Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ (800-843)

Αποτέλεσμα εικόνας για henry fuseli the death of oedipusΚΡ. πότερα νομίζεις δυστυχεῖν ἔμ᾽ εἰς τὰ σὰ
ἢ σ᾽ εἰς τὰ σαυτοῦ μᾶλλον ἐν τῷ νῦν λόγῳ;
ΟΙ. ἐμοὶ μέν ἐσθ᾽ ἥδιστον εἰ σὺ μήτ᾽ ἐμὲ
πείθειν οἷός τ᾽ εἶ μήτε τούσδε τοὺς πέλας.
ΚΡ. ὦ δύσμορ᾽, οὐδὲ τῷ χρόνῳ φύσας φανῇ
805 φρένας ποτ᾽, ἀλλὰ λῦμα τῷ γήρᾳ τρέφῃ;
ΟΙ. γλώσσῃ σὺ δεινός· ἄνδρα δ᾽ οὐδέν᾽ οἶδ᾽ ἐγὼ
δίκαιον ὅστις ἐξ ἅπαντος εὖ λέγει.
ΚΡ. χωρὶς τό τ᾽ εἰπεῖν πολλὰ καὶ τὸ καίρια.
ΟΙ. ὡς δὴ σὺ βραχέα, ταῦτα δ᾽ ἐν καιρῷ λέγεις.
810 ΚΡ. οὐ δῆθ᾽ ὅτῳ γε νοῦς ἴσος καὶ σοὶ πάρα.
ΟΙ. ἄπελθ᾽, ἐρῶ γὰρ καὶ πρὸ τῶνδε, μηδέ με
φύλασσ᾽ ἐφορμῶν ἔνθα χρὴ ναίειν ἐμέ.
ΚΡ. μαρτύρομαι τούσδ᾽, οὐ σέ, πρός γε τοὺς φίλους
οἷ᾽ ἀνταμείβῃ ῥήματ᾽, ἤν σ᾽ ἕλω ποτέ …
815 ΟΙ. τίς δ᾽ ἄν με τῶνδε συμμάχων ἕλοι βίᾳ;
ΚΡ. ἦ μὴν σὺ κἄνευ τοῦδε λυπηθεὶς ἔσῃ.
ΟΙ. ποίῳ σὺν ἔργῳ τοῦτ᾽ ἀπειλήσας ἔχεις;
ΚΡ. παίδοιν δυοῖν σοι τὴν μὲν ἀρτίως ἐγὼ
ξυναρπάσας ἔπεμψα, τὴν δ᾽ ἄξω τάχα.
820 ΟΙ. οἴμοι. ΚΡ. τάχ᾽ ἕξεις μᾶλλον οἰμώζειν τάδε.
ΟΙ. τὴν παῖδ᾽ ἔχεις μου; ΚΡ. τήνδε τ᾽ οὐ μακροῦ χρόνου.
ΟΙ. ἰὼ ξένοι, τί δράσετ᾽; ἦ προδώσετε,
κοὐκ ἐξελᾶτε τὸν ἀσεβῆ τῆσδε χθονός;
ΧΟ. χώρει, ξέν᾽, ἔξω θᾶσσον· οὔτε γὰρ τανῦν
825 δίκαι᾽ ἃ πράσσεις, οὔθ᾽ ἃ πρόσθεν εἴργασαι.
ΚΡ. ὑμῖν ἂν εἴη τήνδε καιρὸς ἐξάγειν
ἄκουσαν, εἰ θέλουσα μὴ πορεύσεται.
ΑΝ. οἴμοι τάλαινα, ποῖ φύγω; ποίαν λάβω
θεῶν ἄρηξιν ἢ βροτῶν; ΧΟ. τί δρᾷς, ξένε;
830 ΚΡ. οὐχ ἅψομαι τοῦδ᾽ ἀνδρός, ἀλλὰ τῆς ἐμῆς.
ΟΙ. ὦ γῆς ἄνακτες. ΧΟ. ὦ ξέν᾽, οὐ δίκαια δρᾷς.
ΚΡ. δίκαια. ΧΟ. πῶς δίκαια; ΚΡ. τοὺς ἐμοὺς ἄγω.

ΟΙ. ἰὼ πόλις. [στρ.]
ΧΟ. τί δρᾷς, ὦ ξέν᾽; οὐκ ἀφήσεις; τάχ᾽ εἰς
835 βάσανον εἶ χερῶν.
ΚΡ. εἴργου. ΧΟ. σοῦ μὲν οὔ, τάδε γε μωμένου.
ΚΡ. πόλει μαχῇ γάρ, εἴ τι πημανεῖς ἐμέ.
ΟΙ. οὐκ ἠγόρευον ταῦτ᾽ ἐγώ; ΧΟ. μέθες χεροῖν
τὴν παῖδα θᾶσσον. ΚΡ. μὴ ᾽πίτασσ᾽ ἃ μὴ κρατεῖς.
840 ΧΟ. χαλᾶν λέγω σοι. ΚΡ. σοὶ δ᾽ ἔγωγ᾽ ὁδοιπορεῖν.
ΧΟ. προβᾶθ᾽ ὧδε, βᾶτε, βᾶτ᾽, ἔντοποι·
πόλις ἐναίρεται, πόλις ἐμά, σθένει·
προβᾶθ᾽ ὧδέ μοι.

***
ΚΡ. Και ποιός νομίζεις τώρα πως βγαίνει δυστυχής
σ᾽ αυτή μας τη συζήτηση; εγώ με τα καμώματά σου;εσύ μ᾽ αυτά που λες και κάνεις;ΟΙ. Όχι, για μένα η πιο μεγάλη απόλαυση είναιπου δεν μπορείς κανέναν με τα λόγια σου να πείσεις,σίγουρα όχι εμένα, μήτε κι αυτούς που παραστέκονται.ΚΡ. Κακόμοιρε, τα χρόνια φαίνεται δεν σου έβαλαν μυαλό805και τώρα μαγαρίζεις τα γεράματά σου.ΟΙ. Κόβει καλά η γλώσσα σου. Όμως κι εγώ τ᾽ ομολογώδίκαιο άνθρωπο ποτέ δεν γνώρισα που να τα λέει όλα ωραία.ΚΡ. Άλλο να λες πολλά, κι άλλο τα καίρια.ΟΙ. Όπως τώρα κι εσύ, λίγα τα λόγια σου, αλλά στην ώρα τους.810ΚΡ. Όχι για κάποιον με λειψό μυαλό, σαν το δικό σου.ΟΙ. Φύγε επιτέλους. Θα μιλήσω καθαρά, με μάρτυρες αυτούς εδώ:μη με κατασκοπεύεις, ώστε να δεις πού, από δω και πέρα,είναι γραφτό να κατοικήσω.ΚΡ. Τους ίδιους μάρτυρες κι εγώ επικαλούμαι,πως θα πληρώσεις ακριβά τ᾽ αχάριστά σου λόγια,αν πέσεις κάποτε στα χέρια μου.ΟΙ. Ποιός όμως θα μπορούσε να με πάρει μέσα απ᾽ τα χέρια815αυτών που τώρα συμμαχούν μαζί μου;ΚΡ. Αλλά κι αυτό να μη συμβεί, έχεις να λυπηθείς.ΟΙ. Ποιά πράξη εννοείς μ᾽ αυτή την απειλή σου;ΚΡ. Από τις δυο σου θυγατέρες, τη μια την έχωστο χέρι κιόλας, την ξαπόστειλα. Την άλληδεν θ᾽ αργήσω να την πάρω.ΟΙ. Οίμοι.820ΚΡ. Γρήγορα θα ᾽χεις κι άλλη αφορμή ν᾽ αναστενάζεις.ΟΙ. Κατακρατείς αλήθεια τη μια μου θυγατέρα;ΚΡ. Κι αυτήν εδώ σε λίγο, δεν θ᾽ αργήσω.ΟΙ. Ξένοι μου, άπρακτοι θα μείνετε; πάτε να με προδώσετε;δεν θα πετάξετε αυτόν τον ασεβέστατο έξω απ᾽ τη χώρα σας;ΧΟ. Φύγε από δω, ξένε, και γρήγορα. Γιατί κι αυτά που τώρα825πράττεις άδικα είναι, άδικες όμως κι οι τελεσμένες πράξεις σου.ΚΡ. Ώρα, έστω και με το ζόρι, πάρτε την από δω.ΑΝ. Οίμοι, τάλαινα. Πού να προσφύγω; ποιόν άνθρωπονα βρω και ποιόν θεό να με συντρέξει;ΧΟ. Τί πας να κάνεις ξένε;830ΚΡ. Αυτόν δεν τον πειράζω. Παίρνω μονάχα τη δική μου.ΟΙ. Ω άρχοντες της χώρας.ΧΟ. Άδικες είναι, ξένε, οι πράξεις σου.ΚΡ. Δίκαιες, λέω εγώ.ΧΟ. Πώς δίκαιες;ΚΡ. Ό,τι μου ανήκει παίρνω.ΟΙ. Ω πόλη της Αθήνας.ΧΟ. Τί πας να κάνεις, ξένε, επιτέλους;Κάτω τα χέρια σου, αλλιώς θα δοκιμάσεις και835των δικών μου των χεριών τη δύναμη.ΚΡ. Τραβήξου πίσω.ΧΟ. Όχι από σένα που τολμάς ν᾽ ασκήσεις βία.ΚΡ. Μάχη θ᾽ ανοίξεις με την πόλη μου, αν με βλάψεις.ΟΙ. Όλα συμβαίνουν, όπως τα φαντάστηκα.ΧΟ. Άφησε αμέσως την κοπέλα, κάτω τα χέρια σου.ΚΡ. Διαταγές δεν δέχομαι, δεν είσαι αφεντικό μου.ΧΟ. Είπα, χαλάρωσε τα χέρια σου.840ΚΡ. Κι εγώ σου λέω πάρε δρόμο.ΧΟ. Εδώ, όλοι εδώ, ελάτε, συμπολίτες,προστρέξτε, τρέξτε, καταπατείται η πόλη,η πόλη μας βιάζεται.

ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ Ο ΑΚΡΑΓΑΝΤΙΝΟΣ – Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΓΟΣ

Αποτέλεσμα εικόνας για empedoclesΟ Εμπεδοκλής αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μορφές της προσωκρατικής φιλοσοφίας, ένας πραγματικός πρωτοπόρος της σκέψης και του αρχαίου ελληνικού στοχασμού. Μάλιστα, στην περίπτωσή του, και σε αντίθεση με άλλους Προσωκρατικούς, είμαστε στην ευτυχή θέση να έχουμε στη διάθεσή μας ένα πλήθος αυθεντικών στίχων του φιλοσόφου και όχι απλώς έμμεσες πηγές και πληροφορίες από δεύτερο χέρι.
 
            Φαίνεται ότι ο Εμπεδοκλής έζησε μεταξύ του 495 και 435 π.Χ., δηλαδή η ζωή και η δράση του πέφτει στην εποχή της μεγαλύτερης ώρας του ελληνικού πολιτισμού, στην κλασική περίοδο. Γεννήθηκε στον Ακράγαντα της Μεγάλης Ελλάδας, υπήρξε δηλαδή γνήσιο τέκνο του Ελληνισμού της Δύσης, ο οποίος κυριαρχούνταν από την πνευματική παράδοση των Πυθαγορείων και του Παρμενίδη. Από τους Πυθαγορείους φαίνεται ότι κληρονόμησε μια τάση ενασχόλησης με την πολιτική καθώς μια ροπή συνένωσης της επιστήμης με το υπερφυσικό και τη μαγεία. Ιδιαίτερα κληρονόμησε απ’ αυτούς το δόγμα της μετεμψύχωσης, όπως γίνεται φανερό από το έργο του Καθαρμοί. Από τον Παρμενίδη και τη σχολή του (=Ελεάτες) άντλησε τη σύλληψη του σύμπαντος, του όντος, ως ενότητας (Ον-Εν), στην οποία απέδιδε σφαιρικό σχήμα και θεϊκές ιδιότητες. Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι άσκησε και την ιατρική: η ιατρική του δεν ακολουθούσε την εμπειρική ιατρική μέθοδο, αλλά έδινε προτεραιότητα στη θεωρία. Φαίνεται ότι είναι από τους πρώτους που συνειδητοποίησε το σπουδαίο ρόλο, τον οποίο παίζει στις ασθένειες η ψυχική κατάσταση του ασθενή. Γι’ αυτό χρησιμοποιούσε σε μεγάλη έκταση τη λογοθεραπεία που βασίζεται στη δύναμη της πειθούς. Η ιατρική του άσκησε ευρύτερη επιρροή, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι κρίθηκε άξια κριτικής από το συγγραφέα του σπουδαίου ιατρικού συγγράμματος Περί αρχαίης ιατρικής.
           
Ο Εμπεδοκλής, όπως ο Πυθαγόρας και ο Ηράκλειτος, έγινε ήρωας ενός πλήθους απόκρυφων ιστοριών για την πολιτική και επιστημονική του δράση, οι περισσότερες από τις οποίες σώζονται από το Διογένη Λαέρτιο. Λεγόταν ότι ήταν φλογερός δημοκράτης και ότι, όταν του προσφέρθηκε από τους Ακραγαντίνους η βασιλεία της πόλης, αυτός την αρνήθηκε. Στην πολιτική του δράση πρέπει να συντάχθηκε με τις δημοκρατικές δυνάμεις στον Ακράγαντα και να διαμόρφωσε σε σημαντικό βαθμό την πολιτική της πόλης, όπως άλλωστε θα περιμέναμε από έναν γόνο επιφανούς οικογένειας, ο οποίος μάλιστα ήταν και δεινός ρήτορας. Μάλιστα, ο Αριστοτέλης δε δίστασε να τον αποκαλέσει πατέρα της ρητορικής. Κλείνοντας τη σύντομη αναφορά στην πολιτική του δραστηριότητα πρέπει να αναφέρουμε ότι διέλυσε μια άγνωστη κατά τα άλλα (πιθανώς αριστοκρατική) μυστική οργάνωση, η οποία ονομαζόταν «οι Χίλιοι».
 
            Ο Εμπεδοκλής υπήρξε ένας γοητευτικός συνδυασμός φιλοσόφου και μάγου. Ισχυριζόταν ότι είχε υπερφυσικές θεραπευτικές ιδιότητες και μάλιστα ότι κάποτε είχε αναστήσει μια γυναίκα που δεν ανέπνεε για τριάντα μέρες. Περιφερόταν ανάμεσα στους συμπολίτες του ντυμένος με εκπληκτικό και εντυπωσιακό τρόπο: φορούσε χρυσό στεφάνι στο κεφάλι, πορφυρό χιτώνα, χρυσή ζώνη και χάλκινα σανδάλια! Όταν κάποτε ξέσπασε επιδημία πανώλης στην πόλη του Σελινούντα, κατόρθωσε να την εξουδετερώσει με τον εξής τρόπο: κατανόησε ότι η μόλυνση οφειλόταν στις αναθυμιάσεις γειτονικών στην πόλη υδάτων που λίμναζαν. Με δικά του έξοδα εκπόνησε και εκτέλεσε ένα σχέδιο εκτροπής της ροής δύο παρακείμενων ποταμών, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τα λιμνάζοντα νερά. Έτσι, αποστράγγισε τα έλη και έσωσε την πόλη. Ο ίδιος ισχυριζόταν ότι μπορούσε να ελέγχει τον καιρό, να παύει και να προκαλεί ανέμους και θύελλες, ότι διέθετε φάρμακα ενάντια στο γήρας. Κάποτε βελτίωσε το κλίμα του Ακράγαντα, αναρτώντας στους γύρω λόφους γαϊδουροτόμαρα και εμποδίζοντας, έτσι, τους δυνατούς ανέμους να καταστρέφουν τις σοδειές. Με τη μουσική θεράπευε την οδύνη και τη θλίψη. Όλα αυτά οδήγησαν τα πλήθη να τον προσκυνούν και να προσεύχονται προς αυτόν σαν σε θεό.
           
