Κυριακή 15 Μαρτίου 2020

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Ἑκάβη (876-904)

ΑΓ. πῶς οὖν; τί δράσεις; πότερα φάσγανον χερὶ
λαβοῦσα γραίᾳ φῶτα βάρβαρον κτενεῖς
ἢ φαρμάκοισιν ἢ ᾽πικουρίᾳ τίνι;
τίς σοι ξυνέσται χείρ; πόθεν κτήσῃ φίλους;
880 ΕΚ. στέγαι κεκεύθασ᾽ αἵδε Τρῳάδων ὄχλον.
ΑΓ. τὰς αἰχμαλώτους εἶπας, Ἑλλήνων ἄγραν;
ΕΚ. σὺν ταῖσδε τὸν ἐμὸν φονέα τιμωρήσομαι.
ΑΓ. καὶ πῶς γυναιξὶν ἀρσένων ἔσται κράτος;
ΕΚ. δεινὸν τὸ πλῆθος σὺν δόλῳ τε δύσμαχον.
885 ΑΓ. δεινόν· τὸ μέντοι θῆλυ μέμφομαι σθένος.
ΕΚ. τί δ᾽; οὐ γυναῖκες εἷλον Αἰγύπτου τέκνα
καὶ Λῆμνον ἄρδην ἀρσένων ἐξῴκισαν;
ἀλλ᾽ ὣς γενέσθω· τόνδε μὲν μέθες λόγον,
πέμψον δέ μοι τήνδ᾽ ἀσφαλῶς διὰ στρατοῦ
890 γυναῖκα. — καὶ σὺ Θρῃκὶ πλαθεῖσα ξένῳ
λέξον· Καλεῖ σ᾽ ἄνασσα δή ποτ᾽ Ἰλίου
Ἑκάβη, σὸν οὐκ ἔλασσον ἢ κείνης χρέος,
καὶ παῖδας, ὡς δεῖ καὶ τέκν᾽ εἰδέναι λόγους
τοὺς ἐξ ἐκείνης. — τὸν δὲ τῆς νεοσφαγοῦς
895 Πολυξένης ἐπίσχες, Ἀγάμεμνον, τάφον,
ὡς τώδ᾽ ἀδελφὼ πλησίον μιᾷ φλογί,
δισσὴ μέριμνα μητρί, κρυφθῆτον χθονί.
ΑΓ. ἔσται τάδ᾽ οὕτω· καὶ γὰρ εἰ μὲν ἦν στρατῷ
πλοῦς, οὐκ ἂν εἶχον τήνδε σοι δοῦναι χάριν·
900 νῦν δ᾽, οὐ γὰρ ἵησ᾽ οὐρίους πνοὰς θεός,
μένειν ἀνάγκη πλοῦν ὁρῶντας ἥσυχον.
γένοιτο δ᾽ εὖ πως· πᾶσι γὰρ κοινὸν τόδε,
ἰδίᾳ θ᾽ ἑκάστῳ καὶ πόλει, τὸν μὲν κακὸν
κακόν τι πάσχειν, τὸν δὲ χρηστὸν εὐτυχεῖν.

***
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Μα τί σκοπεύεις; Θα πάρεις σπαθί
στο γέρικο χέρι σου να σκοτώσεις τον βάρβαρο;
ή θα τον φαρμακώσεις; Και με ποιά βοήθεια;
Πού θα βρεις φίλους για να σε συντρέξουν;
ΕΚΑΒΗ
880 Πλήθος Τρωαδίτισσες κρύβουν αυτές οι τέντες.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Για τις σκλάβες μιλάς των Ελλήνων;
ΕΚΑΒΗ
Μαζί μ᾽ αυτές θα τιμωρήσω τον φονιά μου.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Ώστε οι γυναίκες θα νικήσουνε τους άντρες;
ΕΚΑΒΗ
Φοβερό είναι το πλήθος· αν μάλιστα
ενεργήσει με δόλο, ακαταμάχητο.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Ναι, φοβερό, δεν λέω. Μα όσο να ᾽ναι, οι γυναίκες…
ΕΚΑΒΗ
Γιατί;
Γυναίκες δεν εσφάξαν τα παιδιά του Αιγύπτου,
κι άλλες αδειάσανε τη Λήμνο από τους άντρες;
Έτσι ας γίνουν τα πράγματα· παράτα
αυτόν τον λόγο.
Και φρόντισέ μου τη γυναίκα ετούτη να περάσει
με σιγουριά μέσ᾽ απ᾽ το στράτευμά σου.
(Σε μια δούλα της.)
Εσύ
890 τράβα να βρεις τον φίλο τον Θρακιώτη
και πες του: η άλλοτε βασίλισσα της Τροίας,
η Εκάβη, σε καλεί, για το δικό σου
συμφέρον πιο πολύ κι όχι για το δικό της,
να πας μαζί με τα παιδιά σου.
Γιατί πρέπει και κείνα να μάθουνε
τα όσα θα σου πει. Κι εσύ, Αγαμέμνονα,
της νιοσφαγμένης Πολυξένης την ταφή
σταμάτησέ τη, να θαφτούν με μια φωτιά,
κοντά κοντά, τα δυο τ᾽ αδέρφια,
διπλή της μάνας τους φροντίδα.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ
Ας γίνει κι έτσι, μια και δεν είναι τρόπος
ο στρατός να σαλπάρει· αλλιώς, δεν θα μπορούσα
να σου κάμω τη χάρη που γυρεύεις.
900 Όμως αφού ο θεός δεν στέλνει πρίμο αγέρα,
άπραγοι μένουμε, την ώρα καρτερώντας
για το ταξίδι. Μακάρι να πετύχεις.
Συμφέρει σ᾽ όλους,
και στον καθένα χωριστά και σε μια χώρα,
κακό να βρίσκουν οι κακοί, κι οι καλοί να ευτυχούνε.
(Φεύγουν. Η Εκάβη μπαίνει στη σκηνή της.)

Μακεδονία εν μύθοις φθεγγομένη: Μύθοι τοπικοί, Ποταμοί - Συς

Στους πρόποδες του Ολύμπου, στον ποταμό Συκοντά στο Δίον, φυλάσσονταν τα οστά του Ορφέα σε υδρία τοποθετημένη σε κολώνα.

Οι κάτοικοι των Λειβήθρων πήραν χρησμό ότι η πόλη τους θα καταστρεφόταν από κάπρο, την ημέρα που τα οστά του Ορφέα θα έβγαιναν στο φως. Κανείς όμως δεν πίστεψε ότι κάπρος θα μπορούσε να ρίξει τα τείχη της πόλης.

Κάποτε, βοσκός αποκοιμήθηκε στη βάση του τάφου του Ορφέα και στον ύπνο του άρχισε να μελοποιεί τους γλυκούς στίχους του ποιητή από τη Θράκη. Μαζεύτηκαν όλοι οι βοσκοί και οι αγρότες του τόπου γύρω από την κολόνα, που τελικά από απροσεξία έπεσε κάτω. Ο Διόνυσος στέλνει τότε δυνατή καταιγίδα.

Ο ποταμός Συς (=κάπρος) πλημμυρίζει και καταστρέφει τελείως την πόλη. Αργότερα, μετά την καταστροφή, λέγεται ότι τα λείψανα του ποιητή μεταφέρθηκαν στο Δίον (Παυσ. 9.30.9-11) (ηρωολατρεία*). Σήμερα ο ποταμός –περισσότερο χείμαρρος– ονομάζεται Ζηλιάνα και διέρχεται την κοιλάδα των Λειβιθρίδων Μουσών, περίπου στο 70 χιλιόμετρο της επαρχιακής οδού Καρυάς-Λεπτοκαρυάς.
-------------------------------
*Ηρωολατρεία
Και στο σημείο αυτό δεν διαφέρει η μακεδονική πρακτική από τη μυθολογική και τελετουργική παράδοση άλλων περιοχών ότι ο ήρωας αποτελούσε πολλές φορές πριν από τον θάνατό του μια δύναμη διασπαστική της ομάδας, ενώ με τον θάνατό του καθιερωνόταν λατρεία προς τιμήν του, μέσω της οποίας αποκαθιστόταν η χαμένη συνοχή. Πρόκειται για κίνηση με πολιτική σκοπιμότητα που εξηγεί και την πληροφορία του Στράβωνα ότι τον Ορφέα είχαν σκοτώσει πολιτικοί του αντίπαλοι στα Πίμπλεια κοντά στο Δίον (7, απ. 18 και 18α = Τ 40). Όσο για τη μεταφορά των οστών ηρώων, γνωστές από την παράδοση είναι του Ορέστη από την Τεγέα στη Σπάρτη, του Θησέα από τη Σκύρο στην Αθήνα (Ηρόδοτος 1.67-68 και Πλούταρχος, Θησεύς 36, Κίμων 8.5-7), του Λίνου από τη Θήβα στη Μακεδονία, του Αρκάδα από το Μαίναλο στη Μαντίνεια, του Τεισαμενού από την Ελίκη στη Σπάρτη (Παυσ. 9.29.8-9· 8.9.3-4· 7.1.8). Το θέμα πού ήταν θαμμένος ένας ήρωας ήταν στοιχείο της αυτοχθονίας. Ποιοι γίνονταν ήρωες, ποια ήταν η σημασία της ύπαρξης περισσοτέρων του ενός τάφων σε διάφορους τόπους, πώς εκδηλωνόταν η παρουσία του νεκρού ήρωα, ποια είναι η σημασία της μεταφοράς των οστών του από τόπο σε τόπο, με ποιον τρόπο λατρεύονταν είναι ζητήματα που απασχόλησαν διεξοδικά διάφορους ερευνητές. Ενδεικτική είναι η αναφορά στους: Farnell (1996), Dietrich (1965), Alock (1991), Kearns (1992), Antonnaccio (1993), Boedeker (1993), Moreau (1990).

ΕΥΝΑΡΔΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛ (Eynard Jean - Gabriel 1775 - 1863)

(Eynard Jean-Gabriel 1775 - 1863)

Εϋνάρδος Ιωάννης Γαβριήλ

Γάλλος τραπεζίτης και θερμός φιλέλληνας. Διακρίθηκε στην υπεράσπιση της Λυών το 1793 και σύντομα έγινε διάσημος στους ηγετικούς ευρωπαϊκούς κύκλους για τις οικονομικές του γνώσεις και την περιουσία του. Πήρε μέρος στο Συνέδριο της Βιέννης το 1814, εκπροσωπώντας την Ελβετία και εγκαταστάθηκε στη Γενεύη. Εκεί γνώρισε και τον Καποδίστρια, με τον οποίο έκτοτε συνδέθηκε φιλικά. Ο Εϋνάρδος (Ζαν-Γκαμπριέλ Εϊνάρ) υπήρξε φιλέλληνας με έντονη δράση, καθώς τέθηκε επικεφαλής του φιλελληνικού κομιτάτου στη Γενεύη.

Η σημαντικότερη προσφορά του Εϋνάρδου στον εθνικό αγώνα υπήρξε η συμβολή του στη σύναψη δανείων του νέου ελληνικού κράτους με οικονομικούς κύκλους στο Λονδίνο και το Παρίσι, καθώς και η πρωτοβουλία του για οργάνωση εράνων, με σκοπό την οικονομική ενίσχυση της Επανάστασης...

Το 1827 ανακηρύχθηκε επίτιμος πολίτης της Ελλάδας, σχεδίασε την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας, της οποίας υπήρξε επίτιμος διοικητής μετά την ίδρυσή της το 1841, ενώ χορήγησε το 1847 πενήντα χιλιάδες φράγκα για ικανοποίηση απαιτήσεων της Αγγλίας από το δάνειο του 1832.

Βιογραφία 

Ο Ιωάννης – Γαβριήλ Εϋνάρδος γεννήθηκε στη Λυών στις 8 Δεκεμβρίου 1775. Πατέρας του ήταν ο Γαβριήλ-Αντώνιος (Gabriel-Antoine), έμπορος και τραπεζίτης από παλαιά και ισχυρή οικογένεια ευγενών, των Mont-Eynard, της επαρχίας Dauphiné της Ν.Α. Γαλλίας. Ένας κλάδος της οικογένειας έμεινε καθολικός, ο άλλος είχε προσχωρήσει στη Μεταρρύθμιση. Από αυτούς τους Ουγενότους Εϋνάρδους, που αμέσως μετά την ανάκληση του Εδίκτου της Νάντης (1685) είχαν καταφύγει στη Γενεύη για να διατηρήσουν την πίστη τους, προερχόταν ο Γαβριήλ-Αντώνιος.

Αρκετά μέλη της οικογένειας κατέλαβαν δημόσια αξιώματα στην πόλη και ανέπτυξαν εξαίρετη φιλανθρωπική δράση, ενώ ο παππούς του Ιωάννη-Γαβριήλ, ο Jean-Louis Eynard de Trémolières, αποκαλούνταν l’avocat des pauvres (“ο δικηγόρος των φτωχών”). Το 1769 ο Γαβριήλ-Αντώνιος εγκαταλείπει τη Γενεύη και ιδρύει εμπορικό οίκο στη Λυών. Τον επόμενο χρόνο, αφού η πρώτη του γυναίκα Marie-Françoise de Normandie είχε πεθάνει, παντρεύεται τη Marie-Madeleine Meuricoffre, από οικογένεια εμπόρων του Thurgau Ελβετίας, με την οποία αποκτά τρία παιδιά.

