Κυριακή 16 Μαρτίου 2014

Ο Διογένης και το παιδί...


Ο Διογένης εἶχε ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ ὅλα τα περιττὰ πράγματα, ἔτσι νόμιζε τουλάχιστον. Ζοῦσε ἀντὶ σὲ οἰκία σὲ ἕνα πιθάρι, ἐνῶ ὅλα του τὰ ὑπάρχοντα ἤσαν ὁ τριμμένος του χιτὼν καὶ ἕνα κυπελάκι πήλινο γιὰ νὰ πίνει νερό. Μία μέρα ποὺ εἶδε ἕνα παιδάκι νὰ πίνει νερὸ χρησιμοποιώντας τὶς χοῦφτες του, πέταξε καὶ τὸ κύπελό του αναφωνώντας:
“ἕνα παιδὶ μὲ ξεπέρασε σὲ ἁπλότητα !”

Οι ασθένειες που "προτιμούν" το γυναικείο φύλο

Ορισμένες ασθένειες παρατηρούνται το ίδιο συχνά ανάμεσα στους άντρες και στις γυναίκες, αλλά υπάρχουν και κάποιες που εμφανίζονται κυρίως στο γυναικείο φύλο. Μάθετε για τις οκτώ νόσους από τις οποίες κινδυνεύουν περισσότερο οι γυναίκες.

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος
Είναι μια αυτοάνοση νόσος στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα σε υγιείς ιστούς, οδηγώντας σε βλάβη του δέρματος, των αρθρώσεων και διαφόρων οργάνων (π.χ. νεφροί).
Τα συμπτώματα ποικίλλουν, αν και μερικά από τα πιο κοινά είναι εύκολη κόπωση, απώλεια βάρους, πόνος και πρησμένες αρθρώσεις, εξάνθημα δέρματος και τριχόπτωση. Προσβάλει τις γυναίκες 8-10 φορές συχνότερα απ' ότι τους άντρες και εμφανίζεται σε ηλικίες από 20-45 ετών.

Σκλήρυνση κατά Πλάκας
Είναι νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, δηλαδή του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Η αιτιολογία παραμένει άγνωστη αν και μελετώνται παράγοντες ανοσολογικοί, γενετικοί, περιβαλλοντικοί και λοιμογόνοι.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εύκολη κόπωση, διαταραχές στο συντονισμό των κινήσεων, αστάθεια, αδυναμία, διαταραχές όρασης και μνήμης. Αφορά κυρίως γυναίκες με διπλάσιο ποσοστό εμφάνισης από τους άντρες και ηλικίες 20-40 ετών.

Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης
Είναι μία σύνθετη διαταραχή στην οποία κυριαρχεί η έντονη κόπωση που δεν βελτιώνεται με την ξεκούραση, καθώς και μια σειρά από άλλα συμπτώματα, όπως πόνος στους μύες, απώλεια μνήμης και αϋπνία. Οι γυναίκες έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν το σύνδρομο.

Ινομυαλγία
Είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από εκτεταμένο πόνο στους μύες και συνοδεύεται από κόπωση και διαταραχές στον ύπνο, στη μνήμη και στη διάθεση. Τα αίτια δεν έχουν διευκρινιστεί, αλλά πιθανά να αφορούν γενετικούς, λοιμογόνους ή συναισθηματικούς παράγοντες. Εμφανίζεται συνήθως στη μέση ηλικία και είναι πιο συχνή στις γυναίκες από τους άντρες σε αναλογία 7:1.

Κατάθλιψη
Η κατάθλιψη είναι δύο φορές πιο συχνή στις γυναίκες από τους άντρες και περίπου μία στις πέντε γυναίκες θα παρουσιάσει κατάθλιψη στη διάρκεια της ζωής της.

Κοιλιοκάκη.
Είναι μια αυτοάνοση διαταραχή, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά στην κατανάλωση γλουτένης, η οποία είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν διάρροια, απώλεια βάρους, μετεωρισμό κοιλίας (φούσκωμα) και κοιλιακό άλγος. Επιπλέον, μελέτες  συνδέουν τη νόσο με διαταραχές της εμμήνου ρύσεως και στειρότητα. Εμφανίζεται πιο συχνά (50-60%) στις γυναίκες παρά στους άντρες.

