***
106. Ο Δίας και ο Απόλλωνας. [106.1] Μια φορά ο Δίας και ο Απόλλωνας μάλωναν ποιός τοξεύει καλύτερα. Ο Απόλλωνας, που λέτε, τέντωσε το τόξο του και έριξε ένα βέλος. Ο Δίας όμως ξέρετε τί έκανε; Με μία μόνο δρασκελιά κάλυψε όλη την απόσταση που είχε διανύσει το βλήμα του Απόλλωνα. Έτσι συμβαίνει και με εμάς: Όποιοι πάνε να συναγωνιστούν τους ανώτερούς τους, όχι μόνο δεν κατορθώνουν να τους φτάσουν αλλά γίνονται επιπλέον και καταγέλαστοι.
107. Το άλογο, το βόδι, το σκυλί και ο άνθρωπος. [107.1] Τον καιρό εκείνο τον παλιό, όταν ο Δίας πρωτοέπλασε τον άνθρωπο, τον έφτιαξε έτσι που να ζει λίγα μόνο χρόνια. Ο άνθρωπος όμως ήξερε να χρησιμοποιήσει την εξυπνάδα του: έτσι, πάνω που έμπαινε ο χειμώνας, έπιασε και κατασκεύασε ένα σπίτι για λογαριασμό του, και εκεί μέσα μπήκε να κατοικήσει. Μια φορά, που λέτε, έπεσε φοβερή παγωνιά και ο ουρανός έβρεχε δυνατά. Το άλογο, λοιπόν, δεν μπορούσε πια να αντέξει τον καιρό· γι᾽ αυτό έτρεξε καλπάζοντας στον άνθρωπο και τον εκλιπαρούσε να του προσφέρει στέγη. Ο άνθρωπος τότε δήλωσε πως θα το δεχτεί μέσα μόνο υπό την προϋπόθεση ότι το άλογο θα του προσφέρει ένα μέρος από τα χρόνια της ίδιας της ζωής του. Το ζώο του τα παραχώρησε μετά χαράς. Μετά από λίγο κατέφτασε και το βόδι, που δεν κατάφερνε ούτε και αυτό να υποφέρει τον βρομόκαιρο. Πάλι τον ίδιο όρο του έθεσε ο άνθρωπος: δεν θα το άφηνε να περάσει μέσα παρά μόνο εφόσον το ζώο τού παραχωρούσε ορισμένο αριθμό από τα χρόνια του βίου του. Τί να κάνει το καματερό, έδωσε και αυτό το μερίδιό του και δέχτηκε το καλωσόρισμα. Στο τέλος, νά σου που εμφανίστηκε και ο σκύλος, ξεπαγιασμένος από το κρύο. Για να μην τα πολυλογούμε, παρέδωσε και αυτός με τη σειρά του μέρος από τον χρόνο της ζωής του και βρήκε στέγη. Έτσι λοιπόν κατέληξε ο ανθρώπινος βίος να γίνει όπως τον ξέρουμε: Όσο οι άνθρωποι ζουν τα χρόνια που τους όρισε ο Δίας, είναι καλοί και αψεγάδιαστοι. Μετά, όταν περάσουν στα χρόνια του αλόγου, γίνονται αλαζονικοί και ακατάδεχτοι. Στη συνέχεια, φτάνοντας στα χρόνια του βοδιού, αποκτούν επιθυμία για εξουσία. Τέλος, όσοι διατρέχουν και τα χρόνια του σκύλου, γίνονται εριστικοί και όλο γαβγίζουν από τη γρίνια. Αυτός ο μύθος αρμόζει να χρησιμοποιείται για κανένα γερόντιο οξύθυμο και δύστροπο.
108. Ο Δίας και η χελώνα. [108.1] Τον καιρό εκείνο τον παλιό, όταν ο Δίας γιόρταζε τους γάμους του, κάλεσε στο γλέντι όλα τα ζώα. Η μόνη που ξέμεινε και δεν πήγε ήταν η χελώνα. Απόρησε βέβαια με αυτό ο θεός και την επόμενη μέρα έπιασε και την ανέκρινε γιατί δεν παρουσιάστηκε στην ευωχία, μόνη αυτή από όλα τα πλάσματα. Και τί αποκρίθηκε η χελώνα τότε; «Σπίτι μου σπιτάκι μου κι αγάπη μου μεγάλη». Το αίμα στο κεφάλι τού ανέβηκε του Δία με τούτο που άκουσε· και γι᾽ αυτό έκανε τη χελώνα στο εξής να κουβαλάει πάνω της το αγαπημένο της το σπίτι και να το σέρνει μαζί της παντού. Έτσι συμβαίνει και με πολλούς ανθρώπους: Προτιμούν να περνούν μόνοι τους με απλότητα παρά να διαβιώνουν με πολυτέλειες στα σπίτια των άλλων.
109. Ο Δίας και η αλεπού. [109.1] Μια φορά και έναν καιρό ο Δίας θαύμαζε πολύ το κοφτερό μυαλό της αλεπούς και την πονηριά της. Γι᾽ αυτό της εμπιστεύθηκε τη βασιλεία όλων των ζώων. Έβαλε όμως στον νου του να εξακριβώσει αν η πονήρω αυτή, έτσι καθώς άλλαξε η τύχη της, άφησε πίσω και τη μικροπρέπειά της. Μια φορά, λοιπόν, καθώς η αλεπού περνούσε με το φορείο της, ο θεός αμόλησε ένα σκαθάρι εκεί μπροστά στα μάτια της. Η έρμη η αλεπού δεν μπόρεσε να αντισταθεί: έτσι όπως την κουβαλούσαν τριγύρω σηκωτή με το φορείο, αυτή πήδηξε από εκεί πάνω σαν τρελή και ρίχτηκε να τσακώσει το μαμούνι. Απαύδησε φυσικά ο Δίας με αυτό, και για τιμωρία της την επανέφερε πίσω στην παλιά της κατάσταση. Το δίδαγμα του μύθου: Οι ευτελείς άνθρωποι μπορεί να φορτωθούν με φανταχτερά στολίδια, αλλά ο πραγματικός τους χαρακτήρας δεν αλλάζει.
110. Ο Δίας και οι άνθρωποι. [110.1] Τον παλιό καιρό, όταν ο Δίας πρωτοέπλασε τους ανθρώπους, έδωσε εντολή στον Ερμή να χύσει το μυαλό μέσα στα κορμιά τους. Ο Ερμής τότε έφτιαξε έναν μετρητή και με αυτόν έριχνε ίση ποσότητα μυαλού μέσα στον καθένα μας. Κοιτάξτε λοιπόν τί συνέβη: Όσοι ήσαν μικρόσωμοι, γέμισαν με τη μετρημένη αυτή ποσότητα και έτσι βγήκαν μυαλωμένοι. Αντίθετα, σε όσους ήσαν πολύ ψηλοί, το υγρό δεν επαρκούσε για όλο το σώμα τους — τί λέω, ούτε καν μέχρι τα γόνατα δεν τους έφτασε. Και έτσι αυτοί μας προέκυψαν οι πιο άμυαλοι. Ο μύθος αυτός ταιριάζει για άνθρωπο μεγαλόσωμο που είναι όμως ανόητος στο πνεύμα.
«Στα δε Ελευσίνια Μυστήρια, ο μεν Ιεροφάντης υποδύεται την εικόνα του Δημιουργού, ο δε Δαδούχος αυτήν του Ηλίου, ο Επιβώμιος Ιερεύς υποδύεται την εικόνα της Σελήνης, ο δε Ιεροκήρυκας αυτή του Ερμού» Πορφύριος – Περί Αγαλμάτων
Αν μπορεί να γίνει με κάποιο τρόπο το θείο γνωστό, να είναι αντιληπτό από την ύπαρξη της ψυχής και από αυτήν να αναγνωρίζεται, καθ’ όσον είναι δυνατόν. Γιατί παντού τα όμοια αναγνωρίζουν τα όμοιά τους. Η ψυχή εισερχόμενη στον εαυτό θα δει και τον θεό. Και στην ένωσή της με το κέντρο της ζωής, ξεπερνώντας το πλήθος και την ποικιλία των κάθε είδους δυνάμεων που βρίσκονται σε αυτήν, ανεβαίνει στη ίδια εις την πηγή των .
Και όπως ακριβώς στις πιο ιερές τελετές λένε ότι οι μύστες στην αρχή συναντούν πολυποίκιλα και πολυειδή τα γένη των θεών που έχουν προπορευτεί, ενώ, αν εισέλθουν ατάραχοι και προστατευόμενοι από τις τελετές, τότε την ίδια τη θεία έλλαμψιν ακραιφνώς μεταλαμβάνουν.
Κατά τον ίδιο τρόπο η ψυχή η οποία κοιτάζει αυτά που βρίσκονται μετά από αυτήν, βλέπει τις σκιές και τα είδωλα των όντων, ενώ, αν στραφεί προς τον εαυτό της, ξεδιπλώνει τη δική της ουσία και τους δικούς της λογικούς προσδιορισμούς.
Και αρχικά, καθώς βλέπει μόνο τον εαυτό της, εμβαθύνει στην αυτογνωσία της και βρίσκει τον νου μέσα της και τις βαθμίδες των όντων, και προχωρώντας στο εσωτερικό της και περίπου στο άδυτο της ψυχής, εκεί «με κλειστά τα μάτια» (εξ ου και μύηση) παρατηρεί (εξ ου και εποπτεία) και «το γένος των θεών» . Γιατί όλα υπάρχουν εντός μας με τρόπο ψυχικό και για αυτό από τη φύση μας τα γνωρίζουμε όλα, αφυπνίζοντας τις δυνάμεις που βρίσκονται εντός μας και τις εικόνες των πάντων.
