Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2015

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΜΕΛΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΙΒΥΚΟΣ

«... τον Ίβυκο (ερωτομανέστατο)»

Και τα δύο αποσπάσματα (286-287), για τα συμφραζόμενα των οποίων δεν γνωρίζουμε τίποτα, επιβεβαιώνουν τη φήμη που είχε ο Ίβυκος στην αρχαιότητα ως ποιητής ερωτικών ποιημάτων. Πιθανώς από τα αποσπάσματα αυτά αφορμήθηκε και ο Ελύτης, που στο Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου χαρακτηρίζει τον Ίβυκο "ερωτομανέστατο".

Το πρώτο απόσπασμα δομείται πάνω στην αντίθεση ανάμεσα στη μαγεία και τη γαλήνη της άνοιξης από τη μια και στην αναστάτωση που επικρατεί στην ψυχή του ερωτευμένου από την άλλη, που τη συγκλονίζει ο έρωτας με τη σφοδρότητα Θρακιώτικου βοριά.

Οι εικόνες του πρώτου μέρους (στ.1-5) συγκροτούνται από ευδιάκριτα σύμβολα: οι "κυδωνιές" συμβολίζουν το ερωτικό ξύπνημα, ο "απάτητος Νεραϊδόκηπος" (παρθένων κῆπος ἀκήρατος) την αθωότητα, ενώ τα αμπέλια που βλαστάνουν παραπέμπουν στη νιότη. «Ο Ίβυκος παραβάλλει, σημείο προς σημείο, την κατάσταση του εαυτού του με τον παρθενικό έρωτα, και τη βρίσκει άκαιρη, βίαιη, ελάχιστα όμοια με τη σταθερή διαδικασία της ερωτικής ωρίμανσης» (C. Μ. Bowra).

Απόσπασμα 286

ἦρι μὲν αἵ τε Κυδώνιαι
μηλίδες ἀρδόμεναι ῥοᾶν
ἐκ ποταμῶν, ἵνα Παρθένων
κῆπος ἀκήρατος, αἵ τ᾽ οἰνανθίδες
5 αὐξόμεναι σκιεροῖσιν ὑφ᾽ ἕρνεσιν
οἰναρέοις θαλέθοισιν· ἐμοὶ δ᾽ ἔρος
οὐδεμίαν κατάκοιτος ὥραν.
†τε† ὑπὸ στεροπᾶς φλέγων
Θρηίκιος Βορέας
10 ἀίσσων παρὰ Κύπριδος ἀζαλέ-
αις μανίαισιν ἐρεμνὸς ἀθαμβὴς
ἐγκρατέως πεδόθεν †φυλάσσει†
ἡμετέρας φρένας

***
Την άνοιξη οι κυδωνιές ανθίζουν,
ρουφούν το νερό των ποταμών,
εκεί στον απάτητο Νεραϊδόκηπο.
Κάτω από τα ισκιερά αμπελόφυλλα
αρχίζουν να γρομπιάζουν τα σταφύλια.15
Ο Έρωτας ο δικός μου δεν κοιμάται ολοχρονίς.
Βοριάς Θρακιώτης σηκώνεται
από την Κύπριδα και αστραποβολεί
αδίστακτος, σκοτεινός λυσσομανά
και συνταράζει την καρδιά μου σύρριζα.
-----------
1 Αρχίζουν να σχηματίζονται οι ρώγες των σταφυλιών.
 

Έρως λυσιμελής

Το απόσπασμα απαρτίζεται από δύο εικόνες. Η πρώτη προέρχεται από τον χώρο του κυνηγιού: ο πλανευτής Έρωτας παρασύρει τον ποιητή στα δίχτυα της Αφροδίτης. Στο δεύτερο μέρος του αποσπάσματος ο ποιητής, για να δείξει τον τρόμο του για το ενδεχόμενο να γοητευτεί από τον Έρωτα, παρομοιάζει τον εαυτό του με γέρικο άλογο αγώνων που είναι αναγκασμένο να συναγωνιστεί άθελά του με γρήγορα άρματα. Στον Παρμενίδη (137α) του Πλάτωνα ο γνωστός προσωκρατικός φιλόσοφος που δίνει στο έργο το όνομά του παραπέμπει στην εικόνα του αλόγου σ᾽ αυτό το απόσπασμα του Ίβυκου για να τονίσει το δέος που του δημιουργεί η δυσκολία της φιλοσοφικής διερεύνησης που πρόκειται να επιχειρήσει.

Απόσπασμα 287

Ἔρος αὖτέ με κυανέοισιν ὑπὸ
βλεφάροις τακέρ᾽ ὄμμασι δερκόμενος
κηλήμασι παντοδαποῖς ἐς ἄπει-
ρα δίκτυα Κύπριδος ἐσβάλλει·
ἦ μὰν τρομέω νιν ἐπερχόμενον,
ὥστε φερέζυγος ἵππος ἀεθλοφόρος ποτὶ γήρᾳ
ἀέκων σὺν ὄχεσφι θοοῖς ἐς ἅμιλλαν ἔβα.

***
Και να που ο Έρωτας κάτω από σκούρες
κοιτάζοντάς με βλεφαρίδες
με τα μάτια του με λιώνει
και με γητειές ποικίλες στ᾽ ατελείωτα
δίχτυα της Κύπριδος1 με ρίχνει.
Τον βλέπω να ᾽ρχεται και τρέμω5
σαν άλογο που με βραβεία πολλά τιμήθηκε
και τώρα στα γεράματά του ζεμένο πάλι στο ζυγό
αθέλητα μπαίνει στο στίβο κοντά σε άλλα γρήγορ᾽
άρματα ν᾽ αγωνιστεί.
-----------
1 Της Αφροδίτης.

Πώς θα ψήφιζαν οι πολίτες σε μια Δημοκρατία

oligarchyΤι μορφή θα είχε μια ψηφοφορία σε μια Δημοκρατία; Υπάρχει αντίστοιχη εμπειρία στη σύγχρονη εποχή; Η απάντηση είναι δυστυχώς αρνητική για τη χώρα μας. Ωστόσο η ιστορία της Ελλάδας δίνει τα ισχυρότερα παραδείγματα δημοκρατικής συμμετοχής ικανά να εμπνεύσουν τους πολίτες όλου του κόσμου.
 
Η Δημοκρατία γεννήθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. στην Αρχαία Αθήνα. Η εμπειρία του εν λόγω πολιτεύματος, αν και αυτό δεν επιβίωσε μέχρι σήμερα, αποτελεί διαχρονική απόδειξη της υπεροχής της Δημοκρατίας έναντι κάθε άλλης μορφής πολιτειακής οργάνωσης και διακυβέρνησης.
Το 483 π.Χ., μετά την ανακάλυψη ενός πλούσιου κοιτάσματος αργύρου στη Μαρώνεια (στο σημερινό οικισμό Αγίου Κωνσταντίνου Λαυρεωτικής), τα έσοδα της Αρχαίας Αθήνας διπλασιάζονται. Αυτός ο απροσδόκητος πλούτος εμφανίζεται σε μια περίοδο οικονομικής δυσπραγίας για την πόλη αλλά κυρίως για τους πολίτες της. Την οικονομική αυτή δυσχέρεια των πολιτών επιχειρούν να εκμεταλλευτούν οι Ολιγαρχικοί της πόλης στρατολογώντας δημαγωγούς και λαοπλάνους ρήτορες για να προτείνουν τη διανομή των επιπλέον αυτών εσόδων απευθείας στους Αθηναίους πολίτες με τη μορφή «κοινωνικού μερίσματος».
Η πρόθεση τους ωστόσο, μόνο καλοπροαίρετη δεν ήταν. Λίγο καιρό πριν, ο εμπνευσμένος πολιτικός - υπέρμαχος της Δημοκρατίας, Θεμιστοκλής, είχε τη διορατικότητα να διακρίνει την ελλοχεύουσα περσική απειλή (η Ιωνική Επανάσταση είχε κατασταλεί ενώ ο στρατηγός Μαρδόνιος είχε κατακτήσει τη Μακεδονία και τη Θράκη), και πρότεινε την κατασκευή πολεμικών πλοίων για την θωράκιση και την άμυνα της πόλης του. Τροχοπέδη στα σχέδια του αποτελούσε η αδυναμία εξεύρεσης σχετικών πόρων για την ναυπήγηση των πλοίων. Η ανακάλυψη του κοιτάσματος της Μαρώνειας ήταν μια ευτυχής συγκυρία η οποία μπορούσε να δώσει λύση στα σχέδια του Θεμιστοκλή.
 
Τα εν λόγω σχέδια όμως προσέκρουαν πάνω στα συμφέροντα της Ολιγαρχικής τάξης. Στην περίπτωση ναυπήγησης ισχυρού στόλου, οι Αθηναίοι Ολιγαρχικοί γνώριζαν πως το βάρος των εξελίξεων θα μετατοπιζόταν στη θάλασσα. Επιπροσθέτως, μέχρι τότε την στρατιωτική και αντίστοιχα πολιτική ισχύ κατείχαν οι ευγενείς μιας και ήταν οι μόνοι που μπορούσαν οικονομικά να συντηρούν τον απαραίτητο βαρύ οπλισμό. Αντιθέτως, σύμφωνα με την πρόταση του Θεμιστοκλή, τα ναυτικά πληρώματα θα προέρχονταν από απλούς πολίτες (θήτες, φτωχοί, άνεργοι και κατώτερες κοινωνικές τάξεις) οι οποίοι δεν δύναντο οικονομικά να διατηρήσουν δική τους πανοπλία, ώστε να πολεμούν σαν οπλίτες. Έτσι, οι πολίτες αποκτώντας στρατιωτική δύναμη με τη συμμετοχή τους στο ναυτικό, θα διεκδικούσαν σταδιακά και αναπόφευκτα τα αντίστοιχα πολιτικά δικαιώματα και εξουσίες. Με άλλα λόγια, στην πρόταση του Θεμιστοκλή οι Ολιγαρχικοί κοίταξαν κατάματα και είδαν έντρομοι τον κίνδυνο εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας. Στην αποσόβηση αυτής της συμφοράς στόχευε το ύπουλο σχέδιο τους για διανομή του νεο-ανευρεθέντος πλούτου.
 
Κάτω από αυτές τις συνθήκες συγκλήθηκε τότε η Εκκλησία του Δήμου - το ισχυρότερο πολιτικό σώμα σε μια Δημοκρατία. Κλήθηκαν να αποφασίσουν δηλαδή οι ίδιοι οι πολίτες. Κανένας εκπρόσωπος, κανένας μεσάζοντας και κανένας ειδικός. Από τη μία πλευρά ο Θεμιστοκλής εξήγησε με ευθύτητα πως η πόλη πρέπει να θωρακιστεί έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί η υπαρκτή απειλή. Από την άλλη ακούγονταν οι δόλιες και λαϊκίστικες ιαχές των Ολιγαρχικών - οι ζωντανές κραυγές ενός συστήματος που ξεψυχούσε. Υποσχόμενοι άμεσο πλουτισμό και καλοπέραση έταξαν στους Αθηναίους πλουσιοπάροχη και τρυφηλή ζωή για να τους υποδουλώσουν και να τους καταστήσουν βορά στις επιθετικές ορέξεις των Περσών. Εναντίον του Θεμιστοκλή και των πολιτών βρέθηκαν και οι οπαδοί των Πεισιστρατιδών οι οποίοι επιθυμούσαν μια περσική επέμβαση που θα αποκαθιστούσε το παλαιό καθεστώς της Τυραννίδας.
 
Οι Ολιγαρχικές δυνάμεις ξεγυμνώθηκαν ως ανελεύθερες και προδοτικές και καταψηφίσθηκαν. Οι πολίτες της Αθηναϊκής Δημοκρατίας άκουσαν το κάλεσμα της ιστορίας και έπραξαν το αναμενόμενο, υπερψηφίζοντας την πρόταση του Θεμιστοκλή. Αναλαμβάνοντας το βάρος της απόφασης οι πολίτες ψήφισαν με ευθυκρισία και δίχως δεύτερη σκέψη έθεσαν την πατρίδα πάνω από τα προσωπικό τους όφελος υποστηρίζοντας το γενικό συμφέρον της πόλης. Αποτέλεσμα αυτής τους της απόφασης ήταν η κατασκευή ενός περίφημου στόλου από 200 τριήρεις με τις οποίες οι Αθηναίοι νίκησαν τους Πέρσες στη Σαλαμίνα το 480 π.Χ., ανέτρεψαν τον επεκτατισμό της περσικής αυτοκρατορίας και έγιναν ο κυματοθραύστης του εξ ανατολών μυστικισμού και δεσποτισμού που θα κατέπνιγε τον δυτικό πολιτισμό στο σκοτάδι.

Οι πολίτες λοιπόν σε μια Δημοκρατία θα ψήφιζαν υπέρ του κοινού συμφέροντος. Δεν θα επηρεάζονταν από πολιτικές υποσχέσεις, άκρατο λαϊκισμό, λαοπλάνους, συκοφάντες, δημαγωγούς και λοιπούς πολιτικάντηδες. Θα διέκριναν τις προθέσεις επιβουλής τους από τους πολιτικούς και θα καταδείκνυαν τους σφετεριστές της πατρίδας τους ως μισόδημους και εχθρούς της πολιτείας. Κυρίως όμως, δεν θα κοιτούσαν το βραχυπρόθεσμο όφελος και το γρήγορο κέρδος αλλά με την πολιτική τους στάση θα υποστήριζαν ένα μεγάλο όραμα για τη χώρα τους, έναν ευγενή σκοπό ικανό να τους εμπνεύσει και να τους ενώσει.
 
Η ιστορία της Ελλάδας δίνει τα ισχυρότερα παραδείγματα δημοκρατικής συμμετοχής ικανά να εμπνεύσουν τους πολίτες όλου του κόσμου. Ικανά να εμπνεύσουν και εμάς τους ίδιους.

