Τετάρτη 27 Ιουλίου 2016

ΑΡΧΑΪΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΠΙΝΔΑΡΟΣ - •Πυθιονίκαις IV - Ἀρκεσιλάῳ Κυρηναίῳ ἅρματι (4.139-4.161)

ἐντὶ μὲν θνατῶν φρένες ὠκύτεραι [στρ. ζ]
140 κέρδος αἰνῆσαι πρὸ δίκας δόλιον τρα-
χεῖαν ἑρπόντων πρὸς ἔπιβδαν ὅμως
ἀλλ᾽ ἐμὲ χρὴ καὶ σὲ θεμισσαμένους ὀρ-
γὰς ὑφαίνειν λοιπὸν ὄλβον.
εἰδότι τοι ἐρέω· μία βοῦς Κρηθεῖ τε μάτηρ
καὶ θρασυμήδεϊ Σαλμωνεῖ· τρίταισιν δ᾽ ἐν γοναῖς
ἄμμες αὖ κείνων φυτευθέν-
τες σθένος ἀελίου χρύσεον
145 λεύσσομεν. Μοῖραι δ᾽ ἀφίσταιντ᾽, εἴ τις ἔχθρα πέλει
ὁμογόνοις αἰδῶ καλύψαι.

οὐ πρέπει νῷν χαλκοτόροις ξίφεσιν [αντ. ζ]
οὐδ᾽ ἀκόντεσσιν μεγάλαν προγόνων τι-
μὰν δάσασθαι. μῆλά τε γάρ τοι ἐγώ
καὶ βοῶν ξανθὰς ἀγέλας ἀφίημ᾽ ἀ-
γρούς τε πάντας, τοὺς ἀπούρας
150 ἁμετέρων τοκέων νέμεαι πλοῦτον πιαίνων·
κοὔ με πονεῖ τεὸν οἶκον ταῦτα πορσύνοντ᾽ ἄγαν·
ἀλλὰ καὶ σκᾶπτον μόναρχον
καὶ θρόνος, ᾧ ποτε Κρηθεΐδας
ἐγκαθίζων ἱππόταις εὔθυνε λαοῖς δίκας—
τὰ μὲν ἄνευ ξυνᾶς ἀνίας

155 λῦσον, ἄμμιν μή τι νεώτερον ἐξ αὐ- [επωδ. ζ]
τῶν ἀναστάῃ κακόν.»
ὣς ἄρ᾽ ἔειπεν, ἀκᾷ δ᾽ ἀντ-
αγόρευσεν καὶ Πελίας· «Ἔσομαι
τοῖος· ἀλλ᾽ ἤδη με γηραιὸν μέρος ἁλικίας
ἀμφιπολεῖ· σὸν δ᾽ ἄνθος ἥβας ἄρτι κυ-
μαίνει· δύνασαι δ᾽ ἀφελεῖν
μᾶνιν χθονίων. κέλεται γὰρ ἑὰν ψυχὰν κομίξαι
160 Φρίξος ἐλθόντας πρὸς Αἰήτα θαλάμους
δέρμα τε κριοῦ βαθύμαλλον ἄγειν,
τῷ ποτ᾽ ἐκ πόντου σαώθη

***
ο νους του ανθρώπου δεν αργεί [στρ. ζ]140το δίκαιο να θυσιάσει στο δόλιο κέρδος,αν κι έρχονται πικρά τα μεθεόρτια.Όμως εγώ και συ πρέπει στα πάθη μας δίκαιο να βάλουμε χαλινάρικαι τη μελλοντική μας να υφάνουμε ευτυχία.Το ξέρεις δα τί θα σου πω· η ίδια δαμάλακαι του Κρηθέα ήταν μητέρα και του τολμηρού του Σαλμωνέα·κι εμείς, τρίτη γενιά από κείνους φυτεμένοι,145βλέπουμε τη χρυσή δύναμη του ήλιου.Οι Μοίρες μένουνε μακριά,όταν ανάμεσα στους ομογόνους έχθρα πέσειπου τον σεβασμό αφανίζει.
Εμείς να μοιραστούμε δεν ταιριάζει [αντ. ζ]με ξίφη χαλκοτόρνευτα κι ακόντιατο αξίωμα το μεγάλο των προγόνων.Εγώ τα πρόβατα και των βοδιών τα ξανθοκόκκινα κοπάδια,καθώς και τα χωράφια όλα που απ᾽ τους γονιούς μου τ᾽ άρπαξεςκαι τα καρπώνεσαι, τον πλούτο σου αυξάνοντας,150σε σένανε τ᾽ αφήνω· δεν με πονείαν αυτά το σπιτικό σου με πλούτο υπερβολικό φορτώνουν.Αλλά το σκήπτρο του μονάρχη και τον θρόνο,όπου άλλοτε ο γιος καθόταν του Κρηθέακαι δίκαζε τον καβαλάρη λαό του,αυτά, χωρίς καμιά και για τους δυο μας θλίψη,
155παράδωσ᾽ τα, μην λάχει [επωδ. ζ]και μας φέρουνε χειρότερα δεινά».Έτσι είπε, κι ο Πελίας απάντησε κι αυτός γλυκά:«Η γνώμη σου θα γίνει· μόνο τώρα πια των γερατειώνμε ζώνει η ηλικία,ενώ εσένα της νιότης σου το άνθος μόλις φουντώνει·των πεθαμένων την οργή μπορείς να ημερώσεις.Γιατί προστάζει ο Φρίξος την ψυχή του160να πάρουμε απ᾽ τα δώματα του Αιήτηκαι το βαθύμαλλο το δέρμανα φέρουμε εδώ πέρα του κριαριού,που κάποτε τον έσωσε απ᾽ το κύμα

Η θεωρία του Αριστοτέλους περί «ορθών» και «ημαρτημένων» πολιτειών και η σχέση αυτής προς τον διάλογο «Πολιτικός» του Πλάτωνος

Ο Σταγιρίτης φιλόσοφος φιλοσοφών περί της ουσίας των πολιτευμάτων και των πολι­τειών διατυπώνει την άπο­ψη ότι οι πολιτείες έχουν ως σκοπόν το κοινό συμφέρον και αυτές (οι πο­λιτείες) συμβαίνει να είναι ορθές, ό­ταν αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος· αντίθετα οι άλλες οι οποίες αποβλέπουν στην ε­ξυπηρέτηση του συμφέροντος των αρχόντων είναι αμαρτωλές πολιτείες «ἡμαρτημέναι» και «παρεκβάσεις» σύμφωνα με τους όρους που χρησι­μοποιεί ο Αριστοτέλης (Πολιτικά 1270α). Οι αμαρτωλές πολιτείες είναι δεσποτικές, ενώ η πόλις είναι κοινω­νία των ελευθέρων (270α).
 
Οι μορφές οργανώσεων των πολι­τειών, τα πολιτεύματα είναι γενικώς τριών κατηγοριών καθορίζεται δε το είδος του πολιτεύματος από τον α­ριθμό των κυρίων, δηλ. των αρχό­ντων οι άρχοντες δύνανται να είναι είτε ένας είτε ολίγοι είτε πολλοί (ο δήμος). Όταν λοιπόν ή ο ένας ή οι ο­λίγοι ή οι πολλοί άρχουν προς το κοι­νό συμφέρον, τότε οι πολιτείες είναι ορθές, όταν όμως άρχουν προς το ί­διον συμφέρον, τότε οι πολιτείες εί­ναι «ἡμαρτημέναι» και «παρεκβά­σεις» των ορθών πολιτειών.

Όταν ο άρχων είναι ένας, τότε το πολίτευμα είναι μοναρχία και μορφές της μοναρχίας είναι η βασιλεία και η τυραννίς. Όταν οι άρχοντες είναι ολί­γοι, τότε το πολίτευμα είναι αριστο­κρατία ή ολιγαρχία· στην περίπτωση δε κατά την οποία οι άρχοντες είναι οι πολλοί, τότε το πολίτευμα είναι εί­τε πολιτεία (δημοκρατία) είτε δημο­κρατία (οχλοκρατία).

Επ’ αυτών στηριζόμενος ο Αριστοτέλης διετύπωνε πλέον συγκεκριμένως την θεωρία του περί ορθών πολιτειών και των παρεκβάσεων αυ­τών.

Οι τρεις μορφές πολιτικής οργανώσεως και ζωής οι οποίες συνιστούν έκφραση ορθών πολιτειών είναι α) η βασιλεία, στην περίπτωση κατά την οποία ο άρχων είναι ένας και άρχει μόνος αυτός είναι δηλ. μονάρχης και όταν ο βασιλεύς ως μόνος άρχων, άρ­χει με μόνον γνώμονα το συμφέρον των πολιτών όλων και το γενικότερον συμφέρον της πόλεως β) η αριστο­κρατία όταν οι άρχοντες είναι μεν ο­λίγοι αλλά άρχουν με γνώμονα πάλι το κοινόν συμφέρον της πόλεως που χαρακτηρίζονται κατά συνέπειαν από αρετήν και εντιμότητα και είναι «ά- ριστοι» υπό το πρίσμα της αρετής την οποίαν διαθέτουν κυρίως και προ πάντων και όχι υπό το πρίσμα της κοινωνικής και οικονομικής τους υπε­ροχής, την οποίαν επίσης δυνατόν να διαθέτουν, γ) η πολιτεία είναι το πο­λίτευμα όπου άρχουν οι πολλοί δηλ. ο δήμος, ως το σύνολο των πολιτών και κίνητρα δε και οδηγοί των πράξεών τους είναι πάλιν το γενικόν αγαθόν και το κοινό συμφέρον της πό­λεως στο σύνολό της και όχι πάλιν το συμφέρον των αρχόντων ή το συμφέ­ρον ενός μέρους της πόλεως.

Οι «ήμαρτημένες» πολιτείες ή άλ­λως οι παρεκβάσεις των ορθών πολι­τειών είναι κατά πρώτον η τυραννίς στη θέση της βασιλείας, διότι ο μο­νάρχης, ο μόνος και ένας άρχων της πόλεως άρχει κατά του κοινού και γενικού αγαθού και προς το ίδιον μό­νον συμφέρον. Στη θέση της αριστο­κρατίας η παρέκβαση είναι η ολι­γαρχία διότι και τότε οι ολίγοι άρ­χουν κατά του κοινού συμφέροντος της πόλεως και υπέρ του ιδίου αυτών ατομικού ή και σχετικού ομαδικού α­γαθού. Τότε οι άρχοντες δεν χαρα­κτηρίζονται από εντιμότητα και αρε­τήν, αλλ’ αντίθετα από αλαζονεία και φιλοχρηματίαν.

Τρίτη «ἡμαρτημένη» πολιτεία ως παρέκβασις του πολιτεύματος, το ο­ποίο ο Αριστοτέλης ονομάζει εδώ «πολιτείαν» και εννοεί αυτό που στη σημερινή εποχή αποκαλούμε «δημο­κρατία», είναι η οχλοκρατία, σύμ­φωνα με τον σημερινό όρο, στη θέση του οποίου ο Αριστοτέλης χρησιμο­ποιεί τον όρον «δημοκρατία»: Στην κατ’ Αριστοτέλη «δημοκρατίαν» δηλ. την οχλοκρατίαν, οι πολλοί οι οποίοι άρχουν μεταβάλλονται σε όχλο και α­διαφορούν για το κοινό συμφέρον ενώ ενδιαφέρονται μόνον για το ατο­μικό τους συμφέρον. «Πολιτεία» επί­σης σημαίνει, κατ’ Αριστοτέλη εδώ. άμεση δημοκρατία.

Εξ όλων των πολιτευμάτων (πολι­τειών), παρατηρεί ο φιλόσοφος τα ορθά πολιτεύματα είναι αποδεκτά, διότι υπάρχουν προς χάριν του κοι­νού αγαθού και διέπονται από νό­μους αλλά και από κανόνες αρετής και δικαίου. Αντίθετα οι «παρεκβά­σεις» απορρίπτονται διότι σε κάθε περίπτωση συνεπιφέρουν αποτελέ­σματα επιζήμια και βλαβερά στους πολίτες και την πόλη, διότι κυριαρ­χούνται από πάθη, κακίες και εγωι­στικά αιτήματα.

Ο Αριστοτέλης θέτων ως βασική αρχή της υπάρξεως πολιτείας και κοινωνίας μία αρχή ηθική και πνευ­ματική και όχι απλώς μία ανάγκη βιολογική απαιτεί από τα όργανα δι- οικήσεως της πολιτείας να υπηρετούν οπωσδήποτε αυτούς τους σκοπούς. Διότι η πολιτεία «μήτε τού συζήν μό­νον ένεκεν, άλλά μάλλον τού εύ ζην» (Πολιτεία 1280αβ) συνεστήθη, δηλ. η πολιτεία υπάρχει για σκοπούς υψη­λότερους της απλής διαβιώσεως και κοινής απλής συμβιώσεως και όχι μόνον υπέρ του «ευ ζην», αλλά για κάτι πλέον αυτών: «... τῶν καλῶν ἄρα πράξεων χάριν θετέον εἶναι την πόλιτικήν κοινωνίαν ἀλλ' οὐ τοῦ εὖ ζῆν» (Πολιτεία 1280 αβ).

Μεταξύ των έξι μορφών διακυβερνήσεως (τρεις ορθές - τρεις παρε­κβάσεις) η τυραννίς είναι η χειριστή, ολιγώτερον κακή είναι η ολιγαρχία, και η πλέον μετριοπαθής ως προς τα ελαττώματα είναι η δημοκρατία (ο­χλοκρατία) και τούτο διότι ο πρώτος όρος της δημοκρατίας είναι η ελευθε­ρία του δήμου, στα πλαίσια της οποί- ας απαλύνονται κατά τις συγκρού­σεις, οι διάφορες κακίες «ὑπόθεσις δέ τῆς δημοκρατικῆς πολιτείας ἐλευ­θερία» (1317β) παρατηρεί ο Αριστοτέλης.

Επί πλέον οι δημοκρατίες εί­ναι ασφαλέστερες των ολι­γαρχιών, διότι κατά την δη­μοκρατίαν είναι περισσότε­ροι οι μέτοχοι των αξιωμάτων οι ο­ποίοι κατέχουν περιουσίαν μετρίαν, ούτε δηλ. πολύ μεγάλην ούτε πολύ μικρή. Όταν όμως οι πτωχοί γίνουν πάρα πολλοί τότε επέρχεται κακο­πραγία στην πόλη, δηλ. δυστυχία και οι πολιτείες αυτές χάνονται γρήγορα «καί αἱ δημοκρατίαι ἀσφαλέστεραι τῶν όλιγαργιών εἰσί καί πολυχρονιώτεραι διά τούς μέσους (πλείους τε γάρ εἰσί καί μᾶλλον μετέχουσι τῶν τιμῶν ἐν ταῖς δημοκρατίαις ἤ ταῖς όλιγαρχίαις. Ἐπεί ὅταν ἄνευ τούτων τῷ πλήθει ὑπερτείνουσιν οἱ ἄποροι, κακοπραγία γίνεται καί ἀπόλλυνται ταχέως» (1296 b). Διότι ως λέγει αλλαχού ο φιλόσοφος «αἱ γάρ πλεονεξίαι τῶν πλουσίων ἀπολλύασιν μᾶλλον την πο­λιτείαν ἤ αἱ τοῦ δήμου» (1297 b) όταν δε οι δημοκρατίες είναι πλέον ισορ­ροπημένες όπως όταν κατέχουν οι περισσότεροι την μεσότητα των περι­ουσιών από κάθε άποψη, οι δημοκρα­τίες είναι ασφαλέστερες «όμως άσφαλεστέρα και άστασίαστος μάλλον ή δημοκρατία της ολιγαρχίας» (1302 α).

Και καθ’ ο μέτρον ο φιλόσοφος προτιμά την μεσότητα, υπέρ της οποίας άλλωστε εξεφράσθη και στα Ηθικά Νικομάχεια χαρακτηρίζοντας την αρετήν ως «ἕξιν» μεν και «μεσό­τητα» δε, προτιμά την μεσότητα στην οικονομική τάξη, την κοινωνική σύν­θεση και την πολιτική οργάνωση: «... ἡ γάρ πολιτεία βίος ἐστι πόλεως ἐν ἁπάσαις δέ ταῖς πόλεσιν ἐστί τρία μέ­ρη τῆς πόλεως· οἱ μέν εὔποροι σφόδρα, οἱ δέ ἄποροι σφόδρα, οἱ δέ τρίτοι οἱ μέσοι τούτων ἐπεί τοίνυν ὁμολογεῖται τό μέτριον καί το μέσον, φανερόν ὅτι καί τῶν εὐτυχημάτων ἡ κτῆσις ἡ μέση βελτίστη πάντων »(1259 β).

Η μεσότης γενικώς είναι το βέλτιστον στοιχείον, η προϋπόθεσις της ευ­δαιμονίας της πόλεως. Και σκεπτόμενος περαιτέρω ο μέγας φιλόσοφος διερωτάται ποία είναι πλέον η αρίστη μορφή πολιτείας και απαντά κατ’ αρ­χήν ότι αρίστη πολιτεία είναι αυτή η οποία διοικείται από τους αρίστους: «ἐπεί δέ τρεῖς φαμέν εἶναι τάς ὀρθάς πολιτείας τούτων ἀναγκαῖον δ'ἀρίστην εἶναι τήν ὑπό τῶν ἀρίστων οἰκονομουμένην. Ταύτη δ'ἐστίν ἐν ᾗ συμβέβηκεν ἤ ἕνα τινά συμπάντων ἤ γένος ὅλων ἤ πλῆθος ὑπερέχον εἶναι κατ’ ἀρετήν τῶν μέν ἄρχεσθαι δυναμένων. τῶν δ'ἄρχειν πρός τήν αἱρετωτάτην ζωήν» (1288 α).