Αλλά και ο θάνατός του καλύπτεται από το πέπλο του θρύλου. Κατά μια εκδοχή θα φύγει από την Ιταλία διωγμένος από τους πολιτικούς αντιπάλους του και θα καταφύγει στην Πελοπόννησο, όπου και πέθανε. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή το τέλος του είχε υπερφυσική χροιά: μετά από θυσία και εορταστικό δείπνο με τους φίλους του στην εξοχή, οι τελευταίοι πέφτουν κουρασμένοι για ύπνο κάτω από τα δέντρα. Όταν ξύπνησαν το πρωί, ο Εμπεδοκλής είχε εξαφανιστεί. Ένας από τους φίλους του θα ισχυριστεί ότι εκείνο το βράδυ άκουσε μια δυνατή φωνή να καλεί τον Εμπεδοκλή και συγχρόνως είδε μια ζωηρή λάμψη. Σύμφωνα με μια τρίτη εκδοχή ανέβηκε στην κορυφή της Αίτνας και έπεσε μέσα στον κρατήρα, θέλοντας να επιβεβαιώσει τη φήμη ότι είχε γίνει θεός. Αργότερα το ηφαίστειο θα ξεβράσει ένα από τα χάλκινα σανδάλια του.
 
            Ο Εμπεδοκλής φαίνεται ότι είχε συγγράψει βασικά δύο έργα σε στίχο, το Περί φύσεως και τους Καθαρμούς. Από τα δύο αυτά ποιήματα σώζονται 450 περίπου στίχοι σε σύνολο 3000 έως 5000 χιλιάδων αρχικών στίχων. Το πρώτο έργο ασχολείται κυρίως με τη φυσική φιλοσοφία, ενώ το δεύτερο έχει χαρακτήρα θρησκευτικό, μυστικιστικό και απόκρυφο. Το ύφος του Εμπεδοκλή είναι δυνατό, η φαντασία του ζωηρή. Παρά την αρνητική κρίση του Αριστοτέλη, ο οποίος έλεγε ότι ανάμεσα στον Όμηρο και τον Εμπεδοκλή δεν υπάρχει τίποτε κοινό εκτός από το μέτρο, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ο Εμπεδοκλής έχει εξαιρετικές ποιητικές αρετές: ειδικά οι εικόνες του είναι γεμάτες δύναμη και οι παράξενοι συνδυασμοί τους, οι αχαλίνωτες μεταφορές, το σχεδόν ονειρικό υπόβαθρο, κυρίως του δεύτερου ποιήματος, προαναγγέλλουν 2 500 χρόνια πριν τις υπερρεαλιστικές τάσεις της σύγχρονης ποίησης.
 
Ας δούμε, όμως, τώρα τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες στηρίζεται το φιλοσοφικό σύστημα του Εμπεδοκλή. Ο Εμπεδοκλής ισχυριζόταν ότι υπάρχουν τέσσερα στοιχεία (αέρας, νερό, γη, φωτιά), τα οποία ονόμαζε «ριζώματα», και δύο δυνάμεις, οι οποίες επενεργούν πάνω σ’ αυτά: η Φιλότης (ελκτική δύναμη) και το Νείκος (άπωση).Τα στοιχεία και οι δυνάμεις είναι άφθαρτα και αναλλοίωτα και με τις αναμίξεις τους, σύμφωνα με συγκεκριμένες αριθμητικές αναλογίες, δημιουργούν τα φαινόμενα του αισθητού κόσμου. Ο κόσμος αυτός δημιουργείται και καταστρέφεται εναλλάξ σε μια αιώνια διαδικασία. Κάθε κοσμικός κύκλος έχει τα ακόλουθα στάδια: στην αρχή η Φιλότης κρατά τα πάντα ενωμένα σε αρμονία. Κατόπιν αρχίζει σταδιακά να κυριαρχεί το Νείκος και να υποχωρεί η Φιλότης. Η αρχική ενότητα αρχίζει να διασπάται. Σε ένα τρίτο στάδιο κυριαρχεί ολοκληρωτικά το Νείκος: είναι το στάδιο της απόλυτης πολλαπλότητας. Τέλος, αρχίζει πάλι σιγά σιγά να κυριαρχεί η Φιλότης κ.ο.κ. Στο δεύτερο και το τέταρτο στάδιο έχουμε τη δημιουργία και τον αφανισμό ενός κόσμου. Εμείς βρισκόμαστε στο δεύτερο στάδιο, στον κόσμο που δημιουργείται από το Νείκος με τη σταδιακή διάλυση του Ενός, γι’ αυτό η έριδα και η διαμάχη περισσεύει στον κόσμο μας.

Περνώντας στις θρησκευτικές ιδέες του Εμπεδοκλή, που αναπτύσσονται κυρίως στους Καθαρμούς, αξίζει να τονίσουμε ότι παρά την αντίθετη άποψη πολλών σύγχρονων μελετητών, οι ιδέες αυτές δεν έρχονται σε σύγκρουση με τις φυσικές του απόψεις, όπως αναπτύσσονται στο Περί φύσεως. Αντίθετα, φαίνονται να αποτελούν λογική συνέπειά τους. Αν παρατηρούνται μερικές ασάφειες και αντιφάσεις, αυτές ερμηνεύονται κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από το γεγονός ότι οι Καθαρμοί φαίνεται να απευθύνονται σε ευρύτερο ακροατήριο, ίσως σε μια πυθαγόρεια εταιρεία ή και στο ευρύ κοινό. Ο τίτλος του έργου σημαίνει κάθαρση, εξαγνισμό από ενοχή, μίασμα ή αμαρτία και μας δείχνει ότι ασχολούνταν με τη μοίρα της ψυχής. Οι ψυχές, ξεκινώντας από ένα πρωταρχικό στάδιο υπέρτατης ευδαιμονίας, ενότητας, αγάπης, αθωότητας και ενότητας (πβ. το 1ο στάδιο του κοσμικού κύκλου παραπάνω), θα υποπέσουν υπό την επίδραση του Νείκους-διαμάχης στο αμάρτημα της αιματοχυσίας και του αλληλοσπαραγμού. Ως τιμωρία ακολουθεί μια σκληρή περιπλάνηση των ψυχών μέσω διαδοχικών μετενσαρκώσεων. Σταδιακά, στο βαθμό που θα  συνειδητοποιήσουν τη θεϊκή τους προέλευση και θα τηρήσουν ορισμένους κανόνες εξαγνισμού, θα λυτρωθούν από τον κύκλο των μετενσαρκώσεων και θα αποθεωθούν. Ο ίδιος ο Εμπεδοκλής πιστεύει ότι βρίσκεται κοντά στο τέλος του δικού του κύκλου, γι’ αυτό και αποκαλεί τον εαυτό του θεό. Όταν όλες οι ψυχές λυτρωθούν θα αποκατασταθεί η αρχική ενότητα, για να ξαναρχίσει ο κύκλος από την αρχή.
 
            Ο Εμπεδοκλής ανήκει σε μια εποχή, στην οποία ο θαυματοποιός, ο μάγος της φυλής, ο ποιητής, ο μάντης, ο γιατρός και ο φιλόσοφος δεν έχουν ξεχωρίσει εντελώς μεταξύ τους. Αυτή, όμως, ακριβώς η αρχαϊκότητα και η πολυεδρικότητα της προσωπικότητάς του σε συνδυασμό με την εκπληκτική φαντασία που αποκαλύπτεται στην ποίησή του εξηγούν τη γοητεία που άσκησε και ασκεί ο σπουδαίος αυτός Έλληνας της Δύσης.
-----------------------
 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • -Κ. Βαμβακάς, Οι θεμελιωτές της δυτικής σκέψης, Ηράκλειο 2001.
  • -Θ. Βέικος, Οι Προσωκρατικοί, Αθήνα 19985.
  • -Κ. Βουδούρης, Προσωκρατική φιλοσοφία, Αθήνα 1988.
  • -G. S. Kirk -J. E. Raven - M. Schofield, Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι (ελλ. μτφρ. Δ. Κούρτοβικ), Αθήνα 19902.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να ξαναβρούμε την φόρμα μας μετά από αποχή;

Αποτέλεσμα εικόνας για fit women's bodiesΈχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί είναι τόσο δύσκολο να ξαναγίνετε fit μετά από ένα μικρό διάλειμμα μερικών μηνών από το γυμναστήριο; Μια πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας ίσως να βρήκε την απάντηση.

Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS Genetics, οι μύες δεν έχουν ιδιαίτερα καλή μνήμη. Η έρευνα εξέταζε, συγκεκριμένα, το κατά πόσο η άθληση επηρεάζει το σώμα σε γενετικό επίπεδο. Αν και η άθληση ωφελεί το σώμα πολλαπλά, ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά στο πώς μπορείς να επηρεάσει την γενετική δραστηριότητα του σώματος.

Οι 23 συμμετέχοντες της έρευνας γύμναζαν το ένα του πόδι σε ποδήλατο γυμναστικής επί 45 λεπτά την ημέρα, τέσσερις φορές την εβδομάδα για τρεις μήνες. Μετά από αυτό το τρίμηνο, δεν έκαναν καθόλου ασκήσεις για εννέα μήνες. Οι ερευνητές έκαναν ανάλυση στους σκελετικούς μύες και των δυο ποδιών των εθελοντών πριν και μετά τις ασκήσεις, με τα αποτελέσματα να δείχνουν ότι η άθληση επηρεάζει πάνω από 3.000 γονίδια στα κύτταρα των μυών.



Στις μετρήσεις που έκαναν στα πόδια των εθελοντών της έρευνας, μετά την εννιάμηνη παύση, δεν ανίχνευσαν καθόλου αυτές τις μεταβολές σε γενετικό επίπεδο μεταξύ του γυμνασμένου και του αγύμναστου ποδιού. Η συγγραφέας της έρευνας Μαλέν Λίντχολμ του Ινστιτούτου Καρολίνσκα εξήγησε ότι τα οφέλη της άσκησης σε γενετικό επίπεδο εξασθενούν και σχεδόν εξαφανίζονται μετά από ένα-δύο μήνες παύσης.

Στη συνέχεια της έρευνας, 12 από τους συμμετέχοντες ξεκίνησαν πάλι τις ασκήσεις, αλλά αυτή τη φορά και στα δύο πόδια. Όταν οι ερευνητές συνέκριναν τις αναλύσεις που έκαναν πριν και μετά τις ασκήσεις, είδαν μεν τις γενετικές μεταβολές που ανέμεναν,  αλλά οι διαφορές στα αποτελέσματα μεταξύ των δυο ποδιών ήταν αμελητέες. Η Λιντχολμ εξήγησε ότι είναι τόσο αμελητέες οι διαφορές, που δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί κάποια υπόθεση περί μνήμης στους μύες.

Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι δυο, σύμφωνα με την Λίντχολμ. Το πρώτο, ότι η άθληση μπορεί να τονώσει υγιείς βιολογικές αλλαγές στο σώμα μας, αλλά χρειάζεται συστηματική άθληση για να διατηρηθούν. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για όσους κάνουν καθιστική ζωή, αφού τα αποτελέσματα και η θετική επίδραση της άθλησης στους σκελετικούς μύες σε γενετικό επίπεδο είναι τα ίδια σε όλους, ακόμη και εκείνους που ξεκινούν από το μηδέν να γυμνάζονται. Όπως αναφέρει η Λίντχολμ: «Όταν πρόκεται για τους μύες, δεν είναι ποτέ αργά να ξεκινήσει κανείς να αθλείται».

Ανηδονία: Η ψυχική κατάσταση κατά την τίποτα δε σου δίνει χαρά

Η ανηδονία (προέρχεται από το αν και ηδονή) σημαίνει έλλειψη ευχαρίστησης σε δραστηριότητες που πριν είχαν ενδιαφέρον και έδιναν χαρά, απόλαυση. Ταυτόχρονα αποτελεί ένα από τα βασικά συμπτώματα της κατάθλιψης. Είναι σημαντικό να αναφερθεί η διαφορά ανάμεσα στη μελαγχολική διάθεση, στην απουσία απόλαυσης μιας δραστηριότητας και στη διαταραχή. Η μελαγχολία, η θλίψη που μπορεί να νιώθει κάποιος λόγω κάποιου δυσάρεστου γεγονότος, όπως της απώλειας αγαπημένου προσώπου, διαφέρει από τη διαταραχή η οποία έχει έντονο το συναίσθημα της απελπισίας καθόλη τη διάρκεια της ημέρας και διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η διαφορά λοιπόν φυσιολογικής – παθολογικής συμπεριφοράς έγκειται στην ένταση και τη διάρκεια του συμπτώματος και στο κατά πόσο επηρεάζεται η λειτουργικότητα του ανθρώπου.

Σχετικά με τα αίτια που προκαλούν την ανηδονία υπάρχει αλληλεπίδραση σωματικών , ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων.

Όσον αφορά το σώμα, σε βιολογικό επίπεδο, σημαντικό ρόλο παίζουν οι νευροδιαβιβαστές οι οποίοι αποτελούν χημικές ουσίες μέσω των οποίων επικοινωνούν τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Στις διαταραχές της διάθεσης οι ορμόνες – νευροδιαβιβαστές που υπολειτουργούν είναι η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η νοραδρεναλίνη. Στην περίπτωση της ανηδονίας επομένως καθώς η έκκριση των ορμονών είναι λιγότερη, είναι συνεχής η δυσάρεστη διάθεση ανεξάρτητα από τα γεγονότα που συμβαίνουν. Ενώ ο εγκέφαλος στη φυσιολογική του λειτουργία συγχρονίζει το συναίσθημα με την περίσταση. Δηλαδή σε ένα ευχάριστο γεγονός εκδηλώνει χαρά και σε ένα δυσάρεστο λύπη.

Ακόμη ο υποθυρεοειδισμός, οι ορμονικές μεταβολές πριν την έμμηνο ρύση, μετά την εμμηνόπαυση ή κατά τη λοχεία φαίνεται να σχετίζονται με την ανηδονία.

Αυτές οι βιολογικές αλλαγές εκδηλώνονται ως σωματικά συμπτώματα μέσω της κούρασης, της ευερεθιστότητας, των διαταραχών στον ύπνο και στην όρεξη.

Όσον αφορά τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ανηδονία είναι οι αγχογόνες συνθήκες ζωής είτε προσωπικές όπως ένα διαζύγιο, μία δυσλειτουργική επικοινωνία με τα σημαντικά πρόσωπα, είτε κοινωνικές, όπως η οικονομιική κρίση. Σχετικά με τα στοιχεία της προσωπικότητας που κάνουν κάποιον πιο ευάλωτο στην ανηδονία είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η έντονη αυτοκριτική, οι αρνητικές σκέψεις, το παρατεταμένο άγχος, η παθητική στάση απέναντι στις δυσκολίες της ζωής.

Τι συμβαίνει στην ψυχή μας, μέσα μας όταν νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να απολαύσουμε τίποτα;

Πιθανόν να υπάρχουν πολλά πράγματα που μας βαραίνουν, πολλές υποχρεώσεις στις οποίες θέλουμε να ανταποκριθούμε και η δυσκολία να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις μπορεί να μας ακινητοποιήσει. Ίσως ο εαυτός μας να έχει ανάγκη από μια αλλαγή, από προσωπική εξέλιξη και όταν δεν ακούμε τις επιθυμίες μας, τον εαυτό μας, το σώμα και η ψυχή αντιδρούν.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας;;

Να μοιραστούμε αυτά που νιώθουμε, να ζωντανέψουμε τα όνειρά μας, τις επιθυμίες μας και να τα κάνουμε πράξη. Συνειδητά να αναλάβουμε και την αρνητική πλευρά του εαυτού μας καθώς αποτελεί και αυτό κομμάτι του εαυτού μας, και αφού το αγκαλιάσουμε, να ενεργήσουμε προς τις δυνατότητές μας, προς την αυτοπραγμάτωσή μας

Σκοτεινή Ύλη – Φάσμα Υδρογόνου: Παρατηρώντας τη Σκοτεινή Ύλη μέσα από τα Διαγαλαξιακά Νέφη

Μια συσχέτιση μεταξύ της Κοσμικής Μικροκυματικής Ακτινοβολίας Υποβάθρου (cosmic microwave background ή CMB) και των γραμμών απορρόφησης υδρογόνου μπορεί να αποκαλύψει σύνδεση μεταξύ σκοτεινή ύλης και διαγαλαξιακών νεφών αερίου.

