέλιξης του Κάρολου Δαρβίνου, στον Άγγλο φυσιοδίφη Τόμας Χάξλεϋ (Thomas Henry Huxley 1825-1895). Ο τελευταίος χρησιμοποίησε αυτό τον όρο για να συνοψίσει τις απόψεις απέναντι στα μεταφυσικά και θρησκευτικά ζητήματα, που εκείνη την εποχή δέχονταν ακόμα ένα πλήγμα από την επιστημονική θεωρία της φυσικής επιλογής.

Όπως προδίδει η ετυμολογία της λέξης αγνωστικισμός, πρόκειται για μία φιλοσοφική θεώρηση και κατεύθυνση που αποκλείει τη δυνατότητα να γνωρίσουμε σωστά τον κόσμο και την αλήθεια, υποβαθμίζοντας τη γνώση σε απλή πληροφορία που λαμβάνουν οι άνθρωποι από τα αισθητήρια όργανά τους με σκοπό να σκεφτούν και να δράσουν όπως εκείνοι νομίζουν και βολεύονται. Ο αγνωστικισμός δεν χαρακτηρίζει (μόνο) τις φιλοσοφικές απόψεις και τα επιχειρήματα που καλλιεργούν την αμφιβολία ή αξιώνουν αποδείξεις, αφού αυτές τις απόψεις πρέπει να τις εντάξουμε κάτω από τον όρο «σκεπτικισμός».

Πηγαίνει ένα βήμα πίσω και καταλήγει στις απόψεις που αποκλείουν τη γνώση και ενισχύουν την άποψη ότι είμαστε θύματα αυταπάτης και ανίκανοι από τη φύση να κατανοήσουμε τους φυσικούς νόμους. Έτσι, αφήνει το πεδίο ανοιχτό για να συζητηθούν και για να αντιμετωπιστούν το ίδιο σοβαρά οι πιο απίθανες και παράλογες απόψεις… Τη φιλοσοφική θεώρηση του Αγνωστικισμού ενίσχυσαν οι απόψεις νεότερων στοχαστών και επιστημόνων, ιδιαίτερα με αφορμή την αναστάτωση που προκάλεσαν στις αρχές του 20ου αιώνα στη φυσική, οι νέες επιστημονικές θεωρίες της σχετικότητας και της κβαντομηχανικής.

Από τους αρχαίους φιλόσοφους, ο Πύρρων ο Ηλείος (360-270 π.κ.ε.), ο ιδρυτής της Σκεπτικής Φιλοσοφικής Σχολής, θεωρείται βασικός εκφραστής αυτής της φιλοσοφικής κατεύθυνσης προς τον Αγνωστικισμό. Σύμφωνα με τον Πύρρωνα, ούτε οι αισθήσεις ούτε ο νους δίνουν ασφαλή γνώση. Οι αισθήσεις πληροφορούν διαφορετικά τον κάθε άνθρωπο και οι απόψεις (γνώμες, δόξες) που σχηματίζουμε με τη σκέψη μας μπορούν να είναι αντίθετες και αντικρουόμενες, χωρίς να αναιρούν η μια την άλλη.

Έτσι, όπως ο Σωκράτης υποστήριζε τη δυνατότητα να βασιστεί η Ηθική στη λογική γνώση, που ήταν επίσης εφικτή, ο Πύρρων αμφισβητούσε την αξιοπιστία όλων των απόψεων που σχημάτιζαν οι άνθρωποι περί του καλού και του κακού, αφού οι απόψεις τους εκφράζουνε τις προσωπικές επιθυμίες τους και τι αρέσει στον καθένα και όχι τους νόμους του κόσμου.