Περαιτέρω η αρίστη πολιτεία εί­ναι εκείνη όπου γενικώς ισχύει η με­σότης και αυτή είναι αφ’ ενός η πολι­τεία (δημοκρατία) «ἐστί γάρ πολιτεία ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν μίξις ὀλιγαρχίας καί δημοκρατίας» (1293 b), γίνεται δε η «πολιτεία» παρά δημοκρατίαν και ο­λιγαρχίαν (αυτ.).

Ο άνθρωπος δε, μέλος αυτής της πολιτείας, ο πολίτης είναι εκείνος ο ο­ποίος δύναται να μετέχει και του άρχειν και του άρχεσθαι «ἀλλά μέλος τῆς ἀρίστης πολιτείας ὁ δυνάμενος καί προ­αιρούμενος ἄρχεσθαι καί ἄρχειν πρός τον βίον τόν κατ' ἀρετήν »(1284 α).

Αφ’ ετέρου αρίστη πολιτεία είναι η βασιλεία, διότι καθ’ όσον άρχεται από έν άριστον χαρακτηρίζεται από μείζονα αποτελεσματικότητα. Στην βασιλεία, ως διοικουμένην από έναν άριστον άρχοντα, συναντώνται σχεδόν όλα τα προσόντα των λοιπών πολι­τευμάτων. Όταν όμως ο άρχων δια- φθαρεί τότε την βασιλείαν θα αντικα­ταστήσει η τυραννία, η χειριστή μορ­φή πολιτεύματος. Το αυτό δύναται να συμβή με την αριστοκρατίαν η οποία δύναται να μεταπέση σε ολιγαρχίαν εκμεταλλευτική και δεσποτική.

Στα πολιτεύματα εντός της ιστο­ρικής πραγματικότητος παρατηρείται μετάπτωσις από το ένα στο άλλο ώ­στε να δύναται να γίνει λόγος για μια οιονεί κυκλική συνέχεια στη μεταβολή από το ένα πολίτευμα στο άλλο.

Εκ των έξι, τριών ορθών και τριών ημαρτημένων πολιτειών, υπάρ­χουν εντός της ιστορικής πραγματικό­τητος πλήθος παραλλαγών.

Ποια είναι τώρα η σχέση της θεω­ρίας αυτής του Αριστοτέλους περί των εξ μορφών πολιτειών και της έν­νοιας της μεσότητας της αρετής των οικονομιών των κοινωνιών και των πολιτειών προς τον διάλογο «Πολιτικός» του Πλάτωνος;

Στον διάλογο αυτό ο μέγας Αθηναίος φιλόσοφος σαφώς ορίζει τον πολιτικό ηγήτορα - ύστερα από μια μεγάλη προσπάθεια που έκαμε στα προηγούμενα να διαιρέσει επα­κριβώς και κατά τρόπον εξαντλητικόν τις διάφορες δραστηριότητες και τα διάφορα επαγγέλματα, τις ποικίλες επιτηδεύσεις των ανθρώπων - ορίζει, επαναλαμβάνουμε τον πολιτικόν ηγή­τορα ως τον κάτοχο της ανθρωπονομικής επιστήμης (Πολιτικά 267c) ή της πολιτικής και βασιλικής τέχνης, αυτόν ο οποίος διοικεί την «άπτερον δίποδον ποίμνην».

Κατά το πρώτο μέρος της δι­αιρετικής διαδικασίας επιζητείται να δοθή ο ορισμός του πολιτικού διά προοδευ­τικής διχοτομίας εννοιών. Αλλά ο ορι­σμός αυτός δεν είναι δυνατόν να θεωρηθή πλήρης εφ’ όσον η εξέτασις δεν προχωρήσει και στην έρευνα των διαφόρων μορφών πολιτικής οργανώσεως. Για το λόγο αυτό ο Πλάτων προχωρεί στην έρευνα και τη μελέτη των τριών μορφών πολιτικής οργανώσεως κατά την αρχαιότητα οι οποίες ήταν η μοναρχία, η ολίγον δυναστεία, η δημοκρατία (Πολιτικά 291 de).

Οι τρεις αυτές μορφές πολιτευμά­των διακρίνονται εκάστη εξ αυτών σε διάφορες υποδιαιρέσεις, όπως η μο­ναρχία η οποία διαιρείται σε τυραννία και σε βασιλεία. Τυραννίς είναι η μο­ναρχία όταν ο μονάρχης είναι τυραν­νικός και καταχραστής της εξουσίας και διοικεί μόνον προς χάριν του ιδί- ου αυτού συμφέροντος και η βασιλεία είναι η μορφή της μοναρχίας όταν ο νομοθέτης κυβερνά προς το συμφέρον του συνόλου της πολιτείας και των μελών της πολιτείας με ήθος, αρετήν και νομιμότητα. (Πολιτικός 3301α).

Η βασιλεία, ή η μοναρχία ως μορφή ενάρετου πολιτεύματος είναι το άριστον πολίτευμα, το αντίθετον εάν η μοναρχία δεν είναι δίκαιη και ενά­ρετη είναι η χειρότερη όλων.

«Μοναρχία τοίνυν ζευχθεῖσα μέν ἐν γράμμασιν ἀγαθοῖς οὕς νόμους λέγομεν ἀρίστη πάντων ταῶν ἕξ, ἄνομος δέ χαλεπή καί βαρυτάτη συνοικῆσαι» (303 α).

Η δεύτερη μορφή πολιτείας, η ολί­γων δυναστεία (ολιγαρχία) διακρίνεται σε αριστοκρατίαν και ολιγαρχίαν. Η αριστοκρατία υπό τη σημασία «άριστος» δηλ. ενάρετος σε υψηλό βαθ­μό είναι επίσης αρίστη μορφή πολι­τεύματος, εφ' όσον προϋποτίθεται ότι σ’ αυτήν κυβερνούν οι άριστον οι ε­νάρετοι κατά το πνεύμα, το ήθος και τις καθοδηγητικές - διοικητικές ικα­νότητες. Αντίθετα, στην ολιγαρχία κυβερνούν οι ανήθικοι, οι διεφθαρμέ­νοι και για τούτο η μορφή αυτή δια- κυβερνήσεως είναι νοσηρή.

Διότι ασφαλώς οι διεφθαρμένοι κυβερνήτες κυβερνούν εναντίον των νόμων, εναντίον των συμφερόντων του λαού και της πολιτείας.

Η τρίτη μορφή πολιτεύματος, η δημοκρατία, διακρίνεται σε «νόμω» δημοκρατίαν (νόμιμην) και «άνομον» δημοκρατίαν.

Η «νόμω» δημοκρατία είναι υγιής μορφή πολιτεύματος ενώ η «άνομος» δημοκρατία είναι νοσηρή μορφή πολι­τεύματος (Πολιτικά 291 e).

Εξ όλων των μορφών πολιτεύμα­τος, εξ εν συνόλω, τριών υγιών και τριών νοσηρών, η αρίστη τονίζει ο Πλάτων είναι η μοναρχία εκ των υ­γιών, και εξ όλων των μη υγιών, των νοσηρών, μορφών πολιτεύματος η προτιμώτερη είναι η δημοκρατία δηλ. η δημοκρατία ως άνομος τοιαύτη και άμεσος.

Όταν δηλ. στις πολιτείες οι άρχο­ντες και οι πολίτες δεν ενεργούν και δεν λειτουργούν κατά τρόπον έντιμον και ουσιαστικά παρακωλύουν την ε­φαρμογήν των νόμων, όσοι και όποιοι ισχύουν, οπότε η πολιτεία καθίσταται ουσιαστικά άνομος, τότε το προτιμώ- τερο πολίτευμα είναι η δημοκρατία. Διότι στην δημοκρατία αυτή είναι ευ­κολότερη η αντίσταση κατά των αυ­θαιρεσιών των άλλων από το άλλο μέρος μεταξύ των νομίμων και υγιών πολιτευμάτων προτιμά (ο Πλάτων) τη μοναρχία διότι η ενάρετη μοναρχία ε­ξασφαλίζει πέραν της εντιμότητος και της αρετής, την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα των ενεργειών. Ούτω ο Πλάτων, ενώ θέτει υπεράνω όλων των προϋποθέσεων λειτουργίας των πολιτευμάτων την αρετήν, δεν παραγνωρίζει την πρακτική δράση και την αξία της.

Αλλ’ εμφανίζεται επίσης ως οπα­δός της δημοκρατίας, διότι η περί­πτωση να υπάρχουν ιδανικές μορφές πολιτικής ζωής και οργανώσεως, η μοναρχία, η αριστοκρατία, η νόμω δημοκρατία είναι σχεδόν αδύνατη ή μάλλον τελείως ανύπαρκτος.

Και τούτο ο Πλάτων δεν το αγνο­εί. Αλλά ακριβώς επειδή γνωρίζει ότι και οι τρεις νοσηρές μορφές πολιτευ­μάτων είναι, τελικώς, είτε απορριπτέες είτε απαράδεκτες, ενώ και οι ιδα­νικές είναι είτε αδύνατες, είτε ανύπαρκτες και τουλάχιστον δύσκολα εφαρμόσιμες στην πολιτική πραγμα­τικότητα, προτείνει μιαν εβδόμη μορ­φή πολιτεύματος που ονομάζει βασι­λεία.

Η εβδόμη μορφή πολιτεύμα­τος, η βασιλεία, δεν έχει σχέση ούτε με την ιστορική μορφή βασιλείας (βασιλεία ομηρικών χρόνων, μακεδονική βασι­λεία κ.λπ.) ούτε με την βασιλεία της οποίας προ ολίγου έκαμε τη διάκριση σε μοναρχία και τυρανία, και η οποία προέρχεται επίσης από περιγραφήν της ιστορικής πραγματικότητος. Πρόκειται για το γενικό ιδεώδες πρό­τυπον όλων των πολιτευμάτων τα ο­ποία ανέπτυξε πριν και τα οποία ο­νομάζει όλα, υγιή και μη, «μιμήματα» (296c) της πλέον τελείας μορφής πολιτικής οργανώσεως.

Εν άλλον στοιχείο της Πλατωνικής πολιτικής φιλοσοφίας το οποίον απο- τελεί το κύριον καθοριστικόν παρά­γοντα της αξιολογήσεως των πολιτευ­μάτων είναι η έννοια του «μετρίου» η οποία είναι θεμελιώδης στην πολιτι­κή φιλοσοφία του Πλάτωνος όπως αυτή αναπτύσσεται στον διάλογο «Πολιτικός».

Τα πολιτεύματα είναι νόμιμα καθ’ όσον προσεγγίζουν την έννοια του «μετρίου» και μη νόμιμα όταν απο­μακρύνονται από την έννοια του «με­τρίου» (283β).

Η έννοια του «μετρίου» κατά τον Πλάτωνα έχει οντολογικήν αυθυπαρ­ξίαν, ενώ οι άλλες έννοιες οι οποίες αποκλίνουν από το «μέτριον»· δηλ. οι έννοιες «πλέον» και «έλαττον» (μείζον - μείον) δεν διαθέτουν οντο­λογικήν αυθυπαρξίαν, αλλά υπάρχουν μόνον κατ’ αναφοράν προς το «μέτριον» ή μέτρον - μέσον και λαμβά­νουν την οντολογικήν των υπόστασιν εκ του «μετρίου»· και τούτο διότι το «μέτριον» σχετίζεται κατ’ άμεσον τρόπον προς τις «ιδέες» οι οποίες κατά τον Πλάτωνα είναι αυθύπαρ­κτες οντότητες. (284d).

Και ενώ ο Αριστοτέλης έχει ως ιδανικόν του την «μεσότητα», ο Πλάτων ομιλεί για την του μετρίου «γέννησιν», το οποίον «μέτριον» εί­ναι επίσης το πολιτικό ιδανικό του Πλάτωνος στον διάλογο «Πολιτικός», αλλά βεβαίως και πέραν αυτού, διότι το έργο της «βασιλικής» επιστήμης (έβδομη μορφή πολιτεύματος), είναι έργο συνυφής, συμπλοκής εις το «μέτριον», των διαφόρων παραμέτρων της πολιτικής ζωής.

Ο Αριστοτέλης ομιλών περί των «ορθών» και «ημαρτη­μένων» πολιτευμάτων έχει ασφαλώς υπ’ όψη του τον «Πολιτικόν» του Πλάτωνος, όπως και την ιστορική πολιτική πραγματικότη­τα της αρχαίας Ελλάδας, όπως την είχεν ασφαλώς, υπ’ όψη του και ο Πλάτων. Θέτων δε την «μεσότητα» ως απαραίτητο στοιχείο της κάθε μορφής υγείας, ηθικής, πολιτικής και κοινωνικής δεν αγνοεί την κατά Πλάτωνα «μετρίου γένεσιν» και την οντολογικήν της αξίαν.

Δεν αγνοεί βεβαίως την πλατωνι­κή σκέψη και, στα σημεία αυτά, την λαμβάνει υπ’ όψη του και αυτήν και την ιστορική πραγματικότητα, αλλά φιλοσοφών ο ίδιος, ανεξαρτήτως και αυτονόμως, προχωρεί στις δικές του θεωρητικές έρευνες και κατακτήσεις.

Διά τούτο δεν συναντάται στην πολιτική φιλοσοφία του Αριστοτέλους η εβδόμη μορφή πολιτεύματος π.χ. ούτε η άριστη πολιτεία είναι η μο­ναρχία, όπως θα έλεγεν ο Πλάτων, εφόσον θα πρόκειται περί υγιών πολι­τειών, αλλά η κατά Αριστοτέλην «πο­λιτεία» (δημοκρατία άμεσος) διότι ε­κεί κατ’ αρχήν υπάρχει η ορθή μίξις ολιγαρχίας και δημοκρατίας, διότι ε­κεί συναντάται και ο σεβασμός των νόμων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.λπ. και η μεγίστη αποτελεσματικότης της ορθής πράξεως.

Ένα μπλε ποτήρι

Ο αλλόκοτος όσο και πολύτιμος ρόλος της διαίσθησης πάντοτε υπήρξε ομιχλώδης και ελκυστικός για τους ανθρώπους.
 
Από τις πιο παλιές εποχές, ως εμπειρία, αλλά και από τις πιο παλιές φιλοσοφίες, η διαίσθηση ήταν ένας τρόπος αντίληψης σε ιδιαίτερη εκτίμηση. Στην ψυχοθεραπεία ξεχωρίζουν εκείνοι που, εκτός από τις γνώσεις και τις πανεπιστημιακές τους σπουδές, έχουν την ακριβή κεραία της διαίσθησης στα εφόδιά τους. Να μπορούν, μιλώντας και σχετιζόμενοι με τον θεραπευόμενο, να εισπράττουν τις κρυμμένες αλήθειες του, όχι τόσο ανατρέχοντας στις σελίδες και τις κατηγοριοποιήσεις που διδάχθηκαν στις σπουδές τους, όσο με ένα ανεξήγητο ένστικτο που μιλάει και υποδεικνύει κάτι, κάπου μέσα τους.
 
Ο άνθρωπος πρέπει να επεξεργάζεται τις ελλείψεις του, τις αδυναμίες που χαλούν τις σχέσεις και τον βασανίζουν. Η απουσία αυτοεκτίμησης, αποτελεί στοιχειώδη αξίωση της ύπαρξης, τα κόμπλεξ κατωτερότητας που γεννά μια άδεια ζωή είναι φαρμάκι και παραισθησιογόνο.
 
Το μίσος ή η αρνητική στάση ή η ζήλια που συναντιέται συχνά απέναντι στην καλοσύνη, την αλήθεια, την ομορφιά, την υγεία ή την ευφυία, καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την απειλή της απώλειας της αυτοεκτίμησης, καθώς ο ψεύτης απειλείται από τον ειλικρινή, το κορίτσι του σπιτιού από την όμορφη κοπέλα, ή ο δειλός από τον ήρωα. Κάθε ανώτερο άτομο μας φέρνει αντιμέτωπους με τις ελλείψεις και τα αδύνατα σημεία μας.
 