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ

 
Σας έχει τύχει ποτέ να ενθουσιαστείτε τόσο πολύ με ένα βιβλίο, ώστε αμέσως μόλις το διαβάσετε να το δώσετε σε ένα φίλο σας αναφωνώντας «Διάβασέ το, είναι φανταστικό!»; Έπειτα περιμένετε ανυπόμονα το εξίσου ενθουσιώδες τηλεφώνημα του φίλου σας. Αλλά εκείνος δεν σας τηλεφωνεί ποτέ!
   
Έξι μήνες αργότερα, προσπαθώντας να ενημερωθείτε για την τύχη του βιβλίου σας, ανακαλύπτετε ότι: α) ο φίλος σας δεν το διάβασε ποτέ, β) ο φίλος σας έχει χάσει το βιβλίο. Το μάθημα σε αυτή την περίπτωση – το οποίο ισχύει τόσο για τις φιλικές συμβουλές όσο και για τα βιβλία – είναι το ακόλουθο: «Επειδή εσείς είστε έτοιμοι για κάποιες πληροφορίες, δεν σημαίνει ότι είναι και όλοι οι άλλοι».
 
Αν κάποιος δεν σας ζητάει μια πληροφορία, τότε συνήθως δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτήν!
 
Τι πρέπει να μάθω; Σκεφτείτε τη ζωή σας μέχρι αυτή τη στιγμή, και θα συνειδητοποιήσετε ότι οι άνθρωποι που έχουν περάσει από τη ζωή σας – δάσκαλοι, ερωτικοί σύντροφοι, ακόμα και άγνωστοι μες στο αεροπλάνο – σας οδήγησαν προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Θα θυμηθείτε κάποιο βιβλίο που τράβηξε την προσοχή σας στο ράφι του βιβλιοπωλείου και άλλαξε τον τρόπο σκέψης σας. Θα θυμηθείτε, ακόμα, «ατυχήματα» – απογοητεύσεις, αρρώστιες, αποτυχίες και οικονομικά προβλήματα που σας «ζύμωσαν», σας χάρισαν περισσότερη δύναμη και σας δίδαξαν τη συμπόνια. Θα συνειδητοποιήσετε ότι πολλές «συμφορές» αποτελούσαν μάλλον μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου. Μπορεί να νιώσετε ότι τα μαθήματα που έχετε πάρει διαδέχονταν το ένα το άλλο με μια απόλυτα λογική σειρά. Μπορεί να αποκτήσετε ξαφνικά την αίσθηση ότι κάθε γεγονός οδηγούσε στο επόμενο.
 
Το Σύμπαν είναι ένας υπομονετικός και επίμονος δάσκαλος. Αν αντιλαμβάνεστε τα μηνύματα, τότε η ζωή σας θα κυλήσει σχετικά ομαλά. Αν όμως, σας πάρει ο ύπνος στο τιμόνι…. Μπουμ! Θα προσελκύσετε μια πιο δραματική μαθησιακή εμπειρία – μια χρεοκοπία, ένα διαζύγιο, μια καρδιακή προσβολή.
 
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΣ;
Συνήθως βρίσκονται… ακριβώς μπροστά στα μάτια μας. Και συχνά γνωρίζουμε συγκεκριμένα ποια είναι, αλλά ελπίζουμε ότι θα εξαφανιστούν!

Μαντική και Αρχαία Μαντεία

Το αίσθημα της προγνώσεως είναι ένα από τα πιο θαυμαστά ψυχικά φαινόμενα. Και εν πολλοίς ανεξήγητο. Ο άνθρωπος μάλιστα δεν έχει το μονοπώλιο. Ικανότητες προγνώσεως παρατηρούνται και στο ζωικό βασίλειο, οφείλεται δε στο ένστικτο και το ευαίσθητο νευρικό σύστημα των ζώων.

Η μαντική ήταν ευρύτατα διαδεδομένη στην αρχαία Ελλάδα και γενικότερα στον κόσμο της αρχαιότητας. Ο Σωκράτης πίστευε πως η μαντική μπορεί να γίνει κτήμα κάθε ανθρώπου μέσω της αυτογνωσίας. Για τους Στωικούς κάθε συμβάν συνδέεται με το σύνολο των γεγονότων, παρελθόντων, παρόντων και μελλόντων. Κατά τον Δημόκριτο οι ψυχές των προφητών και των τρελλών έχουν διαφορετική σύνθεση από τις ψυχές των υπόλοιπων ανθρώπων.

Προκειμένου να επιτευχθεί η πρόγνωση είναι απαραίτητο η ψυχή να ελευθερωθεί από τους περιορισμούς του χώρου και του χρόνου. Γι’ αυτό και οι μαντικές ικανότητες αυξάνονται στο μέγιστο σε κατάσταση ύπνωσης ή έκστασης. Η επιστήμη προς το παρόν δεν μοιάζει ικανή να δώσει απαντήσεις στο φαινόμενο των μαντικών ικανοτήτων, διότι πρόκειται για μηχανισμό για τον οποίο δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις, ενώ και η απαξίωση του φαινομένου καθιστά αδύνατη την συλλογή γνώσεων γύρω από αυτό.

Η ετυμολογία της μαντικής και της μαντείας ανάγεται στο ρήμα μαίνεσθαι. Δηλαδή τα σχετικά φαινόμενα θεωρούνταν καταστάσεις ιερής μανίας, δηλαδή έκστασης, κάτι που σημαίνει την, έως ένα βαθμό, απώλεια του εγώ όσο διαρκούσε η κατάσταση αυτή. Στον αρχαίο κόσμο η μαντική συνδεόταν με κάποια θεότητα, που πρόσφερε την πληροφορία που λάμβανε ο μάντης, ο οποίος ήταν το διάμεσο μέσω του οποίου η θεότητα πληροφορούσε για το μέλλον. Υπήρχαν τεχνητοί τρόποι για να μεταβεί το πρόσωπο σε κατάσταση «διαμεσότητας». Ας θυμηθούμε τα φύλλα δάφνης της Πυθίας ως ένα μικρό παράδειγμα.

Κατά τον Πλούταρχο η πρόβλεψη του μέλλοντος είναι αποτέλεσμα συντονισμού της ψυχής του μάντη με τον κόσμο του υπερπέραν, ο οποίος φωτίζεται από τον Απόλλωνα – θεό του φωτός και του Ήλιου – οι ακτίνες του οποίου ξεδιαλύνουν το σκότος και τίποτα δεν είναι κρυφό από αυτόν. Η Κασσάνδρα, οι Σίβυλλες και οι Πυθίες θεωρούνταν « ‘εξ ‘Απόλλωνος μαινόμεναι ».

Στο ασυνείδητο του ανθρώπινου όντος βρίσκονται όλες οι πληροφορίες για τα αίτια των γεγονότων του μέλλοντος του. Κατά τον ίδιο τρόπο στο συλλογικό ασυνείδητο βρίσκονται οι πληροφορίες για τα αίτια ευρύτερων γεγονότων που θα συμβούν στο μέλλον. Πρόκειται για μία εξίσωση. Όποιος έχει τις απαραίτητες συντεταγμένες μπορεί να τη λύσει. Δηλαδή να προβλέψει το μέλλον. Το ανθρώπινο ασυνείδητο ή το υποσυνείδητο μπορεί να εκτελέσει τις απαραίτητες πράξεις για τη λύση της εξίσωσης αυτόματα.

Για να έλθει σε επαφή με το υποσυνείδητο ο μάντης θα πρέπει να προκαλέσει μία κατάσταση μείωσης των αισθήσεων. Αυτό μπορεί να το προκαλέσει κάποιος τρίτος, όπως ένας υπνωτιστής, αλλά μπορεί ακόμα να το προκαλέσει και ο ίδιος ο μάντης στον εαυτό του. Είναι δυνατό μάλιστα, να πραγματοποιηθεί με φυσικό τρόπο, όπως κατά τη διάρκεια του ύπνου στα όνειρα ή σε ασφυκτικές και πιεστικές καταστάσεις. Επίσης υπάρχουν φυτά και βότανα που περιέχουν ουσίες φιλικές προς τη μαντική αφού προξενούν τη μείωση των αισθήσεων που απαιτείται για την επίτευξη της κατάστασης διαμεσότητας ή επαφής με τον κόσμο του ασυνειδήτου, ατομικού ή συλλογικού. Η Πυθία χρησιμοποιούσε ένα πόσιμο υγρό που ονομάστηκε Πύθιο, το οποίο ίσως περιείχε ουσία που εξαγόταν από τα φύλλα δάφνης.

Το ενεργειακό δυναμικό των γυναικών θεωρείται περισσότερο συμβατό με τις μαντικές ικανότητες. Γι’ αυτό τον λόγο στην αρχαιότητα υπήρχαν Πυθίες και Σίβυλλες, ενώ οι άντρες μάντεις ήταν κυρίως μεμονωμένες περιπτώσεις, αν και υπήρχαν εξαιρέσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι μάντεις και μάντισσες, έπρεπε να υποστούν ειδική προετοιμασία εξαγνισμού ώστε να περιέλθουν σε κατάσταση κατά την οποία να μπορούν να μεταδώσουν την θεία θέληση.

Η μαντική πιθανότατα είναι εγγενής ικανότητα της ψυχής, κάτι που διαφαίνεται από προβλέψεις του κοντινού μέλλοντος στις οποίες επιδίδεται ο καθένας και οι οποίες έχουν την μορφή προαισθημάτων για γεγονότα που πρόκειται να συμβούν, όχι απαραίτητα κάποιας σημασίας. Συνήθως μάλιστα, πρόκειται για ασήμαντα γεγονότα, που προσπερνάμε, χωρίς καμία προσοχή στην πρόβλεψη που επιτεύχθηκε.

Η μαντεία αποτελεί έναν οραματισμό, που επιτυγχάνεται με την ενδοσκόπηση του νοητού κόσμου, στον οποίο υπάρχουν σαν σπέρμα τα μελλοντικά γεγονότα. Κατά τον Laplace: «Πρέπει να βλέπουμε την παρούσα κατάσταση του Σύμπαντος σαν αποτέλεσμα της προγενέστερης και αιτία αυτής που θα ακολουθήσει στο μέλλον. Μια διάνοια που σ’ ορισμένη στιγμή θα μπορούσε να γνωρίζει όλες τις δυνάμεις που κινούν την πλάση και τις θέσεις των όντων, θα ήταν σε θέση να γνωρίζει τόσο τις κινήσεις των πιο μεγάλων ουρανίων σωμάτων, όσο και των μικρών. Γι’ αυτή τη διάνοια τίποτε δεν θα ήταν αβέβαιο. Το μέλλον, όπως και το παρελθόν θα ήταν παρόν μπροστά της».

Αν επάγουμε τα ανωτέρω στον μικρόκοσμο, τότε η γνώση κάθε εσωτερικής διεργασίας της ψυχής και κάθε εξωτερικής πράξης, καθιστά δυνατή την πρόβλεψη με ακρίβεια της μελλοντικής συμπεριφοράς ενός συγκεκριμένου ατόμου. Το ανθρώπινο υποσυνείδητο είναι ο υπολογιστής στον οποίο θα τοποθετήσουμε τα εν λόγω δεδομένα και το αποτέλεσμα που θα προκύψει θα είναι η πρόρρηση των γεγονότων του μέλλοντος. Ο μάντης συνδέεται με την πηγή που παρέχει τις πληροφορίες αυτές, που είναι ο ίδιος ο νους του ατόμου για λογαριασμό του οποίου πραγματοποιείται η πρόβλεψη.

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν σε υψηλή εκτίμηση την τέχνη – επιστήμη της μαντικής, κάτι που φαίνεται από την σημασία που δινόταν στους χρησμούς των μαντείων. Ας αναφέρουμε ορισμένα από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά μαντεία της αρχαιότητας:

1) Το Μαντείο της Δωδώνης
Ήταν το αρχαιότερο και πιο ιερό μαντείο της αρχαιότητας και ήταν αφιερωμένο στον Δία, όργανο για τον ασαφή λόγο του οποίου αποτελούσε η δρυς (βελανιδιά). Την γλώσσα του Διός ερμήνευαν οι Σελλοί ή Ελλοί, πρόσωπα ασκητικά κατά τον Όμηρο γιατί κοιμούνταν στη γη και δεν χρησιμοποιούσαν υποδήματα.

2) Το Μαντείο των Δελφών
Πρόκειται για το πιο ονομαστό μαντείο του αρχαίου κόσμου. Ήταν αφιερωμένο στον Δελφίνειο Απόλλωνα, σύμβολο του οποίου ήταν το Δελφίνι, από όπου πήρε και το μαντείο την ονομασία του. Υπάρχουν πάμπολλοι μύθοι σχετικά με τη δημιουργία του μαντείου, ένας εκ των οποίων πρεσβεύει ότι τον βωμό του Απόλλωνα στους Δελφούς τον έχτισε ο ίδιος ο θεός του φωτός, που οδήγησε στην περιοχή, έχοντας την δελφίνια μορφή, τους Κνωσίους Κρήτες με τα πλοία τους. Κατά τον ιστορικό Ιουστίνο, στους Δελφούς υπήρχε βαθιά οπή εντός της εκεί πηγής, από την οποία διέφευγε με ορμή ψυχρό αέριο, το οποίο επενεργούσε στο πνεύμα της Πυθίας και μετέδιδε σ’ αυτήν το προφητικό δώρο. Οι αρχαίοι θεωρούσαν ιερές τις γήινες οπές, ως διόδους επικοινωνίας με τα χθόνια βασίλεια.

3) Το Μαντείο στις Αβές της Φωκίδας
Ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα, κοντά στο σημερινό χωριό Έξαρχος, στο Υφάντειο Όρος. Κατεδαφίστηκε από τον Ξέρξη και καταστράφηκε στον ιερό πόλεμο από τους Βοιωτούς. Λειτουργούσε ακόμα ως τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Το εν λόγω μαντείο συμβουλεύτηκε κάποτε και ο Κροίσος. Η παράδοση αναφέρει ως ιδρυτές αποίκους από το Άργος που ήρθαν με τον Άβαντα, ενώ κατά τον Στράβωνα, ο Αριστοτέλης αποδίδει την ίδρυση του μαντείου στους Θράκες.