Το ίδιο πράγμα μπορεί να είναι ευχάριστο ή δυσάρεστο, καλό ή κακό και να είναι διαφορετικό μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ των λαών. Η μόνη ηθική είναι να σταματήσουμε να κάνουμε γενικές κρίσεις για το καλό και το κακό και αντί να προσπαθούμε μάταια και διχαστικά, να επιδιώκουμε την αταραξία και την ψυχική ηρεμία. ( Η Σωκρατική θεώρηση για τον άνθρωπο)

Η διάσημη ρήση που αποδίδεται στον Σωκράτη «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» και η φιλοσοφική διδασκαλία του που εισαγάγει λογικά την αμφιβολία στη σκέψη με σκοπό τη γνώση και τη βεβαιότητα, ήδη αποτελούν μία αφετηρία για τον αγνωστικισμό. Αλλά, ο Σωκράτης (470~399 π.κ.ε.) θεωρούσε δυνατή την απόκτηση της γνώσης. Με τη διδασκαλία του, όπως περιγράφεται από τον Πλάτωνα, περισσότερο ενδιαφερόταν να βοηθήσει τον άνθρωπο να σκέφτεται και να μην πέφτει θύμα πλάνης, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Ο Σωκράτης παρατηρούσε τους κανόνες με τους οποίους η ανθρώπινη σκέψη επιτυγχάνει λογικά τη γνώση και είχε εφεύρει το διάλογο σαν απαραίτητο εργαλείο της λογικής σκέψης. Ο Σωκράτης είδε πιο μακριά και συνέδεσε την ικανότητα της γνώσης και τη λογική του ανθρώπου με την προοπτική του ελέγχου της συμπεριφοράς και αντιλήφθηκε την ανάγκη να βασιστεί η Ηθική επάνω στη Λογική, ανεξάρτητα από τις προσωπικές απόψεις, που μπορούσαν να είναι διαφορετικές.

Αντιθέτως, ο Πρωταγόρας από τα Άβδηρα της Θράκης (490 ~ 411π.κ.ε.), πέρα από τη διαπίστωση των ελλιπών στοιχείων για να αποφανθεί σχετικά με ορισμένα ζητήματα, δίδασκε και την αδυναμία του ανθρώπου να γνωρίσει ουσιαστικά τον κόσμο, αφού συμφωνούσε με τη βασική παρατήρηση του Ηράκλειτου για την αέναη μεταβολή όλων των πραγμάτων. Από αυτή την παρατήρηση έβγαζε το συμπέρασμα, ότι δεν μπορούμε να πούμε για τα πράγματα τι είναι ή δεν είναι, αλλά μόνο πως μας φαίνονται.

Ο κόσμος είναι αυτός που φαίνεται από τις αισθήσεις μας, διαφορετικός για τον καθένα και η αλήθεια σχετική, όπως και εκείνος είναι ρευστός. Αυτή τη φιλοσοφική θεώρηση του Πρωταγόρα συνοψίζει το γνωστό απόφθεγμά του «Πάντων χρημάτων μέτρον εστίν άνθρωπος, των μεν όντων ως έστιν, των δε ουκ όντων, ως ουκ έστιν». Δηλαδή: » Όλων των πραγμάτων κριτήριο είναι ο άνθρωπος ο ίδιος, για τα όσα μεν υπάρχουν, ότι υπάρχουν, για όσα δεν υπάρχουν, ότι δεν υπάρχουν».