To ταξίδι της ανθρώπινης ψυχής είναι ένα «εις εαυτόν» εσωτερικό ταξίδι, καθώς η ψυχή «ήξει ουκ εις άλλα, αλλά εις εαυτόν». «Πάντα είσω», τα πάντα είναι μέσα μας, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πλωτίνος. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να απομακρυνθούμε από όλα τα εξωτερικά, στραμμένοι ολοκληρωτικά προς τα μέσα. Καμία κλίση προς τα έξω, το σύνολο των πραγμάτων πρέπει να αγνοηθεί. Η ψυχή τότε δεν θα δει τον θεό να εμφανίζεται ξαφνικά μέσα της, διότι δεν υπάρχει τίποτα πια που να τους χωρίζει, καθώς τότε δεν υπάρχουν δύο. Ο ορών είναι ένα με το ορώμενο, δεν είναι όραμα αλλά ένωση. Και τότε η ψυχή δεν έχει πια συνείδηση πως βρίσκεται μέσα σε ένα σώμα, ούτε πως ο εαυτός της έχει κάποια ταυτότητα.
Και εάν κάποιος ρωτούσε αυτόν που κατάφερε να «δει» το νοητό φως, από πού αυτό προήρθε , από έξω ή από μέσα, πλανάται. Δεν πρέπει να ερωτηθεί από πού ήρθε: δεν υπάρχει ένα ‘από πού’, επειδή ούτε ήρθε ούτε έφυγε, αλλά εμφανίστηκε, και εξαφανίστηκε. Για αυτό δεν είναι ανάγκη να το εξαναγκάσει, αλλά πρέπει να περιμένει σιωπηλός έως ότου εμφανιστεί και να προετοιμαστεί για να το δει, όπως το βλέμμα περιμένει την ανατολή του ήλιου.
Κατά Πλάτωνα Θεολογία, του Πρόκλου και τις «Εννεάδες» του Πλωτίνου
Όσο περισσότερο πιέζει τον εαυτό του να βγει από την θλίψη του, νιώθει ενοχές που δεν μπορεί να το καταφέρει, θυμώνει με τον εαυτό του και αυτός ο θυμός ανακυκλώνει τη θλίψη.
Όταν κάποιος νιώθει έτσι, το μυαλό και η καρδιά του κολλά σε ένα σημείο και δεν μπορεί να προχωρήσει εύκολα, να βρει ένα καινούργιο ρυθμό.
Αυτό που φοβάσαι ανακυκλώνεται συνεχώς, οτιδήποτε σε κάνει να νιώθεις ενοχές ή ντροπή γυρίζει γύρω από το μυαλό σου και σε καθιστά ευάλωτο. Πιστεύεις ότι θα μπορούσες να είχες κάνει περισσότερα για να αποτραπεί ένα γεγονός στη ζωή σου, θλίβεσαι γιατί θεωρείς ένοχο τον εαυτό σου για αυτό.
Αυτές οι σκέψεις σε ρίχνουν ξανά και ξανά και σε κάνουν να νιώθεις άχρηστος και ένοχος, μέχρι που νιώθεις πως δεν αξίζεις για κανένα και για τίποτε.
Αισθάνεσαι πως δεν είσαι αρκετά καλός για αυτό το πρόσωπο, για αυτό το συναίσθημα, για αυτή τη δουλειά, μέχρι που νιώθεις τόσο κουρασμένος που με δυσκολία αναπνέεις.
Πιστεύεις πως δεν αξίζεις να σε αγαπούν, για αυτό και δεν ζητάς εύκολα και βοήθεια από τους άλλους.
Από τη μια σκέφτεσαι ότι δεν αντέχεις άλλο και από την άλλη επικρίνεις τον εαυτό σου για τις σκέψεις σου.
Όσο όμως αποδέχεσαι την θλίψη σου, όχι σαν ένα μελανό σημείο στη ζωή σου, αλλά σαν μια κατάσταση που σου συμβαίνει, χωρίς να την επικρίνεις ή να απορρίπτεις τον εαυτό σου, αλλά και χωρίς να την επικαλείσαι με αδιέξοδο τρόπο, τόσο και εκείνη μπορεί να γίνει ένας φίλος και όχι ένας εχθρός σου.
Αν την αγκαλιάσεις σαν ένα φίλο που ήρθε να σε βρει για να σου χαρίσει το μήνυμά της, για να σε προστατέψει από κάτι σοβαρότερο, θα ακούσεις το μήνυμά της.
Αν την αντιμετωπίσεις με σεβασμό, θα την αισθανθείς διαφορετικά, δεν θα προσπαθήσεις να την αλλάξεις, να την ελέγξεις, να της επιβληθείς.
Η θλίψη έρχεται για να σου πει ότι κάτι πρέπει να αλλάξεις στη ζωή σου. Κάτι στην αλήθεια σου δεν έχει φανερωθεί ακόμα. Κάποια πλευρά του εαυτού σου παραμένει στο σκοτάδι και σε καλεί να τη φωτίσεις, να την αναδείξεις, να την υποστηρίξεις, ν’ αντικρίσεις τη θέα της και να μαγευτείς από αυτήν.
Κάθε σύμπτωμα σου, που μπορεί να το θεωρείς ως άχρηστο, είναι χρήσιμο τελικά, αν δεις την ωφέλειά του. Αν δηλαδή νιώθεις αδύναμος, η θλίψη ήρθε για να σου πει ότι πρέπει να πάψεις να φαντασιώνεσαι τον εαυτό σου ως παντοδύναμο και χρειάζεται να δεχτείς και την αδυναμία σου. Αν τρίζεις τα δόντια σου, σημαίνει ότι χρειάζεται να μάθεις να εκφράζεις τα αρνητικά σου συναισθήματα και να μην τα καταπιέζεις. Αν παίρνεις κιλά, χρειάζεται να ασχοληθείς με το ψυχικό βάρος που σε απασχολεί και το οποίο ζητά από σένα να μην το καταπίνεις, αλλά να το βοηθήσεις να απελευθερωθεί.
Η θλίψη ήρθε για να σου πει ότι κάτι χρειάζεται να αλλάξεις στη ζωή σου. Ότι πρέπει να ακούς εσένα περισσότερο, να εμπιστεύεσαι τις αλήθειες σου, να περνάς όμορφα μόνος σου, να κάνεις απλά καθημερινά πράγματα, στα οποία θα αισθάνεσαι ο εαυτός σου σε αυτά. Ότι χρειάζεται να πάψεις να συγκρίνεσαι με άλλους και να κάνεις αυτό που ευχαριστεί εσένα, αυτό που σε κάνει να νιώθεις ο εαυτός σου και να μην σκέφτεσαι τις απώλειες που μπορεί να ακολουθήσουν. Αν έχεις τον εαυτό σου μαζί, θα έχεις αυτό που αληθινά χρειάζεσαι. Αν έχεις εσένα σύμμαχο, θα έχεις κι εκείνους που προσπαθούν με τον ίδιο τρόπο για την ζωή τους.
Η θλίψη ήρθε για να σου πει ότι πρέπει να πάψεις να ανέχεσαι, αλλά να κάνεις αυτά που σε κάνουν να εκτιμάς τον εαυτό σου, να δέχεσαι τα αντάξιά σου, να τα σέβεσαι και να τα τιμάς όπως τους αρμόζει.
Η θλίψη ήρθε για να σου πει ότι πρέπει να αγαπάς τον εαυτό σου, να είσαι καλά εσύ σε ό,τι κάνεις, να σε σέβεσαι, να μην προσπαθείς να σε αλλάξεις για τους άλλους. Οι αλλαγές επέρχονται, επειδή εσύ τις θέλεις και από αγάπη για σένα, για αυτόν τον πολύτιμο και σημαντικό εαυτό σου.
Η θλίψη είναι φίλος σου και σαν φίλο περιμένει να την αγκαλιάσεις.
Φαντάσου πως υπάρχει ένα καρφί στον τοίχο πίσω σου, εκεί που προσπαθείς να ακουμπήσεις το κορμί σου για να το στηρίξεις ή να το ξεκουράσεις. Την πρώτη φορά δεν το γνωρίζεις αυτό, έτσι αφήνεις το βάρος σου επάνω του αυθόρμητα και νιώθεις ξαφνικά το καρφί να σε τρυπάει στο θώρακα, στο ύψος της καρδιάς. Απομακρύνεσαι στιγμιαία γιατί πονάς, αλλά μετά από λίγο το ξεχνάς και κάνεις την ίδια κίνηση νιώθοντας το καρφί να σε τρυπάει ξανά. Ενοχλείσαι τότε και αρχίζεις να διαμαρτύρεσαι. Απομακρύνεσαι πάλι, αλλά ξεχνώντας το έπειτα από λίγη ώρα, αφήνεις ξανά το βάρος σου στον τοίχο και το καρφί δεν σε τρυπάει απλώς, αλλά σε ματώνει ελαφρά αυτή τη φορά.
Εσύ θυμώνεις, διαμαρτύρεσαι πιο έντονα κι αρχίζεις να κατηγορείς το καρφί που σε ξανατρύπησε. Απομακρύνεσαι θυμωμένα μα δεν περνάει πολύ ώρα που θέλοντας να στηρίξεις το κορμί σου στον τοίχο, ακουμπάς πάλι επάνω του, νιώθοντάς το να σε τρυπάει ξανά. Μόνο που αυτή τη φορά, επειδή δεν είναι η πρώτη, επειδή το σημείο είναι ήδη ερεθισμένο κι ευαίσθητο, επειδή έχεις ήδη ματώσει και πονάς, νιώθεις τον πόνο πολύ πιο δυνατό και το αίμα να τρέχει στην πλάτη σου.
Προσπαθώντας να απομακρυνθείς όμως αυτή τη φορά, διαπιστώνεις πως σε έχει σχεδόν αγγιστρώσει κι έτσι οι μόνες κινήσεις που σου επιτρέπονται είναι αριστερά-δεξιά που ανοίγουν παραπάνω την πληγή καθώς εσύ τρίβεσαι τώρα επάνω του κυριολεκτικά. Και μόλις καταφέρνεις να απαγγιστρωθείς, διαπιστώνεις πως η πληγή σου έχει μεγαλώσει πολύ κι ο πόνος δεν είναι πια υποφερτός.
