Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2021

ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (9.550-9.605)

ὄφρα μὲν οὖν Μελέαγρος ἀρηΐφιλος πολέμιζε,
τόφρα δὲ Κουρήτεσσι κακῶς ἦν, οὐδ᾽ ἐδύναντο
τείχεος ἔκτοσθεν μίμνειν πολέες περ ἐόντες·
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ Μελέαγρον ἔδυ χόλος, ὅς τε καὶ ἄλλων
οἰδάνει ἐν στήθεσσι νόον πύκα περ φρονεόντων,
555 ἤτοι ὁ μητρὶ φίλῃ Ἀλθαίῃ χωόμενος κῆρ
κεῖτο παρὰ μνηστῇ ἀλόχῳ, καλῇ Κλεοπάτρῃ,
κούρῃ Μαρπήσσης καλλισφύρου Εὐηνίνης
Ἴδεώ θ᾽, ὃς κάρτιστος ἐπιχθονίων γένετ᾽ ἀνδρῶν
τῶν τότε —καί ῥα ἄνακτος ἐναντίον εἵλετο τόξον
560 Φοίβου Ἀπόλλωνος καλλισφύρου εἵνεκα νύμφης·
τὴν δὲ τότ᾽ ἐν μεγάροισι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ
Ἀλκυόνην καλέεσκον ἐπώνυμον, οὕνεκ᾽ ἄρ᾽ αὐτῆς
μήτηρ ἀλκυόνος πολυπενθέος οἶτον ἔχουσα
κλαῖεν ὅ μιν ἑκάεργος ἀνήρπασε Φοῖβος Ἀπόλλων—
565 τῇ ὅ γε παρκατέλεκτο χόλον θυμαλγέα πέσσων,
ἐξ ἀρέων μητρὸς κεχολωμένος, ἥ ῥα θεοῖσι
πόλλ᾽ ἀχέουσ᾽ ἠρᾶτο κασιγνήτοιο φόνοιο,
πολλὰ δὲ καὶ γαῖαν πολυφόρβην χερσὶν ἀλοία
κικλήσκουσ᾽ Ἀΐδην καὶ ἐπαινὴν Περσεφόνειαν,
570 πρόχνυ καθεζομένη, δεύοντο δὲ δάκρυσι κόλποι,
παιδὶ δόμεν θάνατον· τῆς δ᾽ ἠεροφοῖτις Ἐρινὺς
ἔκλυεν ἐξ Ἐρέβεσφιν, ἀμείλιχον ἦτορ ἔχουσα.
τῶν δὲ τάχ᾽ ἀμφὶ πύλας ὅμαδος καὶ δοῦπος ὀρώρει
πύργων βαλλομένων· τὸν δὲ λίσσοντο γέροντες
575 Αἰτωλῶν, πέμπον δὲ θεῶν ἱερῆας ἀρίστους,
ἐξελθεῖν καὶ ἀμῦναι, ὑποσχόμενοι μέγα δῶρον·
ὁππόθι πιότατον πεδίον Καλυδῶνος ἐραννῆς,
ἔνθα μιν ἤνωγον τέμενος περικαλλὲς ἑλέσθαι
πεντηκοντόγυον, τὸ μὲν ἥμισυ οἰνοπέδοιο,
580 ἥμισυ δὲ ψιλὴν ἄροσιν πεδίοιο ταμέσθαι.
πολλὰ δέ μιν λιτάνευε γέρων ἱππηλάτα Οἰνεὺς
οὐδοῦ ἐπεμβεβαὼς ὑψηρεφέος θαλάμοιο,
σείων κολλητὰς σανίδας, γουνούμενος υἱόν·
πολλὰ δὲ τόν γε κασίγνηται καὶ πότνια μήτηρ
585 ἐλλίσσονθ᾽· ὁ δὲ μᾶλλον ἀναίνετο· πολλὰ δ᾽ ἑταῖροι,
οἵ οἱ κεδνότατοι καὶ φίλτατοι ἦσαν ἁπάντων·
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὧς τοῦ θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἔπειθον,
πρίν γ᾽ ὅτε δὴ θάλαμος πύκ᾽ ἐβάλλετο, τοὶ δ᾽ ἐπὶ πύργων
βαῖνον Κουρῆτες καὶ ἐνέπρηθον μέγα ἄστυ.
590 καὶ τότε δὴ Μελέαγρον ἐΰζωνος παράκοιτις
λίσσετ᾽ ὀδυρομένη, καί οἱ κατέλεξεν ἅπαντα
κήδε᾽, ὅσ᾽ ἀνθρώποισι πέλει τῶν ἄστυ ἁλώῃ·
ἄνδρας μὲν κτείνουσι, πόλιν δέ τε πῦρ ἀμαθύνει,
τέκνα δέ τ᾽ ἄλλοι ἄγουσι βαθυζώνους τε γυναῖκας.
595 τοῦ δ᾽ ὠρίνετο θυμὸς ἀκούοντος κακὰ ἔργα,
βῆ δ᾽ ἰέναι, χροῒ δ᾽ ἔντε᾽ ἐδύσετο παμφανόωντα.
ὣς ὁ μὲν Αἰτωλοῖσιν ἀπήμυνεν κακὸν ἦμαρ
εἴξας ᾧ θυμῷ· τῷ δ᾽ οὐκέτι δῶρ᾽ ἐτέλεσσαν
πολλά τε καὶ χαρίεντα, κακὸν δ᾽ ἤμυνε καὶ αὔτως.
600 ἀλλὰ σὺ μή μοι ταῦτα νόει φρεσί, μηδέ σε δαίμων
ἐνταῦθα τρέψειε, φίλος· κάκιον δέ κεν εἴη
νηυσὶν καιομένῃσιν ἀμυνέμεν· ἀλλ᾽ ἐπὶ δώρων
ἔρχεο· ἶσον γάρ σε θεῷ τείσουσιν Ἀχαιοί.
εἰ δέ κ᾽ ἄτερ δώρων πόλεμον φθισήνορα δύῃς,
605 οὐκέθ᾽ ὁμῶς τιμῆς ἔσεαι πόλεμόν περ ἀλαλκών.»

***
550 Και όσ᾽ ο δεινός Μελέαγρος τον πόλεμον βαστούσε,
πάντοτ᾽ ενίκων οι Αιτωλοί κι εβιάζαν τους Κουρήτες
να μείνουν, αν κι ήσαν πολλοί, στα τείχη τους κλεισμένοι·
αλλ᾽ όταν τον Μελέαγρον πήρε ο θυμός, που και άλλων
ανδρών των πλέον συνετών συχνά τα σπλάχνα καίει,
555 αφού με την μητέρα του χολώθη την Αλθαίαν,
με την Κλεοπάτραν έμενεν, ωραίαν νυμφευτήν του
που ᾽χε γεννήσ᾽ η Μάρπησσα καλόφτερνη Ευηνίνη,
και ο Ίδης, ο ανδρειότερος των τότε ανδρών ηρώων,
ώστε το τόξον έπιασε τον Φοίβον να κτυπήσει
560 γι᾽ αγάπην της νεόνυμφης καλόφτερνης Μαρπήσσης.
Εκείνης βγάλαν οι γονείς παράνομ᾽ Αλκυόνην,
ότι πικρόν παράπονον ωσάν της Αλκυόνος
θρηνολογούσε η μάνα της θλιμμένη, απ᾽ ότε ο Φοίβος
Απόλλων απ᾽ τον κόλπον της την πήρε ο μακροβόλος.
565 Σιμά της έτρεφεν αυτός την πίκραν της χολής του
απ᾽ τες κατάρες της μητρός, που έκλαιε τον φόνον
του αδελφού της κι έκραζε και τους επουρανίους
θεούς, και με τα χέρια της την θρέπτραν γην κτυπώντας
στα γόνατά της καθιστή, στα δάκρυα πνιμένη,
570 τον Άδην και την φοβερήν καλούσε Περσεφόνην
να της φονεύσουν τον υιόν και στ᾽ άπονά της σπλάχνα
η Ερινύς στο Έρεβος εδέχθη την κατάραν.
αλλ᾽ ότε ακούσθη οχλοβοή και κτύπος εις τες πύλες
των πύργων που επροσβάλλοντο, των Αιτωλών οι γέροι
575 τον ικετεύαν κι έστειλαν ιερείς όσ᾽ ήσαν πρώτοι,
να ᾽λθει βοηθός και υπόσχονταν μέγα να δώσουν δώρον·
να εκλέξει από τον πρόσχαρον αγρόν της Καλυδώνος
το μέρος το παχύτερο, πεντήκοντα στρεμμάτων,
εξαίσιον κτήμα, το μισό χωράφι αμπελωμένο,
580 τ᾽ άλλο μισό αφύτευτο και οργώσιμο χωράφι·
επρόσπεσε και ο γέροντας Οινεύς εις τον υιόν του
και ανέβηκεν εις του υψηλού θαλάμου το κατώφλι
ωσάν ικέτης κι έστιε τες κολλητές σανίδες.
Του πρόσπεσαν κι οι αδελφοί και η σεβαστή μητέρα
585 και αυτός αρνείτο πάντοτε· του πρόσπεσαν οι φίλοι,
απ᾽ όσους είχε, σεβαστοί σ᾽ αυτόν και αγαπημένοι,
αλλ᾽ ούδ᾽ αυτοί δεν έπεισαν, ωσπού ᾽φθασεν ο κτύπος
στον θάλαμον και ανέβαιναν τους πύργους οι Κουρήτες
και την μεγάλην άρχιζαν να κάψουν Καλυδώνα.
590 Και τότε στον Μελέαγρον επρόσπεσεν η ωραία
ομόκλινή του κλαίοντας και του ᾽δειξε όσα πάθη
στην πόλιν που πατήσει εχθρός οι άνθρωποι παθαίνουν.
Σφάζουν τους άνδρες, η φωτιά την πόλιν ερημάζει,
και δούλους παίρνουν τα παιδιά και τες γυναίκες ξένοι.
595 Στα τόσα που άκουσε κακά κλονίσθη στην καρδίαν
κι εζώσθη τα λαμπρ᾽ άρματα να πεταχθεί εις την μάχην.
Κι έτσι από ιδίαν θέλησιν τους έσωσεν εκείνος.
Πλην δεν του εδώσαν οι Αιτωλοί τα εξαίσια δώρα πλέον
και χάρισμ᾽ απ᾽ τον όλεθρον τους έσωσε εις το τέλος.
600 Όμοια μη σκέπτεσαι και συ παιδί μου. Μη σε σύρει
κακός θεός κι είν᾽ άσχημο βοηθός να δράμεις μόνον
όταν τα πλοία καίονται. Πρόλαβε, αφού με δώρα
σε προσκαλούν οι Αχαιοί, που ωσάν θεόν θα σ᾽ έχουν.
Και αν κατεβείς αδώρητος στην ανδροφθόρον μάχην
605 ομοίαν απ᾽ την νίκην σου τιμήν δεν θ᾽ απολαύσεις».

Ιmmanuel Kant: Η ηθική είναι το δόγμα που μας κάνει άξιους να ευτυχίσουμε

Ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Immanuel Kant είναι ο φιλόσοφος του Διαφωτισμού που συνέδεσε πρώτος τον ορθολογισμό και τον εμπειρισμό τον 18ο αιώνα. Ξεκινώντας από την κριτική και την αμφισβήτηση της μεταφυσικής φιλοσοφίας έστρεψε το βλέμμα πέρα από την οντολογία, στην επιστημολογία. Το κέντρο για τον Καντ ήταν η γνώση.

Ο Καντ σπούδασε μαθηματικά, θεολογία και φιλοσοφία. Μπορούμε να διακρίνουμε γενικά δύο φάσεις στο έργο του, μέχρι τις αρχές του 1770 την προ-κριτική και από εκεί και πέρα την κριτική. Τα σημαντικότερα έργα του, ωστόσο, γράφτηκαν στην τελευταία περίοδο.

Η καντιανή κριτική φιλοσοφία θεμελιώνεται στη διάκριση της αισθητής και της νοητής γνώσης. Έτσι η γνώση μπορεί να συλληφθεί και σε παραστάσεις του εμπειρικού κόσμου. Το ζητούμενο είναι η αυτοκριτική της γνωστικής ικανότητας που συνοψίζεται στο ερώτημα “τι μπορώ να γνωρίζω;”. Ο Καντ, λοιπόν απαντά με μια ιεράρχηση.

Μπορούμε να γνωρίζουμε αρχικά με τις αισθήσεις, στη συνέχεια με τη διάνοια και τελικά με το νου. Επίσης ζητούμενο είναι μια γνώση αποδεδειγμένη που να ισχύει γενικά.

Για τον Καντ αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον αν αυτή συνδέεται με a priori καθαρά στοιχεία της αισθητής και νοητικής γνώσης (που ισχύουν υπερβατολογικά, πέρα από την εμπειρία και δεν χρειάζονται καμία απόδειξη). Έτσι η αισθητή και νοητική γνώση δεν αντιμάχονται μεταξύ τους στην καντιανή φιλοσοφία, αντιθέτως η “συνεργασία” τους είναι αναγκαία.

Τα κυριότερα έργα του Immanuel Kant στην κριτική φιλοσοφία είναι: «Η κριτική του καθαρού λόγου» (1781), «Η κριτική του πρακτικού λόγου» (1788) και «Η κριτική της κρίσης» (1790).

Η επιρροή του Καντ στους νεότερους φιλοσόφους αφορά σε μεγάλο βαθμό και στην ηθική του φιλοσοφία. Το βασικότερο έργο του, όπου αναπτύσσεται η φιλοσοφία του περί ηθικής είναι «Η μεταφυσική των ηθών» (1797).

Αν θέλουμε να συνοψίσουμε την καντιανή ηθική πρέπει να αναφερθούμε στην “κατηγορική προσταγή” η οποία ορίζεται ως η ενιαία υποχρέωση που πηγάζει από το αίσθημα και την έννοια του καθήκοντος. Η Κατηγορική Προσταγή είναι ουσιαστικά η απαίτηση του γενικού ηθικού νόμου.

Ποια συμπεριφορά είναι ηθική κατά τον Καντ; Αυτή που αν γινόταν ηθικός νόμος για όλη την ανθρωπότητα θα είχε θετικά αποτελέσματα. Υπάρχει όμως και ένα “αλλά” εδώ. Δεν αρκεί αυτό για να είμαστε ηθικοί, πρέπει δηλαδή η ενάρετη πράξη να είναι αυτοσκοπός και να μην αφορμάται από κάποια επιθυμία ή διαφορετική πρόθεση.

Σύμφωνα με τον Καντ, “η Ηθική δεν είναι το δόγμα που καθορίζει πώς να γίνουμε ευτυχισμένοι, αλλά πώς να είμαστε άξιοι για να γίνουμε ευτυχισμένοι“. Η ηθική ουσιαστικά μπαίνει στη σφαίρα του καθολικού νόμου και η συναισθηματική της διάσταση μένει έτσι σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο.

Παρόλο που έζησε την περίοδο του Διαφωτισμού, ο Καντ θεωρείται από πολλούς νεότερους φιλοσόφους ως ο διανοητής που ενσαρκώνει τη μετάβαση στη νεωτερικότητα. Και αυτό γιατί έκανε την λεγόμενη “κοπερνίκεια στροφή” σε φιλοσοφικό επίπεδο. O Immanuel Kant έφυγε από τη ζωή, στις 12 Φεβρουαρίου του 1804, αφήνοντας ημιτελή μια τέταρτη Κριτική.

Οι αναφορές του Επίκτητου στην θρησκεία

Οι αναγνώστες του Επίκτητου δεν γίνεται να μην προσέξουν τις συχνές του αναφορές στη θρησκεία. Ο Δίας αναφέρεται περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, με εξαίρεση τον Σωκράτη. Για να καταλάβετε καλύτερα τον ρόλο που έχει ο Δίας στον στωικισμό, σκεφθείτε έναν υποψήφιο μαθητή στη σχολή του Επίκτητου. Εάν το άτομο αυτό ρωτούσε τι πρέπει να κάνει κανείς για να εφαρμόσει πρακτικά τον στωικισμό, ο Επίκτητος ίσως να του περιέγραφε τις διάφορες τεχνικές που κήρυτταν οι Στωικοί. Εάν ο υποψήφιος μαθητής ρωτούσε γιατί έπρεπε να εφαρμόζει αυτές τις τεχνικές, ο Επίκτητος μπορεί να απαντούσε ότι έτσι θα είχε τη δυνατότητα να κατακτήσει τη γαλήνη.

Όλα καλά έως εδώ: υποθέστε όμως ότι αυτός ο μαθητής είχε υπόψη και άλλες σχολές φιλοσοφίας και αναρωτιόταν γιατί η σχολή του Επίκτητου να ήταν καλύτερη από εκείνες. Υποθέστε, πιο συγκεκριμένα, ότι αυτός ο μαθητής ρωτούσε τον Επίκτητο τι λόγους είχε να πιστεύει πως οι τεχνικές που προωθούσαν οι Στωικοί θα του έδιναν όντως τη δυνατότητα να κατακτήσει την ψυχική γαλήνη. Απαντώντας σε αυτή την ερώτηση, ο Επίκτητος θα ξεκινούσε μιλώντας για τον Δία.