Όταν του ζήτησαν να τοποθετηθεί σχετικά με την ύπαρξη των θεών, έδωσε την παρακάτω απάντηση (όπως αποδίδεται σε σύγχρονα ελληνικά):
» Για τους θεούς δεν μπορώ να γνωρίζω τίποτα: ούτε ότι υπάρχουν, ούτε ότι δεν υπάρχουν, ούτε τι λογής μορφή έχουν. Γιατί είναι πολλά όσα μας εμποδίζουν να γνωρίζουμε. Από τη μία το άδηλο του ζητήματος και από την άλλη η συντομία της ανθρώπινης ζωής» (Απόσπ. 4 ). Για αυτή τη δήλωση ο Πρωταγόρας καταδικάστηκε για αθεϊα και τα βιβλία του ρίχτηκαν στη φωτιά. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αθήνα και το πλοίο που τον μετέφερε στη Σικελία ναυάγησε και ο ίδιος πνίγηκε… Ο Πρωταγόρας ήταν διάσημος σοφιστής και παιδαγωγός και άσκησε μεγάλη επίδραση στην εποχή του και σε πολλούς από τους μεταγενέστερούς του.
Στην ινδική μυθολογία και στις αρχαίες θρησκευτικές διδασκαλίες του ινδοϊσμού, αποτελεί κεντρική ιδέα υψίστης σημασίας για τον προορισμό του ανθρώπου, να καταλάβει ή να αναγνωρίσει πως ο κόσμος των αισθήσεων είναι απατηλές εικόνες και μεταμορφώσεις μιας και της ίδιας πραγματικότητας, την οποία τελικά μπορούμε να γνωρίσουμε με ορισμένους ιδιαίτερους τρόπους ζωής και όχι με τη σκέψη ούτε από τις αισθήσεις. Κοντά σε αυτή την κεντρική ιδέα της πλούσιας ινδικής μυθολογίας, πολλούς αιώνες αργότερα πλησίασε με λογικά επιχειρήματα και με καθαρές φιλοσοφικές σκέψεις, ο επίσκοπος Τζωρτζ Μπέρκλεϋ (Georg Berkeley 1685-1753).

Η αδυνατότητα να επιλυθούν τα κοσμολογικά προβλήματα, να επαληθευτούν οι θεωρίες στην εμπειρία και οι δυσκολίες να βρεθούν οι απαντήσεις μέσα από τις εξειδικευμένες επιστήμες, συντηρούσαν το γνωσιολογικό πρόβλημα, σχετικά με το οποίο οι φιλόσοφοι ήταν εξίσου διχασμένοι και τροφοδοτούν ακόμα τις  αγνωστικιστικές  θέσεις.

Στην  καθημερινή  ζωή  όλοι  οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν και πράττουν επηρεασμένοι από τη γνώση, ενώ συγχρόνως αγνοούν, γιατί κανένας δεν είναι παντογνώστης. Όταν η προσοχή και η αναζήτηση της αλήθειας συγκεντρώνεται στα βασικά κοσμολογικά ζητήματα, τότε η  αμφιβολία,  η  δυσπιστία,  η  διαφωνία  και  το  λάθος  είναι συνηθισμένα και οι πιο ψύχραιμοι γίνονται επιθετικοί.

Οι φιλόσοφοι αιτιολογούσαν την αρνητική  θέση τους  για  τη δυνατότητα της βέβαιης γνώσης  με  τις  γνωστές  θεωρίες  και διαπιστώσεις τους όπως λ.χ. ο Ντέιβιντ Χιούμ (David Hume 1711-1776), ο οποίος αμφισβήτησε την αρχή της αιτιότητας, βασισμένος σε μία εμπειρική προσέγγιση του κόσμου με τρόπο υπερβολικό (αφού υποβάθμισε το ρόλο των ομοιοτήτων και των κοινών γνωρισμάτων στο πλήθος των διαφορετικών πραγμάτων και δεν εξήγησε την ύπαρξή τους).

Στο μεγαλύτερο μέρος τους, οι βασικές σκέψεις και τα επιχειρήματα για τη δυσκολία του ανθρώπου να γνωρίσει το κόσμο έχουν εκφραστεί στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Πολλούς αιώνες μετά, σημαντική συμβολή για την επιστημονική έρευνα της λογικής και της σκέψης υπήρξε το φιλοσοφικό έργο του Τζων Λοκ (John Locke 1632 -1704).

Το δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση του Λοκ είναι ένας αληθινός θησαυρός για κάθε άνθρωπο που θα ήθελε να γίνει προσεκτικός στις σκέψεις του και απαραίτητος σταθμός για κάθε στοχαστή που διατυπώνει σκέψεις και απόψεις σχετικά με τα φιλοσοφικά ζητήματα. Και φυσικά, όταν σκεφθούμε ότι αυτό το μεγάλο δοκίμιο είναι γραμμένο σαν ένα σύγχρονο επιστημονικό σύγγραμμα