Το δεύτερο είναι ο Ιωάννης-Γαβριήλ. Ο νεαρός, που μεγαλώνει και μορφώνεται μέσα σε αυστηρό Καλβινικό περιβάλλον, αγαπά πολύ το θέατρο και το κυνήγι. Από νωρίς μαθαίνει δίπλα στον πατέρα του να χειρίζεται τα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης και ευδοκιμεί στις εμπορικές υποθέσεις. Το 1793 κορυφώνεται η αιματηρή σύγκρουση Ιακωβίνων και Γιρονδίνων. Η Λυών, έχοντας προσχωρήσει στο μοναρχικό στρατόπεδο, πολιορκείται από τα στρατεύματα της Γαλλικής Συμβατικής Συνέλευσης.

Πατέρας και γιος Εϋνάρδοι μάχονται γενναία μεταξύ των υπερασπιστών της πόλης. Ο Γαβριήλ-Αντώνιος μάλιστα ήταν εκλεγμένος πρόεδρος του Δήμου της Λυών. Στις 9 Οκτωβρίου η πόλη καταλαμβάνεται από τους επαναστάτες. Ο Ιωάννης-Γαβριήλ καταφέρνει να διαφύγει-μεταμφιεσμένος σε γυναίκα- στη Γενεύη, ενώ ο πατέρας του συλλαμβάνεται, καταδικάζεται σε θάνατο και η περιουσία του δημεύεται. Τελικά και ο πατέρας του καταφέρνει να αποδράσει. Όλη η οικογένεια εγκαθίσταται στη μικρή ελβετική πόλη Rolle, του καντονίου Vaud, στις όχθες της λίμνης της Γενεύης.


Ιωάννης – Γαβριήλ Εϋνάρδος, λιθογραφία.

Επειδή η πατρική περιουσία καταστράφηκε στη Λυών, ο Ι.-Γ. Εϋνάρδος στέλνεται στην ετεροθαλή αδελφή του, Lisette Gaulis, στη Γένοβα για να εργασθεί στον μεγάλο εμπορικό οίκο του άντρα της. Μετά από σκληρή μαθητεία και προσωπική δουλειά, ο Ιωάννης-Γαβριήλ αποφασίζει να ιδρύσει, μαζί με τον αδελφό του Jacques και έναν παλιό υπάλληλο των Γκολίς, δικό του εμπορικό οίκο (Eynard Frères et Schmidt). Αναπτύσσοντας με τόλμη και επιτυχία επιχειρηματική δραστηριότητα (εμπορευόμενοι ελαιόλαδο, κρεμέζι και τσίτια), τα δύο αδέλφια καταφέρνουν επίσης να εξοφλήσουν όλες τις προηγούμενες υποχρεώσεις της πατρικής επιχείρησης.

Όταν τον Απρίλιο-Ιούνιο του 1800 οι Άγγλοι και οι Αυστριακοί πολιορκούν τη Γένοβα (Ναπολεόντειοι πόλεμοι υπατείας), ο Ι.-Γ. Εϋνάρδος συμπαραστέκεται στα στρατεύματα του Γάλλου στρατηγού Α. Masseria συμμετέχοντας θαρραλέα ως εθελοντής στην άμυνα της πολιορκημένης, λιμοκτονούσας πόλης, που τελικά παραδίδεται στις 4 Ιουνίου 1800. Ο Εϋνάρδος έρχεται για ένα διάστημα στο Μιλάνο, όπου η γνωριμία του με το στρατηγό H.-Fr. Sebastiani θα τον φέρει σε επαφή με το γαλλικό επιτελείο, και στη συνέχεια καταλήγει στο Λιβόρνο.

Ο Εϋνάρδος αναδεικνύεται στην Ιταλία σπουδαίος έμπορος, ισχυρός τραπεζίτης, ικανός διαχειριστής και διπλωμάτης – κάνει σοβαρές και επιτυχείς επενδύσεις στο δάνειο 1.450.000 λιβρών του δουκάτου της Ετρουρίας, σε ορυχεία, στα μεταλλεία σιδήρου και σε γαίες της Κεντρικής Ιταλίας.

Το 1803 αποσύρεται από τον τραπεζικό οίκο που είχε συστήσει με τον αδελφό του στη Γένοβα και εγκαθίσταται στη Φλωρεντία, για να αναλάβει δημόσια καθήκοντα, παράλληλα με τις εμποροπιστωτικές του δραστηριότητες. Απέκτησε έτσι μεγάλη περιουσία επεκτείνοντας τις επιχειρήσεις του στη Γενεύη και τις ιταλικές εμπορικές πόλεις Φλωρεντία και Λιβόρνο.


Ιωάννης – Γαβριήλ Εϋνάρδος, ελαιογραφία του ζωγράφου Firmin Massot

Αναδιοργανώνει, κατέχοντας υψηλά δημόσια αξιώματα, τα οικονομικά αρκετών ιταλικών κρατιδίων, όπως του δουκάτου της Ετρουρίας, των πριγκιπάτων της Λούκας και του Πιομπίνου, του κράτους της Τοσκάνης κ.ά. Το φθινόπωρο του 1804 συμμετέχει ως μέλος της Τοσκανικής διπλωματικής αντιπροσωπείας στις εκδηλώσεις για τη στέψη του Ναπολέοντα στο Παρίσι, ενώ μερικούς μήνες αργότερα, στο Μιλάνο, θα υποστηρίξει με σταθερότητα τα συμφέροντα του δουκάτου (μείωση της φορολογίας) ενώπιον του αυτοκράτορα και βασιλέα της Ιταλίας Ναπολέοντα.

Το 1807 αναλαμβάνει κεντρικός εισπράκτορας των φόρων στα πριγκιπάτα Λούκας και Πιομπίνου που κυβερνούν ο Felix Bacciochi και η γυναίκα του Ελίζα Βοναπάρτη, αδελφή του Ναπολέοντα. Το 1808 γίνεται Ελβετός πολίτης και δημότης της Rolle. Ξαναέρχεται στο Παρίσι τον επόμενο χρόνο ως μέλος της Τοσκανικής αντιπροσωπείας που θα ευχαριστούσε τον Ναπολέοντα για το διορισμό της αδελφής του Ελίζας στο θρόνο της Τοσκάνης. Παράλληλα με τα πολιτικά του καθήκοντα, στο Παρίσι αξιοποίησε το χρόνο του μελετώντας χημεία με τον βαρόνο Thénard.

Το 1814 – 15 η Γενεύη γίνεται δεκτή στην Ελβετική Ομοσπονδία. Ο Εϋνάρδος οργανώνει και εφοδιάζει με έξοδα του ιππικό σώμα εθνοφυλακής, της οποίας ορίζεται αντισυνταγματάρχης, για την προστασία της ανεξαρτησίας της περιοχής από τις βλέψεις των Γάλλων. Είναι μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου της Γενεύης και γραμματέας της αντιπροσωπείας στις «Συνθήκες του Παρισιού» και στο Συνέδριο της Βιέννης μαζί με το θείο του – από τη γυναίκα του Άννα- Pictet de Rochemont (1755-1824) και τον Francois d’lvernois.

Στις διεθνείς αυτές συναντήσεις προσπαθούν να εξασφαλίσουν την αναγνώριση της προσάρτησης της Γενεύης στην Ελβετική Ομοσπονδία, καθώς και την ουδετερότητα της Ελβετίας.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ειδικός απεσταλμένος του αυτοκράτορα της Ρωσίας Αλεξάνδρου Α’, θα υποστηρίξει με συνέπεια, στο πλαίσιο της ρωσικής πολιτικής, τα αιτήματά τους και θα γίνει φίλος τους. Στο Συνέδριο της Βιέννης ο Εϋνάρδος συνοδεύεται από τη γυναίκα του. Το ζεύγος γνωρίζεται με τους περισσότερους ισχυρούς ηγεμόνες, τους μεγάλους πολιτικούς και διπλωμάτες της εποχής. Η συνάντησή τους με τον Ιωάννη Καποδίστρια θα καταλήξει σε θερμή, ειλικρινή και μακροχρόνια φιλία. Η φιλία των δύο ανδρών είναι η πρώτη ουσιαστική επαφή του Εϋνάρδου με τα ελληνικά πράγματα.


Από τον κορυφαίο κορφιάτη πολιτικό ο γαλλοελβετός τραπεζίτης αρχίζει να πληροφορείται για τα δεινά των υπόδουλων Ελλήνων. Στο Συνέδριο της Βιέννης οι τέσσερις «Μεγάλες Δυνάμεις» καταλήγουν στην «Ευρωπαϊκή Συμφωνία», τη γνωστή ως Ιερά Συμμαχία, εναντίον όλων των επαναστατικών και απελευθερωτικών κινημάτων της εποχής. Έτσι διαμορφώνεται ένα αρνητικό κλίμα, κυρίως από τη μεριά της Αυστρίας, με εμπνευστή τον καγκελάριο Metternich, και για την ελληνική υπόθεση.

Κατά το διάστημα 1817-1821 ο Εϋνάρδος κτίζει στη Γενεύη, στην Promenades des Bastions, το τεράστιο, πολυτελές οικογενειακό του μέγαρο, με σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα G. Salucci και την αποφασιστική συμβολή του ίδιου και της γυναίκας του. Φλωρεντινού-νεοκλασικού ρυθμού, το ωραιότερο κτίσμα της εποχής εκείνης στην πόλη, είναι σήμερα το ανακαινισμένο Δημαρχικό Μέγαρο.

Το σπίτι αυτό θα αναδειχθεί σε «στρατηγείο» του ευρωπαϊκού φιλελληνισμού μερικά χρόνια αργότερα. Την ίδια περίοδο αναπτύσσει πλούσια κοινωνική και πνευματική δράση, είναι πρωτεργάτης ή ενεργό μέλος σε διάφορους φιλολογικούς και καλλιτεχνικούς συλλόγους της Γενεύης, όπως στις Société de Lecture, Société des Arts, Société d’ Histoire et d’ Archéologie, την Utilité Publique, ενισχύει φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες, φροντίζει για τον καλλωπισμό της πόλης κ.ά. Μερικά χρόνια αργότερα θα αποκτήσει πολυτελείς κατοικίες στη Φλωρεντία, τη Ρώμη και το Παρίσι.

Συνεχίζοντας την πολιτική του δραστηριότητα, το 1816 έχει αναλάβει να αποκαταστήσει τα δημόσια οικονομικά του Κράτους της Τοσκάνης. Το φθινόπωρο του 1818 αντιπροσωπεύει τον μεγάλο δούκα της Τοσκάνης Φερδινάνδο στο Συνέδριο της Aix-la-Chapelle. Στην αυλή του θα παραμείνει ως σύμβουλος μέχρι το 1821, τιμηθείς το 1818 με τον τίτλο του ευγενή της Φλωρεντίας και του ιππότη του Αγίου Ιωσήφ.

Με την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και στην Ελλάδα, ο Εϋνάρδος είναι από τους πρώτους Ευρωπαίους που αναμειγνύεται όλο και πιο ζωηρά στο κίνημα συμπαράστασης των αγωνιζόμενων Ελλήνων.


Πορτραίτο του Εϋνάρδου, έργο του Γάλλου ζωγράφου Οράτιου Βερνέ (Horace Vernet), φιλοτεχνήθηκε στη Ρώμη το 1831

Τον Αύγουστο του 1821 ιδρύει, μαζί με τους Favre-Bertrand, Et.-L. Dumont, J.C.L. de Sismondi, Bellot κ.ά., την πρώτη φιλελληνική επιτροπή της Γενεύης, η οποία γρήγορα αναγνωρίστηκε από τις επιτροπές των άλλων ελβετικών πόλεων ως συντονιστική αρχή. Γίνεται ο οργανωτής, η ψυχή και ο στυλοβάτης όλων των φιλελληνικών κομιτάτων της Ευρώπης (Γενεύης, Παρισιού, Βέρνης, Ζυρίχης, Λωζάννης, Βερολίνου, Μονάχου, Δρέσδης κ.ά), που βοήθησαν με εράνους, δημόσιες συνεισφορές και διαφώτιση της κοινής γνώμης την υπόθεση του Αγώνα.

Στην αρχή της Επανάστασης, οι Φαναριώτες πρίγκιπες Ιωάννης Καρατζάς, Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και Μιχαήλ Σούτσος φιλοξενήθηκαν στο σπίτι του και έγιναν φίλοι του, ενώ από το φθινόπωρο του 1822 υποκινείται σταθερά από τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος, μετά την παραίτηση του από τα καθήκοντα στην Αυλή του τσάρου, μένει μόνιμα στη Γενεύη και εργάζεται υπέρ του Ελληνικού Αγώνα.