Ο Μάσλοου, ο ιδρυτής της πρόσφατης και ιδιαίτερα ελκυστικής αλλά και δημοφιλούς ανθρωπιστικής ψυχολογίας, προχώρησε και μελέτησε την υγιή προσωπικότητα και τις συμπεριφορές της. Πιστεύει πως τα κίνητρα για ζωή ωθούνται από πέντε ιεραρχημένες ανάγκες.
  1. Οι ανάγκες μας για φυσιολογική επιβίωση. Να τρέφομαι, δηλαδή, να πίνω, να κοιμάμαι, να ζεσταίνομαι, να δροσίζομαι κτλ.
  2. Οι ανάγκες για ασφάλεια. Να έχω υγεία, να μην κινδυνεύει η ζωή μου, να με προστατεύει η πολιτεία μου, προστασία από τα ακραία φαινόμενα της φύσης κτλ.
  3. Οι ανάγκες να αγαπάς και να ανήκεις. Χρειάζομαι να ακουμπώ κάπου την αγάπη που υπάρχει μέσα μου, να νοιάζομαι, να δείχνω τρυφερότητα, ενδιαφέρον, υποστήριξη. Έχω ανάγκη το αίσθημα πως ανήκω κάπου και σε κάποιους, που κι αυτοί μου ανήκουν, οικογένεια, φίλοι, κοινότητα, ομάδα, να είμαι μέλος χρήσιμο που βοηθά και βοηθιέται κτλ.
  4. Ανάγκη για εκτίμηση. Αυτοεκτίμηση, σεβασμός από άλλους, εκδήλωση σεβασμού, αναγνώριση από γονείς, από τρίτους, τιμή, υπόληψη κτλ.
  5. Η πλέον προχωρημένη, εκείνη που ξεφεύγει από τις βασικές και που δεν ικανοποιείται πάντα κι απαραιτήτως σε πάρα πολλές ζωές είναι η ανάγκη αυτοπραγμάτωσης. Η επιθυμία να ολοκληρωθώ και να υπάρξω ως αυτός που αληθινά είμαι. Η ανάγκη να είμαι ο γνήσιος, ο αυθεντικός μου εαυτός.
Να αντιδρούμε όπως πράγματι αισθανόμαστε, όχι όπως νομίζουμε ότι πρέπει, όχι σκόπιμα. Ο αυθορμητισμός είναι η πολυτέλεια της ειλικρίνειας, ο μαγνήτης της εμπιστοσύνης των άλλων. Μπροστά σε διάφορες επιλογές που ξανοίγονται μπροστά μας, να διαλέγουμε εκείνη που προσφέρει προσωπική ωρίμανση κι όχι άμυνες, ασφάλεια και βιτρίνα. Να επιδιώκουμε να βιώνουμε εμπειρίες κορύφωσης.
 
Σημασία έχει να αισθανόμαστε εκείνο που όντως αισθανόμαστε, ευχάριστο ή δυσάρεστο. Να επιτρέπουμε δηλαδή στον εαυτό μας να αισθάνεται συναισθανόμενος εκείνο που νιώθει στ’ αλήθεια. Ακούγεται ανόητο, αλλά δε γίνεται αυτό ούτε πάντα ούτε εύκολα. Όσο πιο μέσα του πορεύεται κανείς, τόσο λυτρώνεται από ανάγκες και επιρροές των έξω του, γιατί τα περισσότερα που βρίσκονται έξω μας και σκοτωνόμαστε να τα αποκτήσουμε αποδεικνύουν το άδειο κενό μέσα μας. Η πληρότητα και η ευφορία της πληρότητας κερδίζονται μονάχα εντός και από εντός.

Ο ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΑΪΡΗΣ (1784-1853), ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΗΣ «ΘΕΟΣΕΒΕΙΑΣ»

Η Χώρα της Άνδρου φημίζεται για τα νεοκλασικά αρχοντικά των καραβοκυραίων της, για το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αλλά περισσότερο απ’ όλα για τα ξακουστά παιδιά της, τους μεγάλους ανθρώπους που γέννησε. Ο ένας ήταν ο σουρεαλιστής ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος (1901-1974). Ο άλλος ήταν ο αιρετικός κληρικός και φιλόσοφος Θεόφιλος Καΐρης (1784-1853). Στην κεντρική πλατεία της Άνδρου υπάρχει ένας ανδριάντας αφιερωμένος στη μνήμη του, ο οποίος τοποθετήθηκε το 1896. Ο Καΐρης ήταν ένας πολύ μορφωμένος κληρικός, γόνος μιας από τις ισχυρότερες οικογένειες του νησιού, ο οποίος ήταν ο πρώτος που σήκωσε το λάβαρο της επανάστασης του 1821 στην Άνδρο. Όταν τέλειωσε ο πόλεμος και δημιουργήθηκε το πρώτο ελληνικό κράτοςο Καΐρης ίδρυσε στην Άνδρο ένα πρότυπο ορφανοτροφείο για τα ορφανά της επανάστασης. Πριν δημιουργήσει ωστόσο το περίφημο ορφανοτροφείο του ο ανήσυχος Καΐρης ταξίδεψε στην Ευρώπη, στην Ιταλία και στην Αγγλία, προκειμένου να διευρύνει τις γνώσεις του. Στο Λονδίνο μάλιστα δημιούργησε, σε συνεργασία με Έλληνες της πόλης, έναν Ελληνικό Σύλλογο Θεοσοφίας, τριάντα χρόνια πριν η μαντάμ Μπλαβάτσκι συλλάβει τη θεοσοφική ιδέα. Ο Καΐρης είχε πολλούς πλούσιους Έλληνες (στην Κωνσταντινούπολη, στη Σμύρνη κ.α.) που υποστήριζαν τις πρωτοποριακές ιδέες του και χρηματοδοτούσαν το ορφανοτροφείο του. Αν και το σχολείο του λειτούργησε μόλις τρία χρόνια (1836-1839), άφησε εντούτοις εποχή για το υψηλό επίπεδο διδασκαλίας και το ήθος του. Δεν ήταν μόνο Έλληνες οι μαθητές του Καΐρειου ορφανοτροφείου. Αρκετοί Βούλγαροι, ακόμη και Τούρκοι φοίτησαν σ’ αυτό.

Ο Θεόφιλος Καΐρης ήταν ένας γνήσιος αρχαιολάτρης, λάτρης της φιλοσοφίας και του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Έτσι, όσοι μαθητές του δεν είχαν ονόματα ακραιφνώς ελληνικά, τα μετέβαλε προς το αρχαιοπρεπέστερο. Λέγεται πως όλοι όσοι έχουν σήμερα στην Άνδρο το όνομα Λεωνίδας είχαν προηγουμένως το όνομα Λεονάρδος, και οφείλουν στον Καΐρη τη μεταβάπτισή τους. Το ίδιο συνέβαινε και με ορισμένα επίθετα. Έτσι οι σημερινοί Εμπειρίκοι της Άνδρου λεγόντουσαν προηγουμένως Μπιρίκοι ή Πιρίκοι π.χ. ο Λεονάρδος Μπιρίκος έγινε, χάρη στον Καΐρη, Λεωνίδας Εμπειρίκος! Αυτή η συνήθεια του εξελληνισμού των ονομάτων είχε πάρει τον 19ο αιώνα διαστάσεις «ιερής μανίας» π.χ. ο Ζαμπλές μετονομάστηκε σε Ιάμβλιχο, ο Πηγαδιώτης σε Φρεαρίτης κ.α.

Στη Σχολή του Καΐρη φοιτούσαν άνδρες από εννέα και πάνω και στην ανώτατη τάξη (από τη σημερινή πρώτη Λυκείου και πάνω)διδάσκονταν μεταφυσική (!), λογική, θεολογία, γνωστική, άλγεβρα, διοπτρική, ορυκτολογία, αστρονομική κ.α. Κάποιοι θαυμαστές του αποκαλούσαν τον Καΐρη «γιο του Απόλλωνα, του Σωκράτη και του Πλάτωνα». Ο ίδιος ο Θεόφιλος Καΐρης δίδασκε συνεχώς, σηκώνονταν κάθε μέρα στις έξη το πρωί, τρεφόταν λιτά και κοιμούνταν μόλις τέσσερις ώρες ημερησίως! Η υπερβολική εξάντληση και ο ασταμάτητος μόχθος οδήγησαν, σύμφωνα με ορισμένους, τον Καϊρη στο θρησκευτικό παραλήρημα που εκφράστηκε μέσα από την ίδρυση νέας θρησκείας.

Ο Θεόφιλος Καΐρης δεν έμεινε γνωστός στην ιστορία για το ορφανοτροφείο του, αλλά για το σάλο που προκάλεσε με την ίδρυση μιας νέας θρησκείας, που ονόμαζε Θεοσέβεια. Λέγεται ότι μυούσε τους μεγαλύτερους και ωριμότερους μαθητές του σε διδασκαλίες και δόγματα που αντίβαιναν στο χριστιανισμό, μια καιαρνούνταν τη θεότητα του Ιησού, την Αγία Τριάδα, τις Γραφές, τα μυστήρια και τις τελετές της εκκλησίας. Ο Καΐρης δίδασκε ότι, όταν κάποιος πέθαινε, η ψυχή του πήγαινε σε άλλους πλανήτες και ότι η πολιτική εξουσία είναι ενάντια προς την ιδέα της αδελφότητας και της ισότητας. Ήθελε να καταργήσει την εβδομάδα και να χωρίσει το μήνα σε δεκαήμερα και να μετονομάσει τους ιερείς σε «θειαγούς». Ο θρύλος θέλει τις χριστιανικές τελετές να έχουν σταματήσει να τελούνται στο ναό του ορφανοτροφείου και να έχουν αντικατασταθεί από μυστικές τελετές, που αποτελούνταν από ύμνους και τελετές προς τον έναν και μοναδικό Θεό, τις οποίες τελούσε ο ίδιος ο Καΐρης. Για τις δημόσιες προσευχές ο Καΐρης όρισε «θειαγούς», που ήταν άνδρες ή γυναίκες που εκλέγονταν με κλήρο, και με βάση τα προσόντα τους χωρίζονταν σε Κοσμήτορες, Αναγνώστες, Υμνωδοί, Θεοκήρυκες και Λειτουργοί.

Αυτή τη νέα θρησκεία, τη Θεοσέβεια, την εμπνεύστηκε «εκ των άνωθεν» ο Καΐρης, όταν μια νύκτα είδε στον ουρανό με χρυσά γράμματα γραμμένη τη φράση «Θεού Σέβου». Ο ιστορικός της Άνδρου Δημήτριος Π. Πασχάλης, στο βιβλίο του σχετικά με τον Θεόφιλο Καϊρη, υποθέτει πως αυτός ο φιλόσοφος φαντάστηκε ότι «ο Ελληνισμός ηδύνατο ν’ αναγεννηθεί δια του αρχαίου πολιτισμού και δια νέου θρησκεύματος» και φανταζόταν τον εαυτό του ως αναμορφωτή με την ίδρυση μιας παγκόσμιας θρησκείας. Ονόμασε τη θρησκεία του Θεοσέβεια, επειδή στα αρχαία ελληνικά η λέξη αυτή σήμαινε θρησκεία. Το αντικείμενο αυτής της θρησκείας ήταν ο υπερτέλειος Θεός, ενώ ο άνθρωπος προσελκύεται από το αιώνιο και το απόλυτο και επιζητά συνεχώς την αλήθεια. Σύμφωνα με τον Καϊρη ο άνθρωπος έχει δύο έμφυτες δυνάμεις το «απειροτατικόν» και το «θεοσεβικόν».

Όπως ήταν αναμενόμενο η ελληνική ορθόδοξη εκκλησία δεν άφησε να ξεφυτρώσει μια νέα θρησκεία στην καρδιά του Αιγαίου. Ενώ το εκπαιδευτήριο του βρισκόταν στη μέγιστη ακμή του ο Καΐρης κατηγορήθηκε για αιρετικός, δικάστηκε, και καταδικάστηκε. Το ορφανοτροφείο του έκλεισε και οι μαθητές του σκόρπισαν στα σημεία του ορίζοντα. Το 1844, όταν με το ψήφισμα του Συντάγματος καθιερώνονταν επίσημα η ελευθερία συνείδησης στην Ελλάδα, ο Καΐρης επέστρεψε στην Άνδρο και δίδασκε σε λίγους άπορους μαθητές. Όταν όμως το 1847 πέθανε ο Ιωάννης Κωλέττης, που τον προστάτευε, ξέσπασε νέα επίθεση εναντίον του και οδηγήθηκε εκ νέου στα δικαστήρια.

Κατηγορήθηκε και πάλι για αιρετικός και ότι συνέλαβε την καταστροφική για τον Ελληνισμό ιδέα του Θεοσεβισμού για να διασπάσει το έθνος! Ο ίδιος απολογήθηκε: «Ούτε εισηγητής, ούτε ιδρυτής νέας θρησκείας είμαι, διότι φρονώ ότι τούτο δεν είναι έργον ανθρώπου, καθόσον τα τοιαύτα εις δύναται, ο εκ του μηδενός παραγάγων το Σύμπαν». Έπειτα από απίστευτες δικαστικές ταλαιπωρίες, ο Καΐρης καταδικάστηκε και τελικά πέθανε βαριά άρρωστος στη φυλακή το 1853.Οκτώ ημέρες μετά το θάνατό του ο Άρειος Πάγος με την υπ. αριθ. 19/19.1.1853 απόφασή του απάλλαξε των κατηγοριών και αθώωσε το Θεόφιλο Καΐρη.

Έτσι ο Καΐρης, με τον διωγμό του, εισήλθε στο πάνθεον των μεγάλων μαρτύρων του Ελληνισμού, που πέθαναν για τις ιδέες του. Το 1896 οι κάτοικοι της Άνδρου τίμησαν το επιφανέστερο τέκνο του νησιού τους στήνοντας έναν ανδριάντα στο κέντρο της πρωτεύουσας τους και ιδρύοντας την Καΐρειο Βιβλιοθήκη, που περιέχει 35.000 τόμους σπάνιων βιβλίων. Η Άνδρος είναι ίσως ένα από τα λίγα μέρη της Ελλάδας που ξέρει να τιμά τα παιδιά της…

ΠΟΥ ΠΗΓΕ Η ΑΓΑΠΗ;

Ανοικτή επιστολή στην αγάπη

Αγαπητή Αγάπη,
Είσαι, ίσως, το βαθύτερο των συναισθημάτων. Η παρουσία και το νόημα σου κάνουν πιο έντονες τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής μας, είτε μέσω της χαράς ή μέσω του πόνου. Όταν αφιερώνουμε τη ζωή μας σε κείνους που αγαπούμε, όπως μέσα σε ένα γάμο, όταν γινόμαστε γονείς, ή στη λύπη, όταν χάνουμε κάποιον που αγαπάμε, είτε αυτό συμβαίνει λόγω θανάτου, ή με κάποιο αποχωρισμό. Μπορείς να μας βοηθήσεις να αποκτήσουμε σκοπό στην ζωή μας.

Οι άνθρωποι πεθαίνουν για σένα, οι άνθρωποι αμαρτούν για σένα, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το όνομα σου χωρίς λόγο. Συχνά λέγεται ότι εσύ κάνεις τον κόσμο να γυρίζει. Έτσι, ως το πιο σπουδαίο συναίσθημα, το συναίσθημα των συναισθημάτων, πρέπει να ρίξεις το βλέμμα σου σε μένα, και τους συνανθρώπους μου, άντρες και γυναίκες, και να αναρωτηθείς, να προσβληθείς, και να σοκαριστείς. Όταν δεις την παρούσα κατάσταση αυτού του κόσμου, ΠΡΕΠΕΙ να αναρωτηθείς: «Πώς έφτασαν σε αυτό το σημείο;»

Όταν βλέπεις τα φοβερά πράγματα που κάνουμε ο ένας στον άλλο, και στον πλανήτη μας, πρέπει να αισθάνεσαι ξεχασμένη. Καταλαβαίνω, συχνά ντρέπομαι, και για λογαριασμό του κόσμου, ζητώ συγνώμη. Ζητώ ειλικρινά συγνώμη. Νομίζω, επίσης, ότι μπορώ ίσως να εξηγήσω. Δεν είμαι κανένας μεγάλος σοφός, και σε καμία περίπτωση δεν είμαι τέλειος. Μπορώ ίσως να γνωρίζει μέχρι κάποιο σημείο. Κάποια από αυτά που έχουν συμβεί.

Βλέπεις, με τον καιρό, χάσαμε τον δρόμο μας. Έχουμε κάνει μεγάλα άλματα στην τεχνολογία, τα τελευταία δέκα χρόνια. Μπορούμε τώρα να κάνουμε πράγματα που κάποτε δεν θεωρούνταν μόνον αδύνατα, αλλά ειλικρινά, πολλά από τα πράγματα αυτά δεν τα είχαμε καν σκεφτεί!!

Μπορούμε να επικοινωνούμε άμεσα με αμέτρητες συσκευές – Παρ’ όλα αυτά με δυσκολία μιλάμε και σχεδόν ποτέ δεν ακούμε.

Μπορούμε να ταξιδέψουμε από το ένα άκρο του πλανήτη στο άλλο, σε χρόνο ρεκόρ. Παρ’ όλα αυτά έχουμε την τάση να προσπερνάμε ο ένας τον άλλον. Μπορούμε να ετοιμάσουμε ένα ζεστό γεύμα μέσα σε λίγα λεπτά. Παρ’ όλα αυτά δεν καθόμαστε να φάμε μαζί. Έχουμε πολλαπλές φορητές συσκευές με τις οποίες διαβάζουμε βιβλία. Παρ’ όλα αυτά, σπανίως διαβάζουμε ο ένας στον άλλο, κυρίως στα παιδιά μας.

Έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο, και πού έχει καταλήξει όλο αυτό; Σε έναν κόσμο όπου η άμεση ικανοποίηση κυβερνά την ίδια μας την ύπαρξη. Η αξία του να κτίζουμε κάτι, ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ αξίας (οικογένεια, γάμο, σχέση με τα παιδιά μας, μια επιχείρηση η οποία προσθέτει αξία στην κοινωνία και στις ζωές των ανθρώπων της κοινωνίας) έχει εκλείψει. Αν δεν κερδίζουμε κάτι από αυτό γρήγορα, τα παρατάμε. Αν και είναι λυπηρό, δεν έχουν χαθεί όλες οι ελπίδες.