4) Το μαντείο του Διόνυσου στην Αμφίκλεια
Αναφορά για το συγκεκριμένο μαντείο έχουμε από τον Παυσανία, που αναφέρει ότι εκεί δίνονταν θεραπευτικές ονειρομαντείες.

5)Το Μαντείο του Αμφιάραου
Ο Αμφιάραος ήταν αργοναύτης και ένας από τους «Επτά επί Θήβας» όπου, όπως αναφέρει ο μύθος, κινδυνεύοντας να σκοτωθεί άνοιξε η γη και δέχτηκε τον Αμφιάραο και το άρμα του. Έτσι ο θρύλος τον θεοποίησε και τιμήθηκε σαν ήρωας. Το Αμφιάρειο Μαντείο ήταν στον Ωρωπό κι όπως λέει ο Στράβων ήταν από τα ονομαστότερα θεραπευτήρια και ονειρομαντεία.

6) Το Μαντείο του Τροφωνίου ή Τροφώνιο Άνδρο
Βρισκόταν κοντά στη σημερινή Λειβαδιά. Αποτελούσε τόπο επίσκεψης πλείστων ψυχιατρικών περιπτώσεων με σκοπό την θεραπεία. Οι ζητούντες τον χρησμό ήταν υποχρεωμένοι να κρατούν μυστικά, εφ όρου ζωής, τα όσα άκουγαν ή πάθαιναν. Τον αλληγορικό χρησμό τον λάβαινε απευθείας ο προσκυνητής από την θεότητα.

7) Το Μαντείο του Σπονδείου Απόλλωνα, στη Θήβα
Οι ιερείς χρησμοδοτούσαν, στηριζόμενοι στα σημεία τυχαίων ήχων.

8) Το Μαντείο του Δία στην Ολυμπία.
Οι χρησμοί έβγαιναν από τη φωτιά της προσφερόμενης ζωοθυσίας.

9) Το Μαντείο στα Βούρα της Αχαΐας
Επρόκειτο για Μαντείο του Ηρακλή, όπου ο ενδιαφερόμενος για χρησμό προσκυνητής, έπαιρνε κότσια ζώων, τα πετούσε, και ανάλογα με το σχήμα που δημιουργούταν από τη ρίψη διάβαζαν σε πίνακα τις εξηγήσεις των διαφόρων συνδυασμών.

10) Το Μαντείο του Απόλλωνα στη Δήλο
Ιερό πανελλήνιας φήμης, όπου οι χρησμοί δίδονταν μόνο το καλοκαίρι.

11) Το Μαντείο του Ισμηνίου Απόλλωνα στη Θήβα
Χρησμοδοτούσε εξετάζοντας τα σημεία της ζωοθυσίας, δηλαδή εφαρμοζόταν η Εμπυρομαντεία.

12) Το Μαντείο του Απόλλωνα στις Υσιές της Βοιωτίας
Βρισκόταν στους πρόποδες του Κιθαιρώνα, ανάμεσα από τα σημερινά χωριά Κριεκούκι και Κατσούλα.

13) Το Μαντείο του Λυκαίου Δία και Πάνα
Βρισκόταν στο Λυκαίο βουνό της Αρκαδίας. Εκεί χρησμοδοτούσε προφήτισσα.

14) Το Μαντείο της Λάρισσας στο Άργος
Οι χρησμοί δίδονταν από παρθένα, η οποία έπινε αίμα αρνιού που θυσίαζαν τη νύχτα.

15) Το Μαντείο του Διδυμαίου Απόλλωνα, στα Δίδυμα της Μικράς Ασίας
Βρισκόταν κοντά στη Μίλητο. Στο μαντείο αυτό υπήρχε πηγή που προκαλούσε μαντική έκσταση ή πίνοντας το νερό της πηγής ή εισπνέοντας τους υδρατμούς της.

16) Το Μαντείο του Άμμωνα Δία
Βρισκόταν στην Λιβυκή έρημο, στην όαση Σίουα. Εκεί, αναφέρεται ότι υπήρχε λίμνη τα νερά της οποίας την ανατολή ήταν χλιαρά, το μεσημέρι γίνονταν ψυχρότερα, κατά την δύση του ηλίου άρχιζαν να ξαναθερμαίνονται και ως τα μεσάνυχτα είχαν αρχίσει να βράζουν. Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικιελιώτη, στο μαντείο υπήρχε άγαλμα, υπό τη μορφή κριού, του Άμμωνα Ρα, που μπορούσε να μιλάει και να δίνει απαντήσεις.

17) Το Μαντείο του Κρητογενούς Δία
Ο χρησμός διδόταν απευθείας στον ενδιαφερόμενο προσκυνητή, σε όνειρο, την ώρα που κοιμόταν στο «Μέγα Σπήλαιο».

18) Το Μαντείο του Ασκληπιού στην Επίδαυρο
Επρόκειτο κυρίως για χώρο θεραπείας. Ένας τρόπος θεραπείας ήταν και η μαντική, που συνόδευε την εγκοίμηση του ασθενούς. Με την εγκοίμηση ο θεός εμφανιζόταν στο όνειρο υπό διάφορες μορφές.

19) Το Μαντείο του Ασκληπιού στην Τρίκκη
Ανάλογη περίπτωση με το Ασκληπιείο της Επιδαύρου. Κατά τον Διόδωρο τον Σικιελιώτη επρόκειτο για το πρώτο Ασκληπιείο, ιδρυμένο από τον ίδιο τον Ασκληπιό κατά το 1255 – 1200 π.Χ.

20) Το Μαντείο της Τιτάνης στη Συκεωνία
Επρόκειτο περί Ασκληπιείου.

21) Το Μαντείο του Αμφιλόχου, στο Μαλλό της Κιλικίας
Τόπος λατρείας της Αστάρτης και άλλων φοινικικών θεοτήτων.

22) Το Μαντείο του Θυρξέα Απόλλωνα, στις Κυανέες της Κιλικίας
Στο μαντείο υπήρχε πηγή, όπου ο χρησμολόγος έβλεπε τα μελλούμενα σε θεία εικονική αποκάλυψη.

23) Το Μαντείο του Απόλλωνα στο Πτώο της Θήβας
Οι χρησμοί δίδονταν κυρίως στην Αιολική διάλεκτο.

24) Το Μαντείο του Κλάρου στον Κολοφώνα
Ιδρύθηκε από το ιερατείο των Δελφών και ήταν αφιερωμένο στον Κλάριο Απόλλωνα. Οι χρησμοί δίδονταν από ιερέα συγκεκριμένης οικογένειας, προ πάντως από τη Μίλητο.

25) Το Μαντείο της Ιερής Κώμης στο Μαίανδρο
Ήταν αφιερωμένο στην Άρτεμη.

26) Το Μαντείο στα Πάταρα της Λυκίας
Το μαντείο ήταν αφιερωμένο στον Πατάρεω Απόλλωνα. Ο Πάταρος ήταν υιός του Απόλλωνα. Χρησμοί δίδονταν μόνο το Χειμώνα, γιατί το καλοκαίρι ο θεός χρησμοδοτούσε στην Δήλο. Για να δώσει χρησμό, η προφήτισσα περνούσε όλη τη νύχτα στο ναό, περιμένοντας την έμπνευση.

27) Το Μαντείο του Άρη στη Θράκη

28) Το Μαντείο του Πάνα στη Λυκόσουρα της Αρκαδίας

29) Το Μαντείο της Αφροδίτης στην Πάφο
Εδραζόταν στον τοπικό ναό της Αφροδίτης.

30) Το Μαντείο της Αθηνάς στις Μυκήνες

31) Το Μαντείο της Τιθορέας στη Φωκίδα

32) Το Μαντείο στην Τελμησσό της Λυκίας
Επρόκειτο για ονειρομαντείο, το οποίο συμβουλεύτηκαν τόσο ο Μέγας Αλέξανδρος όσο και ο Κροίσος.

33) Το Μαντείο της Άρτεμης στην Κολχίδα

34) Το Μαντείο στην Ιεράπολη
Η Ιεράπολη χτίστηκε στην Συρία, στη συμβολή των ποταμών Σαγιούρ και Ευφράτη.

35) Το Μαντείο στις Θαλάμες της Λακωνίας
Αποτελούσε ονειρομαντείο.

36) Το Μαντείο στις Φάρες της Αχαΐας
Εκεί υπήρχε άγαλμα του Ερμή, και όποιος ήθελε την συμβουλή του θεού, πήγαινε το βράδυ και άναβε την εστία εμπρός του αγάλματος. Έπειτα, με βουλωμένα τα αυτιά του πήγαινε να ρωτήσει κρυφά στο αυτί τον θεό και όταν έβγαινε έξω τα ξεβούλωνε και η πρώτη φωνή που θα άκουγε αυτή θα ήταν και η απάντηση του μαντείου.

37) Το Μαντείο της Δήμητρας στην Πάτρα
Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στο ιερό υπήρχε πηγή όπου κατεβάζανε ένα καθρέφτη που είχαν δέσει με σκοινί, χωρίς να βουτηχτεί στο νερό. Στη συνέχεια ακολουθούσαν προσευχές και καύση θυμιαμάτων. Στο τέλος κοιτάζανε τον καθρέφτη, επιδιδόμενοι σε κατοπτρομαντεία.

38) Το Μαντείο του Κάλχαντα στη Δαυνία της νοτίου Ιταλίας
Ο προσκυνητής που ζητούσε χρησμό έπρεπε να θυσιάσει μαύρο κριάρι και να κοιμηθεί τυλιγμένος στο δέρμα του.

39) Το Μαντείο του Φρίξου στην Ιβηρία, κοντά στον Καύκασο

Τέλος, να αναφερθεί ότι στην αρχαιότητα υπήρχαν και Νεκρομαντεία ή Νεκυομαντεία ή Ψυχομαντεία, όπου οι χρησμοί δίδονταν κατόπιν θυσιών στους υποχθόνιους θεούς και στις ψυχές των νεκρών.

Η ιεραρχία σε μια αγέλη λύκων.

<Η φωτογραφία δείχνει την ιεραρχία σε μια αγέλη λύκων.

Οι τρεις πρώτοι λύκοι είναι οι πιο αδύναμοι και άρρωστοι. Αυτοί που ρυθμίζουν το βάδισμα. Αν αντιστραφεί η σειρά, θα μείνουν πίσω θα χαθούν. Στην περίπτωση ενέδρας, είναι οι πρώτοι που θα χαθούν. Πηγαίνοντας μπροστά, ανοίγουν το δρόμο μέσα στο χιόνι και το πατικώνουν.

Πίσω τους ακολουθούν πέντε ισχυροί λύκοι σχηματίζουν την πρωτοπορία, ενώ στη μέση, είναι ο πλούτος της αγέλης, 11 θηλυκές, στη συνέχεια, άλλοι πέντε λύκοι σχηματίζουν τα μετόπισθεν.

Και τελευταίος, σχεδόν απομονωμένος από την αγέλη, είναι ο αρχηγός-ηγέτης, θα πρέπει να επιτηρεί την αγέλη, να την ελέγχει άμεσα, να συντονίζει και να δίνει τις απαραίτητες εντολές.

Πρέπει να έχει κανείς χάος μέσα του για να μπορέσει να γεννήσει ένα αστέρι που χορεύει.

Πρέπει να έχει κανείς χάος μέσα του για να μπορέσει να γεννήσει ένα αστέρι που χορεύει. Φρίντριχ Νίτσε

Και λοιπόν πρώτα από όλα το Χάος γεννήθηκε και μετά
η πλατύστερνη Γαία, η αιώνια και ασφαλής έδρα των πάντων
και ο σκοτεινός Τάρταρος

σε μια τρύπα στα έγκατα της απλωμένης γης 
και ο Έρως, ο πιο όμορφος ανάμεσα στους Αθάνατους Θεούς 
που τα μέλη παραλύει σε Θεούς και σε ανθρώπους
που υποτάσσει τα στήθη, το μυαλό και τη σύνεση.
… μας λέει ο Ησίοδος στην Θεογονία: ”Πριν από κάθε άλλο ήταν το Χάος.”

“...Βάλε το Χάος στην ζωή σου, μόνιμα, όχι περιστασιακά και άσε το εκεί, να βάλει Τάξη. Θα ξαφνιαστείς με τα αποτελέσματα που θα έχεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται και νοιώθουν τρόμο για τις χαώδης, άτακτες εκτός ελέγχου (!) καταστάσεις. Θεωρούν πως, η Θεωρία του Χάους έχει να κάνει με την αταξία και τον μη έλεγχο. Φυσικά, αυτό είναι πέρα για πέρα πλασματικό. Στην πραγματικότητα, ..η Θεωρία του Χάους πραγματεύεται την Αρμονία, την Ευρυθμία, την Δημιουργία και μεταφορικά την Τάξη. Πιο συγκεκριμένα, τη βαθύτερη έννοια της Δημιουργικής Αρμονίας....”

Ευγνωμονώ!

Το άτομο που έγινα, το οφείλω στους ανθρώπους που γνώρισα. Τους ευγνωμονώ γι αυτό.

Γνώρισα τους γονείς μου, που μου έδωσαν την αγάπη και μου δίδαξαν τη δύναμη. Μου έδωσαν όμως και τα όριά μου και τα περιοριστικά πιστεύω που με προσδιόρισαν ως προσωπικότητα. Έμαθα έτσι τους τοίχους που έπρεπε να ρίξω στη ζωή μου χρησιμοποιώντας τα όπλα που μου χάρισαν. Τους ευγνωμονώ γι αυτό.

Γνώρισα τους φίλους μου, που μου έδωσαν τη ζεστασιά της αποδοχής τους, αλλά και την προδοσία του ψεύτικου χαμόγελου και με βοήθησαν έτσι να γνωρίσω τον εαυτό μου. Τους ευγνωμονώ γι αυτό.

Γνώρισα τα ταίρια μου που με μύησαν στον έρωτα, αλλά και στο θάνατο της καρδιάς και έτσι έμαθα να αγαπώ τον εαυτό μου. Τους ευγνωμονώ γι αυτό.