Καθώς το φως ταξιδεύει στην Γη από τα μακρινά κβάζαρ, απορροφάται σε ορισμένες συχνότητες από το υδρογόνο στα διαγαλαξιακά νέφη, μια απορρόφηση που αποτυπώνεται με ένα «δάσος» γραμμών απορρόφησης στο φάσμα του φωτός. Μετρώντας αυτό το αποκαλούμενο «δάσος» Lyman-α (*) μπορεί να αποκαλύψει ιδιότητες των νεφών, βοηθώντας τους ερευνητές να ελέγξουν τα κοσμολογικά μοντέλα. Τώρα, ο Cyrille Doux στο Πανεπιστήμιο Diderot του Παρισιού και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι μπορούν να λάβουν καινούρια αστροφυσική πληροφορία συνδυάζοντας τις γραμμές Lyman-α με φαινόμενα εστίασης στην CMB. Αυτή η συσχέτιση μπορεί να ρίξει φως στη σχέση μεταξύ των νεφών αερίου και της σκοτεινής ύλης.

Και τα δυο, το φάσμα Lyman-α και η εστίαση της CMB, είναι ευαίσθητα στην πυκνότητα της ύλης κατά μήκος της γραμμής όρασης του παρατηρητή. Ενώ τα σήματα Lyman-α μπορούν να σχετίζονται με την πυκνότητα των ατόμων υδρογόνου, η εστίαση, η οποία χαρακτηρίζει παραμορφώσεις της CMB που προκαλούνται από τη βαρύτητα, είναι ένας εξαιρετικός ανιχνευτής της σκοτεινής ύλης, του πιο πολυπληθούς τύπου ύλης στο σύμπαν. Χρησιμοποιώντας δεδομένα για την CMB από την αποστολή Planck, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA) και φάσματα από κβάζαρ που συλλέχθηκαν από την Ψηφιακή Ουράνια Επισκόπηση Sloan, οι ερευνητές αποκάλυψαν ότι τα δυο σύνολα δεδομένων συσχετίζονταν. Ειδικότερα, βρήκαν ότι στις κατευθύνσεις κατά μήκος των οποίων η πυκνότητα της σκοτεινής ύλης είναι σχετικά υψηλή, οι διακυμάνσεις των σημάτων Lyman-α είναι επίσης μεγαλύτερες από το μέσο όρο.


Η ανίχνευση αυτής της συσχέτισης έχει δυο βασικές εφαρμογές. Πρώτον, θα βοηθήσει τους ερευνητές να χαρακτηρίσουν τις επιδράσεις των αστροφυσικών διεργασιών στις διακυμάνσεις στο «δάσος» Lyman-α. Δεύτερον, μπορεί να αποκαλύψει την επίδραση της σκοτεινής ύλης σχετικά με την κατανομή της ορατής ύλης στο διαγαλαξιακό χώρο, μια σημαντική βοήθεια στα κοσμολογικά μοντέλα.
--------------
*[Σημείωση: Lyman-alpha: είναι μια σειρά από γραμμές απορρόφησης στα φάσματα απομακρυσμένων γαλαξιών και κβάζαρ, που παράγονται από μεταπτώσεις ηλεκτρονίων, στο ουδέτερο άτομο του υδρογόνου, από το ενεργειακό επίπεδο n=2 στο επίπεδο n=1. Η μετάπτωση (άλμα) από το ενεργειακό επίπεδο 3 στο 1 είναι η σειρά Lyman-β, από 4 στο 1 είναι η Lyman-γ κλπ. (βλέπε σχήμα)]

Έρευνα: πώς αυξάνεται η αίσθηση προσωπικής ευημερίας

Ένας άνθρωπος με αυξημένη αίσθηση προσωπικής ευημερίας είναι ένας άνθρωπος ικανοποιημένος με τη ζωή του και επομένως, σε καλύτερη ψυχοσωματική κατάσταση, με όλα τα οφέλη που αυτή επιφέρει. Αλλά πώς μπορούμε να αυξήσουμε αυτήν την αίσθηση; Αυξάνοντας τη συναισθηματική νοημοσύνη μας, λέει νέα έρευνα.

Οι ψυχολόγοι μετρούν την αίσθηση προσωπικής ευημερίας των ατόμων σε δύο άξονες: την ηδονική ευημερία, η οποία αφορά την ανάγκη να αναζητάμε την ευχαρίστηση και να αποφεύγουμε τον πόνο και την ευδαιμονική ευημερία, η οποία αναφέρεται στην ανάγκη για προσωπική ολοκλήρωση και αυτοπραγμάτωση.

Το κατά πόσο ένα άτομο έχει υψηλή αίσθηση προσωπικής ευημερίας είναι ενδεικτικό της ποιότητας ζωής του. Οι άνθρωποι με υψηλά σκορ και στους δύο παραπάνω άξονες, αισθάνονται ότι ευημερούν ή με άλλα λόγια, θεωρούν ότι η ζωή τους έχουν νόημα -ένα από τους σημαντικότερους δείκτες υγείας και μακροζωίας.

Με δεδομένο ότι η αίσθηση ευημερίας είναι τόσο σημαντική, η Δρ Annamaria Di Fabio του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας και η Δρ Maureen Kenny της Παιδαγωγικής Σχολής του Κολεγίου της Βοστόνης, αναζήτησαν τρόπους ενίσχυσής της, στα πλαίσια νέας έρευνας, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Psychology.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματά τους, τα άτομα μπορούν να αποκτήσουν μεγαλύτερη αίσθηση προσωπικής ευεξίας, εάν ενισχύσουν τη συναισθηματική νοημοσύνη τους. Αλλά τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη;

Η συναισθηματική νοημοσύνη (ή EI) περιγράφεται, σε γενικές γραμμές, ως η ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει συναισθήματα -τα δικά του και των άλλων- και να τα διαχειρίζεται. Αν και ορισμένες ικανότητες σχετικές με την EI είναι εγγενείς, κάποια άλλα χαρακτηριστικά, όπως ο αυτοέλεγχος, η αυτογνωσία και η προσαρμοστικότητα, μπορούν να βελτιωθούν με κατάλληλη εκπαίδευση.

Ειδικότερα, στοιχεία από προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι η συναισθηματική νοημοσύνη βελτιώνεται με στοχευμένη εκπαίδευση και ότι η ενισχυμένη συναισθηματική νοημοσύνη οδηγεί σε θετικές αλλαγές προσωπικότητας, όπως ενίσχυση της ικανότητας διαχείρισης καταστάσεων, ανάπτυξης ισχυρότερων σχέσεων και αίσθησης ικανοποίησης από τη ζωή.

Με βάση αυτές τις παρατηρήσεις, οι δύο ερευνήτριες θέλησαν να διερευνήσουν κατά πόσο η συναισθηματική νοημοσύνη συσχετίζεται με τομείς ευημερίας και ευεξίας, πραγματοποιώντας την πρώτη μελέτη γύρω από το συγκεκριμένο θέμα.

Στη μελέτη τους, συμμετείχε μία ομάδα μαθητών λυκείου από την Ιταλία, ως παράδειγμα ενός μελλοντικού εργατικού δυναμικού. Οι ερευνήτριες εξέτασαν την ευημερία των συμμετεχόντων, μετρώντας τα επίπεδα τόσο της ηδονικής όσο και της ευδαιμονικής ευημερίας. Παράλληλα, μέτρησαν τα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης των μαθητών.

Όπως αναμενόμενα διαπίστωσαν, τα άτομα με υψηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη είχαν μεγαλύτερη αίσθηση ηδονικής, αλλά και ευδαιμονικής ευημερίας.

Αλλά η ενδεχομένως πιο ενδιαφέρουσα παρατήρηση των ερευνητών ήταν ότι τα χαρακτηριστικά συναισθηματικής νοημοσύνης που μπορούν να ενισχυθούν με εκπαίδευση σχετίζονταν ακόμα περισσότερο με τα επίπεδα αίσθησης ευημερίας, σε σχέση με τις εγγενείς ιδιότητες συναισθηματικής νοημοσύνης.

Με άλλα λόγια, η έρευνα υποδεικνύει ότι η ενίσχυση της συναισθηματικής νοημοσύνης μέσω στοχευμένης εκπαίδευσης μπορεί να αποτελέσει πιθανή μέθοδο ενίσχυσης της αίσθησης ευεξίας και ευημερίας των ανθρώπων.

Η κοινωνία είναι ένα πεδίο μάχης, στο οποίο προσπαθούν να κυβερνήσουν οι νόμοι.

Η τάξη που διέπει την κοινωνική ζωή δεν είναι παρά η επιφάνεια. Στην πραγματικότητα στα βάθη της μαίνεται πόλεμος, ένας πόλεμος που τα κίνητρά του δεν διαφέρουν σε τίποτα από εκείνα που οπλίζουν τα χέρια των λαών.

 Ο κάθε άνθρωπος έρχεται στη ζωή για να εξυπηρετήσει αποκλειστικά και μόνο τα δικά του συμφέροντα και τα δικά του πάθη, στο όνομα της φύσης του, η έκφραση της οποίας αποκαλείται Δικαίωμα της Προσωπικότητας.

Το δικαίωμα αυτό, έτσι όπως εκφράζεται σε κάθε εποχή, καθορίζει τόσο τους κανόνες της μάχης όσο και τα όπλα που επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν.

Προκύπτει ένας ολόκληρος κόσμος από στρατηγικές, ίντριγκες και τεχνάσματα, μια ολόκληρη τέχνη επίθεσης και άμυνας, μια ολόκληρη στρατηγική, πού, με παραλλαγές, ισχύει σε κάθε εποχή και σε κάθε τόπο.

 Η μάχη δίνεται άνθρωπο με άνθρωπο, κοινωνική τάξη σε κοινωνική τάξη. Και πάνω από τη μάχη αυτή υπερίπταται ως όραμα η ανεξάντλητη έννοια της Φιλοδοξίας, κύρια σημεία της οποίας είναι η Εξουσία, η Ισχύς, η Κοινωνική θέση, το Χρήμα και η Δόξα.

Αυτό δεν αποτελεί φαινόμενο της εποχής μας. Έτσι γινόταν πάντα. Η διαφορά είναι πως οι σύγχρονες κοινωνίες διεξάγουν τη μάχη κάτω από συνθήκες ιδιαίτερα ασαφείς. Δεν υπάρχει κάποια αυστηρή ταξική διάκριση που να περιορίζει τις δραστηριότητες του καθενός σε μια συγκεκριμένη σφαίρα. Ολόκληρη η κοινωνική μάζα καλείται να μπει στην αρένα με αιχμή του δόρατος την προσωπική πρωτοβουλία. Τίποτα δεν μπορεί πλέον να σταθεί εμπόδιο στο μέλλον ακόμα και του πιο ταπεινού ανθρώπου, αν αυτός έχει γεννηθεί με το μικρόβιο της Φιλοδοξίας.

• Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να διατηρηθεί η ισορροπία κάτω από αυτές τις συνθήκες;
• Πώς είναι δυνατόν μέσα από τέτοιον έντονο ανταγωνισμό να μην περνάμε διαρκώς από τον εμφύλιο πόλεμο στον κοινωνικό πόλεμο;
• Πώς γίνεται με τόσους πολλούς ανθρώπους που πιέζονται από τις ανάγκες, τους πόθους και τα μίση τους, να μην καταλήξουν όλα, κάποια στιγμή, σε μια τεράστια εξέγερση;

Ποιος μπορεί να κάνει τις μάζες να ανεχθούν το ζυγό της δουλείας και της φτώχειας; Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις; Η φιλοσοφία; Η αγάπη για τον ηγέτη ή η αγάπη για την πατρίδα; Οι ερωτήσεις αυτές μένουν αναπάντητες. ‘Η τάχα ο φόβος των νόμων; Μα αν τα πράγματα ωριμάσουν τόσο που να καταλήξουμε έτσι ώστε από τη μία πλευρά να βρεθούν μόνο αυτοί που επιθυμούν να υπερασπιστούν τους νόμους κι από την άλλη αυτοί που είναι αποφασισμένοι να τους ανατρέψουν, το ποιος θα νικήσει είναι θεωρητικά προφανές.

Πόσοι είναι οι άνθρωποι που η κοινωνία ευνοεί σε σχέση με τα εκατομμύρια αυτών που στην ουσία περιφρονεί; Μα απλώς ένα μικρό τρέμουλο να πιάσει όλους τους αδικημένους, θα γεμίσει μονομιάς με ερείπια η Οικουμένη.

Όλοι φοράμε μάσκες

Αποτέλεσμα εικόνας για Όλοι φοράμε μάσκες«Όλοι φοράμε μάσκες και έρχεται η στιγμή που δεν μπορούμε να τις βγάλουμε χωρίς να ξεκολλήσουμε μαζί τους και το δέρμα μας.» (Edith Sitwell)

Ποιός είναι ο λόγος όμως που προβαίνουμε στην κατασκευή ενός προσωπείου, μιας μάσκας που καμουφλάρει το βαθύτερο «είναι» μας;

Τι έχω πάθει; Γιατί δεν μπορώ να δω πλέον τίποτα καλό; Γιατί το μόνο που νιώθω και βλέπω είναι φόβος, καταπίεση, ενοχή και μπερδεμένα μηνύματα; Μια σύγχυση! Μια τεράστια σύγχυση! Ποτέ τελικά δεν μπόρεσα να καταλάβω τι έπρεπε να κάνω για να γίνω αποδεκτός. Ίσως τελικά να έπρεπε να θυσιάσω εκατό τοις εκατό τον εαυτό μου για να το πετύχω. Να μην υπάρχω. Όμως αυτό γίνεται μόνο με τον θάνατο. Όσοι ζούνε, ακόμη κι αν το έχουνε κάνει, ένα τμήμα του αληθινού τους εαυτού θα υπάρχει πάντοτε. Θα υπάρχει και θα εκφράζεται μέσα από εθισμούς σε ουσίες, από ψυχαναγκασμούς, ψυχοσωματικά συμπτώματα, άγχος και κατάθλιψη.

Είναι σαν αυτός, ο καταπιεσμένος σου εαυτός να σου φωνάζει: «Ελευθέρωσε με επιτέλους! Δεν με λυπάσαι; Εσύ που τόσο γενναιόδωρα σκορπάς την αγάπη και την αφοσίωσή σου στους άλλους, δείξε λίγο οίκτο και για μένα. Σπάσε τις αλυσίδες που με κρατούν φυλακισμένο μέσα σου. Βγάλε το προσωπείο που έφτιαξες και φοράς για να γίνεις αποδεκτός και να σ’ αγαπάνε. Ζήσε! Ζήσε κανονικά! Όχι σαν μια σκιά κάποιων άλλων αλλά σαν αυτό που πραγματικά είσαι! Τόλμησε να με κοιτάξεις. Μη φοβάσαι να με δεις. Μπορεί ίσως όλα αυτά τα χρόνια που με έχεις καταχωνιασμένο να μοιάζω με φάντασμα. Όμως δεν είμαι. Είμαι η πραγματικότητα. Η δική σου μοναδική αλήθεια. Όλα τα υπόλοιπα είναι κατασκευάσματα. Τα κατασκεύασαν οι άλλοι για σένα χωρίς εσένα και με διάφορους τρόπους σε έκαναν να μ’ απαρνηθείς. Εμένα! Τον αληθινό σου εαυτό. Τις ικανότητες σου, τα όνειρά σου, τις πεποιθήσεις σου, τα συναισθήματά σου και τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο μόνο εσύ αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο.