Υπάρχουν εκείνοι από εμάς, που ακόμα εκτιμούν την σκληρή εργασία, την οικογένεια, και την αμοιβή της επιτυχίας που έχουμε καταφέρει. Υπάρχουν πολλοί που ακόμα γνωρίζουν ότι η αγάπη κάνει τον κόσμο να γυρίζει και ότι σήμερα σε χρειαζόμαστε. Υπάρχουν κάποιοι από εμάς που γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα ΜΜΕ είναι πολύ πιθανότερο να αναδείξουν μια ιστορία που επικεντρώνεται στο αρνητικό, παρά σε σένα. Αλλά εξαρτάται από εμάς να συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλον με εσένα στην καρδιά μας, και βρίσκομαι εδώ για να σου πω ότι υπάρχουν ακόμα καλοί άνθρωποι σ’ αυτόν τον κόσμο. Γι’ αυτό μην μας εγκαταλείπεις ακόμα. Γιατί μέσα μας υπάρχει η δυνατότητα να υπάρχουμε, να δίνουμε, και να έχουμε μια υπέροχη εμπειρία!

Η φροντίδα των πρωταρχικών μας αναγκών, προϋπόθεση ευημερίας και προσωπικής εξέλιξης

Θα αναρωτιόσασταν γιατί ένα φυτό μαράθηκε αν δεν είχε νερό ή φως του ήλιου; Θα πηγαίνατε το αυτοκίνητό σας στο συνεργείο πριν να ελέγξετε ότι έχει καύσιμο στο ντεπόζιτο και αέρα στα ελαστικά του; Φυσικά όχι, οπότε γιατί ξεχνάμε τι χρειαζόμαστε για να είμαστε ευτυχισμένοι;
Μαζί με τις προφανείς «βασικές ανάγκες» για νερό, τροφή και καταφύγιο, οι άνθρωποι έχουν μια σειρά από βασικές ανάγκες που δεν είναι τόσο προφανείς αλλά εξίσου ουσιαστικές για την συναισθηματική τους ευημερία.

Όταν ικανοποιούνται οι πρωταρχικές μας ανάγκες, «ανθίζουμε» και εξελισσόμαστε.

Αυτές οι θεμελιώδεις ανάγκες πολύ συχνά δεν αντιμετωπίζονται με την προσοχή που τους αξίζει στο σύγχρονο δυτικό πολιτισμό.

Όταν αυτές οι ανάγκες μένουν ανεκπλήρωτες για πάρα πολύ καιρό, μπορεί να υποφέρουμε από άγχος, κατάθλιψη, εθισμούς ή από κάποιο άλλο συναισθηματικό πρόβλημα. Και επειδή αυτό κλιμακώνεται με την πάροδο του χρόνου, μπορεί εύκολα να το αμελήσουμε, έχοντας σύγχυση σχετικά με το γιατί έχουμε αυτό το πρόβλημα.

Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν καν επίγνωση αυτών των αναγκών τους ή πώς επηρεάζουν την ευημερία τους. Ας δούμε ποιες είναι αυτές οι θεμελιώδεις ανθρώπινες ανάγκες.

Αν τις γνωρίζουμε και τις φροντίζουμε με υγιή τρόπο όσο περισσότερο μπορούμε, θα μπορέσουμε να μεταμορφώσουμε τη ζωή μας.

1. Η ανάγκη να δίνουμε και να παίρνουμε προσοχή με έναν ισορροπημένο τρόπο.
Η πολλή απομόνωση μπορεί να επηρεάσει δραστικά την ψυχική μας κατάσταση, τη συναισθηματική μας κατάσταση και τη συμπεριφορά μας. Όλοι χρειαζόμαστε τακτική ποιοτική επαφή με άλλους ανθρώπους.

Χρειαζόμαστε μια ισορροπημένη κοινωνική ζωή για να ανταποκριθούμε σε αυτή την ανάγκη. Οπότε είναι σκόπιμο να βρισκόμαστε με έναν φίλο μας τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Για να «φροντίσουμε» και τη σχέση, είναι καλό να δίνουμε προσοχή στο άλλο άτομο, να ακούμε τι μας λέει και να μοιράζουμε ισότιμα το χρόνο που μιλάμε για τον εαυτό μας και το χρόνο που μιλάμε για τον άλλο.

2. Η ανάγκη να δίνουμε προσοχή στη σύνδεση νου και σώματος.
Οι άνθρωποι όλο και περισσότερο αντιμετωπίζουμε τους εαυτούς μας ως μηχανές. Δουλεύουμε κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος, κοιμόμαστε πολύ λίγο, τρώμε πρόχειρο φαγητό στα γρήγορα, παραλείπουμε τη γυμναστική και τονώνουμε τον κουρασμένο οργανισμό μας με «ενεργειακά ποτά». Όμως η παραμέληση της σωστής διατροφής, του ύπνου, της ξεκούρασης και της άσκησης οδηγεί μακροπρόθεσμα σε ψυχολογικά προβλήματα και ασθένειες που προκαλούνται από το στρες.

Χρειαζόμαστε τη σωστή ισορροπία μεταξύ νου και σώματος.
Είναι καλό να πηγαίνουμε στο κρεβάτι αρκετά νωρίς ώστε να εξασφαλίζουμε 8-9 ώρες ύπνου. Να περπατάμε τακτικά ή να κάνουμε ήπια άσκηση τουλάχιστον 20 λεπτά, 2-3 φορές τη βδομάδα.

3. Η ανάγκη να έχουμε έναν σκοπό, στόχους και νόημα στη ζωή μας.
Οι άνθρωποι έχουν μια έμφυτη ικανότητα να εντοπίζουν, να αναλύουν και να λύνουν προβλήματα με τη φαντασία. Αν ένα άτομο στερείται την ικανοποίηση που προέρχεται από την επίτευξη στόχων ή την εκπλήρωση ενός σκοπού, τότε η φαντασία μπορεί να αρχίσει να δημιουργεί δικά της προβλήματα.

Χρειάζεται να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση κάποιου στόχου. Αυτό επιτρέπει στη φαντασία και στην προσδοκία να υιοθετεί τη στάση της ελπίδας παρά της αποφυγής ή του φόβου.

Σκεφτείτε τα πράγματα που θέλετε να επιτύχετε. Όταν αποφασίσετε τι θέλετε να κάνετε (να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση, να γράψετε ένα βιβλίο κ.λπ.), τότε προσπαθήστε προς αυτή την κατεύθυνση.

4. Η ανάγκη να ανήκουμε σε μια κοινότητα και να συνεισφέρουμε.
Αυτή η βασική ανάγκη μας δίνει έναν λόγο ύπαρξης πέρα και πάνω από τις προσωπικές μας ανάγκες, πράγμα που έχει αποδειχθεί ότι ωφελεί το ανοσοποιητικό σύστημα, τη ψυχική υγεία και την ευτυχία. Μπορείτε για παράδειγμα να συμμετάσχετε ενεργά σε μια κοινότητα ή σύλλογο που προσφέρει έργο κοινωνικό, πολιτιστικό, θρησκευτικό, φιλανθρωπικό κλπ. Μπορείτε να πάτε στο πιο κοντινό κέντρο εθελοντισμού και να δείτε σε ποια πράγματα έχετε τη δυνατότητα να συμμετέχετε. Ή να βρείτε κάτι που πιστεύετε ότι είναι λάθος στην τοπική σας κοινότητα και να αρχίσετε να μιλάτε στους ανθρώπους για το πώς θα μπορούσατε να το διορθώσετε!

Το να βοηθάς τους άλλους, βοηθάει εσένα τον ίδιο. Όλοι χρειαζόμαστε να έχουμε έναν σκοπό και να συνεισφέρουμε.

5. Η ανάγκη για πρόκληση και δημιουργικότητα.
Χωρίς την αίσθηση της προόδου και της επιτυχίας, μπορεί να νιώσουμε άχρηστοι, σα να μην υπάρχει κανένας λόγος για την ύπαρξή μας. Η πλήξη μπορεί να κάνει τη ζωή να φαίνεται επίπεδη. Πρέπει όλοι μας να «επεκτεινόμαστε».

Δοκιμάστε κάτι νέο. Εξερευνήστε. Μάθετε κάτι καινούριο. Βελτιώστε μια υπάρχουσα δεξιότητα. Σκεφτείτε ποια πράγματα απολαμβάνατε πριν γίνετε πολυάσχολοι και πάψετε να τα κάνετε. Εκπαιδευτείτε σε κάτι που δεν έχετε ξανακάνει. Ξεκινήστε ένα νέο χόμπι ή συνεχίστε ένα παλιό.
6. Η ανάγκη για οικειότητα/στενή σχέση.

Όλοι χρειαζόμαστε τουλάχιστον ένα άτομο με το οποίο μπορούμε να μοιραστούμε τις ιδέες μας, τις ελπίδες και τα όνειρά μας. Μερικοί άνθρωποι είναι σε θέση να εκπληρώσουν αυτή την ανάγκη, μιλώντας σε ένα αγαπημένο κατοικίδιο ζώο αλλά οι περισσότεροι από εμάς χρειαζόμαστε ένα μικρό κύκλο αγαπημένων και υποστηρικτικών φίλων ή/και οικογένεια.

Συναντηθείτε τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα με ένα αγαπημένο σας πρόσωπο και συζητήστε τις ελπίδες και τα όνειρά σας. Αφήστε απέξω τα συνήθη θέματα συζήτησης, όπως η εργασία, τα χρήματα ή τα παιδιά.

Αν οι κοντινοί σας άνθρωποι μένουν πολύ μακριά, μιλήστε μαζί τους στο τηλέφωνο ή μέσω Skype.

7. Η ανάγκη για έλεγχο.
Από τους ανθρώπους που αντιμετώπισαν απολύσεις ή άλλες μεγάλες δυσκολίες, όσοι είναι σε θέση να διατηρήσουν μια αίσθηση ελέγχου κάπου στη ζωή τους, τα πάνε πολύ καλύτερα. Οπότε είναι σημαντικό να έχεις μια ποικιλία ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων

Εάν όλοι γύρω σας χάνουν το μυαλό τους και πάτε να το πάθετε και σεις, ένας τρόπος για να πάρετε πίσω τον έλεγχο είναι να χαλαρώσετε και να δείτε την κατάσταση πιο αντικειμενικά. Ο εσωτερικός έλεγχος μπορεί να είναι εξίσου (αν όχι περισσότερο) σημαντικός από τον εξωτερικό έλεγχο.

Εάν κάποια πράγματα είναι έξω από το δικό σας έλεγχο και σας προκαλούν άγχος, προσπαθήστε να εστιάσετε σε αυτό που είναι υπό τον έλεγχό σας, όπως η φροντίδα της υγείας και της καλής φυσικής σας κατάστασης.

8. Η ανάγκη για κύρος/αναγνώριση.
Είναι σημαντικό να αισθανόμαστε σημαντικοί και δεν πρέπει να ντρεπόμαστε που έχουμε αυτή την επιθυμία. Το κύρος σημαίνει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς ανθρώπους και δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσω της μισθωτής εργασίας. Μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Για κάποιους μπορεί να είναι αρκετό να παίρνουν αναγνώριση για το ότι είναι καλοί γονείς, παππούδες, κόρες ή γιοί. Μεγάλο μέρος της προβληματικής συμπεριφοράς μπορεί να είναι μια παράδοξη προσπάθεια να καλύψεις αυτή την ανάγκη για αναγνώριση.

Λάβετε υπόψη ότι αν και μπορεί να νομίζετε ότι δεν έχετε κάποια αξιόλογα χαρακτηριστικά, αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Χρειάζεται να γίνετε περισσότερο ρεαλιστές σχετικά με την αξία σας. Αν παρόλ’ αυτά αισθάνεστε ότι δεν παίρνετε αναγνώριση, μπορείτε να ξεκινήσετε να κάνετε κάτι χρήσιμο στην τοπική σας κοινότητα.

9. Η ανάγκη για ασφάλεια και προστασία
Σε διάφορους βαθμούς, όλοι έχουμε την ανάγκη να αισθανόμαστε ασφαλείς στη ζωή.

Όταν νιώθουμε ότι το περιβάλλον μας είναι μη ασφαλές, απρόβλεπτο ή ακόμη και επικίνδυνο, τότε μπορεί να επιβαρυνθεί η ψυχική μας υγεία. Η ανάγκη αυτή επηρεάζεται από την οικονομική ασφάλεια, την υγεία, τη σωματική ασφάλεια και το πόσο καλά εκπληρώνουμε τις άλλες βασικές μας ανάγκες.

Σκεφθείτε από πού πηγάζει η έλλειψη ασφάλειας που μπορεί να έχετε. Από το περιβάλλον σας; Από ένα συγκεκριμένο πρόσωπο; Μήπως ξεκίνησε μετά από ένα τραυματικό γεγονός;

Αν είναι από το περιβάλλον σας εξετάστε μήπως μπορείτε να αλλάξετε το πού ζείτε ή εργάζεστε Αν αυτό δεν είναι εφικτό, ίσως μπορείτε να βελτιώσετε τις προσωπικές σας δεξιότητες ισχύος και τη φυσική σας κατάσταση για να νιώσετε πιο ασφαλείς.

Αν είναι από συγκεκριμένα πρόσωπα, εξετάστε αν αξίζει να νιώθετε έτσι καθημερινά με αυτούς γύρω σας ή αν θα ήσασταν καλύτερα αν κόβατε τους δεσμούς μαζί τους.

Ποιος έχει το χρόνο να ικανοποιήσει πλήρως όλες αυτές τις ανάγκες;

Λοιπόν, ευτυχώς μπορούμε να φροντίσουμε τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες μας, κάνοντας μόνο μερικές σημαντικές αλλαγές στη ζωή μας. Αυτό συμβαίνει γιατί μια δραστηριότητα μπορεί να ικανοποιήσει πολλές ανάγκες.

Για παράδειγμα η κοινωνική προσφορά/φιλανθρωπικό έργο μπορεί να εκπληρώσει τις 1, 3, 4, και 5 και παράλληλα να συμβάλλει στις 6 και 7.

Το περπάτημα με έναν φίλο μπορεί να συμβάλει στις 1, 2, 3, 5 και 6.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι κάθε ανάγκη σας ικανοποιείται μέσα από παραπάνω από μία δραστηριότητες.

Η απώλεια της εργασίας μπορεί να είναι πολύ αποθαρρυντική. Αλλά εάν η ανάγκη σας για κύρος ικανοποιείται από τη δουλειά σας και από την εθελοντική σας εργασία στην κοινωνία, τότε, αν χάσετε τη δουλειά σας, δεν θα νιώσετε τόσο μεγάλη συντριβή.

Η διάλυση μιας σχέσης μπορεί να είναι σκληρή. Αλλά εάν η ανάγκη σας να δίνετε και να παίρνετε προσοχή και οικειότητα προέρχεται μόνο από το σύντροφό σας, τότε μια διάλυση θα σας κάνει να νιώθετε πολύ πιο τραυματισμένοι.

Η ιστορία των ζευγαριών που χωρίζουν (ή ο πόλεμος των Ρόουζ)

Σκέφτομαι τον κύριο και την κυρία Ρόουζ. Η αλήθεια είναι ότι στην ταινία γελούσαμε, στην πραγματική ζωή όμως... δεν είναι καθόλου έτσι. Τα ζευγάρια που «πολεμάνε» μεταξύ τους υποφέρουν, δεν είναι αστείο, οι ζωές τους χαλάνε και μαζί χαλάει η ποιότητα ζωής και όσων εμπλέκονται στην διαμάχη τους: πρώτα από όλα τα παιδιά και δευτερευόντως οι οικογένειες.

Γιατί όμως τόσο μίσος (ναι, πρόκειται για μίσος!), γιατί τόση βία, τέτοιος αλληλοσπαραγμός; Είναι η δύναμη της αγάπης, η δύναμη της συνήθειας ή μήπως ένας ακραίος εγωισμός που τροφοδοτεί την αντιπαλότητα;

Να σημειώσουμε εδώ ότι ο «πόλεμος» πολλές φορές ενυπάρχει και μέσα στην λειτουργία της ίδιας της οικογένειας- δεν περιμένει να ξεσπάσει μόλις το ζευγάρι χωρίσει. Συχνά μάλιστα οι διαπληκτισμοί, οι φωνές, οι βίαιες αντιδράσεις είναι εντονότερες ανάμεσα στα παντρεμένα ζευγάρια με αποτέλεσμα τα παιδιά να γίνονται σχεδόν καθημερινά μάρτυρες της ενδοοικογενειακής βίας και έτσι, να στιγματίζονται παντοτινά από εικόνες και βιώματα με ανυπολόγιστες συνέπειες για τον ψυχισμό τους.