Γνώρισα τους συναδέλφους μου που ήπιαμε, γελάσαμε, βάλαμε πλάτη ο ένας στον άλλο, αλλά και με μαχαίρωσαν πισώπλατα στη δύσκολη στιγμή και έτσι έμαθα τους ανθρώπους. Τους ευγνωμονώ γι αυτό.

Γνώρισα τον περαστικό, τον συνοδοιπόρο, το γείτονα, τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας και κάναμε γλέντια τρελά και μετά δεν ξαναβρεθήκαμε ποτέ και έτσι έμαθα να εκτιμώ την κάθε μου στιγμή γιατί δεν θα ξανάρθει ίδια ποτέ. Τους ευγνωμονώ γι αυτό.

Αυτή η πορεία μου, μέσα από ανθρώπους και γεγονότα, μου έμαθε πως:
Και αν με χτυπάνε συνεχώς γι αυτό που θέλω, εγώ θα κοιτάζω τον προορισμό μου. Και αν δεν με αγαπούν έτσι όπως είμαι, εγώ θα τους συγχωρώ, επειδή αυτό είμαι. Και αν δεν με θέλουν γι αυτό που κάνω, εγώ θα συνεχίζω, επειδή είναι δικό μου το όνειρο. Και αν μου κλείνουν την πόρτα και δεν με ακούν, εγώ αλλού θα διαλαλήσω το έργο μου. Και αν…, εμένα δεν θα με νοιάζει, γιατί εγώ είμαι ο αρχιτέκτονας του μέλλοντός μου, εγώ είμαι ο κληρονόμος αυτής της ζωής, εγώ ξέρω τι κάνει τα κύτταρά μου ευτυχισμένα και μόνο εγώ θα μετανιώσω στην τελευταία μου ανάσα αν έχω ζήσει τη ζωή των άλλων.

Γνώρισα και γνωρίζω συνέχεια ανθρώπους και έτσι μαθαίνω εμένα, γιατί αυτά που μου κάνανε τα κάνω και εγώ. Σας ευγνωμονώ γι αυτό.

Η ορφική αναζήτηση του κρυμμένου θεού

Σας έχει συμβεί να αισθανθείτε πως έχετε δύο εαυτούς που δεν τα βρίσκουν μεταξύ τους; Πως οι σαρκικές επιθυμίες σας δεν αφήνουν τον πνευματικό άνθρωπο μέσα σας να εξελιχθεί; Μήπως υπάρχουν μέσα μας στοιχεία που οι ανάγκες του σώματος καταπνίγουν;

 Πολλές χιλιάδες χρόνια πριν, στη Θράκη έζησε ο πρώτος άνθρωπος που παρουσίασε μία εξήγηση για την μάχη ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα. Ήταν ο Ορφέας, ο ιδρυτής μίας θρησκευτικής κίνησης που φέρει το όνομά του. Ο ορφισμός είναι η απαρχή κάθε μυστικιστικής θεωρίας που αναπτύχθηκε στη συνέχεια, αλλά και η πηγή από την οποία ο Χριστιανισμός άντλησε τα περισσότερα δόγματά του.

 Υπολογίζεται πως τον 6ο αι. π.κ.χ υπήρχαν σαράντα περίπου έργα σχετικά με την ορφική θεολογία, αλλά δυστυχώς ελάχιστα από αυτά έχουν φτάσει ως εμάς, από μεταγενέστερες συλλογές. Πολλές πληροφορίες για τους ορφικούς διέσωσαν οι πυθαγόρειοι, που υιοθέτησαν σε γενικές γραμμές τις απόψεις τους. Οι Ορφικοί Ύμνοι είναι ένα από τα διασωθέντα κείμενα και περιλαμβάνει προσευχές κι επικλήσεις στους θεούς. Στα ιερά Μυστήρια, όπως τα Ελευσίνια, οι πιστοί συμμετείχαν σε μία θεατρική αναπαράσταση των μύθων που σχετίζονται με τη δράση και τις ιδιότητες των θεών. Με τον τρόπο αυτό, ο μύστης οδηγείται στην ανακάλυψη της κρυμμένης αλήθειας για τη ζωή και τον θάνατο.

 Κάθε τέτοιος μύθος συμβολίζει μίαν κρυμμένη αλήθεια, η οποία αποκαλύπτεται κατά τη διάρκεια της θεατρικής αναπαράστασης. Ο μύστης ανακαλύπτει τις φάσεις της δημιουργίας του υλικού κόσμου μέσα από τις γενεαλογίες των θεών και τους κοσμογονικούς μύθους. Κάθε θεότητα συμβολίζει την κατάσταση ενός υλικού σώματος ή τις δυνάμεις που απορρέουν απ’ αυτό. Όταν συμμετέχει ο μύστης σε ένα δράμα που περιγράφει το ερωτικό ζευγάρωμα των θεών, οραματίζεται την ένωση των δυνάμεων της φύσης που δημιουργούν κάτι νέο. Κάθε ερωμένη του άτακτου Δία είναι απλώς μία ιδιότητα της πρώτης αρχής και τα παιδιά που αποκτά μαζί τους είναι οι δυνάμεις που απορρέουν από αυτήν την ιδιότητα. Και όταν μετέχει ο πιστός στην αναπαράσταση την στιγμής κατά την οποία ο Κρόνος ακρωτηριάζει τον πατέρα του Ουρανό, βιώνει το τέλος μιας φάσης της δημιουργίας και την αρχή μίας νέας. Στους μύθους κάθε νέα τάξη θεών νικά εκείνη από την οποία είχε προέλθει, επειδή οι παλαιοί και οι νέοι θεοί αποτελούν έκφραση των ιδίων αρχών σε άλλη φάση εξέλιξης του κόσμου.

 Σύμφωνα με κοσμογονικό μύθο των ορφικών, ο κόσμος γεννήθηκε όταν το «πρωταρχικό πυρ», ένα λαμπρό φως, ενεργοποίησε το υγρό στοιχείο. Ως αποτέλεσμα εμφανίζεται το αρχικό ωόν, και από αυτό η πρώτη αρχή του κόσμου. Αυτή η αρχή ονομάζεται Φάνης (από το φαίνομαι = εμφανίζομαι) και είναι μία και αδιαίρετη. Αν και δεν είναι πρόσωπο, στα ορφικά μυστήρια εμφανίζεται ως θεός Φάνης ή Έρως, στον οποίο εμπεριέχονται ταυτόχρονα το αρσενικό και το θηλυκό στοιχείο. Είναι αξιοπρόσεκτο πως για να εμφανιστεί η πρώτη αυτή αρχή, δεν ενήργησε κάποιος. Οι διεργασίες εκτυλίσσονται φυσικά, χωρίς κάποια θεϊκή ή άλλη επέμβαση.

 Η κεντρική θεότητα στην ορφική λατρεία είναι ο Διόνυσος -Βάκχος, ο θεός που πεθαίνει και ανασταίνεται όπως η ανθρώπινη ψυχή. Δεν είναι τυχαίο πως όλα τα Μυστήρια της αρχαιότητας (Ελευσίνια, Ορφικά, Βακχικά, της Σαμοθράκης κ.ά) συνδέονται με αυτόν και την θεά Δήμητρα ή την Περσεφόνη, τις θεές του Κάτω Κόσμου. Οι μύστες δεσμεύονταν με βαρύ όρκο να μην αποκαλύψουν ποτέ όσα γίνονταν στις τελετές αυτές, και αυτός είναι ο λόγος που έχουμε τόσο λίγες πληροφορίες γι’ αυτά. Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως ο μύστης εκπαιδευόταν στα ιερά γράμματα και στον αποσυμβολισμό των μύθων. Δεσμευόταν επίσης να χρησιμοποιήσει τη γνώση που θ’ αποκτήσει προς όφελος δικό του και της ανθρωπότητας.

 Η φυλακισμένη ψυχή
«Ότι βλέπουμε όταν είμαστε ξυπνητοί είναι θάνατος και ό, τι βλέπουμε όταν κοιμόμαστε είναι όνειρο», έλεγε ο Πυθαγόρας, εξηγώντας την ορφική πεποίθηση πως αυτό που ζούμε στον υλικό κόσμο δεν είναι αληθινή ζωή. Και όσο η ψυχή είναι εγκλωβισμένη στην ύλη, αληθινή ζωή δεν υπάρχει είτε ζει το σώμα είτε έχε πεθάνει.

 Το πώς βρέθηκε η ψυχή σε αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση περιγράφεται στον μύθο του Διονύσου, που ονομάζεται και Ζαγρεύς. Ήταν γιος του Δία και της Περσεφόνης και ο Δίας τον προόριζε για διάδοχό του και κυρίαρχο του κόσμου. Για να τον προφυλάξει από την Ήρα, τον εμπιστεύθηκε στον Απόλλωνα και τους Κουρήτες, οι οποίοι τον έκρυψαν στα δάση του Παρνασσού. Ωστόσο, η Ήρα, πάντα αντιπαθούσε τα νόθα παιδιά του συζύγου της, έπεισε τους Τιτάνες να το σκοτώσουν. Εκείνοι μεταμφιέστηκαν βάφοντας τα πρόσωπά τους με γύψο, παραπλάνησαν τον Διόνυσο με διάφορα παιχνίδια και τελικά τον σκότωσαν. Στη συνέχεια, τον διαμέλισαν σε επτά κομμάτια, τον μαγείρεψαν και τον έφαγαν. Ο Δίας, οργισμένος, τους κατακεραύνωσε, κι έτσι δημιουργήθηκε ο άνθρωπος: Η φωτιά του κεραυνού και το αίμα των Τιτάνων αναμίχθηκε με το χώμα, και αυτή ήταν η πρώτη ύλη του ανθρώπου.

Εν τω μεταξύ, η θεά Αθηνά πρόλαβε και άρπαξε την καρδιά του Διονύσου και την παρέδωσε στον Δία. Εκείνος έφτιαξε με αυτήν ένα φίλτρο και το έδωσε στην αγαπημένη του Σεμέλη να το πιεί. Έτσι συνέλαβε κι έφερε στον κόσμο τον Νεώτερο Διόνυσο, αυτόν που λατρεύεται κατά τους κλασικούς χρόνους. Σε αυτόν ανατέθηκε να απελευθερώσει τις ανθρώπινες ψυχές από τα τιτανικά τους στοιχεία.

 Για να καθαριστεί από τα τιτανικά της στοιχεία η ψυχή έρχεται κι επανέρχεται σε διάφορα σώματα προσπαθώντας να υπερβεί τα εμπόδια που θέτει η σάρκα και να ενωθεί με τον Διόνυσο. Κάθε φορά όμως διαπράττει κάποιες αστοχίες και ο κύκλος της μετενσάρκωσης (τροχό το ονόμαζε ο Ορφέας) επαναλαμβάνεται μέχρι η ψυχή να απαλλαγεί εντελώς από τα υλικά – τιτανικά στοιχεία και να ταυτιστεί απολύτως με τα πνευματικά – διονυσιακά.

 Αυτές τις ιερές αλήθειες ανακάλυπταν κατά τη διάρκεια της μύησης στα Μυστήρια και μόνο εκεί. Οι ασεβείς και οι αδιάφοροι δεν είχαν πρόσβαση σε αυτές, ούτε εκείνοι που έμεναν ικανοποιημένοι με την τυπική, καθιερωμένη λατρεία των θεών. Μόνο με τη συμμετοχή στα ιερά μυστήρια μπορούσε κάποιος να κατανοήσει τις κρυμμένες αυτές αλήθειες, περνώντας με επιτυχία τα τρία βασικά στάδια της μύησης: Να πετάξει το παλιό, να μεταβάλει τον εαυτό του και εισέλθει ως νέος άνθρωπος στη νέα κατάσταση.

 Ακολουθώντας το παράδειγμα του Ορφέα και του Πυθαγόρα, αιώνες αργότερα, ο Ιησούς μιλούσε ξεκάθαρα μόνο στους μαθητές του. Στο πλήθος μιλούσε μόνο με παραβολές, μεταφορές και παρομοιώσεις. Αλλά και τα στάδια της μύησης υιοθετήθηκαν από τη χριστιανική εκκλησία κι επιβιώνουν συντομευμένα στο μυστήριο του βαπτίσματος. Για τους ορφικούς όμως, η μύηση δεν ήταν το τέρμα της διαδρομής. Ήταν η έναρξη μίας πορείας που απαιτούσε αφοσίωση σε αυστηρούς κανόνες και συνεχή επαγρύπνηση.

Το μυστικό της καλής ζωής από τον «Γελαστό Φιλόσοφο»

DemocritusΠοιο είναι το σπουδαιότερο πράγμα στη ζωή; Τι αξίζει να επιδιώξουμε πάση θυσία; Μπορεί να είναι απλώς η ευθυμία;

 Μήπως είναι η αγάπη, η επιτυχία, ο πλούτος, η οικογένεια, η δόξα; Ο καθένας μπορεί να δώσει μία διαφορετική απάντηση σε αυτή την ερώτηση, γιατί βέβαια, για τον καθένα ίσως το σπουδαιότερο πράγμα να είναι κάτι διαφορετικό. Μήπως όμως υπάρχει κάτι που θα ταίριαζε με βεβαιότητα σε κάθε άνθρωπο;

 Έτσι ισχυριζόταν ο φιλόσοφος και επιστήμονας Δημόκριτος, ο οποίος έζησε από το 460 περ. έως το 370 Π.Κ.Χ.. Θα τον έχετε ίσως ακουστά για την ατομική του θεωρία, που ήταν πρωτοποριακή για την εποχή του. Τα σωματίδια της ύλης, όμως, δεν ήταν το μόνο που απασχολούσε τον Δημόκριτο. Στο ερώτημα που θέσαμε στην αρχή, ο Δημόκριτος απαντά «η ευθυμία», την οποία αξιολογεί ως το ύψιστο καλό.