Μας δημιούργησε θα έλεγε στον μαθητή, ο Δίας. Κι ο μαθητής του, το πιο πιθανό είναι ότι θα δεχόταν αυτό τον ισχυρισμό, στον βαθμό που ο αθεϊσμός φαίνεται πως σπάνιζε στην αρχαία Ρώμη. (Αλλά και πάλι, αυτό που εννοούσε ο Επίκτητος , όταν αναφερόταν στον Δία, μάλλον διέφερε από αυτό που εννοούσαν οι περισσότεροι Ρωμαίοι. Συγκεκριμένα , ο Επίκτητος πιθανότατα ταύτιζε τον Δία με τη Φύση.) Ο Επίκτητος θα συνέχιζε εξηγώντας ότι ο Δίας μάς έχει πλάσει διαφορετικούς από τα άλλα ζώα υπό μια σημαντική έννοια: Είμαστε έλλογοι, όπως και οι θεοί. Συνεπώς, είμαστε ένα περίεργο υβρίδιο, μισοί ζώα και μισοί θεοί.

Ο Δίας, ως γνωστόν, είναι ένας θεός συμπονετικός, αγαθός και γεμάτος αγάπη, και μας δημιούργησε έχοντας τις καλύτερες προθέσεις για μας. Δυστυχώς, όμως, φαίνεται ότι δεν ήταν παντοδύναμος κι έτσι, όταν μας δημιουργούσε, υπήρχαν όρια σε όσα μπορούσε να κάνει. Στις Διατριβές του, ο Επίκτητος φαντάζεται ότι συζητά με τον Δία και στον διάλογο αυτόν ο Δίας εξηγεί το αδιέξοδό του με τα ακόλουθα λόγια: «Επίκτητε, εάν ήταν δυνατό, θα είχα κάνει και το ευτελές σου σώμα και την ασήμαντη περιουσία σου ελεύθερα και ανεμπόδιστα. Επειδή όμως αυτό δεν μπόρεσα να το κάνω, σου δώσαμε κάτι δικό μας, αυτή τη δύναμη της επιλογής και της αποτροπής, της επιθυμίας και της απόρριψης.» Προσθέτει ότι, εάν ο Επίκτητος μάθει να χρησιμοποιεί κατάλληλα αυτή την ικανότητα, δεν θα νιώσει ποτέ απελπισία ή δυσαρέσκεια.

Με άλλα λόγια, θα διατηρεί τη γαλήνη του ακόμα και χαρά θα βιώνει- παρά τα χτυπήματα που μπορεί να του επιφέρει η Μοίρα. Αλλού στις Διατριβές, ο Επίκτητος λέει ότι, ακόμα και αν ο Δίας μπορούσε να μας είχε πλάσει ελεύθερους και ανεμπόδιστους, θα επέλεγε να μην το κάνει. Ο Επίκτητος πλάθει μια εικόνα του Δία σαν προπονητή: «Οι δυσκολίες είναι που αναδεικνύουν τους ανθρώπους. Όταν λοιπόν προκύψει μια δυσκολία, θυμήσου ότι ο θεός , σαν ένας προπονητής , σε έχει βάλει να παλέψεις με κάποιον σκληροτράχηλο νέο.» Γιατί να το κάνει αυτό; Για να σε σκληραγωγήσει και να σε ενδυναμώσει, ώστε να μπορέσεις να γίνεις «Ολυμπιονίκης»: με άλλα λόγια, για να ζήσεις την καλύτερη δυνατή ζωή. Παρεμπιπτόντως, και ο Σενέκας είχε μια παρόμοια θεωρία: Ο θεός, έλεγε, “δεν φτιάχνει κακομαθημένα κατοικίδια από καλούς ανθρώπους τους περνά από δοκιμασίες, τους σκληραγωγεί και τους καθιστά ικανούς να τον υπηρετήσουν.” Συγκεκριμένα, οι αντιξοότητες που αντιμετωπίζουμε μετρούν ως «απλή εξάσκηση» και «αυτά τα πράγματα που όλοι μας μπροστά τους ριγούμε και τρέμουμε είναι για το καλό εκείνων στους οποίους έχουν ενσκήψει».

Έπειτα, ο Επίκτητος θα έλεγε στον υποψήφιο μαθητή ότι, εάν θέλει να ζήσει μια καλή ζωή, πρέπει να αναλογιστεί τη φύση του και τον σκοπό για τον οποίο τον δημιούργησε ο θεός και να ζήσει σύμφωνα με αυτόν. Πρέπει, όπως το θέτει ο Ζήνωνας, να ζήσει σύμφωνα με τη φύση. Ο άνθρωπος που ζει έτσι δεν επιδιώκει απλώς την ευχαρίστηση, όπως θα έκανε ένα ζώο αντίθετα, θα χρησιμοποιήσει την έλλογη ικανότητά του για να στοχαστεί πάνω στην ανθρώπινη συνθήκη. Τότε, θα ανακαλύψει τον λόγο για τον οποίο δημιουργηθήκαμε όλοι και τον ρόλο που παίζουμε στο κοσμικό σχέδιο. Θα συνειδητοποιήσει ότι, για να ζει μια καλή ζωή, πρέπει να επιτελεί σωστά τη λειτουργία των ανθρώπινων όντων, τον σκοπό για την εκπλήρωση του οποίου τον έχει σχεδιάσει ο Δίας. Κι έτσι θα επιδιώξει την αρετή, με την αρχαία σημασία της λέξης, που σημαίνει ότι θα προσπαθήσει σκληρά να γίνει ένα εξαιρετικό ανθρώπινο ον. Θα καταλήξει να συνειδητοποιήσει επίσης, ότι εάν ζει σε συμφωνία με τη φύση, θα ανταμειφθεί με τη γαλήνη που μας έχει υποσχεθεί ο Δίας.

Αυτή η εξήγηση μπορεί να ικανοποιούσε τους ανθρώπους την εποχή του Επίκτητου, αλλά μάλλον είναι άτοπη σήμερα , αφού σχεδόν κανείς δεν πιστεύει στην ύπαρξη του Δία και πολλοί δεν πιστεύουν ότι είμαστε δημιουργήματα κάποιου θείου όντος που ήθελε το καλύτερο για μας. Πολλοί αναγνώστες, επομένως, σε αυτό το σημείο θα σκεφτούν: Εάν πρέπει να πιστεύω στον Δία και στη θεία δημιουργία για να εφαρμόσω τον στωικισμό, τότε δεν έχω πιθανότητες επιτυχίας». Όμως, οι αναγνώστες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι είναι απολύτως εφικτό να εφαρμόσει κανείς τον στωικισμό -και, συγκεκριμένα, να επιστρατεύσει Στωικές στρατηγικές για να κατακτήσει τη γαλήνη-χωρίς να πιστεύει στον Δία ή, ακόμα, στη θεία δημιουργία.

Χρειαζόμαστε πάντα αληθινές στενές σχέσεις με άλλα ώριμα πρόσωπα για τη διαρκή μας ανάπτυξη

Η απομόνωση είναι μια εκφοβιστική έννοια για τα περισσότερα άτομα. Έχουμε βαθειά ανάγκη για συντροφικότητα, για τη δημιουργία σχέσεων. Έχουμε μια ισχυρή φυσική τάση για αισθησιακή και σεξουαλική ικανοποίηση. Χρειαζόμαστε στοργή, βοήθεια, ενθάρρυνση και αγάπη.

Είμαστε λοιπόν αντιμέτωποι με την επιλογή, είτε να μπούμε σε στενή σχέση, πράγμα που απαιτεί ένα βαθμό παραίτησης και αναπροσαρμογής από τον αποκτηθέντα εαυτό, είτε να απομονωθούμε. Η τελευταία εκλογή είναι πολύ βαρειά και απειλητική. Οι περισσότεροι θα επιλέξουν τις στενές σχέσεις με οποιοδήποτε αντίτιμο -γιατί η εναλλακτική λύση είναι η μοναξιά.

Χρειαζόμαστε πάντα τους άλλους για τη διαρκή μας ανάπτυξη και επιβεβαίωση. Η αληθινή στενή σχέση είναι μια θετική ισχύς μόνον αν είναι ο συνδυασμός δυνάμεων και ενέργειας με άλλα ώριμα πρόσωπα για τη συνεχή ανάπτυξη και των δύο. Είναι μια σκόπιμη παραίτηση ορισμένων πλευρών του αυτόνομου εαυτού κάποιου, με την επιθυμία να πάρει περισσότερα. Μέσα, κύρια, από τη στενή σχέση, τη διαρκή συντροφικότητα μπορούμε να δούμε τον γνήσιο κόσμο ενός άλλου ανθρώπου και να έχουμε μια γνήσια αντανάκλαση του δικού μας. Για το λόγο αυτό είναι τόσο εύκολο να αγαπάμε περιστασιακούς φίλους και τόσο δύσκολο να αγαπάμε εραστές. Η επένδυσή μας σ’ ένα φίλο είναι πολύ λιγότερο αποκαλυπτική και απαιτητική από εκείνη σ’ ένα σύντροφο στη ζωή μας, και επίσης, μακροπρόθεσμα, πολύ λιγότερο αποδοτική στην ανταμοιβή της για την ανάπτυξη.

Διαφορετικοί βαθμοί οικειότητας μπορούν να βρεθούν σε μια ποικιλία σχέσεων στο ξεκίνημά τους, που ικανοποιούν διάφορες ανάγκες οικειότητας, από περιστασιακές κοινωνικές και σεξουαλικές σχέσεις μέχρι βαθειές και παρατεταμένες φιλίες και προσπάθειες δημιουργίας μιας μόνιμης ένωσης, όπως ο γάμος. Οι περιστασιακές σχέσεις και φιλίες μπορούν να δώσουν στο άτομο την ευκαιρία σύντομων κοινών εμπειριών και την ανταλλαγή πληροφοριών, συναισθημάτων και ιδεών που μπορούν ν’ αποτελέσουν τον αντίποδα των συναισθημάτων απομόνωσης και πλήξης. Μελέτες όμως έχουν δείξει ότι μόνον οι στενές σχέσεις που εκτείνονται πέραν της κοινωνικότητας και προσφέρουν τις προϋποθέσεις για παρατεταμένη συντροφικότητα, όπως η συμβίωση ή ο γάμος, μπορούν να μας δώσουν το πιο παραγωγικό αναπτυξιακό πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας και να εκφραζόμαστε ελεύθερα σ’ ένα αξιόπιστο, ασφαλές, δεκτικό, ενθαρρυντικό και έμπιστο περιβάλλον. Μας δίνουν την πιο ζωτική προϋπόθεση για να ξεπεράσουμε τη μοναξιά, να αναλάβουμε και να εξερευνήσουμε την ανθρώπινη εμπειρία χωρίς φόβο και παραλογισμό.

Λέγεται συχνά ότι η καλύτερη ένδειξη της ωριμότητάς μας βρίσκεται στην ικανότητά μας να δημιουργούμε αναπτυσσόμενες, γεμάτες και διατηρούμενες σχέσεις. Όπως παρατηρεί ο Έριχ Φρομ, “Ο ώριμος άνθρωπος βρίσκει τον εαυτό του και τις ρίζες του μόνο σε δημιουργική σχέση με τον κόσμο και την αίσθηση της ενότητας με όλους τους ανθρώπους και τη φύση”.

Πολλοί προτιμούν να ζουν μέσα στο ψέμα

Πιστεύεις ότι έχω όρεξη να παραδεχθώ αυτά που ήδη διαισθάνομαι; Ξέρεις τι συνέπειες θα είχε για εμένα να παραδεχθώ ότι το ταίρι μου έχει εραστή/ερωμένη. Άσ’ τα, άνθρωπέ μου, άσ’ τα! Διαζύγιο, τα παιδιά, το διαμέρισμα, το δάνειο, τα κλάματα… Ασ’ τα! να υποκρίνομαι πως δεν συμβαίνει τίποτα, πως δεν βλέπω τα εξόφθαλμα πειστήρια και να εξακολουθώ να ζω μέσα στο ψέμα. Επιπλέον, αισθάνομαι ότι έχω και εγώ το δικαίωμα να λέω ψέματα με τον ίδιο τρόπο που οι άλλοι λένε σε εμένα. Συμφωνία κυρίων, συγγνώμη… συμφωνία ψευτών.

Η πραγματικότητα πάντα παρέχει ενδείξεις όταν πρόκειται περί απάτης να έχεις τον νου σου, μην τις αγνοείς. Όταν τα λόγια δεν εναρμονίζονται με τις πράξεις, να δίνεις όλη σου την προσοχή στις πράξεις, γιατί τα λόγια διατυπώνονται με μεγάλη ευκολία. Δώσε βάση στα σημάδια, μην τα αγνοείς. Αυτό είναι το κλειδί του ζητήματος και, ύστερα, αποφάσισε αν θέλεις να ξεδιαλύνεις την κατάσταση ή αν προτιμάς να συνεχίσεις να ζεις μέσα στο ψέμα. Μόλις σου παρουσίασα αυτό που ο Λίον Φέστιγκερ περιέγραψε ως γνωστική ασυμφωνία. Προτιμούμε να κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας και να ζούμε μέσα σε ένα ψέμα, παρά να αντιμετωπίσουμε μια πραγματικότητα που πάει κόντρα στα συμφέροντα και τις επιθυμίες μας.

Μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας, ώστε να μην πέφτει θύμα του άγχους

Αν είμαστε επιρρεπείς στο άγχος, πρέπει να εξασκηθούμε επιμελώς ώστε να το αντιμετωπίζουμε ήρεμα και θετικά, ξεκινώντας από το σώμα.

“Σφυρίξτε, για να μη χάσετε το κουράγιο σας”: δεν είναι απλώς ένα σχήμα λόγου, λέει ο Γουίλιαμ Τζέιμς στο βαρυσήμαντο δοκίμιό του «Τι είναι το συναίσθημα;»

Ο εγκέφαλος και οι νευρώνες του χαρακτηρίζονται από απίστευτη πλαστικότητα και κάθε εμπρόθετη πράξη με σκοπό την αλλαγή, όσο μικρή κι αν είναι, συνεισφέρει στην εδραίωση νέων συμπεριφορικών προτύπων -καθώς και νέων νευρωνικών κυκλωμάτων που βρίσκονται πίσω από αυτά- ώστε να παρακάμπτονται οι αγχωτικές αντιδράσεις μας.

Μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να διορθώνει τη συμπεριφορά του και να μην πέφτει θύμα του άγχους. Σταδιακά, η στρατηγική αποφυγής του φόβου θα εδραιωθεί στον εγκέφαλό μας ως η προτιμητέα νευρωνική οδός, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε καλύτερα εξοπλισμένοι το άγχος. Πριν μας ισοπεδώσει το άγχος, θα έχουμε τη δυνατότητα να «ενεργοποιήσουμε» την εναλλακτική διαδρομή. Η αξιοποίηση της πλαστικότητας του εγκεφάλου μοιάζει με την αξιοποίηση των διαφορετικών διαδρομών που μπορούμε ν’ ακολουθήσουμε για να φτάσουμε στον προορισμό μας. Φανταστείτε, λόγου χάρη, ότι για να φτάσετε σε μια λίμνη στο μέσον του δάσους ακολουθούσατε πάντα την ίδια διαδρομή. Μια μέρα παρατηρείτε ότι όχι και τόσο μακριά από τη συνηθισμένη διαδρομή σας, κρυμμένο πίσω από τους θάμνους, υπάρχει ένα μονοπάτι που κάποιος έχει αρχίσει να διαμορφώνει, και αποφασίζετε να το ακολουθήσετε. Αρχικά, η νέα διαδρομή θα είναι γεμάτη λακκούβες και εξογκώματα. Όσο περισσότερο, όμως, την περπατάτε, τόσο θα φαρδαίνει και θα ισιώνει. Μετά από λίγο καιρό, το νέο μονοπάτι θα μετατραπεί σε κανονικό δρόμο και θα παγιωθεί σαν η αγαπημένη σας διαδρομή.