Τα επόμενα χρόνια ο Εϋνάρδος θα γίνει ο γενναίος χρηματοδότης του Αγώνα. Θα διευκολύνει και θα χρηματοδοτήσει την αποστολή ξένων εθελοντών, τροφίμων, πολεμοφοδίων και χρηματικών ποσών στους αγωνιζόμενους Έλληνες. Ως επιφανής οικονομικός και πολιτικός παράγοντας έχει τη δυνατότητα να προβάλει το Ελληνικό ζήτημα στις ξένες ευρωπαϊκές αυλές και κυβερνήσεις, σε διπλωμάτες και κοινωνικές προσωπικότητες, σε διεθνείς συσκέψεις και συνέδρια.

Η τεράστια αλληλογραφία του, τα ταξίδια του και οι επαφές του έχουν αποκλειστικό στόχο την αποκατάσταση της Ελλάδας, την οποία ποτέ στη ζωή του δεν επισκέφτηκε. Αξιόλογη είναι επίσης η αλληλογραφία του με τους Έλληνες οπλαρχηγούς και πολιτικούς, πρωταγωνιστές της Επανάστασης. Δικαίως απέκτησε τον τίτλο του «Πρύτανη των Φιλελλήνων» και του «Φίλου των Ελλήνων».


Ο Ιωάννης – Γαβριήλ Εϋνάρδος σε ώριμη ηλικία

Την περίοδο 1825-1827, μετά την απόβαση των αιγυπτιακών στρατευμάτων τουΙμπραήμ Πασά στην Πελοπόννησο και την πολιορκία του Μεσολογγίου, όταν ο Αγώνας μπαίνει σε κρίσιμη φάση, ο Εϋνάρδος εργάζεται στο Παρίσι επί τέσσερις μήνες για τη συγκρότηση της Φιλελληνικής Επιτροπής και την αποστολή της οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα. Προσπαθεί να εξασφαλίσει δάνειο με ευνοϊκούς όρους, αλλά επειδή η διαχείριση θα γινόταν μέσω της Φιλελληνικής Επιτροπής του Παρισιού, οι Έλληνες αντιπρόσωποι προτίμησαν να συνάψουν το γνωστό δάνειο του Λονδίνου.

Τον Σεπτέμβριο του 1825, με ενέργειες του Εϋνάρδου συγκεντρώνονται από την Επιτροπή της Γενεύης 55.000-60.000 φρ. για τους Έλληνες. Με άλλα 40.000 φρ. για τρόφιμα και πολεμικό υλικό εφοδιάζει ο ίδιος τους δύο απεσταλμένους Fr. Marcet και W. Romilly, των Επιτροπών του Παρισιού και της Γενεύης αντίστοιχα, που στέλνονται στην Ελλάδα το επόμενο έτος. Όταν πληροφορείται την πολιορκία του Μεσολογγίου, έχοντας ζήσει ο ίδιος την ίδια ζοφερή κατάσταση δύο φορές στη ζωή του, συγκινείται.

Στέλνει αμέσως ως δική του εισφορά 12.000-15.000 φρ. για σιτάρι, εξασφαλίζοντας άλλες 60.000 φρ. από τους Γάλλους φιλέλληνες τα οποία στέλνονται, μέσω Ζακύνθου, στα πεδία των μαχών και το Μεσολόγγι. Απευθύνει μήνυμα «στους ένδοξους στρατιωτικούς αρχηγούς των γενναίων του Μεσολογγίου και στην ανδρεία φρουρά του». Έρχεται με τη γυναίκα του στην Αγκώνα να επιβλέψει προσωπικά τη φόρτωση των πλοίων με εφόδια για τη μαρτυρική πόλη, η οποία στο μεταξύ είχε πέσει στις ορδές του Ιμπραήμ.

Η θυσία του Μεσολογγίου τον πείθει ότι χρειάζεται αποτελεσματικότερος συντονισμός της προσπάθειας για βοήθεια. Στέλνει 51.000 φρ. για εξαγορά των σκλαβωμένων γυναικόπαιδων, διορίζει αντιπροσώπους του τον Γ. Παπαμανόλη στα Κύθηρα και τον Τ. Τ. Petrini στο Ναύπλιο, στέλνει στην Ελλάδα για την καλύτερη διαχείριση της βοήθειας τον συμπατριώτη του γιατρό φιλέλληνα Louis-André Gosse. Μεσολαβεί για τη μετάκληση του ναυάρχου Cohrane. Συμμετέχει με 150.000 φρ. στα έξοδα ναυπήγησης και εξοπλισμού ενός πολεμικού πλοίου.

Από την πτώση του Μεσολογγίου μέχρι τις πρώτες μέρες του 1827, είχαν σταλεί στην Ελλάδα, με φροντίδα του Εϋνάρδου, από τα ελβετικά, γερμανικά και γαλλικά φιλελληνικά κομιτάτα τρόφιμα συνολικού βάρους 7,4 εκατομμυρίων λιβρών, ενώ μέσα στο 1827 απέστειλε από εράνους πάνω από 800.000 φρ.


Ο Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος, σε δαγκεροτυπία του ιδίου, το 1853, σε ηλικία 78 ετών

Σε απολογισμό που παρουσίασε ο Εϋνάρδος στα τέλη του 1827, ανέφερε ότι μόνο από τον εβδομαδιαίο έρανο του 1826 είχαν αποσταλεί συνολικές εισφορές στους Έλληνες πάνω από 2,5 εκατομμύρια φράγκα. Χωρίς επίσημη διπλωματική ιδιότητα, αλλά με το μεγάλο διεθνές κύρος του χειρίστηκε με επιτυχία τα μεγάλα ελληνικά διπλωματικά προβλήματα της περιόδου 1827-1832, επηρεάζοντας σημαντικά τις αποφάσεις του Λονδίνου Ιούλιο του 1827 και του Παρισιού στα 1829-30. Τον Μάιο του 1827 η Γ’ Εθνοσυνέλευση στην Τροιζήνα του απονέμει τιμητικά την ελληνική ιθαγένεια «πολιτογραφούσα αυτόν αληθή Έλληνα και πολίτην της Ελλάδος».

Το διάστημα 1827-1831 όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας γίνεται Κυβερνήτης της Ελλάδας, βρίσκει στο πρόσωπο του Εϋνάρδου τον σοφό σύμβουλο και τον σταθερό συμπαραστάτη σε οποιαδήποτε οικονομική δυσκολία της νεοσύστατης Ελληνικής Πολιτείας: οικονομική στήριξη, κεφάλαια για τη γεωργική ανάπτυξη και την ίδρυση της γεωπονικής σχολής Τίρυνθας, αποστολή σπόρων, πατάτας, εργαλείων, φαρμάκων, συμβολή του στην ανοικοδόμηση χωριών, στην οργάνωση της παιδείας και του στρατού, δημιουργία της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας (στέλνει συνολικά 100.000 φρ. για την Τράπεζα), χορήγηση κρατικών δανείων που είχαν αρνηθεί στην Ελλάδα οι Δυνάμεις.

Κυρίως το δάνειο των 1.500.000 φρ. του 1829, για να πληρωθεί ο στρατός και να παταχθεί η ληστεία. Το 1828, όταν αναγκάζεται να πάει στα Πυρηναία για περίθαλψη της γυναίκας του, αφήνει στο Παρίσι αντικαταστάτη του τον Μιχαήλ Σούτσο, ο οποίος θα διοριστεί, μετά από εισήγηση του, Έλληνας πρεσβευτής.


Πορτραίτο της γυναίκας του Εϋνάρδου, Άννας (Anne Charlotte Adelaide), έργο του Γάλλου ζωγράφου Οράτιου Βερνέ (Horace Vernet), φιλοτεχνήθηκε στη Ρώμη το 1831

Το 1830, αν και προσκείμενος στη γαλλική πολιτική, υποστήριξε την υποψηφιότητα για το θρόνο της Ελλάδας του πρίγκιπα του Saxe-Cobourg Λεοπόλδου. Την ίδια χρονιά, η πόλη της Θήβας έδωσε το όνομα του Ι.-Γ Εϋνάρδου στη μεγαλύτερη πλατεία της, ενώ το 1837 το δημοτικό συμβούλιο της πόλης αποφάσισε την ανέγερση μνημείου στην πλατεία, «εις τιμήν του ευκλεούς τούτου ανδρός και ευεργέτου της πατρίδος».

Η δολοφονία του Κυβερνήτη, προκάλεσε συντριβή στον πολυαγαπημένο του Ελβετό φίλο, ο οποίος μάλιστα του είχε ετοιμάσει στο Beaulieu μικρό περίπτερο, για να περάσει ήσυχα τα τελευταία του χρόνια. Για να τιμήσει τον Ιωάννη Καποδίστρια, να υπερασπίσει τη μνήμη του από δυσμενή σχόλια Ελλήνων και ξένων αλλά και την υπόληψη της Ελλάδας, δημοσίευσε στο Παρίσι μια συλλογή δημόσιων και ιδιωτικών εγγράφων σχετικά με τα θλιβερά γεγονότα του 1831 με τίτλο Lettres et documents officiels relatifs aux derniers événements de la Grèce; qui ont précédé et suivi la mort du comte Capodistrias, jusqu’ au 31 octobre 1831.

Κατά τα έτη 1831-1836 ο Εϋνάρδος φροντίζει να σταλεί στην Ελλάδα ο έμπειρος Γάλλος οικονομολόγος Arthémond de Regny, επιστήθιος φίλος του, ο οποίος θα οργανώσει τα δημόσια οικονομικά της χώρας. «Γενικός Επόπτης των οικονομικών του βασιλείου», το 1834 ιδρύει και γίνεται ο πρώτος πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Το 1838 αναλαμβάνει γενικός επιμελητής της οικονομικής διαχείρισης. Η γνωριμία του Regny, στο Ελεγκτικό Συνέδριο, με το σύμβουλο Γ. Σταύρο και η φιλία των δύο ανδρών επηρέασαν αποφασιστικά την κατοπινή ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας.

Ο Εϋνάρδος υπήρξε επίσης ανιδιοτελής, «ειλικρινής σύμβουλος» του βασιλιά Όθωνα, παρ’ όλο που δεν εισακουγόταν πάντα. Το 1837 του απονέμεται, με το Βασιλικό Διάταγμα της 17.7.1837, ο Μεγαλόσταυρος του Β. Τάγματος του Σωτήρος.


Την περίοδο 1837-1840 ο Εϋνάρδος συμμετέχει στις ανεπιτυχείς προσπάθειες ίδρυσης τράπεζας στο νεοελληνικό κράτος, είτε μόνος του είτε με τον αγγλικό οίκο Wright και αργότερα με ολλανδούς κεφαλαιούχους. Από το 1838 παραχωρεί κεφάλαια 300.000 φρ. στους Ρενύ και Σταύρο για να προεξοφλούν εμπορικά γραμμάτια στην αθηναϊκή αγορά με τόκο 8% (η γνωστή ως Προεξοφλητική Τράπεζα Εϋνάρδου), ώστε να παταχθεί η τοκογλυφία. Η πρόχειρη τράπεζα του Εϋνάρδου λειτούργησε ικανοποιητικά, με αποτέλεσμα να περιοριστούν οι αξιώσεις των τοκογλύφων.

Το 1841 κηρύσσει «νέο συναγερμό των Φιλελλήνων», κάνει προσπάθειες να βοηθηθεί η Κρητική Επανάσταση του 1841, να απελευθερωθεί η Μεγαλόνησος και να ενωθεί με την Ελλάδα. Δεν πρόλαβε να στείλει όμως τη βοήθεια, γιατί η επανάσταση γρήγορα κατεστάλη. Επίσης επεμβαίνει για την απελευθέρωση των χριστιανών αιχμαλώτων στην Αλγερία των γαλλο-αλγερινών συγκρούσεων του 1839-1841.

Ο Εϋνάρδος συμβάλλει αποφασιστικά στην ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος τον Μάρτιο του 1841 και υποστηρίζει τον Γ. Σταύρο για τη θέση του διευθυντή της Τράπεζας. Οι Ι.-Γ. Εϋνάρδος και Νικόλαος Ζωσιμάς ανακηρύσσονται «επίτιμοι διοικηταί» της Ε.Τ.Ε. από την προκαταρκτική συνέλευση των μετόχων της 13 Νοεμβρίου 1841.

Το 1842 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία τον εκλέγει επίτιμο πρόεδρό της. Το 1843, έτος οικονομικής κρίσης στη Ελλάδα, ο Εϋνάρδος προσπαθεί να πείσει τις ξένες δυνάμεις να δανείσουν πάλι τη χώρα, ενώ όταν η ελληνική κυβέρνηση καταργεί τις πρεσβείες προσφέρεται πάλι να αναλάβει τη διπλωματική εκπροσώπηση της Ελλάδας στο εξωτερικό. Αυτή την εποχή μεσολαβεί για το διακανονισμό απαιτήσεων διαφόρων κεφαλαιούχων συμπατριωτών του έναντι του ρωσικού δημοσίου και ο τσάρος Νικόλαος Α’ του απονέμει το σταυρό του Τάγματος της Αγίας Άννας.