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ή Σπαστική Κολίτιδα)

Είναι μια λειτουργική διαταραχή του εντέρου που χαρακτηρίζεται από μετεωρισμό κοιλίας (φούσκωμα) κοιλιακό άλγος και αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (διάρροια ή δυσκοιλιότητα). Περίπου το 65-70% των ασθενών είναι γυναίκες.

Οστεοπόρωση
Η οστεοπόρωση (πορώδες οστό), είναι η ασθένεια στην οποία μειώνονται η πυκνότητα και η ποιότητα του οστού. Καθώς τα οστά γίνονται πιο πορώδη και εύθραυστα, ο κίνδυνος κατάγματος αυξάνεται σημαντικά.
Η απώλεια της οστικής μάζας συμβαίνει σιωπηλά και προοδευτικά και συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα μέχρι να συμβεί το πρώτο κάταγμα. Είναι πιο συχνή στις γυναίκες από τους άντρες με αναλογία 5:1 και εμφανίζεται συχνά μετά την εμμηνόπαυση.

Ψάρι- ρομπότ που κινείται σαν αληθινό!

 
Ερευνητές του MIT (Massachusetts Institute of Technology) στις Ηνωμένες Πολιτείες κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα ρομποτικό ψάρι, το οποίο καταφέρνει να μιμηθεί τις κινήσεις των πραγματικών.
 
Ένας από τους κλάδους της Ρομποτικής επικεντρώνεται σε αυτό που, οι ίδιοι οι επιστήμονες ονομάζουν, soft robotics.
 
Δηλαδή στη δημιουργία όχι απλά ευέλικτων σωμάτων, αλλά και ευέλικτων μηχανισμών δημιουργίας κίνησης. Κινούμενοι πάνω σε αυτή την κατεύθυνση οι ερευνητές του MIT δημιούργησαν το συγκεκριμένο ρομποτικό ψάρι.
 
Το εν λόγω κατασκεύασμα όχι μόνο μπορεί να κινηθεί μέσα στο νερό, αλλά μπορεί να μιμηθεί και τις περισσότερες κινήσεις και ελιγμούς που μπορεί να πραγματοποιήσει ένα ψάρι.
 
Για την πραγματοποίηση των κινήσεων έχει χρησιμοποιηθεί διοξείδιο του άνθρακα, η δεξαμενή η οποία το περιέχει βρίσκεται τοποθετημένη στο υπογάστριο του ρομπότ.
 
Από εκεί, κανάλια παροχής διατρέχουν το σώμα της κατασκευής και επιτρέπουν στην ουρά να εκτελεί συγκεκριμένες κινήσεις. Στην ουσία η επιλογή πίεσης για την δημιουργία κίνησης, αντί για χρήση μηχανικών μερών, έχει σαν αποτέλεσμα τη φυσική κίνηση του ρομποτικού ψαριού. 
 
Να σημειωθεί πως λόγω της συνολικής κατασκευής, το ρομποτικό ψάρι είναι σε θέση να εκτελέσει αρκετές κινήσεις και ελιγμούς, έως ότου «ξεμείνει» από διοξείδιο του άνθρακα.
 
Ωστόσο, η παρεχόμενη ποσότητα επαρκεί για περίπου 20 με 30 κινήσεις. Ωστόσο, όσο θα εξελίσσεται το μοντέλο, εξετάζεται η αύξηση της διάρκειας παραγωγής κινήσεων μέσω της τροφοδοσίας με νερό αντί για διοξείδιο του άνθρακα.
 
Τέλος, οι ερευνητές του MIT ευελπιστούν ότι θα μπορέσουν να κατασκευάσουν ένα ακόμη πιο αληθοφανές ρομπότ, αυτής της κατηγορίας, το οποίο μελλοντικά θα είναι σε θέση να ακολουθεί κοπάδια πραγματικών ψαριών και να τα μελετά, χωρίς να «τραβά» την προσοχή τους.
 
Επιπλέον, η έρευνα στον συγκεκριμένο τρόπο δημιουργίας κίνησης θα μπορούσε να δώσει λύσεις και σε άλλες μορφές ρομπότ, των οποίο η κίνηση βασίζεται σε μηχανικά μέρη, με αποτέλεσμα αυτά να είναι πιο ευάλωτα και σαφώς πιο περιορισμένα σε αριθμό κινήσεων.
 

Brutus: Το πιο τρομακτικό αυτοκίνητο του κόσμου έχει 46.000 κυβικά


Όταν παίρνει μπροστά ο κινητήρας του Brutus σείεται ο τόπος. Όχι μεταφορικά. Κυριολεκτικά, ενώ ταυτόχρονα από την εξάτμισή του πετάει φωτιές. Και λάδια.