Όμως πάνω απ’ όλα, βαθιά μέσα σου, μαζί με μένα κρύβεται και η αλήθεια. Μια αλήθεια που έχει τις ρίζες της στο παρελθόν και που θα σου προκαλέσει πολύ πόνο αν τολμήσεις και την κοιτάξεις κατάματα. Όμως όταν η «τρέλα» και η απόγνωση σου έχει χτυπήσει για τα καλά την πόρτα, νομίζεις πως έχεις πολλές εναλλακτικές; Όχι τώρα πια. Είσαι σε μονόδρομο. Πρέπει να κοιτάξεις την αλήθεια όσο πόνο κι αν αυτή σου προκαλεί. Να δεις πόσο πόνεσες ως παιδί, πόσο καταπιέστηκες, πόσο ντροπιάστηκες, πόσο αποθαρρύνθηκες να κάνεις τα δικάσου βήματα και τελικά πόσο πολύ σε φόρτωσαν με ενοχές ακριβώς για να μην τολμήσεις να γυρίσεις να δεις αυτή την αλήθεια.

Έτσι προστάτευσες το περιβάλλον σου υπονομεύοντας τον ίδιο σου τον εαυτό. Τον αληθινό σου εαυτό. Αυτόν που είναι χρόνια κρυμμένος και τώρα σου γνέφει και επαναστατεί καταστρέφοντάς σε μέσα από την κατάθλιψη, τον φόβο και το άγχος, τα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Πολλές φορές πονάει το σώμα σου γιατί στην πραγματικότητα πονάει η ψυχή σου. Πονάει τόσο όσο δεν μπορείς να φανταστείς. Όμως όταν δεν μπορείς να συνδεθείς με αυτόν τον μεγάλο ψυχικό πόνο και να πενθήσεις γι’ αυτά που έζησες ή που δεν έζησες, τότε ο πόνος αυτός ξεσπάει στο σώμα σου. Κι εσύ φοβάσαι! Και ίσως τότε προτιμήσεις να ξαναγυρίσεις στις ουσίες, ή να ξαναγεμίσεις την ψυχή σου με ενοχές και να δικαιολογήσεις όλους όσους σε πλήγωσαν αρκεί να μην πονάς.

Έτσι μένεις χρόνια καθηλωμένος στον ίδιο φαύλο κύκλο. Όμως σκέψου! Όταν κανείς φτάσει εδώ τότε ίσως του δίνεται η μοναδική ευκαιρία να με συναντήσει. Να συναντήσει εμένα. Τον αληθινό του εαυτό. Μην πισωγυρίζεις λοιπόν! Προχώρα κι ας φοβάσαι τη μοναξιά και τον πόνο. Κι αν χρειαστεί να στηριχθείς από κάπου τότε να ξέρεις πως θα είμαι πάντα εκεί. Δίπλα σου! Είμαι ο μόνος που μπορεί πραγματικά να σε στηρίξει, να σου δώσει ελπίδα, να σε αποδεχτεί και να σε αγαπήσει όσο κανένας άλλος. Είμαι εγώ! Ο αληθινός σου εαυτός που θυσίασες για την διαστρεβλωμένη αγάπη κάποιων άλλων. Η αποδοχή και η απόρριψη είναι δύο λέξεις που φοβόμαστε να αναφέρουμε γιατί και οι δύο έχουν έντονα συναισθηματικά φορτία. Το να ξεγυμνώνεις το σώμα σου, έχει γίνει απλά συνήθεια, το να ξεγυμνώσεις την ψυχή σου το θεωρείς λάθος; Πόσες φορές νομίζεις θα σου δοθεί η ευκαιρία να το κάνεις, πετώντας αυτή τη μάσκα που όλοι μας και δεν βγάζω τον εαυτό μου απέξω, φοράμε;

Η έλλειψη αυτοπεποίθησης, η έλλειψη αυτοεκτίμησης, οι κρυμμένοι φόβοι και η ανασφάλεια οδηγούν στη δημιουργία αυτού του προσωπείου, εξωτερικά και εσωτερικά. Πόσο να κρυφτείς όμως από το ίδιο σου το είναι;

Κάποια στιγμή θα αποκαλυφθείς, δεν θα αντέχεις άλλο να κρύβεσαι..και μην ξεχνάς ότι πάντα το κρυφτό τελειώνει με φτύσιμο. Γι’ αυτό, πέταξε τη μάσκα, απελευθερώσου από τους φόβους σου, αποδεσμεύσου από τις αναστολές σου και ζήσε! Ζήσε τη ζωή σου με το φυσικό σου πρόσωπο, με την αύρα, τη χάρη και την ομορφιά που βγαίνει από μέσα σου. Δείξε τη σκέψη, τα ταλέντα, τα ενδιαφέροντά σου και άσε τους άλλους να κρίνουν αν είσαι καλός ή όχι… όχι τους φίλους, αυτούς που είναι εκεί για να σε κρίνουν. Άσε τους άλλους να δουν αν αξίζεις ή όχι, ο χρόνος είναι η απόδειξη. Άλλωστε η αλήθεια σου είναι αυτή που στο τέλος θα λάμψει, γι’ αυτό να προσπαθείς να είσαι αυτόφωτος. Κι αν είσαι ετερόφωτος, μην ξεχνάς να κλέβεις λάμψη από μεγάλα αστέρια…

Θυμήσου! Όσοι αγαπούν αληθινά αγαπούν τον άλλο γι’ αυτό που πραγματικά είναι. Όλα τα υπόλοιπα μπορεί να μοιάζουν με αγάπη όμως δεν είναι. Με τον μανδύα της αγάπης κάποιοι έχουν ντύσει την εξάρτηση ή την εκμετάλλευση. Μην φοβάσαι να θυμώσεις όμως μην καθηλώνεσαι στον θυμό. Προχώρησε! Δεν είναι απαραίτητο να συγχωρήσεις αν δεν μπορείς, όμως προχώρησε. Μόνος και για μοναδική φορά ελεύθερος να με ανακαλύψεις. Εγώ θα είμαι πάντα μαζί σου και δεν θα σε εγκαταλείψω ποτέ αν αποφασίσεις να σπάσεις τις αλυσίδες που με κρατούν δεμένο. Θα είμαι πλάι σου, συνοδοιπόρος στις χαρές και στις λύπες σου… και πάνω απ’ όλα ποτέ ξανά δεν θα χρειαστεί να ξαναφορέσεις το προσωπείο που κατασκεύασες για να σε «αγαπάνε». Όσοι σ’ αγαπούν από εδώ και μπρος θα ξέρεις ότι σ’ αγαπούν αληθινά! Γι’ αυτό που πραγματικά είσαι! Γιατί τόλμησες και είσαι… ΕΣΥ!

Ο άνθρωπος είναι ένας Ξενώνας

«Ο άνθρωπος είναι ένας ξενώνας”, έτσι ξεκινάει το αγαπημένο ποίημα του Ρουμί, “Ο Ξενώνας”.
Αυτό το Αρχαίο Ποίημα του Ρουμί θα δώσει ένα Νέο Νόημα στη Ζωή Σας! (Διαβάστε το ποίημα στο τέλος του άρθρου)

Το συγκεκριμένο ποίημα του Ρουμί μοιάζει με αντίδοτο σε ότι μας προκαλούν οι ανθρώπινες σχέσεις την εποχή του καταναλωτισμού που ζούμε και ίσως μοιάζει αντιφατικό.

Ο Ρουμί μας λέει στο ποίημα του, πως κράτηση στον ξενώνα μας μπορεί να κάνουν απρόσμενοι επισκέπτες, όπως είναι η κατάθλιψη, η θλίψη και η κακία των άλλων, αλλά εμείς πρέπει να τις καλωσορίζουμε, να είμαστε δεκτικοί και να τις φιλοξενούμε ευχάριστα μέσα μας.

Πρέπει να ξέρουμε πως οι πέρσες μουσουλμάνοι μυστικιστές του 13ου αιώνα που ασχολήθηκαν με την ερωτική ποίηση παρακινούνταν από μια συνειδητή έλξη και από το έντονο πάθος, ίδιο με αυτό που αισθάνεται ένας εραστής, της εκστατικής κατάδυσης στο θείο. «Ο Ρουμί ήταν ένας φωτισμένος εραστής, ένας αληθινός άνθρωπος,» γράφει ο Μπαρκς στο βιβλίο “Rumi: The Book of Love». Η ερωτική του ποίηση έχει ως στόχο να απογυμνώσει τους εραστές από το εγώ τους και να τους κάνει να παραδοθούν ο ένας στον άλλον σαν μια οντότητα.

Η φιλοσοφία του Ρουμί στοχεύει στην τελική συγχώνευση με τη θεία ολότητα του σύμπαντος, μια φιλοσοφία που έχει βρεθεί ξανά στην επικαιρότητα από τους διάφορους πνευματικούς και διασημότητες τις τελευταίες δεκαετίες. Μάλλον ειρωνικά γι’ αυτούς, η φιλοσοφία του Ρουμί απευθύνεται σε εκείνους που αναζητούν ένα αντίδοτο στο σύγχρονο καταναλωτισμό.

Ο Ρουμί αποτελεί μια εμπνευσμένη πηγή για τη σύγχρονη αναζήτηση της πνευματικότητας. Η ποίησή του μας ενθαρρύνει να ξεφύγουμε από τις υπερβολές του καταναλωτισμού και τα υλικά αγαθά και αντ’ αυτών να επικεντρωθούμε στις ανθρωπιστικές αξίες.

Σε μια κοινωνία που ο καθένας ψάχνει τρόπους αντιμετώπισης της κατάθλιψης που προέρχεται από τις σχέσεις , ο Ρουμί προτείνει μια διαφορετική κατανόηση της αγάπης και το ποίημα του “Ο Ξενώνας” αποτελεί μια σανίδα σωτηρίας για μας περισσότερο από ποτέ. Το έγραψε, μάλλον, με βάση τις εμπειρίες του ως παιδί, όταν ο ποιητής και η οικογένειά του αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους μετά την εισβολή των στρατευμάτων του Τζένγκις Χαν στο σημερινό Αφγανιστάν. Αλλά μπορείτε να συλλογιστείτε, διαβάζοντας το, τους δικούς σας επισκέπτες στον δικό σας ξενώνα:

Ο Ξενώνας

Ο άνθρωπος είναι ένας ξενώνας.
Κάθε μέρα ένας καινούργιος ερχομός,
μια χαρά, μια θλίψη, μια κακία,
μια στιγμιαία συνειδητοποίηση φτάνει όπως ένας απρόσμενος επισκέπτης.
Υποδέξου τα όλα!
Ακόμα κι αν πρόκειται για ένα πλήθος καημών,
που βίαια αδειάζουν το σπίτι από τα έπιπλά του,
φέρσου σε κάθε καλεσμένο με αξιοπρέπεια,
θα μπορούσε κάλλιστα να σε ετοιμάζει
για μια χαρά καινούργια.
Τη νηφάλια σκέψη, την ντροπή, την υστεροβουλία,
υποδέξου τες στην πόρτα χαμογελώντας και κάλεσέ τες μέσα.
Να είσαι ευγνώμων για καθετί που έρχεται,
γιατί έχει σταλεί ως οδηγός απ’ τον επέκεινα κόσμο
.

Ελευθερία: Η αρχή και το τέλος

ΑΝΤΙΦΑΣΗ

Η ηρεμία του νου είναι ουσιώδης για να κατανοήσουμε όλη τη σημασία της ζωής. Η σκέψη δεν μπορεί ποτέ να είναι ήσυχη. Η σκέψη, που είναι προϊόν του χρόνου, ποτέ δεν μπορεί να βρει εκείνο που είναι άχρονο, ποτέ δεν μπορεί να γνωρίσει εκείνο που είναι πέραν από το χρόνο. Η ίδια η φύση της σκέψης μας είναι μια αντίφαση, γιατί σκεπτόμαστε διαρκώς με όρους του παρελθόντος και του μέλλοντος. Επομένως ποτέ δεν γνωρίζουμε πλήρως, ποτέ δεν έχουμε πλήρη επίγνωση του παρόντος.

Για να ελευθερωθεί κανείς από την αντίφαση, πρέπει να έχει επίγνωση του παρόντος χωρίς εκλογή. Πώς μπορεί να υπάρξει εκλογή όταν αντιμετωπίζετε ένα γεγονός; Ασφαλώς η κατανόηση του γεγονότος γίνεται αδύνατη, εφ' όσον η σκέψη προσπαθεί να ενεργήσει επί του γεγονότος με έννοιες του γίγνεσθαι, της αλλαγής, της μεταβολής. Επομένως, η αυτόγνωση είναι η αρχή της κατανόησης. Χωρίς αυτόγνωση, η αντίφαση και η σύγκρουση θα εξακολουθήσουν.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΑΥΤΟΣ;

Η πραγματικότητα, η αλήθεια, δεν είναι δυνατόν να αναγνωρισθούν. Για να έλθει η αλήθεια, πρέπει να φύγουν οι πίστεις, οι γνώσεις, η πείρα, η επιδίωξη της αρετής. Ο ενάρετος που έχει συνείδηση ότι επιδιώκει την αρετή δεν μπορεί ποτέ να βρει την αλήθεια. Μπορεί να είναι ένα πολύ αξιοπρεπές πρόσωπο, αλλ' αυτό είναι εντελώς διαφορετικό από του να είναι ένας άνθρωπος που ανήκει στην αλήθεια, από του να είναι ένας άνθρωπος που κατανοεί. Στον άνθρωπο της αλήθειας, η αλήθεια έχει γεννηθεί μέσα του. ΄Ενας ενάρετος είναι ένας αξιοπρεπής άνθρωπος, αλλά ο αξιοπρεπής άνθρωπος ποτέ δεν μπορεί να κατανοήσει τι είναι η αλήθεια, γιατί γι' αυτόν η αρετή είναι ένας μανδύας που σκεπάζει τον εαυτό του, μια ενίσχυση του εγώ, γιατί επιδιώκει την αρετή. ΄Οταν λέει : «Πρέπει να είμαι χωρίς απληστία», η κατάσταση της μη-απληστίας την οποία δοκιμάζει, ενισχύει μονάχα το εγώ.

Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό το να είναι κανείς πτωχός, όχι μόνο σε πράγματα αυτού του κόσμου, αλλά και σε πίστεις και σε γνώσεις. Ο άνθρωπος ο πλούσιος σε αγαθά, κι ο πλούσιος σε γνώσεις και πεποιθήσεις, ποτέ δεν θα γνωρίσουν κάτι άλλο από σκοτάδι και θα είναι το κέντρο κάθε κακού και αθλιότητος. Αλλά αν εσείς κι εγώ, σαν άτομα, μπορούμε να δούμε όλη τη λειτουργία του εαυτού μας, τότε θα γνωρίσουμε τι είναι αγάπη. Σας βεβαιώ, ότι αυτή είναι η μόνη μεταρρύθμιση που είναι δυνατόν να αλλάξει τον κόσμο. Η αγάπη δεν πηγάζει από το εγώ. Το εγώ δεν μπορεί ν' αναγνωρίσει την αγάπη. Λέτε : «αγαπώ» αλλά μόλις το πείτε, μόλις το δοκιμάσετε, δεν υπάρχει πια αγάπη. Αλλά όταν γνωρίσετε την αγάπη, το εγώ δεν υπάρχει. ΄Οταν υπάρχει αγάπη, ο εαυτός, το εγώ, δεν υπάρχει.