Το 1847 διευκόλυνε την ελληνική κυβέρνηση χορηγώντας της δάνειο 500.000 φρά¬γκων, ώστε να ανταποκριθεί στην πληρωμή της εξαμηνιαίας δόσης του εθνικού δανείου του 1832 των 60.000.000 φράγκων. Από το 1848 και έπειτα απομονώνεται από την κοινωνική ζωή, αφιερώνει όλο και περισσότερο χρόνο στη θρησκεία και τη μελέτη των χριστιανικών κειμένων. Επιπλέον τον ταλαιπωρούν τα προβλήματα της υγείας του. Μετά τη λήξη του Κριμαϊκού πολέμου (1856) στο Συνέδριο ειρήνης στο Παρίσι ο Όθωνας απευθύνει έκκληση στον Εϋνάρδο να μεσολαβήσει με το κύρος του για ευνοϊκές λύσεις υπέρ της Ελλάδας.

Το 1862 τον επισκέπτεται ο βασιλιάς Όθων στο Beaulieu, για να του μεταφέρει αυτοπροσώπως την αγάπη και την ευγνωμοσύνη του ελληνικού λαού και να του παραδώσει ιδιοχείρως το ανώτατο ελληνικό παράσημο, το Μεγαλόσταυρο του Σωτήρος, το οποίο του είχε απονεμηθεί το 1837. Το 1863 στο δημοψήφισμα για την εκλογή του νέου βασιλιά της Ελλάδας μετά την έξωση του Όθωνα, ο Εϋνάρδος λαμβάνει αρκετές ψήφους Ελλήνων πολιτών, που σε ένδειξη μεγάλης ευγνωμοσύνης τον προτείνουν τιμητικά για αρχηγό του ελληνικού κράτους. Ο μεγάλος Ελβετός φιλέλληνας πεθαίνει στη Γενεύη, σε ηλικία 87 ετών, στις 5 Φεβρουαρίου.

Ο Οραματιστής και Κύριος Συντελεστής της Ίδρυσης της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος

Ο έμπειρος επιχειρηματίας Εϋνάρδος, ο οποίος χρημάτισε για δεκαετίες οικονομικός σύμβουλος πολλών κυβερνήσεων της εποχής, είχε την εδραιωμένη άποψη ότι για την ομαλή λειτουργία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους ήταν απαραίτητη η δημιουργία ενός οργανωμένου τραπεζικού συστήματος. Ήδη από τον Νοέμβριο του 1827 έγραφε στο φίλο του, I. Καποδίστρια, ο οποίος ερχόταν στην Ελλάδα ως εκλεγμένος Κυβερνήτης της, για την ανάγκη ενίσχυσης των αγροτικών πληθυσμών της χώρας με δάνεια και την ιδέα του για την ίδρυση ενός πιστωτικού οργανισμού διαρκείας.


Το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας κατά τον 19ο αιώνα

Στα 1828 συνέπραξε μαζί με τον Καποδίστρια, προσφέροντας όνομα, κεφάλαια 100.000 φράγκων και σχέδια για την ίδρυση της πρώτης ελληνικής τράπεζας, της Εθνικής Χρηματιστικής. Πρόβλεψε ότι το μέλλον της νεοσυσταθείσας τράπεζας θα κριθεί αποκλειστικά από τη στάση των πλούσιων Ελλήνων, μιας και η διεθνής οικονομική συγκυρία στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων ήταν τότε αρνητική. Η μικρή ανταπόκριση των Ελλήνων κεφαλαιούχων, η γενικευμένη ένδεια, η απορρόφηση των κεφαλαίων της τράπεζας αυτής από τις μεγάλες δανειακές ανάγκες του νεοσύστατου κράτους και η δολοφονία του Κυβερνήτη οδήγησαν την Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα σύντομα στο «μαρασμό».

Ο Εϋνάρδος όμως δεν εγκατέλειψε το όραμά του. Την εποχή της Αντιβασιλείας αναμείχτηκε πάλι δραστήρια σε μερικές από τις προσπάθειες ίδρυσης ενός σταθερότερου πιστωτικού ιδρύματος . Τέλη 1837 – αρχές 1838 υπέβαλε σχέδιο για την ίδρυση μιας προεξοφλητικής τράπεζας με κεφάλαια 2 – 4 εκατομμύρια δρχ. που θα ανήκε κατά 50% στο ελληνικό δημόσιο, θα συμμετείχε ο ίδιος με το 25%, ενώ το υπόλοιπο θα μοιράζονταν άλλοι κεφαλαιούχοι. Η τράπεζα θα είχε δικαίωμα έκδοσης τραπεζογραμματίων, θα προεξοφλούσε εμπορικά γραμμάτια και θα έδινε δάνεια με ενέχυρο ή υποθήκη με επιτόκιο 8%.

Οι αντιδράσεις τόσο από μέρους των Ελλήνων ανταγωνιστών μεγαλεμπόρων – τοκιστών, όσο και από την αγγλική πλευρά που τον θεωρούσε εκπρόσωπο των γαλλικών ή των ρωσικών, λόγω της φιλίας του με τον I. Καποδίστρια, συμφερόντων, τον ανάγκασαν σε ένα διπλωματικό ελιγμό, εφόσον οι τρεις μεγάλες Δυνάμεις, Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία, επηρέαζαν αποφασιστικά οποιοδήποτε εγχείρημα στην οικονομική πολιτική της χώρας.

Έτσι το 1839 έκανε κοινή πρόταση με τον Άγγλο τραπεζίτη Wright για μια υποθετική και προεξοφλητική τράπεζα με εκδοτικό προνόμιο και μεγαλύτερα κεφάλαια. Η διαφωνία όμως ως προς τη διοίκησή της – ο Εϋνάρδος ήθελε επικεφαλής τον Σταύρο ή τον Ρενύ- και η πτώχευση, τον επόμενο χρόνο, του οίκου Wright ματαίωσαν κι αυτό το σχέδιο. Άλλη μια προσπάθεια Ολλανδών κεφαλαιούχων που υποστήριξε ο Ελβετός τραπεζίτης δεν ευοδώθηκε επίσης. Εντωμεταξύ, έχει γνωριστεί, μέσω του στενού του φίλου Arthémond de Regny, με τον Ηπειρώτη έμπορο Γεώργιο Σταύρο.


Γεώργιος Σταύρος, πρώτος διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος

Ο Σταύρος είχε ήδη χρηματίσει γενικός ταμίας του Εκτελεστικού στην Επανάσταση, οικονομικό στέλεχος του I. Καποδίστρια, διευθυντής της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας και ήταν μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου από το 1835. Στο πρόσωπο του Σταύρου ο Εϋνάρδος ανακαλύπτει έναν πολύτιμο συνεργάτη με μεγάλη πείρα στον εμπορικό τομέα και βαθύ γνώστη της ελληνικής κοινωνίας.

Μεταξύ των δύο ανδρών, οι οποίοι μάλιστα δεν συναντήθηκαν ποτέ από κοντά, αναπτύχθηκε μια δια βίου ειλικρινής, αμοιβαία φιλία και εμπιστοσύνη που θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό το οικονομικό μέλλον της χώρας μας.

Στα 1838 ο Εϋνάρδος, προπαρασκευάζοντας το έδαφος για την ανάπτυξη οργανωμένης πίστης στην Ελλάδα, παραχώρησε όσα κεφάλαια είχε εισαγάγει στη χώρα, 300.000 φράγκα, στους Ρενύ και Σταύρο με σκοπό αρχικά την «έκδοσιν και υποστήριξιν ταμιακών γραμματίων του δημοσίου», αργότερα τη βραχυπρόθεσμη προεξόφληση εμπορικών γραμματίων με τόκο 8%.
Έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο οργανωμένο προεξοφλητικό γραφείο στην Αθήνα, η γνωστή ως «Τράπεζα Εϋνάρδου».

Εξαιτίας της δημόσιας θέσης που κατείχε ο Ρενύ, ως γενικός επιμελητής της οικονομικής διαχείρισης στην Ελλάδα, σχεδόν όλη η παραπάνω δραστηριότητα έπεσε στις πλάτες του Σταύρου, κυρίως μετά τον Απρίλιο του 1840, όταν ο Ρενύ αναχώρησε με άδεια στο Παρίσι. Η δράση της μικρής προεξοφλητικής τράπεζας είχε θετικότατα αποτελέσματα στο εμπόριο και προετοίμασε το κλίμα για την αποδοχή ενός πιστωτικού ιδρύματος που θα περιόριζε τη δράση των παραδοσιακών εμπορικών-τοκογλυφικών δικτύων.

Αποτέλεσε επίσης θετικό προηγούμενο για την τελική αποδοχή από το βασιλιά Όθωνα των σχεδίων Σταύρου και Εϋνάρδου για την ίδρυση μιας καθαρά ελληνικής τράπεζας. Οι συνδυασμένες προσπάθειες Εϋνάρδου, Σταύρου και Ρενύ συνέβαλαν ώστε να διαλυθούν οι φόβοι και οι προκαταλήψεις, να παραμεριστούν τα εμπόδια, οι δισταγμοί και η αναβλητικότητα του Όθωνα στην ίδρυση της τράπεζας.

Τελικά στις 30 Μαρτίου 1841 δημοσιεύεται ο νόμος περί Εθνικής Τραπέζης. Ο Εϋνάρδος εγγράφεται ανάμεσα στους πρώτους για 300 μετοχές, πείθοντας παράλληλα τους τραπεζίτες Rothschild να γραφούν για 50 μετοχές, ενώ άλλες 50 στο όνομα τους αγοράζει ο ίδιος, ώστε να δημιουργηθεί ευμενής εντύπωση στο επενδυτικό κοινό.

Επιδιώκοντας την ελληνική κυρίως συμμετοχή στα κεφάλαια της Ε.Τ.Ε., διευκολύνει την ελληνική κυβέρνηση να πληρώσει την προκαταβολή για τις 1.000 μετοχές της. Παραχωρεί στον Γ. Σταύρο 10 μετοχές από τις δικές του και δανείζει χρήματα σε Έλληνες ιδιώτες για να μπορέσουν να γίνουν μέτοχοι. «Άνευ του ενθουσιασμού και του ζήλου του Εϋνάρδου ήτο αδύνατον εις τα 1842 να ιδρύετο Εθνική Τράπεζα» γράφει χαρακτηριστικά ο Δημήτριος Ζωγράφος.


Γεώργιος Σταύρος, πρώτος διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος 1865

Ενώ πολύ εύστοχα ο καθηγητής, και σημερινός ακαδημαϊκός, Μιχαήλ Σακελλαρίου σε ομιλία του για τα διακόσια χρόνια από τη γέννηση του Ελβετού φιλέλληνα επισήμαινε ότι ο Εϋνάρδος «συμβάλλοντας στην ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας και προπάντων βοηθώντας το ελληνικό δημόσιο να γίνει κύριος μέτοχός της, όχι μόνον απέτρεψε τον κίνδυνο να υποταγεί η ελληνική οικονομία σε ξένους τραπεζίτες, αλλά και έδωσε στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να ελέγχει άμεσα έναν οργανισμό που πήρε κατ’ αποκλειστικότητα το δικαίωμα εκδόσεως χαρτονομίσματος μέσα στην Ελλάδα και έγινε ο ρυθμιστής της ιδιωτικής οικονομίας».

Μόλις η Εθνική Τράπεζα άρχισε να λειτουργεί, ο Εϋνάρδος σταμάτησε τη δική του τραπεζική δραστηριότητα στην Αθήνα και έδωσε εντολή τα κεφάλαιά του να μεταφερθούν στο νέο ίδρυμα. Λίγους μήνες αργότερα, Απρίλιο-Ιούνιο 1842, θα φροντίσει πρόθυμα να υλοποιήσει την απόφαση του συμβουλίου της Τράπεζας για την κατασκευή, στο Παρίσι, των πρώτων τραπεζογραμματίων της Ε.Τ.Ε. των 25 και 50 δραχμών, δίνοντας χρήσιμες οδηγίες για την προστασία τους από παραχαράξεις.

Στα σοβαρά θέματα που αντιμετώπισε η Τράπεζα στα πρώτα της βήματα, όπως η διείσδυση της στην ελληνική αγορά, η αποδοχή του τραπεζογραμματίου της, η οργανωτική συνοχή και οι σχέσεις της με τους ανταγωνιστές μεγαλέμπορους που έλεγχαν τα παραδοσιακά πιστωτικά δίκτυα, οι συμβουλές του Εϋνάρδου υπήρξαν αποφασιστικές. Έδειχνε ιδιαίτερη ευαισθησία στο ζήτημα των τραπεζογραμματίων, ως βασικό εργαλείο εκσυγχρονισμού και άσκησης πιστωτικής πολιτικής.

«Η επιστολή σας – έγραφε από το Παρίσι προς τον Σταύρο στις 7 Μαρτίου 1842- με πληροφορεί πως η Τράπεζα άρχισε τις εργασίες της και πως τα τραπεζογραμμάτια γίνονται ευμενώς δεκτά. Για να συνηθίσουν οι κάτοικοι στη χρήση τους, μην ξεχνάτε πως σε κάθε προεξόφληση η πληρωμή πρέπει να γίνεται σε τραπεζογραμμάτια και πως η ανταλλαγή των τελευταίων με μεταλλικά νομίσματα πρέπει να γίνεται λίγες ώρες αργότερα. Θα δείτε ότι σιγά σιγά οι μεγαλέμποροι θα βαριούνται να έρχονται να κάνουν αυτές τις ανταλλαγές και ότι οι περισσότεροι θα προτιμούν τα τραπεζογραμμάτια από τα μεταλλικά νομίσματα, γιατί είναι ευκολότερο να τα κρύψουν».