 Πρώτ’ απ’ όλα, όπως όλοι γνωρίζουμε, κανείς δεν μπορεί να εργαστεί, να διασκεδάσει, να επιτύχει οτιδήποτε στη ζωή του, αν έχει καταβληθεί από άγχος. Γνωρίζουμε επίσης ότι το άγχος προκαλείται από την ανησυχία. Αν είσαι υπερβολικά φτωχός, ανησυχείς και αγχώνεσαι προσπαθώντας να βρεις τρόπους να επιβιώσεις. Αλλά ακόμα και αν έχεις όλα τα αγαθά του κόσμου, μπορεί να πέσεις στην παγίδα της απληστίας και να ανησυχείς καθημερινά μήπως τα χάσεις. Οι πολύ διάσημοι άνθρωποι ανησυχούν καθημερινά για τη διατήρηση της δόξας τους και αγχώνονται όταν εμφανιστεί κάποιος ικανότερος από αυτούς, κάποιος που μπορεί να τους πάρει τον «θρόνο». Και στις δύο αυτές περιπτώσεις η ευθυμία απουσιάζει από την ανθρώπινη ψυχή. Τότε, αναρωτιέται κανείς, πώς επιτυγχάνεται αυτή η γαλήνια κατάσταση ισορροπίας;

 Οτιδήποτε και αν κάνεις κάντο με μέτρο! Απόλαυσε το φαγητό, τον έρωτα, τον πλούτο, ό, τι μπορείς να αποκτήσεις, αλλά μην ξεχνάς πως η υπερβολή θα ταράξει την εσωτερική σου ισορροπία. Την άποψη αυτή υποστήριζαν και ο Πλάτων και αργότερα ο Αριστοτέλης, σε αντίθεση με κάποιους άλλους φιλοσόφους που προτίμησαν τα άκρα του άκρατου ηδονισμού ή της ασκητικής ζωής χωρίς καμία απόλαυση. Ο Δημόκριτος ισχυρίζεται πως εύθυμη, και άρα ευτυχισμένη, ψυχή είναι μόνο εκείνη που διατηρεί το μέτρο. Αλλά πώς γνωρίζει κανείς πότε έχει ξεπεράσει το μέτρο; «Όταν κάποιος νιώθει μεγάλη ένταση και ανησυχία, σημαίνει πως έχασε το μέτρο και έφτασε στην υπερβολή», λέει ο Δημόκριτος. Αν, λοιπόν, έχετε τόσες πολλές ανεκπλήρωτες επιθυμίες, ώστε να χάνετε τον ύπνο σας ή να βρίσκεστε σε συνεχή εκνευρισμό, περιορίστε τις και προσπαθήστε ν’ απολαμβάνετε περισσότερο εκείνα που ήδη έχετε.

 Κάθε φορά που περιορίζετε τις περιττές συγκινήσεις σε καταστάσεις υπερβολικής χαράς ή υπερβολικού πόνου, εκπαιδεύετε τον εαυτό σας προσαρμόζεται στις πραγματικές συνθήκες. Ο πόνος θα έρθει κάποια στιγμή για όλους· αντί να αναρωτιόμαστε «γιατί να συμβεί σε μένα αυτό», καλύτερα να αξιοποιήσουμε όση βοήθεια έχουμε για να τον αντιμετωπίσουμε. Και όταν έρθει η μεγάλη χαρά, ας μην υπερβάλουμε, σαν να πρόκειται να κρατήσει για πάντα. Γιατί όταν οι περιστάσεις αλλάξουν πάλι, δύσκολα θα αντέξουμε την μετάπτωση. Είναι αδύνατον να προσαρμόσουμε την πραγματικότητα στις προσδοκίες μας, μπορούμε όμως να πάρουμε την τύχη στα χέρια μας, λέει ο Δημόκριτος:
 «Οι άνθρωποι δημιούργησαν την εικόνα της Τύχης για να δικαιολογήσουν τη δική τους αβουλία. Διότι η τύχη ελάχιστα αντιμάχεται τον συνετό, αλλά η οξυδερκής προνοητικότητα εξομαλύνει τα περισσότερα προβλήματα της ζωής».

 Φυσικά, τα προβλήματα που καλείται ο καθένας να αντιμετωπίσει διαφέρουν και οπωσδήποτε ο αγώνας προσαρμογής για κάποιους θα είναι πολύ δυσκολότερος απ’ όσο για άλλους. Το νόημα όμως είναι να επιτύχει ο καθένας, ανάλογα με τις περιστάσεις του, την καλύτερη δυνατή ισορροπία και να μην αφήνει την ευτυχία του έρμαιο στους εξωτερικούς παράγοντες. Γιατί αν το κάνει αυτό, τότε επάνω στα προβλήματα που ήδη έχει προσθέτει άλλο ένα: χάνει την ελευθερία του.

 Η επιχειρηματολογία του Δημόκριτου είναι ισχυρή και πειστική. Αυτό που πρωτίστως πρέπει κάποιος να επιδιώκει στη ζωή του είναι η ευθυμία, μία ευχάριστη, σταθερή κατάσταση ψυχής, η οποία του επιτρέπει να εξετάζει με προσοχή τις συνθήκες, να ελέγχει τις αντιδράσεις του όταν αλλάζουν οι περιστάσεις, να χαίρεται και να λυπάται με μέτρο, να είναι ο κύριος του εαυτού του, και άρα, ελεύθερος άνθρωπος που ξέρει ανά πάσα στιγμή τι κάνει και γιατί το κάνει.

 Ο ίδιος ο Δημόκριτος πάντως, φαίνεται πως ωφελήθηκε πολύ από αυτή τη μέθοδο. Ο «γελαστός φιλόσοφος», όπως τον αποκαλούσαν οι συμπολίτες του, εξέπληξε τον κόσμο με τις γνώσεις που απέκτησε στα μαθηματικά, στη γεωμετρία, στην αστρονομία, στην ιστορία κι ένα σωρό άλλα κράτησε το μυαλό τους ελεύθερο από τις αγκυλώσεις της θρησκείας και της πολιτικής. Ταξίδεψε σε όλες τις σπουδαίες πόλεις της Μ. Ασίας, επισκέφτηκε φυσικά την Αθήνα, ίδρυσε στην πατρίδα του, τα Άβδηρα της Θράκης, μία σπουδαία σχολή, έγραψε 70 έργα (δυστυχώς διασώθηκαν ελάχιστα μόνο αποσπάσματα) κι έζησε εκατό περίπου χρόνια!

Τι πρέπει να ξέρετε για εκείνους που προτιμούν το ψέμα από την αλήθεια

Για να έχει ένα θεατρικό έργο επιτυχία και να αγγίξει το κοινό, θα πρέπει να είναι αληθοφανές, αλλά όχι αληθινό. Αυτό γράφει ο Αριστοτέλης στην «Ποιητική» του. Η ψεύτικη ιστορία είναι γοητευτική, διασκεδαστική και λειτουργεί καταπραϋντικά στην ψυχολογική μας κατάσταση. Η αλήθεια μας αγριεύει.

 Υπάρχουν τα ψέματα που λέμε από ευγένεια ή από καλοσύνη. Μπορεί να πούμε «είσαι στις ομορφιές σου» σε κάποιον που είναι χάλια για να μην τον κάνουμε χειρότερα ή «θα γίνεις καλά, μη φοβάσαι» σ’ έναν ετοιμοθάνατο για να τον εμψυχώσουμε.

 Υπάρχουν κι εκείνα που λέμε για τον εαυτό μας (συχνά και στον εαυτό μας). Αυτά δεν τα λέμε τόσο για να δείχνουμε καλύτεροι από ό, τι είμαστε, αλλά κυρίως για να μην χαλάσουμε την εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς.

 Υπάρχουν όμως και αυτά που λέμε για να χειραγωγούμε τους άλλους. Ενώ τα δύο πρώτα τα ξεστομίζουμε σχεδόν αυτόματα, τούτα εδώ χρειάζονται σχέδιο και ταλέντο. Ο ψεύτης αυτού του είδους φροντίζει να γνωρίσει καλά το ακροατήριό του και να μάθει να το σερβίρει με τέχνη. Τότε μπορεί να πουλήσει οτιδήποτε σε σχεδόν σε οποιονδήποτε, είτε είναι πωλητής είτε πολιτικός.
Όσο πιο ανασφαλείς είμαστε, τόσο ευκολότερα πιστεύουμε στα ψέματα και γυρίζουμε την πλάτη στην αλήθεια.

Γιατί πιστεύει κάποιος τόσο εύκολα τα ψέματα;

Τον κολακεύουν και του αρέσει.
Η κολακεία είναι το μεγαλύτερο όπλο στα χέρια του ψεύτη. Λέει η πωλήτρια «με το σώμα που έχετε, δεν υπάρχει ρούχο που να μην δείχνει υπέροχο επάνω σας». Η πελάτισσα θα ντραπεί να φύγει χωρίς να αγοράσει κάτι. Λέει ο υποψήφιος «ο ελληνικός λαός είναι έξυπνος, έντιμος και ξέρει να αγωνίζεται για το δίκιο του», και ο ψηφοφόρος ψωνίζει με κλειστά τα μάτια. Ύστερα του σερβίρει ό, τι ψέμα να’ ναι και ο ψηφοφόρος το πιστεύει. Διότι, εκείνος που κατάλαβε πόσο έξυπνος και σπουδαίος είναι, δεν μπορεί να λέει ψέματα. Από εκεί και πέρα θα πιστέψει οτιδήποτε τον κάνει να αισθάνεται καλά.

Είναι άσχετος.
Όταν η κυβέρνηση ισχυρίζεται π.χ πως θα εξοικονομήσει 50 δις. από τη φορολόγηση των πλουσίων, θα πρέπει να γνωρίζεις
Α. πόσα ακριβώς είναι τα 50 δις.
Β. ποιον θεωρεί πλούσιο.
Αν δεν έχεις την παραμικρή ιδέα για το πόσα χρήματα ξοδεύει το κράτος για τη μία ή την άλλη δουλειά, δεν έχεις ιδέα αν το ποσό αυτό είναι μικρό ή μεγάλο. Δεν σου λέει ποιους θεωρεί πλούσιους, αλλά σε διαβεβαιώνει ότι φορολογώντας τους θα μαζέψει αυτό το ποσό. Αυτός που δεν γνωρίζει από στατιστικές, ποσοστά και μεγέθη κρατικού προϋπολογισμού, δεν δυσκολεύεται να το πιστέψει.

Επειδή το είπε κάποιος που εμπιστεύεται.
Αν μία είδηση δημοσιευτεί στον διεθνή τύπο με έναν τρόπο και στον ελληνικό τύπο με έναν άλλο, πιστεύει τους «δικούς του». Αν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε μία δεξιά και μία αριστερή εφημερίδα, πιστεύουμε εκείνη που εκφράζει τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Αν, λοιπόν, λέει ο πρωθυπουργός της Ελλάδας πως είμαστε εντάξει με τις υποχρεώσεις μας προς τους δανειστές μας, αλλά οι ηγέτες των άλλων χωρών λένε πως δεν είμαστε, μαντέψτε ποιον θα πιστέψει ο Έλληνας πολίτης!
Ύστερα είναι και οι αυθεντίες. Εκείνοι των οποίων τη γνώμη εκτιμούν ιδιαίτερα. Αυτός που ήταν στο Πολυτεχνείο, που έκανε εξορία, που έχει γράψει βιβλία, που είναι απόστρατος αξιωματικός… αυτός είπε ότι οι ξένοι μισούν την Ελλάδα και θέλουν να την καταστρέψουν. Θα έλεγε ποτέ ψέματα ένας τέτοιος σοβαρός άνθρωπος;
Για κακή μας τύχη, εδώ εμπίπτουν και οι πάσης φύσεως σελέμπριτις. Αν του πει ο περιπτεράς της γειτονιάς του πως κάποιος τον παρακολουθεί, θα τον πει παρανοϊκό. Αν πει ένας καλλιτέχνης (του εντέχνου κατά προτίμηση) ή η πρωινή ξανθιά της καρδιάς του πως δύο πράσινα όντα με κεραίες φύτευαν πατάτες στον κήπο του/της, ε, αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει. Κι ακόμα χειρότερα, για πολλούς και το πιο εξόφθαλμο ψέμα μοιάζει αληθινό αν το «είπαν στις ειδήσεις».

Τρέμει την αλήθεια.
Όσο εύπιστος και αν είναι κάποιος, έρχονται στιγμές που μέσα του γεννιούνται υποψίες. Ειδικά όταν ο ίδιος άνθρωπος τον κοροϊδέψει δεκάδες φορές. Όταν όμως του συμβεί αυτό, κάνει ό, τι περνά από το χέρι του για να αποδιώξει τις υποψίες. Γιατί;
Γιατί, αν αρχίσει να εξετάζει τα στοιχεία και τα επιχειρήματα, υπάρχει πιθανότητα να του αποδείξουν πως κακώς πίστευε αυτό το άτομο τόσο καιρό. Πως του έλεγε συνεχώς ψέματα. Η διαχείριση αυτής της αποκάλυψης είναι μεγάλος μπελάς και το ξέρει. Ας πάνε, λοιπόν, στην ευχή οι ενδείξεις και οι αποδείξεις. Δεν θέλει να ζήσει τη δυσάρεστη κατάσταση της διάψευσης των προσδοκιών. Δεν θέλει να παραδεχτεί πως εξαπατήθηκε. Θα συνεχίσει να πιστεύει τον απατεώνα. Ακριβώς όπως μία γυναίκα που εξαρτάται οικονομικά από τον σύζυγό της, θα πιστεύει κάθε φορά πως ο άντρας της ήταν σε επαγγελματική συνάντηση και δεν θα βλέπει τα κοκκινάδια στα ρούχα του.