ΕΠΙΓΝΩΣΗ

Εκείνο που ασφαλώς έχει σημασία είναι το να έχουμε επίγνωση χωρίς εκλογή, γιατί η εκλογή δημιουργεί σύγκρουση. Αυτός που εκλέγει βρίσκεται σε σύγχυση και γι' αυτό διαλέγει. Αν δεν είναι σε σύγχυση, δεν υπάρχει εκλογή. Μόνο εκείνος που βρίσκεται σε σύγχυση εκλέγει τι πρέπει να κάνει ή τι δεν πρέπει να κάνει. Ο άνθρωπος που είναι ξεκάθαρος και απλός δεν εκλέγει. Εκείνο που είναι, είναι. Η δράση που βασίζεται σε μια ιδέα είναι προφανώς η δράση της εκλογής, και αυτή η δράση δεν είναι απολυτρωτική, απεναντίας, δημιουργεί μόνο πρόσθετη αντίσταση, πρόσθετη σύγκρουση, ανάλογα με την προσχηματισμένη ιδέα που την προκάλεσε.

Εκείνο συνεπώς που έχει σημασία είναι το να έχετε επίγνωση την κάθε στιγμή, χωρίς να συσσωρεύετε την πείρα που φέρνει η επίγνωση. Γιατί τη στιγμή που συσσωρεύετε, έχετε επίγνωση μόνο σύμφωνα μ' αυτή τη συσσώρευση, σύμφωνα μ' αυτό το υπόδειγμα, μ' αυτή την πείρα. Δηλαδή η επίγνωσή σας καθορίζεται από την συσσώρευση που έχετε κάνει, και συνεπώς δεν υπάρχει πια παρατήρηση, αλλά μόνο μετάφραση. ΄Οπου υπάρχει μετάφραση, υπάρχει εκλογή, και η εκλογή δημιουργεί σύγκρουση. Στη σύγκρουση, δεν μπορεί να υπάρχει κατανόηση.

Η ζωή είναι ζήτημα σχέσεων. Και για να καταλάβουμε αυτή τη σχέση που δεν είναι στατική, θα πρέπει να έχουμε μιαν ευλύγιστη επίγνωση, μια επίγνωση ζωντανά παθητική, όχι επιθετικά ενεργητική. Καθώς είπα, αυτή η παθητική επίγνωση δεν έρχεται με κανένα είδος πειθαρχίας, με καμμιάν εξάσκηση. Είναι το να έχει κανείς απλώς και μόνο επίγνωση, την κάθε στιγμή, των σκέψεών του και των αισθημάτων του, και όχι μόνο όταν είναι ξύπνιος. Γιατί θα δούμε, καθώς εμβαθύνουμε περισσότερο, ότι αρχίζουμε να έχουμε όνειρα, ότι αρχίζουμε να βγάζουμε στην επιφάνεια όλων των ειδών τα σύμβολα που τα μεταφράζουμε ως όνειρα. ΄Ετσι ανοίγουμε τη θύρα στο κρυμμένο, που γίνεται το γνωστό. Αλλά για να βρούμε το άγνωστο, πρέπει να πάμε πέρα από την πόρτα - ασφαλώς αυτή είναι η δυσκολία μας.

Η πραγματικότητα δεν είναι κάτι που μπορεί ο νους να γνωρίσει, γιατί ο νους είναι το αποτέλεσμα του γνωστού, του παρελθόντος. Επομένως ο νους πρέπει να κατανοήσει τον εαυτό του, τη λειτουργία του, την αλήθεια του, και μόνο τότε είναι δυνατόν να υπάρξει το άγνωστο.

ΕΠΙΘΥΜΙΑ

Λοιπόν, αντιλαμβάνομαι την κατάσταση του ίδιου μου του νου. Βλέπω ότι είναι το όργανο της αισθήσεως και της επιθυμίας, ή μάλλον ότι είναι ο ίδιος αίθηση και επιθυμία, και ότι είναι μηχανικά σκλαβωμένος στη ρουτίνα. ΄Ενας τέτοιος νους είναι ανίκανος να δεχθεί ποτέ ή να αισθανθεί το καινούργιο. Γιατί το καινούργιο πρέπει προφανώς να είναι κάτι πέρα από την αίσθηση που είναι πάντα το παλιό. ΄Ετσι, αυτή η μηχανική κίνηση με τις ευχάριστες ή δυσάρεστες αισθήσεις της, πρέπει να σταματήσει, δεν είν' έτσι; Η επιθυμία για το περισσότερο, η επιδίωξη των συμβόλων, των εικόνων με τις εντυπώσεις που μας δίνουν - όλα αυτά πρέπει να φθάσουν σ' ένα τέλος.

Μόνο τότε είναι δυνατόν ο νους να βρεθεί σ' αυτή την κατάσταση της δημιουργικότητας στην οποία το καινούργιο μπορεί να γεννιέται πάντοτε. Αν κατανοήσετε χωρίς να υπνωτιστείτε από λόγια, από συνήθειες και από ιδέες, και δείτε πόση σημασία έχει το να πλημμυρίζει το καινούργιο διαρκώς τον νου, τότε ίσως θα καταλάβετε την κίνηση της επιθυμίας, την ρουτίνα, τον βαρεμό, τη διαρκή επιθυμία για πείρα. Τότε, νομίζω, θ' αρχίσετε να βλέπετε ότι η επιθυμία έχει πολύ μικρή σημασία στη ζωή, για τον άνθρωπο που πραγματικά ερευνά.

Προφανώς υπάρχουν ορισμένες φυσικές ανάγκες : τροφή, ενδυμασία, στέγη και τα λοιπά. Αλλά ποτέ δεν γίνονται ψυχολογικές ορέξεις, πράγματα μέσα στα οποία μπορεί να εγκατασταθεί ο νους σαν ένα κέντρο επιθυμίας. Εκτός από τις φυσικές ανάγκες, κάθε μορφή επιθυμίας - για μεγαλείο, για την αλήθεια, για την αρετή - γίνεται μια ψυχολογική λειτουργία με την οποία ο νους κατασκευάζει την ιδέα του εγώ και ενισχύει τον εαυτό του σαν ένα κέντρο.

΄Οταν δείτε αυτή τη λειτουργία, όταν έχετε πραγματικά επίγνωση αυτού του μηχανισμού χωρίς αντίθεση, χωρίς καμμιά αίσθηση πειρασμού, χωρίς αντίσταση, χωρίς να τον δικαιολογείτε ή να τον κρίνετε, τότε θ' ανακαλύψετε ότι ο νους είναι ικανός να δεχθεί το καινούργιο και ότι το καινούργιο δεν είναι ποτέ μια αίσθηση. Επομένως, ποτέ δεν μπορεί κανείς να το αναγνωρίσει, να το ξαναδοκιμάσει. Είναι μια κατάσταση του είναι στην οποία η δημιουργικότητα έρχεται χωρίς πρόσκληση, χωρίς μνήμη. Και αυτή είναι η πραγματικότητα.

Επιτέλους βρέθηκε: ο πρώτος αστεροειδής διαμέτρου 300 μέτρων που μοιράζεται την ίδια τροχιά με τη Γη

asteroid2010tk7Ένας μικρός διαστημικός βράχος διαμέτρου 300 μέτρων μοιράζεται περίπου την ίδια τροχιά με τη Γη και προηγείται του πλανήτη στο αιώνιο ταξίδι του γύρω από τον Ήλιο, ανακοίνωσαν αστρονόμοι. Αυτό σημαίνει ότι η Γη είναι ο τέταρτος πλανήτης κοντά στον οποίο ανακαλύπτονται «τρωικά σώματα».
Στην αστρονομία, τρωικά ονομάζονται τα σώματα, συνήθως αστεροειδείς, που κινούνται στην ίδια τροχιά με άλλα, μεγαλύτερα σώματα, χωρίς ποτέ να συγκρούονται μαζί τους.
 
Αυτό συμβαίνει επειδή τα τρωικά σώματα ισορροπούν στα λεγόμενα «σημεία Λαγκράνζ», όπου οι βαρυτικές δυνάμεις που δέχονται σχεδόν εξουδετερώνουν η μία την άλλη.
 
Η Γη, επομένως, δεν κινδυνεύει από τον 2010 TK7, όπως βαφτίστηκε ο νέος αστεροειδής. Οι ερευνητές που υπογράφουν την ανακάλυψη στην επιθεώρηση Nature διαβεβαιώνουν ότι η τροχιά του μικρού βράχου θα παραμείνει σταθερή και ακίνδυνη για τα επόμενα 10.000 χρόνια.
 
Αυτό το κλιπ δείχνει πώς η κίνηση της Γης μαζί με τον διαστημικό βράχο 2010 ΤΚ7 γύρω από τον Ήλιο μεταφράζεται σε μια περίεργη εμφάνιση βρόχων.
 
Τα τρωικά σώματα
Μέχρι σήμερα, οι αστρονόμοι είχαν ανακαλύψει αρκετά τρωικά σώματα που συνοδεύουν τον Άρη και σχεδόν 5,000 που συνοδεύουν τον Δία (ο δακτύλιος ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία συγκεντρώνει χιλιάδες διαστημικούς βράχους και ονομάζεται Ζώνη των Αστεροειδών).
 
Η ανακάλυψη τρωικών αντικειμένων κοντά στη Γη είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση, δεδομένου ότι οι πιθανές τους θέσεις βρίσκονται προς την πλευρά του πλανήτη που έχει μέρα και επομένως κρύβονται από το εκτυφλωτικό φως του Ήλιου.
 
Όμως ο 2010 TK7 δεν εντοπίστηκε με επίγεια όργανα αλλά με το διαστημικό τηλεσκόπιο Wise (Ευρυγώνιος Υπέρυθρος Εξερευνητής), το οποίο εκτοξεύτηκε το 2009 και μέχρι σήμερα έχει ανακαλύψει 123 αντικείμενα κοντά στη Γη.
 
Οι πρώτες εκτιμήσεις για την τροχιά του επιβεβαιώθηκαν στη συνέχεια από το γαλλο-καναδικό τηλεσκόπιο στη Χαβάη. Επικεφαλής της μελέτης ήταν ο Μάρτιν Κόνορ του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα στον Καναδά.
 
Ο αστεροειδής βρίσκεται σήμερα σε απόσταση 80 εκατομμυρίων χιλιομέτρων (κάτι παραπάνω από το μισό της απόστασης Γη-Ήλιου), περιστασιακά όμως πλησιάζει στα 25 εκατομμύρια χλμ.

Ένας νέος νάνος πλανήτης είναι το δεύτερο πιο μακρινό αντικείμενο στο Ηλιακό Σύστημα

new-dwarf-planet-solar-system-s-2nd-most-distant-orig-20161014Η Έρευνα Σκοτεινής Ενέργειας, που χρησιμοποιεί μια ισχυρή ψηφιακή φωτογραφική κάμερα την DECam,  και που βρίσκεται σε ένα τηλεσκόπιο 4 μέτρων στη Χιλή, σχεδιάστηκε για να συλλάβει εικόνες των μακρινών γαλαξιών για να κατανοήσομε γιατί η διαστολή του σύμπαντος επιταχύνεται.

Διάγραμμα που δείχνει το νάνο πλανήτη 2014 UZ224, μαζί με τις παρούσες θέσεις των γνωστών πλανητών Ουρανός, Πλούτωνας, Ποσειδώνας και τον Ήλιο. Η κουκίδα δείχνει το νέο αντικείμενο και την τροχιά του.
«Αλλά αυτή η ευαισθησία το καθιστά, επίσης, ένα ισχυρό εργαλείο για την εξεύρεση νέων αντικειμένων στο κοσμικό κατώφλι μας», εξηγεί ο David Gerdes (Πανεπιστήμιο του Michigan).  Το DECam είναι αρκετά ευαίσθητο για την ανίχνευση του φωτός που προέρχεται από αντικείμενα και αντανακλούν το φως του ήλιου, που είναι τόσο ασθενές όσο κι  ένα κερί 160.000 χιλιόμετρα μακριά μας.
Οι ερευνητές λένε ότι η ανακάλυψη αυτού του ψυχρού και μακρινού κόσμου δείχνει ότι είναι μια πολλά υποσχόμενη τεχνική, όταν θα ψάχνουν για τον 9ο Πλανήτη (Planet Nine), ένα μεγάλο σώμα που υποτίθεται ότι πρέπει να βρεθεί περίπου 600 φορές πιο μακριά από ότι είναι η Γη από τον ήλιο.
 
Το νέο αντικείμενο ονομάζεται UZ224 2014, και το παρατσούκλι που του δόθηκε από τους ερευνητές είναι DeeDee μέχρι να λάβει ένα επίσημο όνομα, και βρίσκεται πάνω από 13 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο, ή 92 αστρονομικές μονάδες. Μια αστρονομική μονάδα είναι η μέση απόσταση της Γης από τον ήλιο. Μόνο ο νάνος πλανήτης Έρις είναι προς το παρόν πιο μακρυά. Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι η διάμετρος του είναι μεταξύ 320 και 1.280 χιλιόμετρα, το οποίο σημαίνει ότι είναι μάλλον αρκετά μεγάλο για να θεωρείται πλανήτης νάνος.

Ένα νέο εργαλείο στη Χαβάη αναλύει το φως από τους πλανήτες σε τροχιά γύρω από άλλα αστέρια

planets-shown-near-star
Χάρις στο τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη, οι αστρονόμοι μπορούν πλέον να προσδιορίζουν το μέγεθος, την «ηλικία» και τη σύσταση της ατμόσφαιρας πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Η νέα αυτή δυνατότητα οφείλεται στο CHARIS (Coronagraphic High Angular Resolution Imaging Spectrograph), ένα όργανο που προστέθηκε πρόσφατα στο τηλεσκόπιο, και το οποίο μπορεί να διαχωρίζει το φως που ανακλά ο εξωπλανήτης, από το φως του «μητρικού» του αστέρα.

Μια από τις πρώτες εικόνες που πήρε το όργανο CHARIS που δείχνει τις τροχιές των πλανητών που βρίσκονται στο πλανητικό σύστημα του άστρου HR8799

Έτσι, η ανάλυση των χαρακτηριστικών της ανακλώμενης ακτινοβολίας θα επιτρέπει στους επιστήμονες να προσδιορίζουν τις χημικές ενώσεις από τις οποίες αποτελείται η ατμόσφαιρα εξωπλανητών που βρίσκονται στην κοσμική «γειτονιά» μας. Επίσης, θα ανοίξει τον δρόμο για πιο ακριβή προσδιορισμό των διαστάσεών του, συγκριτικά με τις τεχνικές έμμεσου υπολογισμού που κυρίως χρησιμοποιούνται έως σήμερα.

Το CHARIS σχεδιάστηκε και κατασκευάσθηκε από το πανεπιστήμιο Princeton στις ΗΠΑ.Η προσθήκη του στο τηλεσκόπιο έγινε στο πλαίσιο συνεργασίας του πανεπιστημίου με το Εθνικό Αστρονομικό Αστεροσκοπείο της Ιαπωνίας, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία του Subaru, καθώς και το πανεπιστήμιο του Τόκιο.

Για την κατασκευή του, χρειάσθηκε μία πενταετία περίπου. Το όργανο έχει πλέον συνδεθεί στο τηλεσκόπιο, ενώ μάλιστα πριν από λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε η δοκιμή του, η οποία απέδειξε πως λειτουργεί χωρίς κανένα πρόβλημα.

Η πρώτη ανακάλυψη εξωπλανήτη έγινε το 1995, ενώ έως σήμερα έχουν εντοπισθεί 1.000 ανάλογα ουράνια σώματα να περιφέρονται γύρω από μακρινά άστρα. Οι περισσότερες ανακαλύψεις έγιναν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, με τη συντριπτική τους πλειονότητα να προήλθαν από το γεγονός ότι, όταν ο εξωπλανήτης βρεθεί ανάμεσα στη νοητή ευθεία που ενώνει τον «μητρικό» του αστέρα με τη Γη, τότε η σκιά του μειώνει το αστρικό φως.

Αν και η μείωση είναι απειροελάχιστη, μπορεί να ανιχνευθεί από τη Γη και να αποκαλύψει την ύπαρξη ενός πλανήτη. Ωστόσο, επειδή η παρουσία του προκύπτει έμμεσα, δεν μπορούν να εξαχθούν στοιχεία για τα φυσικά του χαρακτηριστικά.