Πώς μπορεί να επικρατήσει λογική; Πώς γίνεται ένα ζευγάρι να λήξει την σχέση του ειρηνικά και πολιτισμένα χωρίς ακρότητες, χωρίς «πολέμους»;

Η ιστορία των ζευγαριών που χωρίζουν δείχνει ότι η ποιότητα του χωρισμού είναι ανάλογη της ποιότητας της σχέσης που προϋπήρχε. Αν στο ζευγάρι υπήρχε αγάπη και κατανόηση, αλληλοσεβασμός, αποδοχή και ισοτιμία, τότε ακόμη και αν αγεφύρωτες διαφορές οδήγησαν στο διαζύγιο, αυτό θα γίνει με έναν τρόπο που θα αντιστοιχεί σε όσα προηγουμένως είχαν ζήσει. Προφανώς και θα υπάρχει πόνος, το διαζύγιο είναι μια απώλεια, επιφέρει πένθος και στο πένθος πονάμε… Εν τούτοις υπάρχει η αναγνώριση του τέλους, η αποδοχή της λήξης και του αποτελέσματος. Με δυο λόγια η αναγνώριση και η αποδοχή της ατομικότητας του άλλου.

Αντίθετα στα ζευγάρια των οποίων η σχέση και πριν το διαζύγιο ήταν κακή, χωρίς συνεννόηση, χωρίς φροντίδα, χωρίς νοιάξιμο, είναι μάλλον καταδικασμένα να χωρίσουν άσχημα, συντηρώντας και τότε τις κακές συνήθειές τους… με θύματα τόσο τους ίδιους όσο και τα παιδιά τους.

Ο Κος και η Κά Ρόουζ άργησαν να μάθουν τις αξίες του σεβασμού, της αποδοχής και της εμπιστοσύνης. Έπαιξαν και έχασαν, όμως αυτοί ήταν ρόλοι σε μια ταινία. Εμείς που πρωταγωνιστούμε στο έργο της ζωής μας, ας πάρουμε τον ρόλο μας πιο σοβαρά… ας δώσουμε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας.

Αποκωδικοποιώντας την επιστήμη της γεύσης

Γλυκό, ξυνό, αλμυρό, ουμάμι, πικρό.

Οι ερευνητές βρίσκουν νέα μυστικά για τους πολύπλοκους μηχανισμούς της γεύσης, και τα συμπεράσματά τους θα βοηθήσουν την ανάπτυξη προϊόντων και πρωτοβουλιών για τη δημόσια υγεία.

Του Robert Margolskee, διευθυντής του Monell Chemical Senses Center της Φιλαδέλφεια, δεν του αρέσει ο καφές, η μαύρη σοκολάτα και η πικρή μπύρα. Αν και διευθύνει ένα επιστημονικό ίδρυμα αφιερωμένο στη μελέτη της γεύσης και οσμής, ο ίδιος δεν μπορεί να εξηγήσει ακριβώς που οφείλεται αυτή η περίπτωση. Ο Margolskee, ο οποίος έχει διδακτορικό στη μοριακή γενετική, καθώς και ένα πτυχίο ιατρικής, λέει ότι ο γονότυπος του διαπιστώθηκε ότι κατέχει μια ιδιαίτερη διαμόρφωση των γονιδίων και υποδοχέα για τη γεύση που τον κάνει υπερευαίσθητο σε ορισμένες πικρές ενώσεις.

Η γεύση βρίσκεται πρώτη στη λίστα των καταναλωτών όταν πρόκειται να αποφασίσει σχετικά με το τι θα φάει ή θα πιεί και όπως προτείνει ο Margolskee, το γενετικό υλικό μας έχει να κάνει με τις γεύσεις δηλαδή με το ποια τρόφιμα βρίσκουμαι ελκυστικά και ποια δεν μπορούμε να ανεχθούμε. Η πείρα της ζωής διαμορφώνει τις γευστικές μας προτιμήσεις. Όλα αυτά έχουν γίνει πιο κατανοητά κατά την τελευταία δεκαετία χάρη στην πρόοδο της μοριακής βιολογίας και της γενετικής έρευνας, αλλά πολλά παραμένουν ακόμα άγνωστα. Πρωτοβουλίες όπως αυτές που λαμβάνουν χώρα στο Monell, ωστόσο, παρέχουν γνώσεις σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους η επιστήμη της γεύσης έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει τις διατροφικές μας επιλογές, να επηρεάσει το μεταβολισμό μας, και μας εισάγουν σε νέες, στοχευμένες προσεγγίσεις για την ανάπτυξη προϊόντων που θα αποφέρουν τρόφιμα και ποτά που θα ικανοποιήσουν προσωπικές προτιμήσεις και τις διατροφικές ανάγκες των καταναλωτών.

"Η γεύση είναι περίπλοκη" ο Margolskee παρατηρεί. "Κάθε μέρος της γεύσης -γλυκιά, ξινή, αλμυρή, πικρή και ουμάμι - είναι σχεδόν σαν μια ξεχωριστή αίσθηση. Τα έχουμε όλα... στις ίδιες γευστικές απολήξεις – οι οποίες αποτελούν το όργανο της γεύσης και είναι όλες μπλεγμένες μεταξύ τους.
Στην πραγματικότητα, στο Monell οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η γεύση είναι ακόμη πιο περίπλοκη από ό, τι οι αισθήσεις της όρασης και της ακοής, οι οποίες θεωρούνται πιο σημαντικές. Για παράδειγμα, μόλις τρεις τύποι φωτοϋποδοχέων είναι υπεύθυνοι για την έγχρωμη όραση, αλλά οι άνθρωποι έχουν τουλάχιστον 25 διαφορετικούς υποδοχείς για ανίχνευση της πικρής γεύσης.

Οι υποδοχείς για την πικρή γεύση είναι πολύ σημαντικοί, διότι η πικρή γεύση στα τρόφιμα συχνά σημαίνει ότι είναι τοξικά και έτσι η ευαισθησία σε πικρές γεύσεις είναι κρίσιμη για την επιβίωση του είδους, εξηγεί ο Robin Dando, επίκουρος καθηγητής στο Cornell University Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων.

«Τα πικρά τρόφιμα ως επί το πλείστον αντιπροσωπεύουν τρόφιμα που θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνα», λέει ο Dando. «Τα ακατάλληλα τρόφιμα, είναι ξινά, έτσι ώστε να μας καθοδηγήσουν μακριά από τα πράγματα που είναι τοξικά." Στην επιστήμη της γεύσης, η πικρή και η ξινή γεύση, περιγράφεται ως «αποτρεπτική» επειδή οι άνθρωποι έχουν την τάση να μην τους αρέσουν αυτές οι γεύσεις.

Οι υπόλοιπες τρεις γεύσεις γλυκό, αλμυρό και πικάντικο είναι οι «επιθυμητές» γεύσεις και τις έχουν τα τρόφιμα που μας αρέσουν. Οι γευστικές προτιμήσεις έχουν εξελιχθεί, λέει ο Gary Beauchamp, επίτιμος διευθυντής του Monell, "επειδή το σύστημα της γεύσης είναι το τελευταίο που συμμετέχει στην λήψη απόφασης για το αν θα φάμε κάτι ή αν θα το απορρίψουμε .... Παίρνει τις εξής σημαντικές αποφάσεις στα ερωτήματα: Είναι το τρόφιμο πλούσιο σε θερμίδες; Είναι δηλητηριώδες; Είναι έχει αμινοξέα / πρωτεΐνες; "

"Η γλυκιά γεύση στη φύση είναι δίνει σήμα ότι το τρόφιμο έχει θερμίδες», λέει ο Dando. "Στο παρελθόν, οι θερμίδες θεωρούνταν πολύ σημαντικές. Δεν επιβιώνεις χωρίς θερμίδες. Όσο περισσότερο μπορείς να καταναλώσεις, τόσο καλύτερα για σένα." Η αλμυρή γεύση, αναφέρει, υποδηλώνει ότι το τρόφιμο περιέχει νάτριο ή κάλιο, τα δύο αυτά ανόργανα συστατικά που είναι σημαντικά για τη λειτουργία του σώματος. «Η ουμάμι είναι η γεύση των πρωτεϊνών," συνεχίζει ο Dando. "Αυτό είναι το ουμάμι, αμινοξέα. Γνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε την πρωτεΐνη για να επιβιώσουμε.... Έτσι, αν κάτι έχει πολύ αλμυρή γεύση για εμάς, γνωρίζουμε ότι υπάρχει πολλή πρωτεΐνη και πολλά αμινοξέα και είναι καλό τα καταναλώσουμε.»

Πώς γευόμαστε
Ο μηχανισμός της γεύσης ξεκινά πάνω στη γλώσσα, όπου χιλιάδες γευστικές θηλές συγκεντρώνονται, τα οποία είναι μικροσκοπικά εξογκώματα που γίνονται εύκολα ορατά, αν βγάλετε έξω τη γλώσσα σας και την κοιτάξετε στον καθρέφτη. Γευστικές απολήξεις βρίσκονται επίσης στην ουρανίσκο του στόματος και στο λαιμό. Κάθε γευστική απόληξη περιλαμβάνει περίπου 50 έως 100 εξειδικευμένα κύτταρα που περιέχουν υποδοχείς γεύσης, οι οποίες ενεργοποιούνται όταν έρχονται σε επαφή με τις χημικές ενώσεις των τροφίμων και ποτών.

Το χημικό ερέθισμα που δέχονται τα κύτταρα από τη γεύση μεταφράζεται σε ένα ηλεκτρικό μήνυμα που αναμεταδίδεται από τα νεύρα στο στέλεχος του εγκεφάλου, όπου γίνεται η αρχική επεξεργασία της γεύσης. Από εκεί, οι ώσεις μεταδίδονται σε άλλα μέρη του εγκεφάλου, όπου επηρεάζουν τη συνειδητή αντίληψη της γεύσης και την επιρροή των συναισθημάτων και αναμνήσεων (Murray 2016). Ένα άλλο νεύρο που είναι σημαντικό για τη μετάδοση σημαντικών μηνυμάτων, που σχετίζονται με τη γεύση, στον εγκέφαλο είναι το τρίδυμο νεύρο το οποίο μεταδίδει πληροφορίες που σχετίζονται με την αίσθηση του ζεστού ή καυτού (σκεφτείτε την καψαϊκίνη), του κρύου (μενθόλη) και της ενόχλησης (όπως π. χ από ανθρακούχα ποτά).

Οι υποδοχείς της γεύσης δεν περιορίζονται μόνο στη στοματική κοιλότητα αλλά βρίσκονται και σε πολλά διαφορετικά μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του εντέρου, του παγκρέατος, των πνευμόνων, και της μύτης. Οι υποδοχείς αυτών των οργάνων, δεν αντιλαμβάνονται τη γεύση όπως αυτοί της γλώσσας, αλλά παίζουν διάφορους ρόλους, πολλοί από τους οποίους δεν έχουν ακόμα κατανοηθεί. Επειδή οι υποδοχείς της γλυκιάς γεύσης στο έντερο και το πάγκρεας συνδέονται με τον μεταβολισμό, οι επιστήμονες ερευνούν την πιθανή ικανότητα τους να παίζουν ρόλο στη θεραπεία των μεταβολικών διαταραχών, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης (Κουένκα 2013). Οι υποδοχείς της πικρής γεύσης στο έντερο βοηθούν στην προστασία μας από δηλητηρίαση ανιχνεύοντας τοξικές ουσίες και ωθώντας το σώμα να τις αποβάλει (εμετός, διάρροια) (Fox 2011). Οι επιστήμονες στο Monell και το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια ανακάλυψαν επίσης ότι οι υποδοχείς της πικρής γεύσης στη μύτη βοηθούν στην αντιμετώπιση των μολύνσεων των κόλπων (Monell 2015a).
Γιατί γευόμαστε το γλυκό

Σας είναι δύσκολο να απορρίψετε ένα κέικ ή ένα ντόνατ; Δεν είναι μόνο θέμα θέλησης. Είμαστε φτιαγμένοι να αγαπάμε τις γλυκιές γεύσεις. Ίσως παλεύουμε ενάντια στη φύση μας, λέει ο Margolskee. Οδηγούμαστε να φάμε το γλυκό που έχει θερμίδες.

«Μπορείτε να το δείτε σε πρώιμα στάδια σε βρέφη» συνεχίζει ο Margolskee. «Αν τους δώσουμε ζάχαρη ή ένα ζαχαρούχο ποτό, θα χαμογελάσουν και θα φαίνονται ευχαριστημένα. Αν τους δώσουμε κάτι πικρό, όπως κινίνη, θα στραβώσουν το πρόσωπό τους θα σφίξουν το στόμα τους, και θα απορρίψουν το φαγητό. Μπορείτε να δείτε τις ίδιες εκφράσεις στα πρόσωπα των βρεφών, των χιμπατζήδων και των νεογέννητων πιθήκων όταν γεύονται την γλυκιά ή πικρή γεύση». Ακόμα και οι αρουραίοι και τα ποντίκια έχουν παρόμοιες αντιδράσεις του προσώπου τους όταν δοκιμάζουν τη γλυκιά και πικρή γεύση, προσθέτει. Οι γλυκές γεύσεις έχουν τη δύναμη να αμβλύνουν τον πόνο των μωρών, γι’ αυτό και χρησιμοποιούνται ως αναλγητικά για τα μωρά που έχουν υποστεί τον πόνο που προκαλούν οι διαδικασίες, όπως η περιτομή ή αιματολογικές εξετάσεις (Owen 2015).

Ίσως να μην αποτελεί έκπληξη που ακούμε ότι τα παιδιά προτιμούν πιο πολύ τη γλυκιά γεύση από τους ενήλικες ή ότι η αντίληψη της γλυκιάς γεύσης διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο. Ένα πρόσφατο ερευνητικό έργο, στο Monell, ερευνά το χαμηλότερο ανιχνεύσιμο όριο της γλυκιάς γεύσης , το οποίο ορίζεται ως το χαμηλότερο ανιχνεύσιμο επίπεδο της σακχαρόζης, σε 216 παιδιά ηλικίας μεταξύ 7 και 14. Τα παιδιά κλήθηκαν να διακρίνουν τη γεύση μεταξύ φλιτζανιών που περιείχαν απλό απεσταγμένο νερό και φλιτζανιών που περιείχαν διαφορετικές συγκεντρώσεις διαλυμάτων σακχάρου. Η χαμηλότερη συγκέντρωση στην οποία το παιδί μπορούσε να διακρίνει το σακχαρούχο διάλυμα από το νερό αποτελεί το όριο ανίχνευσης γλυκιάς γεύσης του παιδιού. Η μελέτη διαπίστωσε ότι το πιο ευαίσθητο παιδί μπορεί να ανιχνεύσει τη γλυκύτητα με μόνο 0.005 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη διαλυμένη στο νερό, ενώ για το λιγότερο ευαίσθητο παιδί απαιτείται πολύ περισσότερο από 3 κουταλάκια του γλυκού προκειμένου να είναι σε θέση να ανιχνεύσει τη γλυκύτητα (Monell 2015b). Τα παιδιά που δεν εντοπίζουν εύκολα τη γλυκύτητα μπορεί να δυσκολεύονται να ρυθμίσουν τη μείωση του σακχάρου, επειδή αντιλαμβάνονται λιγότερο το «γλυκό σήμα" από τη ζάχαρη, απαιτούν δηλαδή περισσότερη ζάχαρη για να βρουν τα προϊόντα εύγευστα, εξηγεί ο συγγραφέας της μελέτης Danielle Reed, γενετιστής και αναπληρωτής διευθυντής του ερευνητικού κέντρου (Monell 2015b).

Η έρευνα ανίχνευσης γλυκύτητας έβγαλε κάποια απρόβλεπτα αποτελέσματα. Ο Reed λέει ότι οι ερευνητές είχαν υποθέσει ότι τα παχύσαρκα παιδιά θα είναι λιγότερο ευαίσθητα στη ζάχαρη από ό, τι τα πιο λεπτά παιδιά και θα ζητούσαν μεγαλύτερη ποσότητα για να βιώσουν ένα ευχάριστο αποτέλεσμα, αλλά τελικά αποδείχθηκε το αντίθετο. Τα παιδιά που είχαν περισσότερο σωματικό λίπος ήταν σε θέση να ανιχνεύσουν καλύτερα τις γλυκές γεύσεις σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις.
«Αυτή ήταν μια μεγάλη έκπληξη για μας», λέει ο Ριντ. «Ο υποδοχέας της γλυκιάς γεύσης στη γλώσσα που αποκρίνεται στη ζάχαρη βρίσκεται και σε άλλα μέρη του σώματος, ιδιαίτερα στα κύτταρα του λίπους,» συνεχίζει. «Έτσι, το θέμα είναι ότι αν η γλώσσα σας είναι πολύ ευαίσθητη στη ζάχαρη, η ευαισθησία αυτή μπορεί να αντανακλάται και σε άλλα σημεία του σώματος, έτσι ώστε τα λιποκύτταρα να αναγνωρίσουν και να απορροφίσουν τη ζάχαρη για τη λιπογένεση, δηλαδή τη δημιουργία λίπους.»