Μάλλον όχι, καθώς ο κινητήρας του Brutus είναι ένας αεροπορικός 12κύλινδρος της BMW, κατασκευής του 1925, ο οποίος έχει προσαρμοστεί σε ένα πλαίσιο από ένα American La France του 1908, στο οποίο η μετάδοση γινόταν με αλυσίδα.
Οι λόγοι γι’ αυτήν την επιλογή είναι δύο: πρώτον μετά το τέλος του A’ Παγκόσμιου υπήρχαν διαθέσιμοι αρκετοί αεροπορικοί κινητήρες και δεύτερον ο κινητήρας είναι τόσο μεγάλος (και βαρύς) που χωράει μόνο σε πλαίσιο εκείνης της εποχής.
Ο σωστός χαρακτηρισμός βέβαια δεν είναι μεγάλος, είναι τεράστιος μιας και το μήκος του φτάνει τα 1,80 μέτρα, τα 2/3 ενός Smart δηλαδή, το πλάτος του τα 87 εκατοστά και το ύψος του το 1,10.
Η χωρητικότητά του είναι ούτε λίγο ούτε πολύ 46.000 κυβικά και η απόδοσή του 500 ίπποι στις 1.500 σ.α.λ. Σύμφωνα με μια πηγή για ένα και μόνο λεπτό φτάνει τους 750 ίππους στις 1.750 σ.α.λ., ενώ η κατανάλωσή του είναι λίτρο και χιλιόμετρο.
Όσο για τις επιδόσεις που εξασφαλίσει σημειώστε απλά πως με 100 χλμ./ ώρα οι στροφές του θηριώδους κινητήρα είναι μόλις 800! Όσο το ρελαντί ενός σύγχρονου μοντέλου δηλαδή, ενώ στις 1.500 ξεπερνά τα 200. Αν τολμήσει ο οδηγός, πράγμα μάλλον απίθανο.
Το Brutus έχει κατασκευαστεί από το Μουσείο Αυτοκινήτου και Τεχνολογίας της γερμανικής πόλης Sinsheim. Αν ποτέ βρεθείτε προς τα εκεί αξίζει να ρίξετε μια ματιά…

 



 
 

 


 



 
 
 

«Φοβού τις ειδούς του Μαρτίου»: Η δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα (44 π.Χ.)


Η έκφραση «φοβού τις ειδούς του Μαρτίου» αφορά την πρόρρηση ενός αρχαίου Ρωμαίου μάντη με την οποία είχε προσπαθήσει να προειδοποιήσει τον Ρωμαίο Ανώτατο Δικτάτορα Ιούλιο Καίσαρα για την επικείμενη δολοφονία του.