Ακούει αυτό που θέλει ν’ ακούσει.
Αυτός που συνήθισε να ζει με τα επιδόματα και τις επιδοτήσεις του κράτους, θα πιστέψει κάθε πληροφορία που επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα αυτών των επιδομάτων και επιδοτήσεων. Κάθε είδηση που θα θέτει σε αμφισβήτηση αυτό το μοντέλο εξάρτησης, δεν την βλέπει καθόλου. Αν τον αναγκάσεις να την δει, θα αμφισβητήσει την πηγή ή θα προβάλει το ατράνταχτο επιχείρημα «γιατί, τα άλλα μοντέλα είναι καλύτερα;». Η αντίδραση αυτή οφείλεται στην ανάγκη να αποδιώξει τον πόνο που του προκαλεί η διανοητική ένταση. Νιώθει ασφαλής με τις πεποιθήσεις που ήδη έχει και, αν του ρίξεις τα τείχη που τον προστατεύουν, θα τρελαθεί. Γι’ αυτό δεν θα σε αφήσει να τα ρίξεις.

Έχει η αλήθεια πιθανότητες να νικήσει;
Οι άνθρωποι που επικαλούνται τον ορθολογισμό πέφτουν επίσης στην παγίδα ενός άλλου ψέματος. Νομίζουν πως με την παρουσίαση λογικών επιχειρημάτων θα πείσουν αυτόν που έχει πλανηθεί. Η αλήθεια είναι πως, αν δεν λάβετε υπόψιν σας τους ψυχολογικούς παράγοντες που αναφέρθηκαν παραπάνω, δεν θα πείσετε ποτέ κανέναν.

  Για να έχετε πιθανότητες να καταρρίψετε δημοφιλείς μύθους, να θυμάστε:

1. Ξεριζώνοντας έναν μύθο, αφήνετε στην ψυχή του πιστού ένα τρομακτικό κενό, το οποίο πρέπει να αναπληρώσετε. Δεν μπορείς απλώς να πάρεις από το μωρό την αγαπημένη του κουβέρτα. Χρειάζεται να το παρηγορείς με άλλους τρόπους μέχρι να μάθει να κοιμάται χωρίς αυτήν.
2. Όσο χλευάζετε τον μύθο του και τον κατακρίνετε για την ευπιστία του, τόσο εκείνος προσκολλάται στο παραμύθι του. Μιλήστε του για την αξία της αλήθειας σας και όχι για τη γελοιότητα του μύθου του.
3. Μιλήστε απλά, κατανοητά και με λίγα λόγια. Όσο πιο πολύ μιλάτε τόσο περισσότερο εκείνος φοβάται πως προσπαθείτε να τον εξαπατήσετε.
4. Θα χρειαστεί να επαναλάβετε το επιχείρημά σας πολλές φορές. Την πρώτη φορά δεν θα το ακούσει καθόλου. Τη δεύτερη θα συγκρατήσει μία ή λέξεις που του έκαναν εντύπωση. Εσείς θα λέτε «μα τα ίδια λέγαμε και χτες», κι εκείνος θα νομίζει ότι τον κοροϊδεύετε.
5. Όσο πιο τερατώδες είναι το ψέμα που έχει καταπιεί τόσο πιο δύσκολα θα τον πείσετε πως είναι ψέμα. Η αλήθεια έχει χίλια καλά, αλλά δεν έχει τη γοητεία μίας συνωμοσίας, δεν πουλάει ελπίδα και χρειάζεται δουλειά για να γίνει κατανοητή.

Να ζήσω, φώναξες, μα δε σε κατάλαβε κανείς…

Ξόδεψες τόσους ήλιους, κανέναν δεν καλωσόρισαν.

Σε κάθε σου απόπειρα έκλειναν βιαστικά τις πόρτες και τα παράθυρα, γιατί στο σκοτάδι ζούσαν με ασφάλεια. Είναι αμαρτία σου είπαν, να βλέπεις στο φως, να ζεις στο φως, σβήσε το φως. Κι εσύ τους άκουσες, φοβήθηκες την καταδίκη τους κι έκρυψες τους ήλιους σου πίσω από τις κουρτίνες, κάτω από τα μαξιλάρια, μέσα στα ντουλάπια, ανάμεσα σε μια στοίβα γεμάτη ενοχές και μετάνοιες.

Ήθελες να ανέβεις ψηλά, δεν σε άφησαν να πετάξεις.

Τους ενοχλούσε που είχες φτερά και μπορούσες να βγεις από τη φυλακή τους. Εμείς εδώ έχουμε μόνο πόδια, δήλωσαν. Άλλα βαστάνε και σκάβουν με βαριά βήματα τη γη κι άλλα τρέχουν, μα δεν φτάνουν μακριά γιατί τσακίζονται. Βλέπεις, γερά είναι μονάχα τα πόδια που μένουν πίσω και ριζώνουν.

Φτερά, δεν υπάρχουν φτερά, αυτά είναι για τους φαντασμένους.

Κι έτσι πήρες μια μαύρη κλωστή, έδεσες τα φτερά σου όλο ντροπή και στάθηκες εκεί που σου υπέδειξαν, περιμένοντας να βγάλεις ρίζες.

Δίχως καν να σκεφτείς την πιθανότητα να τρέξεις.

Κάποτε αγάπησες, αλλά δεν ήτανε για σένα.

Είχε παρελθόν, ελαττώματα, δεν είχε πτυχία, χρήματα, προοπτικές. Ή και το αντίθετο, είχε μέλλον, διακρίσεις, οικογένεια με υψηλή θέση στην κοινωνία, γεννήθηκε με άστρο, εσύ είχες μόνο τον ήλιο, όχι στον ήλιο μοίρα. Ήταν ο άνεμος, ήσουν φτερό στον άνεμο.

Η λογική όρισε ο κόσμος να είναι αυτός που θα ενώνει, ο κόσμος να χωρίζει.

Τα στερεότυπα αποφάσισαν να φιμώνονται οι καρδιές που έχουν φωνή και τολμούν να σηκώσουν κεφάλι. Δεν ήταν για σένα αυτή η αγάπη, είπαν, και ράγισες.

Ο χρόνος κυλούσε, σε μεγάλωνε η γνώμη του κόσμου, πίσω από κλειστές πόρτες, μέσα στα σκοτάδια, τα βήματά σου σέρνονταν, η καρδιά σου σκυφτή και τα φτερά σου μια καμπούρα στη πλάτη. Δεν θυμάσαι πότε ακριβώς, μπορεί να ήταν όταν διάβασες λόγια σαν κι αυτά, όταν άρχισαν οι ήλιοι σου να καίνε τις κρυψώνες, την ντροπή, τον φόβο, τις ενοχές.

Όταν κάποιος από εκείνους που ρίζωσαν στην αποδοχή του κόσμου, σου εκμυστηρεύτηκε πως όλα τα είχε, μα πεθύμησε να ζήσει.

Μπορεί να ήταν τότε που μια σταγόνα από τα όνειρα που έκλαιγε η ψυχή σου, ξεχείλισε το ποτήρι και προσπάθησες να την καταπιείς όπως έκανες κι άλλες φορές, μα δεν κατέβαινε άλλη πίκρα.

Έτρεξες στις κρυψώνες σου, πήρες τους ήλιους σου αγκαλιά και αποφάσισες να τους μοιράζεσαι με εκείνους που δεν φοβούνται το φως.

Στάθηκες στο κέντρο του κόσμου, πήρες βαθιά αναπνοή, τέντωσες τα χέρια ψηλά στον ουρανό, η κλωστή έσπασε και δυο μεγάλα φτερά απλώθηκαν γύρω σου. Πού πηγαίνεις, ρώτησαν απορημένοι εκείνοι που πριν φάνταζαν μεγάλοι κι όμως τώρα δεν ήταν παρά ψιλές κουκκίδες στο χάρτη.

Να ζήσω, φώναξες, μα δεν κατάλαβαν τι εννοούσες.

Πώς είναι να βιώνεις το Σύνδρομο Βurnout;

Ο όρος burnout, αποδίδεται συνήθως στα ελληνικά με τις λέξεις «εξαντλημένος/η» ή «εξουθενωμένος/η» και εκφράζει την ψυχοσωματική καταπόνηση του εργαζόμενου και την εξάντληση όλων των προσωπικών ψυχικών του αποθεμάτων κατά την προσπάθεια προσαρμογής του στις καθημερινές δυσκολίες που σχετίζονται με την επαγγελματική του δραστηριότητα.

   Επιπλέον, ο όρος burnout περιγράφει την καθημερινή δυσφορία και ευερεθιστότητα, την καταβολή δυνάμεων, το αίσθημα «κενού», την αίσθηση απογοήτευσης και ανικανότητας πολλών εργαζόμενων και ιδιαίτερα εκείνων που απασχολούνται στις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας(helping professions).

  Το σύνδρομο του burnout χαρακτηρίζεται από: συναισθηματική εξάντληση, που αναφέρεται στην αίσθηση συνεχούς έντασης και συναισθηματικής αποξένωσης στις διαπροσωπικές σχέσεις των εργαζόμενων αποπροσωποποίηση, που ταυτίζεται με την αρνητική και αγενή πολλές φορές συμπεριφορά κατά τη συναναστροφή με άτομα που ζητούν και αποδέχονται τις επαγγελματικές τους υπηρεσίες και φροντίδες και τέλος, αίσθημα μειωμένων προσωπικών επιτευγμάτων, που εκδηλώνεται κατά τη συνεργασία με άλλους με την πεποίθηση ότι η ικανότητα και η επιθυμία τους για επιτυχία μειώνονται συνεχώς.

    "Δεν ήμουν σίγουρη για το ποια είμαι και τι θέλω να κάνω. Δεν έμοιαζε και δεν έβρισκα τίποτα που αν με ενδιαφέρει και αυτό ήταν το πιο τρομακτικό και περίεργο σκέλος της περιόδου εκείνης"
Πριν από μερικά χρόνια, έχοντας αναρριχηθεί γρήγορα στο χώρο των μέσων ενημέρωσης και ενώ ήταν μια υψηλά αμειβόμενη δημοσιογράφος, η Glynnis MacNicol παραιτήθηκε. Και τότε, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δεν έκανε απολύτως τίποτα. Κυριολεκτικά τίποτα...

   Όταν αποφάσισε να βγει από το σπίτι της και να αρχίσει πάλι να συναντά κόσμο σε εκδηλώσεις και events, οι γνωστοί που είχαν καιρό να τη συναντήσουν την ρωτούσαν τι έκανε εκείνη την περίοδο. "Τους απαντούσα πως δεν έκανα απολύτως τίποτα, έκανα ένα βήμα πίσω και έβλεπα την ανησυχία να τους κυριεύει. Ήταν πραγματικά ενδιαφέρον να δει κανείς το πόσο αδύναμοι είναι οι άνθρωποι στο να διαχειριστούν κάποιον χωρίς καθόλου φιλοδοξίες. Έμοιαζε σαν να τους καλώ στην κηδεία μου" αναφέρει η Glynnis στην εξομολόγησή της στο περιοδικό Elle το οποίο επιχειρεί να μεταφέρει την εμπειρία της με το σύνδρομο burnout.

  "Κανονικά θα έπρεπε και εγώ να ανησυχώ, βλέποντας τους τραπεζικούς μου λογαριασμούς να συρρικνώνονται. Κάθε φορά που αποφάσιζα πως έπρεπε να ψάξω για μια νέα δουλειά, η ιδέα του να περνάω όλη τη μέρα μου στο διαδίκτυο, δέσμια ενός κύκλου και να καταλήγω να κοιμάμαι και να ξυπνάω με το Blackberry στο χέρι, έμοιαζε πραγματικά όλο και πιο απαίσια."

   Η Glynnis MacNicol συνέχιζε να μην κάνει τίποτα και να απορρίπτει σημαντικές προτάσεις για δουλειά. Καθόταν κλεισμένη στο σπίτι, έβλεπε επαναλήψεις παλιών σίριαλ και παρέμενε μακριά από τον υπολογιστή. Στη συνέχεια της εξομολόγησης περιγράφει πώς είχε αρχίσει να αναρωτιέται για τον ίδιο της τον εαυτό: "Δεν ήμουν σίγουρη για το ποια είμαι και τι θέλω να κάνω. Δεν έμοιαζε και δεν έβρισκα τίποτα που αν με ενδιαφέρει και αυτό ήταν το πιο τρομακτικό και περίεργο σκέλος της περιόδου εκείνης. Ήμουν αυτοδύναμη οικονομικά από μικρή ηλικία και είχα πάντα αντίληψη της οικονομικής πραγματικότητας. Ήταν αδύνατον να βρω τις δυνάμεις και τα κίνητρα που θα με έκαναν και πάλι δραστήρια."

  Ήμουν θύμα ενός σοβαρού burnout το οποίο αποδείχτηκε πως δεν είναι εξάντληση, πλήξη ή ανάγκη από διακοπές, αλλά ένα πακέτο όλων αυτών, συν μια αίσθηση που θυμίζει λοβοτομή, δέκα φορές πιο ισχυρό.

   "To Burnout συμβαίνει όταν έχετε βιώσει χρόνιο στρες για τόσο πολύ καιρό που το σώμα σας και τη συναισθηματική σας νοημοσύνη αδρανοποιούνται και λειτουργούν σε κατάσταση επιβίωσης," λέει η Δρ Sara Denning, κλινική ψυχολόγος με έδρα το Μανχάταν, που ειδικεύεται στην αντιμετώπιση στρες και άγχους.

   Η Glynnis αναφέρει πως προτεραιότητά της ήταν η δουλειά. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, αγανακτούσε από οτιδήποτε την έκανε να χάνει χρόνο εργασίας συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων που της ζητούσαν απλά να βγει για δείπνο. H εξομολόγησή της καταλήγει να ρίχνει ένα μεγάλο ανάθεμα στην τεχνολογία και την εξάρτηση της νέας γενιάς των εργαζομένων, αλλά και την διαθεσιμότητα που έχει προκαλέσει αυτή ως προς την τήρηση του ωραρίου.

     Υπάρχουν αυξανόμενες περιπτώσεις burnout για τους κάτω των τριάντα, οι οποίοι δεν έχουν γνωρίσει ποτέ μια ψηφιακά ανεξάρτητη ενήλικη ζωή.