Οι αυξανόμενες γνώσεις μας για το φαινόμενο της νευροπλαστικότητας έχουν επίσης αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την ψυχανάλυση και άλλες μορφές ψυχοθεραπείας. Σήμερα είναι πια ξεκάθαρο ότι οι κάθε είδους «διά του λόγου θεραπείες» δεν είναι απλώς «διανοουμενίστικες» συνομιλίες, αλλά μια βιολογική θεραπεία που επηρεάζει άμεσα τον εγκέφαλό μας. Αρκετές νευροαπεικονιστικές μελέτες στις οποίες έγιναν τομογραφίες εγκεφάλου πριν και μετά τη θεραπεία, έδειξαν πως ο εγκέφαλος όντως αναδιατάσσεται κατά τη διάρκεια αυτών των θεραπειών. Το εντυπωσιακό είναι πως όσο πιο επιτυχημένη η θεραπεία, τόσο πιο βαθιές οι αλλαγές στον εγκέφαλο. Η ανάκληση των αναμνήσεων, η επεξεργασία τους και η συνειδητή επανεστίαση της προσοχής σε νέα συμπεριφορικά πρότυπα, προκαλούν ανθεκτικές βιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο: οι συναπτικές συνδέσεις αυξάνονται και τροποποιούνται, ενώ δημιουργούνται και νέες νευρωνικές συνδέσεις. Μια νέα νοητική πραγματικότητα εδραιώνεται. Για παράδειγμα, μια τομογραφία του εγκεφάλου μέσω fMRI αποκάλυψε ότι τέσσερις εβδομάδες ψυχοθεραπείας επανέφεραν σε φυσιολογικά επίπεδα την υπερβολική δραστηριοποίηση της αμυγδαλής σε ασθενείς που βίωναν διαταραχές πανικού.

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία βασίζεται στην παραδοχή ότι το άγχος προκαλείται από γνωσιακές διαστρεβλώσεις, δηλαδή, μη ρεαλιστικές ή υπερβολικές σκέψεις – για παράδειγμα, να φοβόμαστε ότι ένας οπλοφόρος θα εισβάλει ένα ήσυχο κυριακάτικο απόγευμα στο καφέ που συχνάζουμε και θ’ αρχίσει να πυροβολεί τους πελάτες, όταν ξέρουμε ότι ένα τέτοιο γεγονός, αν και όχι αδύνατον, είναι εξαιρετικά απίθανο.

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία μάς συμβουλεύει, μεταξύ άλλων, να αναγνωρίζουμε αυτές τις διαστρεβλωμένες γνωσιακές αντιλήψεις μας, να εντοπίζουμε τους φόβους μας, να τους αξιολογούμε «εξ αποστάσεως» και να ταυτοποιούμε όλους τους λόγους για τους οποίους κάποιοι δεν βγάζουν νόημα, αφού στην πραγματικότητα είναι αβάσιμοι. Με άλλα λόγια, μας διδάσκει να δίνουμε στον φόβο τους λόγους, αν υπάρχουν, που ο φόβος αναζητεί. Αν η σκέψη του οπλοφόρου μάς αποτρέπει να επισκεφτούμε το αγαπημένο μας καφέ, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία θα μας ενθαρρύνει να ξεπεράσουμε αυτόν τον ανορθολογικό φόβο παρατηρώντας και βιώνοντας την ασφάλειά μας στο καφέ. Ζητώντας μας να αντικαταστήσουμε παλιές και αρνητικές συμπεριφορές να προβούμε σε καινοτόμους πράξεις, που ενθαρρύνουν να αξιοποιήσουμε την πλαστικότητα του εγκεφάλου μας. Βγαίνουμε ανακαινισμένοι. Όχι μόνο εξαιτίας της νέας επίγνωσης για τα παρελθοντικά και τα τωρινά συμπεριφορικά μας πρότυπα, αλλά επίσης επειδή αυτή η επίγνωση υποβοηθείται από διαρκείς χημικούς μετασχηματισμούς στον εγκέφαλό μας.

Ελευθερία σημαίνει να είναι κανείς φως του εαυτού του

Πρέπει να είναι κανείς φως του εαυτού του. Αυτό το φως είναι ο νόμος. Δεν υπάρχει άλλος νόμος. Όλοι οι άλλοι νόμοι κατασκευάζονται από τη σκέψη κι έτσι είναι αντιφατικοί και κομματιασμένοι. Να είναι κανείς το φως του εαυτού του σημαίνει να μην ακολουθεί το φως κάποιου άλλου, οσοδήποτε λογικό, ορθολογιστικό, ιστορικά δικαιωμένο ή πειστικό κι αν είναι. Δεν μπορείς να είσαι το φως του εαυτού σου αν βρίσκεσαι κάτω από τη σκοτεινή σκιά της αυθεντίας, του δόγματος, του συμπεράσματος. Η ηθική δε φτιάχνεται από τη σκέψη. Δεν είναι αποτέλεσμα πιέσεων του περιβάλλοντος. Δεν ανήκει στο χτες, στην παράδοση. Η ηθική είναι παιδί της αγάπης και η αγάπη δεν είναι επιθυμία και ευχαρίστηση. Η σεξουαλική απόλαυση ή η απόλαυση των αισθήσεων δεν είναι αγάπη.

Ελευθερία σημαίνει να είναι κανείς φως του εαυτού του. Μόνο τότε δεν είναι αφηρημένη έννοια, ταχυδακτυλουργία της σκέψης. Η πραγματική ελευθερία είναι ελευθερία από την εξάρτηση, την προσκόλληση, από την επιθυμία για εμπειρίες. Ελευθερία από την ίδια δομή της σκέψης σημαίνει ότι είναι κανείς φως του εαυτού του. Κάθε δραστηριότητα γίνεται κάτω από αυτό το φως κι έτσι δεν είναι ποτέ αντιφατική. Αντίφαση υπάρχει μόνο όταν αυτός ο νόμος, το φως, είναι κάτι χωριστό από την πράξη, όταν αυτός που πράττει είναι χωρισμένος από τις πράξεις του. 

Τα ιδανικά, οι αρχές, είναι η άγονη κίνηση της σκέψης και δεν είναι δυνατόν να συνυπάρχουν με αυτό το φως. Το ένα αναιρεί το άλλο. Αυτό το φως, αυτός ο νόμος, είναι τώρα κάτι χωριστό από σένα κι εκεί όπου υπάρχει ο παρατηρητής αυτό το φως αυτή η αγάπη δεν υπάρχει. Η δομή του παρατηρητή φτιάχνεται από τη σκέψη, η οποία δεν είναι ποτέ φρέσκια, ποτέ ελεύθερη. Δεν υπάρχει κανένα “πώς”, κανένα σύστημα, καμιά πρακτική. Υπάρχει μόνο το να βλέπεις, πράγμα που είναι και η πράξη. Πρέπει να δεις αλλά όχι με τα μάτια κάποιου άλλου. Αυτό το φως αυτός ο νόμος, δεν είναι ούτε δικός σου ούτε κανενός άλλου. Υπάρχει μόνο φως. Αυτό είναι αγάπη.»

Εκτοξεύεται σήμερα το μεγαλύτερο και ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο

Μετά από πέντε διαδοχικές αναβολές, ήλθε επιτέλους η ώρα -και μάλιστα ανήμερα τα Ηλιούγεννα- να εκτοξευθεί το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.

Συγκεκριμένα, το James Webb είναι ο διάδοχος του Hubble, το μεγαλύτερο και το πιο εξελιγμένο που έχει ποτέ σταλεί στο διάστημα, ανοίγοντας έτσι μια νέα εποχή στην αστρονομία και στην αστροφυσική.

Πρόκειται για μια αποστολή συνεργασίας της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Καναδικής Διαστημικής Υπηρεσίας.

Η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί να γίνει με έναν ευρωπαϊκό πύραυλο Arian 5 λίγο μετά το μεσημέρι του Σαββάτου, στις 14:20 ώρα Ελλάδας, από το ευρωπαϊκό διαστημοδρόμιο στο Κουρού της Γαλλικής Γουινέας στη βορειοανατολική Νότια Αμερική. Αν όλα πάνε καλά, το κόστους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων τηλεσκόπιο θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο στο δεύτερο σημείο Lagrange ή L2, μένοντας σε περίπου σταθερή απόσταση 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη ή περίπου τέσσερις φορές πιο μακριά από τη Σελήνη. Συγκριτικά, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble - που είχε εκτοξευθεί το 1990 - βρίσκεται στο ένα τρίτο αυτής της απόστασης από τον πλανήτη μας (σχεδόν 550 χιλιόμετρα).

Το James Webb αναμένεται να φτάσει στο σημείο L2 ένα μήνα μετά την εκτόξευσή του. Στη συνέχεια, θα υπάρξει μια περίοδος εγκατάστασης και προσαρμογής που θα διαρκέσει έξι μήνες. Αναμένεται να αρχίσει να συλλέγει δεδομένα και να κάνει τις πρώτες παρατηρήσεις στα μέσα του 2022.

Το τηλεσκόπιο, που κατασκευάστηκε κυρίως από την αμερικανική εταιρεία Northrop Grumman και φέρει το όνομα του επικεφαλής της NASA στη δεκαετία του 1960, είναι πολύ πιο ευαίσθητο από το Hubble και θα «βλέπει» κυρίως στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος, πράγμα που θα του επιτρέπει να παρατηρεί μέσα από τα νέφη σκόνης και αερίων, ενώ το Hubble λειτουργεί κυρίως στο οπτικό και υπεριώδες τμήμα του φάσματος.

Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο ηλεκτρονικό περιοδικό "Κόsμος" του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ο Δρ Ε. Σαριδάκης, κύριος ερευνητής του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ), το νέο τηλεσκόπιο θα παρέχει βελτιωμένη υπέρυθρη ανάλυση και ευαισθησία σε σχέση με το Hubble και θα χρησιμοποιηθεί σε ένα τεράστιο εύρος ερευνών στους τομείς της αστρονομίας, της αστροφυσικής και της κοσμολογίας, από τον ατμοσφαιρικό χαρακτηρισμό δυνητικά κατοικήσιμων εξωπλανητών, μέχρι την παρατήρηση μερικών από τα πιο μακρινά και παλαιότερα γεγονότα και αντικείμενα στο Σύμπαν, όπως ο σχηματισμός των πρώτων γαλαξιών.

Το James Webb έχει μάζα 6 τόνους και 6,25 φορές μεγαλύτερη συλλεκτική επιφάνεια, άρα και ευαισθησία, συγκριτικά με το Hubble. Επιπρόσθετα, έχει σημαντικά μεγαλύτερο οπτικό πεδίο, καλύπτοντας 15 φορές μεγαλύτερη περιοχή του ουρανού. Το πρωτεύον κάτοπτρό του αποτελείται από 18 εξαγωνικά τμήματα, που είναι κατασκευασμένα από επιχρυσωμένο βηρύλλιο, τα οποία ξεδιπλώνουν και προσαρμόζονται σχηματίζοντας ένα κάτοπτρο διαμέτρου 6,5 μέτρων. Το μεγαλύτερο εξάρτημα του είναι η ηλιακή ασπίδα πέντε στρωμάτων, που μειώνει την ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στο τηλεσκόπιο κατά ένα εκατομμύριο φορές και είναι η κύρια αιτία του μεγάλου μεγέθους του (20 επί 14 μέτρα).

Σε αντίθεση με το τηλεσκόπιο Hubble που πραγματοποιούσε παρατηρήσεις στο υπεριώδες, στο ορατό και πλησίον της υπέρυθρης περιοχής του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος (0,1 έως 1 μm), το James Webb θα μπορεί να λαμβάνει δεδομένα σε χαμηλότερη περιοχή συχνοτήτων, από το ορατό φως μεγάλου μήκους κύματος έως το μέσο υπέρυθρο (0,6 έως 28,3 μm), γεγονός που θα του επιτρέψει να παρατηρεί αντικείμενα υψηλής μετατόπισης προς το ερυθρό, και συνεπώς πολύ παλαιότερα και πολύ μακρύτερα από αυτά που μπορούσε να παρατηρήσει το Hubble.

Τα διαστημικά τηλεσκόπια έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να πραγματοποιούν παρατηρήσεις χωρίς το εμπόδιο της ατμόσφαιρας της Γης. Το James Webb, σύμφωνα με τον κ. Σαριδάκη, θα μπορεί να παρατηρεί τα πιο μακρινά αντικείμενα στο παρατηρούμενο Σύμπαν, βλέποντας 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω στο χρόνο, καταγράφοντας το φως των πρώτων αστέρων και γαλαξιών μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Μπιγκ Μπανγκ), επιτρέποντας έτσι τον έλεγχο των κοσμολογικών και βαρυτικών θεωριών. Επιπλέον, θα μπορεί να παρατηρεί τις μεγάλες μαύρες τρύπες που υπάρχουν στα κέντρα των γαλαξιών, παρέχοντας στοιχεία για το σχηματισμό και την εξέλιξή τους. Επίσης, θα συλλέξει στοιχεία σχετικά με τον σχηματισμό άστρων και νέων πλανητικών συστημάτων, φαινόμενα που επειδή συμβαίνουν μέσα σε πυκνά νέφη, είναι δύσκολα ορατά.

Μία άλλη κατηγορία παρατηρήσεων που θα κάνει το James Webb, είναι οι σχετιζόμενες με τους εξωπλανήτες. Τα φασματόμετρα που διαθέτει, είναι ικανά να συλλέξουν και να αναλύσουν την ακτινοβολία που διέρχεται από την ατμόσφαιρα των εξωπλανητών, ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα για τη χημική σύσταση τους καθώς και πιθανά ίχνη ζωής. Παράλληλα, το James Webb θα πραγματοποιεί παρατηρήσεις και στο δικό μας ηλιακό σύστημα, σχετιζόμενες με τις ατμόσφαιρες των πλανητών και όσων δορυφόρων τους διαθέτουν ατμόσφαιρα.

Θα μπορεί να εστιάσει στη μελέτη του Δία και των δορυφόρων του, ειδικά του Γανυμήδη και της Ευρώπης, με τους πιθανούς ωκεανούς κάτω από την παγωμένη επιφάνεια, της Ιούς με τα κρυφά ηφαίστεια θειαφιού, αλλά και του δορυφόρου του Κρόνου Τιτάνα με τις λίμνες υδρογονανθράκων. Τέλος, καθώς οι οι δακτύλιοι του Κρόνου, αλλά και αυτοί του Ποσειδώνα, του Ουρανού και του Δία, είναι πολύ καλύτερα παρατηρούμενοι στο υπέρυθρο, το Webb αναμένεται να προσφέρει πλήθος στοιχείων σχετικά με τον σχηματισμό τους.

O αστροφυσικός δρ Αλέξης Δεληβοριάς, συνεργάτης του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, επισημαίνει σε σχετική ανάρτηση του στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος ότι πρόκειται για «το σπουδαιότερο ίσως διαστημικό τηλεσκόπιο της επόμενης δεκαετίας». «Έχοντας υπερβεί κατά πολύ, τόσο τον αρχικό του προϋπολογισμό, όσο και την αρχικά προβλεπόμενη ημερομηνία εκτόξευσής του, υπήρξαν σκέψεις ακόμη και για την ακύρωση του όλου προγράμματος. Ευτυχώς για την αστρονομική έρευνα, αυτό δεν συνέβη, και η διεθνής επιστημονική κοινότητα αναμένει με αγωνία την επιτυχή του εκτόξευση και τοποθέτησή του σε τροχιά γύρω από ένα σημείο, περίπου 1,5 εκατ. χλμ. μακριά από την Γη».

Τονίζει ότι «με τα δεδομένα που θα συλλέξει, θα βοηθήσει τους αστρονόμους να διερευνήσουν σχεδόν κάθε «εποχή» της εξέλιξης του Σύμπαντος, από τις πρώτες φωτεινές δομές που σχηματίστηκαν μετά την Μεγάλη Έκρηξη, μέχρι τον σχηματισμό πλανητικών συστημάτων και τον εντοπισμό εξωπλανητών, ευνοϊκών για την εμφάνιση της ζωής».

Επισημαίνει ότι «θα επιτρέψει στους αστρονόμους να διεισδύσουν σε περιοχές, οι οποίες είναι αδιαφανείς στα οπτικά τηλεσκόπια, όπως είναι τα γεμάτα σκόνη και αέρια αστρικά μαιευτήρια και τα νεογέννητα πλανητικά συστήματα. Παράλληλα, όμως, θα συλλέξει δεδομένα για τους πιο μακρινούς γαλαξίες του Σύμπαντος, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διερεύνηση των μεγάλων κοσμολογικών ερωτημάτων, που παραμένουν αναπάντητα. Με την διεισδυτική του ματιά, θα μας ταξιδέψει ακόμη πιο μακριά στον χώρο και ακόμη πιο πίσω στον χρόνο, συγκριτικά με το γερασμένο πια Hubble, βοηθώντας τους αστρονόμους να διευρύνουν σημαντικά τις γνώσεις τους για την δημιουργία και τα πρώτα στάδια εξέλιξης των πρώτων άστρων και των πρώτων γαλαξιών του Σύμπαντος».

Ηθική Φιλοσοφία

ΗΘΙΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ

· Υπάρχουν πολλά είδη ηθικής σύγκρουσης: 

α) σύγκρουση με τους άλλους.
β) σύγκρουση με τον εαυτό μας.
γ) σύγκρουση για το τι πρέπει να κάνουμε με τις άλλες απόψεις.
δ) σύγκρουση σχετικά με το ποιες από τις απόψεις των άλλων πρέπει να αποδεχόμαστε ή να απορρίπτουμε.