- με την παρατήρηση των ιδεών που αντιλαμβάνεται όλος ο κόσμος,

- με την ακρίβεια των νοημάτων,

- με συγκρατημένο λεξιλόγιο,

- με την εύστοχη σειρά των σκέψεων,

- χωρίς να χρησιμοποιήσει αμφισβητήσιμες σκέψεις για την ανάπτυξη του θέματός του’

- συμπεριλαμβάνει το σύνολο των δεξιοτήτων και λειτουργιών του ανθρώπινου πνεύματος

- και με την προοπτική να συμπεριλάβει τα ψυχικά φαινόμενα’

- και όλα αυτά στον 17ο αιώνα με ένα πνευματικό χάσμα προς το παρελθόν

τότε  δεν θα φανεί υπερβολική η εκτίμηση, ότι το δοκίμιο για την ανθρώπινη νόηση του Τζων Λοκ είναι ένα από τα λίγα κορυφαία πνευματικά έργα για την ανθρώπινη έρευνα, από την εποχή του Αριστοτέλη μέχρι τον 17ο αιώνα.

Όμως τελικά,  η  άμεση  χρησιμότητα  της  γνώσης για μία κοινή για όλους και σταθερή πραγματικότητα  (η ανάγκη να πατήσουμε σε σταθερά πράγματα για να επιβιώσουμε, να σκεφτούμε με προοπτική και με συνέπεια, να προδιαγράψουμε το μέλλον, να βασιστούμε στη βέβαιη γνώση και να συνεργαστούμε κ.λπ.) σε τελική ανάλυση, η ανάγκη αυτής της γνώσης  για  την αξιοποίηση  και  τον  προσανατολισμό  της  ζωής  παρασύρει όλους τους ανθρώπους να πιστέψουν, να συμφωνήσουν και να εκφράσουν απόψεις σχετικά με τα ζητήματα, για τα οποία έχουν διαβεβαιώσει ότι οι απαντήσεις είναι αδύνατες.

Αυτή τη φυσική ανάγκη και το αδιέξοδο του Αγνωστικισμού, οι άνθρωποι  το αντιλαμβάνονται από την ασυνέπεια μεταξύ σκέψης και πράξης, αφού στην πραγματικότητα χρειάζεται να συμπεριφερθούμε με λιγότερες αμφιβολίες, με πρόνοια, με περισσότερη και γρηγορότερη συνέπεια και με σταθερές αξίες. » Όχι μόνο υπάρχει αλήθεια και σταθερή γνώση, αλλά και είναι αξιοθαύμαστη στιγμή της ζωής να πράττουμε σύμφωνα με την αλήθεια, ενώ γνωρίζουμε ότι έτσι θα χάσουμε μια ευκαιρία ή θα πληγώσουμε τον εαυτό μας».

Ξεχωριστή προσοχή χρειάζεται η πρωτότυπη θεωρία του Καντ (Immanuel Kant 1724-1804), η οποία αν και περιγράφει λεπτομερώς και εξαντλητικά τον τρόπο δημιουργίας της γνώσης μας, από μία αβάσιμη άποψη – ότι η εμπειρία δεν προσφέρει έννοιες, με τις οποίες μπορούν να γίνουν οι πιο γενικές  διαπιστώσεις- προσέφερε στον αγνωστικισμό σημαντικά και δυσύλληπτα θεωρητικά στηρίγματα. Η γενική δυσπιστία, ο λεγόμενος σκεπτικισμός και η ειδικότερη άρνηση έχουν  τη  θετική  χρησιμότητα  ενός  δοκιμαστικού  μέσου  ν’ αναδεικνύει την αβασιμότητα, την ασάφεια, τα λάθη και την ανεπάρκεια στη γνώση μας.

Με τα προβλήματα που δημιουργεί μας  κάνει  πιο  προσεκτικούς,  γελοιοποιεί  τις  παράλογες  και εξωπραγματικές θεωρίες, τη φαντασιοκοπία και προτρέπει να στοχαστούμε, για να περιορίσουμε στο ελάχιστο τις γνωστικές ατέλειες.