 Εάν υποφέρετε από burn out, είναι πιθανό να βιώνετε Διαρκή κούραση κι αίσθηση εξουθένωσης
Την αίσθηση ότι «σέρνετε» τον εαυτό σας στη δουλειά Αναβλητικότητα για πράγματα που πρέπει να κάνετε Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (ίσως αρρωσταίνετε συχνά) Αλλαγές στην όρεξή σας καθώς και στον ύπνο Διάφορους σωματικούς πόνους όπως μυικούς πόνους ή πονοκεφάλους Αίσθηση αποτυχίας και αυτο-αμφισβήτησης Τάση να αποσύρεστε και να περνάτε ώρα μόνοι Απώλεια ελπίδων και αίσθηση ότι είστε παγιδευμένοι Κυνισμό κι ολοένα αυξανόμενες αρνητικές σκέψεις Υπερκριτικότητα κι εκνευρισμό με τους συναδέλφους ή τους πελάτες σας Την τάση να χρησιμοποιείτε το φαγητό, αλκοόλ ή άλλες ουσίες για να τα βγάλετε πέρα.

 Aπό τι προκαλείται το burn out ; Από εργασίες που είναι μονότονες, πληκτικές και δεν προκαλούν την πνευματική διέγερση που χρειάζεστε Υψηλές απαιτήσεις ή υπερβολικό φόρτο εργασίας Απουσία επιβράβευσης και αναγνώρισης για την καλή σας δουλειά Απουσία ελέγχου σε αποφάσεις που αφορούν τη δουλειά σας, π.χ βάρδιες, εργασιακά καθήκοντα. Δυσλειτουργικές εργασιακές σχέσεις, π.χ κάποιος υπονομεύει τη δουλειά σας ή σας κριτικάρει «πισώπλατα». Εργασία που δεν ταιριάζει με τις προτιμήσεις ή τα προσόντα σας.

 Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί Πρώτα απ'ολα, αναγνωρίστε ποιοί παράγοντες είναι εκείνοι που συντελούν στο burnout. Αυτό είναι το πρώτο βήμα που θα σας βοηθήσει να βρείτε τρόπους να αντιμετωπίσετε το ζήτημα. Εάν είναι δυνατό, συζητήστε το πρόβλημα σας καθώς και οποιαδήποτε πρόταση για αλλαγή έχετε με τον προϊστάμενο σας. Ίσως μπορείτε να διαπραγματευτείτε κάποια λύση. Αποφύγετε να δίνετε υπερβάλλουσα σημασία στη δουλειά σας. Η δουλειά θα έπρεπε είναι απλά ένα μέσο με το οποίο μπορείτε να απολαμβάνετε τη ζωή είτε επειδή σας δίνει οικονομική ανεξαρτησία είτε επειδή απολαμβάνετε το αντικείμενο της εργασίας σας. Όταν όμως θυσιάζετε πράγματα όπως την κοινωνική σας ζωή, την οικογένεια σας ή την ψυχική σας ηρεμία για χάρη της δουλειάς, ίσως θα ήταν χρήσιμο να αναθεωρήσετε τις προτεραιότητες σας.

Βρείτε αποτελεσματικότερους τρόπους διαχείρισης του χρόνου σας. Πολλοί αισθάνονται συνεχές άγχος στη δουλειά επειδή νιώθουν ότι έχουν πολλά πράγματα να κάνουν σε πολύ λίγο χρόνο. Θέστε μια λίστα προτεραιοτήτων και ακολουθήστε την . Δεν έχουν όλα τα εργασιακά καθήκοντα την ίδια προτεραιότητα. Αποφύγετε την απομόνωση και ζητείστε τη συμπαράσταση και υποστήριξη της οικογένειας σας, των φίλων, των συναδέλφων σας. Η ανθρώπινη επαφή είναι συχνά ικανή να ελαφρύνει αρνητικά συναισθήματα αλλά και να σας βοηθήσει να δείτε τα πράγματα από άλλη οπτική. Εάν τα πράγματα έχουν φτάσει σε κρίσιμο επίπεδο, προσφέρετε στον εαυτό σας χρόνο ξεκούρασης ή ανάπαυσης. Πάρτε άδεια από τη δουλειά σας για να ξεκουραστείτε και να φορτίσετε τις μπαταρίες σας. Η υγεία σας, είναι πολύ σημαντικότερη από τη δουλειά σας και για να είστε αποτελεσματικοί στη δουλειά , πρέπει πρώτα απ'ολα να είστε υγιείς.

Πρωτότυπο πρόγραμμα Ελεφάντων και Μελισσών!

Οι αγρότες στην Αφρική είχαν πολύ μεγάλο πρόβλημα με τους ελέφαντες που έμπαιναν στα χωράφια και κατέστρεφαν τη σοδειά τους, όμως αυτό λύθηκε χάρη στην εξυπνάδα μιας ζωολόγου που σκέφτηκε και εφάρμοσε το περίφημο Πρόγραμμα Ελεφάντων και Μελισσών. Τι είναι αυτό; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή… Οι αγρότες σκέφτηκαν να αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις φτιάχνοντας φράχτες στα χωράφια αλλά αυτό είχε ως αποτέλεσμα να τραυματίζονται οι ελέφαντες και οι ίδιοι.

Τότε η ζωολόγος έδωσε τη λύση σύμφωνα με τις επιστημονικές της γνώσεις. Εκείνη ήξερε καλά πως οι ελέφαντες φοβούνται τις μέλισσες γιατί μπαίνουν στην προβοσκίδα τους και τους ενοχλούν. Έτσι τις αποφεύγουν με κάθε τρόπο. Η λύση λοιπόν δεν ήταν άλλη από την τοποθέτηση κυψελών στα χωράφια που λειτούργησαν θετικά ως άλλα “σκιάχτρα” για να διώχνουν τους ελέφαντες μακριά. Δεν πλησίαζαν καν και το θετικό ήταν διπλό, αφού οι αγρότες παρασκεύαζαν και μέλι. Το Πρόγραμμα εφαρμόζεται επίσημα στην Κένυα, την Μποτσουάνα, την Ουγκάντα, την Τανζανία και αλλού.


Το τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε τη γέννηση άστρου εντός του γαλαξία μας

Η γέννηση ενός άστρουΤο Σύμπαν κρύβει αμέτρητα μυστικά. Καθένα από αυτά είναι εξίσου εντυπωσιακό.

Η γέννηση ενός άστρου, όμως, αποτελεί μία σπάνια στιγμή για κάθε ανθρώπινη γενιά, πολύ δε περισσότερο όταν η εικόνα του «αιχμαλωτίζεται» στην κάμερα του τηλεσκοπίου, μεταφέροντας εκπληκτικά στοιχεία.
Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο με την εικόνα ενός νεογέννητου άστρου μέσα στον γαλαξία μας, το οποίο κατέγραψε το τηλεσκόπιο Hubble.
Η εικόνα μάλιστα, παραπέμπει σε εκείνη του… Star Wars, της σειράς που κυκλοφόρησε η 7η συνέχεια, προκαλώντας ντελίριο ενθουσιασμού στους φανατικούς και όχι μόνο θαυμαστές της. Η NASA δείχνει τους διπλούς πίδακες από την εκτόξευση των αερίων που δημιουργήθηκαν κατά τη γέννησή του, μέσα στον Milky Way (το όνομα του Γαλαξία μας).
Το άστρο βρίσκεται… μόλις 1.350 έτη φωτός απόσταση από τη Γη. Οι επιστήμονες που χειρίζονται το τηλεσκόπιο Hubble εξήγησαν με ενθουσιασμό την εντυπωσιακή εικόνα, λέγοντας πως οι πίδακες δημιουργήθηκαν από τα αέρια περιβάλλονται από έναν δίσκο με βροχές από κάτω και σκόνη από πάνω, επισκιάζοντας το πρωτοάστρο και προκαλώντας τη διόγκωσή του.
Με αυτόν τον τρόπο το υλικό υπερθερμαίνεται και εκτοξεύεται σε δύο κατευθύνσεις, αναζητώντας διόδο διαφυγής.


Science: Δέκα καλά και τρία κακά για την Επιστήμη το 2015

Science 2015Στον καθιερωμένο ετήσιο απολογισμό του, το κορυφαίο περιοδικό «Science» αναγνωρίζει ως επίτευγμα της χρονιάς μια νέα, σχετικά απλή τεχνική για γενετικές παρεμβάσεις ακριβείας.

Παρουσιάζει εννέα ακόμα σημαντικές εξελίξεις για το 2015, καθώς και τρεις δυσάρεστες εξελίξεις για την Επιστήμη.
Τον τίτλο της σημαντικότερης εξέλιξης κερδίζει το CRISPR, ένα ενζυμικό σύστημα που επιτρέπει στους ερευνητές να διαγράφουν ή να τροποποιούν συγκεκριμένα γονίδια στο DNA ζώων, φυτών και μικροβίων. Το CRISPR ανακαλύφθηκε πριν από τρία χρόνια, φέτος όμως αξιοποιήθηκε σε μια ευρεία γκάμα μελετών.
Μία από αυτές αφορούσε την πρώτη αναφορά για γενετική τροποποίηση ανθρώπινων εμβρύων, την οποία ανακοίνωσαν ερευνητές στην Κίνα προκαλώντας αντιδράσεις στη Δύση.

Το υπόλοιπο Top10:
Οι πρώτες επισκέψεις σε πλανήτες νάνους: τo New Horizons της NASA έφτασε στον Πλούτωνα, ενώ το Dawn, επίσης της NASA, μελέτησε από κοντά τη Δήμητρα.
Η αλληλούχιση του γονιδιώματος του «Ανθρώπου του Κένγουϊκ», που έζησε στις ΗΠΑ πριν από 8.500 χρόνια. Η αλληλουχία επιβεβαιώνει ότι οι πρώτοι Αμερικανοί έχουν ασιατική καταγωγή.
Η αποκάλυψη ότι οι περισσότερες μελέτες Ψυχολογίας δεν μπορούν να αναπαραχθούν από άλλους επιστήμονες, γεγονός που μειώνει την αξιοπιστία τους.
Η διεύρυνση της ανθρώπινης οικογένειας με την ανακάλυψη του Homo naledi, ενός άγνωστου ως τώρα είδος ανθρώπου που έζησε στη Νότιο Αφρική.
Η επιβεβαίωση -μέσω «τομογραφίας σεισμικών κυμάτων»- ότι οι στήλες μάγματος που φθάνουν στην επιφάνεια της Γης πηγάζουν από τον πυρήνα του πλανήτη.
Η ανάπτυξη του πρώτου εμβολίου για τον ιό Έμπολα
Η γενετική τροποποίηση ενός μύκητα ώστε να παράγει οπιοειδή αναλγητικά.
Η ανακάλυψη ότι το λεμφικό σύστημα επεκτείνεται και στον εγκέφαλο, λειτουργώντας ως «αποχέτευση» που τον καθαρίζει από τα απόβλητα.
Η επιβεβαίωση του φαινομένου της κβαντικής διεμπλοκής, στο οποίο δύο σωματίδια αλληλεπιδρούν ακαριαία ακόμα και από μεγάλη απόσταση.

Και τρεις δυσάρεστες εξελίξεις:
Η καταστροφή του ναού του Βάαλ στην Παλμύρα και οι άλλες καταστροφές αρχαιοτήτων από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία.
Η αποκάλυψη ότι ο χώρος της επιστήμης δεν είναι απαλλαγμένος σεξιστικών σκανδάλων, καθώς ο βρετανός νομπελίστας βιολόγος Τιμ Χαντ του University College London και ο αμερικανός αστρονόμος Τζέφ Μάρσι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ αναγκάστηκαν να παραιτηθούν λόγω σεξιστικών σχολίων για τις γυναίκες συναδέλφους τους ή σεξουαλικής παρενόχλησης.
Η παρεμπόδιση της κατασκευής του μεγαλύτερου οπτικού τηλεσκοπίου του κόσμου στη Χαβάη. Οι ντόπιοι θεωρούν ιερό το όρος Μάουνα Κέα, όπου θα εγκαθίστατο το τηλεσκόπιο διαμέτρου 30 μέτρων. Η υπόθεση έχει παραπεμφθεί στα αμερικανικά δικαστήρια με άγνωστη κατάληξη.


Αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι είχαν ανακαλύψει την Αμερική πριν τον Χριστόφορο Κολόμβο

Ο Χριστόφορος Κολόμβος έφτασε στο Νέο Κόσμο το 1492.

Αλλά ήταν ο πρώτος ξένος που είδαν οι ιθαγενείς κάτοικοι να φθάνει στην Αμερική;
Αν και η επίσημη ιστορία λέει ότι ο Κολόμβος είναι ο πρώτος που έφτασε στην Αμερική, αρκετές ριζοσπαστικές θεωρίες έχουν δοθεί στην δημοσιότητα λέγοντας ότι και άλλοι πριν από αυτόν είχαν φτάσει εκεί, όπως οι Βίκινγκς, οι Κινέζοι, οι Έλληνες, που μάλιστα βασίζονται και σε αρχαιολογικά ευρήματα.

Υπολείμματα ναυαγίου στο νησί Οακ της Νέας Σκωτίας. Τώρα, μια νέα ομάδα ερευνητών έχει καταλήξει σε μια αμφιλεγόμενη θεωρία ότι και οι Ρωμαίοι πάτησαν το πόδι τους στο Νέο Κόσμο περισσότερα από χίλια χρόνια νωρίτερα από τον Κολόμβο!

Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι έχουν αποδείξεις ότι ρωμαϊκά πλοία επισκέφθηκαν την Βόρειο Αμερική κατά τη διάρκεια του πρώτου αιώνα μ.Χ ή και νωρίτερα. Η θεωρία τους επικεντρώνεται στην ανακάλυψη ενός ευρήματος, που πιστεύουν ότι είναι ένα ρωμαϊκό σπαθί στο νησί Oακ, ανοιχτά της Νέας Σκωτίας.

2F77F78F00000578-3364818-image-a-2_1450384874611

Το κανάλι History Channel παρουσίασε ένα επεισόδιο αφιερωμένο στο νησί Οακ και για το μυστήριο του Ρωμαϊκού πλοίου που βρέθηκε εκεί.