Ειδικά στο πρόβλημα που προέκυψε, τον Μάιο-Ιούνιο 1842, από την άρνηση των ταμείων του κράτους να αποδέχονται πλήρως τα τραπεζογραμμάτια της Ε.Τ.Ε. ως μέσο πληρωμής, οι παρεμβάσεις του στους υπουργούς Εσωτερικών Δ. Χρηστίδη και Οικονομικών Γ. Τισσαμενό, αλλά και στον ίδιο τον Όθωνα ήταν καθοριστικές. Βοήθησαν να οροθετηθούν οι σχέσεις κράτους-Εθνικής Τράπεζας και να εκδοθεί το β.δ. της 13/25.8.1842.

«Περί παραδοχής τραπεζικών γραμματίων εις τα δημόσια ταμεία». 


Το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας κατά τον 19ο αιώνα
 
Παράλληλα συστήνει στον Γ. Σταύρο να χειριστεί προσεκτικά το θέμα με τους κυβερνητικούς παράγοντες, επισημαίνοντας ότι:

«Εφόσον η δημόσια πίστη είναι το πιο ευαίσθητο πράγμα, δεν επιτρέπεται να λαμβάνονται μέτρα χωρίς να συμβουλεύονται ή να συνεννοούνται με την Τράπεζα, αφού εκτός των άλλων το ίδρυμα τούτο είναι προωρισμένο να προσφέρει υπηρεσίες στην Κυβέρνηση, η οποία είναι επιπλέον ο μεγαλύτερός του μέτοχος».

Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι έλειπαν από την Ελλάδα οικονομικά στελέχη με στέρεες γνώσεις της τραπεζικής τεχνικής, φρόντισε, μέσω του παλαιού γνωστού του Γάλλου υπουργού των Εξωτερικών Guizot, να σταλεί στην Ελλάδα, ένας έμπειρος στα τραπεζικά ζητήματα ανώτερος υπάλληλος του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών, ο Louis Lemaìtre. Τον Φεβρουάριο του 1842, ο «Λεμαίτρης» διορίστηκε βασιλικός επίτροπος στην Ε.Τ.Ε.

Συνεργαζόμενος αρμονικά με τον Σταύρο, οργάνωσε υποδειγματικά το λογιστικό σύστημα της Τράπεζας με βάση τα σύγχρονα γαλλικά πρότυπα, συνέταξε το νέο καταστατικό με τις διευρυμένες εργασίες της Ε.Τ.Ε. το 1843 και εκπαίδευσε τα πρώτα στελέχη της Τράπεζας Γ. Βασιλείου, Ευθ. Κεχαγιά, Στ. Παππά κ.ά. Για την έγκριση του νέου καταστατικού, το οποίο καθόρισε το χαρακτήρα και το μέλλον του ιδρύματος, ο Εϋνάρδος είχε κάνει ολόκληρο αγώνα για να πείσει τον αναποφάσιστο Όθωνα.

Στη σκληρή σύγκρουση Ε.Τ.Ε. και Ελλήνων μεγαλεμπόρων – τοκιστών για τον έλεγχο της πίστης, ο Εϋνάρδος συμπαραστάθηκε στον Γ. Σταύρο, ο οποίος κατασυκοφαντήθηκε και πιέστηκε σε τέτοιο βαθμό που να σκέπτεται την παραίτηση. Ο ευφυής Ελβετός του πρότεινε τότε στρατηγικό ελιγμό: περιορισμό των ενυπόθηκων δανείων και διεύρυνση του προεξοφλητικού δανεισμού των εμπόρων, «ακόμη και των τοκογλύφων», ώστε με το συμβιβασμό αυτόν οι μεγαλέμποροι να παύσουν την υπονόμευση και να συμμετάσχουν με κεφάλαια στην Τράπεζα.

Με τις συμβουλές του Εϋνάρδου επιτεύχθηκε τελικά ο στόχος της Εθνικής να αυξήσει την κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων της και να εδραιώσει το ρόλο της στην ελληνική οικονομία. Όταν έληξε η πρώτη διετής θητεία του Γ. Σταύρου στη διοίκηση της τράπεζας, ο Εϋνάρδος, με επιστολή του στη γενική συνέλευση των μετόχων της Ε.Τ.Ε. (1845), πρότεινε την επανεκλογή και την αύξηση της θητείας του διευθυντή σε επτά χρόνια.

Οι προτάσεις του έγιναν ομόφωνα δεκτές από τους μετόχους, όπως και τέσσερα χρόνια αργότερα όταν με υποδείξεις του ανακηρύχθηκε ο Γεώργιος Σταύρος ισόβιος διοικητής της Ε.Τ.Ε. Το 1845-6 ο Ι.-Γ. Εϋνάρδος, σε συνεργασία με τον Έλληνα πρόξενο στο Παρίσι Adolphe d’ Eichthal και τον L. Lemaître, φρόντισε για την έκδοση των νέων τραπεζογραμματίων της Εθνικής, τα οποία κατασκευάστηκαν στη Γαλλία. Το 1847 η Ελλάδα θα βρεθεί στον ανεμοστρόβιλο του Αγγλογαλλικού ανταγωνισμού και των πολιτικών εντάσεων. Η Αγγλία απαίτησε πιεστικά από την κυβέρνηση Κωλέττη να πληρώσει τη δόση του εθνικού δανείου των 60 εκατομμυρίων φράγκων του 1832.


Ιωάννης – Γαβριήλ Εϋνάρδος
 
Χάρη στον Εϋνάρδο που προσφέρθηκε να χορηγήσει δάνειο 500.000 φράγκων, ασφαλισμένο με 558 από τις χίλιες μετοχές της Ε.Τ.Ε. που κατείχε το κράτος, διευκολύνθηκε η ελληνική κυβέρνηση να ανταποκριθεί στις διεθνείς υποχρεώσεις της. Στη μεγάλη οικονομική και νομισματική κρίση του 1848, όταν απειλήθηκε κι αυτή η ίδια η υπόσταση της Τράπεζας, ο Εϋνάρδος καθοδήγησε προσεκτικά τους Γ. Σταύρο και Ευθ. Κεχαγιά σε κάθε τους βήμα, ώστε, σε συνεργασία με το κράτος, να διασφαλιστεί το μεταλλικό αποταμίευμα της Ε.Τ.Ε. από τους κερδοσκόπους, να αντέξει το τραπεζογραμμάτιο της στις πιέσεις του τοκογλυφικού κεφαλαίου και να εδραιωθεί ο χαρακτήρας του ιδρύματος ως μοντέρνου αστικού θεσμού με ευρύτερο κοινωνικό ρόλο και μακροπρόθεσμους στόχους

Η αναγκαστική κυκλοφορία που επέβαλε η ελληνική κυβέρνηση, από τις 4 Απριλίου έως τις 16 Δεκεμβρίου 1848, συνέβαλε θετικά στη λύση του προβλήματος. Ο Εϋνάρδος είχε πυκνή αλληλογραφία, επί 20 και πλέον χρόνια, με τον Γεώργιο Σταύρο, δίνοντας του πολύτιμες και λεπτομερείς συμβουλές πάνω σε πολλά θέματα τραπεζικής οργάνωσης.

Οι συμβουλές αυτές κάλυπταν θέματα όπως ο εσωτερικός κανονισμός της Τράπεζας, το ζήτημα της ασφάλειας των χρηματοκιβωτίων, ο κίνδυνος των επισφαλών απαιτήσεων, οι προσλήψεις και το μισθολόγιο των υπαλλήλων, το ποσοστό κέρδους των διευθυντών και του προσωπικού, οι παραγγελίες των τραπεζογραμματίων, οι σχέσεις με την πολιτική και την κυβέρνηση, η οικονομική συνδρομή των παραγωγών, η αντιμετώπιση των κερδοσκόπων κ.ά.

Χαρακτήριζε την Τράπεζα τιμόνι του μέλλοντος της χώρας μας («la Banque est le timon de l’avenir de la Grèce…») και τον ενδιέφερε καθετί που απασχολούσε την Ε.Τ.Ε. Επικροτούσε τις προόδους της, ανησυχούσε για τις δυσκολίες ή τις αποτυχίες της. Έκανε υποδείξεις στα στελέχη της για την καλύτερη και ασφαλέστερη οργάνωση της. Συμμετείχε πρόθυμα σε επενδυτικές πρωτοβουλίες της όπως η σύσταση ατμοπλοϊκής εταιρείας και διορύξεως του πορθμού του Ευρίπου στα 1849.

Μέσα από την καθαρά επαγγελματική-τραπεζική αλληλογραφία του με τον Γ. Σταύρο αναδύεται επίσης το ενδιαφέρον του για τα γενικότερα ζητήματα που αφορούσαν την Ελλάδα και κάνει πάντοτε σοφές και αποτελεσματικές υποδείξεις σε οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά, ακόμη και πολιτιστικά θέματα. Το αυστηρό Καλβινικό μυαλό του απαιτούσε ακρίβεια, τάξη, οικονομία, νηφαλιότητα, μετριοπάθεια, κομματική ουδετερότητα, προβλεπτικότητα, συνεχή προσπάθεια βελτίωσης.


Μεταθανάτιο πορτραίτο του Εϋνάρδου. Φιλοτεχνήθηκε από τον ανεψιό του, Κάρολο Εϋνάρδο

Χωρίς να παρεμβαίνει ανοιχτά στο έργο της διοίκησης, υφαίνοντας διακριτικά τη σχέση του υψηλού συμβούλου μέσω του Σταύρου, ο Ιωάννης – Γαβριήλ Εϋνάρδος διατήρησε ισόβια τον τίτλο του πιο επιφανούς μετόχου της Εθνικής Τράπεζας. Αν και κατά καιρούς προβληματιζόταν να πουλήσει τις περισσότερες μετοχές του – όταν η ισχυρή πια Τράπεζα δεν είχε τόση ανάγκη το όνομά του- και να επενδύσει τα κεφάλαιά του σε γη ή ακόμη να κτίσει πολυτελές σπίτι στην Αθήνα, συναισθηματικά δεμένος με το ίδρυμα και τους ανθρώπους του, δεν το επιχείρησε ποτέ. Μέχρι τα τελευταία του χρόνια διατηρήθηκε αμείωτο το ενδιαφέρον του για την πορεία του ιδρύματος, όπως αποδεικνύει η εντυπωσιακή αλληλογραφία του.

Άφησε στους κληρονόμους του, τη γυναίκα του Άννα και τους ανιψιούς του Gabriel-Alfred Eynard και Charles-François-Adolphe Eynard, τετρακόσιες δέκα συνολικά μετοχές της Εθνικής Τράπεζας, μερικές από τις οποίες ήταν ακόμη στα χέρια της πολύκλαδης αυτής οικογένειας μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Δεν είναι λοιπόν υπερβολή να ειπωθεί ότι ο Εϋνάρδος, πέρα από οραματιστής και κύριος συντελεστής της ίδρυσης της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, υπήρξε και ο διακριτικός καθοδηγητής της Τράπεζας που παρείχε την ανεκτίμητη τεχνογνωσία του κατά τα πρώτα βήματα της. Πάνω από όλα όμως παρέμεινε ο ανιδιοτελής φίλος, ο οποίος παρακολουθούσε με στοργικό ενδιαφέρον το δημιούργημα του μέχρι το τέλος του βίου του.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ

ΑΥΤΟ που Ονομάζουμε Θεό, Απόλυτο, Πραγματικότητα, Ουσία (της Ύπαρξης), Πνεύμα, Ψυχή, είναι η Υπέρτατη Πραγματικότητα κι όλοι αυτοί οι Όροι δείχνουν (και «περιγράφουν») το ίδιο πράγμα. ΑΥΤΟ, σαν Ουσία, είναι το Σταθερό Υπόβαθρο κάθε αντίληψης ύπαρξης, δραστηριότητας, δράσης και «φαινομένου». Υπάρχει Πάντα, Παντού, πίσω από κάθε ύπαρξη, δραστηριότητα, δράση και φαινόμενο.
 
Ο «Θάνατος» σαν απλό φυσικό γεγονός γίνεται αντιληπτός σαν «απουσία της ανθρώπινης συνειδητότητας», της προσωπικής ψυχικής ενέργειας στο σώμα, το οποίο μένει ακίνητο, χωρίς καμία δραστηριότητα, ενώ αρχίζει η διαδικασία της αποσύνθεσης της «βιολογικής δομής». Αυτό είναι που παρατηρούν οι ζωντανοί άνθρωποι, από την «εδώ μεριά». Δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτόν που «φεύγει». Μονάχα όταν κάποιος, ο ίδιος, «φύγει» αντιλαμβάνεται να του συμβαίνει κι έχει προσωπική αντίληψη του φαινομένου.
 