· Τα διάφορα είδη ηθικής σύγκρουσης ανήκουν στην κατηγορία της σύγκρουσης καθηκόντων.
Παραδείγματα σύγκρουσης καθηκόντων:

α) να λέει κανείς την αλήθεια και να σώζει τη ζωή κάποιου ή να αποφεύγει να του προκαλέσει στενοχώρια.
β) να λέει κανείς ψέμα για να σώζει ζωές.
γ) πίστη στους φίλους ή στους ευεργέτες ή πίστη στην πατρίδα ή σε επαγγελματικούς κώδικες ή σε σημαντικές αναλήψεις υποχρεώσεων.

· Λόγοι που μπορεί να προκαλούν τέτοιες συγκρούσεις:

α) ασυμβίβαστες ή μη πραγματοποιήσιμες υποσχέσεις.
β) λάθη επιλογής ή αδυναμίες.
γ) ελλιπής γνώση.
δ) κυρίως το γεγονός ότι δύο είδη ηθικών απαιτήσεων, που είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, δεν μπορούν να ικανοποιηθούν ταυτόχρονα ή σε μια συγκεκριμένη περίπτωση.

· Οι σημασίες του «πρέπει»:

α) το «πρέπει» ως ηθικά απαιτούμενο.
β) το «πρέπει» με την έννοια ότι μπορεί ή δεν μπορεί να γίνει κάτι.
γ) το «πρέπει» με την έννοια ότι αποφασίζει κανείς να εκπληρώσει μια από δύο ή περισσότερες υπαρκτές υποχρεώσεις.
δ) το «πρέπει», χρησιμοποιούμενο ως «υποχρέωση» και «καθήκον» για δυο διαφορετικούς σκοπούς:
1. για να αναφέρουμε ή να εκφράσουμε ηθικές απόψεις ή απαιτήσεις της κοινωνίας.
2. για την εκφράσουμε προσωπική ηθική άποψη ή πεποίθηση.

· Τρόποι αντιμετώπισης των ηθικών συγκρούσεων:

α) να γίνεται διάκριση ανάμεσα στα καθήκοντα που ανήκουν στην τάξη της υποχρέωσης, π.χ. να λέει κανείς την αλήθεια, να τηρεί τους νόμους κ.λ.π., και στα επιθυμητά καθήκοντα, π.χ. το ενδιαφέρον ή η επιθυμία κάποιου να γίνει πλούσιος κ.α.
β) τα υποχρεωτικά ή τέλεια καθήκοντα ή τα καθήκοντα της τέλειας υποχρέωσης έχουν μια γενική ισχύ και δεν οδηγούν σε συγκρούσεις, γιατί δεν υπάρχει προαίρεση. Μπορούμε να επιλέξουμε μόνο τον τρόπο επιτέλεσης αυτών των καθηκόντων.
γ) Τα πρώτα δεν επιδέχονται αναβολή ή ακύρωση σε αντίθεση με τα δεύτερα.
δ) Τα τέλεια καθήκοντα είναι καθορισμένα και συνεπάγονται αντίστοιχα δικαιώματα σε συγκεκριμένα άτομα.

Αγάπη: Αρχαία Ελληνική Λέξη

Φύλαττε (Θαύμαζε την Φιλία) – Δελφικό Παράγγελμα

Η Φιλότης (ή Φιλότητα στα νεότερα Ελληνικά) ήταν Θεότητα της Ελληνικής θρησκείας, η οποία αποτελούσε την προσωποποίηση του Θεού Έρωτα. Στα αρχαία Ελληνικά, η λέξη φιλότης σήμαινε κυρίως την φιλία, τον θαυμασμό, την αγάπη και την στοργή, ενώ δεν ήταν άγνωστη και η χρήση της με την έννοια της συνουσίας. Η μεγάλη και σημαντική αυτή Θεότητα (αφού από αυτήν πηγάζει η ζωντανή ζωή) έδωσε το όνομά της σε γένος πεταλούδας της Βόρειας Αμερικής, ένα μοναδικό είδος το philotes sonorensis.

Η Φιλότης (που γεννήθηκε με παρθενογένεση), σύμφωνα με τον Ησίοδο, ανήκε στο γένος της Νυκτός, κόρης του Χάους και της Γαίας, όπως ο Μόρος, η Κηρ, ο Θάνατος, ο Ύπνος, τα Όνειρα, ο Μώμος, η Οϊζύς, οι Εσπερίδες, οι Μοίρες, οι Κήρες, η Νέμεσις, η Απάτη, η Έρις και το Γήρας.

Στην κοσμολογική αντίληψη της Θεογονίας η σημασία της Φιλότητος είναι κυρίαρχη. Το ίδιο συμβαίνει με την κοσμολογία του Εμπεδοκλή. Η Φιλότης και το Νείκος (η Φιλονικία) έχουν σπουδαιότητα ανάλογη των πρωταρχικών στοιχείων γη – αέρας – φωτιά – νερό. Τα δυο άκρα του αέναου κύκλου του μετασχηματισμού αυτών των στοιχείων είναι η σύμπηξή τους, οπότε επικρατεί και ευδοκιμεί η Φιλότης, και ο πλήρης διαχωρισμός τους, οπότε επικρατεί και διαχέεται το Νείκος (η Φιλονικία). Από αυτήν τη σκοπιά, η Φιλότης στον Εμπεδοκλή ενέχει το ρόλο του Έρωτος στον Ησίοδο.

«τίκτε δὲ καὶ Νέμεσιν, πῆμα θνητοῖσι βροτοῖσι, / Νὺξ ὀλοή· μετὰ τὴν δ᾽ Ἀπάτην τέκε καὶ Φιλότητα» Θεογονία (223-225)

Στην Θεογονία οι Φιλονικίες (Νείκη), μαζί με τον Πόνο, τη Λήθη, το Λιμό, τα Άλγη, τις Υσμίνες, τους Φόβους, τις Μάχες, τις Ανδρικτασίες, τις Ψευδολογίες, τις Αμφιλογίες, την Δυσνομία, την Άτη και τον Όρκο, είναι τέκνα της Έριδος.

Η Φιλότης δεν πρόκειται για μεταγενέστερη λέξη, απαντά ήδη στα Ομηρικά Έπη, τόσο στην Ιλιάδα (έξι φορές) όσο και στην Οδύσσεια (τέσσερις φορές), συνοψίζοντας όλες περίπου τις εκδοχές και τις εφαρμογές που υπόκεινται στο ρήμα φιλέω, στο επίθετο φίλος και στο επίρρημα φίλως – επίσης Ομηρικά, με πυκνή μσυχνότητα τα δύο πρώτα. Γύρω από αυτόν τον πυρήνα περιστρέφονται δεκατέσσερα σύνθετα (ρηματικά ουσιαστικά, επίθετα αλλά και κύρια ονόματα), με θετική ή αρνητική σημασία. Όπως φιλοφροσύνη, φιλόξενος, φιλομειδής, φιλοπαίγμων κι ως απωθητικά: φιλοκτέανος (άπληστος, πλεονέκτης), φιλοκέρτομος (χλευαστικός), φιλοψευδής. Και τρία ευρηματικά κύρια ονόματα: Φιλοίτιος, Φιλητορίδης, Φιλοκτήτης.

Ο Λεκατσάς αποδίδει την Φιλότητα ως Ερωτική Ηδονή.

Από την Φιλότητα περοέρχεται και το Ελληνικό “Φιλότιμο” (τίμα τον φίλο)

ΑΓΑΠΗ: Αρχαία Ελληνική Λέξη;

Η λέξη “αγάπη” όχι μόνον ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες, αλλά και πολλοί συγγραφείς χρησιμοποιούσαν τον όρο αυτό, μαζί με τα παράγωγά του, σε πλήθος συγγραμμάτων τους. Ηταν γνωστότατη στους αρχαίους Έλληνες αιώνες πριν την ιδιοποιήθούν – κλέψουν στην Παλαιά Διαθήκη οι εβδομήκοντα δύο εβραίοι συγγραφείς της. Ο Ευσέβιος, με την βοήθεια μεγάλου επιτελείου θεολόγων και θεολογούντων γραφιάδων [εβδομήκοντα δυο] μελέτησε, έκοψε, έραψε και ένωσε τους θρύλους και τους μύθους όλων των θρησκευτικών δογμάτων του κόσμου που είχαν φέρει μαζί τους οι αξιωματούχοι των δογμάτων. Αντλώντας τις πληροφορίες από τα χειρόγραφα των επισκόπων και ανακατεύοντας ανατολικές και δυτικές παραδόσεις, πέτυχε να διαμορφώσει μια θρησκεία γύρω από έναν Μεσσία και “Υιό Θεού” (πιο σωστά τον Ιό του Θεού) που θα ήταν η θρησκεία ολόκληρης της αυτοκρατορίας. Ο Ευσέβιος, λόγω της καταγωγής του, έβαλε τον Ιησού, που ταίριαζε ηχητικά το όνομά του με τον Ήσους, και τον συνέδεσε και με την Παλαιά Διαθήκη, ως υιό του Γιαχβέ απόγονο του Δαβίδ.

Αγάπη: Στα αρχαία ελληνικά, εκ του «άγαμαι» και του ποιητικού τύπου του «αγάζομαι» (θαυμάζω, παραξενεύομαι). Στη εβραιοχριστιανική γραμματεία έλαβε την έννοια, όχι μόνον της αντιθέσεως προς το μίσος, αλλά και της φιλότητος, μόνο υπό την σκέπη του χριστιανικού Θεού, και μόνο στους ομοίους, δηλαδή μόνο στους χριστιανούς της ιδίας σέχτας, κατά τους βιβλικούς συγγραφείς.

Αλλά, η έννοια της αγάπης προϋπήρχε του χριστιανικού ιού, που την ιδιοποιήθηκε, την διαστρέβλωσε και την κακοποίησε. Ως κοινωνική, χριστιανική “αρετή” η αγάπη είναι θεμελιώδης και η έλλειψή της δεν δικαιολογείται. Στην πράξη εκφράζεται ως υλική και πνευματική βοήθεια στις δυσκολίες και στις ανάγκες του χριστιανού πλησίον, ακόμη και εις βάρος του εαυτού.

Η ετυμολογική ρίζα της λέξεως “αγάπη” προέρχεται από το ρήμα αγαπώ, που χρησιμοποιούσαν κατά κόρον οι αρχαίοι Έλληνες, (με διαφορετική από την ιουδαϊκή έννοια) όπως γίνεται συνήθως με πολλά ρήματα που έχουν και το αντίστοιχο ουσιαστικό τους ή και το αντίστροφο, αγάπη > αγαπώ, γέννηση > γεννώ, πόνος > πονώ, δίωξη > διώκω, και ούτω καθ’ εξής.

Ετυμολογικά, λοιπόν, η λέξη “αγάπη” είναι ο λεγόμενος υποχωρητικός σχηματισμός από το ρήμα ἀγαπῶ. Η λέξη “αγάπη” από τους αρχαίους χρόνους, χρησιμοποιείται με άλλους παρεμφερείς όρους (φιλώ, στέργω, αφοσιώνομαι, θαυμάζω, φυλάσσω, λαμβάνω, κλπ) χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η λέξη αγάπη ήταν άγνωστη στους αρχαίους αφού: Γνώριζαν το ρήμα αγαπώ, που μπορεί να μην την βρίσκει κανείς εύκολα στα σύγχρονα ηλεκτρονικά προγράμματα, αλλά μην λησμονούμε ότι, για παράδειγμα, ο «Μουσαίος» περιλαμβάνει περίπου 2.500 αρχαία ελληνικά χειρόγραφα, ενώ στην πραγματικότητα αυτά ήσαν απείρως περισσότερα. Μόνον στη Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας υπήρχαν 690.000 κύλινδροι παπύρων ή άλλα αρχαία χειρόγραφα !! πράγμα που σημαίνει ότι η λέξη «αγάπη» θα υπήρχε σε πολλά εξ αυτών. Μόνον ο Δίδυμος ο Γραμματικός, ο επονομαζόμενος και «Βιβλιολάθας» επειδή δεν θυμόταν τους τίτλους των έργων του, είχε συγγράψει περίπου 4.000 βιβλία !!

Γνώριζαν τα παράγωγα της λέξεως αγάπη, όπως αγαπατός, αγαπητός, που διαβάζουμε στον Θεόκριτο «ωδίνεσσιν. ά δέ οί ενμενέονσα παρίστατο, χαδ’ δ’ αρα παντων νωδννίαν χατέχενε μελών ό δέ πατρι έοιχως παις αγαπατός εγεν(ε)το.» ή στα σωζόμενα στον Πίνδαρο «εν ά πρώτον ευνάσθην αγαπατός υπό σπαργάνοις, λέγεται δε θεωρούς άπιούσιν εις Αμμωνος αιτήσαι Πίνδαρος και το τό έν ανθρώπους άριστον και αποθανείν εν εκείνω τώ ενιαυτώ) και αλλού.

Την λέξη “αγάπη” περιλαμβάνει ο μεγάλος Έλληνας φιλόλογος και γλωσσολόγος Ιωάννης Σταματάκος, μέσα στο περίφημο «Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης» όπως ακριβώς την βρίσκουμε στη σελίδα 15 με διάφορα παράγωγα που συνεχίζουν και στη σελίδα 16 (Βιβλιοπρομηθευτική, 1999) στην λέξη “αγάπη” έχει εντός παρενθέσεως και το ρήμα αγαπάω, που δεικνύει, ασφαλώς, από που προέρχεται η λέξη, δεδομένου ότι η ετυμολογική ρίζα του ρήματος “αγαπάω” προέρχεται από το αγα+πα = λαμβάνω, φυλάσσω κλπ.

Δεν είναι όμως μόνον ο Ι. Σταματάκος ακόμη και στην «Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας» των H.G. Liddell & R. Scott (εκδ. Πελεκάνος 2007) ακόμη και η λέξη αγαπήνωρ, είναι Ομηρική λέξη, αναφέρεται στην Ιλιάδα και σημαίνει ο αγαπών, αυτός που αγαπά την ανδρεία, ενώ λέξεις όπως αγαπητέος, αγαπητικός, αγαπητός κλπ. αναφέρονται και σε άλλους συγγραφείς Πλάτωνας, Πλούταρχος κλπ.

Οι Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι χρησιμοποιούν την λέξη «αγάπη» και τα παράγωγα της

–Αγαπάσθαι τον πλησίον μικρά ελαττούμενος. [Αγάπα τον πλησίον σου και με μικρή ζημιά σε βάρος σου] Θαλής ο Μιλήσιος ο οποίος συγκαταλέγεται ανάμεσα στους «Επτά Σοφούς των Ελλήνων» και σύμφωνα με τον Ιερώνυμο μέτρησε το ύψος των πυραμίδων από την σκιά τους, τη στιγμή ακριβώς που ο δικός του ίσκιος ήταν ίσος με το πραγματικό του ύψος. (Διογένης Λαέρτιος Ι, 277), η Φύση και ο Κόσμος γενικότερα, είναι«έμψυχοι και δαιμόνων πλήρεις». Σύμφωνα με την παράδοση που αναφέρει ο Πλούταρχος, όταν επισκέφτηκε ο Σόλωνας τον Θαλή και τον ρώτησε γιατί δεν παντρεύεται να αποκτήσει διάδοχους, αυτός απάντησε από φιλότητα προς τα παιδιά. Στον Θαλή τον ο Μιλήσιο αποδίδονται τα γνωμικά:

«Μη πάσι πίστευε» / «Ειρήνην φύλαττε» / «Χαλεπόν εαυτόν γνώναι» και «Ουδέν τον Θάνατον διαφέρειν του Ζειν» (Σε τίποτα δεν διαφέρει ο θάνατος από την ζωή).

-Ούς τρέφεις θαύμαζε. [Να αισθάνεσαι θαυμασμό γι’ αυτούς που μεγαλώνεις] Ηράκλειτος

-Φιλίαν άκαιρος ίσον εστί τω μισείν. [Φιλία που δεν εκφράζεται στην κατάλληλη στιγμή μοιάζει να είναι μίσος] Σωκράτης, Στοβαίος, Ανθολόγιο

Ο Αριστοτέλης για το θέμα έχει αναφερθεί στην Ρητορική του (Βιβλίο Β΄3, 1381α) ως εξής: «Έστω δει το φιλείν το βούλεσθαί τινι ά οίεται αγαθά, εκείνου ένεκα, αλλά μη αυτού και το κατά δύναμιν πρακτικόν είναι τούτων». [Απόδοση: Ας τεθεί σαν βάση ότι φιλότητα σημαίνει, το να επιθυμεί κανείς για κάποιον όσα νομίζει καλά για κείνον, κι όχι για τον εαυτό του, και να ενεργεί όσο μπορεί για να τ’ αποκτήσει εκείνος]

«Αγάπησις απόδεξις παντελής.» -Πλάτων (Ορισμοί)

«Όλους φύλαττε» -Φωκυλίδης

«Ο ανώτερος άνθρωπος, περισσότερο από κάθε τι, αφιερώνεται στην Σοφία και την Φιλότητα» -Επίκουρος (Επικ. Προσφ. 78)

«Φιλοφρόνει πάσιν» (φιλοφρονώ = φρονώ φίλα = σκέφτομαι με φιλόττητα για κάποιον/κάτι) -Δελφικό Παράγγελμα

«Φιλότητα αντί διαφοράς εθέλειν» -Ανδοκίδης

«Αγαπάσθαι και οικείν ευδαιμόνως» -Πλάτων (Πολιτεία)

«Ν ανταποδίδης την φιλίαν, με φιλίαν» -Ησίοδος Έργ. Και.Ημ.