Στο νησί σύμφωνα με τους ερευνητές βρέθηκαν και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα πέρα του ξίφους, όπως βραχογραφήματα που δείχνουν Ρωμαίους λεγεωνάριους, νομίσματα, ομφαλό ασπίδος και άλλα. Επίσης νομίσματα από την Καρχηδόνα στα ενδότερα του νησιού Οακ.

Καταγραφή2

«Το σπαθί βρέθηκε στο ναυάγιο και είναι τελετουργικό» δήλωσε στην εφημερίδα Boston Standard ο Jovan Hutton Pulitzer ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που μελετά την περιοχή και συμπλήρωσε ότι «είναι ένα απίστευτο Ρωμαϊκό τεχνούργημα.»

Καταγραφή1
Στα αριστερά ο ομφαλός ασπίδος, ένα από τα ευρήματα που βρέθηκαν στη Νέα Σκωτία. Δεξιά ο Jovan Hutton Pulitzer.

Αυτό όμως δεν βρίσκει σύμφωνους κάποιους ιστορικούς που λένε ότι συνήθως τέτοια ευρήματα είναι ψεύτικα, καθώς τέτοια τεχνουργήματα, όπως αυτό μπορεί να έχει βρεθεί εκεί από συλλέκτες στη σημερινή εποχή.

Deja Vu: Πώς εξηγείται το να έχεις ήδη μνήμη για κάτι που συμβαίνει τώρα

Deja VuΑκόμη και οι πιο ορθολογικοί από εμάς το έχουν βιώσει: συνομιλείτε με τους φίλους σας ή πάτε σε ένα μέρος που δεν έχετε επισκεφτεί ποτέ ξανά στο παρελθόν, όταν, ξαφνικά, έχετε ένα αίσθημα πως αυτό που συμβαίνει μπροστά σας εκείνη τη στιγμή το έχετε ξαναζήσει.

Αυτό λέγεται Deja Vu και σας αφήνει κάθε φορά να αναρωτιέστε αν για λίγα δευτερόλεπτα… προβλέψατε το μέλλον! Αλλά δεν μπορείτε να προσδιορίσετε ακριβώς το τι συνέβη εκείνη τη στιγμή και τι είδους “προαίσθημα” ήταν αυτό.
Το Deja Vu είναι γαλλική λέξη που σημαίνει κυριολεκτικά “έχω ήδη δει” και υπολογίζεται ότι συμβαίνει στο 60-70% των ανθρώπων, συνήθως μεταξύ των ηλικιών 15 και 25. Το γεγονός ότι το εμφανίζεται τόσο τυχαία και γρήγορα, και σε άτομα χωρίς κάποια ιατρική πάθηση, καθιστά δύσκολη τη μελέτη του φαινομένου.
Κάποιοι ψυχαναλυτές το αποδίδουν σε “ευσεβείς πόθους”, ενώ άλλοι ψυχίατροι αναφέρουν ότι οφείλεται σε κάποια “αναντιστοιχία” στον εγκέφαλο που μας κάνει να μπερδεύουμε το παρόν με το παρελθόν. Ακόμα η “επιστήμη” της παραψυχολογίας έχει ασχοληθεί με το Deja Vu, λέγοντας ότι σχετίζεται με την εμπειρία προηγούμενων ζωών.

Τι συμβαίνει τελικά κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου Déjà Vu;
Μερικοί ερευνητές εικάζουν ότι το φαινόμενο αυτό οφείλεται σε μια αναντιστοιχία στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της συνεχής του προσπάθειας να δημιουργήσει ολόκληρες αντιλήψεις του κόσμου μας με πολύ περιορισμένες πληροφορίες.
Σκεφτείτε τη μνήμη σας: παίρνει μόνο μικρά κομμάτια των αισθητηριακών πληροφοριών (μια γνώριμη μυρωδιά, για παράδειγμα) για να επαναφέρει στο προσκήνιο μια πολύ λεπτομερή ανάμνηση. Το Deja Vu πιστεύεται ότι είναι κάποιου είδους “μπέρδεμα” μεταξύ κάποιων αισθητηριακών πληροφοριών και της μνήμης. Αυτή η αόριστη θεωρία, όμως, δεν εξηγεί το γιατί αυτό που “ξαναβιώνουμε” εκείνη τη στιγμή δεν είναι κατ” ανάγκη επανάληψη από ένα αληθινό γεγονός του παρελθόντος.
Μια διαφορετική θεωρία αναφέρει ότι το Deja Vu είναι μια προσωρινή δυσλειτουργία μεταξύ των μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων κυκλωμάτων στον εγκέφαλο. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι οι πληροφορίες που παίρνουμε από το περιβάλλον μας μπορεί να “διαρρεύσουν” με λανθασμένα τρόπο από τις βραχυπρόθεσμες στις μακροπρόθεσμες μνήμες, παρακάμπτοντας τον κανονικό μηχανισμό μεταφοράς και αποθήκευσης των πληροφοριών.
Μια παρόμοια θεωρία λέει ότι το Déjà Vu είναι ένα λάθος στον χρονισμό στο εγκέφαλο. Δηλαδή, ενώ εμείς αντιλαμβανόμαστε μια δεδομένη στιγμή, οι αισθητηριακές πληροφορίες μπορεί να δρομολογούνται ταυτόχρονα τόσο στην μακροπρόθεσμη, όσο και στην βραχυπρόθεσμη αποθήκευση (μνήμη), προκαλώντας καθυστέρηση και, ίσως, μια ανησυχητική αίσθηση ότι έχουμε βιώσει αυτήν τη στιγμή και στο παρελθόν.
Ένα χαρακτηριστικό είναι κοινό όλων των εμπειριών Deja Vu: έχουμε απόλυτα τη συνείδηση ότι συμβαίνουν, υπονοώντας ότι η συμμετοχή ολόκληρου του εγκεφάλου δεν είναι απαραίτητη για την παραγωγή του φαινομένου.



Με τα χρόνια, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει κάποιες διαταραχές του έσω κροταφικού λοβού στον εγκέφαλο, που λένε ότι ευθύνονται για το Déjà Vu. Μελέτες σε επιληπτικούς ασθενείς έχουν αναλύσει μέσω ενδοεγκεφαλικών ηλεκτροδίων τη διέγερση του ρινικού φλοιού (δομές στον εγκέφαλο που εμπλέκονται στην επεισοδιακή μνήμη και την επεξεργασία των αισθητήριων πληροφοριών) που μπορεί να οδηγήσει πράγματι σε ένα επεισόδιο Déjà Vu.
Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε σε επιστημονικό περιοδικό ανέλυσε τα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα από τον ρινικό φλοιό, τον ιππόκαμπο (εμπλέκονται στο σχηματισμό της μνήμης) και την αμυγδαλή (που εμπλέκεται στο συναίσθημα) σε επιληπτικούς ασθενείς και έδειξε ότι το Deja Vu μπορούσε να προκληθεί από ηλεκτρική διέγερση.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συγχρονισμένη νευρική ηλεκτροδιέγερση στον ρινικό φλοιό και τον ιππόκαμπο, ή την αμυγδαλή αυξήθηκε κατά την στιγμή που κάποιος από τους συμμετέχοντες βίωνε μια στιγμή Déjà Vu. Αυτό υποδηλώνει ότι κάποιες συμπτώσεις στην λειτουργία του εγκεφάλου στον μέσο κροταφικό λοβό, μπορεί να “προκαλέσουν” την ενεργοποίηση του συστήματος αναμνήσεων, μόνο που αυτό που “ανακαλεί” ο εγκέφαλος ως ανάμνηση είναι το ίδιο που “καταγράφει” εκείνη τη στιγμή σε πραγματικό χρόνο.
Αν και η ακριβής αιτία και ο μηχανισμός του Deja Vu παραμένει ένα μυστήριο, να ξέρετε ότι αν σας συμβεί δεν σημαίνει τίποτα απολύτως για την υγεία σας.

Προσεδάφιση στην Ευρώπη, το φεγγάρι του Δία, σχεδιάζει η ΝASA

Τον Νοέμβριο, σε δημοσίευμά του, το Ars Technica είχε αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με τα σχέδια αποστολής της NASA στην Ευρώπη, φεγγάρι του Δία.

Η πρόταση προϋπολογισμού του Κογκρέσου για τη χρηματοδότηση της υπηρεσίας το 2016 περιλαμβάνει 1,63 δισ. για πλανητικές επιστήμες, εκ των οποίων 175 εκατ. προορίζονται για την «Jupiter Europa clipper mission», με προοπτική εκτόξευσης το 2022.
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται σε νέο δημοσίευμα, το σχέδιο του προϋπολογισμού πάει ακόμα παραπέρα, αναφέροντας ότι η αποστολή θα περιλαμβάνει ένα σκάφος σε τροχιά με σκάφος προσεδάφισης (lander) – κάτι που, όπως υπογραμμίζει το Ars Technica, σημαίνει ότι…είναι παράνομο να πάει σκάφος στην Ευρώπη χωρίς να έχει μαζί του σκάφος προσεδάφισης.
Ο συνολικός προϋπολογισμός για τη ΝΑSA παρέχει 19,2 δισ. μέσα στο οικονομικό έτος 2016, περίπου 700 εκατ. παραπάνω από όσα ζήτησε ο πρόεδρος Ομπάμα, σε μια πρωτοφανή «ψήφο εμπιστοσύνης» από το Κογκρέσο στην αμερικανική διαστημική υπηρεσία.
Μπορεί η αποστολή στον πλανήτη Άρη να αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη NASA, ωστόσο στο Κογκρέσο υπάρχουν στελέχη, όπως ο Τζον Κάλμπερσον, επικεφαλής της αρμόδιας υποεπιτροπής για τη διαστημική υπηρεσία, που θεωρούν ότι το παγωμένο φεγγάρι του Δία έχει ιδιαίτερη σημασία και στηρίζουν τη συγκεκριμένη προοπτική. Η NASA άρχισε πρόγραμμα για την Ευρώπη μέσα στο οικονομικό έτος 2015.
Αξίζει να σημειωθεί πως η υπηρεσία ζήτησε για το 2016 30 εκατ. δολάρια για το πρόγραμμα αυτό, για να λάβει το εξαπλάσιο ποσό.
Όπως εξηγεί στο Ars ο διοικητής της NASA, Τσαρλς Μπόλντεν, ο λόγος που η NASA εμφανίζεται κάπως επιφυλακτική όσον αφορά στην Ευρώπη είναι ότι χρειάζεται πρώτα να γίνει έρευνα με μια πρώτη αποστολή πριν αποφασιστεί εάν είναι καλή ιδέα η αποστολή οχήματος προσεδάφισης ή όχι.

Αρχαία αιγυπτιακά κείμενα περιέχουν αστροφυσικές πληροφορίες για το άστρο Αλγκόλ

Αλγκόλ
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι όχι μόνο γνώριζαν το άστρο Αλγκόλ, αλλά κατέγραφαν και τις περιοδικές εκλείψεις του.

Αυτό προκύπτει από μια νέα φινλανδική επιστημονική μελέτη, η οποία πάντως είναι αμφίβολο κατά πόσο θα πείσει τους πάντες σχετικά με τις προχωρημένες αστρονομικές ικανότητες των Αιγυπτίων πριν χιλιάδες χρόνια.
Ο Αλγκόλ (βήτα Περσέα), που απέχει περίπου 93 έτη φωτός από τον πλανήτη μας, είναι ένας διπλός εκλειπτικός αστέρας στον αστερισμό του Περσέα, που είναι μεταβλητός (μεταβαλλόμενης λαμπρότητας). Στην ουσία πρόκειται για δύο άστρα σε κοντινή τροχιά το ένα με το άλλο, γι” αυτό, όταν ευθυγραμμίζονται με τη Γη, προκαλούνται και οι περιοδικές εκλείψεις για έναν επίγειο παρατηρητή.
Το όνομα του σημαίνει «Δαίμονας» στα αραβικά και, καθόλου τυχαία, το «άστρο του Δαίμονα» έχει ταυτισθεί με την μαγεία ανά τους αιώνες.
Στο παρελθόν ερευνητές είχαν υποστηρίξει ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι παρακολουθούσαν τον Αλγκόλ και τις εκλείψεις του, αλλά ήταν δύσκολο να το αποδείξουν. Μια νέα ανάλυση του αρχαίου αιγυπτιακού ημερολογίου παρέχει νέα επιχειρήματα γι” αυτόν τον ισχυρισμό. Το λεγόμενο «Ημερολόγιο του Καϊρου», που χρονολογείται μεταξύ 1244 – 1163 π.Χ., περιέχει πληροφορίες για τις θεότητες, που ταυτίζονται με συγκεκριμένα άστρα.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι, με επικεφαλής τον Σεμπάστιαν Πορσέντου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «PLoS One», έδειξαν ότι ο Αλγκόλ ταυτίζεται με τον μυθικό Ώρο και ότι οι κινήσεις αυτού του θεού, όπως καταγράφονται στα αρχαία κείμενα, σχετίζονται με τις περιοδικές αλλαγές στη φωτεινότητα του εν λόγω άστρου. Ανάλογα με τις αυξομειώσεις του φωτός του, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι θεωρούσαν ότι η τύχη τους θα είναι καλή ή κακή.
Οι φινλανδοί ερευνητές επισημαίνουν ότι, με βάση τις αρχαίες περιγραφές, το “Ημερολόγιο του Καϊρου” αποτελεί την παλαιότερη στον κόσμο καταγραφή της ανακάλυψης ενός μεταβλητού αστέρα.
«Θα είχα σοβαρές αμφιβολίες αν κάποιος, για παράδειγνμα, ισχυριζόταν πως η Βίβλος περιέχει πληροφορίες για ύπαρξη νερού στον πλανήτη Άρη.

Όμως τα αρχαία αιγυπτιακά κείμενα όντως περιέχουν αστροφυσικές πληροφορίες για τον Αλγκόλ. Δεν αποτελεί έκπληξη πάντως που υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν τόσοι σκεπτικιστές περί αυτού», δήλωσε ο ερευνητής Λάουρι Γιέτσου.