Από την άλλη μεριά το φυσικό γεγονός του θανάτου «ερμηνεύεται» και γίνεται αντιληπτό, πέρα από το απλό φυσικό γεγονός, στα πλαίσια της κοσμοαντίληψης που έχουν οι άνθρωποι, ανάλογα με την κοινωνία στην οποία έχουν ανατραφεί και τις αντιλήψεις που επικρατούν στο περιβάλλον τους σχετικά με το φαινόμενο του θανάτου. Στα πλαίσια αυτής της αντιμετώπισης εντάσσονται και οι διάφορες πεποιθήσεις των ανθρώπων, ταφικές τελετουργίες, έθιμα, κλπ.
 
Όμως τι συμβαίνει πραγματικά; Όλα αυτά που αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι, που πιστεύουν, που κάνουν, δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με το γεγονός, αυτό καθ’ εαυτό, του θανάτου. Στην πραγματικότητα είναι κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που «φαντάζονται» οι άνθρωποι. Για να κατανοήσουμε ακριβώς τι είναι ο θάνατος πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τι είναι Ζωή, τι είναι η ζωή. Τι είναι πραγματικά η ζωή. Όχι τι αντιλαμβάνονται ή τι νομίζουν ή τι πιστεύουν οι άνθρωποι. Αν δεν έχεις πλήρη αντίληψη του Φαινομένου της Ζωής, αν δεν είσαι πλήρως αφυπνισμένος, πως μπορείς να καταλάβεις τι ακριβώς συμβαίνει όταν η ζωή «υποχωρεί» κι εκδηλώνεται το φαινόμενο του θανάτου;
 
Όλα στην ζωή είναι λάθος. Ό,τι αντιλαμβανόμαστε, ό,τι σκεφτόμαστε, ό,τι αισθανόμαστε, ό,τι κάνουμε, είναι λάθος. Γιατί; Επειδή τα βιώνουμε όλα αυτά χωρίς πραγματική επίγνωση. Τα αντιλαμβανόμαστε και τα ερμηνεύουμε μέσα από την άγνοια και την σύγχυση. Έτσι η ίδια η ζωή στην γη είναι μεταφυσικό (υπαρξιακό) λάθος. Είναι προϊόν άγνοιας. Εξαιτίας της μεταφυσικής άγνοιας ερχόμαστε εδώ κι εξαιτίας της άγνοιας ξαναερχόμαστε (δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες φορές). Πρέπει να κατανοήσουμε λοιπόν τι είναι ζωή για να μπορέσουμε να δούμε τι ακριβώς είναι ο θάνατος.
 
Όπως αποδεικνύεται από την εμπειρία (κι όχι από κάποια φιλοσοφική θεωρία ή στα πλαίσια κάποιου θεολογικού «αφηγήματος» για την ύπαρξη) αυτό που ονομάζουμε Ανώτερη Οντότητα, Συνείδηση (σαν Ουσία), Ψυχή, κλπ. προϋπάρχει του ερχομού στην γη. Έχουν δίκιο οι Αρχαίοι Έλληνες (οι Ορφικοί, οι Πυθαγόρειοι, οι Φιλόσοφοι, ο Πλάτωνας κι οι άλλοι φιλόσοφοι μέχρι τον Πλωτίνο) καθώς και οι Ανατολικοί Λαοί που πιστεύουν στην Προΰπαρξη των Ψυχών (πριν έρθουν στην γη). Στην Χριστιανική Αντίληψη, αυτή την άποψη την ακολουθούσαν Μεγάλοι Πατέρες, όπως ο Ωριγένης, μέχρι την Ε΄ Οικουμενική Σύνοδο που συγκάλεσε το 553 μ.Χ. ο Ιουστινιανός Α΄ (αυτός που αιματοκύλισε την Κωνσταντινούπολη το 532 μ.Χ.  στην «Στάση του Νίκα», σφάζοντας 30.000 ανθρώπους στον Ιππόδρομο, σε μία νύχτα, την νύχτα που το ποτάμι του αίματος έφτασε μέχρι την θάλασσα). Σε αυτή την Σύνοδο ο Ωριγένης κι όσοι ακολουθούσαν αυτή την αντίληψη αφορίσθηκαν. Άραγε οι αντιλήψεις που υιοθετήθηκαν από τον εγκληματία αυτοκράτορα και τους φωτισμένους ρασοφόρους ήταν οι σωστές; Σήμερα οι αφελείς χριστιανοί πιστεύουν και ισχυρίζονται πως η Ψυχή δημιουργείται από τον Θεό την στιγμή που δημιουργείται το σώμα, λες κι ο «Θεός» (που πιστεύουν αυτοί) είναι κάποιος μεταφυσικός ληξίαρχος που μοιράζει ψυχές σε σώματα. Αυτή η αφελής άποψη εντάσσεται στη γενικότερη χριστιανική μυθολογική αντίληψη περί ύπαρξης, που κάποιοι, στα πανεπιστήμια, διδάσκουν σαν θεολογική επιστήμη. Δυστυχώς για αυτούς δεν επιβεβαιώνεται από τα γεγονότα. Τα γεγονότα δικαιώνουν τον Ωριγένη, τον Ευάγριο και τους άλλους αφορισμένους.
 
Αυτό που ονομάζουμε Ατομικότητα, Οντότητα, Συνείδηση (σαν Ουσία), Ψυχή, υπάρχει στο δικό της Πεδίο Ύπαρξης και κατά την «κάθοδό» της στους Κατώτερους Κόσμους προσλαμβάνει έναν νοητικό φορέα (στο Νοητικό Πεδίο) κι ένα ψυχοδυναμικό φορέα (στο Αστρικό Πεδίο) πριν ενσαρκωθεί σε ένα υλικό σώμα. Ασφαλώς όλα αυτά γίνονται με φυσικό τρόπο κι απαιτούν εύλογο χρόνο. Η Οντότητα συνδέεται με τον ανθρώπινο εγκέφαλο (είναι «παρούσα», ελέγχει και αλληλοεπιδρά με τον εγκέφαλο) ενώ η νοητική «ικανότητα» εκδηλώνεται σαν νόηση στον εγκέφαλο και ο ψυχικός δυναμισμός σαν ενέργεια αισθητική και «βουλητική» στο νευρικό σύστημα. Το υλικό σώμα με την δομή του εξασφαλίζει την υλική εμπειρία, την επαφή με την υλική πραγματικότητα και τα υλικά πράγματα.
 
Όταν ο Άνθρωπος, η Ατομικότητα, η Οντότητα, η Συνείδηση (σαν Ουσία), η Ψυχή, ενσαρκώνεται στην γη ασφαλώς και δεν έρχεται «τυχαία» στις όποιες συνθήκες και καταστάσεις  γεννιέται. Η Κοινωνία στην οποία έρχεται επηρεάζει και διαμορφώνει την αντίληψη του ανθρώπου που γεννιέται στους κόλπους της. Βεβαίως βοηθά στην αφομοίωση της ανθρώπινης εμπειρίας αλλά ταυτόχρονα λειτουργεί ανασταλτικά στην εξέλιξη του ανθρώπου πέρα από τα κοινωνικά καθιερωμένα και αποδεκτά. Οι κοινωνίες αλλάζουν πολύ αργά. Έρχεται κάποια στιγμή που το άτομο πρέπει να προχωρήσει (αν θέλει να προχωρήσει) μόνο του, πέρα από την κοινωνία.
 
Ο άνθρωπος στην γη, ο κάθε άνθρωπος, στην διάρκεια της ζωής του, πραγματοποιεί την όποια επίγνωση πραγματοποιεί, μέσα από την οποία βιώνει την ύπαρξη. Οι άνθρωποι στον πλανήτη γη βρίσκονται σε διάφορα επίπεδα επίγνωσης. Η ανθρώπινη νόηση λειτουργεί γενικεύοντας και (αναγκαστικά) αφαιρώντας για να γενικεύσει, για να σχηματίσει κατηγορίες κι έννοιες των πραγμάτων που αντιλαμβάνεται. Η ζωή όμως, η φύση, δεν λειτουργεί έτσι. Λέμε ο άνθρωπος, οι άνθρωποι, είμαστε όλοι άνθρωποι. Αυτή η «γενίκευση» μας εμποδίζει να δούμε την φυσική πραγματικότητα και τις ιδιαιτερότητες που εμφανίζουν οι άνθρωποι λόγω της διαφορετικής εξέλιξής τους.
 
Αν εξετάσουμε (φιλοσοφικά, ψυχολογικά) το φαινόμενο της νόησης βλέπουμε πως πρόκειται για μια λειτουργία που μέσα στην λειτουργική της ενότητα, μέσα στην ενοποιημένη δραστηριότητά της, περιλαμβάνει επιμέρους δραστηριότητες ή «λειτουργίες» ή «λειτουργεί» σε πολλά επίπεδα. Σε αυτό το απλό γεγονός οφείλεται το ότι χρησιμοποιούνται πολλοί όροι για την νοητική δραστηριότητα, ή την νοητική λειτουργία. Συνείδηση, Αντίληψη (γενικά), Αντικειμενική Αντίληψη, Διανόηση, Ενστικτώδης νοημοσύνη, Αίσθηση, Επιθυμία, υλική εμπειρία.
 
Από την άλλη μεριά είμαστε αναγκασμένοι να δούμε την ιδιαιτερότητα αυτών των λειτουργιών γιατί εντοπίζονται σε διαφορετικά «σημεία»  (πάντα στα πλαίσια μιας ολικής αντίληψης της ύπαρξης) του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Παρατηρώντας την βιολογική εξέλιξη των ειδών και του ανθρώπου  βλέπουμε ότι ο εγκέφαλος ξεκινά από τον «βασικό πυρήνα της αντίληψης της ύπαρξης», την «παρουσία» (στην βιολογική δομή) κι αναπτύσσεται κατά στάδια. Πρώτα σχηματίζεται ο αρχικός εγκέφαλος των ερπετών (από τότε που τα θαλάσσια ζώα, τα «ψάρια», βγήκαν στην στεριά, πριν εκατομμύρια χρόνια), η ενστικτώδης νοημοσύνη. Μετά σχηματίστηκε ο εγκέφαλος των θηλαστικών, στην διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων, η «διανοητική» λειτουργία. Τέλος, στην διάρκεια των τελευταίων εκατομμυρίων ετών σχηματίστηκε ο εγκέφαλος του Homo Simian  που το πιο εξελιγμένο είδος οι επιστήμονες ονόμασαν Homo Sapiens (αλλά στην πραγματικότητα φέρνει τα πιο πολλά χαρακτηριστικά του Homo Simian), η έλλογη αντικειμενική αντίληψη. Ο σύγχρονος άνθρωπος ανέπτυξε περισσότερο, καλύτερα, ποιοτικά, τον εγκέφαλο (τις τελευταίες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια) και λόγω αυτής της ανάπτυξης μπορεί να «Αφυπνιστεί» (να «αυτοαναγνωριστεί») ο «βασικός πυρήνας αντίληψης της ύπαρξης» στο κέντρο του εγκεφάλου.
 
Έτσι πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι άνθρωποι στον πλανήτη βρίσκονται σε διάφορα στάδια ανάπτυξης της επίγνωσης και λειτουργούν σε διάφορα νοητικά επίπεδα. Αυτό είναι απλά μια ανθρωπολογική διαπίστωση και δεν περιέχει κανένα «ρατσιστικό» υπαινιγμό. Πολλοί άνθρωποι λειτουργούν με τον εγκέφαλο των ερπετών στην βάση του εγκεφάλου, την ενστικτώδη νοημοσύνη, σαν ζώα, για αυτό εκδηλώνουν κτηνώδη εγωισμό, βία και άγρια συμπεριφορά (και μην πείτε δεν υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, κοιτάξτε γύρω σας). Πολλοί άνθρωποι λειτουργούν με τον εγκέφαλο των θηλαστικών στον μετωπιαίο φλοιό, με την «διανόηση», που όμως παραμένει προσωπική, εγωιστική και συχνά επηρεάζεται από τα κατώτερα ένστικτα. Λιγότεροι είναι οι άνθρωποι (δυστυχώς πολύ λιγότεροι) που λειτουργούν με την Ανώτερη Αντικειμενική (Συναισθηματική) Νοημοσύνη, με βάση την Λογική, την Αντικειμενικότητα, το Δίκαιο, την Ισότητα κι όλες τις Ανώτερες Πνευματικές Αξίες. Κι ασφαλώς Ελάχιστοι είναι οι άνθρωποι, σαν τον Βούδα ή τον Ιησού, που Αφυπνίζουν τον Βασικό Πυρήνα Αντίληψης της Ύπαρξης, στο Κέντρο του Εγκεφάλου (το Άτζνα Τσάκρα) και λειτουργούν με Μη-Δυαδική Συνειδητότητα, με Επίγνωση της Ενότητας της Ύπαρξης που στους Κόλπους της τα Συμπεριλαμβάνει Όλα. Αν θέλετε να δείτε περισσότερα για την Ψυχική, Ψυχολογική, Βιολογική Εξέλιξη (Ανάπτυξη) του Ανθρώπου διαβάστε τον  Richard Bucke (Cosmic Consciousness: A Study in the Evolution of the Human Mind is a 1901 book by the psychiatrist Richard Maurice Bucke, in which the author explores the concept of cosmic consciousness, which he defines as "a higher form of consciousness than that possessed by the ordinary man", Wikipedia). Μολονότι το βιβλίο γράφτηκε μέσα στους «θεοσοφικούς κύκλους» πριν 100 χρόνια είναι επιστημονικά άρτιο, αντικειμενικό κι απόλυτα «σύγχρονο».
 