Η  δυνατότητά  μας  να  γνωρίζουμε  την  πραγματικότητα προέρχεται από αυτήν την ίδια, στην οποία είμαστε σαν ένα από τα μέρη της και η διαμάχη για την αρχή της γνώσης δε χρησιμεύει, για να γνωρίσουμε αν την έχουμε. Γιατί, απ’ όπου και να προερχόταν, όπως και να την εξηγήσουμε, δε θα μπορούσαμε να είμαστε βέβαιοι για την ορθότητά της γνώσης παρά μόνο από την αντιστοιχία της με την εμπειρική (μέσα κι έξω) πραγματικότητα και από τη διαπίστωση των συνεπειών της στην τελευταία.

Το πρόβλημα να γνωρίσουμε αν υπάρχει θεός, τι είναι η ζωή και αν η ζωή τελειώνει θα ήταν οριστικά  άλυτο  και  άσκοπο  να  το  θέτουμε,  αν  ο  θεός  και  η αρχή της ζωής ήταν έξω από την πραγματικότητα, μέρος της οποίας  είμαστε,  αντιλαμβανόμαστε  και  γνωρίζουμε  ή αν  η πραγματικότητα ήταν κάτι απροσδιόριστο: Θέση, η οποία ήταν δεδομένη  αλήθεια  για  τον Καντ,  όπως  ήταν  για  πολλούς φιλόσοφους και είναι μέχρι το δικό μας αιώνα και πέρα των φιλοσόφων.

Εξάλλου, έχουμε απαντήσει σχετικά με αυτό το ζήτημα ότι η αισθητικότητα είναι στην ουσία η περιορισμένη -σε εξωτερικές επιδράσεις- διανοητικότητα και όχι το αντίθετό της, είναι άμεσες και ταυτόχρονες διαπιστώσεις σταθερών ή κοινών στοιχείων στα πράγματα που μας επηρεάζουν πιο έμμεσα, με πρώτα αφηρημένα γνωστικά στοιχεία τα αισθήματα. Η αφαίρεση γνωρισμάτων και η περιληπτική άποψη των πραγμάτων ξεκινάνε από τα ίδια τα αισθητηριακά δεδομένα και αυτό δείχνει, ότι οι αισθήσεις είναι νοητικές ενέργειες με «πρώτη ύλη» από έξω της διάνοιας.

Τα πρώτα δεδομένα των αισθήσεών μας ήδη είναι αποσπασμένα γνωρίσματα και «σύντομες» απόψεις των πραγμάτων. Από την άλλη, η διανοητικότητα είναι μία σύνθετη δυνατότητα που δημιουργείται  και εξελίσσεται σαν εσωτερική από τα εξωτερικά πράγματα, όταν εκείνα συνδυαστούν με ορισμένους τρόπους και αποτελέσουν ένα οργανικό σύνολο. Γι’ αυτό, η διάνοια επηρεάζεται διαρκώς από τα υλικά πράγματα και μπορεί να «αντανακλάει» μερικά από τα στοιχεία τους, αφού τα υλικά πράγματα αφήνουν κατά κάποιο πολύπλοκο τρόπο τα αποτυπώματά τους με επίδραση στο οργανικό σύνολο της ύλης που απόκτησε διανοητική αυτενέργεια.

Κάθε γνώση και δυνατότητα αντίληψης, η οποία δεν προήλθε από τη δική μας εμπειρία, προήλθε από την εμπειρία των άλλων έμβιων υπάρξεων, και από εκείνες τις οποίες εμείς προήλθαμε -άμεσα και πιο έμμεσα, με τη φυσική διαδικασία της γέννησης, όπου αποκτάμε την υλική και την ψυχολογική ύπαρξή μας μαζί. Έπειτα, επειδή υπάρχουν κοινά και σταθερά στοιχεία σε μία ενιαία πραγματικότητα, η ίδια η εμπειρία επιτρέπει τη διατήρησή της και ν’ ανακαλύπτουμε κοινά στοιχεία και εμπειρίες σε πράγματα άλλου χώρου και χρόνου και τα πιο έμμεσα αποτελέσματά τους.