Σε αυτό το πρόβλημα έρχεται να απαντήσει το CHARIS, προσφέροντας στους επιστήμονες δεδομένα από τα οποία υπάρχει η δυνατότητα να εκτιμηθεί το μέγεθός του, η ατμοσφαιρική σύσταση, ακόμη και η θερμοκρασία του. Η μόνη προϋπόθεση είναι οι διαστάσεις του εξωπλανήτη να μην είναι μικρότερες από του Δία.

Η κανονική λειτουργία του οργάνου θα ξεκινήσει τον επόμενο Φεβρουάριο κι έπειτα. Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, η χρήση του θα είναι «ανοικτή» σε όλη την αστρονομική κοινότητα.

Οι Επτά Σοφοί και ο Τρίποδας της Μαντείας

Αποτέλεσμα εικόνας για Δελφοί ΤρίποδαςΔελφοί: Οι Πολιτιστικοί Σχεδιασμοί του Ιερατείου
Ήταν οι Δελφοί απλώς ένα θρησκευτικό κέντρο των αρχαίων Ελλήνων;
Η εικόνα που έχουμε σήμερα για τους Δελφούς είναι λανθασμένη. Πλείστες αναφορές των αρχαίων Ελλήνων φανερώνουν ότι στους Δελφούς έδρασε ένα ιερατείο το οποίο εμπνεύστηκε, προώθησε και εγκαθίδρυσε τα πολιτειακά συστήματα των Ελληνικών πόλεων. Ταυτοχρόνως, μέσω του γεωγραφικού αρχείου που διατηρούσε το ιερατείο βοήθησε τους Έλληνες να ιδρύσουν αποικίες σε κατάλληλους τόπους, στρατηγικής σημασίας, σχηματίζοντας έτσι μια ελληνική αυτοκρατορία ελεύθερων κρατών. Επίσης, μέσω των διδασκαλιών του ιερατείου διαδόθηκαν ηθικοπλαστικοί κανόνες, οι οποίοι διαμόρφωσαν στους Έλληνες την συνείδηση του ελεύθερου πολίτη. Οι Δελφοί δεν ήταν μονάχα ένα λατρευτικό κέντρο του αρχαίου κόσμου και καταρρίπτονται διάφοροι σύγχρονοι μύθοι περί της λειτουργίας και της δράσης του Δελφικού ιερατείου.

Οι Επτά Σοφοί και ο Τρίποδας της Μαντείας
Ξεκινώντας μια έρευνα με σκοπό την αληθοφανή στοιχειοθέτηση μιας μυθιστορηματικής ιδέας για κάποια μυστική ομάδα Ελλήνων η εντρύφηση αποδεικνύει ότι μια τέτοια ομάδα υπήρξε στην πραγματικότητα -αν και δεν ήταν μυστική ή κρυφή. ‘Ήταν, όμως, μυστική με την έννοια των κρυφών-ιερών νοημάτων που περιλαμβάνει ο όρος, διότι μυστικό είναι όχι μόνο το κρυφό, αλλά και αυτό που δεν λέγεται-προφέρεται, επειδή υπάρχουν συγκεκριμένες εντολές ή αιτίες. Εκείνοι που αποτελούσαν, λοιπόν, την εν λόγω ομάδα γνώριζαν και είχαν αναμεταξύ τους μυστικά τα οποία δεν πρόδιδαν. Υπό αυτή την έννοια, η «μυστική» ομάδα που έδρασε στην αρχαία Ελλάδα μάς είναι γνωστή με την ονομασία «οι επτά σοφοί της αρχαιότητας».

Σύμφωνα με αρκετούς φιλόλογους, οι επτά Σοφοί ‘Έλληνες δεν συνιστούσαν ομάδα ή κύκλο, δηλαδή δεν είχαν σχέση μεταξύ τους, φανερή ή κρυφή, αλλά είναι ένα μεταγενέστερο φιλολογικό κατασκεύασμα των Αλεξανδρινών Χρόνων. ‘Ένα παρόμοιο φιλολογικό κατασκεύασμα της ίδιας περιόδου είναι και η κατάταξη των «επτά θαυμάτων της αρχαιότητας». Οι φιλόλογοι, δηλαδή, θεωρούν ότι κατά τους Αλεξανδρινούς Χρόνους οι αρχαίοι ‘Έλληνες συνέδεσαν τους επτά άνδρες με σκοπό να αναδείξουν την σοφία τους και όχι ότι εκείνοι είχαν κάποια στενή σχέση κατά την περίοδο της ζωής τους.

Τα στοιχεία, ωστόσο, που υπάρχουν στα αρχαία κείμενα μας οδηγούν στο συμπέρασμα πως οι επτά σοφοί ‘Έλληνες γνωρίζονταν και είχαν σχέσεις αναμεταξύ τους. Αλληλογραφούσαν, φιλοξενούσαν ο ένας τον άλλον, αλληλοβοηθούνταν, αλλά και συμμετείχαν ενεργά στην εφαρμογή των ιδεών ή των σχεδίων εκάστου των «συναδέλφων» τους.

‘Όπως και να έχει όμως, ακόμη και αν δεν ισχύει ότι συνιστούσαν ομάδα, υπάρχει ένας συνδετικός κρίκος μεταξύ τους που δεν είναι εύκολο να παραβλεφθεί. Αυτός ο συνδετικός κρίκος είναι οι Δελφοί. Ακόμη, δηλαδή, και οι δήθεν Αλεξανδρινοί εμπνευστές της σύνδεσης αυτών των επτά ανδρών βασίστηκαν σ’ ένα κοινό τους σημείο, που δεν είναι άλλο παρά το γεγονός ότι οι σοφές ρήσεις αυτών ήταν καταγεγραμμένες στους πίνακες των Δελφών. Αυτοί οι πίνακες συνιστούσαν ένα ακόμη αρχείο των Δελφών, το οποίο ήταν φανερό στον κόσμο και είχε εκπαιδευτικό ηθικοπλαστικό χαρακτήρα.

Το ελάχιστο που μπορεί να σημαίνει αυτό είναι ότι όλες εκείνες οι ρήσεις ήταν σύμφωνες με την διδασκαλία του ιερατείου και είχαν άμεση σχέση με τον θεϊκό λόγο του Απόλλωνα. Πέραν τούτου, είναι γνωστό ότι μέσω του ιερατείου οι συγκεκριμένες ρήσεις προωθούνταν και μεταδίδονταν σαν ύψιστες αρχές για μια ενάρετη και ανώτερη ζωή, ακολουθώντας την οποία ο άνθρωπος θα εξυψωνόταν στο επίπεδο των Θεών. Για να κατανοήσετε καλύτερα το ζήτημα της καταγραφής των ρήσεών τους, θα αναφέρω, για παράδειγμα, ότι δεν υπήρχαν γραπτά ρητά του Σωκράτη ή άλλων μεγάλων φιλοσόφων όπως του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Επίκουρου κ.ά.

Ενα δεύτερο κοινό τους σημείο ήταν ότι όλοι αυτοί οι άνδρες νομοθέτησαν στις πόλεις τους και περιχαράκωσαν το κοινωνικοπολιτικό τους σύστημα με ηθικούς κανόνες. Κι εδώ όμως, ξανά, συνδετικός τους κρίκος ήταν οι Δελφοί. Γιατί, για να νομοθετήσουν, είτε έλαβαν τους νόμους από το ιερατείο είτε πρόστρεξαν σε αυτό, με σκοπό να επικυρώσει την νομοθεσία τους ώστε να γίνει αποδεκτή από τους πολίτες.

Το έργο κάθε ερευνητή των αρχαίων προσωπικοτήτων είναι δύσκολο εξαιτίας της εποχής στην οποία έζησαν, γιατί δεν έχουν διασωθεί πολλά στοιχεία ούτως ώστε να μην αφήνουν περιθώρια είτε διαφορετικής ερμηνείας είτε και αμφισβήτησης των ίδιων των στοιχείων.

Επισήμως οι επτά σοφοί της αρχαιότητας ήταν οι Σόλων, Θαλής, Βίας, Περίανδρος, Πιττακός, Χίλων και ο Κλεόβουλος. Ωστόσο, υπήρχαν διαφωνίες για το ποιοι πραγματικά ήταν οι επτά σοφοί, έτσι, για παράδειγμα, κάποιοι στην θέση του Περίανδρου τοποθετούσαν τον Μύσωνα ή στην θέση του Θαλή, τον Φερεκύδη. Η πιο αναλυτική πηγή για την ιστορία των επτά σοφών είναι το έργο Βίοι Φιλοσόφων του Διογένη Λαέρτιου (3ος αιώνας μ.κ.ε.) Αν και ο Διογένης Λαέρτιος είναι πολύ μεταγενέστερος, το πλήθος των έργων από τα οποία άντλησε τις πληροφορίες για την συγγραφή των Βίων του είναι ένα στοιχείο που του προσδίδει εγκυρότητα.

Ο πρώτος σοφός που εξετάζει ο Διογένης Λαέρτιος είναι ο Θαλής ο Μιλήσιος (624-546 π.κ.ε.) Ο Θαλής του Εξαμύου και της Κλεοβουλίνης, σύμφωνα με τον Λαέρτιο θεωρήθηκε ο πρώτος από τους επτά σοφούς την εποχή που άρχοντας της Αθήνας ήταν ο Δαμάσιος 589-588 π.κ.ε. Σύμφωνα μάλιστα με το έργο του Δημήτριου του Φαληρέα Αρχόντων Κατάλογοι, την εποχή του Δαμάσιου ήταν όταν καθιερώθηκε ο όρος «επτά σοφοί».

Για την καταγωγή του Θαλή υπήρχαν διαφωνίες, γιατί κάποιοι τον θεωρούσαν ντόπιο Μιλήσιο και κάποιοι αναφέρουν ότι ανήκε στην οικογένεια των Θηλιδών και προερχόταν από την Φοινίκη, με γενεαλογικές ρίζες στον Κάδμο και στον Αγήνορα. Σύμφωνα λοιπόν με τους τελευταίους, ο Θαλής έγινε δημότης της Μιλήτου όταν εκδιώχτηκε από την Φοινίκη μαζί με τον φίλο του Νείλο. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο Θαλής είχε πει την εξής ρήση, μην αφήνοντας περιθώριο για αμφισβήτηση της καταγωγής του: «Για τρία πράγματα είμαι ευγνώμων στην Τύχη: γιατί γεννήθηκα άνθρωπος κι όχι θηρίο, γιατί γεννήθηκα άνδρας κι όχι γυναίκα και γιατί γεννήθηκα Έλληνας κι όχι βάρβαρος».

Ο Θαλής ήταν γεωμέτρης, αστρονόμος και φυσικός. Έβαλε τις βάσεις του ορθολογισμού και θεωρείται σήμερα ο θεμελιωτής της Επιστήμης. Προέβλεψε με ακρίβεια την έκλειψη του ήλιου που έγινε στις 28 Μαίου του 585 π.κε. γεγονός που έβαλε τις βάσεις για την εξέλιξη της αστρονομίας μέσω της μελέτης και της μεθόδου. Θεωρούσε πρωταρχικό στοιχείο της Φύσης το νερό, θέτοντας με αυτόν τον τρόπο τις αρχές της Κοσμολογίας. Οι παρατηρήσεις του στο ήλεκτρο έβαλαν τις βάσεις του ηλεκτρισμού, ενώ αναφέρεται ότι εξακρίβωσε το ύψος των πυραμίδων της Αιγύπτου μετρώντας την σκιά τους. Ένα από τα τεχνολογικά του επιτεύγματα ήταν και η εκτροπή του ποταμού Άλυ στην Μικρά Ασία. Το γνωστό σε όλους μας ρητό «γνῶθι σαὐτόν» που κοσμούσε τους Δελφούς ήταν του Θαλή, αν και κάποιοι το προσδίδουν στον Χίλωνα.

Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει ότι ο Θαλής ήταν άριστος σύμβουλος και στα πολιτικά ζητήματα. Απέτρεψε τους Μιλήσιους από την συμμαχία με τον Κροίσο της Λυδίας, με αποτέλεσμα να μην υποδουλωθεί η πόλη στους Πέρσες. Καθώς και το ότι ο Θαλής ανήκε στον κύκλο του τυράννου της Μιλήτου Θρασύβουλου. Σύμφωνα μάλιστα με τον Πλούταρχο, ο Θαλής είναι ο μοναδικός που θεωρήθηκε σοφός εξαιτίας του φιλοσοφικού του έργου, ενώ όλοι οι υπόλοιποι διότι νομοθέτησαν. Από τον Θαλή ξεκινάει ο κύκλος της Ιωνικής σχολής φιλοσόφων, οι οποίοι είναι οι πρώτοι που προσπα¬θούν μέσω της λογικής να εξηγήσουν τον κόσμο.

Επόμενος σοφός στην κατάταξη του Διογένη Λαέρτιου είναι ο Σόλων ο Αθηναίος (630-560 π.κ.ε.). Ο Σόλων του Εξηκεστίδου ήταν ποιητής, ωστόσο έμεινε στην Ιστορία εξαιτίας της πολιτικής του δράσης αλλά και των θεμελίων που έβαλε για την εδραίωση του πολιτεύματος της δημοκρατίας. Ταξίδεψε πολύ, ίδρυσε αποικία στην Μικρά Ασία, η οποία ονομάστηκε προς τιμήν του Σολοί, ενώ καταγόταν από την αριστοκρατική οικογένεια των Κοδριδών, που οι ρίζες της έφταναν μέχρι τον μυθικό βασιλιά-ιερέα της Αθήνας Κόδρο.

Αγαπούσε τα ποιήματα του Ομήρου, λέγεται μάλιστα ότι τα μεγάλα έπη σώθηκαν από αυτόν. Σε αυτόν προσδίδεται το άλλο μεγάλο ρητό των Δελφών «Μηδέν άγαν», αν και υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι είναι του Χίλωνα. Από τον Σόλωνα, όπως αφήνει να εννοηθεί ο Πλούταρχος στο έργο του για τον Θεμιστοκλή, ξεκίνησε μια φιλοσοφική ομάδα της οποίας μέλος ήταν και ο Θεμιστοκλής, ενώ δάσκαλός του αναφέρεται ο Μνησίφιλος από τον δήμο Φρεάρριο. Ο Μνησίφιλος, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, μέσω των λόγων και των ρητών του Σόλωνα δημιούργησε αυτή την φιλοσοφική κίνηση με πολιτική κατεύθυνση ώστε τα μέλη της να γίνονται ικανοί πολιτικοί.

Ο Χίλων ο Λακεδαιμόνιος ήταν γιος του Δαμαγήτου και ελεγειακός ποιητής. Διατέλεσε έφορος στην Σπάρτη περίπου το 556 π.κ.ε. οπότε και νομοθέτησε, ενώ σε αυτόν αποδίδονται τα περισσότερα ρητά των Δελφών. Λέγεται ότι καταγόταν από τον Βράγχο, που θεωρούταν γιος του Απόλλωνα και γενάρχης του ιερατικού γένους των Μιλήσιων Βραγχιδών. Πέθανε σε μεγάλη ηλικία, όταν ο γιος του στέφτηκε ολυμπιονίκης στην πυγμαχία, πιθανότατα το 548 π.κ.ε. Από το πλήθος των ρητών του προήλθε η φιλοσοφική κίνηση των Λακωνιστών, δηλαδή όσων προσπαθούσαν να λακωνίζουν στην γλώσσα αλλά οι λόγοι τους να είναι μεστοί σε νόημα.