Η έρευνα στο Monell έχει επίσης δείξει ότι έχουμε την τάση να προσκολλάμε διακαώς στις γλυκές προτιμήσεις μας. Σε μια άλλη πρόσφατη μελέτη, κατά την οποία μειώθηκε η κατανάλωση της ζάχαρης κατά 40% για τρεις μήνες, ζητήθηκε να αξιολογήσουν περιοδικά την ένταση της γλυκύτητας και της ευχαρίστησης που ένιωθαν από την κατανάλωση πουτίγκας βανίλια και αφεψίματος βατόμουρο. Μετά από τρεις μήνες διατροφής, η αντίληψη των συμμετεχόντων, που κατανάλωναν περιορισμένα ζάχαρη, για τη γλυκύτητα είχε αλλάξει, και αξιολόγησαν τις πουτίγκες και τα αφεψίματα ως πιο γλυκά από ότι έκαναν τα μέλη της ομάδας ελέγχου, λέει ο ψυχολόγος Paul Wise. Αλλά το επίπεδο γλυκύτητας που προτιμάται περισσότερο, ήταν αμετάβλητο. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες του Monell για τις προτιμήσεις της αλμυρής γεύσης, οι οποίες μπορεί να τροποποιηθούν με την πάροδο του χρόνου. "Μπορώ να σας πω ότι οι άνθρωποι είναι πολύ πιο επίμονοι σχετικά με τη μείωση σακχάρου τους από ό, τι είναι για την μείωση του αλατιού," ο Wise συνοψίζει.

Η εταιρεία βιοτεχνολογίας Senomyx με έδρα το Σαν Ντιέγκο έχει εντοπίσει αρκετές ενώσεις που δεν λειτουργούν ως υποκατάστατα ζάχαρης, αλλά μάλλον ως τροποποιητές γεύσης που ενισχύουν την αντίληψη της γλυκύτητας. Οι ενώσεις αλληλεπιδρούν με τους γευστικούς κάλυκες, προκαλώντας τους να ανταποκρίνονται πιο αποτελεσματικά στις γλυκές γεύσεις. Αυτό επιτρέπει στους παρασκευαστές των προϊόντων τη μείωση της περιεκτικότητας σε ζάχαρη, διατηρώντας παράλληλα τη γλυκύτητα.

Γίνοντας έξυπνος όσον αφορά το αλάτι
Επειδή πρόκειται για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας, οι έρευνες έχουν εστιάσει στο νατρίου και στο αλάτι. "Το αλάτι είναι αυτό το μαγικό συστατικό, αλλά είναι σαφές ότι οι άνθρωποι καταναλώνουν πολύ περισσότερο από ό, τι χρειάζονται», λέει ο Beauchamp. Ο ίδιος επισημαίνει ότι εκτός από την προφανή ένταση στη γεύση, το αλάτι προσφέρει μια ποικιλία από πιο άλλα οφέλη στα συσκευασμένα τρόφιμα, όπως η μείωση της πικρής γεύσης και η απελευθέρωση της γλυκιάς.

Η αντικατάσταση του αλατιού στα συσκευασμένα προϊόντα, δεν είναι εύκολο, επειδή δεν υπάρχουν πολλά αποτελεσματικά υποκατάστατα για το κοινό επιτραπέζιο αλάτι (χλωριούχο νάτριο). Η ανάπτυξη των προϊόντων συχνά στρέφεται σε ένα άλλο αλάτι, το χλωριούχο κάλιο, αλλά δεν δίωει πολύ γεύση.

Ο ερευνητής Brian Lewandowski, ένας νευροφυσιολόγος, έχει αφιερώσει περισσότερα από τα τελευταία πέντε χρόνια για να εξερευνήσει το μηχανισμό για την αντίληψη της αλμυρής γεύσης και να βρει τρόπους για να την ενισχύσει. «Η αλμυρή γεύση, σε αντίθεση με άλλες βασικές γεύσεις, έχει στην πραγματικότητα δύο ξεχωριστές πορείες που είναι υπεύθυνες για την ανίχνευση του αλατιού και στέλνει τις πληροφορίες με στον εγκέφαλο," ο Lewandowski εξηγεί.

Ο πρώτος μηχανισμός είναι καλά κατανοητός και λαμβάνει χώρα μέσω ενός διαύλου γνωστού ως ENaC (επιθηλιακός δίαυλος νατρίου). Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι υπάρχει ένα δεύτερο μονοπάτι, αλλά δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί. Η δεύτερη οδός ανταποκρίνεται στο νάτριο και τα άλλα άλατα (συμπεριλαμβανομένου και του χλωριούχου καλίου) και παρέχει πληροφορίες σχετικά με την ένταση της γεύσης του άλατος και τη δυσαρέσκεια που συνδέεται με έντονα αλμυρά ερεθίσματα.

«Κάτι ακόμα που κάνει το αλάτι μοναδική να έχει μοναδική γεύση και σχετίζεται με αυτές τις δύο οδούς ... είναι ότι σε αντίθεση με τις άλλες γεύσεις, το αλάτι είναι επιθυμητό, γιατί είναι ωραίο σε χαμηλές συγκεντρώσεις, αλλά σε υψηλές συγκεντρώσεις, δεν μας αρέσει» λέει ο Lewandowski. «Έχει γεύση σαν το νερό της θάλασσας.»

Ο Lewandowski και μια ομάδα επιστημόνων του Monell δημοσίευσε πρόσφατα τα αποτελέσματα ενός ερευνητικού προγράμματος στο οποίο εντοπίστηκαν κύτταρα για τη γεύση που συμμετέχουν στο δεύτερο μονοπάτι της αλμυρής γεύσης, και τώρα εργάζονται για να εντοπίσουν αυτό το μονοπάτι και το μηχανισμό με τον οποίο λειτουργεί.

Επειδή είναι οι ερευνητές δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν τα υποκατάστατα του αλατιού όπως με τη μεγάλη ποικιλία των εναλλακτικών γλυκαντικών ουσιών που είναι διαθέσιμες για τους παρασκευαστές των προϊόντων, οι προσπάθειες του κλάδου είναι πιθανό να επικεντρωθούν στην εξεύρεση ενισχυτικών γεύσης για την αύξηση της αντίληψης του αλμυρού, ο Beauchamp και ο Lewandowski συμφωνούν. «Είναι το άγιο δισκοπότηρο για την έρευνα της γεύση τώρα», λέει ο Beauchamp. "Αν ήταν ένα απλό πρόβλημα, θα το είχαν λύσει εδώ και πολύ καιρό."

Γεύση + μυρωδιά = αρωματική γεύση
Καμία συζήτηση για τη γεύση δεν μπορεί να είναι πλήρης χωρίς να ληφθεί υπόψη η αίσθηση της όσφρησης. Η γεύση και η όσφρηση δουλεύουν μαζί για τη δημιουργία της γεύσης ενός τροφίμου ή ποτού, και η μυρωδιά παίζει τον πρωταρχικό ρόλο. Οι επιστήμονες που μελετούν τις αισθήσεις χρησιμοποιούν συχνά το «τεστ ζελέ» σε αυτό το σημείο. Πάρτε δύο κόκκινα ζελέ -ένα φράουλα και ένα κεράσι. Αν τα δοκιμάσετε κρατώντας τη μύτη σας, η γεύση σας θα σας πει ότι είναι γλυκό, αλλά δεν θα είναι σε θέση να πει ποιο ζελέ είναι η φράουλα και ποιο είναι το κεράσι. Για να τα ξεχωρίσουμε είναι απαραίτητη η όσφρηση, πράγμα που δείχνει πόσο σημαντικό είναι το άρωμα είναι για την ίδρυση της γεύσης.

Ο Margolskee είπε "Αν δοκιμάσετε μια μπουκιά από ένα μήλο, που έχει διαφορετική γεύση από μια πατάτα," λέει. "Είναι και τα δύο αμυλούχα και τα δύο έχουν ένα ορισμένο ποσό γλυκύτητας, έστω και λίγη αλμύρα και ξινίλα, αλλά τα περισσότερα από τη γεύση ... προέρχονται από την όσφρηση."
Στην πραγματικότητα, η σχέση μεταξύ της γεύσης και της όσφρησης δεν φαίνεται, «στην καθημερινή γευστική εμπειρία σας δεν είστε σε θέση να τις ξεχωρίσετε» λέει ο Wise. «Και οι δύο είναι μέρος της γευστικής εμπειρίας.»

Είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη των προϊόντων να είναι καλά καταρτισμένα στο πώς λειτουργούν η γεύση και η μυρωδιά, τονίζει ο Barb Stuckey, πρόεδρος της ανάπτυξης του προϊόντος και της εταιρείας σχεδιασμού Mattson, Foster City, στην Καλιφόρνια, και συγγραφέας του βιβλίου «Γεύση». Κατά τη τυποποίηση ενός προϊόντος, εξηγεί, «θα πρέπει να κατανοηθεί η διαφορά μεταξύ γεύσης και όσφρησης, προκειμένου να κατανοηθεί τι θα πρέπει να ρυθμιστεί."

Η όσφρηση γίνεται με δύο τρόπους: άμεσα μέσω της μύτης, η οποία είναι ή έμμεσα "όταν μασάτε την τροφή, η εξάτμιση των χημικών ουσιών από τα τρόφιμα τονώνουν τη μύτη από το πίσω μέρος," λέει ο Margolskee. Λόγω της μεγάλης ποικιλίας σε οσφρητικούς υποδοχείς, οι άνθρωποι είναι σε θέση να εντοπίσουν χιλιάδες μυρωδιές. Ενώ ένα μεγάλο μέρος της αίσθησης της γεύσης είναι έμφυτο, η μυρωδιά είναι μια πιο «ψεύτικη» αίσθηση, σύμφωνα με τον Wise. "καθοδηγείται πολύ από την μάθηση και την εμπειρία», λέει.

Το άρωμα και η γεύση μπορούν να επηρεάσουν το ένα το άλλο με πολύ ενδιαφέροντες τρόπους. Για παράδειγμα, ο Wise λέει ότι τα πειράματα έχουν δείξει ότι «η γεύση μπορεί να ενισχύσει γενικότερα το άρωμα, αλλά μόνο αν αυτές οι γεύσεις είναι προέρχονται από θρεπτικά." Έτσι, μια γεύση που προέρχεται από μια θρεπτική ουσία που χρειάζεται το σώμα, όπως τα αλμυρά αμινοξέα, το αλάτι ή η ζάχαρη, θα ενισχύσει την ένταση της οπισθορρινικής όσφρησης, εξηγεί ο ίδιος. "Η υπόθεση", λέει ο Wise, «είναι ότι βοηθά να προσδιοριστεί η ταυτότητα του φαγητού περισσότερο ως πηγή θρεπτικών συστατικών."

Τα πειράματα στο Monell έχουν επίσης δείξει ότι οι οσμές μπορούν να καταστείλουν και να ενισχύσουν τα γούστα, ο Wise συνεχίζει. "Αν βάλετε μια καμένη μυρωδιά στη μύτη, τότε αυτή καταστέλλει την ένταση της γλυκιάς γεύσης. Αν βάλετε μια γλυκιά μυρωδιά στη μύτη, τότε αυτή καταστέλλει λίγο την ένταση της πικρής γεύσης, το οποίο μπορεί να είναι χρήσιμο σε σκευάσματα στα οποία θέλετε να βελτιώσετε την πίκρα τους, ιδιαίτερα στα φάρμακα για τα παιδιά », λέει. "Μπορείτε να προσθέσετε λίγο άρωμα, και αυτό θα βοηθήσει το φάρμακο να γίνει λίγο καλύτερο."

Οι ειδικοί των αισθητήρων εικάζουν ότι μπορεί να βοηθήσει τους καταναλωτές να μειώσουν τις θερμίδες που καταναλώνουν, η δημιουργία προϊόντων με λιγότερη ζάχαρη και με την προσθήκη πτητικών ουσιών ενίσχυσης γλυκιάς γεύσης, έτσι ώστε να τα αντιλαμβάνονται ως γλυκά (Owen 2015). «Οι άνθρωποι έχουν βρει τρόπους με τους οποίους ουσιαστικά μπορούν να ξεγελάσουν τους ανθρώπους να νομίζουν ότι μια γεύση είναι γλυκιά, έχοντας μόνο γλυκό άρωμα», λέει ο Dando. Ωστόσο δεν είναι πεπεισμένος ότι αυτή η είναι μια καλή ιδέα επειδή έτσι θα αλλάξει ολόκληρο το προφίλ της γεύσης ενός προϊόντος.

Όταν ερεθισμός μπορεί να είναι ένα καλό πράγμα
Εκτός από τη γεύση και την οσμή, ένα τρίτο αισθητήριο σύστημα χημικού ερεθισμού, παίζει σημαντικό ρόλο στο πώς βιώνουμε τα τρόφιμα που είναι ζεστά και πικάντικα, καθώς και αυτά που είναι δροσερά ή μας γαργαλάνε. Αυτό το σύστημα περιστρέφεται γύρω από το τρίδυμο νεύρο, ένα νεύρο που ανταποκρίνεται σε χημικά ερεθίσματα που προέρχονται από το στόμα, το λαιμό, τη μύτη, ακόμη και από τα μάτια, γεγονός που εξηγεί γιατί ένα μεγάλο μπολ τσίλι μπορεί να κάνει τη μύτη σου να τρέχει και τα μάτια σου να δακρύζουν.

Οι δίαυλοι μιας κατηγορίας ιόντων, που ονομάζεται παροδικός υποδοχέας δυναμικού (TRP), βρίσκονται στις νευρικές απολήξεις του τριδύμου και ανταποκρίνονται σε ενώσεις όπως η καψαϊκίνη, το χρένο, και το wasabi, καθώς και στην αίσθηση δροσιάς της μενθόλης και στο τσούξιμο της ανθράκωσης. Ίσως δεν είναι τόσο έκπληξη το γεγονός ότι ο υποδοχέας TRP είναι υπεύθυνος για την υπερβολικά πικάντικη αίσθηση της γεύσης του wasabi που μπορεί να προκαλέσει την ανταπόκριση των ρινικών διόδων σας σε χημικές ερεθιστικές ουσίες όπως τα δακρυγόνα και η ρύπανση του αέρα (Hamilton 2015).

Οι επιστήμονες έχουν μάθει πολλά για τους υποδοχείς TRP την τελευταία δεκαετία. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι οι ιδέες τους θα οδηγήσουν τελικά σε σημαντικές ανακαλύψεις όπως σε φάρμακα που θα ανακουφίζουν τον πόνο αναστέλλοντας τη φυσιολογική αντίδραση του υποδοχέα TRP (Hamilton 2015). Ο Wise λέει ότι ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα για τους υποδοχείς TRP είναι ότι δεν ανταποκρίνονται μόνο σε χημικές ενώσεις, αλλά είναι ευαίσθητοι και στις ζεστές και κρύες θερμοκρασίες.

Επειδή οι άνθρωποι υποφέρουν συχνά από απώλεια της όρεξης, καθώς οι αισθήσεις της όσφρησης και της γεύσης μειώνονται με την ηλικία, ο Wise λέει ότι προκαλώντας χημικές αντιδράσεις ερεθισμού μπορούμε να βοηθήσουμε στο να κάνουμε τα τρόφιμα πιο εύπεπτα για τους ηλικιωμένους. «Υπάρχει πολλή συζήτηση σχετικά με τη χρήση ερεθιστικών ουσιών μέχρι τα τρόφιμα να γίνουν πιο ενδιαφέροντα για τους ηλικιωμένους έτσι ώστε να διατηρήσουν τη διατροφική τους κατάσταση", σημειώνει.

Επιστήμη της γεύσης και την ανάπτυξη προϊόντων
Οι ατομικές γευστικές προτιμήσεις αρχίζουν να αναπτύσσονται πριν από τη γέννηση. Στη μελέτη του Monell από τη ψυχολόγο Julie Mennella, διαπιστώθηκε ότι οι έγκυες γυναίκες που έπιναν χυμό καρότου στο τρίτο τρίμηνο τους ή κατά τη διάρκεια του θηλασμού είχαν μωρά που τους άρεσαν τα αρωματισμένα δημητριακά με καρότο περισσότερο από εκείνα των οποίων οι μητέρες δεν έπιναν χυμό καρότου (Mennella et al. 2001). Η Virginia Utermohlen Lovelace, πρώην παιδίατρος, σημειώνει ότι οι γευστικοί κάλυκες αναπτύσσονται όταν τα έμβρυα είναι 12 εβδομάδων. Επειδή ένα αγέννητο μωρό καταπίνει το αμνιακό υγρό της μητέρας, "δοκιμάζουν και βιώνουν τα γεύματα της μητέρας», λέει. Αργότερα η εμπειρία της ζωής συνεχίζει να διαμορφώνει τις προτιμήσεις.

Κάθε ένας από μας κληρονομεί ένα γονίδιο που βοηθά να καθοριστεί τι μπορούμε να γευόμαστε και να μυρίσουμε. Νέα έρευνα του Monell δείχνει, για παράδειγμα, ότι η αντίληψη της γλυκιάς γεύσης είναι περίπου 30% γενετικά επηρεασμένη (Monell 2015c). Η ανατομία της γλώσσας παίζει επίσης έναν ρόλο: ο καθένας έχει διαφορετικό αριθμό γεύσεων, και την πυκνότητα της γεύσης μειώνεται με την ηλικία.

Όσο για την αντίληψη του αρώματος, ο ερευνητής Wise αναφέρει το παράδειγμα για το πώς τα άτομα ανταποκρίνονται στη μυρωδιά της ανδροστενόνης (α φερομόνη ζευγαρώματος για τους χοίρους). «Υπάρχουν τεράστιες ατομικές διαφορές που έχουν παρατηρηθεί σε έναν συγκεκριμένο υποδοχέα», λέει ο Wise. "Αν εκφράζετε μία μορφή της πρωτεΐνης [υποδοχέα], τότε είστε ευαίσθητοι σε αυτό, το οποίο μυρίζει απαίσια. Αν εκφράζετε μια άλλη μορφή, τότε είστε αναίσθητοι σε μεγάλο βαθμό και αυτό θα μπορούσε να μυρίζει ευχάριστα.»