«Φιλίαν Φύλαττε» -Δελφικό Παράγγελμα

«Χρω φιλανθρώπως και δικαίως τοις εντυγχάνουσι.» -Πλούταρχος (Ηθ, 88c)

«Εχούσης γάρ τι της ψυχής αγαπητικόν εν εαυτή και πεφυκυίας, ώσπερ αισθάνεσθαι και διανοείσθαι και μνημονεύειν, ούτω και φιλείν» Η ψυχή κλείνει μέσα της δύναμη φιλότητας, καθώς επλάστηκε για να αισθάνεται, να σκέπτεται και να θυμάται, έτσι επλάστηκε και για να φιλεί. -Πλούταρχος (Σόλων,7,3,1-4) Ο Πλούταρχος ήταν Ιερέας των Δελφών.

«Φιλοφρονήσασθαι αλλήλους» -Πλάτων (Νομ. 738 D) Επίσης, Ξενοφών (Κυρ. Αναβ.4.5,34).)

«Ούτοι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν.» -Σοφοκλής -Αντιγόνη

«Φιλίαν φύλαττε» -Δελφικό παράγγελμα

«Του φρονίμου τοίνυν εστί μόνου το φιλείν» -Επίκτητος (Περι φιλίας, D.a.A.d,2,22,3,5-6)

«Φιλίαν δε ουδέν μείζον ούτε ίσον εστί» -Μένανδρος

«Ει δε γεύεται ανδρός ανήρ τι, φαίμέν κε γείτον έμμεναι νόω φιλήσαντ ατενέι γείτονι χάρμα πάντων επάξιον.» Αν ο άνθρωπος κάτι από τον άνθρωπο γεύεται, να πούμε μπορούμε πως γείτονας που μ’ όλη του την σκέψη συμφιλείν τον γείτονά του, είναι ευτυχία που αξίζει ό,τι κι αν πεις. -Πίνδαρος (Νεμεονίκες, Ζ 127)

«Κάλιστον η φιλία των αγαθών» -Στοβαίος (Ανθολόγιο, 2, 32, t, 1)

«Μάλλον βασιλικωτέρα φιλανθρωπία του λοιπού χορού των αρετών» -Θεμίστιος (Ομ.1,11.26-27 Schenkl)

«Καλλιέργησε την φιλότητα με έναν εχθρό» -Πιττακός ο Μυτιληναίος

Όποιος αναφέρει ότι η λέξη “αγάπη” με τον ορθό φιλάνθρωπο ορισμό της, δεν ήταν γνωστή στους αρχαίους και πως η λέξη αυτή (άκουσον, άκουσον!) ήταν επινόηση των 72 Εβραίων … Ουδέν ψευδέστερον τούτου! Η λέξη “αγάπη” ως Φιλότητα κι Ερως υπήρχε στα αρχαία ελληνικά κείμενα εκατοντάδες χρόνια πριν συγγραφεί η Παλαιά Διαθήκη.

Θεός: Στα Αρχαία Ελληνικά, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, η λέξη προκύπτει εκ του ρήματος «Θέω» (δράμω, σπεύδω, τρέχω). Η ετυμολογία της λέξεως, φανερώνει την ανθρωπομορφική, περί Θεών, αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων. Κατόπιν, «Θεός» εκλήθη το εξωσυμπαντικό-υπερκόσμιο ον (Γιαχβέ), που κατά τη σημιτική αντίληψη εξουσιάζει τον κόσμο. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο («Ευτέρπη» 52) η λέξη προκύπτει από το ρήμα «τίθημι» «θεοὺς δὲ προσωνόμασαν σφέας ἀπὸ τοῦ τοιούτου, ὅτι κόσμῳ θέντες τὰ πάντα πρήγματα καὶ πάσας νομὰς εἶχον»

Αντιλαμβανόμεθα λοιπόν ότι η κλοπή και ιδιοποίηση όπως και η κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας είναι ίδιον της χριστιανικής πανούκλας.

Πολλοί Θεοί έχουν το επίθετο Φίλιος ή Φιλία: Φίλιος Δίας, Φίλιος Ερμής, Φιλία Νυξ, Φιλία Φύσις, Φίλιος Έρως, Φίλιος Απόλλων, κ.λπ. Όλοι οι Θεοί αποκαλούνται Φίλος ή Φιλη, Φίλιος Ήφαιστος, Φίλη Αθηνά, κ.λπ. Ο Δίας έχει πολλά επίθετα που σημαίνουν αγάπη: Φίλιος, Φίλος, Εταιρείος, Οικείος, Πρευμενής, Ομονώος, Ομολώιος, Πίστιος, Φράτριος, Θεόταιρος, Φιλότεκνος, Ξένιος, Εύξεινος, κ.λπ.

Υπάρχουν πολλές αρχαίες ελληνικές λέξεις που εκφράζουν την «αγάπη για τον άνθρωπο»: φιλία, αγάπησις, αμφαγάπησις, φιλότης, φιλείν, στοργή, φιλανθρωπία, συμπόνοια, φιλαλληλία, αγαπησμός, οικείωσις, φιλοσυμπάθεια, φιλόδημος, φιλευσπλαχνία, φιλίωσις, φιλεταιρεία, φιλόγονος, φιλάνωρ, φιλογυνία, φιλόστοργος, φιλιωτικός, φιλοτήσιος, φιλιακός, φιλιαστής, υπεραγαπώ, αγαπητέος, φολοφροσύνη, φιλόκοινος, φιλόλαος, φιλόμβροτος, φιλοποίησις, φιλογνωμία, κ.λπ.

Επίσης πολλά αρχαία ελληνικά κύρια ονόματα φέρουν την έννοια της αγάπης και προέρχονται από τα ρήματα: φιλώ (και ως αγάπη) και τα ονόματα: Έρως, Ίμερος, Πόθος, όπως: Αγαπήνωρ, Αγαπαίος, Δημόφιλος, Δίφιλος, Ερασίνος, Ερασινίδης, Ερασίκλεια, Ερατοκλείδης, Έρατος, Ερατοσθένης, Ερασίξενος, Ερατώ, Θεοφιλίς, Ιμεραίος, Ιμέριος, Πάμφιλος, Ποθεινή, Φιλώτας, Φίλα, Φιλαινίς, Φιλαίος, Φιλάων, Φιλέας, Φιλήμων, Φιλήσιος, Φιλήτας, Φιλητάς, Φιλιάδης, Φιλίνος, Φιλίσκος, Φίλιστος, Φιλίστα, Φιλοίτιος, Φιλώνδας, Φιλωνίδης, Φιλοστόργιος, Φιλουμενός, Φίλων, Φιλώ, Φιλωνίς, Φιλωτέρα, Φιλωτερίς, Φιλέταιρος, Φιλόξενος, Φιλοξένη, Φιλόλαος, Φιλόδημος, Φιλάμενος, Φιλασίας, Φιλοίτας, Φιλώνα, κλπ.

Σε καμία άλλη γλώσσα δεν υπάρχουν τόσα κύρια ονόματα που να φέρουν μέσα τους την έννοια της “αγάπης” όσο στην Αρχαία Ελληνική, με την σωστό ορισμό της ως Φιλότητα και Έρωτας.

Η αγάπη μισεί τον Έρωτα και την Φιλότητα.

Όποιος αγαπάει μπορεί και να μισεί. Μάλιστα συχνότερα μισεί ο «αγαπών» παρά «αγαπάει». Η αγάπη είναι ο δολιότερος εγωισμός, μια καρκινική εγωπάθεια, όπως τα καρκινώματα ενός σώματος, ένας φρικτός, βδελυρός, σάπιος ανθρωποκεντρισμός, που εισήγαγε η χριστιανική βαρβαρότητα για να έχει δούλους του θεού και γενικώς (εθελοντικούς) δούλους.

Η Φιλότητα και ο Έρωτας είναι το Ψυχόρμητο του Ελευθέρου ανθρώπου.

Η Φιλότητα και ο Έρωτας είναι κάτι άλλο από την Αβρααμική “αγάπη”. Είναι, ο Ελληνικός Ζωντανός Κόσμος. Ο τόπος της Δημιουργίας, τους Έρωτος και του Φωτός. Έχω δει ερωτευμένους και ερωτεύσιμους να λάμπουν. Ποτέ δεν είδα αγαπώντα και αγαπησιάρη ευδαίμονα, μάλιστα το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει, οι αγαπούληδες είναι πιο μαύροι κι από την κόλαση που ζουν. Δεν υπάρχει ούτε μια αράδα στην ελεεινή Αβρααμική Βίβλο του Γιαχβέ που να υμνεί την Φιλότητα, τον Ερωτα, την Ευτυχία ή την Εξυπνάδα, μάλιστα κατά κόρον μιλάει, για δούλους, αμνοερίφια, ταπεινότητα, φόβο, αγάπη, υποτέλεια, ταπεινότητα και λοιπές λέξεις για δούλους.

«Αν κρίνουμε την αγάπη από τα αποτελέσματά της, τότε μοιάζει πιότερο με μίσος παρά με φιλία» Λα Ροσφουκώ, 1613-1680

Κλοπή και ιδιοτελή παραχάραξη του «Αγαπάτε αλλήλους»

Αυτές οι δυο λέξεις αποτελούν μια παροιμιώδη εβραιοχριστιανική φράση την οποία χρησιμοποιούν πολλοί για να μας αποδείξουν ότι το μήνυμα του χριστιανισμού είναι η αγάπη· ότι η εντολή της αγάπης είναι η υπέρτατη εντολή και ότι ο χριστιανισμός είναι η κατ’ εξοχήν θρησκεία της αγάπης, τίποτε ψευδέστερο τούτου.

Αυτή η φράση ως έχει, εμφανίζεται ΜΟΝΟΝ στα εξής δύο κείμενα του «Κατά Ιωάννην» ευαγγελίου -το πως διέφυγε απ’ τους άλλους ευαγγελιστές μια τόσο σημαντική επιθυμία του Ιησού-Γιαχβέ είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο- όπου ο Ιός Θεού εν μέσω «θεολογικών» λόγων λέει: «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους, καθώς ηγά­πη­σα υμάς ίνα και υμείς αγαπάτε αλλήλους. εν τούτω γνώ­σονται πάντες ότι εμοί μα­θη­ταί έστε, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις» Κατά Ιωάννην 13: 34-35. Αυτό και τέλος. Απόδοση: «Σας δίνω μια καινούργια εντολή, να αγαπάτε ο ένας τον άλλο, όπως σας αγάπησα εγώ, έτσι ακριβώς να αγαπάτε κι εσείς ο ένας τον άλλο. Aπ’ αυτό θα μάθουν όλοι ότι είστε μαθητές μου, αν έχετε αγάπη μεταξύ σας».

Και: «Ταύτα λελάληκα υμίν ίνα η χαρά η εμή εν υμίν μείνη και η χαρά υμών πληρωθή. Αύτη εστίν η εντολή η εμή, ίνα αγαπάτε αλλήλους καθώς ηγάπησα υμάς» Κατά Ιωάννην 15: 11-12. Απ: «Σας τα έχω πει αυτά, ώστε η χαρά η δική μου να παραμείνει μέσα σας, κι έτσι η χαρά σας να ολοκληρωθεί. Tούτη είναι η δική μου εντολή: N’ αγαπάτε ο ένας τον άλλον, όπως ακριβώς σας αγάπησα».

Ας κοιτάξουμε προσεκτικά τα κείμενα αυτά. Απ’ αυτά βλέπουμε ότι, την εντολή αυτή ο Ιησούς Γιαχβέ την δίνει στους μαθητές του και ότι είναι μια καινούργια εντολή: «Να αγαπάτε ο ένας τον άλλον όπως και εγώ αγάπησα εσάς. Έτσι θα γνωρίζουν όλοι ότι είστε μαθητές μου». Περίεργο! Δεν την ήξεραν νωρίτερα;

Εδώ ο Ιησούς Γιαχβέ τονίζει καθαρά και μόνο στους μαθητές του «αγαπάτε αλλήλους» όπως παρομοίως ο Θεός δίνει τις «δέκα εντολές» που απευθύνονται στους Εβραίους και μόνο σ’ αυτούς. Δεν τους είπε να αγαπάνε όλο τον κόσμο αδιακρίτως, αυτούς που δεν γνωρίζουν και αυτούς που διαφέρουν! Η νέα εντολή είναι σαφής και δεν έχει να κάνει με τον καθολικό χαρακτήρα της γενικής αγάπης ως Πλατωνικής Ιδέας. Ούτε υπονοείται η αγάπη όλων των ανθρώπων για όλους τους ανθρώπους. Στο «Κατά Λουκάν» ευαγγέλιο λέει: «Πλην τους εχθρούς μου εκείνους, τους μη θελήσαντάς με βασιλεύσαι επ’ αυτούς, αγάγετε ώδε και κατασφάξατε αυτούς έμπροσθέν μου» Κατά Λουκάν 19: 27. Απόδοση: «Όσο για τους εχθρούς μου εκείνους, που δεν με θέλησαν για βασιλιά τους, φέρτε τους εδώ και σφάξτε τους μπροστά μου». [όπως ακριβώς το λέει κι ο Αλλάχ]

Είναι λοιπόν μια εσωτερική εντολή, δηλαδή εντολή για τους εντός της ομάδος των μαθητών. Εκ των υστέρων κατ’ επέκταση γίνεται εντολή και γι’ αυτούς που θέλησαν να γίνουν μαθητές κατά τις επιταγές του χριστιανισμού. Είναι δηλαδή εντολή προς τους χριστιανούς και για τους χριστιανούς. Μπορεί η εντολή αυτή, όπως ανακοινώνεται, να ήταν καινούργια γι’ αυτήν την ομάδα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν την είχαν σκεφτεί και προφέρει πριν από την χριστιανική μεσσιανική κίνηση.

Οι Στωικοί, οι Πλατωνικοί, ο Κικέρων και άλλα φιλοσοφικά ρεύματα είχαν διακηρύξει την αγάπη (ως ΕΡΩΤΑ και ΦΙΛΟΤΗΤΑ) αιώνες πριν από τα ευαγγέλια, είτε με μερικό είτε με καθολικό ανθρωπιστικό χαρακτήρα. Η έννοια της αγάπης είτε εντός μιας ομάδας, είτε καθολικά υπήρχε ήδη. Δεν την πρωτοδίδαξε ο Γιαχβέ Χριστός στην ανθρωπότητα. Η ιδέα της αγάπης ήταν ήδη γνωστή. Όλα αυτά, ήταν ήδη πολύ γνωστά και μεταξύ των Εβραίων και δεν χρειαζόταν κάποιον, Ιο Θεού, για να τους τα κάνει πιο γνωστά. Ο Ιός Γιαχβέ σ’ αυτά τα χωρία δεν τους είπε κάτι καινούργιο. Απλώς αναμασάει τα ήδη από πολλών αιώνων γεγραμμένα.

Στην «Επί του Όρους Ομιλία» ο Γιχβέ Ιησούς για να νεωτερίσει κάπως, ξεπερνά τα όρια των σχετικών χωρίων της Παλαιάς Διαθήκης και διδάσκει μια ασυγκράτητη και άνευ όρων αγάπη και καμία αντίδραση κατά του κακού: «Ηκούσατε ότι ερρέθη, οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος· Εγώ δε λέγω υμίν μη αντιστήναι τω πονηρω· αλλ’ όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην· και τω θέλοντί σοι κριθήναι και τον χιτώνα σου λαβείν, άφες αυτώ και το ιμάτιον· και όστις σε αγγαρεύσει μίλιον εν, ύπαγε μετ’ αυτού δύο· τω αιτούντι σε δίδου και τον θέλοντα από σου δανείσασθαι μη αποστραφής» Κατά Ματθαίον 5: 38-42.