Θυμώνεις υπερβολικά τώρα. Πονάς και κατηγορείς το καρφί που σε τρυπάει ξανά και ξανά αδιαφορώντας για τον πόνο σου. Το κατηγορείς για την ύπαρξή του, την ποιότητά του, κατηγορείς ακόμα και τον τοίχο πάνω στον οποίο βρίσκεται. Μόλις ξεθυμαίνει λίγο ο θυμός σου κι αφού ο πόνος σου έχει καταλαγιάσει παροδικά, του λες πόσο άδικο είναι να σε πονάει. Του περιγράφεις το πώς νιώθεις για να σε καταλάβει, το ρωτάς γιατί το κάνει , προσπαθείς ακόμα και να το πείσεις πως δεν το θέλει στ’αλήθεια και πως μπορεί να διορθωθεί, αρκεί να το προσπαθήσει.
Εχοντας ξεθυμάνει τελείως μάλιστα μετά από λίγη ώρα – αφού αυτό δεν αντιδρά κι εσύ θεωρείς πως σε ακούει, πως έχει καταλάβει αυτά που του λες και πως έχει μετανιώσει για τον πόνο που σου προκάλεσε – προθυμοποιείσαι ακόμα και να το βοηθήσεις να διορθωθεί, προκειμένου να μπορείς να ακουμπάς ελεύθερα πια στον τοίχο και επάνω του, χωρίς να απειλείσαι και να φοβάσαι.
Μόνο που το καρφί δεν έχει ακούσει τίποτα από όσα του είπες. Δεν έχει καταλάβει καν γιατί το κατηγορείς. Δεν μπορεί να νιώσει τον πόσο σου και δεν μπορεί να αντιληφθεί πως κάτι κάνει λάθος. Απεναντίας, θεωρεί πως εσύ φταις που τρίβεσαι επάνω του, αφού έχεις άπειρες άλλες επιλογές: να στηρίξεις το σώμα σου σε άλλο σημείο του τοίχου, σε άλλον τοίχο, σε άλλον διάδρομο, σε άλλο κτίριο, σε άλλη περιοχή, σε άλλη πόλη… αδυνατεί λοιπόν να δεχτεί πως φταίει εκείνο για την πληγή σου, θεωρώντας μάλιστα την ευθύνη αποκλειστικά δική σου, αφού εσύ επιλέγεις να μεγαλώνεις την πληγή αυτή κάθε φορά που επιλέγεις να ακουμπήσεις επάνω του, ξέροντας τον πόνο που θα σου προκαλέσει.
Και έχει δίκιο. Αυτό δεν είναι παρά ένα καρφί σε έναν τοίχο. Καρφωμένο, χωρίς επιλογές και χωρίς κρίσεις συνειδήσεως για εκείνους που επιλέγουν να πληγώσουν το σώμα τους ακουμπώντας επάνω του επίμονα όπως εσύ. Εκείνο μπορεί να μην έχει επιλογές, εσύ όμως έχεις: Να σταματήσεις να το ακουμπάς. Γιατί δεν φταίει το καρφί αν τρίβεσαι επάνω του, αλλά εσύ.
Μία από τις αγαπημένες μου ρήσεις είναι του κορυφαίου φιλόσοφου και ποιητή Ραλφ Γουάλντο Έμερσον: «Αυτό που κάνεις φωνάζει τόσο δυνατά που δεν μπορώ να ακούσω τι λες». Το νόημα αυτής της πρότασης το λαμβάναμε πάντα σοβαρά υπόψη, στην ανατροφή των παιδιών. Μας υπενθυμίζει πως αυτό που λέμε μπορεί να είναι σημαντικό, αλλά όχι τόσο σημαντικό όσο αυτό που κάνουμε.
Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα στα οποία η συγκεκριμένη ρήση έχει πλήρη εφαρμογή είναι ο τρόπος με τον οποίο περνάμε το χρόνο μας. Για παράδειγμα, είναι εύκολο να λέμε στα παιδιά ή στη σύζυγό μας: » Είσαι το πιο σημαντικό κομμάτι της ζωής μου», για τους αγαπημένους μας όμως οι πράξεις μιλούν πολύ δυνατότερα από τα λόγια.
Αν λοιπόν περνάτε άπειρες ώρες στο γραφείο σας και μόνο μισή ώρα τη μέρα με τους «πιο σημαντικούς ανθρώπους» της ζωής σας, τότε η αντίφαση ανάμεσα στα λόγια και στις πράξεις σας είναι τεράστια.
Αυτή η δυναμική εμφανίζεται και με άλλες μορφές. Αν, για παράδειγμα, ο χρόνος ενασχόλησης με το κινητό σας ξεπερνά το χρόνο που περνάτε με το παιδί σας, τότε στέλνετε το μήνυμα «πρώτη προτεραιότητα το τηλέφωνο – δεύτερη προτεραιότητα ο γιος ή η κόρη μου». Αντίστοιχα, αν πάντα πρέπει να γίνει κάτι (μαγείρεμα, καθάρισμα κ.λ.π.) προτού περάσετε λίγο χρόνο με την οικογένειά σας, το μήνυμα είναι πάλι εξίσου σαφές.
Ασφαλώς η ζωή δεν είναι πάντα εύκολη. Υπάρχουν συμβιβασμοί που πρέπει να κάνουμε για να διατηρήσουμε την ισορροπία. Όλοι σχεδόν είμαστε υποχρεωμένοι να εργαζόμαστε για να κερδίσουμε τα προς το ζην και είναι πολύ συνηθισμένο η δουλειά να απορροφά τον περισσότερο χρόνο μας. Τις πιο πολλές φορές μάλιστα δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να το αλλάξουμε αυτό.
Υπάρχουν ωστόσο κάποιοι τρόποι για να δείξουμε στην οικογένειά μας και στα αγαπημένα μας πρόσωπα ότι αποτελούν πραγματικά την πρώτη προτεραιότητά μας. Ασφαλώς μπορούμε να αρνηθούμε κάποιες προσφορές – επαγγελματικές ή προσωπικές – και να επιλέξουμε να περάσουμε το χρόνο μας με αυτούς που αγαπάμε. Το πιο σημαντικό εδώ δεν είναι η επιλογή, αλλά η συμπεριφορά που την ακολουθεί. Πρέπει να είναι φανερό ότι κάναμε αυτή την επιλογή με χαρά και ειλικρίνεια.
Αντί να παραστήσουμε τα θύματα επειδή δεν έχουμε καθόλου χρόνο για τον εαυτό μας, μπορούμε να δείξουμε ότι είμαστε χαρούμενοι και ευτυχισμένοι επειδή έχουμε την ευκαιρία να είμαστε μαζί με όσους αγαπάμε. Παράδειγμα: πρόσφατα απέρριψα μια σημαντική επαγγελματική ευκαιρία επειδή ήθελα να παρακολουθήσω τη σχολική θεατρική παράσταση στην οποία έπαιζε η κόρη μου.
Η συμπεριφορά μου όμως έδειχνε ότι δεν αισθανόμουν πως έκανα θυσία, αλλά ότι ήμουν τυχερός που μπορούσα να συμμετέχω ενεργά στη ζωή του παιδιού. Και η ανταμοιβή μου ήταν πράγματι μεγάλη: στο τέλος της παράστασης η μικρή καταχειροκροτήθηκε!
Καταλαβαίνω ότι οι εξαιρέσεις σε αυτό τον κανόνα είναι πολλές. Άλλωστε, πρέπει πρώτα να φροντίσουμε να εξασφαλίσουμε τα απαραίτητα για την οικογένειά μας – κι αυτό είναι δύσκολο σε εποχές κρίσης. Πρέπει όμως να παραδεχτείτε ότι υπάρχουν φορές που μένετε αργά στη δουλειά όχι επειδή είστε υποχρεωμένοι, αλλά επειδή το θέλετε. Αυτό που κάνετε όμως είναι πράγματι απαραίτητο ή μπορεί να περιμένει για λίγες ώρες; Είναι αυτό εξίσου σημαντικό με τον χρόνο που θα περνούσατε με την οικογένειά σας;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να εφαρμόσετε τη συγκεκριμένη στρατηγική. Αν κουβεντιάζετε με τον σύντροφο ή το παιδί σας και χτυπήσει το τηλέφωνο, μη σπεύσετε να απαντήσετε. Μείνετε στη θέση σας και συνεχίστε τη συζήτησή σας. Μπορείτε μάλιστα να πείτε: «Δεν υπάρχει κανείς άλλος που θα προτιμούσα να μιλήσω μαζί του αυτή τη στιγμή».
Αν είστε ειλικρινείς, θα δείτε πόσο σημαντική είναι αυτή η μικρή φράση για τα πρόσωπα που αγαπάτε. Μπορείτε επίσης να γίνετε πιο υπομονετικοί και πιο καλοί ακροατές, να προσέχετε αυτά που σας λένε οι αγαπημένοι σας, αντί να τους διακόπτετε όταν μιλούν ή να καταπιάνεστε βιαστικά με την επόμενη «σημαντική» υποχρέωσή σας.
Τα οφέλη από αυτή την στρατηγική είναι πολλά. Κάθε θετική επιλογή που κάνετε δυναμώνει τη μεταξύ σας αγάπη και παράλληλα μειώνει την πικρία, την απογοήτευση ή την στενοχώρια που μπορεί να υπάρχουν στη οικογένειά σας.
Αν θέλετε να διατηρείτε σχέσεις αγάπης και αμοιβαίου σεβασμού με τους αγαπημένους σας, δεν χρειάζεται να κάνετε εντυπωσιακές επιλογές. Αυτές που κάνετε όμως πρέπει να δείχνουν καθαρά ότι η οικογένειά σας αποτελεί για σας το πιο σημαντικό κομμάτι της ζωής σας.
Υπάρχουν εκατοντάδες πράγματα που μπορείτε να κάνετε, χιλιάδες μικρές καθημερινές αποφάσεις. Με λίγη προσπάθεια μπορείτε να κάνετε κάθε μέρα μια επιλογή αγάπης, που θα βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής της οικογένειάς σας
Καταπίεση είναι το να ζεις τη ζωή που δεν λογάριαζες να ζήσεις. Καταπίεση είναι το να κάνεις πράγματα που ποτέ δεν ήθελες να κάνεις. Καταπίεση είναι το να υποκρίνεσαι πως είσαι αυτός που δεν είσαι. Η καταπίεση είναι ένας τρόπος για να καταστρέψεις τον εαυτό σου. Η καταπίεση είναι ένας τρόπος για να καταστρέψεις τον εαυτό σου. Η καταπίεση είναι αυτοκτονία – πολύ αργή ασφαλώς, αλλά είναι ένα πολύ σίγουρο, αργό δηλητήριο.