"Πιθανώς οποιοδήποτε άτομο ... θα είναι αναίσθητο σε κάτι," ο Wise συνεχίζει. "Γι 'αυτό ο καθένας ζει λίγο στο δικό του κόσμο αισθήσεων."

Οι αισθήσεις εκτός από την όσφρηση επηρεάζουν επίσης τη γεύση. Πέρυσι ο Dando Cornell δημοσίευσε τα ευρήματα μιας μελέτης που πραγματοποιήθηκε για να βρεθεί πώς τα επίπεδα θορύβου επηρεάζουν την αντίληψη των πέντε βασικών γεύσεων των επιβατών των αεροπορικών εταιρειών κατά την πτήση. Ο Dando και ο Ιαν διαπίστωσαν ότι η αντιλήψη της αλμυρής, της πικρής, και της ξινής γεύσης δεν επηρεάζονται από το θόρυβο, αλλά η αντίληψη της γλυκιάς γεύσης μειώνεται. Σε ένα θορυβώδες περιβάλλον η γεύση umami γίνεται πιο έντονη από ότι σε ένα ήσυχο περιβάλλον (Yan και Dando 2015). Έτσι, οι εταιρείες που φτιάχνουν τα γεύματα για αεροπορικές εταιρείες μπορεί να επιθυμούν να δοκιμάσουν τα γεύματά τους σε θορυβώδη περιβάλλοντα για τη βελτιστοποίηση των συνταγών για τέτοια περιβάλλοντα, προκειμένου να εξυπηρετήσουν καλύτερα τους επιβάτες αεροπλάνων, λέει ο Dando.

Ο Dando επίσης ενδιαφέρθηκε για τη διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους ο μεταβολισμός ενός ατόμου μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη της γεύσης. "Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι αν παίρνατε βάρος, τότε θα γευόσασταν διαφορετικά τα πράγματα;" ρωτάει. "Ή αν έχετε κάνει κάποια ακραία άσκηση;" Καθώς η έρευνα παρέχει νέες ιδέες για το πώς παράγοντες όπως αυτός μπορούν να επηρεάσουν τη γεύση, θα μπορούσαν να φτιαχτούν τρόφιμα που είναι "προσαρμοσμένα σε συγκεκριμένες καταστάσεις, αντί για το ευρύτερο κοινό," λέει ο Dando.

Λόγω της έκτασης των επιμέρους μεταβολών της αισθητηριακής αντίληψης και τους πολλούς παράγοντες που μπορούν να την επηρεάσουν, δεν είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε προϊόντα που θα απευθύνονται σε όλους. Ο Stuckey λέει ότι οι περισσότεροι κατασκευαστές προϊόντων θα στοχεύουν στο ότι το 50% περίπου του πληθυσμού περιγράφεται ως δοκιμαστής με μεσαία ευαισθησία γεύσης. "Θα σχεδιάζουν προϊόντα που απευθύνονται σε αυτούς τους ανθρώπους," σημειώνει ο Stuckey.

Η διαφορά των ατομικών αισθήσεων εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί είναι σημαντικό για τους παρασκευαστές τροφίμων και ποτών η παροχή ποικιλίας γεύσεων για κάθε προϊόν. "Ένα καλό παράδειγμα είναι τα πατατάκια Layς, τα οποία προσφέρουν μια νέα γεύση σχεδόν κάθε δύο μήνες. Αν θέλετε κάτι πολύ πικάντικο, θα έχει για σας. Αν θέλετε κάτι λίγο πιο γλυκό και λιγότερο πικάντικο, θα έχει κάτι για σας. Αν σας αρέσουν πραγματικά τα ξινά, θα έχουν κάτι και για σας. "
Οι ειδικοί των αισθήσεων αναμένουν να δουν την τάση για πιο εξατομικευμένες ποικιλίες προϊόντων να συνεχίζεται. Όχι μόνο δεν έχει νόημα από μια αισθητηριακή άποψη, αλλά επίσης οδηγεί στη σύγκλιση των τάσεων της βιομηχανίας τροφίμων, από το online λιανικό εμπόριο, το οποίο παρέχει στο σπίτι μια μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων από ό, τι έχουν τα ράφια ενός συμβατικού καταστήματος.

«Αυτό που βλέπουμε στη βιομηχανία αυτή τη στιγμή, η οποία είναι μακροοικονομική, είναι η ανατροπή των μεγάλων εμπορικών brands των τροφίμων, οι οποίες έχουν γενικά προσπαθήσει να απευθύνονται σε όλους», λέει ο Stuckey. "Στη θέση τους είναι αυτά τα μικρότερα, τοπικά, στοχευμένα brands που απευθύνονται σε ένα μικρότερο ποσοστό του πληθυσμού και δεν προσπαθούν να τους προσελκύσουν όλους, με αποτέλεσμα να μπορούν να ικανοποιήσουν καλύτερα ένα συγκεκριμένο καταναλωτή.

"Αυτό είναι το κύμα του μέλλοντος», λέει ο Stuckey. "Δεν πρόκειται ποτέ να αλλάξει. Εμείς δεν πρόκειται ποτέ στην Αμερική να τρώμε το ίδιο πράγμα όπως κάναμε στη δεκαετία του '60 και του '70.» Και αυτό, φυσικά, είναι απολύτως λογικό με δεδομένη την αισθητηριακή διαφορετικότητα του πληθυσμού.

Σύνδεση της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών του Monell
Αν και οι ερευνητές στο Monell Chemical Senses Center στη Φιλαδέλφεια παρέμειναν εστιασμένοι στη βασική έρευνα (έναντι στη βιομηχανία και τα προγράμματα που εφαρμόζονται), οι εταίροι του ινστιτούτου συνεργάζονται με τους χορηγούς τους, οι οποίοι παρέχουν χρηματοδότηση και, σε αντάλλαγμα, έχουν νωρίς πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας και συμμετέχουν στον εκπαιδευτικό προγραμματισμό. Η λίστα των χορηγών του Monell, περιλαμβάνει 45 εταιρείες εκ των οποίων κάποιες από αυτές είναι τροφίμων, ποτών και γεύσης. Η βιομηχανία παρέχει περίπου το 40% της χρηματοδότησης στο Monell, η στήριξη του οποίου είναι ιδιαίτερα σημαντική δεδομένου ότι ορισμένες ομοσπονδιακές πηγές χρηματοδότησης στερεύουν.

«Είναι μια πολύ καλή αμφίδρομη συνεργασία με τους χορηγούς», λέει ο Carol Christensen, διευθυντής του Monell. «Μοιραζόμαστε μαζί τους ό, τι νέο υπάρχει σε σχέση με τη γεύση και την οσμή, και αυτοί μοιράζονται μαζί μας ό, τι ... ζητήματα αντιμετωπίζουν και έχουν κάποια σχέση με τις χημικές αισθήσεις.»

Ένα από τα τρέχοντα ερευνητικά προγράμματα του Monell υποστηρίζεται από τη βιομηχανία και εστιάζει στους μηχανισμούς ανίχνευσης της αλμυρής γεύσης. Σε μια άλλη, η οποία τελείωσε πρόσφατα, διερευνήθηκε η προσαρμογή της γλυκιάς γεύσης και αναζητήθηκαν οι λόγοι για τους οποίους η γλυκιά γεύση διαρκεί περισσότερο σε ποτά που έχουν ζάχαρη από ό, τι σε εκείνα που είχαν γλυκαντικά υψηλής έντασης χωρίς θερμίδες.

«Εμείς εξετάζουμε το μηχανισμό της γλυκιάς γεύσης στη στοματική κοιλότητα, και ορισμένοι από αυτούς ανίχνευσαν τα γλυκαντικά που ποτέ δεν θα σκεφτούμε να χρησιμοποιήσουμε", σημειώνει ο Christensen. "Και αυτό είναι που η βιομηχανία μας έδωσε. Και, στην πραγματικότητα, ανακαλύψαμε μαζί ότι ένα από αυτά τα γλυκαντικά που δοκιμάσαμε συμπεριφέρθηκε περισσότερο σαν σακχαρόζη παρά σαν μια χωρίς θερμίδες γλυκαντική ουσία. Αυτό μας εξέπληξε.»

Στη συνέχεια, ο Christensen είπε, το Monell ελπίζει να πάρει μια χορηγία από κάποια βιομηχανία για να διερευνήσει την αισθητηριακή αντίληψη του λίπους.

Σε εξέλιξη η έρευνα της επιστήμης της γεύσης Στο Σαν Ντιέγκο σε μια εταιρεία βιοτεχνολογίας με έδρα το Senomyx, η έρευνα της επιστήμη της γεύσης έχει αρχίσει να παράγει ποικιλία συστατικών τροποποίησης γεύσης που χρησιμοποιούνται για να κάνουν τη γλυκιά γεύση πιο γλυκιά, την αλμυρή γεύση αλμυρότερη και πικρή γεύση λιγότερο πικρή.

Ιδρύθηκε το 1998 από τον πρωτοπόρο ερευνητή γεύσης Charles Zuker και άλλους επιστήμονες, η εταιρεία έχει μια ειδική τεχνολογία που μιμείται τη λειτουργία των υποδοχέων της γεύσης. Η τεχνολογία αυτή χρησιμοποιεί μια διαδικασία χημικής δοκιμασίας υψηλής ταχύτητας που επιτρέπει στο Senomyx τη διαλογή συστατικών γεύσης ταχύτερα από τις παραδοσιακές μεθόδους
.
«Έχουμε βιβλιοθήκες εδώ στο Senomyx, οι οποίες έχουν ποικιλία διαφορετικών συνόλων διαφορετικών μορίων, και ουσιαστικά, η πλατφόρμα της εταιρείας μας ελέγχει αυτά τα μόρια με μία μέθοδο προσδιορισμού όπου εκφράζουμε τους εν λόγω υποδοχείς γεύσης, έτσι ώστε να μπορούμε να επικεντρωθούμε στην αλληλεπίδραση μεταξύ των υποδοχέων και εκατοντάδων χιλιάδων ή εκατομμύριων διαφορετικών μορίων, "εξηγεί η Ditschun, ανώτερος διευθυντής της επιστήμης και της τεχνολογίας τροφίμων στο Senomyx.

Η Ditschun λέει ότι το Senomyx μπορεί να ελέγχει πάνω από 40.000 μοριακές ενώσεις σε μια εβδομάδα, αυτοματοποιώντας έτσι μεγάλο μέρος της εργασίας που γίνεται συνήθως. Προσθέτει, ωστόσο, ότι μόλις η αυτοματοποιημένη μέθοδος εντοπίζει πιθανά νέα συστατικά γεύσης, τα αισθητήρια πάνελ χρησιμοποιούνται για να βελτιώσουν τη διαδικασία ελέγχου.

Μέχρι σήμερα, το Senomyx έχει κυκλοφορήσει στο εμπόριο τέσσερις τροποποιητές γλυκιάς γεύσης καθώς και ένα που μειώνει την πικρή και δύο αλμυρούς τροποποιητές γεύσης, τα οποία είναι όλα εγκεκριμένα από το FEMA GRAS.

Η Ditschun σημειώνει ότι το Bittermyx του Senomyx που απομακρύνει την πικρή γεύση και το Sweetmyx που ενισχύει τη γλυκύτητα διευκολύνουν την ανάπτυξη μιας ποικιλίας υγιεινών προϊόντων, επιτρέποντας τη μείωση της ζάχαρης έως 50% και επίσης αναστέλλοντας τη πικρή γεύση κάποιων υγιεινών αλλά όχι και τόσο νόστιμων προϊόντων τα κάνουν πιο αρεστά. "Υπάρχουν πολλές υγιεινές ενώσεων εκεί έξω σε τρόφιμα που είναι καλές για εμάς, αλλά δεν έχουν καλή γεύση», λέει. Το Savorymyx που είναι ενισχυτής αλμυρής γεύσης επιτρέπει την ανάπτυξη συσκευασμένων προϊόντων με μειωμένο όξινο γλουταμινικό νάτριο.

Η εταιρεία, επίσης, εργάζεται σκληρά για να διαλευκάνουν την περίπλοκη επιστήμη γύρω από την αντίληψη της αλμυρής γεύσης. "Ο στόχος στον οποίο έχουμε επικεντρωθεί είναι να χρησιμοποιηθεί η πλατφόρμα γεύσης-δοκιμής στην επικύρωση μια συγκεκριμένης πρωτεΐνης υπεύθυνης για την αλμυρή γεύση», λέει ο Ditschun.

Να εκτιμάς τα πάντα στη ζωή, γιατί τίποτα δεν είναι δεδομένο

Οι άνθρωποι έχουμε το συνήθειο να δίνουμε έμφαση στα αρνητικά γεγονότα της ζωής μας.

Μιλάμε συνεχώς για τα προβλήματά μας κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει, αν θέλουμε να στρέψουμε τη ζωή μας προς έναν καλύτερο δρόμο. Παρατηρήστε το μετά από σύντομη κουβέντα με έναν γνωστό σας. Αν το ενδιαφέρον στρέφεται γύρω από δυσάρεστα και αρρώστιες, φεύγοντας θα νιώσετε μια μαυρίλα να σας πλακώνει την ψυχή, σαν ένα γκρίζο συννεφάκι να έχει καθίσει από πάνω σας και να σας βαραίνει τη διάθεση.

Αντιθέτως, μιλώντας για τα ευχάριστα, φέρνει χαμόγελο στα χείλη, ανοίγει η καρδιά σας, αισθάνεστε μια αισιοδοξία να σας γεμίζει, νιώθετε φρέσκο αέρα στα πνευμόνια. Κι αυτό είναι κάτι που μπορείτε να μεταδώσετε ξέρετε, σε όποιον συναντάτε από εκεί και πέρα.

Μιλώντας για κάτι δυσάρεστο, του δίνουμε ζωή και δύναμη, αποκτά “υπόσταση” και επειδή είναι φορτισμένο αρνητικά, έχει “βάρος” που δύσκολα διαλύεται από πάνω μας. Μας ακολουθεί και μας απομυζά ενέργεια. Γι’ αυτό οι δυσάρεστες καταστάσεις μας εξουθενώνουν και σωματικά, ενώ αντίθετα οι ευχάριστες μας δίνουν κέφι, χαρά, αναζωογονούν, ενδυναμώνουν και μας “φορτίζουν” θετικά, ψυχή τε και σώματι.

Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι πρόβλημα. Είναι η στάση μας απέναντί του που θα καθορίσει αν είναι πρόβλημα.

Ας σπάσουμε την κακιά συνήθεια να διαδίδουμε τα άσχημα κι ας αποκτήσουμε τη συνήθεια να μιλάμε για τα όμορφα που ΠΑΝΤΑ υπάρχουν στη ζωή μας.

Για τις νέες ευκαιρίες που ανοίγονται στις δυσκολίες.

Για τα νέα ενδιαφέροντα πρόσωπα που γνωρίζουμε κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Για μια ωραία δημιουργική ιδέα που είχαμε που ίσως πέρα από τον εαυτό μας θα μπορούσε να ωφελήσει και άλλους.

Για ένα συναρπαστικό βιβλίο που διαβάσαμε και τους κόσμους που ταξιδέψαμε με αυτό ή για μια παράσταση που θέλουμε να παρακολουθήσουμε.

Για το πόσο όμορφοι άνθρωποι είναι τα παιδιά που μεγαλώνουμε -δεν είναι κακό να τους αναγνωρίζουμε τα θετικά τους ξέρετε-.

Για το νέο μπουμπούκι που άνθισε στη γλάστρα μας ανέλπιστα, από ένα ξερόκλαδο.

…Για το ότι είμαστε καλά, για το ότι ξυπνάμε κάθε πρωί -εντάξει, μπορεί να πονάνε λιγάκι οι αρθρώσεις, αλλά ξυπνάμε και βλέπουμε τον Ήλιο κι αυτόν τον Κόσμο…

Για το ότι είμαστε ΕΔΩ.

Είμαστε αυτοί που είμαστε. Έχουμε ανθρώπους που μοιραζόμαστε αγάπη και χαρά…

ΑΥΤΟΣ είναι ο Πλούτος…

Αυτά, ξέρετε, δεν είναι δεδομένα.

Τίποτα δεν είναι δεδομένο…

Μην ψάχνεις την αποδοχή, ζήσε τη ζωή σου ελεύθερα και γέμισε τη ψυχή σου με νέες εμπειρίες

Οι νέες εμπειρίες γεμίζουν την ψυχή, ενώ η ανάγκη γι ‘αποδοχή την αδειάζει. Οι νέες εμπειρίες είναι κάτω απ’ τον έλεγχο σου ενώ η άποψη των άλλων όχι… Γι αυτό ποτέ μην θυσιάσεις εμπειρίες μόνο και μόνο επειδή δεν είναι αποδεχτές από τους άλλους.

Σε μια έρευνα που διεξήχθη σε 12.000 ανθρώπους, βρήκε πως τα άτομα που αναζητούν νέες εμπειρίες είναι πιο ευτυχισμένα απ’ τα άτομα που κυνηγούν υλικά αγαθά.

Το κυνήγι της αποδοχής δεν πρόκειται να τελειώσει ποτέ πολύ απλά γιατί δεν θέτεις εσύ τα όρια αλλά το άτομο που προσφέρει την αποδοχή. Ακόμα, η ηρεμία σου θα εξαρτάται απ’ το αν θα πάρεις αποδοχή ή όχι.