Απόδοση: «Ακούσατε πως ειπώθηκε: Mάτι σου έβγαλαν, μάτι να βγάλεις· δόντι σου έβγαλαν, δόντι να βγάλεις. Eγώ όμως σας λέω να μην αντιστέκεστε στον κακόβουλο, αλλά όποιος σε χτυπήσει στο δεξί μάγουλο, στρέψε του και το άλλο. Kαι σ’ εκείνον που θέλει να σε πάει στο δικαστήριο και να σου πάρει τον χιτώνα, άφησέ του και το πανοφώρι σου. Kαι όποιος σε αγγαρέψει ένα μίλι, πήγαινε μαζί του δυο μίλια. Σ’ εκείνον που σου ζητά, δίνε, κι εκείνον που θέλει να δανειστεί από σένα μην τον αποστραφείς».

Ο ίδιος ο Γιαχβέ Ιησούς όμως όταν δέχθηκε ράπισμα από έναν υπηρέτη του αρχιερέα, δεν έστρεψε και το άλλο μάγουλο και ούτε δέχθηκε το χαστούκι αδιαμαρτύρητα: «Ει κακώς ελάλησα, μαρτύρησον περὶ του κακού· ει δε καλῶς, τι με δέρεις;» Κατά Ιωάννην 18: 23. Απόδοση: «Αν μίλησα άσχημα, απόδειξέ το. Aν όμως μίλησα σωστά, γιατί με χτυπάς;».

Επιστρέφοντας στο «Κατά Ματθαίον» ευαγγέλιο, διαβάζουμε: «Ος εάν μη δέξηται υμάς μηδέ ακούση τους λόγους υμών, εξερχόμενοι έξω της οικίας ή της πόλεως εκείνης εκτινάξατε τον κονιορτόν των ποδών υμών. Αμήν λέγω υμίν, ανεκτότερον έσται γη Σοδόμων και Γομόρρας εν ημέρα κρίσεως ή τη πόλει εκείνη» Ματθαίον 10: 14-15 και παρομοίως και στα άλλα ευαγγέλια.

Απόδοση: «Αν κάποιος δεν σας δεχτεί κι ούτε ακούσει τα λόγια σας, βγαίνοντας έξω από το σπίτι εκείνο ή την πόλη εκείνη, τινάξτε ακόμη και τη σκόνη από τα πόδια σας. Πράγματι, σας λέω, επιεικέστερη θα είναι η τιμωρία στις πόλεις των Σοδόμων και των Γομόρρων την Hμέρα της Kρίσης, παρά στην πόλη εκείνη».

Η ιστορία διδάσκει ότι η αγάπη των χριστιανών για τους χριστιανούς είναι ότι χειρότερο παράδειγμα υπάρχει κατά την έννοια της αγάπης. Με αυτό βεβαίως εννοούμε όλα όσα συνέβησαν ανάμεσα στις διάφορες χριστιανικές αιρέσεις και σχίσματα. Η δε αγάπη των χριστιανών για μη χριστιανούς ξεπέρασε κάθε όριο φαντασίας σε εκδίκηση και θηριωδία. Και πως αλλιώς θα μπορούσε να γίνει, αν λάβει κανείς υπόψιν του την «θεϊκή αγάπη» που «ακτινοβολά» μέσα από την Παλαιά Διαθήκη!!!

Περιττό να αναφερθούν λεπτομέρειες από την «Αποκάλυψη του Ιωάννη». Διαβάστε την. Γεμάτη από κάθε είδους ασχήμιες, πληγές, απειλές, φόνους, φόβους, τρόμους, διαστροφές, επιβλαβή έντομα, καταστροφές, λίμνες με πυρ και θείον και με μια μανιακή συμπλεγματική εκδικητικότητα ενός παντοδυνάμου και παναγάθου Θεού, για τον οποίον ο Ιωάννης έχει δηλώσει ότι «ο Θεός αγάπη εστίν» Α’ Ιωάννου 4: 16! Τύφλα να ‘χει ο Ντε Σαντ!

«Πάτερ άφες αυτοίς»

Όπως την αγάπη έτσι και την συγχώρεση επικαλούνται πολλοί χριστιανοί απολογητές ως ένα από τα μεγαλύτερα προτερήματα του χριστιανισμού. Μας λένε μάλιστα ότι αγάπη και συγχώρεση πάνε μαζί και ότι μόνο στον χριστιανισμό υπάρχει καθολική και άνευ όρων συγχώρεση. Οπότε πρέπει να εξετάσομε εδώ κατά πόσον αυτά ισχύουν και με το ζήτημα της συγχώρεσης.

Πρώτα απ’ όλα στον Ιουδαϊσμό, την πατρική θρησκεία του χριστιανισμού δηλαδή, δεν υπάρχει συγχώρεση αλλά σκληρή και ωμή ανταπόδοση, σύμφωνα με τον ακρογωνιαίο λίθο της θεϊκής νομοθεσίας που ο ίδιος ο Θεός έδωσε στον φίλο του και προφήτη Μωυσή. Πρόκειται για τον ίδιο Θεό του χριστιανισμού, ο οποίος χάραξε στην πέτρα τον Νόμον της Ανταποδόσεως ή Αντεκδικήσεως και μάλιστα τρεις φορές (Έξοδος 21: 23-25, Λευιτικόν 24: 17-21 και Δευτερονόμιον 19: 21): «Θα δώσεις ψυχήν αντί ψυχής, οφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος, χείραν αντί χειρός, πόδαν αντί ποδός, έγκαυμα αντί εγκαύματος, μώλωπα αντί μώλωπος».

Ο ίδιος Θεός, διά του Ιού του Ιησού Χριστού Γιαχβέ, προτρέπει, να στρέφουμε και το άλλο μάγουλο, αν κι ο ίδιος δεν τήρησε αυτή τη διδαχή, δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις.

Αυτό που λένε πολλοί χριστιανοί, ότι μόνο στον χριστιανισμό υπάρχει συγχώρεση, είναι τουλάχιστον λάθος και κατάφωρο ψέμα. Εκτός του ότι συγχώρεση υπάρχει σε πολλές φιλοσοφίες και θρησκείες, στον χριστιανισμό η συγχώρεση δεν είναι ούτε καθολική ούτε άνευ όρων. Η χριστιανική δογματική το δηλώνει απεριφράστως: «Το προπατορικό αμάρτημα το φέρει κάθε άνθρωπος ερχόμενος εις τον κόσμο». Εξαιτίας αυτού του φρικιαστικού, ανηθίκου, αχαρακτηρίστου και αντιφατικού αξιώματος (και ορισμένων άλλων ακόμα) οι χριστιανοί θεολόγοι χρειάστηκαν να δημιουργήσουν το δόγμα της «αμώμου συλλήψεως» του Θείου Ιού.

Ο Εβραίος Ιησούς Χριστός Γιαχβέ, ως Ιός του Θεού του ζώντος, που τελικά ήταν Θεός κι αυτός ο ίδιος, ακόμα και ως άνθρωπος έπρεπε να είναι αναμάρτητος και ως εκ τούτου να μην φέρει το προπατορικό αμάρτημα του Αδάμ και της Εύας! Έτσι η Εβραιοπούλα Μαριάμ έπρεπε να καταστεί έγκυος όχι διά της πεπατημένης οδού αλλά διά του αγίου πνεύματος του Αβρααμικού Θεού – Γιαχβέ και να παραμείνει παρθένος τόσο κατά τη σύλληψη όσο και κατά τη γέννηση, στον χριστιανισμό η Ερωτική συνεύρεση είναι βαρύτατη αμαρτία, η παρθενία υπέρτατη αρετή, ενώ τα γεννητικά όργανα αποκαλούνται στις «ιερές» γραφές, ως «ασχημοσύνη». Η καθολική εκκλησία απαίτησε «άμωμο σύλληψη» όχι μόνο για τον Ιό Θεού Γιαχβέ Χριστό αλλά και για την ίδια τη μητέρα του, ως “Παναγία Θεομήτορα Μαριάμ”. Μόνο έτσι απέφυγαν και οι δύο το αβάσταχτο βάρος του προπατορικού αμαρτήματος!!! και το φόρτωσαν σε σένα ζωντόβολο.

Το προπατορικό αμάρτημα, συγχωρείται μόνο με το βάπτισμα, την απόταξη του Σατανά και με το να παραμείνεις ακράδαντα πιστός χριστιανός! Όσα μωρά γεννιούνται πεθαμένα και όσα (ή όσοι) πεθάνουν πριν βαπτιστούν γίνονται «διαβολάκια» και καταδικάζονται στην αιώνια κόλαση, λόγω του προπατορικού αμαρτήματος. Από την άλλη πλευρά ισχυρίζονται ότι, όσα νήπια πεθάνουν μετά το βάπτισμα και προτού ενηλικιωθούν γίνονται αγγελάκια δίπλα στον Θεό Γιαχβέ! Σε κάνουν δηλαδή να παρακαλείς να πεθάνεις όσο πιο μικρός γίνεται για να μην σου δοθεί χρόνος να διαπράξεις αμαρτίες και έτσι να γίνεις αγγελάκι του Γιαχβέ! Καταστροφική και βδελυρή θρησκεία κάθε έννοιας λογικής, από πάσης απόψεως!

Πέραν του προπατορικού αμαρτήματος έχομε και την εξής αμαρτία που είναι η μόνη παντελώς ασυγχώρητη. Αυτή είναι η «βλασφημία κατά του αγίου πνεύματος». Αν και δεν είναι σαφές σε τι ακριβώς συνίσταται αυτή η βλασφημία και αμαρτία, οι διάφοροι κληρικοί την απέδιδαν στους λαϊκούς κατά το δοκούν. Εξαιτίας αυτής της αόριστης και ασαφούς αμαρτίας κατεστράφησαν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές, προσωπικότητες και υπάρξεις ανά τους αιώνες.

Αυτή συμπληρώνει το προπατορικό αμάρτημα γιατί αποδίδονταν και σε πολλούς γονείς που είχαν την κακοτυχία να χάσουν αβάπτιστα παιδιά. Οι λαϊκοί αυτοί για να εξιλεωθούν, παρ’ όλο που σύμφωνα με το εκκλησιαστικό δόγμα αυτό δεν ήταν πλέον δυνατόν, δώριζαν όλη την περιουσία τους, ό,τι είχαν και δεν είχαν, στις εκκλησίες και έτσι μετατρέπονταν σε πάμφτωχους επαίτες με εξαθλιωμένες οικογένειες. Με αυτούς τους εκφοβισμούς και την επιβολή ενοχών οι χριστιανικές εκκλησίες καταλήστευαν τον δεισιδαίμονα κοσμάκη και συσσώρευαν αμύθητα πλούτη και ακίνητη περιουσία. Καταστροφική θρησκεία λοιπόν ο Ιος Θεού, σε όλο του το μεγαλείο!

«Η αγάπη, είναι το μίσος που ενώνει τους χριστιανούς δούλους εναντίον του Έρωτα»

Κακή τύχη είχαν και απειράριθμοι χριστιανοί πιστοί κατά το μυστήριο της εξομολογήσεώς τους

Ανάλογα με τις αμαρτίες για τις οποίες ζητούσαν συγχώρεση και ανάλογα με τους εκκλησιαστικούς κανόνες και πολλές φορές με την διάθεση του εξομολόγου ιερέως έπρεπε να υποστούν πολλά σκληρά επιτίμια. Μερικά τέτοια επιτίμια επί παρατεταμένα χρονικά διαστήματα ήταν: Τεράστιος αριθμός μετανοιών, χρονοβόρα επανάληψη προσευχών, επιβλαβείς νηστείες, αγρυπνίες, εκφοβισμοί, αναθέματα, απαγόρευση της θείας μεταλήψεως, βαρύτιμα τάματα, κλπ. Τα επιτίμια αποτελούσαν μια μέθοδο πλύσεως εγκεφάλου και θρησκευτικού παραληρήματος των πιστών των οποίων η προσωπικότητα καταρρακωνόταν από τις ενοχές που αυτά υποκινούσαν. Όλα αυτά είναι καταγραμμένα στα πολλά και διάφορα δογματικά βιβλία του χριστιανισμού. Με τα τάματα αυτά πολλές οικογένειες επτώχευσαν και οι εκκλησίες πλούτησαν.

Για πολλούς αιώνες είχαμε και τον θαυμάσιο θεσμό των «συγχωροχαρτίων». Αυτός ο θεσμός κατά εποχές και κατά τόπους υπήρχε τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή. Είναι ψέμα το ότι τα συγχωροχάρτια ήταν εφεύρημα μόνο της Δυτικής Εκκλησίας. Ο πιστός πλήρωνε όσα σου ζητούσαν οι κληρικοί των διαφόρων βαθμίδων και πατριαρχείων και αναλόγως αγόραζε τη συγχώρεση που ήθελε ή αυτήν που αυτοί του έταζαν. Αν δεν είχε να πληρώσεις τότε αγόραζε μερική λιγότερη συγχώρεση ή δεν του πωλούσαν καθόλου. Να κόψει τον λαιμό του δηλαδή, αν δεν έχει να πληρώσει. Υπήρχαν ακριβά συγχωροχάρτια πολυτελείας και φτωχικά φτηνά. Να τι θα πει εκκλησία που θεμελίωσε ο Εβραίος Γιαχβέ Ιησούς και καθοδηγείται από το άγιο πνεύμα του Γιαχβέ.

Ο ίδιος ο Ιησού Γιαχβέ, όπως αναφέρεται ΜΟΝΟ στο «Κατά Λουκάν» («Πατέρα συγχώρεσέ τους· δεν ξέρουν τι κάνουν», [23: 34]), συγχώρεσε τους διώκτες του από τον σταυρό. Ακόμα λένε ότι συγχώρεσε την πόρνη ΜΟΝΟ στο «Κατά Ιωάννην (8: 1-11). Δεν έκανε όμως το ίδιο με τους Αρχιερείς, Γραμματείς και Φαρισαίους προς τους οποίους συχνά και με ξέφρενη οργή εξαπολύει τρομερές ύβρεις και απειλές σε όλα τα ευαγγέλια. Όπως σε όλα τα χριστιανικά θέματα έτσι και σε τούτο πρυτανεύει η αντίφαση.

Στην παραβολή του αχάριστου και απάνθρωπου δούλου «οφειλέτου μυρίων ταλάντων», ο κύριός του θα τον παραδώσει στους βασανιστές μέχρις ότου να του επιστρέψει τα ωφειλόμενα χρήματα και καταλήγοντας ο Γιχαβέ λέει: «Tο ίδιο θα κάνει και ο πατέρας μου ο ουράνιος σ’ εσάς, αν δεν συγχωρήσετε ο καθένας σας τον αδελφό του, μέσα από την καρδιά του, τα παραπτώματά του» Κατά Ματθαίον 18: 23-35. Όπως ακριβώς με το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού κ.λπ.» του θεϊκού Μωσαϊκού Νόμου. Βλέπουμε δηλαδή εν προκειμένω ότι η συγχώρεση τελείται υπό ορισμένες συνθήκες. Ας μην μας διατυμπανίζουν οι διάφοροι αδαείς ή εκ προθέσεως ιεροκήρυκες ότι η χριστιανική συγχώρεση και αγάπη είναι τυφλή, καθολική και χωρίς συνθήκες, γιατί ΔΕΝ είναι!

Η συγχώρεση όπως λαμβάνει τόπο στον χριστιανισμό είναι ουσιαστικά ένα χριστιανικό τέχνασμα εξαιρετικά αποδοτικό και καταστροφικό συνάμα. Έχοντας κατατάξει σχεδόν τα πάντα στον κατάλογο των αμαρτιών -π. χ. το τί και πόσο τρώει ή πίνει κανείς (επικίνδυνες και ανθυγιεινές νηστείες) να είσαι εθνικός ή τελώνης, να είσαι πλούσιος, το διαζύγιο και το να ξαναπαντρευτείς (Ματθαίος 5: 32, 19: 1-12, Μάρκος 10: 1-12, Λουκάς 16: 18) την ιδέα του Έρωτος (Ματθαίος 5: 28 «Εγώ δε λέγω υμίν ότι πας ο βλέπων γυναίκα προς το επιθυμήσαι αυτήν ήδη εμοίχευσεν αυτήν εν τη καρδία αυτού») το να σκέπτεσαι το αύριο, κ.λπ.- είναι σίγουρο ότι ο χριστιανισμός δεν θα αποκτούσε οπαδούς ακόμα και από τα περιθωριακά στοιχεία και αποβράσματα της κοινωνίας που προσείλκυσε στην αρχή. Δεν θα είχε παραμείνει κανείς εκεί μέσα. Αλλά όπως καθόρισε σχεδόν τα πάντα ως αμαρτίες έτσι απέδιδε και τη συγχώρεσή τους κάτω από κατάλληλες συνθήκες όταν αυτές κρίνονταν ικανοποιητικές και, προπάντων, καλοπληρωμένες!