Η έκφραση είναι ζωή. Η καταπίεση είναι αυτοκτονία.
Γιατί; Γιατί ο άνθρωπος καταπιέζεται τόσο πολύ, που γίνεται άρρωστος; Επειδή η κοινωνία σε διδάσκει να ελέγχεις, όχι να μεταμορφώνεις. Και η μεταμόρφωση είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Όχι μόνο δεν έχει καμία σχέση με τον έλεγχο, αλλά είναι το ακριβώς αντίθετο.
Μέσα από την καταπίεση, ο νους διχάζεται. Το κομμάτι που αποδέχεσαι γίνεται το συνειδητό και το κομμάτι που αρνείσαι γίνεται το ασυνείδητο. Αυτός ο διαχωρισμός δεν είναι φυσικός. Αυτός ο διαχωρισμός συμβαίνει εξαιτίας της καταπίεσης, Και μέσα στο ασυνείδητο πετάς όλα τα σκουπίδια που απορρίπτει η κοινωνία. Να θυμάσαι όμως, πως οτιδήποτε πετάς εκεί μέσα, γίνεται ολοένα και περισσότερο ένα κομμάτι από σένα. Πηγαίνει στα χέρια σου, μπαίνει μέσα στα κόκαλά σου, στο αίμα σου, στον χτύπο της καρδιάς σου.
Τώρα οι ψυχολόγοι λένε ότι σχεδόν οι ογδόντα στις εκατό αρρώστιες προκαλούνται από τα καταπιεσμένα συναισθήματα. Τα τόσα πολλά εμφράγματα σημαίνουν ότι έχει καταπιεστεί πάρα πολύ θυμός στην καρδιά, τόσο πολύ μίσος, που η καρδιά έχει δηλητηριαστεί.
Ο Διαγόρας από τη Ρόδο, ο θρυλικός πυγμάχος της αρχαιότητας, πέτυχε κάτι μοναδικό: να μην χάσει κανέναν αγώνα. Παντού, είτε σε τοπικούς αγώνες – στην Ρόδο, την Αθήνα, την Θήβα, το Άργος, τα Μέγαρα, την Αίγινα – είτε στους πανελλήνιους, ιερούς αγώνες – τους Ολυμπιακούς, τα Πύθια, τα Ίσθμια και τα Νέμεα – βγήκε νικητής. Κι όχι με κόλπα και πονηριές, αλλά με την υπέρμετρη δύναμή του. Το προσωνύμιό του ήταν ευθυμάχας, γιατί, αντί προσποιούμενος να βρίσκει τρόπους να ξεγελάσει τον αντίπαλό του προκειμένου να αποφύγει τα κτυπήματά του, πήγαινε κατευθείαν επάνω του να τον αντιμετωπίσει.
Η συγκυρία το ’φερε να αφήσει ο υπέροχος αυτός αθλητής την τελευταία του πνοή στο στάδιο, τον χώρο όπου μεγαλούργησε. Στην 83η Ολυμπιάδα, όπου ο Διαγόρας παρίστατο ως θεατής, οι γιοί του, Δαμάγητος και Ακουσίλαος, στέφθηκαν ολυμπιονίκες στην πυγμαχία και στο παγκράτιο, αντίστοιχα. Στην συνέχεια έσπευσαν να σηκώσουν στους ώμους των τον Διαγόρα, και να τον περιφέρουν θριαμβευτικά στο στάδιο υπό τις επευφημίες των θεατών, ένας από τους οποίους ζητωκραύγασε: “πέθανε, Διαγόρα, δεν πρόκειται να ανέβεις στον Όλυμπο”. Και ξεψύχησε ο Διαγόρας εν μέσω ζητωκραυγών με την εντύπωση ότι δεν είχε δα να περιμένει τίποτε πλέον. Ό,τι μπορούσε να περάσει από ανθρώπου χέρι το είχε πετύχει. Το να επιδιώκει να υπερβεί τα ανθρώπινα όριά του, να φτάσει στον Όλυμπο, που του φώναξε ο ενθουσιώδης θεατής, δεν ήταν παρά μια αδιέξοδη ματαιότητα.
Ο καημένος ο Διαγόρας! Πόσα ωραία πράγματα είχα στερηθεί εξαιτίας των αλλεπάλληλων επιτυχιών του. Ποιος, αλήθεια, είναι εκείνος που θα ήθελε να χάνει; Η ήττα, όμως, δεν είναι μόνο πτώση. Είναι και η άδολη εκδίκηση μέσα σου, η υπόσχεση ότι την επόμενη φορά θα είσαι εσύ ο νικητής παίρνοντας το “αίμα” σου πίσω από τον αδύναμο εαυτό σου. Όταν οι αποτυχίες σου έρχονται η μια μετά την άλλη, μπορείς ακόμη να ονειρεύεσαι ότι θα αλλάξουν τα πράγματα και να θέλεις να ζήσεις για να απολαύσεις την στιγμή εκείνη. Τι όνειρα να κάνει εκείνος που οι αλλεπάλληλες επιτυχίες τον έχουν πείσει ότι αύριο πάλι η επιτυχία είναι έτοιμη να τον υποδεχθεί; Το μόνο που τον κρατάει στην ζωή είναι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, με το οποίο η φύση φρόντισε να εφοδιάσει όλα ανεξαιρέτως τα έμβια πλάσματά της. Οι πιο ένδοξες στιγμές της ζωής μας, λέει ο Φλωμπέρ, δεν είναι οι λεγόμενες ημέρες της επιτυχίας μας, αλλά οι μέρες εκείνες, μάλλον, που, ύστερα από την απόρριψη και την απελπισία, αισθάνεσαι να μεγαλώνει μέσα σου η θέληση για ζωή με την υπόσχεση μαζί για μελλοντικά επιτεύγματα.
Την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε ο εντοπισμός ενός μυστηριώδους νέφους στον Άρη με τους επιστήμονες να προσπαθούν να βρουν στοιχεία για την ταυτότητά του.
Τα τελευταία χρόνια οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει και άλλα μυστηριώδη και εντυπωσιακά σε έκταση και χαρακτηριστικά νέφη στο ηλιακό μας σύστημα αλλά και έξω από τον γαλαξία μας. Ας δούμε ορισμένα από τα πιο ενδιαφέροντα κοσμικά νέφη.
Το νέφος του Τιτάνα
Το διαστημικό σκάφος Cassini που μελετά εδώ και μία δεκαετία το σύστημα του Κρόνου εντόπισε στον μεγαλύτερο και πιο ενεργό γεωλογικά δορυφόρο του, τον Τιτάνα, ένα μυστηριώδες νέφος. Το νέφος αυτό βρίσκεται στον Βόρειο Πόλο του Τιτάνα και, σύμφωνα με τη NASA, αποτελείται από πάγο μεθανίου.
Το ενδιαφέρον είναι ότι το νέφος έχει πολλές ομοιότητες με νέφη που σχηματίζονται πάνω στους πόλους της Γης, γεγονός το οποίο ενισχύει αυτό που υποστηρίζουν οι ειδικοί, ότι δηλαδή ο Τιτάνας προσομοιάζει γεωλογικά στις συνθήκες που υπήρχαν στη Γη όταν αυτή βρισκόταν στη βρεφική της ηλικία.
Ετσι η μελέτη του Τιτάνα προσφέρει από τη μια πλευρά σημαντικά στοιχεία για την εξέλιξη της Γης ενώ από την άλλη πλευρά επιτρέπει στους επιστήμονες να κάνουν προβλέψεις με αυξημένες πιθανότητες να αποδειχθούν σωστές για το μέλλον του Τιτάνα.
Το νέφος-καμικάζι Ενα μυστηριώδες νέφος βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τον γαλαξία μας
Ενα γιγάντιο νέφος βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τον γαλαξία μας. Η σύγκρουση αναμένεται να προκαλέσει τη γέννηση εκατοντάδων χιλιάδων νέων άστρων.
Το νέφος ανακαλύφθηκε πριν από 50 χρόνια από τη νεαρή τότε αμερικανίδα αστρονόμο Γκέιλ Σμιθ και πήρε το όνομά της. Το νέφος «Σμιθ» εντοπίστηκε από την αστρονόμο να κινείται σε απόσταση δεκάδων χιλιάδων ετών φωτός από τον γαλαξία μας.
Εκτοτε τα δεδομένα που είχαν συγκεντρώσει για το νέφος αυτό οι επιστήμονες δεν ήταν ικανά να αποκαλύψουν σημαντικά στοιχεία όπως η ταχύτητα, η κατεύθυνσή του κ.ά. Τώρα ομάδα ειδικών, χρησιμοποιώντας νέα ισχυρά τηλεσκόπια, εντόπισε το νέφος και την πορεία του.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα τηλεσκόπια VLA και GBT και εντόπισαν το νέφος σε απόσταση 8.000 ετών φωτός από τον Γαλαξία. Οπως διαπίστωσαν, το νέφος κινείται προς τον γαλαξία μας με ταχύτητα 255 χλμ./δευτ.
Οι υπολογισμοί που έκαναν δείχνουν ότι αν το νέφος συνεχίσει να κινείται έτσι θα πέσει πάνω στον Γαλαξία σε περίπου 30 εκατομμύρια έτη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η σύγκρουση αυτή θα δημιουργήσει μια νέα περιοχή στις παρυφές του γαλαξία μας στην οποία θα γεννιούνται με εξαιρετικά ταχύ ρυθμό νέα άστρα.