Ο Πιττακός ο Μυτιληναίος (650-570 π.κ.ε.) ήταν γιος του Υρραδίου από την Θράκη. Με την βοήθεια των αδελφών του ποιητή Αλκαίου ανέτρεψε τον τύραννο της Λέσβου Μέλαγχρο και έγινε ο ίδιος τύραννος του νησιού με την προτροπή των κατοίκων. Θέσπισε νόμους και όταν σταθεροποίησε το πολίτευμα, αποχώρησε από την εξουσία σε μια έκταση που του πρόσφεραν τιμητικά. Έγραψε ποιήματα και τα ρητά των Δελφών που του αποδίδονται είναι πολλά.

Ο Βίας ο Πριηνέας (640-560 π.κ.ε.) ήταν γιος του Τευτάμου και καταγόταν από την Θήβα, από οικογένεια Ηρακλειδών. Έγινε τύραννος και διοίκησε την πόλη του Πριήνη για ένα διάστημα θεσπίζοντας νόμους, ενώ θεωρούταν δεινός συνήγορος που έπαιρνε όμως μέρος σε δίκες μονάχα για δίκαιες υποθέσεις. Πέθανε υπέργηρος κατά την διάρκεια μιας δίκης.

Ο Κλεόβουλος ο Λίνδιος ήταν γιος του Ευαγόρα για τον οποίο έλεγαν ότι καταγόταν από οικογένεια Ηρακλειδών. Ήταν ποιητής και τύραννος της Λίνδου, πέθανε σε ηλικία 70 ετών. Ήταν υπέρμαχος της μόρφωσης και της εκπαίδευσης των γυναικών και η κόρη του Εύμητη ή Κλεοβουλίνη ήταν ονομαστή ποιήτρια αινιγμάτων.

Ο Περίανδρος ο Κορίνθιος (660-585 π.κ.ε.) ήταν γιος του Κύψελου και απόγονος Ηρακλειδών. Διαδέχτηκε τον πατέρα του ως τύραννος της Κορίνθου το 625 π.κ.ε. περίπου. Ωστόσο, υπάρχει η άποψη ότι ο Περίανδρος ο σοφός δεν ήταν ο τύραννος της Κορίνθου, αλλά κάποιος ξάδερφός του με το ίδιο όνομα, που έζησε την ίδια εποχή στην Αμβρακία. Όποιος διαβάσει τα βιογραφικά στοιχεία του τυράννου θα καταλάβει ότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο βίαιο, εκδικητικό και οξύθυμο, τα ρητά όμως που του προσδίδουν παρουσιάζουν έναν εντελώς διαφορετικό άνθρωπο που δεν έχει σχέση με φόνους και αιματηρές δολοπλοκίες. Πιθανότατα ισχύει ότι ο ξάδελφος του τυράννου, ο Περίανδρος από την Αμβρακία, ήταν ο πραγματικός σοφός κι όχι ο ίδιος ο τύραννος. Μια υπόθεση είναι ότι ο τύραννος κάλεσε τον σοφό στην Κόρινθο για να νομοθετήσει, εκείνος κατά αυτόν τον τρόπο απέκτησε κάποια φήμη και εξουσία, με αποτέλεσμα να τον μπερδεύουν και οι ξένοι να τον ταυτίζουν με τον ξάδελφο του, κάτι που με το πέρασμα του χρόνου παγιώθηκε λανθασμένα.

Με την αναφορά όμως στον Περίανδρο δεν τελειώνει η παρουσίαση των επτά σοφών. Κάποιοι αμφισβητούσαν μερικούς από αυτούς βάζοντας άλλους στην θέση τους, ενώ υπήρχαν και εκείνοι που ανέβαζαν τον αριθμό τους σε δέκα ή και δεκαεπτά. Φυσικά δεν θα παρουσιάσω και τους δεκαεπτά, αλλά θα αναφερθώ σε εκείνους που πιθανότατα ανήκαν στους επτά σοφούς.

Ο Μύσων του Στρύμωνος καταγόταν από το χωριό Χηνάς της Οίτης και θεωρούταν ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Ωστόσο, επειδή ο ίδιος αποζητούσε την αφάνεια και απέφευγε τους ανθρώπους και τις συναθροίσεις, ήταν και παρέμεινε άγνωστος. Σύμφωνα με την ιστορία, τον ανακάλυψε ο Χίλων όταν απευθύνθηκε στο μαντείο των Δελφών για να μάθει αν υπάρχει κάποιος σοφός. Τις ρήσεις του μάλιστα, όπως αναφέρεται, οικειοποιήθηκε ο Πεισίστρατος ο τύραννος των Αθηναίων. Πέθανε ενενήντα επτά χρονών. Ο Πλάτων στο έργο του Πρωταγόρας τον αναφέρει σαν έναν από τους σοφούς αντί του τυράννου Περίανδρου.

Ο Επιμενίδης ο Κρητικός ήταν γιος του Φαιστίου από την Κνωσό. Γι’ αυτόν υπήρχε η φήμη ότι όταν ήταν μικρός, πήγε να ψάξει ένα πρόβατο και μπήκε σ’ ένα σπήλαιο όπου κοιμήθηκε κουρασμένος και ξύπνησε ύστερα από 57 χρόνια, οπότε άρχισε και η δράση του. Τον κάλεσαν στην Αθήνα έπειτα από χρησμό γύρω στο 592 π.κ.ε. για να τους σώσει από μια επιδημία πανούκλας ή για να τους εξιλεώσει από το «Κυλώνειο Αγος». Λέγεται ότι πέθανε 154 ή 157 χρονών. Έγραψε επικά ποιήματα για τους Αργοναύτες, τους Κουρήτες, μια θεογονία και ένα έργο για το πολίτευμα των Κρητικών. Επίσης, αναφέρεται ότι έδωσε στον Σόλωνα επιστολή όπου του υποδείκνυε ένα πολίτευμα διακυβέρνησης το οποίο είχε σχεδιάσει ο βασιλιάς Μίνωας για τους Κρητικούς.

Τέλος, ο Φερεκύδης ο Σύριος (από το νησί Σύρο) ήταν γιος του Βαβύος και μαθητής του Πιττακού. Ο Φερεκύδης έγραψε ένα βιβλίο Περί Φύσεως και Θεών και ήταν δάσκαλος του Πυθαγόρα από τον οποίο ξεκίνησε η φιλοσοφική κίνηση των Πυθαγορείων.

Ποιος ήταν όμως ο ρόλος αυτών των σοφών και γιατί προωθήθηκαν τόσο;
Την απάντηση στο ερώτημα δίνουν οι ίδιοι μέσω των ρητών τους. Οι λακωνικές σοφές ρήσεις τους είναι το απαύγασμα της ανθρώπινης σκέψης, είναι το «ελληνικό θαύμα» της γνώσης που μπορεί να γίνει εργαλείο για την αναπτέρωση του ηθικού των ανθρώπων της κάθε εποχής, παρούσας και μελλοντικής, αλλά και να γίνουν ο δρόμος προς μια τρόπον τινά «φιλοσοφική» τελείωση-ολοκλήρωση. Όλες αυτές οι ρήσεις προωθούνταν από το ιερατείο με σκοπό την εκπαίδευση των Ελλήνων, την ηθική διαπαιδαγώγησή τους και την σφυρηλάτηση της ευσυνειδησίας τους. Το ότι τελικά κατάφεραν οι Έλληνες και απέκτησαν ελεύθερη συνείδηση οφειλόταν πρωτίστως σε αυτές τις διδαχές και κατά δεύτερον σε όλα τα υπόλοιπα.

Ο κοινωνικός ρόλος, λοιπόν, των Δελφών επιτελούταν διαμέσου των χρησμών, σε θεοκρατικό επίπεδο και με θεοφοβική τεχνική, αλλά πολύ περισσότερο διαμέσου των ηθικών κανόνων που διέδιδε, όπως, για παράδειγμα, «μηδέν άγαν» (:τίποτα υπερβολικό), «γνώθι σαυτόν», «φόνου απέχου», «μακριά της κακίας», «βία μην έχεις», «πράττε δίκαια», «άρχε εαυτού» και πλείστων άλλων που ομοιάζουν με τους ηθικούς κανόνες του χριστιανισμού, αλλά και με τις διαπιστώσεις της σύγχρονης ψυχολογίας και των λοιπών σύγχρονων θεωριών περί ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Το ιερατείο προωθούσε έναν συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς, στον οποίο ηγεμόνευε η ρήση «γνώθι σαυτόν», με σκοπό την διαμόρφωση του χαρακτήρα των ανθρώπων και την κατεύθυνση των ανθρώπινων πράξεων προς μια ανώτερη θεϊκή επιδίωξη. Με αυτές τις σοφές ρήσεις, όπως, για παράδειγμα, «μέτρον άριστον», «μη ζητάς όρκους», «επιδίωκε ομόνοια», «γίνε σοφός», «κυριάρχησε την γλώσσα σου», «μην ζητάς τον πλούτο», «δοκίμαζε καθημερινά το ήθος σου», «μην πιστεύεις στην τύχη», «συμπάσχε τους ατυχείς», «αντιτάσσου την διαβολή», «αγωνίσου υπέρ του δικαίου», κτλ. το ιερατείο πέτυχε αυτό που σήμερα θαυμάζουν όλοι στους αρχαίους ‘Έλληνες: την αληθινή συνείδηση του ελεύθερου ανθρώπου.

Επίσης, εδώ πρέπει να προστεθεί και ο ρόλος που έπαιξαν όλοι αυτοί οι άνδρες για την εξάπλωση της φήμης των Δελφών. Όπως φαίνεται από τα κείμενα, η αναγνωρισμένη από τους Έλληνες σοφία τους διαφημίστηκε σε πολλούς μονάρχες των βασιλείων της Μεσογείου, οι οποίοι έσπευσαν να ζητήσουν την συμβολή τους σε διάφορα θέματα πολιτικής φύσης. Το πιθανότερο είναι ότι η φήμη των Δελφών στα αλλοδαπά βασίλεια προϋπήρχε των επτά σοφών, αλλά μέσω αυτών αυξήθηκε και εδραιώθηκε η αναμεταξύ τους σχέση. Έτσι βλέπουμε ότι οι βασιλιάδες των μεγαλύτερων κρατών της εποχής, όπως ο Μίδας της Φρυγίας, ο Αλυάττης και ο γιος του Κροίσος της Λυδίας, ο Κύρος της Περσίας, ο Άμασις της Αιγύπτου, έχουν άμεση σχέση με τους Έλληνες σοφούς αλλά και με το μαντείο των Δελφών, το οποίο μέσω των χρησμών του χαράσσει την κοινωνικοπολιτική πορεία και αυτών των χωρών αποκτώντας οικουμενική δράση.

Τώρα για το πώς αναγνωρίστηκαν ως σοφοί όλοι αυτοί οι άνδρες υπάρχει μια ωραία ιστορία-μύθος. Λέγεται, λοιπόν, ότι κάποτε κάποιοι νέοι αγόρασαν προκαταβολικά από Μιλήσιους ψαράδες την ψαριά των διχτύων τους. Όταν όμως ανοίχτηκαν τα δίχτυα, βρέθηκε μέσα τους ένας χρυσός τρίποδας. Οι ψαράδες τότε αρνήθηκαν να πουλήσουν και θέλησαν να επιστρέφουν τα χρήματα, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει αντιδικία για την λύση της οποίας έφτασαν μέχρι το μαντείο των Δελφών. Ζήτησαν, δηλαδή, την βοήθεια του Απόλλωνα για να τους πει σε ποιον ανήκει ο τρίποδας.

Ο χρησμός που έλαβαν ήταν ο εξής: «Απόγονε της Μιλήτου, ρωτάς τον Φοίβο για τον τρίποδα; Όποιος είναι πρώτος στην σοφία, σε αυτόν ανήκει ο τρίποδας».

Οι Μιλήσιοι τον μοναδικό που γνώριζαν και θεωρούσαν σοφό ήταν ο Θαλής, έτσι του πρόσφεραν τον τρίποδα. Ο Θαλής με την σειρά του είχε ακούσει για τον Βίαντα και έστειλε σε εκείνον τον τρίποδα, μη αποδεχόμενος τον τίτλο του πρώτου σε σοφία ανθρώπου. Επίσης, ο Βίας έστειλε τον τρίποδα σε άλλον, με αποτέλεσμα να περάσει απ’ όλους και να καταλήξει στον Σόλωνα. Ο Σόλων είπε ότι «πρώτος σε σοφία είναι ο Θεός» και έστειλε τον τρίποδα στους Δελφούς. Δηλαδή ο Αθηναίος σοφός θεώρησε ότι σοφότερος όλων είναι ο Θεός, γι’ αυτό και του αφιέρωσε τον τρίποδα.

Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές αυτής της ιστορίας, ανάλογα με τον συγγραφέα, όπως, για παράδειγμα, ότι επρόκειτο για χρυσό κύπελλο κι όχι για τρίποδα ή ότι πρώτος πήρε τον τρίποδα ο Βίας κι όχι ο Θαλής, αλλά στην ουσία τους όλες αυτές είναι ίδιες: κανένας δεν οικειοποιήθηκε τον τρίποδα και ο τελευταίος τον αφιέρωσε στον Απόλλωνα. Το ελάχιστο που μπορεί να σημαίνει αυτή η ιστορία είναι ότι οι επτά σοφοί υπόκειντο στις βουλές-νόμους τσυ Απόλλωνα. Προσέξτε μάλιστα, του Απόλλωνα όχι του Δία, δεν έστειλαν δηλαδή τον τρίποδα στον Δία, τον πατέρα των Θεών, τον μεγαλύτερο απ’ όλους, αλλά στον Απόλλωνα.

Τι συμβολίζει ο τρίποδας;
Στην αρχαία ελληνική μυθολογία ο τρίποδας έχει ξεχωριστή θέση και συμβολίζει την δύναμη της πρόβλεψης. Πλείστοι μύθοι αναφέρονται και καταδεικνύουν την δύναμη μαντικής που έχει ο τρίποδας. Ενδεικτικά, θα αναφερθώ στον μύθο του Ηρακλή, ο οποίος έχει άμεση σχέση με τον Απόλλωνα. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Ηρακλής ζήτησε χρησμό από την Πυθία, επειδή όμως ο Απόλλων έλειπε στην Υπερβορεία, δεν πήρε καμία απάντηση στο ερώτημά του. Ο ήρωας οργίστηκε και πάνω στον θυμό του άρπαξε τον τρίποδα και έφυγε. Ο Απόλλων, επιστρέφοντας στο μαντείο και βλέποντας ότι λείπει ο τρίποδας, καταδίωξε τον Ηρακλή. Τελικά ο Ηρακλής επέστρεψε τον τρίποδα και λύθηκε η διαμάχη με την παρέμβαση της Λητούς και της Αθηνάς.

Ο Πλούταρχος στο έργο του Περί τον Ει του εν Δελψοίς για τον παραπάνω μύθο γράφει ότι αυτό συνέβη όταν ο Ηρακλής ήταν νέος, πριν ελευθερώσει τον Προμηθέα. Συν τοις άλλοις, λέγει ότι ο ημίθεος δεν είχε ακόμη μυηθεί στα διάφορα μυστήρια από τους μύστες των κύκλων-ομάδων του Άτλαντα και του Χείρωνα. Έτσι, υπερόπτης και αλαζόνας, θέλησε να μαλώσει με τον Απόλλωνα για την κατοχή της μαντικής τέχνης. Όταν όμως μυήθηκε και μετά την γνώση που απόκτησε μέσω των άθλων του, δεν χρειαζόταν πια τον τρίποδα για να μαντεύει. Επίσης, ο ίδιος συγγραφέας στο έργο Περί των υπό του Θείου Βραδέως Τιμωρούμενων αναφέρεται στον ίδιο μύθο λέγοντας ότι ο Ηρακλής αρπάζοντας τον τρίποδα «θα καταργούσε και θα κατέστρεφε το μαντείο».