Οι εκκλησίες με τις φρούδες υποσχέσεις, συγχωρήσεις και τα συγχωροχάρτια τους απέκτησαν αμέτρητους σκλάβους και συσσώρευσαν αμύθητα πλούτη και περιουσίες. Οι ενοχές, λύπες, συντριβές και οι νευρώσεις, ακόμα και μετά την συγχώρεση, έγιναν το καθημερινό σαράκι της κοινωνίας και της ψυχολογικής υγείας των ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά όμως πολλοί βρίσκουν πολύ βολικό μέσο την συνεχή εξομολόγηση και συγχώρεση έστω και με όλα τα επιτίμια για να διαπράττουν παντός είδους αμαρτίες, αφού στο τέλος θα συγχωρηθούν όσες φορές και αν αμαρτήσουν και ό,τι και αν κάνουν. Έτσι λένε: «Θα κάνω ό,τι θέλω και όταν πλησιάζει το τέλος θα εξομολογηθώ, θα κοινωνήσω και θα συγχωρεθώ» τρανό παράδειγμα ο μονοκράτορας Κωνσταντίνος, ο οποίος αν και μέγας εγκληματίας στο τέλος «άγιασε» αφού έκανε πάμπλουτη την ανίερη χριστιανική εκκλησία.

Σε όλη την ιστορία και θεολογία του Εβραιοχριστιανισμού ο διαχωρισμός πιστών και απίστων τίθεται κατηγορηματικώς, είναι σαφής και αδιάλλακτος. Οι άπιστοι δεν θα βρούνε καμία συγχώρεση και έχει ήδη αποφασισθεί ότι κατά την κρίση θα βρεθούν ένοχοι. «Εν δε το άδη ουκ έστι μετάνοια»· δεν υπάρχει συγχώρεση και δεύτερη ευκαιρία. Θα καταδικαστούν αιωνίως. Στην ιστορία της χριστιανικής λαίλαπας δεν υπήρχε καμία συγχώρεση, λύπη, οίκτος, κατανόηση, κ.λπ. προς κάθε αλλόθρησκο, μέλος άλλου πολιτισμού, ή όποιον δεν πείθονταν για να υπακούει τις εβραιοχριστιανικές επιταγές, διδασκαλίες και δεισιδαιμονίες. [ακριβώς όπως και στο Ισλάμ]

Εσχάτως διάφοροι ιερωμένοι και απολογητές δεν μπορούν να καλύψουν τη σχιζοφρενική αντίφαση μεταξύ της αγάπης και φιλευσπλαχνίας ενός παντοδυνάμου, φιλευσπλάχνου και παναγάθου Θεού και της ατελεύτητης τιμωρίας, της μη συγχωρήσεως, του εκφοβισμού, της καταδίκης στην αιώνια κόλαση της φωτιάς των βασανιστηρίων και των διαβόλων και όλα όσα αναφέρομε εδώ. Έτσι βρήκαν διάφορα πονηρά και δόλια μέσα για ψευτοδικαιολογίες. Π. χ. λένε: «Καταδικάζομε την κακή πράξη και την αμαρτία, αλλά όχι τον πράξαντα και τον αμαρτωλό».

Μα καλά, γίνεται πράξη και αμαρτία χωρίς υποκείμενο; Έτσι βγαίνει μια πράξη μόνη της χωρίς κανείς να την έχει σκεφθεί και μετά να την διαπράξει; Δηλαδή πώς τιμωρείται μόνο η κακή πράξη και η αμαρτία; Απλώς ως ιδέα και αφήνεται ο αμαρτωλό ελεύθερος και όπως ήταν και πριν αμαρτήσει; Τότε γιατί συνεχώς αναγγέλλονται αιώνιες τιμωρίες και τα φρικτά βασανιστήρια; Γιατί επαναλαμβάνονται φράσεις όπως: «Θα σε τιμωρήσει ο Θεός», «Θα έχεις να δώσεις απολογία επί του φοβερού βήματος του Χριστού» και «καλήν απολογίαν την επί τού φοβερού βήματος τού Χριστού αιτησόμεθα» κλπ; Γιατί εκφοβίζεται ο μαζάνθρωπος χριστιανός με τέτοιες φράσεις;

Ο Ιός του Αβρααμισμού – Χριστιανισμού από το 313 μέχρι και σήμερον διδάσκει κάθε άλλο από συγχώρεση και αγαθή ή ανυπόκριτη αγάπη που τα πάντα υπομένει. Όταν ο μονοκράτορας Κωνσταντίνος έδωσε το πράσινο φως στους *εβραιοχριστιανούς, η επιλογή κάθε ανθρώπου που βρέθηκε κοντά τους ήταν, ή χριστιανός ή νεκρός. [ακριβώς όπως και στο Ισλάμ] Τα εγκλήματα των χριστιανικών εκκλησιών είτε μεταξύ των είτε εναντίον των άλλων θρησκειών και λαών είναι το χειρότερο κακό που συνέβη ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο υπερχιλιετής Μεσαίωνας, το σφαγείο της Σκυθόπολης, η ολοκληρωτική αμορφωσιά, η καύση των μάγων και μαγισσών, οι σταυροφορίες, η Ιερά Εξέταση, η σωματική και η ηθική τυραννία των ατόμων, οι εξοντώσεις των αιρετικών, οι θρησκευτικοί πόλεμοι, ο σαδιστικά βίαιος εκχριστιανισμός της Ευρώπης και της αμερικανικής ηπείρου, η εναντιότητά του κατά της επιστήμης, της φιλοσοφίας και της προόδου και πάρα πολλά άλλα τοιαύτα αποτελούν τις πλέον φρικιαστικές σελίδες της ιστορίας.

Πολλοί αμαθείς ή πιθηκίζοντες θα ρωτήσουν: Αν δεν είναι η αγάπη, τότε ποιο είναι το μήνυμα του Χριστιανισμού στον κόσμο;

Η απάντηση είναι σύντομη και απλή: Ο εβραιοχριστιανισμός δεν μας είπε τίποτα για την εδώ ζωή ή για την αγάπη που δεν το είχαμε σκεφτεί, συζητήσει, αναπτύξει, και φιλοσοφήσει αιώνες πριν απ’ αυτόν. Αν υπάρχει κάτι που να καθορίζει την κεντρική ιδέα και το άξονα περιστροφής της θεολογίας του εβραιοχριστιανισμού αυτό είναι η άνευ ορίων οργή του «Παντοδυνάμου και Παναγάθου Γιαχβέ» και ο συνεχής και άκρατος εκφοβισμός μαζί με τον αέναο αγώνα κατά του σατανά και την από στιγμή σε στιγμή εσχατολογική κρίση. Οργή, φόβος, τρόμος, αγγέλοι, σατανάς, διάβολοι και τριβόλοι, την προσμονή της εσχάτης κρίσεως από στιγμή σε στιγμή. Πάνω απ’ όλα όμως ο διαρκής και μόνιμος εκφοβισμός: «και εγένετο φόβος μέγας εφ’ όλην την εκκλησίαν και επί πάντας τους ακούοντας ταύτα» Πράξεις 5: 11.

Αντί του εντός των χριστιανικών ομάδων περιορισμένου ή του γενικώς αορίστου «αγαπάτε αλλήλους» η κεντρική ιδέα του χριστιανισμού, πέραν από εκδίκηση κατάρα και έσχατη τιμωρία, αντιπροσωπεύεται πλήρως με το «εκφοβίζετε αλλήλους». Στον χριστιανισμό παντού και πάντοτε διαχέεται ένας διαρκής, έντονος και αγχώδης φόβος, γεγονός κυριολεκτικά αποδεδειγμένο από την θεωρία, την διδασκαλία και την ιστορική διαδρομή του. Ο απροκάλυπτος και άκρατος εκφοβισμός δηλαδή.

Ο ΦΟΒΟΣ κι ο ΑΛΛΗΛΟΣΠΑΡΑΓΜΟΣ είναι το μήνυμα του Γιαχβέ Ιησού στην ανθρωπότητα.-

Θεϊκά Λόγια Αγάπης

«Εάν δεν υπακούσης εις την φωνήν Κυρίου του Θεού σου, διά να προσέχης να εκτελής πάσας τας εντολάς αυτού και τα διατάγματα αυτού, τα οποία εγώ προστάζω εις σε σήμερον, πάσαι αι κατάραι αύται θέλουσιν ελθεί επί σε και θέλουσι σε ευρεί.

Κατηραμένος θέλεις είσθαι εν τη πόλει, και κατηραμένος θέλεις είσθαι εν τω αγρώ.

Κατηραμένον το καλάθιόν σου και η σκάφη σου.

Κατηραμένος ο καρπός της κοιλίας σου και τα γεννήματα της γης σου, αι αγέλαι των βοών σου και τα ποίμνια των προβάτων σου.

Κατηραμένος θέλεις είσθαι όταν εισέρχησαι, και κατηραμένος θέλεις είσθαι όταν εξέρχησαι.

Ο Κύριος θέλει εξαποστείλει επί σε την κατάραν, την θλίψιν και την φθοράν, εις πάντα όσα επιβάλης την χείρα σου διά να πράξης, εωσού εξολοθρευθής και εωσού αφανισθής ταχέως, διά την πονηρίαν των έργων σου, διότι εγκατέλειπες εμέ.

Ο Κύριος θέλει προσκολλήσει εις σε το θανατικόν, εωσού σε εξολοθρεύση από της γης, όπου υπάγεις να κληρονομήσης αυτήν.

Ο Κύριος θέλει σε πατάξει με μαρασμόν και με πυρετόν και με ρίγος και με φλόγωσιν και με μάχαιραν και με ανεμοφθορίαν και με ερυσίβην και θέλουσι σε καταδιώκει εωσού αφανισθής. Και ο ουρανός σου ο υπεράνω της κεφαλής σου θέλει είσθαι χαλκός, και η γη η υποκάτω σου σίδηρος.

Ο Κύριος θέλει δώσει την βροχήν της γης σου κονιορτόν και χώμα, εκ του ουρανού θέλει καταβαίνει επί σε, εωσού εξολοθρευθής.

Ο Κύριος θέλει σε κάμει να συντριφθής έμπροσθεν των εχθρών σου, από μιας οδού θέλεις εξέλθει επ’ αυτούς, και από επτά οδών θέλεις φύγει από προσώπου αυτών και θέλεις διασκορπισθή εις πάντα τα βασίλεια της γης. Και το πτώμα σου θέλει είσθαι τροφή εις πάντα τα όρνεα του ουρανού και εις τα θηρία της γης, και δεν θέλει είσθαι ο αποδιώκων.

Ο Κύριος θέλει σε πατάξει με την αιγυπτιακήν πληγήν και με αιμορροΐδας και με ψώραν και με ξυσμόν, ώστε να μη δύνασαι να ιατρευθής.

Ο Κύριος θέλει σε πατάξει με αφροσύνην και με τύφλωσιν και με έκστασιν καρδίας, και θέλεις ψηλαφά εν τω μέσω της ημέρας, ως ο τυφλός ψηλαφά εν τω σκότει, και δεν θέλεις ευοδούσθαι εις τας οδούς σου και θέλεις είσθαι μόνον καταδυναστευόμενος και διαρπαζόμενος πάσας τας ημέρας, και δεν θέλει είσθαι ο σώζων.

Θέλεις αρραβωνισθή γυναίκα, και άλλος ανήρ θέλει κοιμηθή μετ’ αυτής, οικίαν θέλεις οικοδομήσει, και δεν θέλεις κατοικήσει εν αυτή, αμπελώνα θέλεις φυτεύσει, και δεν θέλεις τρυγήσει αυτόν.

Ο βους σου θέλει είσθαι εσφαγμένος ενώπιόν σου, και δεν θέλεις φάγει εξ αυτού, ο όνος σου θέλει αρπαχθή απ’ έμπροσθέν σου και δεν θέλει αποδοθή εις σέ, τα πρόβατά σου θέλουσι παραδοθή εις τους εχθρούς σου, και δεν θέλει είσθαι εις σε ο σώζων.

Οι υιοί σου και αι θυγατέρες σου θέλουσι παραδοθή εις άλλον λαόν, και οι οφθαλμοί σου θέλουσι βλέπει και μαραίνεσθαι δι’ αυτούς όλην την ημέραν και δεν θέλει είσθαι δύναμις εν τη χειρί σου.

Τον καρπόν της γης σου και πάντας τους κόπους σου θέλει φάγει έθνος το οποίον δεν γνωρίζεις, και θέλεις είσθαι μόνον καταδυναστευόμενος και καταπατούμενος πάσας τας ημέρας. Και θέλεις γείνει παράφρων διά τα θεάματα των οφθαλμών σου, τα οποία θέλεις ιδεί.

Ο Κύριος θέλει σε πατάξει εις τα γόνατα και εις τα σκέλη με πληγήν κακήν, ώστε να μη δύνασαι να ιατρευθής από του ίχνους των ποδών σου έως της κορυφής σου»
Παλαιά Διαθήκη -Δευτερονόμιο 28:15-35

Η Βίβλος σας διδάσκει να αγαπάτε τον πλησίον σας, να αγαπάτε και τον εχθρό σας …επειδή πρόκειται για τα ίδια άτομα.

Ιστορικώς ο Χριστιανισμός ήταν η μεγαλύτερη συμφορά που συνέβη μέχρις στιγμής στην ιστορία του ανθρώπου. Το χειρότερο κακό και η πιο φρικιαστική μάστιγα. Εκτός από ολίγες γνωστές ηθικές εντολές, τις οποίες επανέλαβε, (για να είμαστε πιο ακριβείς, ΑΝΤΕΓΡΑΨΕ, δίχως να αναφέρει την πηγή,) η θεολογία του είναι αντιφατική, ανόητη και λανθασμένη. Άκρως επικίνδυνη και καταστροφική τόσο για το άτομο ως μονάδα όσο και για την κοινωνία ως σύνολο! Ο Ιησούς Χριστός των Ευαγγελίων και του Παύλου αποδεικνύεται πλήρως δια των κριτηρίων της ιστορικής επιστήμης ότι είναι μια αλλοπρόσαλλη και αντιφατική μυθολογία!

Αιώνες Ελληνικής Ιστορίας, Πολιτισμού και Φιλοσοφίας κοιτούν από ψηλά τον Ερεβοκτόνο και τον ευγνωμονούν για το πανάκριβο δώρο του στους σημερινούς κρετίνους Νεοέλληνες, που έχουν μεταβληθεί σε πρόβατα και μαζοχιστές από την χριστιανική πανούκλα.

Έτσι, αποφάσισα να αρθρογραφώ επί χριστιανικών ιστορικών και θεολογικών θεμάτων και ζητημάτων. Τα άρθρα μου τα δημοσιεύω στην Ελληνική και την Αγγλική για να αφυπνίσω το χριστιανικό ποίμνιο κατά δύναμη. Ακόμα, παραθέτω το ελληνικό όνομα Ερεβοκτόνος ως Φῶς καὶ Φωνὴ Ἐξυπνισμοῦ ἐν τῷ Αἰῶνι τῆς Νυκτός! για να υπενθυμίζει σε όλους το φρικτό ιστορικό γεγονός ότι ο Χριστιανισμός κατέστρεψε τον Ελληνισμό, παρά τα φούμαρα της χριστιανικής προπαγάνδας, και ακόμα ότι η Νέα Ελλάς χρειάζεται “Νέο Κλέος”, “Φιλία” και “Αδελφότητα”. Όσο για τους χριστιανούς θεολόγους που με γνωρίζουν είτε προσωπικώς είτε διά μέσου των γραπτών μου, ΔΕΝ φοβούνται τον διάλογο μαζί μου, διότι ποτέ τους ΔΕΝ τον κάνουν!!!
------------------------
*Το “Φιλίαν Αγάπα” είναι φράση του Ξενοκράτους, που σημαίνει ΘΑΥΜΑΖΕ ΤΗΝ ΦΙΛΙΑΝ αυτό ακριβώς σημαίνει κυριολεκτικά και η λέξη αγάπη= ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ

ΔΕΣ:

Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν... (ήτοι «αγάπα με ή κάηκες»)

Η «αγάπη» και η χριστιανική υποκρισία

Το αγεφύρωτο χάσμα Ελληνισμού και Χριστιανισμού

Το βρόμικο παρελθόν τού Χριστιανισμού – Η επιβολή της «θρησκείας της αγάπης» με πολέμους και καταπίεση

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΑΙΗ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

Ορθοδοξία κατά Ελλήνων - ΟΥΔΕΝ ΚΡΥΠΤΟΝ ΥΠΟ ΤΟΝ ΉΛΙΟΝ

Χριστούγεννα, η μεγάλη απάτη

 «Tην συνταγή της ανατροπής του κόσμου δεν την αναζητήσαμε στα βιβλία, αλλά αλητεύοντας». -Γκύ Ντεμπόρ

Η 25η Δεκεμβρίου ήταν στην αρχαιότητα μια πολύ σημαντική ημέρα αφιερωμένη στη λατρεία του ήλιου και των διάφορων ηλιακών θεοτήτων. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και ο Μίθρας του οποίου τα γενέθλια εορτάζονταν στις 25 Δεκεμβρίου.