Έκτοτε η φράση αυτή έχει μείνει σαν είδος παροιμίας, για να δηλώσει ότι επέρχεται κάποιο μεγάλο και συνταρακτικό γεγονός, το οποίο είναι μοιραίο και αναπόφευκτο και θα αλλάξει για πάντα, την ιστορία, την πολιτική, τη ζωή γενικότερα - κάποιου ανθρώπου προσωπικά ή ενός λαού ολόκληρου.
Η προετοιμασία και το πώς αντιμετωπίζεται η κρίσιμη στιγμή, λοιπόν, είναι το παν. 
Να λοιπόν πώς προήλθε η παροιμία αυτή και τι συνέβη, εν συντομία, τη διάσημη πλέον ημέρα της δολοφονίας του Ιουλίου Καίσαρα.
Ἦταν τὸ ἔτος 44 π.Χ. Στὴν Ρώµη, ἔπειτα ἀπὸ σειρὰ πολέµων καὶ ἐσωτερικῶν ἀναµετρήσεων, ὁ Ἰούλιος Καίσαρας εἶχε καταστεῖ ἀπόλυτος κυρίαρχος. Ὁ Καίσαρας ἦταν ἐκπληκτικὴ διάνοια.
Ἦταν πολιτικός, στρατιωτικός, νοµοθέτης, νοµοδιδάσκαλος, ρήτορας, ποιητής, ἱστορικός, ἀρχιτέκτονας, ἀστρονόµος καὶ µαθηµατικός, ἕνας ἀπὸ τοὺς τρεῖς µεγάλους στρατηλάτες τοῦ ἀρχαίου κόσµου (Μέγας Ἀλέξανδρος, Ἀννίβας, Ἰούλιος Καίσαρας).
Ὅµως οἱ κοντινοί του ἄνθρωποι φοβήθηκαν ὅτι ἡ παντοδυναµία του θὰ τὸν µετέτρεπε σὲ τύραννο. Ἔτσι σχεδίασαν καὶ ὀργάνωσαν συνωµοσία ἐναντίον του. Γιὰ τὴν συνωµοσία αὐτὴ δύο ἄνθρωποι προσπάθησαν νὰ τὸν εἰδοποιήσουν, ἀλλὰ δὲν τοὺς ἄκουσε.
Ὁ ἕνας ἦταν µάντης καὶ τὸν εἰδοποίησε νὰ φυλάγεται, διότι στὶς εἰδοὺς τοῦ Μαρτίου θὰ περάσει µεγάλο κίνδυνο.
Τί ἦταν «αἱ εἰδοὶ» τοῦ Μαρτίου;  Ἦταν ἡ 15η τοῦ µηνὸς Μαρτίου, τὴν ὁποία οἱ Ρωµαῖοι ὀνόµαζαν «Μαρτίου εἰδοί». Ἐπίσης ὀνόµαζαν εἰδοὺς καὶ τὴν 15η τῶν µηνῶν Μαΐου, Ἰουλίου καὶ Ὀκτωβρίου, καὶ τὴν 13η τῶν ὑπολοίπων µηνῶν.
Ὅταν ἔφθασε ἡ µέρα ἐκείνη, ἡ 15η τοῦ Μαρτίου του 44 π.Χ., ὁ Καίσαρας πηγαίνοντας πρὸς τὴν Σύγκλητο συνάντησε πάλι αυτόν τὸν µάντη: «Πάρεισιν (= ἔφθασαν) αἱ εἰδοί», τοῦ εἶπε πειρακτικά, (ἐννοώντας «καὶ δὲν ἔπαθα τίποτε»). «Ναί, πάρεισιν, ἀλλ᾽ οὐ παρεληλύθασι», δηλαδή «ναί, ἔφθασαν ἀλλὰ δὲν πέρασαν», τοῦ ἀπάντησε ἤρεµα ὁ µάντης.
Μέσα στὴν Σύγκλητο ἕνας σοφιστὴς ἀπὸ τὴν Κνίδο, ὁ Ἀρτεµίδωρος, ποὺ εἶχε µάθει γιὰ τὴν συνωµοσία, ἔδωσε στὸν Καίσαρα ἕνα γράµµα, ὅπου τὸν πληροφοροῦσε γιὰ τὸν κίνδυνο.
«Διάβασέ το, Καίσαρα», τοῦ εἶπε, «µονάχος σου καὶ γρήγορα. Γράφει σπουδαῖα πράγµατα, ποὺ σ᾽ ἐνδιαφέρουν πολύ». Ἀλλὰ ὁ Καίσαρας τὸ ἄφησε γιὰ ἀργότερα.
Οἱ συνωµότες, ποὺ ἀναµεσά τους ἦταν καὶ ὁ θετὸς γυιὸς τοῦ Καίσαρα Μάρκος Βροῦτος, δολοφόνησαν τὸν Ἰούλιο Καίσαρα στὶς εἰδοὺς τοῦ Μαρτίου, στὶς 15 δηλαδὴ τοῦ µηνὸς Μαρτίου, τοῦ ἔτους 44 π.Χ. Ἦταν τότε 56 ἐτῶν, καὶ δέχθηκε 23 µαχαιριὲς στὸ σῶµα του.
Ὅταν ὁ καίσαρας εἶδε ἀναµεσα στοὺς συνωµότες καὶ τὸν Βροῦτο, ἀναφώνησε στὴν ἑλληνικὴ γλώσσα: «Καὶ σύ, τέκνον Βροῦτε;»• µιὰ φράση ποὺ ἀπὸ τότε ἔµεινε παροιµιώδης µαζὶ µὲ τὴν παράδοξη διατύπωση «αἱ Μαρτίου εἰδοί».