Ποια δύναμη είναι αυτή που έχει ο τρίποδας ώστε να χρησιμοποιείται σαν μαντικό όργανο;
Αν ρίξουμε μια μάτια στο έργο του Πλούταρχου Επτά Σοφών Συμπόσιον, θα συναντήσουμε την εξής ιστορία: Ο φαραώ της Αιγύπτου Άμασις ζητάει την βοήθεια των σοφών της Ελλάδας για την λύση διάφορων αινιγμάτων που του θέτει ο βασιλιάς της Αιθιοπίας. Αν δεν απαντήσει στο αίνιγμα, θα χάσει την περιοχή της Ελεφάντινης την οποία διεκδικούν οι Αιθίοπες. Ο ίδιος ο Άμασις είχε θέσει στον Αιθίοπα βασιλιά το εξής αίνιγμα: «Ποιο είναι το πιο παλιό, το πιο ωραίο, το πιο μεγάλο, το πιο σοφό, το πιο κοινό, το πιο ωφέλιμο και το πιο βλαβερό, το πιο δυνατό και το πιο εύκολο».

Ο Αιθίοπας απάντησε τα εξής: «Το παλαιότερο είναι ο χρόνος, το μεγαλύτερο ο κόσμος (σύμπαν), το σοφότερο η αλήθεια, το ωραιότερο το φως, το κοινότερο ο θάνατος, το ωφελιμότερο ο Θεός, το βλαβερότερο ο δαίμων, το δυνατότερο η τύχη, το ευκολότερο το ευχάριστο». Οι επτά σοφοί βρήκαν ότι οι απαντήσεις που έδωσε ο Αιθίοπας είναι λάθος και ο Θαλής, με την σύμφωνη γνώμη και των υπόλοιπων σοφών, δίνει τις σωστές.

Απαντάει λοιπόν ο Θαλής ότι δεν είναι «σοφότατον πάντων ο Θεός, αλλά ο Χρόνος». Ο Θεός, σύμφωνα με τον Θαλή, είναι «το παλαιότερο πάντων», επειδή είναι «αγέννητος». Η αντίφαση με τον μύθο περί του τρίποδα των σοφών είναι ολοφάνερη και αποκαλυπτική. Δηλαδή στην μια ιστορία ο Θεός εμφανίζεται ως ο πιο σοφός όλων και σε αυτόν οι επτά άνδρες δίνουν τελικά τον τρίποδα, ενώ στην άλλη σ σοφός δεν είναι ο Θεός αλλά ο Χρόνος, αφού ο Θεός είναι το παλαιότερο όλων. Άρα, ο χρυσός τρίποδας που κάνει τον κύκλο περνώντας από τον κάθε σοφό για να καταλήξει στον Απόλλωνα έχει σχέση με την μαντική-πρόβλεψη, η οποία είναι μια πτυχή της σοφίας.

Οι σοφοί δεν αποδέχτηκαν τον τρίποδα όχι λόγω ηθικής, αλλά επειδή δεν είχαν ακόμη αποκτήσει όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειάζεται κάποιος ώστε να κατέχει την τέχνη της μαντικής. Γι’ αυτό και έδωσαν τον τρίποδα στον Απόλλωνα. Σε αυτό συμφωνεί και η εκδοχή του μύθου περί του χρυσού τρίποδα που αναφέρει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης στο αποσπασματικά σωσμένο ένατο βιβλίο της Βιβλιοθήκης του: «Άλλοι δίνουν διαφορετικά την ιστορία, ότι, δηλαδή, ενώ είχε ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ των Ιώνων, ανελκύστηκε με τα δίχτυα ο τρίποδας, και ρωτώντας τον Θεό για την κατάπαυση του πολέμου, εκείνη (η πυθία) είπε: Ποτέ δεν θα λήξει ο πόλεμος Μερόπων και Ιώνων πριν τον χρυσό τρίποδα, που τον έφτιαξε ο Ήφαιστος, στείλετε να φτάσει σε σπίτι σοφού ανδρός που προβλέπει τα παρόντα και τα μέλλοντα». Δηλαδή, σοφός θεωρούταν αυτός που μπορούσε μέσω της γνώσης να μαντεύει-προβλέπει το άμεσο αλλά και το μακρινό μέλλον.

Ποια η σχέση του χρόνου με την σοφία και την μαντική;
Στην απάντηση του αινίγματος ο Θαλής αναφέρει ότι ο χρόνος είναι σοφός επειδή «έχει αποκαλύψει ορισμένα πράγματα, αλλά και θα αποκαλύψει τα υπόλοιπα» στο μέλλον. Ο χρόνος, όμως, είναι αυτός που μέσω των τριών μορφών του, παρελθόν, παρόν, μέλλον, διαμορφώνει τις συνθήκες για μάθηση και εκτελεί την διαδικασία της γνώσης. Δηλαδή, μέσω του χρόνου αποκτάμε την γνώση.
Στο Περί τον Ει του εν Δελψοίς ο Πλούταρχος αναλύει αυτή την διαδικασία ονομάζοντάς την μάλιστα ο «τρίποδας της αλήθειας»: «Ο Θεός είναι και μάντης και η μαντική τέχνη εξάγει συμπεράσματα για το μέλλον με βάση τα παρόντα ή τα παρελθόντα. Γιατί κανενός πράγματος η γέννηση δεν είναι δίχως αιτία, ούτε δίχως λογική η πρόγνωσή του. Επειδή, όμως, όλα όσα γίνονται τώρα ακολουθούν όσα έχουν ήδη γίνει και όσα πρόκειται να γίνουν ακολουθούν όσα γίνονται τώρα και έχουν συναρμοστεί σε μια εξελικτική πορεία που οδηγεί από την αρχή προς το τέλος, αυτός που ξέρει να συνδέει τις αιτίες μεταξύ τους σ’ ένα σύστημα και να τις συμπλέκει σύμφωνα με τους νομούς της φύσης τότε και γνωρίζει και προλέγει όσα υπάρχουν, όσα θα υπάρξουν και όσα υπήρξαν…»

Δηλαδή μέσω του συλλογισμού μπορούμε εύκολα να φτάσουμε σε συμπεράσματα και να πούμε, για παράδειγμα, ότι εφόσον υπάρχει αυτό, τότε έχει συμβεί εκείνο ή αν υπάρχει αυτό, τότε θα συμβεί το τάδε. Ένα απλό παράδειγμα αυτής της συλλογιστικής είναι λόγου χάρη το εξής: καίγεται το σπίτι του γείτονα στα βόρεια, ο άνεμος φυσάει από τα βόρεια, άρα η φωτιά θα επεκταθεί σε λίγο και προς το δικό μας πού βρίσκεται στα νότια. Η ίδια σολλογιστική μπορεί να ακολουθηθεί και σε πιο περίπλοκα ζητήματα ή προβλήματα και είναι απλώς μαθηματικές πράξεις πού συμβαίνουν καθημερινά μέσα στο μυαλό μας. Η ακολουθία, λοιπόν, αυτού πού συμβαίνει με εκείνο πού έχει προηγηθεί σε σχέση με το υπάρχον εξάγει, όπως λεει ο Πλούταρχος, «το συμπέρασμα της απόδειξης».

Παρενθετικά στα παραπάνω ας θυμηθούμε τα ρητά τού Σόλωνα «γηράσκειν αεί πολλά διδασκόμενος» και του Χίλωνα πού έλεγε ότι το ουσιαστικότερο γνώρισμα του ανθρώπου είναι ότι μπορεί μέσω της σκέψης να προβλέπει το μέλλον.

Ο τρίποδας, συμβόλιζε εκτός από την σοφία και την τέχνη της μαντικής
Τέχνη που δεν είναι εξ αποκαλύψεως, αλλά αποκτάται διαμέσου της γνώσης, της εκλογίκευσης των στοιχείων και της κρίσης-συλλογισμού μας περί των δεδομένων. «Ο Θεός διατυπώνοντας αμφίσημους χρησμούς μεγαλώνει και συστήνει την διαλεκτική ως αναγκαία για όσους πρόκειται να τον κατανοήσουν με ορθό τρόπο, αφού η διαλεκτική δίνει μορφή στον συλλογισμό», συμπληρώνει ο Πλούταρχος και ο Ηράκλειτος (6ος αιώνας π.κ.ε.) προσθέτει: «Ο άναξ ού το μαντείον εστί το εν Δελφοίς ούτε λέγει ούτε κρύπτει, αλλά σημαίνει». Δηλαδή το ότι οι χρησμοί δίνονταν με εκείνον τον δυσκολοκατανόητο τρόπο είχαν στόχο να υποδαυλίσουν στους ‘Ελληνες την λειτουργία της λογικής και της ορθής σκέψης.

Εν κατακλείδι όλα μας δείχνουν ότι ένα μεγάλο κομμάτι της μαντείας που ασκούταν στους Δελφούς δεν οφειλόταν στην αόρατη υπερφυσική δύναμη του Απόλλωνα και της Θέμιδας, αλλά προερχόταν μέσω της μεθοδικής εξέτασης και της λογικής ανάλυσης των στοιχείων που γινόταν από το ιερατείο. Εκτός, δηλαδή, από τους διάφορους τρόπους μαντείας που τελούνταν στους Δελφούς και θεωρούνταν θεόπνευστοι, το ιερατείο προέβλεπε το μέλλον με λογική διαδικασία, γι’ αυτό και πολλοί από τους χρησμούς ήταν διφορούμενοι, αφού το αποτέλεσμα, για παράδειγμα, ενός πολέμου μπορεί να ήταν επιτυχές ή ανεπιτυχές, αφήνοντας τους θεοπρόπους να σκεφτούν τι θα είναι ευνοϊκότερο να πράξουν για τον εαυτό τους. Καθώς και οι χρησμοί-εντολές για πολιτεύματα, νόμους και αποικίες ήταν προϊόντα συλλογισμών κι όχι θεόπνευστης εκστατικής μαντείας.

Ίσως όλα όσα έγραψα να μην σας έπεισαν ή να είσαστε ακόμη σκεπτικιστές, επειδή δεν έχετε ιδίαν πείρα για την δυνατότητα μαντικής-πρόβλεψης μέσω της λογικής επεξεργασίας των δεδομένων. Θα σας δώσω ακόμη δυο στοιχεία, αυτή την φορά από την βιογραφία του πατέρα της Επιστήμης, αυτού που οδήγησε την ανθρωπότητα στην ορθή σκέψη και έβαλε τις βάσεις της λογικής, του Θαλή. Το ένα παράδειγμα είναι ότι μέσω της μελέτης των φαινομένων μπόρεσε και προέβλεψε την έκλειψη ήλιου που έγινε στις 28 Μαΐου του 585 π.κ.ε. – κάτι που σήμερα δεν φαντάζει και τόσο θαυμαστό σε όσους έχουν γνώσεις ή και όργανα αστρονομίας. Το δεύτερο παράδειγμα, όμως, ακόμη και σήμερα μπορεί να θεωρηθεί θαυμαστό. Ο Θαλής λοιπόν, θέλοντας να αποδείξει πως μπορεί να βγάλει εύκολα χρήματα, προέβλεψε την αύξηση παραγωγής των ελαιόδενδρων μιας χρονιάς, νοίκιασε από την προηγούμενη χρονιά όλα τα ελαιοτριβεία της περιοχής και πλούτισε!

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι όποιος αναλύει και μελετάει λογικά τα στοιχεία γύρω του μπορεί να αποκτήσει την γνώση των πραγμάτων, αν τώρα συνδυάσει τις γνώσεις του με ορθή κρίση, μπορεί να φτάσει στο επίπεδο σοφίας το οποίο εμπεριέχει και την πρόβλειψη-μαντική. Αυτό δεν είναι κάτι εξωπραγματικό, μπορεί να το πετύχει ο κάθε άνθρωπος. Ο κοινωνικός σκοπός του ιερατείου, όμως, δεν σταματούσε μονάχα στις ανωτέρω διδαχές και πρακτικές, ούτε στην προώθηση του ορθολογισμού, αλλά μέσω της οργάνωσης των πολιτικών ζητημάτων επήλθε και το επόμενο θαύμα των αρχαίων Ελλήνων. Τον Θεσμό της Αμφικτιονίας.

O πολιτισμένος άνθρωπος

Αποτέλεσμα εικόνας για προμηθεας φωτιαΣτο ερώτημα αυτό δίνεται συνήθως απάντηση με αναφορά σε υλικά τεκμήρια. Μια χώρα είναι πολιτισμένη, αν έχει πολλές μηχανές, πολλά αυτοκίνητα, πολλά λουτρά και αρκετά μεγάλο δίκτυο ταχείας συγκοινωνίας. Νομίζω ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι προσδίδουν υπερβολικά μεγάλη σπουδαιότητα σ' αυτά τα πράγματα.

Ο πολιτισμός, σε ότι αφορά τη σπουδαιότερη πλευρά του, είναι κάτι το πνευματικό και όχι υλικές προσθήκες στη σωματική όψη της ζωής.

Είναι ζήτημα γνώσεων ως ένα βαθμό και συναισθημάτων ως ένα άλλο βαθμό.

Αναφορικά με τη γνώση, ο άνθρωπος πρέπει να έχει επίγνωση της μηδαμινότητά του, σε σχέση με τον κοσμικό χώρο και χρόνο. Πρέπει να βλέπει τη χώρα του σαν μια ανάμεσα στις χώρες της γης, με ίσο δικαίωμα να ζει, να σκέφτεται και να αισθάνεται. Πρέπει να βλέπει την εποχή του σε σχέση με το παρελθόν και το μέλλον και να αναλογίζεται ότι οι δικές της διχογνωμίες θα φαίνονται στις μελλοντικές γενεές τόσο παράξενες, όσο φαίνονται τώρα οι διχογνωμίες του παρελθόντος.
 
Διευρύνοντας ακόμα περισσότερο την εποπτεία του, πρέπει να συνειδητοποιήσει την απεραντοσύνη των γεωλογικών αιώνων και των αστρονομικών αβύσσων. Όλα όμως αυτά πρέπει να τα βλέπει όχι σαν ένα βάρος που συνθλίβει τα το ατομικό ανθρώπινο πνεύμα, αλλά σαν ένα χωρίς όριο πανόραμα, που πλαταίνει τη σκέψη του, καθώς το ατενίζει.

Αναφορικά με τα συναισθήματα χρειάζεται μια ανάλογη προέκταση πέρα από το στενά προσωπικό, για να μπορεί να λέγεται ένας άνθρωπος πολιτισμένος. Οι άνθρωποι πορεύονται απ΄το τη γέννηση στο θάνατο , μερικές φορές ευτυχισμένοι , άλλες φορές δυστυχισμένοι, μερικές φορές μεγαλόψυχοι, άλλες φορές άπληστοι και μικρόψυχοι, μερικές φορές ηρωικοί, άλλες φορές δειλοί και δουλικοί. Για όποιον αντικρίζει αυτή την πορεία στο σύνολό της, μερικά πράγματα είναι άξια του θαυμασμού του.
 
Μερικοί άνθρωποι εμπνέονταν από αγάπη για την ανθρωπότητα αλλά, με την ανώτερη διάνοιά τους, μας έχουν βοηθήσει να κατανοήσουμε τον κόσμο όπου ζούμε, και άλλοι, με την εξαιρετική τους αισθαντικότητα, έχουν δημιουργήσει αισθητικές αξίες. Οι άνθρωποι αυτοί μας έχουν χαρίσει μερικά θετικά αγαθά, για να ισοφαρίσουν τους μακρούς αιώνες της σκληρότητας, της καταπίεσης και των προλήψεων. Οι άνθρωποι αυτοί έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους ώστε να γίνει η ανθρώπινη ζωή κάτι καλύτερο από ένα σύντομο, πολυτάραχο πέρασμα αγρίων.

Ο πολιτισμένος άνθρωπος εκεί όπου δεν βρίσκει να θαυμάσει, πρέπει να κατανοεί μάλλον παρά να αποδοκιμάζει.

Πρέπει να επιζητεί να ανακαλύψει και να εξαλείψει τα απρόσωπα αίτια του κακού και όχι να μισεί τους ανθρώπους εκείνους που είναι υποχείρια του κακού.