Μπορούμε να μιλάμε για κάποια εμπειρία την οποία δεν έχουμε και αυτή η δυνατότητά μας προέρχεται από την εμπειρία, με το διάμεσο ορισμένων εννοιών, οι οποίες μπορεί να προήλθαν από έναν ελάχιστο αριθμό αντιλήψεων, αλλά να αναλογούν και να βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερο.  Διάνοια χωρίς εμπειρία  δεν  υπάρχει,  αλλά  ούτε  καμία  εμπειρία  χωρίς  τη διάνοια.  Επομένως, ο  ορθολογισμός    νοησιαρχία και ρασιοναλισμός)  και  ο εμπειρισμός (ή αισθησιαρχία) είναι σχετικά δύο μονόπλευρες θεωρήσεις, και καμία άμεση αυθόρμητη νοητική σύλληψη δε θα μπορούσε να γίνει χωρίς καμία προηγούμενη σκέψη και χωρίς τις πληροφορίες των αισθήσεων, που η νόηση επεξεργάζεται ακόμα και χωρίς τη δική μας σκόπιμη προσπάθεια.
Το πρόβλημα για την αρχή της γνώσης και η θέση, που υποστήριξαν οι φιλόσοφοι, δεν ήταν πάντοτε καθοριστική για τη θέση τους στα βασικά κοσμολογικά ζητήματα (ή αντιστρόφως) ούτε πάντοτε μονομερής. Έτσι  υπήρξαν  εμπειριστές  και ορθολογιστές φιλόσοφοι στη μία και στην άλλη κατεύθυνση. Επίσης να μη ξεχνάμε, η διαίρεση σε σχολές και σε ρεύματα δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, αφού οι φιλοσοφικές θεωρίες αρχίζουν και τελειώνουν με προσωπικές επιλογές των θεμάτων,

… δεν περιλαμβάνουν μόνο τις συνεπείς σκέψεις, δεν διατυπώνονται με κοινά πρότυπα και δεν χαρακτηρίζονται από τη σαφήνεια τους. Σε γενικές γραμμές, βρίσκουμε ακραίους εμπειριστές, όπως είναι ο Πύρρωνας, ο Πρωταγόρας, ο Λοκ, ο Μπέρκλεϋ, ο Ντιντερό, ο Χόλμπαχ (1723-1789), ο Χιουμ, ορθολογιστές, όπως ο Παρμενίδης, ο Πλάτων, ο Ντεκάρτ, ο  Σπινόζα,  ο Σέλλινγκ, ο  Χέγκελ, και  πιο  περιορισμένους  ή συνδυαστικούς, όπως ο Αριστοτέλης, ο Φράνσις Μπέικον (Bacon 1561-1626), ο Χομπς (Hobbes 1588-1679), ο Λάιμπνιτς.
Ο ιδεαλισμός του Καντ, ο ονομαζόμενος- από τον ίδιο – υπερβατικός, παρά την ίση απόστασή του στις δύο  μονόπλευρες  θεωρήσεις  για  την  αρχή  της  γνώσης,  δεν αποκάλυψε την άμεση και εσωτερική σύνδεση ανάμεσα στην αίσθηση και στη διάνοια. Διατήρησε  το  διχασμό  τους,  δεν  εξήγησε  εκ  των πραγμάτων τη δυνατότητα της διάνοιας να διασυνδέει και να διαπιστώνει  σχέσεις  ή  κοινά  στοιχεία  και  μετά  από  τέτοια απόσπασή της από την πραγματικότητα έφθασε ν’ απλουστεύσει την ποιότητά της και να περιορίσει τις δυνατότητές της σε κάτι, το οποίο θεωρούσε μόνο εξωτερικά προς αυτήν.
Τονίζεται, αυτός είναι ένας γρήγορος και ενδεικτικός διαχωρισμός μερικών φιλοσοφικών θεωριών σύμφωνα με τον προσανατολισμό της σκέψης για την παρατήρηση και την περιγραφή των πραγμάτων όπως αυτά φαίνονται (εμπειρισμός) ή για την παρατήρηση της ίδιας της σκέψης και της εξαγωγής συμπερασμάτων που δεν περιορίζονται στα συγκεκριμένα πράγματα όπως αυτά παρατηρήθηκαν (ορθολογισμός). Υπάρχει και μια τρίτη διαδεδομένη άποψη σε όλους τους ανθρώπους, για τη δυνατότητα να γνωρίσουμε διαισθητικά, με αυτοσυγκέντρωση ή με αιφνίδιο τρόπο, κάτω από ανεπανάληπτες ψυχολογικές καταστάσεις.