ΦΩΤΙΑ. Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΤΗΣ

Η ελληνική γλώσσα, και σίγουρα όχι μόνον αυτή, ξεκίνησε την πορεία της από την εποχή που ανακάλυψαν – έμαθαν  να ανάβουν – την φωτιά οι άνθρωποί της. Αυτή την άποψη θα επιχειρήσω να στηρίξω εδώ.
assets_LARGE_t_420_1195019Κατ’ αρχάς, η εκδοχή αυτή είναι καταχωρισμένη στην ελληνική μυθολογία. Αναφέρεται στο κλέψιμο της φωτιάς του Διός και στην απόδοσή της στους ανθρώπους από τον Προμηθέα. Προσέξτε παρακαλώ, πρόκειται για τον Προ – μηθέα.
Για να δούμε τι σημαίνει το  -μηθεας. Προκύπτει σαφώς από το μα(ν)θάνω (α>η). Αλλά και ο μύθος από το μανθάνω κατάγεται. Μάθος >μύθος (α>υ, όπως σάρξ>σύρξ). Τι θα πει μύθος; Θα πει, ομιλία, λόγος, διήγημα, ιστορία, απόφαση, σκοπός, σχέδιο, συμβουλή, γνώμη και απόφθεγμα!
Επίσης, μήτις (θ>τ) θα πει, σοφία, σύνεση, ευφυΐα, σύμβουλος… Και η Μούσα έχει την ίδια ρίζα. Μάλιστα πλην των άλλων γνωστών μούσα σημαίνει και το πρέπον, το προσήκον, η ευπρέπεια.
Θα μου πείτε τι σχέση έχουν ολ’ αυτά με την φωτιά. Εμείς ξέρουμε ότι με την ανακάλυψη και την χρήση της φωτιάς ο άνθρωπος ανέπτυξε σιγά-σιγά την τεχνολογία.
Εκτός που δεν θέλει να παραδεχτεί ο χοντροκέφαλος ο άνθρωπος ότι είναι ξάδελφος των πιθήκων, ξεχνά πολύ εύκολα ότι το είδος του έζησε κατά το ασυγκρίτως μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ύπαρξής του ευρισκόμενο σε άκρως πρωτόγονη κατάσταση, όπως αποδεικνύουν όλα τα ευρήματα ανά τον κόσμο.
Πριν λοιπόν ανακαλύψουν οι άνθρωποι το άναμμα της φωτιάς, μόλις έμπαιναν το σούρουπο στις σπηλιές τους, έπεφταν ξεροί στον ύπνο, μετά από τις ατέλειωτες ταλαιπωρίες της ημέρας, αφού ολημερίς έπρεπε να κυνηγούν το φαγητό τους. Μέσα στο σκοτάδι τι να δει και τι να πει και τι να συζητήσει κανείς.