Αυτό που θέλουμε να πούμε τελικά είναι ότι ένας άνθρωπος βρίσκεται, στην διάρκεια της ζωής του, σε κάποιο στάδιο νοητικής βιολογικής εξέλιξης και λειτουργεί σε κάποιο συγκεκριμένο επίπεδο επίγνωσης (ανώτερο ή κατώτερο νοητικό, αισθητηριακό ή σωματικό). Μέσα από αυτή την επίγνωση στην οποία βρίσκεται στην παρούσα στιγμή αντιλαμβάνεται, ζει και δρα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό να το κατανοήσουμε και να το θυμόμαστε γιατί έχει σημασία για την μεταθανάτια ύπαρξη.
 
Η όποια επίγνωση έχει ο άνθρωπος την στιγμή του θανάτου του συνεχίζει να υπάρχει μετά τον αποχωρισμό από το υλικό σώμα. Το τι συμβαίνει ακριβώς στον «αποχωρισμό» είναι γνωστό στους Εσωτερικούς Κύκλους των Μυημένων στα Μυστήρια της Ζωής και του Θανάτου κι αποκαλύπτεται στους Μυούμενους, ακριβώς για να κατανοήσουν τι συμβαίνει όταν συμβαίνει και να αντιμετωπίσουν ορθά, με νηφαλιότητα», την μετάβαση στους άλλους κόσμους.
 
Στην εξωτερική πληροφόρηση απλά επιβεβαιώνεται η «επιβίωση» του ανθρώπου μετά τον αποχωρισμό από το υλικό σώμα. Ο άνθρωπος «βρίσκεται» σε ένα Άλλο Πεδίο Ύπαρξης, με ένα άλλο σώμα. Σκοπός των Μυστηρίων, της Μύησης  (και της Μύησης στο Μυστήριο του Θανάτου) είναι να φωτίσει πλήρως την «διαδικασία» της μετάβασης. Οι εξωτερικοί άνθρωποι απλά φαντάζονται κι έχουν λανθασμένες απόψεις για το τι συμβαίνει.
 
Αυτό που έχει σημασία είναι να κατανοήσουμε ότι επειδή ο Άνθρωπος είναι (στην πραγματικότητα) Ατομικότητα (που Προϋπάρχει σαν Ψυχή) κι εκδηλώνεται στα Κατώτερα Πεδία Ύπαρξης, προσλαμβάνοντας έναν ανάλογο φορέα (στο Νοητικό Πεδίο ένα νοητικό σώμα, στο Αστρικό Πεδίο ένα ψυχοδυναμικό σώμα και στο Υλικό Πεδίο ένα υλικό σώμα), με τον θάνατο ακολουθεί μια αντίστροφη πορεία. Αποχωρίζεται σταδιακά από το υλικό σώμα, μετά από το αστρικό σώμα και τέλος από το νοητικό σώμα. Αν η Εξέλιξη ενός ανθρώπου είναι υψηλή τότε, επειδή εν ζωή αποχωρίστηκε συνειδησιακά, αντιληπτικά και πρακτικά από τους κατώτερους φορείς-λειτουργίες, δεν νοιώθει κάποια πραγματική απώλεια, αφού ο ίδιος αντιλαμβάνεται ότι «Παραμένει» σαν Υπαρξιακός Πυρήνας, κάποια μορφή ύπαρξης. Αν όμως ο άνθρωπος έχει χαμηλή ανάπτυξη κι είναι προσκολλημένος είτε στο σώμα είτε στην αισθητηριακή δραστηριότητα είτε λειτουργεί σε κάποιο κατώτερο νοητικό επίπεδο, τότε ο αποχωρισμός είναι οδυνηρός. Ο άνθρωπος που συνήθισε να λειτουργεί, να «υπάρχει», με τους κατώτερους φορείς, νοιώθει ότι τώρα δεν μπορεί να εκδηλωθεί κι αυτή η «στέρηση» λειτουργεί βασανιστικά, είναι αληθινή κόλαση
 
Αν ένας άνθρωπος Μυηθεί στα Μυστήρια της Ζωής και του Θανάτου και Αφυπνισθεί εν ζωή στην Μη-Δυαδική Συνειδητότητα, στην Επίγνωση της Ενότητας της Ύπαρξης, (ή και στις Βαθύτερες Καταστάσεις της ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ), τότε εγκαταλείποντας τους κατώτερους φορείς Απελευθερώνεται για πάντα στο Πεδίο της Ατομικότητας, στα Ηλύσια Πεδία των Αρχαίων. Αν όμως ένας άνθρωπος δεν Αφυπνίστηκε στην διάρκεια της ζωής του και λειτουργεί σε ένα κατώτερο νοητικό επίπεδο ή κάποιο κατώτερο φορέα τότε μετά τον αποχωρισμό και από το νοητικό σώμα (με όλη την συσσωρευμένη νοητική εμπειρία και γνώση) έρχεται σε μια «Ενδιάμεση Κατάσταση (Ησυχίας, σαν αυτή των Ηλυσίων Πεδίων) όπου όλα «ξεχνιούνται» και μένει μόνο η αντικειμενική εμπειρία που αποκόμισε ο άνθρωπος από την  ζωή του στους κατώτερους κόσμους. Οι βαθύτερες όμως τάσεις και επιθυμίες του ανθρώπου (εφόσον υπάρχουν) μπορεί να «αμβλύνονται» να «λησμονιούνται» υποχωρώντας στο Βάθος της Μνήμης, αλλά δεν σβήνουν ολοκληρωτικά. Μετά από μια περίοδο «ανάπαυλας» που είναι σαν μεταφυσικός ύμνος, ήρεμος, χωρίς κοσμικά όνειρα, οι σπόροι της κατώτερης ζωής «ξαναβλασταίνουν». Μια νέα νοητική προσωπικότητα γεννιέται που θα σχηματίσει μια νέα ψυχοδυναμική παρουσία η οποία θα φέρει τον άνθρωπο σε μια νέα ενσάρκωση στην γη.
 
Στην πραγματικότητα μπορεί κάποιος άνθρωπος και μετά τον υλικό θάνατο να εξελιχθεί και στο Αστρικό Πεδίο και στο Νοητικό Πεδίο και να Απελευθερωθεί. Αλλά συνήθως είναι τόσο έντονη η μνήμη της κατώτερης ζωής που ελάχιστοι έχουν ουσιαστική πρόοδο. Επίσης κατά την «κάθοδο» στους κατώτερους κόσμους μπορεί κάποιος, είτε στο Νοητικό Πεδίο είτε στο Αστρικό Πεδίο, να ανακόψει την κάθοδο και να αντιστρέψει την πορεία. Αλλά συνήθως είναι τόσο έντονη η τάση για την κατώτερη ζωή των μορφών που σχεδόν κανένας δεν το κάνει. Συνήθως όλοι οι άνθρωποι ακολουθούν το παγκόσμιο ρεύμα της ζωής που τους παρασέρνει μέσα στους κόσμους. Έρχονται και ξαναέρχονται στην γη μέχρι να Αφυπνισθούν και να Απελευθερωθούν οριστικά.
 
Ο Άνθρωπος είναι ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ που «Περιορίζεται» μέσα στην Κοσμική Αντίληψη, στο Παγκόσμιο Σώμα της Ύπαρξης σε Ατομικότητα, που Εκδηλώνεται στους Κατώτερους Κόσμους κι ενσαρκώνεται στην γη σε ένα υλικό σώμα. Ο Αληθινός Προορισμός του Ανθρώπου είναι αφού Αφυπνισθεί πρώτα σαν Ατομικότητα κι Απελευθερωθεί Οριστικά από τον Αέναο Κύκλο της Μετενσάρκωσης, να Αναδυθεί στην Αντικειμενική Παγκόσμια Ύπαρξη. Μετά να Περάσει Πέρα από το Όριο της Δημιουργίας στο Κοσμικό Πεδίο. Τέλος να Βυθιστεί στον ΑΧΑΝΗ ΘΕΙΟ ΩΚΕΑΝΟ. Όσο όμως ο άνθρωπος παραμένει προσκολλημένος στους κατώτερους εξωτερικούς κόσμους των μορφών και περιπλανιέται στα κατώτερα πεδία ύπαρξης από ζωή σε ζωή, δεν μπορεί να Εισέλθει στους Ανώτερους Ουρανούς ή να Προσεγγίσει Πραγματικά, Βιωματικά την Θεία Πραγματικότητα, το Απόλυτο, τον Αληθινό Εαυτό στο Αχανές Βάθος. Δεν έχει σημασία πως θα ονομάσουμε την ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, σημασία έχει να φτάσουμε ΕΔΩ, σαν Ταύτιση με την ΖΩΗ, μια Εμπειρία Ακατάληπτης Ζωής, κι όχι κάποια βιωματική ή αντιληπτική εμπειρία.
 
Απλά πρέπει να κατανοήσουμε ότι όχι μόνο η Υπαρξιακή Ουσία μας, το Όριο και το Τέλος της Αντίληψης αλλά κι ο Υπέρτατος Σκοπός, η Παραδεισένια Μακαριότητα της Αληθινής Ζωής είναι ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΟΛΑ.

Η Μεταλλική Επανάσταση

Με την δεύτερη μεγάλη κοσμοϊστορική Επανάσταση στην ανθρώπινη ιστορία περνάμε από την βασική εμπειρία της βαθειάς Γης στην επόμενη της μεταλλικής σκληρότητας. Από την χθόνια γονιμότητα και το βάθος της πραγματικότητας και τους κρύφιους μυχούς της κοσμικής μήτρας, που εκτρέφουν σύμβολα και καλύπτουν μυστήρια, στην κυριότητα των δυνάμεων, στις δημιουργικές τομές της καταστροφικής ισχύος, στον κοσμικό πέλεκυ και τον κεραυνό που οιακίζει τα πάντα (Ηράκλειτος), στον συνεκτικό άξονα των πεδίων.

Προς το τέλος της τέταρτης χιλιετίας π.Χ. συμβαίνει η μεγάλη μετατροπία. Πρώτα στις εύφορες πεδιάδες του Νείλου και της Μεσοποταμίας. Από τα διάσπαρτα χωριά ενός τοπικού πεδίου, εμφανίζεται μια αποτελεσματικότερη οργάνωση της ανθρωπογεωγραφίας με κέντρο (πόλη) και περιοχή (ύπαιθρος χώρα). Ο καταμερισμός της εργασίας προβαίνει γρήγορα στηρίζοντας και στηριζόμενος από την νέα δομή. Το μέταλλο επεκτείνει απεριόριστα την εργαλειακή υποστήριξη του μαγικού ανθρώπινου χεριού. Δομές εξουσίας αναπτύσσονται για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της συνθετώτερης ανθρώπινης συλλογικότητας.

Η δυναμική της διαφοροποίησης και ολοκλήρωσης σε ολοένα υψηλότερα επίπεδα της ανθρώπινης συνύπαρξης και δραστηριότητας συνεχίζεται ακάθεκτη. Μεγάλοι γεωπολιτικοί χώροι ενοποιούνται, αρχικά στις πεδιάδες της ευφορίας, στους μεγάλους ποταμούς του Νείλου και του Ευφράτη. Γεννάται η ιδέα της απόλυτης Δύναμης ως σταθεροποιού άξονα του ανθρώπινου συστήματος, του Κυρίου των Δυνάμεων ως κρατούντος της κοσμικής τάξης. Η θρησκευτικότητα της ισχύος εκφράζει το μεταλλικό πνεύμα. Ο Κύριος κραδαίνων τον πέλεκυ ή τον κεραυνό. Αντί των Θεσμών του αίματος βασιλεύει τώρα ο Νόμος, θείος και ανθρώπινος. Οι αυτοκρατορίες θεμελιώνονται και εξελίσσονται.

Και ενώ αυτά συμβαίνουν στο ανατολικώτερο μέρος του μεγάλου κεντρικού γεωπολιτικού συστήματος της ιστορίας, στην Μέση Ανατολή και διαδοχικά στην Ανατολία, ανάλογη αλλά και διαφορετική είναι η πορεία των πραγμάτων στον Ελλαδικό χώρο, το Αρχιπέλαγος και την Δυτική Μ. Ασία.

Μια τάση εμμονής στην απολυτότητα της πόλης είναι εμφανής εξ αρχής, ιδίως στον ηπειρωτικό Ελλαδικό κορμό (με την Πελοπόννησο) και τις οιονεί προσαρτημένες σε αυτόν Κυκλάδες.