Απ’ την άλλη, η δημιουργία νέων εμπειριών προσφέρει μακροπρόθεσμη αξία στην ζωή σου – είναι ένα είδος επένδυσης που δεν χάνει ποτέ την αξία του. Έρευνες έχουν δείξει ότι εμπειρίες που ήταν δύσκολες, άλλαξαν πιο γρήγορα και πιο θετικά τα άτομα που ενεπλάκησαν σ’ αυτές απ’ ότι εμπειρίες που ήταν εύκολες και άνετες.

Πέντε αρνητικές συνέπειες του να έχεις ανάγκη την αποδοχή

#1. Χάνεις την δημιουργικότητα σου
Είναι αδύνατο να είσαι δημιουργικός όταν αναζητάς συνεχώς αποδοχή απ’ τους άλλους. Οι ιδέες σου είναι τα δικά σου, προσωπικά, δημιουργήματα και δεν γίνεται να τις αλλάζεις ή να τις καταπιέζεις επειδή κάποιος δεν τις εγκρίνει. Αν το κάνεις, μειώνεις δραματικά την μάθηση που πρόκειται να πάρεις βάζοντας σ’ εφαρμογή τις ιδέες σου.

#2. Χάνεις την ταυτότητα σου
Όταν αναζητάς συνεχώς αποδοχή, χάνεις την αίσθηση του εαυτού σου. Οι απόψεις σου και οι συμπεριφορές σου είναι άμεση έκφραση της προσωπικότητας σου. Όσο περισσότερο την καταπιέζεις τόσο περισσότερο χάνει την υπόσταση της.

#3. Η καριέρα σου φτάνει γρήγορα σε τέλμα
Το μονοπάτι που σου ταιριάζει περισσότερο είναι και αυτό που αισθάνεσαι πιο εύκολα την παρόρμηση ν’ ακολουθήσεις. Κανείς δεν μπορεί να κρίνει τα όνειρα σου και το ένστικτο σου.
Αντί να μένεις συγκεντρωμένος για το που θέλεις να φτάσεις, συγκεντρώνεσαι στο τι πρόκειται να πουν οι άλλοι. Σε δεύτερο επίπεδο, δεν πρόκειται ποτέ να κάνεις κάτι σπουδαίο αν περιμένεις να σου προσφέρει κίνητρο κάποιος εξωτερικός παράγοντας.

#4. Βρίσκεσαι συνεχώς σε μια κατάσταση πίεσης και ενοχής
Για να καταφέρνεις συνεχώς να παίρνεις αποδοχή απ’ τους άλλους, θα πρέπει διαρκώς να καταπιέζεις τις δικές σου ανάγκες έναντι των άλλων. Θα προσπαθείς να κάνεις τους άλλους ευτυχισμένους αντί τον εαυτό σου.
Θα ζεις για τους άλλους και όχι για εσένα….

#5. Ζεις στον φόβο
Η συνεχής ανησυχία για το αν θα πάρεις την αποδοχή ή όχι, σε τοποθετεί σε ένα πλαίσιο φόβου. Φοβάσαι μήπως οι αποφάσεις σου δεν γίνουν αποδεχτές και τι συνέπειες θα υπάρξουν έπειτα.
Το παράδοξο με την ανάγκη για αποδοχή βρίσκεται πως όταν αν τα πράγματα δεν πάνε καλά, θα είσαι ο πρώτος που θα δεχτεί τις συνέπειες.

Πέντε πλεονεκτήματα του να κυνηγάς νέες εμπειρίες

#1. Μαθαίνεις τι να μην κάνεις
Ανάπτυξη σημαίνει να δημιουργείς τις διαδικασίες μέσω των οποίων μαθαίνεις τι δεν θέλεις. Οι εμπειρίες είναι εξαιρετικοί δάσκαλοι επειδή μας δείχνουν όχι μόνο τι χρειάζεται να κάνουμε αλλά και τι χρειάζεται ν’ αποφεύγουμε.

#2. Μαθαίνεις τις αξίες σου και τις δυνάμεις σου
Η αποδοχή απ’ τους άλλους είναι ένας φτωχός τρόπος να καταλάβεις εις βάθος σε τι είσαι πραγματικά καλός. Αν κάποιος έχει ως κεντρική αξία την ασφάλεια, μέσω της άποψης του, θα σε αποτρέψει στο να κυνηγήσεις μια ιδέα ή ένα όραμα.
Όσες περισσότερες εμπειρίες έχεις τόσο πιο γρήγορα θα καταλάβεις τις δυνάμεις σου και τα φυσικά σου ταλέντα.

#3. Γίνεσαι πιο ενδιαφέρον άνθρωπος
Το να κάνεις τα ίδια πράγματα και δραστηριότητες κάθε μέρα δεν είναι εμπειρία. Είναι έλλειψη εμπειρίας και κάτι βαρετό. Κυνηγώντας εμπειρίες όμως, προσφέρεις τις ευκαιρίες στον εαυτό σου να ξεδιπλώσει τα χαρίσματα του.

#4. Οι σχέσεις σου θα δυναμώσουν
Όταν ζεις ξεχωριστές εμπειρίες με άλλα άτομα, οι δεσμοί που σας ενώνουν μένουν για πάντα. Ακόμα, οι άνθρωποι που θα σταθούν δίπλα σου στο κυνήγι νέων εμπειριών, είναι άτομα που σου ταιριάζουν.

#5. Αποκτάς καλύτερη αντίληψη του κόσμου
Οι εμπειρίες, σου προσφέρουν το χάρισμα της στρατηγικής σκέψης. Όταν δοκιμάζεις νέα πράγματα, επεκτείνεις την αντίληψη σου. Ανυψώνεις τον εαυτό σου στο επόμενο επίπεδο και αποκτάς μεγαλύτερη σιγουριά στον εαυτό σου.

Το κυνήγι νέων εμπειριών είναι ένα παράθυρο προς νέους κόσμους που σου δίνουν την δυνατότητα να τους διαμορφώσεις στηριζόμενος στις βαθύτερες αξίες σου.

Νεκρά Θάλασσα: Oι παράξενες αλήθειες που κρύβονται σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες λίμνες παγκοσμίως

Η μεγάλη αυτή λίμνη με αλμυρό νερό που βρίσκεται στα σύνορα Ιορδανίας και Ισραήλ έχει μήκος 77 χιλιόμετρα και μέγιστο πλάτος 16 χιλιόμετρα.

Η ονομασία της λίμνης οφείλεται στη υψηλότατη περιεκτικότητα αλατιού που έχει σαν αποτέλεσμα την παντελή έλλειψη ζωής αλλά και στα «βαριά κύματα» που δύσκολα δημιουργούνται. Η επιφάνειά της βρίσκεται περίπου 400 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Μεσογείου ενώ παρατηρείται σημαντική πτώση του επιπέδου στάθμης της, περίπου 1 μέτρο το χρόνο.

Διαβάστε μερικές ακόμη παράξενες αλήθειες για τη Νεκρά Θάλασσα...

1. Ιαματικές ιδιότητες



Με υψηλή περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα και αλάτι, λέγεται ότι το νερό βοηθάει άτομα με αναπνευστικά προβλήματα και προβλήματα αρθρώσεων.


2. Η ζωή στο νερό

Κανένα φυτό ή ζώο δεν μπορεί να ζήσει στο νερό της Νεκράς Θάλασσας λόγω των υψηλών επιπέδων άλατος. Τα επίπεδα αυτά αποτρέπουν την ύπαρξη όλων των μορφών ζωής.


3. Αναβλύζει... άσφαλτο

Αποτελεί ένα από τα πιο παράξενα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης λίμνης. Η Νεκρά Θάλασσα αναβλύζει βιτουμένια τα οποία παρατηρούνται περιστασιακά να επιπλέουν στην επιφάνεια στη μορφή σβόλων. Κάποιοι πίστευαν ότι λόγω των σεισμών ξεκολλούσαν κομμάτια από τον πυθμένα και επέπλεαν.


4. Βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της επιφάνειας της γης

Η επιφάνειά της βρίσκεται περίπου 400 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ενώ ο πυθμένας είναι περίπου 700 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και αποτελεί το χαμηλότερο σημείο στην επιφάνεια της γης.


5. Ευεργετική λάσπη

Η μαύρη λάσπη προέρχεται από το βυθό της και λέγεται ότι έχει ευεργετικές ιδιότητες. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μαγνήσιο, κάλιο, νάτριο και ασβέστιο και θεωρείται ότι έχει πολλά οφέλη για το δέρμα.

Έρευνα: Ποια η μέγιστη δυνατή απώλεια λίπους σε διάστημα ενός μήνα

Οι δίαιτες που υπόσχονται απώλεια πολλών κιλών μέσα σε λίγες μέρες είναι ένα ψέμα, υποστηρίζουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Καμίλο Χοσέ Θέλα της Μαδρίτης, αφού το ανθρώπινο σώμα είναι σχεδιασμένο ώστε να καίει το λίπος με συγκεκριμένο ρυθμό.

Η απώλεια βάρους που παρατηρείται στις δραστικές δίαιτες είναι πλασματική, καθώς προέρχεται από απώλεια υγρών και όχι λίπους, γράφουν στη σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση British Journal of Clinical Pharmacology.

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης, οι ερευνητές παρακολούθησαν ποδηλάτες ώστε να καταγράψουν πώς μεταβάλλονται τα ποσοστά λίπους στο σώμα τους κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης και μετά τη γυμναστική.

Η μέγιστη καύση λίπους που καταγράφηκε ήταν 0,7 γραμμάρια το λεπτό (42 γραμμάρια λίπους ανά ώρα) και μάλιστα ακόμη και μετά την πρόσληψη δημοφιλούς λιποδιαλυτικού συμπληρώματος (π-συνεφρίνη).

Αυτό σημαίνει ότι το ανθρώπινο σώμα δεν είναι αδύνατο να κάψει πάνω από ένα κιλό λίπους σε διάστημα ενός μήνα.

«Από επιστημονικής πλευράς, αυτός είναι ο ρυθμός της πραγματικής αλλαγής» δηλώνει ο Χουάν ντελ Κόρσο, βασικός συντάκτης της μελέτης.

Ο ερευνητής συμπληρώνει πως ο ρυθμός των καύσεων μπορεί να ενισχυθεί ελαφρώς χάρη στην π-συνεφρίνη, όμως μόνο όταν συνδυάζεται με γυμναστική. Η π-συνεφρίνη είναι ένα αλκαλοειδές που βρίσκεται σε χαμηλές συγκεντρώσεις σε αρκετά εσπεριδοειδή, όπως το πορτοκάλι, το μανταρίνι, το γκρέιπφρουτ και το νεράντζι. Είναι διαθέσιμη σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις σε μορφή συμπληρώματος (εκχύλισμα νεραντζιού).

Ανακάλυψαν μια νέα ζώνη ακτινοβολίας στον Κρόνο

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής τον νεαρό ελληνικής καταγωγής ερευνητή δρα Ηλία Ρούσο, του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ, ανακάλυψε μια νέα προσωρινή ζώνη ακτινοβολίας στον Κρόνο, η οποία βρίσκεται γύρω από την τροχιά του δορυφόρου Διόνη, σε απόσταση περίπου 377.000 χλμ. από το κέντρο του πλανήτη.

Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε από τον Ρούσο στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικής Επιστήμης, που πραγματοποιείται στο Πότσνταμ της Γερμανίας.

Ο εντοπισμός του φαινομένου έγινε με την χρήση ενός ειδικού οργάνου απεικόνισης της μαγνητόσφαιρας, το οποίο βρίσκεται στο διαστημικό σκάφος "Κασίνι", σε τροχιά εδώ και χρόνια γύρω από τον Κρόνο από τον Ιούλιο του 2004. Ζώνες ακτινοβολίας, όπως η ζώνη Βαν Άλεν της Γης, έχουν ανακαλυφθεί στο Δία, τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. Μέχρι σήμερα ήταν δυνατή η παρατήρηση της μεταβολής της έντασης της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας μόνο στις ζώνες της Γης και του Δία. Όμως η αποστολή "Κασίνι" επέτρεψε πλέον στους επιστήμονες να μελετήσουν, εδώ και πάνω από πέντε χρόνια, τις αντίστοιχες μεταβολές στην ζώνη ακτινοβολίας και του Κρόνου.

Η ομάδα υπό τον Ρούσο έκανε τη σχετική ανακάλυψη αναλύοντας τα δεδομένα των οργάνων του "Κασίνι", που μετρούν την ενέργεια και την κατανομή των φορτισμένων σωματιδίων στην μαγνητική σφαίρα που περιβάλλει τον Κρόνο. Σύμφωνα με τον Ρούσο, οι πιο δραματικές μεταβολές παρατηρήθηκαν ως ξαφνικές αυξήσεις στην ένταση των υψηλής ενέργειας φορτισμένων σωματιδίων στο εσωτερικό τμήμα της μαγνητόσφαιρας του Κρόνου, στην περιοχή των δορυφόρων Διόνης και Τηθύος. Οι μεταβολές αυτές, που μπορεί να δημιουργήσουν πρόσκαιρα ατμόσφαιρες γύρω από τους δύο δορυφόρους του Κρόνου, σχηματίζονται ως "απάντηση" σε ηλιακές καταιγίδες που κτυπούν περιοδικά τη μαγνητόσφαιρα του Κρόνου.

Η νέα ζώνη, που ονομάστηκε "ζώνη της Διόνης", σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, βαθμιαία απορροφήθηκε από τους δύο δορυφόρους (η Τηθύς βρίσκεται λίγο πιο κοντά στον Κρόνο, σε τροχιά απόστασης 295.000 περίπου από αυτόν). Αντίθετα με τη ζώνη Βαν Άλεν πέριξ της Γης, καθώς και την μεταβαλλόμενη ζώνη ακτινοβολίας πέρα από την τροχιά της Τηθύος, οι ζώνες ακτινοβολίας του Κρόνου, που βρίσκονται πιο κοντά, μεταξύ της Τηθύος και του πλανήτη, είναι πολύ σταθερές και δείχνουν αμελητέα μεταβολή κατά την περίοδο των ηλιακών καταιγίδων και καμία μεταβολή στα πέντε χρόνια που τις παρατηρεί το "Κασίνι". Η εξωτερική μεταβαλλόμενη και η εσωτερική αμετάβλητη ζώνη φαίνεται να χωρίζονται ξεκάθαρα από ένα μόνιμο κενό ακτινοβολίας κατά μήκος της τροχιάς της Τηθύος.

Σύμφωνα με τον Ρούσο, οι παρατηρήσεις δείχνουν πως η Τηθύς δρα σαν φράγμα ενάντια στη "διείσδυση" ενεργειακά φορτισμένων σωματιδίων και προστατεύει τις εσωτερικές ζώνες ακτινοβολίας του Κρόνου από τις επιδράσεις του ηλιακού ανέμου. Το γεγονός αυτό κάνει τις εσωτερικές ζώνες ακτινοβολίας του Κρόνου την πιο απομονωμένη μαγνητοσφαιρική δομή στο ηλιακό σύστημά μας. Ο Ηλίας Ρούσος γεννήθηκε το 1979 στην Αθήνα. Σπούδασε φυσική στο πανεπιστήμιο Αθηνών και διαστημικές σπουδές στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Διαστήματος του Στρασβούργου, ενώ απέκτησε το διδακτορικό του από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μπραουνσβάιγκ της Γερμανίας.

Το OSRIS-Rex έτοιμο να βρει τα δομικά υλικά της ζωής

Το OSRIS-Rex έτοιμο να βρει τα δομικά υλικά της ζωήςΗ αποστολή της NASA ξεκινά τον Σεπτέμβριο με στόχο τον αστεροειδή Bennu
 
H NASA ανακοίνωσε ότι αν δεν προκύψει κάτι απρόοπτο της τελευταίας στιγμής στις 8 Σεπτεμβρίου θα εκτοξευτεί το σκάφος OSRIS-Rex το οποίο θα αναζητήσει τα δομικά υλικά της ζωής. Το σκάφος έχει ως προορισμό τον Bennu, έναν από τους περίπου 700 χιλιάδες αστεροειδής που ταξιδεύουν στο ηλιακό μας σύστημα. Το σκάφος θα χαρτογραφήσει και θα μελετήσει την επιφάνεια του. Επιπλέον θα συλλέξει δείγματα του αστεροειδή τα οποία θα φέρει πίσω στη Γη για ανάλυση.

Στόχος της αποστολής είναι η ανακάλυψη συστατικών τα οποία αποτελούν δομικά υλικά του ηλιακού μας συστήματος με τους επιτελείς της αποστολής να ευελπιστούν ότι ίσως ανάμεσα στα δείγματα να υπάρχουν και κάποια από τα δομικά υλικά της ζωής. Ο Bennu επιλέχθηκε επειδή είναι ο πλησιέστερος αστεροειδής που διαθέτει μεγάλες ποσότητες άνθρακα ο οποίος υπάρχει σε όλες γνωστές μορφές ζωής. Μάλιστα στο ανθρώπινο σώμα ο άνθρακας είναι το δεύτερο (κατά μάζα) πιο άφθονο χημικό στοιχείο. Αν όλα πάνε καλά το OSRIS-Rex θα επιστρέψει με τα δείγματα στη Γη το 2023.