Σύμφωνα, όμως, με τη θεωρία που υποστηρίζουμε, ακόμα και τα πρώτα αισθήματα, τα οποία μπορούμε να ανιχνεύσουμε στις απλούστερες μορφές ζωής, είναι τρόποι με τους οποίους γνωρίζει η νόηση και θεωρούμε ότι η ψυχή δεν είναι κάτι διαφορετικό από τη διανοητική δραστηριότητα. Στον άνθρωπο ιδιαίτερα, η ψυχή είναι διαμορφωμένη με την επεξεργασία που έχει κάνει η σκέψη στο πλήθος των παρατηρήσεων και των πληροφοριών και η γνώση δεν βρίσκεται πάντα μέσα στην επίγνωσή μας ή μέσα στις λέξεις της γλώσσας. (Κυνισμός)

Συνήθως, χρησιμοποιούμε την απλή λέξη «μνήμη» για να θυμόμαστε σύντομα, ότι υπάρχουν πληροφορίες, σκέψεις, παρατηρήσεις, γνώσεις μέσα στο κεφάλι μας που πολλές φορές δεν τα βρίσκουμε καθόλου και που πολλές άλλες φορές τα βρίσκουμε μετά από δική μας διανοητική προσπάθεια ή μετά από τυχαίες παρατηρήσεις, ακόμα και στον ύπνο μας, κάπως πιο απρόσμενα.

Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτή τη θεώρηση για τη σχέση της ψυχής με το πνεύμα και τη νόηση σαν ένα και το ίδιο πράγμα με ουσία την πληροφορία, δεν θα δεχτούμε ότι υπάρχει η δυνατότητα γνώσης από κάποια διαφορετική πηγή, ή από μια άγνωστη εγκεφαλική λειτουργία ή από την άυλη μεσολάβηση ενός θεού και γενικά από οποιαδήποτε άλλη πηγή που δεν βρίσκεται μέσα στη διαμορφωμένη εμπειρία μας και χωρίς τις δικές μας σκέψεις.

«Δογματισμός και σκεπτικισμός είναι και οι δυο, από μια άποψη, απόλυτες φιλοσοφίες» έλεγε ο Μπέρτραντ Ράσσελ στα «αντιδημοφιλή δοκίμιά» του. «Ο οπαδός του πρώτου είναι βέβαιος ότι γνωρίζει και ο οπαδός του δεύτερου ότι δεν γνωρίζει. Εκείνο ακριβώς που πρέπει να εξαλείψει η φιλοσοφία είναι η βεβαιότητα, η βεβαιότητα είτε της γνώσης είτε της άγνοιας».

Με τα φιλοσοφικά τερτίπια, όχι τόσο του σκεπτικισμού όσο του αγνωστικισμού, ο άνθρωπος κατάφερε να φρενάρει τη δυνατότητά του να γνωρίσει τον κόσμο και με πρόσχημα την αδυναμία του αυτή, φτωχαίνει ο ίδιος, πλουτίζοντας αυτούς που υποτίθεται ότι πολεμά. (Ηράκλειτος ο Μέγας)
Μην ξεχνάμε πως Αγνωστικ-ισμός, Σκεπτικ-ισμός, Αθε-ϊσμός αμφότερα είναι -ισμοί δηλ. παγιωμένες-παγωμένες καταστάσεις του Νου δηλ. ΝΕΚΡΕΣ. Τι γνώση και τι αποτέλεσμα ή αιτία, μπορεί να εξαχθεί από την νέκρα παρά μονάχα ο θάνατος.