Με βάση προηγούμενες παρατηρήσεις η ποσότητα υδρογόνου που υπολογίζεται ότι περιέχει το νέφος Σμιθ οδηγεί τους ειδικούς στην εκτίμηση ότι η σύγκρουση μπορεί να οδηγήσει στη γέννηση 1 εκατομμυρίου άστρων σαν τον Ηλιο. Τέτοιου είδους συγκρούσεις οδηγούν παράλληλα και στη γέννηση μεγάλου αριθμού άστρων που θα έχουν μικρή διάρκεια ζωής και θα αυτοκαταστρέφονται σε εκρήξεις σουπερνόβα.
Το νέφος που «τυλίγει» γαλαξίες
Διεθνής ομάδα επιστημόνων, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο Ανδρέας Ζέζας, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, μελέτησε ένα γιγάντιο νέφος αερίων που βρίσκεται σε απόσταση 400 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra για να μελετήσουν το νέφος αερίων NGC 6240 που αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ενδιαφέροντα νέφη στο Σύμπαν.
Το νέφος αυτό έχει έκταση 300.000 έτη φωτός και μάζα που υπολογίζεται ότι είναι παρόμοια με εκείνη 10 δισ. άστρων σαν τον Ηλιο. Εκτός από το μέγεθός του, ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι εντός του NGC 6240 βρίσκονται δύο σπειροειδείς γαλαξίες με μέγεθος παρόμοιο με εκείνο του δικού μας γαλαξία.
Οι δύο γαλαξίες βρίσκονται μάλιστα σε διαδικασία σύγκρουσης από την οποία αναμένεται να προκύψει μια τεράστια μελανή οπή.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, από τις κοσμικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα κατά τη διαδικασία προσέγγισης των δύο γαλαξιών γεννιούνται συνεχώς νέα άστρα, ορισμένα από τα οποία ζουν πολύ γρήγορα και εξελίσσονται σε υπερκαινοφανείς αστέρες (σουπερνόβα). Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal».
Με την ισχυρότερη κάμερα του κόσμου εντοπίστηκαν ακόμη εννέα γαλαξίες να κινούνται σε τροχιά γύρω από τον δικό μας.
Χρησιμοποιώντας την ισχυρότερη κάμερα του κόσμου, αστρονόμοι του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ εντόπισαν ακόμα εννέα μικροσκοπικούς γαλαξίες να κινούνται σε τροχιά γύρω από τον δικό μας Γαλαξία. Η «αναπάντεχη» ανακάλυψη θα μπορούσε τώρα να βοηθήσει τους κοσμολόγους να ελέγξουν τα μοντέλα τους για τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη.
Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται τέτοια σώματα μετά την ανακάλυψη δεκάδων γαλαξιών νάνων το 2005 και το 2006 στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου, υπερηφανεύονται οι ερευνητές σε ανακοίνωσή τους.
Στον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου
Οι νέοι δορυφορικοί γαλαξίες ανακαλύφθηκαν στον ουρανό του νότιου ημισφαιρίου κοντά στο Μεγάλο και το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου, τους πλέον γνωστούς γαλαξίες νάνους που περιφέρονται γύρω από τον Μίλκι Γουέι.
Τα νέα σώματα αποτελούνται από μερικές χιλιάδες άστρα το καθένα, συγκριτικά με τα τουλάχιστον 100 δισ. άστρα του Γαλαξία. Είναι ένα δισεκατομμύριο φορές πιο αμυδρά και έχουν μάζα ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη. Το πλησιέστερο βρίσκεται σε απόσταση 95.000 ετών φωτός, ενώ το πιο απομακρυσμένο απέχει πάνω από ένα εκατομμύριο έτη φωτός, αναφέρουν οι ερευνητές στο The Astrophysical Journal.
Τρία από τα εννέα σώματα είναι σίγουρα γαλαξίες νάνοι, ενώ τα υπόλοιπα έξι υπάρχει περίπτωση να είναι σφαιρωτά σμήνη, μικρές αλλά πυκνές ομάδες άστρων με σφαιρικό σχήμα.
«Η ανακάλυψη τόσων δορυφόρων σε μια τόσο μικρή περιοχή του ουρανού ήταν τελείως αναπάντεχη» σχολιάζει ο Σέργκεϊ Καπόσοφ του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. «Δεν πίστευα στα μάτια μου» λέει.
Γνωρίζουμε πολύ λίγους δορυφορικούς γαλαξίες
Στην πραγματικότητα, πάντως, οι δορυφορικοί γαλαξίες που γνωρίζουμε πρέπει να είναι πολύ λιγότεροι από όσους υπάρχουν εκεί έξω -τα μοντέλα της σύγχρονης Κοσμολογίας προβλέπουν την ύπαρξη εκατοντάδων τέτοιων σωμάτων γύρω από τον Γαλαξία, ωστόσο το μικρό μέγεθος και η αμυδρότητά τους καθιστούν δύσκολο τον εντοπισμό τους.
Ο εντοπισμός τους όμως έχει μεγάλη σημασία για την επιβεβαίωση των κοσμολογικών προβλέψεων σχετικά με τη λεγόμενη σκοτεινή ύλη, ένα αόρατο υλικό άγνωστης σύστασης, το οποίο υπάρχει στο Σύμπαν σε τουλάχιστον πενταπλάσιες ποσότητες σε σχέση με την κανονική ύλη που βλέπουμε.
Η σκοτεινή ύλη έγινε αντιληπτή λόγω της βαρυτικής επίδρασής της στην κανονική ύλη. Μάλιστα η βαρύτητα της σκοτεινής ύλης θεωρείται πλέον η κύρια δύναμη που συγκρατεί τους γαλαξίες και τους εμποδίζει να διαλυθούν.
Αποτελούνται κατά 99% από σκοτεινή ύλη
Η συμπεριφορά των νέων γαλαξιών νάνων υποδεικνύει ότι τα σώματα αυτά αποτελούνται έως και κατά 99% από σκοτεινή ύλη -κάτι που σημαίνει ότι τα άστρα τους αντιστοιχούν σε ένα πολύ μικρό μέρος της συνολικής μάζας τους.
Η χαρτογράφηση της σκοτεινής ύλης στην περιοχή του Γαλαξία είναι απαραίτητη για την επιβεβαίωση των μοντέλων της σκοτεινής ύλης. «Οι γαλαξίες νάνοι είναι το τελικό σύνορο για τον έλεγχο των θεωριών μας σχετικά με τη σκοτεινή ύλη» λέει ο Βασίλι Μπελοκούροφ, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Πρέπει να τους βρούμε για να διαπιστώσουμε αν η εικόνα που έχουμε για το Σύμπαν ευσταθεί» επισημαίνει.
Με την ισχυρότερη ψηφιακή κάμερα του κόσμου
Η ανακάλυψη βασίστηκε σε παρατηρήσεις με την ψηφιακή κάμερα DECcam, την ισχυρότερη του κόσμου με ανάλυση 560 Megapixel. Βρίσκεται εγκατεστημένη στο αμερικανικό τηλεσκόπιο Blanco, διαμέτρου 4 μέτρων, το οποίο λειτουργεί ψηλά στις χιλιανές Άνδεις.
Κύρια αποστολή του τηλεσκοπίου δεν είναι η μελέτη της σκοτεινής ύλης αλλά της ακόμα πιο μυστηριώδους σκοτεινής ενέργειας, μιας δύναμης που δρα αντίθετα από τη βαρύτητα και προκαλεί την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος.
Ο κβαντικός υπολογιστής αναμένεται να φέρει επανάσταση… στα πάντα, αλλάζοντας το πρόσωπο της τεχνολογίας και της επιστήμης.
Ωστόσο, πριν εμφανιστεί ένας «πλήρης» κβαντικός υπολογιστής, θα πρέπει να δημιουργηθούν κυκλώματα τα οποία θα είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν τις εντυπωσιακές υπολογιστικές δυνατότητες που συνεπάγεται το qubit (κβαντικό bit), ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του λάθους που προκαλείται από περιβαλλοντικές συνθήκες.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του PhysOrg, ερευνητές στο εργαστήριο του καθηγητή Τζον Μαρτίνι (UC Santa Barbara), ανέπτυξαν κβαντικά κυκλώματα που μπορούν να αυτοελέγχονται για λάθη και να τα διορθώνουν, διατηρώντας την κατάσταση του qubit και παρέχοντας στο σύστημα την επιθυμητή σταθερότητα/ αξιοπιστία, η οποία απαιτείται για τη δημιουργία ολοκληρωμένων κβαντικών υπολογιστών.
«Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στους κβαντικούς υπολογιστές είναι το ότι τα qubits είναι εγγενώς προβληματικά» αναφέρει ο Τζούλιαν Κέλι, ένας εκ των ερευνητών/ συντάκτης σχετικού paper που δημοσιεύθηκε στο Nature. «Οπότε εάν αποθηκεύσεις κάποιες πληροφορίες σε αυτά, θα τις ξεχάσουν».
Σημειώνεται ότι το πλεονέκτημα των qubits σε σχέση με τα bits των συμβατικών υπολογιστών είναι το ότι τα qubits μπορούν να είναι σε διαφορετικές καταστάσεις ταυτόχρονα αντί για «ναι/ όχι» (στα bits). Ωστόσο αυτό το χαρακτηριστικό (superpositioning) τα καθιστά ευμετάβλητα, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται σε ασταθή περιβάλλοντα.
Η μέθοδος αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού έγκειται στη δημιουργία ενός «σχεδίου» στο πλαίσιο του οποίου πολλαπλά qubits συνεργάζονται για τη διατήρηση πληροφοριών- δηλαδή την αποθήκευση πληροφορίας σε πολλά qubits. «Και η ιδέα είναι να φτιάξουμε αυτό το σύστημα των εννιά qubits, που μπορούν στη συνέχεια να ψάξουν για λάθη» προσθέτει ο Κέλι.
Τα qubits στο δίκτυο είναι υπεύθυνα για τη διασφάλιση των πληροφοριών που βρίσκονται στους «γείτονές τους», σε ένα επαναλαμβανόμενο σύστημα εντοπισμού και διόρθωσης λαθών.