Ακόμη και το Μινωικό σύστημα που ακτινοβολεί από την Κρήτη συνιστά πολιτικά μια χαλαρή ηγεμονία της Κνωσσού, χωρίς ουσιαστική ενσωμάτωση των συμμετεχουσών πόλεων σε μια αυτοκρατορία. Η Μεγάλη θεά, μετεξέλιξη των Παλαιολιθικών «Αφροδιτών» της γονιμότητας μέσω της Νεολιθικής Κουροτρόφου Μητρός, αναδεικνύεται δεσπόζουσα θεότητα, με τον πάρεδρο νεαρό άρρενα θεό τον θνήσκοντα και ανιστάμενο. Η τέχνη έχει μια ιδιάζουσα φυσικότητα και κομψότητα, μια ζωντάνια και χάρη, τόσο στα χρώματα, όσο και στα σχήματα και στο σχέδιο. Το πρώιμο αυτό Μινωικό άνθος της φυσικότητας, μαζί με το συζυγές εξ αντιθέτου Κυκλαδικό κλειστό περατωμένο σχήμα αυστηρής δόμησης αλλά χαμογελαστής τονικότητας, αμφότερα αλληλοσυμπληρούμενα προϊδεάζουν την ανάδειξη της Ελληνικής Μορφής.

Μόνο στην τελευταία περίοδο της Εποχής του Χαλκού εμφανίζεται μια ισχυρότερη δόμηση της εξουσίας στον χώρο μας με το Μυκηναϊκό σύστημα, χαλαρώτερο πάντως από το αντίστοιχο και σύγχρονο Χετιτικό. Η κυριότητα του Άνακτα εκφράζεται πολεοδομικά και αρχιτεκτονικά με την απόλυτη κεντρικότητα και μνημειακότητα του Μυκηναϊκού ανακτόρου (σε σαφή διάκριση μορφής και λειτουργικότητας τόσο από το Μινωικό Παλατιακό σύμπλεγμα όσο και από την κεντρική δομή της Ελληνικής πόλης). Αποκαλύπτεται επίσης με την ανάπτυξη του Θολωτού τάφου (το πολιτισμικό αντίστοιχο της Αιγυπτιακής δυναστικής πυραμίδας). Αλλά η θρησκευτικότητα, αν και πολυμερισμένη, παραμένει επικεντρωμένη στο προηγούμενο βίωμα της Μεγάλης θεάς, με απουσία μιας θεότητας της κυριότητας που θα αντιστοιχούσε προς την φύση και τον ρόλο του άνακτος στην ανθρώπινη κοινωνικότητα.

Και αυτή όμως η Μυκηναϊκή έμφαση στην εξουσία καταγράφεται στην συνείδηση του κλασσικού Ελληνισμού ως ξενική παρέμβαση – ο Δαναός, προεργαζόμενος την δυναστεία του ισχυρού ανδρός και οικογένειας, ήλθε από την Αίγυπτο, ο Κάδμος από την Φοινίκη και ο Πέλοψ των Πελοπιδών, κυρίων φανερώσεων της ανθρώπειας κυριότητας στον χώρο μας, θεμάτων της τραγωδίας της υπεροχής, έφθασε από την Λυδία.

ΔΕΣ:

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ - ΠΡΩΤΟΪΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Κατάλογοι αθεϊστών: Κατάλογος των αθεϊστών στην πολιτική και το δίκαιο

Ο αθεϊσμός είναι, με μια ευρεία έννοια, η έλλειψη πίστης στην ύπαρξη θεοτήτων . In a narrower sense, atheism is simply the absence of belief that any deities exist. Με τη στενότερη έννοια, ο αθεϊσμός είναι απλώς η απουσία πεποίθησης ότι υπάρχουν οποιεσδήποτε θεότητες. This is a compilation of the various lists of atheists with articles in Wikipedia. Αυτή είναι μια συλλογή των διαφόρων λιστών αθεϊστών με άρθρα στην Wikipedia. Living persons in these lists are people whose atheism is relevant to their notable activities or public life, and who have publicly identified themselves as atheists. Τα πρόσωπα που ζουν σε αυτούς τους καταλόγους είναι άνθρωποι των οποίων ο αθεϊσμός σχετίζεται με τις αξιοσημείωτες δραστηριότητες ή τη δημόσια ζωή τους και οι οποίοι έχουν αναγνωριστεί δημόσια ως αθεϊστές.

Υπήρξαν πολλοί αθεϊστές που συμμετείχαν στην πολιτική ή το δίκαιο . This is a list of atheists in politics and law . Αυτός είναι ένας κατάλογος αθεϊστών στην πολιτική και το δίκαιο . Living persons in this list are people whose atheism is relevant to their notable activities or public life, and who have publicly identified themselves as atheists. Τα πρόσωπα που ζουν σε αυτόν τον κατάλογο είναι άνθρωποι των οποίων ο αθεϊσμός σχετίζεται με τις αξιοσημείωτες δραστηριότητες ή τη δημόσια ζωή τους και οι οποίοι έχουν αναγνωριστεί δημοσίως ως αθεϊστές.

Αφρική

Asia Ασία

Afghanistan Αφγανιστάν

China Κίνα

India Ινδία

Middle East Μέση Ανατολή

North Vietnam Βόρειο Βιετνάμ

  • Xuan Thuy (1912–1985): North Vietnamese political figure, foreign minister for North Vietnam 1963–65, official leader of the delegation to the secret talks with Henry Kissinger , and the main negotiator at the earliest meetings with Kissinger. Xuan Thuy (1912-1985): βόρειο Βιετνάμ πολιτικό πρόσωπο, υπουργός εξωτερικών για το Βόρειο Βιετνάμ 1963-65, επίσημος αρχηγός της αντιπροσωπείας στις μυστικές συνομιλίες με τον Χένρι Κίσινγκερ και κύριος διαπραγματευτής στις πρώτες συναντήσεις με τον Κίσινγκερ. [37] [37]

Oceania Ωκεανία

Australia Αυστραλία

New Zealand Νέα Ζηλανδία

Europe with Russia/USSR Ευρώπη με τη Ρωσία / ΕΣΣΔ

Albania Αλβανία

Belgium Βέλγιο

Denmark Δανία

  • Edvard Brandes (1847–1931): Politician, critic and author, Minister of Finance 1909–1910 and 1913–1920. Edvard Brandes (1847-1931): Πολιτικός, κριτικός και συγγραφέας, Υπουργός Οικονομικών 1909-1910 και 1913-1920. [57] [57]
  • Thorvald Stauning (1873–1943): Prime minister 1924–1926 and 1929–1942. Thorvald Stauning (1873-1943): Πρωθυπουργός 1924-1926 και 1929-1942.
  • Vilhelm Buhl (1881–1954): Prime minister May–November 1942 and May–November 1945. Vilhelm Buhl (1881-1954): Πρωθυπουργός Μάιος-Νοέμβριος 1942 και Μάιος-Νοέμβριος 1945.
  • Hans Hedtoft (1903–1955): Prime minister 1947–1950 and 1953–55. Hans Hedtoft (1903-1955): Πρωθυπουργός 1947-1950 και 1953-55.
  • HC Hansen (1906–1960): Prime minister 1955–1960. HC Hansen (1906-1960): Πρωθυπουργός 1955-1960.
  • Jens Otto Krag (1914–1978): Prime minister 1962–1968 and 1971–1972. Jens Otto Krag (1914-1978): Πρωθυπουργός 1962-1968 και 1971-1972. [58] [58]

Finland Φινλανδία

France Γαλλία

  • Georges Clemenceau (1841–1929): Statesman, physician and journalist, prime minister of France 1906–1909 and 1917–1920. Georges Clemenceau (1841-1929): πολιτικός, γιατρός και δημοσιογράφος, πρωθυπουργός της Γαλλίας 1906-1909 και 1917-1920. Led France during World War I and was one of the major proponents of the Treaty of Versailles. Οδήγησε τη Γαλλία κατά τη διάρκεια του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου και ήταν ένας από τους σημαντικότερους υποστηρικτές της Συνθήκης των Βερσαλλιών. [59] [59]
  • Pierre Joseph Proudhon (1809–1865): Politician, mutualist philosopher and socialist. Pierre Joseph Proudhon (1809-1865): Πολιτικός, αμοιβαίος φιλόσοφος και σοσιαλιστής. He was a member of the French Parliament, and he was the first person to call himself an "anarchist". Ήταν μέλος του γαλλικού κοινοβουλίου, και ήταν ο πρώτος άνθρωπος που ονομάστηκε "αναρχικός". [60] [60]
  • Gilbert Romme (1750–1795): Politician and mathematician who developed the French Republican Calendar. Gilbert Romme (1750-1795): Πολιτικός και μαθηματικός που ανέπτυξε το Γαλλικό Ρεπουμπλικανικό Ημερολόγιο. [61] [61]
  • Marie-Jean Hérault de Séchelles (1759–1794): 5th and 25th President of the National Convention . Marie-Jean Hérault de Séchelles (1759-1794): 5ος και 25ος Πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης . First known atheist head of state ever. Πρώτος γνωστός αθεϊστής αρχηγός κράτους. [62] [62]
  • François Hollande (1954–): President of France. François Hollande (1954-): Πρόεδρος της Γαλλίας. [63] [63]

Germany Γερμανία

Greece Ελλάδα

Ireland Ιρλανδία

Italy Ιταλία 

The Netherlands Ολλανδία 

Poland Πολωνία

Romania Ρουμανία

  • Nicolae Ceaușescu (1918-1989): Romanian Communist leader and head of state from 1967 to 1989. Nicolae Ceauşescu (1918-1989): Ρωμαίος κομμουνιστής ηγέτης και αρχηγός κράτους από το 1967 έως το 1989.
  • Remus Cernea (1974–): Activist against discrimination based on faith and religion, an advocate of the separation of church and state. Remus Cernea (1974-): Ακτιβιστής κατά των διακρίσεων λόγω πίστης και θρησκείας, υποστηρικτής του χωρισμού της εκκλησίας και του κράτους.
  • Ion Iliescu (1930–): President from 1990 until 1996, and from 2000 until 2004. Ion Iliescu (1930-): Πρόεδρος από το 1990 μέχρι το 1996, και από το 2000 έως το 2004.
  • Gheorghe Gheorghiu-Dej (1901–1965): First communist leader of Romania from 1947 until his death in 1965. Gheorghe Gheorghiu-Dej (1901-1965): Πρώτος κομμουνιστής ηγέτης της Ρουμανίας από το 1947 μέχρι το θάνατό του το 1965.

Russia/Soviet Union Ρωσία / Σοβιετική Ένωση

Spain Ισπανία

  • Santiago Casares Quiroga (1884–1950): Politician, Prime Minister of Spain from May 13 to July 19, 1936. [91] Santiago Casares Quiroga (1884-1950): Πολιτικός, πρωθυπουργός της Ισπανίας από τις 13 Μαΐου έως τις 19 Ιουλίου 1936. [91]
  • Pedro Sánchez (1972–): Politician, Prime Minister of Spain since June 1, 2018. [92] Pedro Sánchez (1972-): Πολιτικός, πρωθυπουργός της Ισπανίας από την 1η Ιουνίου 2018. [92]

Sweden Σουηδία 

Turkey Τουρκία

United Kingdom Ηνωμένο Βασίλειο

Being non-religious has traditionally not been a barrier to success in British politics, as evidenced by three Prime Ministers, one Deputy Prime Minister, one First Minister of Wales , and several leaders of the Opposition being atheists since the 20th century. Η μη θρησκευτική ιδιότητα δεν υπήρξε παραδοσιακά εμπόδιο στην επιτυχία της βρετανικής πολιτικής, όπως αποδεικνύουν τρεις πρωθυπουργοί, ένας αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, ένας πρώτος υπουργός της Ουαλίας και αρκετοί ηγέτες της αντιπολίτευσης αθεϊστές από τον 20ό αιώνα. Non-religious views are common among British MPs and Lords, many of whom are members of the All-Party Parliamentary Humanist Group , as well as members of Scottish, Welsh, Northern Irish, and London legislatures. Οι μη θρησκευτικές απόψεις είναι κοινές μεταξύ των Βρετανών βουλευτών και των Λόρδων, πολλοί από τους οποίους είναι μέλη της Ομάδας Κοινοβουλευτικής Ομάδας Ολικής Διαμαρτυρίας , καθώς και μέλη νομοθετικών οργάνων της Σκωτίας, της Ουαλίας, της Βόρειας Ιρλανδίας και του Λονδίνου.

Other in Europe Άλλο στην Ευρώπη

North America Βόρεια Αμερική

Canada Καναδά

Mexico Μεξικό

United States Ηνωμένες Πολιτείες 

South America Νότια Αμερική

Αργεντίνη

  • Carmen Argibay (1939-2014): Δικηγόρος, μέλος του Αρείου Πάγου Δικαστηρίου της Αργεντινής, η πρώτη γυναίκα που διορίστηκε στο Δικαστήριο από δημοκρατική κυβέρνηση στην Αργεντινή.[197] [197]

Guyana Γουιάνα

  • Janet Jagan (1920-2009): Αμερικανός γεννημένος σοσιαλιστής πολιτικός, πρωθυπουργός και στη συνέχεια πρόεδρος της Γουιάνας .[198] [198]

Παραγουάη

Ουρουγουάη