Όταν όμως τέλος πάντων έμαθαν να ανάβουν οι άνθρωποι τη φωτιά – βρέθηκαν πολλές τέτοιες μέσα σε σπηλιές, και φυσικά αυτό δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλη – τότε το τοπίο άλλαξε άρδην. Τώρα με το φώς της φωτιάς άρχισε το μεγάλο ζόρι της συζήτησης. Από τη μια να εξιστορήσει κανείς τα παθήματα της προηγηθείσης  ημέρας κι από την άλλη να καταστρώσει σχέδια για την επόμενη, ομού μεθ’ όλων των μελών της οικογένειας ή ομάδας.
Για τον λόγο αυτόν φαίνεται ότι μύθος θα πει, ομιλία, λόγος, διήγημα, ιστορία, απόφαση, σκοπός, σχέδιο, συμβουλή, γνώμη. Βλέπετε ότι οι λέξεις σέρνουν πίσω τους ακόμη ολόκληρες ιστορίες. Διότι όλ’ αυτά συνέβαιναν μέχρι προχθές. Ναι, προχθές. Τόσο λίγο είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο βγήκε ο άνθρωπος από τις σπηλιές, σε σχέση μ΄αυτό που ζούσε μέσα τους. Για να μη πω τώρα ότι πάρα πολλοί άνθρωποι, αν και ζουν πλέον εκτός σπηλαίων, συμπεριφέρονται χειρότερα κι από τους ανθρώπου που ζούσαν μέσα σ’ αυτές!
Άναψε λοιπόν η φωτιά και μεταξύ των άλλων που φανερώθηκαν, φάνηκε αναγκαστικά και ο κομπασμός της γλώσσας. Αυτό κι αν είναι ζόρι. Κι αρχίσανε τα: καλά βρε ζώον τίποτα δεν κατάλαβες τόση ώρα που σου τα εξηγούσα με το νι και με το σίγμα;  Ή τα: καλά γυναίκα, αυτό το παιδί μας είναι τελείως βόδι. Χαμπάρι δεν παίρνει από λόγια! Και χίλια μύρια παρόμοια. Από εκείνη την εποχή μάλλον βγήκε και το «άλλα λέει η θειά μ’ κι άλλ’ ακούν τ΄αυτιά μ’».
Κοντολογίς, τώρα που υπήρχε χρόνος για κουβέντες, γύρω από την φωτιά, αναγκαστικά άρχισε να εμπλουτίζεται η γλώσσα και η εκφραστικότητά της. Μια φυσική και φυσιολογική εξέλιξη.
Όμως η ιστορία αυτή, επί πλέον αποτυπώθηκε και στους χρόνους των ρημάτων. Για ποιο λόγο ονομάστηκαν ρήματα, δηλαδή λεγόμενα; Διότι αυτά αποτελούν τον σκελετό της κάθε γλώσσας. Χωρίς αυτά δεν μπορεί να γίνει συζήτηση, ενώ χωρίς τα επίθετα ή τα άρθρα γίνεται. Πώς όμως έγινε η συγκεκριμένη αποτύπωση;
Όταν λοιπόν πάλευα το ετυμολογικό λεξικό (παρέχεται δωρεάν από την παρούσα ιστοσελίδα), μεταξύ των άλλων παρατήρησα ότι οι ρίζες των ρημάτων βρίσκονταν στην αρχέγονή τους μορφή, κυρίως στους παρελθόντες και μέλλοντες χρονικούς τύπους παρά στον ενεστώτα. Παράδειγμα;  Τρώγω, β΄ αόρ. έ-τραγ-ον. Τυγχάνω, μελλ. τεύ-ξομαι. Και σε χίλιες δυο άλλες περιπτώσεις.
Πώς εξηγείται το φαινόμενο αυτό; Νομίζω στις ανάγκες που έπρεπε να καλύψει πρωταρχικά η γλώσσα. Όταν εισέρχονταν οι πρωτόγονοι στη σπηλιά και κάθονταν γύρω από την φωτιά, σίγουρα άρχιζαν να διηγούνται τα παθήματα της μόλις παρελθούσας ημέρας. Άρα δια της χρήσης  παρελθόντων χρόνων. Κατόπιν έπρεπε να συνεννοηθούν για τα της επαύριον. Άρα δια της χρήσης μελλόντων χρόνων των ρημάτων.
Ο ενεστώτας ασφαλώς απουσίαζε διότι κανείς δεν θα μιλούσε γι’ αυτό που έκανε εκείνη τη στιγμή, αφού φαίνονταν.
Η φωτιά φανέρωνε (φαίνω) και γύρω της μιλούσαν (φημί, έ-φα-ν, φάσκω). Για τον λόγο αυτόν τα δυο ρήματα φαίνω και φημί (=λέγω) έχουν την ίδια ρίζα και κοινούς χρονικούς τύπους.

Ακόμα και τώρα, μετά από τις περιπέτειες μιας εκδρομής, το βράδυ γύρω από την φω-τιά διασταυρώνονται οι φω-νές των εκδρομέων, για να εξιστορήσουν τα όσα συνέβησαν αλλά και για να επανακαθοριστούν τα της επομένης ημέρας.