«Για πρώτη φορά κατασκευάζεται μια κβαντική συσκευή που είναι σε θέση να διορθώνει τα ίδια της τα λάθη» επισημαίνει ο Όστιν Φάουλερ, ένας άλλος εκ των ερευνητών. «Κλειδί» στη διαδικασία είναι το αποκαλούμενο «surface code» του Φάουλερ, που χρησιμοποιεί την «ισοτιμία πληροφορίας» (parity information – τη μέτρηση αλλαγών από τα αρχικά δεδομέναν εν αντιθέσει με την αναπαραγωγή πανομοιότυπων πληροφοριών που αποτελεί τμήμα της διαδικασίας εντοπισμού λαθών στους συμβατικούς υπολογιστές).
Επιστήμονες από το Κολούμπια και το Χάρβαρντ επιστρατεύουν τη νανοτεχνολογία Νανοσωματίδια που δρουν ως μίνι drones- συσκευές αυτοκαθοδηγούμενες – θα κυκλοφορούν μέσα στις αρτηρίες και θα τις προστατεύουν από τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας, λόγω υψηλής χοληστερίνης.
Για τους Αμερικανούς επιστήμονες , αυτή είναι η νέα πειραματική λύση που μπορεί να αποτελέσει μία εναλλακτική θεραπεία για την αθηροσκλήρωση στο μέλλον προλαμβάνοντας τις θρομβώσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε έμφραγμα ή εγκεφαλικό.
Τα φαρμακευτικά νανοσωματίδια είναι χίλιες φορές μικρότερα από την άκρη μιας ανθρώπινης τρίχας, σχολιάζουν οι επιστήμονες και προσθέτουν πως, μέχρι στιγμής, η πολλά υποσχόμενη θεραπεία έχει δοκιμαστεί με επιτυχία σε ποντίκια στο εργαστήριο, ενώ παρόμοια νανοσωματίδια ήδη δοκιμάζονται σε ανθρώπους που βρίσκονται σε τελικό στάδιο καρκίνου.
Όπως υποστηρίζει η βρετανική εφημερίδα «Telegraph», ερευνητές των πανεπιστημίων Κολούμπια και Χάρβαρντ, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή βιοτεχνολογίας Ομίντ Φαροκζάντ, εμφανίστηκαν αισιόδοξοι ότι η νέα μέθοδος μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της χρόνιας φλεγμονής των αρτηριών και στη σταθεροποίηση των -δυνητικά επικίνδυνων- αθηρωματικών πλακών.
Οι πλάκες σχηματίζονται από την αποθήκευση λίπους -κυρίως της «κακής» χοληστερίνης – και άλλων ουσιών, που προκαλούν χρόνια φλεγμονή. Τα σημεία αυτά των αρτηριών, όπου αναπτύσσεται φλεγμονή, είναι τα πιο επικίνδυνα για να υπάρξει ξαφνική αποκόλληση τμήματος του θρόμβου και έτσι να προκληθεί έμφραγμα.
Οι επιστήμονες επιστράτευσαν τη νανοτεχνολογία για τους ακόλουθους λόγους: Η αθηροσκλήρωση είναι μια χρόνια πάθηση και ο ασθενής πρέπει να παίρνει φάρμακα για πολλά χρόνια.
Όμως τα σημερινά αντιφλεγμονώδη φάρμακα δεν στοχεύουν στην πλάκα που δημιουργείται αλλά διαχέονται σε όλο το σώμα, με συνέπεια να εμποδίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμά σωστά άλλες λοιμώξεις.
Αντιθέτως, τα νανοσωματίδια, φτιαγμένα από βιοδιασπώμενα πολυμερή, μεταφέρουν αντιφλεγμονώδη φάρμακα και τα απελευθερώνουν στοχευμένα σε εκείνα ακριβώς τα σημεία των αρτηριών όπου έχει δημιουργηθεί πλάκα στο εσωτερικό τους.
Περίπου το 70% των νανοσωματιδίων καταλήγουν εκεί που πρέπει, δηλαδή , μέσα στις πλάκες των αρτηριών, όπου αργά απελευθερώνουν το θεραπευτικό μόριό τους.
Αναζητώντας τον ορισμό της έννοιας πολίτευμα ο Αριστοτέλης δε φαίνεται να έχει την παραμικρή αμφιβολία: «Βασικά, το πολίτευμα μιας πόλης ορίζεται ως σύστημα με το οποίο μια πόλη οργανώνει και τις άλλες εξουσίες και μάλιστα την ανώτατη εξουσία. Διότι παντού, σε κάθε πόλη το σύστημα εξουσίας είναι κυρίαρχο στοιχείο της και η πολιτεία είναι σύστημα εξουσίας (πολίτευμα)». Από τη στιγμή που η πολιτεία ορίζεται ως σύστημα εξουσίας δε μένει παρά να διαπιστώσουμε ότι «πολιτεία και πολίτευμα είναι ταυτόσημοι όροι». Και βέβαια δε χρειάζονται ιδιαίτερες επεξηγήσεις «ότι στα δημοκρατικά πολιτεύματα φορέας κυρίαρχης εξουσίας είναι ο δήμος, αντίθετα στα ολιγαρχικά οι λίγοι». Συμπληρώνοντας τα μοναρχικά πολιτεύματα, όπου την εξουσία την ασκεί ένας, καθίσταται σαφές το αριθμητικό κριτήριο διαχωρισμού των πολιτευμάτων, το οποίο βέβαια σχετίζεται με τον αριθμό των ανθρώπων που ασκούν την εξουσία. Στα δημοκρατικά πολιτεύματα είναι οι πολλοί, στα ολιγαρχικά οι λίγοι και στα μοναρχικά ο ένας.
Ο αυστηρός καθορισμός της ποιότητας ενός πολιτεύματος ως υπηρεσία του κοινού συμφέροντος δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης σχετικά με το ρόλο της εξουσίας, που οφείλει να προστατεύει τα συμφέροντα της πόλης.
Όμως η ποιότητα των πολιτευμάτων δεν μπορεί παρά να καθοριστεί απ’ αυτό που ονομάζουμε ποιοτικό κριτήριο δηλαδή από τον στόχο που θέτουν αυτοί που ασκούν την εξουσία: «Γίνεται, λοιπόν, σαφές ότι όσα πολιτεύματα αποβλέπουν στο κοινό συμφέρον, είναι “ορθά” σύμφωνα με την ακριβή έννοια του δικαίου. Αντίθετα όσα πολιτεύματα υπηρετούν το ατομικό μόνο συμφέρον των αρχόντων, είναι όλα ανεπαρκή και παρεκβάσεις των ορθών πολιτευμάτων, γιατί είναι δεσποτικά πολιτεύματα». Ο αυστηρός καθορισμός της ποιότητας ενός πολιτεύματος ως υπηρεσία του κοινού συμφέροντος δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης σχετικά με το ρόλο της εξουσίας, που οφείλει να προστατεύει τα συμφέροντα της πόλης (εμείς θα λέγαμε του κράτους) στο σύνολό της, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες όλων των κοινωνικών ομάδων. Ο Αριστοτέλης, εξετάζοντας το ζήτημα καθαρά θεωρητικά, αποδέχεται όλους τους τύπους των πολιτευμάτων, αρκεί να διασφαλιστεί ότι πράγματι πληρούν του ποιοτικό κριτήριο: «Έτσι συνηθίζουμε να ονομάζουμε βασιλεία εκείνη τη μοναρχία που αποβλέπει στο κοινό συμφέρον. Ονομάζουμε αριστοκρατία την άσκηση της εξουσίας από λίγους, περισσότερους όμως από έναν (ή γιατί κυβερνούν άριστοι ή γιατί κυβερνούν αποβλέποντας στο άριστο για την πόλη και για όσους την συναποτελούν). Τέλος, όταν το πλήθος ασκεί την εξουσία με σκοπό το κοινό συμφέρον, το πολίτευμα αποκαλείται πολιτεία» (πρόκειται για σχήμα κατ’ εξοχήν), «με τον κοινό δηλαδή όρο όλων των πολιτειών / πολιτευμάτων». Για την καλύτερη κατανόηση του όρου “πολιτεία”: «Πρόκειται για το “ιδανικό” πολίτευμα προφανώς, όπως το σκέφτεται ο Αριστοτέλης στο διάστημα που γράφει το βιβλίο αυτό των Πολιτικών. Τα κύρια γνωρίσματά του είναι ότι το “κύριον της πόλεως” είναι οι πολλοί, αποβλέπει στο καλό όλων και οικονομικοκοινωνικά βρίσκεται στο μέσον».
Το κατά πόσο είναι δυνατό να παραμείνει αδιάφθορος ο ένας (ή οι λίγοι) που ασκεί (ή ασκούν) την εξουσία και να υπηρετεί σταθερά το κοινό συμφέρον (χωρίς να παρασύρεται από το δικό του), είναι μια πρακτική σκέψη που αντίκειται στην καθαρά θεωρητική προσέγγιση (σ’ αυτό το σημείο) του Αριστοτέλη. Εξάλλου, αμέσως μετά, καταδεικνύει ότι όχι μόνο ο ένας ή οι λίγοι, αλλά ακόμη και οι πολλοί είναι σε θέση να παρεκτραπούν διαμορφώνοντας τα πολιτεύματα που ονομάζει παρεκβάσεις: «Παρεκβάσεις των προαναφερθέντων πολιτευμάτων είναι: η τυραννίδα παρέκβαση της βασιλείας, η ολιγαρχία της αριστοκρατίας και η δημοκρατία της πολιτείας. Ειδικότερα, η τυραννίδα είναι μοναρχία προς το συμφέρον του μονάρχη, η ολιγαρχία προς το συμφέρον των εύπορων και η δημοκρατία προς το συμφέρον των άπορων. Κανένα πολίτευμα από αυτά δεν αποβλέπει στην κοινή ωφέλεια». Κι αν η κατάταξη της δημοκρατίας στα στρεβλά πολιτεύματα δεν προξενεί μεγάλη εντύπωση, δεδομένης της απογοήτευσης από την αθηναϊκή πραγματικότητα και της αντιπρότασης του πολιτεύματος της “πολιτείας” που θέλει τη συμμετοχή των πολλών σε μια ιδανική πολιτειακή συνδιαμόρφωση, είναι αδύνατο να περάσει απαρατήρητη η δυσφορία προς την εξυπηρέτηση του συμφέροντος των απόρων, δηλαδή των φτωχών, σα να μην πρέπει μια κοινωνία να μεριμνήσει για τους φτωχούς ή σα να είναι παράλογο οι φτωχοί να διεκδικήσουν πολιτικό ανάστημα προκειμένου να υπερασπίσουν τους εαυτούς τους.
Κι εδώ ακριβώς είναι η προβληματική που θίγει ο Αριστοτέλης και που αφορά το τρίτο κριτήριο του διαχωρισμού των πολιτευμάτων, το ταξικό, που βεβαίως είναι και το καθοριστικότερο: «Η τυραννία, όπως ήδη είπαμε, είναι μοναρχία η οποία κυβερνά την πολιτική κοινωνία με δεσποτικό τρόπο. Η ολιγαρχία είναι το πολίτευμα στο οποίο κυβερνούν οι πλούσιοι. Η δημοκρατία αντίθετα είναι το πολίτευμα στο οποίο κυβερνούν όχι οι πλούσιοι αλλά οι άποροι». Με δυο λόγια τα πολιτεύματα δεν είναι τίποτε άλλο από την πιο ξεκάθαρη μορφή της ταξικής πάλης, που δεν έχει άλλη επιλογή απ’ το να σχηματοποιηθεί μέσα από τη διεκδίκηση της εξουσίας. Για να το πούμε αλλιώς, το αριθμητικό κριτήριο, που προτάθηκε αρχικά για το διαχωρισμό των πολιτευμάτων (αν δηλαδή κυβερνά ένας ή λίγοι ή πολλοί) κρίνεται απολύτως ανεπαρκές, αφού στο βάθος το μέγεθος δεν είναι αριθμητικό αλλά καθαρά οικονομικό: «Δηλαδή: αν οι περισσότεροι πολίτες, όντας εύποροι, ασκούν την εξουσία στην πόλη, το πολίτευμα είναι δημοκρατία, με την υπόθεση πάντοτε ότι το κυρίαρχο σώμα εξουσίας στη δημοκρατία είναι το πλήθος. Με την ίδια σκέψη πάλι, αν συνέβαινε κάπου οι άποροι να είναι λιγότεροι από τους εύπορους, κυρίαρχοι όμως πολιτικά, επειδή είναι ισχυρότεροι, λένε ότι το πολίτευμα είναι ολιγαρχία, με δεδομένο ότι πρόκειται για ολιγαρχία εκεί όπου οι λίγοι αποτελούν το κυρίαρχο σώμα εξουσίας. Αυτές οι περιπτώσεις είναι αρκετές για να δείξουν ότι δε δόθηκαν σωστά οι ορισμοί για τα πολιτεύματα».
Γιατί η κοινωνία δε συγκροτήθηκε για χάρη των περιουσιών, αλλά για χάρη της συνύπαρξης που επιβάλλεται από την ίδια τη φύση του ανθρώπου
Τελικά, δεν υπάρχει άλλος διαχωρισμός από την κοινωνική – ταξική διαστρωμάτωση των πολιτών. Οι πλούσιοι θέλουν την ολιγαρχία για να ελέγχουν την εξουσία και να διαιωνίζουν τον πλούτο τους. Οι φτωχοί θέλουν τη δημοκρατία για να περιορίσουν τη δύναμη των πλουσίων. Η επιλογή του πολιτεύματος δεν είναι παρά η έκφραση της ταξικής συνείδησης του καθενός. Ο φτωχός που θέλει την ολιγαρχία είναι αυτός που αγνοεί την ταξική του θέση: «Όμως το στοιχείο που ουσιαστικά διαφοροποιεί τη δημοκρατία από την ολιγαρχία είναι η φτώχεια και ο πλούτος. Έτσι υποχρεωτικά, όπου η εξουσία ασκείται με βάση τον πλούτο, είτε λίγοι είτε πολλοί βρίσκονται στην εξουσία, το πολίτευμα αυτό είναι ολιγαρχία. Αντίθετα, όπου οι άποροι έχουν την εξουσία, το πολίτευμα αυτό είναι δημοκρατία. Συμβαίνει όμως, ως γνωστόν, οι εύποροι να είναι λίγοι και οι άποροι πολλοί. Έτσι λίγοι ευπορούν, όλοι όμως μετέχουν στην ελευθερία. Για τις αιτίες αυτές, τον πλούτο δηλαδή και την ελευθερία, διεξάγουν αγώνα για την εξουσία και οι δύο τάξεις». Το ζήτημα της πάλης των τάξεων θα το καταστήσει απολύτως σαφές ο Μαρξ πολλούς αιώνες αργότερα.
Ο Αριστοτέλης όμως θα διεισδύσει τόσο βαθειά που θα καταδείξει ότι ακόμη και βασικές πολιτικές έννοιες όπως η ισότητα, η δικαιοσύνη ή η πολιτική αρετή θα διαμορφωθούν, ως αντίληψη, με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα πάντα με τον ταξικό διαχωρισμό. Γιατί άλλο η ισότητα για το φτωχό κι άλλο για τον πλούσιο: «Για παράδειγμα υπάρχει η άποψη ότι το δίκαιο είναι ισότητα, και πράγματι είναι, όχι όμως για όλους αλλά για τους ίσους. Και η ανισότητα εκλαμβάνεται ως δίκαιο, και όντως είναι, όχι όμως για όλους αλλά για τους ανώτερους. Οι άνθρωποι γενικά αφαιρούν αυτό, το “για ποιους”, με αποτέλεσμα να συνάγουν λανθασμένα συμπεράσματα. Αυτό συμβαίνει, γιατί διατυπώνουν κρίσεις για τον εαυτό τους. Αλλά σχεδόν οι πιο πολλοί άνθρωποι δεν κρίνουν σωστά, όταν είναι να αποφασίσουν για τις δικές τους υποθέσεις οι άνθρωποι γενικά συμφωνούν στο ζήτημα της ισότητας για τα πράγματα, αμφισβητούν όμως την ισότητα σε σχέση με τα πρόσωπα, κυρίως για τον προαναφερθέντα λόγο. Για το λόγο δηλαδή ότι κρίνουν κακώς όσα τους αφορούν και νομίζουν ότι επικαλούνται το δίκαιο με την αυστηρή έννοια του όρου, όταν επικαλούνται απλώς για κάποιο δίκαιο. Με άλλα λόγια, αν οι μεν είναι ανώτεροι σε κάτι, στην περιουσία για παράδειγμα, έχουν την ιδέα ότι είναι απολύτως ανώτεροι. Αντίθετα, αν οι άλλοι είναι ίσοι σε κάτι, στην ελευθερία ας πούμε, πιστεύουν ότι είναι εντελώς ίσοι σε όλα». Όμως, ο τρόπος αντίληψης των εννοιών αυτών δεν είναι παρά η ηθική διαμόρφωση του καθενός. Από αυτή την άποψη βρισκόμαστε μπροστά στο πιο αγεφύρωτο χάσμα. Γιατί η απόσταση δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και ηθική, σηματοδοτώντας και τον ιδεολογικό διαχωρισμό των στρατοπέδων. Ή, αν πρόκειται να το θέσουμε αλλιώς, η οικονομική διαστρωμάτωση θα ήταν αδύνατο να μην πάρει περαιτέρω διαστάσεις. Υπό αυτή την έννοια οι όροι ηθική, δικαιοσύνη, ισότητα κλπ, δεν θα μπορούσαν να μην καθρεφτίζουν το οικονομικό μέγεθος που κρύβεται πίσω τους.
Όμως ο Αριστοτέλης δεν τάχθηκε ανοιχτά με το μέρος των φτωχών. Φανατικός υποστηρικτής της μεσότητας και της αξιοκρατίας δε θα μπορούσε παρά να αποδεχτεί ότι κάποιος δικαιούται να έχει περισσότερα, εφόσον βέβαια τα αξίζει. Γιατί η αξιοκρατία δεν αφορά μόνο τις τιμές ή τα αξιώματα αλλά και την περιουσία. Όπως τον καλύτερο αυλό θα τον δώσουμε στον πιο χαρισματικό αυλητή, έτσι και τα καλύτερα χωράφια στον αντίστοιχο καλλιεργητή. Υπό αυτή την έννοια οι περιουσιακές διαφοροποιήσεις δεν βρίσκουν αντίθετο τον Αριστοτέλη (με την προϋπόθεση φυσικά ότι δεν διαμορφώνονται με ανήθικα μέσα). Και βέβαια, τίθεται ξεκάθαρα υπέρ της ιδιοκτησίας θεωρώντας ότι μόνο αν κάτι αποτελεί προσωπικό περιουσιακό στοιχείο θα τύχει και της πρέπουσας φροντίδας, ενώ αυτά που ανήκουν σε όλους (κατά τον Αριστοτέλη πάντα) μοιραία παραμελούνται. Ωστόσο, ο πιο καθοριστικός παράγοντας όλων είναι πάντα η μεσότητα, όπως καθορίζεται από τη λογική. Με δυο λόγια η περιουσία πρέπει να υπάρχει, και είναι σωστό να διαφοροποιείται, όμως μέσα σε κάποια όρια. Ο Αριστοτέλης έχει ήδη καταδικάσει τον άμετρο πλουτισμό της καπηλικής που μετατρέπει το χρήμα σε αυτοσκοπό. (Η κοινωνική διαστρωμάτωση που προτάσσει ο Αριστοτέλης δεν έχει καμία σχέση με τις σύγχρονες οικονομικές ανισότητες του υπέρμετρου πλούτου από τη μια και των ανθρώπων που ψάχνουν στα σκουπίδια από την άλλη). Εξάλλου, και τα έντονα οικονομικά άκρα που δημιουργήθηκαν στην Αθήνα, όταν Αθηναίοι πολίτες γίνονταν δούλοι σε άλλους Αθηναίους (ιδιοκτήτες γης) λόγω αδυναμίας αποπληρωμής χρεών (μιλάμε για την έκρυθμη κατάσταση που προσπάθησε να διαχειριστεί ο Σόλωνας), ο Αριστοτέλης τα καταδίκασε ονομάζοντας το πολίτευμα ακραία ολιγαρχία. Με άλλα λόγια οι πλούσιοι πρέπει να είναι μέσα σε ένα όριο πλούσιοι και οι φτωχοί μέσα σε ένα όριο φτωχοί. (Ο Αριστοτέλης τάσσεται ανοιχτά υπέρ της ύπαρξης της μεσαίας τάξης, όπως άλλωστε αρμόζει και στις γενικότερες περί μεσότητας αντιλήψεις του). Η απόλυτη ανέχεια το μόνο που μπορεί να φέρει είναι επαναστάσεις, δηλαδή αιματοχυσίες, που για τον Αριστοτέλη είναι η πιο ξεκάθαρη απόδειξη της αποτυχίας του πολιτεύματος. Με δεδομένα λοιπόν αυτά τα όρια δεν παίρνει το μέρος των φτωχών. Γι’ αυτό και η εκ πρώτης όψεως ακατανόητη τοποθέτηση: «η δημοκρατία» (αποβλέπει) «προς το συμφέρον των απόρων δεν αποβλέπει στην κοινή ωφέλεια». Γι’ αυτό και υποστηρίζει ότι οι φτωχοί και οι πλούσιοι πρέπει να συνυπάρξουν χωρίς να καταπιέζει ο ένας τον άλλο. Γιατί από τη μια αποκλείει τα οικονομικά άκρα που οδηγούν στην εξαθλίωση και από την άλλη τοποθετεί και το μέγεθος της περιουσίας ως στοιχείο αξιοκρατίας.