Πώς οι λέξεις εστία, έννυμι, οψ, ωψ, όσσε, μάτι κ.ά. προέρχονται από τη ρίζα φα- (φάος, φως).
Το θέμα που θα προσπαθήσω να φωτίσω, απ’ όλες τις πλευρές του, αποτελεί μια από τις είκοσι ρίζες της ελληνικής γλώσσας, τουλάχιστον σύμφωνα με την άποψη του ανωτέρου ετυμολογικού λεξικού.  Στην εισαγωγή του, εξηγώ τον τρόπο με τον οποίο συγγράφηκε και το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Πρόκειται λοιπόν για την ρίζα φα-  από το λεξικό διαβάζουμε, για την λέξη φάος:
Φάος, Φως (αο>ω) [φάFος, ο πρωτόγονος άνθρωπος για να ανάψει φωτιά, αλλά και για να την διατηρήσει, έπρεπε να φυσά προς την εστία του πυρός τακτικά. Φουφού λέγεται ακόμα και τώρα η εστία του πυρός και το μαγκάλι. Μόλις δε ανάψει η φωτιά, φωτίζει (φά-ει) και φα-νερώνει τα γύρω της αντικείμενα. Γύρω από το φώ-ς της φω-τιάς αρχίζουν να ακούγονται οι φω-νές των ανθρώπων, για την περιγραφή των συμβάντων της προηγηθείσης ημέρας, φά-σκω = βεβαιώ, ισχυρίζομαι, προσποιούμαι (διότι η γλώσσα τους ήταν φτωχή και έπρεπε και δια προσποιήσεων να παραστήσουν κάποια συμβάντα). Η ρίζα φα- (φάσις = καταγγελία, λόγος και εμφάνιση) έχει την σημασία του φέρω στο φως, φανερώνω, φανερώνω δια του λόγου, καθιστώ γνωστό (βλ. φαίνω και φημί). Για τον λόγο αυτόν οι τύποι του παθητικού παρακειμένου του φημί και του φαίνω είναι ακριβώς ίδιοι. Το φαίνω συνδυάζει τα δύο ρήματα φάω και φημί, περιέχων και τις δύο έννοιες, αφού σημαίνει φέρω στο φως, δεικνύω, φανερώνω, παρέχω φως, εκθέτω (επί διανοημάτων), καταγγέλλω κάποιον, προδίδω, λέγω. Το φαύω (φάFω) παραπέμπει κατ’ ευθείαν στη φουφού, το φύσημα για το άναμμα της φωτιάς]- φως (αο>ω).
Αξίζει τον κόπο να προσέξει κανείς, στην περίπτωση της ρίζας αυτής, όπως και σ’ όλες τις άλλες περιπτώσεις, πόσο λογικά ερμηνεύεται η απορία των διαφορετικών εννοιών που μπορεί να περιέχονται μέσα στην ίδια λέξη. Η ερμηνεία του φαινομένου πηγάζει από δυο λόγους. Ο πρώτος είναι η πενία του λεξιλογίου του πρωτόγονου ανθρώπου. Ο δεύτερος έχει να κάνει με την αναγκαστική διαπλοκή όλων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και συμπεριφορών. Τίποτε στον άνθρωπο δεν μπορεί να συμβεί ξεκομμένο απ’ όλες τις άλλες παραμέτρους που διέπουν τον πολύπλοκο βίο του. Έτσι οι έννοιες διαχέονται μέσα σε παρεμφερείς λέξεις και αφήνουν τα αποτυπώματά τους σ’ αυτές, στον άλφα ή βήτα βαθμό.
Η εξέλιξη και η πρόοδος μιας γλώσσας έγκειται στην εξειδίκευση των εννοιών των λέξεων, δια της ελάχιστης διαφοροποίησης του φωνητικού τους μέρους (άδικος – αδίκως, πατήρ – πάτερ).
Στο λεξικό μπορεί να δει κανείς όλες τις λέξεις που έλκουν την καταγωγή τους από την λέξη φως.
Επίσης είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός μια λέξη όπως η έννυμι να κατάγεται ξεκάθαρα (βλ. στο λεξικό) από τη λέξη φως.
Πώς όμως οι λέξεις οψ (γεν. οπ-ός), ωψ (όψη), όπ-ις (οφθαλμός), έχουν την ίδια ρίζα με την λέξη φως;! Πώς δηλαδή το φα- έγινε οπ- ; για να το δούμε:
όπωπα [πρκμ. β΄ του οράω. Το φως το προερχόμενο από την εστία του πυρός απαιτεί τακτικό φύσημα επί της εστίας (βλ. φάος), ουφουφου (το πρώτο ου εκ της εισπνοής) > ούφουφα > ούπουπα (φ>π) > όπωπα (ου>ο,ω). Δηλαδή κατόπιν φυσημάτων άναβε η φωτιά η οποία φώτιζε τον χώρο και τότε άρχιζε να ορά ο άνθρωπος (διότι δεν διέθετε άλλο μέσον προς φωτισμό), αλλά και να ομιλεί (βλ. φάος). Εκ της κοινής καταγωγής των φαίνω και φημί (βλ. φάος), άξιον προσοχής τυγχάνει το γεγονός ότι και εκ του φημί έχουμε τα έπ-ος και οψ (γεν. οπ-ός). Η οπ- δηλαδή δηλώνει και την όραση και την ομιλία. Μάλιστα το οψ φέρει F (γεν. Fοπός) το οποίο εκ του φ (φύσημα) προέρχεται]- περιβλέπω, περισκοπώ, βλέπω ατενώς, ενεδρεύω, παραμονεύω, παραφυλάω.  οπωπή- όψη, θέα, όραση, οφθαλμός, οπωπεύω, οπωπητήρ, οπιπεύω, οπιπευτήρ, οπίπης, παρθενοπίπης, παιδοπίπης, πυρροπίπης (πυρ), οψ (γεν. οπ-ός), ωψ (γεν. ωπ-ός, οπ-ωπ-α), ωψά, όψις, οψείω, εισωπός, αδυσώπητος (α, στερητ. + δυσ- + ωψ)- αυτός που δεν μπορεί κανείς να τον κάνει να μεταβάλλει την έκφραση του προσώπου του ή να ερυθριάσει, αναίσχυντος, ανεξιλέωτος.
Αλλά και το όσσε (οι δύο οφθαλμοί) να προέρχεται από το όψ. Και η λέξη μάτι!!!  Ιδού:
όσσε [οψ, γεν. οπ-ός + τε (δε>τε = δύο) > όπ-τε > όσσε (πτ>σσ, όπως πέπτω – πέσσω)]- οι δύο οφθαλμοί.  όσσομαι, όσσω, όττις (σσ>ττ), όμμα (όπ-μα, πμ>μμ), ομμάτιον, ομματόω, ομμάτειος, μάτι (ο-μμάτι, ομ-μάτι, το ορθόν είναι ’μμάτι), ’μμάτι, ματιά, Μάτι, ματιάζω, μάτισμα, ματισιά, ματόλαδο, ματο-, ματιασμένος.
Το παιχνίδι που προηγήθηκε, με τις συγκεκριμένες λέξεις, στήνεται και σε κάθε άλλη περίπτωση ετυμολογικής αναζήτησης, μέσα στο εν λόγω λεξικό. Μπορεί ν’ αναλογιστεί κανείς πόσο ψυχαγωγικό τυχαίνει να είναι για την παιδική, και όχι μόνο, ιδιοσυγκρασία. Ο όγκος δε του λεξικού, το οποίο περιλαμβάνει ολόκληρη την ελληνική γλώσσα, είναι ελάχιστος απέναντι στην ετυμολογική ξύλινη και ογκώδη ρωσική σαλάτα που μαγείρεψαν, επί τόσα χρόνια, οι ετυμολόγοι του παρελθόντος. Ετυμολόγοι οι οποίοι θεώρησαν, εντελώς αβασάνιστα και λαθεμένα, ότι η γλώσσα γεννήθηκε και ανδρώθηκε μέσα σε γραφεία σαν τα δικά τους, κι όχι από τους πρωτόγονους ανθρώπους, μέσα στην φύση, και επί χρονικού διαστήματος εκατομμυρίων ετών.
Μάλιστα εξακολουθούν να συμπεριφέρονται απτόητοι παίζοντας το ίδιο βιολί που παρέλαβαν από τους δασκάλους τους, του παρελθόντος, δίχως να προσθέσουν ούτε μια νότα στη φάλτσα μελωδία τους. Φαίνεται  δε ότι είναι άκρως επώδυνο το να παραδεχτεί κανείς ότι σπούδαζε επί τόσα χρόνια μια επιστήμη η οποία στηρίζονταν σε σαθρά θεμέλια.
Η μελωδία τους μας τραγουδά τον εξής άχαρο σκοπό: ποια είναι η ρίζα της λέξης τρώγω; Η τρωγ- απαντούν. Ποια είναι της σκουντάω; Η σκουντ- . Της βλέπω; Η βλεπ- . Σε κάποιο γνωστό και πολυδιαφημισμένο ετυμολογικό λεξικό, διάβασα μεταξύ των άλλων ανάλογων, το εξής: η λέξη αγάπη προέρχεται από το αρχαίο αγάπη. Δηλαδή πρόκειται για καθαρή εξαπάτηση.
Στο λεξικό, όχι μόνον εξηγείται ότι η λέξη αγάπη προέρχεται από τα άγαν + άπτω, αλλά και ξεχωριστά από που προέρχονται τα άγαν και άπτω.
Ένα από τα πλεονεκτήματα του λεξικού είναι ότι εξαναγκάζει τον χρήστη σε έρευνα. Διότι μόνος του πρέπει να ανέβει το πεντέξι περίπου σκαλοπάτια, από την λέξη που τον ενδιαφέρει μέχρι την αρχική ρίζα. Η διαδικασία βεβαίως αυτή αποτρέπει τους ράθυμους από την χρήση του. Έτσι το λεξικό προφυλάσσεται ικανοποιητικά από την θέα τεμπέλικων φυσιογνωμιών.