Και βέβαια το ότι δεν υποστηρίζει τους φτωχούς δε σημαίνει ότι υποστηρίζει τους πλούσιους. Γιατί η κοινωνία δε συγκροτήθηκε για χάρη των περιουσιών, αλλά για χάρη της συνύπαρξης που επιβάλλεται από την ίδια τη φύση του ανθρώπου: «Γιατί, αν συνέστησαν κοινωνία και αποφάσισαν τη συμβίωση χάρη των περιουσιών, τότε μετέχουν στην πόλη ανάλογα με την περιουσία τους και επομένως θα φαινόταν ισχυρή η ολιγαρχική άποψη για το δίκαιο (γιατί δεν είναι δίκαιο να μετέχει εξίσου σε ένα κεφάλαιο εκατό μνων αυτός που κατέβαλε μία μνα και ο άλλος που κατέβαλε το υπόλοιπο ποσό, ούτε στο αρχικό κεφάλαιο ούτε σε αυτό που διαμορφώνεται στη συνέχεια)». Αυτή ακριβώς είναι η αντίληψη της κοινωνίας που λειτουργεί ως εταιρεία μετατρέποντας τον προσωπικό πλουτισμό σε ιδανικό, πράγμα που κατά τον Αριστοτέλη δεν πρέπει να συμβαίνει αποδεικνύοντας ότι η ολιγαρχική άποψη δεν είναι ισχυρή. Η πόλη δε συγκροτήθηκε ούτε για λόγους επιβίωσης ούτε για λόγους συμμαχιών ούτε ως καρπός της συγκατοίκησης σ’ έναν τόπο: «Αντίθετα πόλη είναι οι σχέσεις συνύπαρξης των οικογενειών και των γενών με σκοπό το ευ ζην, προκειμένου να επιτευχθεί τέλεια και αυτάρκης ζωή. Αυτό όμως δεν είναι εφικτό, αν οι πολίτες δεν κατοικούν στον ίδιο τόπο και δε συνάπτουν γάμους μεταξύ τους. Κάτι τέτοιο όμως είναι έργο φιλίας, γιατί φιλία είναι η συμβίωση ως ελεύθερη επιλογή. Αυτό, κατά τη γνώμη μας, σημαίνει να ζει κανείς με ευδαιμονία και αξιοπρέπεια. Άρα οφείλουμε να δεχτούμε ότι η πολιτική κοινωνία αποβλέπει στις ηθικά ενάρετες ενέργειες των πολιτών και όχι απλώς στη συμβίωσή τους. Για το λόγο αυτό όσοι έχουν τη μεγαλύτερη συμβολή σε μια τέτοια κοινωνία, αυτοί έχουν και περισσότερα δικαιώματα στην πόλη παρά οι ίσοι ως προς την ελευθερία και την καταγωγή ή οι ανώτεροί τους, ως προς την πολιτική αρετή όμως άνισοι, ή οι ανώτεροί τους στον πλούτο, κατώτεροι όμως στην πολιτική αρετή». Κι εδώ βλέπουμε για άλλη μια φορά την αριστοτελική εκδοχή του άριστου πολίτη, που δεν έχει καμία σχέση ούτε με τον πλούτο ούτε με την καταγωγή. Κι αυτός είναι και ο λόγος που ο Αριστοτέλης δε θα υποστηρίξει ούτε τους πλούσιους ούτε τους φτωχούς, αφού η ουσία δε βρίσκεται εκεί, αλλά στην πολιτική αρετή που διέπει τους άριστους (με την αριστοτελική έννοια): «Φαίνεται καθαρά, λοιπόν, από την έκθεση αυτή ότι όσοι διαφωνούν» (δηλαδή οι οπαδοί της ολιγαρχίας και της δημοκρατίας) «για τα πολιτεύματα εξετάζουν αποσπασματικά την έννοια του δικαίου».
Η ολιγαρχική αντίληψη, όπως διατυπώνεται από τον Αριστοτέλη, που θέλει την κοινωνία ως εταιρεία πολυμετοχικού κεφαλαίου, όπου ο καθένας αξίζει αποκλειστικά το ποσό που καταθέτει (αυτό ακριβώς σημαίνει η συρρίκνωση της κοινωνικής πολιτικής, των παροχών, της δωρεάν παιδείας, υγείας κλπ), είναι η πιο ακραία έκφανση του σύγχρονου νεοφιλελευθερισμού, που δεν μπορεί παρά να ταυτιστεί με τα συμφέροντα των πλουσίων. Υπό αυτές τις συνθήκες το ερώτημα γεννιέται αναπόφευκτα: Τα σύγχρονα πολιτεύματα πρέπει να τα κατατάξουμε στις δημοκρατίες ή στις ολιγαρχίες; Το σίγουρο είναι ότι η σωστή ολιγαρχία είναι αυτή που και τα οικονομικά συμφέροντα θα υπηρετήσει και ο λαός δε θα ξεσηκωθεί. Κι αυτό το τελευταίο προϋποθέτει τη συμμετοχή του στη διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού. Αρκεί να είναι ελεγχόμενη. Η κατευθυνόμενη πληροφόρηση, η τρομοκρατία, η πολιτική διαφθορά και οι σχέσεις εξάρτησης που επιφέρει, η ατροφία των θεσμών και η χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών από επιχειρηματικούς κύκλους που ταυτόχρονα μπορεί να ελέγχουν κανάλια, κατασκευαστικές εταιρείες κλπ δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια λάθους. Η σύγχρονη ολιγαρχία έχει και την πίτα και το σκύλο. Όμως αυτό κάθε άλλο παρά εξυπηρετεί το κοινό συμφέρον. Ο Αριστοτέλης γράφει: «ή αυτοί που δεν μετέχουν στη ζωή της πόλεως δεν είναι πολίτες, ή είναι πολίτες και έχουν δικαίωμα στο κοινό συμφέρον». Η σύγχρονη ολιγαρχία βρίσκει πιο βολικό να είναι πολίτες (κάθονται ήσυχα) αλλά να μην έχουν δικαίωμα στο κοινό συμφέρον. Δηλαδή να είναι κατ’ επίφαση πολίτες. Γιατί αυτός που δεν έχει δικαίωμα στο κοινό συμφέρον δεν είναι πολίτης.
Όσο για τους ανθρώπους που διαχειρίζονται την εξουσία ο Αριστοτέλης είναι απολύτως σαφής: «Στα παλαιότερα χρόνια» (προφανώς αναφέρεται στις πρώτες κοινωνίες) «ζητούσαν, σύμφωνα με τις υπαγορεύσεις της φύσης, να αναλαμβάνουν εκ περιτροπής τα δημόσια λειτουργήματα, με την απαίτηση κάθε πολίτης να αποτελεί αντικείμενο φροντίδας για τον άρχοντα, όπως ακριβώς και ο ίδιος, όταν ήταν άρχοντας, φρόντιζε για εκείνον. Σήμερα όμως, επειδή η διαχείριση των κοινών και η άσκηση δημόσιου αξιώματος παρέχουν ωφέλειες, οι πολίτες θέλουν να κυβερνούν συνεχώς, σα να συνέβαινε οι άρχοντες να υγιαίνουν διαρκώς, αν και ρέπουν σε ασθένειες. Διότι σε τέτοια περίπτωση εξ’ ίσου θα επιδίωκαν και οι ασθενείς τα αξιώματα». Κι αυτές ακριβώς είναι οι συνθήκες που διαμορφώνουν την ωφελιμιστική εκδοχή της εξουσίας. Το πλέγμα διαμορφώνεται αμέσως. Τα συμφέροντα διαπλέκονται μέχρι να επικρατήσει ο ισχυρός. Από αυτή την άποψη η αριστοτελική εκδοχή της πολιτικής αρετής και της κοινής ωφέλειας και του άριστου που υπερέχει σε ηθικό επίπεδο είναι σκέτος ρομαντισμός. Κι ως γνωστό, η πολιτική κατευθύνεται από τα χέρια των «ρεαλιστών».
106. ΖΕΥΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΩΝ [106.1] Ζεὺς καὶ Ἀπόλλων περὶ τοξικῆς ἤριζον. τοῦ δὲ Ἀπόλλωνος ἐντείναντος τὸ τόξον καὶ τὸ βέλος ἀφέντος Ζεὺς τοσοῦτον διέβη, ὅσον Ἀπόλλων ἐτόξευσεν.