Η χριστιανική εκκλησία καπηλεύθηκε την ημερομηνία αυτή εξ αιτίας της τεράστιας δημοφιλίας της και απλώς άλλαξε το περιεχόμενο της προχριστιανικής αυτής εορτής.

Άλλωστε κατά την διάρκεια των πρώτων αιώνων της χριστιανικής χρονολόγησης τα γενέθλια του Ιησού εορτάζονταν σε διάφορες ημερομηνίες, όπως η 15η Απριλίου η 20η Μαΐου η 17η Νοεμβρίου και η 6η Ιανουαρίου.

Η ημερομηνία γέννησης του Ιησού (εάν πράγματι υπήρξε, καθότι δεν είναι ιστορικά διαπιστωμένη η ύπαρξη του) είναι αμφιλεγόμενη και σίγουρα πάντως όχι γνωστή. Σύμφωνα με τους Ευαγγελιστές Λουκά και Ματθαίο ο Ιησούς γεννήθηκε τον καιρό που ο Ηρώδης ήταν βασιλιάς της Ιουδαίας και ο Κυρήνιος κυβερνήτης της Συρίας. Ο Ηρώδης όμως πέθανε το έτος 4 π.Χ. ενώ ο Κυρήνιος δεν ανακηρύχθηκε κυβερνήτης πριν από το 10 μ.Χ…

Η γενέθλια μέρα του Ιησού οριστικέ τελικώς ως η 25η Δεκεμβρίου στη Ρώμη και στα μέσα του 4ου αιώνα από τον πάπα Ιούλιο τον Α΄.

Ποια ειναι η πραγματική καταγωγή του Χριστουγέννων;

Οι εορτασμοί των ημερών των Χριστουγέννων είναι κατά πολύ παλαιότεροι του Ιησού. Παλαιοτέρα και από τον Μίθρα στην Αίγυπτο εορτάζονταν με μεγάλες τιμές η γέννηση του Θεού Όσιρη. Σε ότι αφορά το περιεχόμενο και το νόημα των «Χριστουγέννων», πρέπει κανείς να ανατρέξει στην ελληνορωμαϊκή παράδοση και τους εορτασμούς των Κρονίων κατά τη διάρκεια των οποίων οι άνθρωποι άναβαν κεριά, απελευθέρωναν δούλους, ξεχνούσαν πάθη και μίση και αντάλλασσαν δώρα μεταξύ τους.

Αρχικά η εορτή ελάμβανε χώρα στις 17 Δεκεμβρίου αλλά από το 400 π.Χ. περίπου μεταφέρθηκε νια εβδομάδα αργότερα.

Έτσι συνέπεσε να εορτάζεται με την μεγάλη γιορτή του Ηλίου (Μίθρα) στις 25 Δεκεμβρίου. Η χριστιανική εκκλησία καπηλεύτηκε την γιορτή αυτή και την μετέτρεψε σε χριστιανική ονομάζοντάς την «Χριστούγεννα»

Έχουν το χριστουγεννιάτικο δένδρο και η βασιλόπιτα χριστιανική καταγωγή;

Το έθιμο του στολισμένου δένδρου δεν έχει την παραμικρή σχέση με τον Ιησού αλλά και το χριστιανισμό γενικότερα. Στον Ελληνικό χώρο, από τα Ομηρικά κιόλας χρόνια, οι άνθρωποι τιμούσαν τα Κρόνια, στολίζοντας δένδρα με στολίδια και πορτοκάλια, τιμώντας έτσι τον αναγεννώμενο ήλιο. Στις βόρειες παραδόσεις σημειώνονται αντιστοίχως παρόμοιοι στολισμοί με παρόμοιο νοηματικό περιεχόμενο. Στους σύγχρονους καιρούς, μόλις την τελευταία εκατονταετία το έθιμο αυτό γνώρισε την καθολικότητα που παρατηρούμε σήμερα.

Γενικότερα πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι το πάντα πράσινο (ever green) δένδρο αναγνωριζόταν ως σύμβολο γονιμότητας και αθανασίας. Τόσο η γονιμότητα, όσο και η αθανασία της φύσης αποτελούν συστατικά στοιχεία όλων σχεδόν των προχριστιανικών κοσμολατρευτικών παραδόσεων και θρησκειών. Το κόψιμο της βασιλόπιτας αποτελεί εξέλιξη του αρχαιοελληνικού εθίμου του εορταστικού άρτου, το οποίο οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στους θεούς, σε μεγάλες αγροτικές γιορτές, όπως τα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια.

Το Ελληνικό «Τριέσπερον» ή Ηλιούγεννα

Στη θέση των «Χριστουγέννων», οι Αρχαίοι Έλληνες εώρταζαν το λεγόμενο «Τριέσπερον», μία εορτή η οποία γενικεύεται από τους ελληνιστικούς χρόνους κι εντεύθεν, προς τιμήν των πυρφόρων και ηλιακών θεοτήτων Ηρακλέους (ο οποίος κατά τον Κορνούτο ορίζεται ως «ο εν τοίς όλοις Λόγος καθ’όν η Φύσις ισχυρά και κραταιά εστί και απεριγένητος ούσα, μεταδοτικός ισχύος και τοίς κατά μέρος και αλκής υπάρχων») και Ηλίου. Το «Τριέσπερον» ξεκινούσε με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο (τη νύκτα της 21ης προς την 22α του Δεκεμβρίου, τη μεγαλύτερη δηλαδή νύκτα του έτους) και κορυφωνόταν με την αναγέννηση του φωτοδότη Ηλίου (τη νύκτα της 24ης προς 25η, όταν η ημέρα έχει ήδη μείνει «στάσιμη» επί 3 ημέρες μετά το Ηλιοστάσιο και αρχίζει πλέον να μεγαλώνει).

Αργότερα, με την επιβολή της κρατικής ηλιολατρίας από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αυρηλιανό, το ελληνικό «Τριέσπερον» επισκιάσθηκε (κατά μίμηση της παρσικής λατρείας του Θεού Μίθρα που εώρταζε και αυτή την γέννηση του Θεού στις 25 Δεκεμβρίου) από την «επίσημη» ρωμαϊκή εορτή του «Ανίκητου Ήλιου» («Sol Invictus»). Η «Ημέρα της Γεννήσεως του Ανίκητου Ηλίου» («Dies Natalis Solis Invicti»), η στιγμή δηλαδή που ο ακατάβλητος Ήλιος, έχοντας θριαμβεύσει επάνω στο σκοτάδι της «bruma» (βλέπε κατωτέρω), αρχίζει να ανέρχεται δυναμικά και υπερήφανα στον ουράνιο θόλο, είχε, φυσικά, ως προεόρτιο τη νύκτα του Χειμερινού Ηλιοστασίου, όταν ετιμάτο σιωπηρώς η Θεά του Κάτω Κόσμου Αντζερόνα (Angerona, Dea Tacita), προστάτις των νεκρών και προσωποποίηση της Θελήσεως, της Εσωτερικής Φωνής, της Ενοράσεως και της Σιωπής, στα λεγόμενα «Ντιβάλια» ή «Αντζερονάλια» («Divalia» ή «Angeronalia», βλ. Claudio Rutilio, «Η Θεολογία των Ρωμαίων»). Τα «Divalia» έκλειναν τις λεγόμενες «σύντομες ημέρες» («brevissimi dies», «bruma») που σηματοδοτούσαν την ολοκλήρωση της ηλιακής διαδρομής μέσα στον ενιαυτό.

Ο Sol «Invictus» συνέχισε να λατρεύεται ως Ανώτατος Θεός και καθοδηγητής της οργανωμένης κοινωνίας και των Ρωμαίων αυτοκρατόρων μέχρι την εποχή του Κωνσταντίνου, ο οποίος άρχισε την βασιλεία του ως τυπικός ηλιολάτρης. Υπάρχουν νομίσματα ως το 324 μ.α.χ.χ. που εμφανίζουν τον Κωνσταντίνο να δοξάζει τον Sol ως «Πηγή της Αυτοκρατορικής Δυνάμεως», μόνον δε κατά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του οι αναφορές στον Sol και τις άλλες εθνικές θεότητες εξαφανίσθησαν από τα νομίσματα.

Η εορτή πάντως του «Sol Invictus» επικαλύφθηκε με τη σειρά της αμέσως μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού (4ος αιώνας, με απόφαση του Πάπα Ιουλίου) από τα γνωστά μας «Χριστούγεννα» (που έως τότε υπολογίζονταν στις 6 Ιανουαρίου -ημερομηνία που στην Ανατολή παρέμεινε μέχρι τουλάχιστον τη βασιλεία του αυτοκράτορα Γιουτπράβδα, Eλληνιστί Ιουστινιανού-, ή στις 19 Απριλίου, ή στις 20 Μαϊου κατ’ άλλους, ενώ στο «Pascha Compustus» του 243 μ.α.χ.χ. η «γέννηση» του Τζεσουά ορίζεται στις 28 Μαρτίου). Η μετέπειτα χυδαία ιδιοποίηση του ελληνικού «Τριεσπέρου» δεν εμπόδισε φυσικά τους πιο σκληροπυρηνικούς απολογητές της νέας Θρησκείας να περιγελούν τους Εθνικούς, κατά την προσφιλή τους πρακτική, ακόμη και κατά τον 3ο αιώνα μ.α.χ.χ. (!!), ως τάχα… ανόητους που εώρταζαν γενέθλια Θεών (Αρνόβιος, περίπου 296 μ.α.χ.χ.).

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΕΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ

Τα Χριστούγεννα η εορτή της ανάμνησης της γεννήσεως του Ιησού Χριστού δηλαδή, αποτελούν την μεγαλύτερη γιορτή του Χριστιανισμού, αποτελώντας ημέρες χαράς για όλον τον Χριστιανικό κόσμο. Λόγω βέβαια της «οικονομικής εκμετάλλευσης» και του τεράστιου «οικονομικού τζίρου της εορτής» τα Χριστούγεννα εορτάζονται πλέον σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Ιχνηλατώντας την ιστορικότητα της εορτής ο μελετητής ανακαλύπτει ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν την ημερομηνία της εορτής, αλλά και συσχετίσεις με συνήθειες στον αρχαίο κόσμο. Αναζητώντας την ακριβή ημερομηνία γενέσεως του Ιησού ο μελετητής ανακαλύπτει ότι αφενός στην καινή Διαθήκη δεν γίνεται αναφορά για την εορτή Χριστουγέννων και αφετέρου ότι κανείς από τους Αποστόλους δεν τήρησε την 25η Δεκεμβρίου ως γενέθλια ημέρα του Σωτήρα.

Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός, (υπολογίζεται πως γεννήθηκε μεταξύ του 6 – 2 π. X.) Υπάρχουν όμως ενδείξεις που συνηγορούν στην Φθινοπωρινή γέννηση του, και όχι στην χειμερινή. Το εδάφιο από το Ευαγγέλιο του Λουκά παραδείγματος χάριν αναφέρει: «Οι ποιμένες ήσαν κατά το αυτό μέρος διανυκτερεύοντες εν τοις αγροίς, και φυλάττοντες φύλακας της νυκτός επί το ποίμνιον αυτών».

Η φράση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις πρακτικές των βοσκών καθώς τον χειμώνα λόγω του ψύχους οι ποιμένες δεν διανυκτερεύουν στους αγρούς. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η γέννηση του Ιησού δεν έγινε το Δεκέμβριο αλλά το Φθινόπωρο εφόσον τα κοπάδια δεν ήταν στις στάνες. Γνωρίζουμε επίσης ότι η γέννηση συνέπεσε, με την απογραφή, που συνήθως γινόταν μετά την συγκομιδή, κατά τις αρχές Οκτωβρίου. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης επίσης συσχετίζει την γέννηση του Ιησού Χριστού με την εορτή της «Σκηνοπηγίας», η οποία γινόταν τον Οκτώβρη.

Στην Αγία Γραφή γενέθλιες και ονομαστικές εορτές δεν συνιστούνται. Στην πραγματικότητα τα Χριστούγεννα δεν συμπεριλαμβάνοντα στις αρχαίες γιορτές της Χριστιανικής Εκκλησίας, και μάλιστα η τήρηση των γενεθλίων καταδικάζονταν σαν ένα ειδωλολατρικό έθιμο απεχθές στους Χριστιανούς. Ημέρα μνήμης των αγίων και μαρτύρων όριζαν αυτή του θανάτου. Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια αναφέρει σχετικά : «Τα Χριστούγεννα δεν ήταν ανάμεσα στις πρώτες εορτές της Εκκλησίας. Ο Ειρηναίος και ο Τερτυλλιανός την παραλείπουν από τους καταλόγους των εορτών».

Έτσι Τα Χριστούγεννα ως εορτή των γενεθλίων του Σωτήρα δεν γιορτάζονταν τα πρώτα 300 χρόνια. Η καθιέρωση της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα των Χριστουγέννων έγινε στη Ρώμη από τον Πάπα Ιούλιο τον Α, τον 4ο μ.χ. αιώνα, μετά από έρευνα που έγινε στα αρχεία της Ρώμης για την χρονιά επί Αυγούστου απογραφής, και κατόπιν υπολογισμών βάση των Ευαγγελίων. Ένα στοιχείο που λήφθηκε υπόψιν είναι το η φράση από το κατ’ Ιωάννη γ’30 «Εκέινον δει αυξάνειν, εμέ ελατούσθαι».

Στην πραγματικότητα όμως αυτό συνέβη διότι η συγκεκριμένη ημερομηνία συνέπεφτε με τις ειδωλολατρικές εορτές του Χειμερινού Ηλιοστασίου και την «Επιστροφή» του Ηλίου. Έκτοτε ο Χριστός όφειλε να είναι ο Ήλιος ο δίδων το φως εις τον κόσμο. Πριν εορταζόταν στις 6 Ιανουαρίου μαζί με τη βάπτιση του Ιησού (Θεοφάνια). Αργότερα το έθιμο πιθανολογείται ότι μεταφέρθηκε στην Ανατολή, πιθανόν από τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό το 378-381 περίπου μ.Χ. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος (345-407 μ.Χ.) σε ομιλία του για τη γέννηση του Χριστού, αναφέρει ότι είχε αρχίσει στην Αντιόχεια να γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου. Το σίγουρο είναι ότι την εποχή του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα, ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είχε εξαπλωθεί σχεδόν σε όλη την Ανατολή.

Τι όμως εόρταζαν οι ειδωλολάτρες με τόση ευλάβεια που κατέστη αδύνατο από τους Χριστιανούς να απαγορέψουν. (Είναι χαρακτηριστικό δε ότι οι πρώτοι Χριστιανοί κατά αντιστοιχία με την παγανιστική τελετουργία της λατρείας του Θεού Ήλιου, δεν προσεύχονταν ποτέ αν δεν γύριζαν προς την Ανατολή του ήλιου, ενώ και ναοί τους είχαν μέτωπο προς τον ανατέλλοντα Ήλιο, αλλά και όλοι οι ναοί είχαν μέτωπο προς τον ανατέλλοντα Ήλιο). Και αυτό βέβαια όταν ο απόστολος Παύλος αναφέρει στη Β΄ Κορινθίους 6:14 & 17:

«Μη ομοζυγείτε με τούς απίστους, διότι τίνα μετοχήν έχει η δικαιοσύνη με την ανομίαν; Τίνα δε κοινωνίαν το φως προς το σκότος; Δια τούτο εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αποχωρίσθητε, λέγει ο Κύριος, και μη εγγίσητε ακάθαρτον και εγώ θέλω σας δεχθή».

Η απάντηση είναι ο Ήλιος, τον οποίο οι αρχαίοι λαοί είχαν θεοποιήσει. Οι αρχαίοι λαοί αναπαριστούσαν την κίνηση του ήλιου με την ζωή ενός ανθρώπου που γεννιόταν κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου που μεγάλωνε βαθμιαία καθώς αυξάνονταν και οι ώρες που ο ήλιος φωταγωγούσε την Γη, και πέθαινε ή ανασταίνονταν τον Μάρτιο την ημέρα της Εαρινής Ισημερίας, συμβολίζοντας με αυτόν τον τρόπο την αναγέννηση του φυτικού βασιλείου μέσα από την μήτρα της Γης. Το χειμερινό Ηλιοστάσιο 22-25 Δεκεμβρίου σημαίνει την αρχή του χειμώνα, και ο αρχίζει βαθμιαία να αυξάνει η ημέρα έως ότου εξισωθεί με την νύχτα, κατά την Ιση-μερία τον Μάρτιο. Τότε ο Ήλιος νικά το σκοτάδι, και έρχεται η άνοιξη η εποχή της αναγέννησης για την φύση Οι Αιγύπτιοι στις 25 Δεκεμβρίου εόρταζαν την γέννηση του θεού-ήλιου Όσιρη.

Μετά την δολοφονία του ένα δένδρο ξεφύτρωσε στο οποίο Ίσις κάθε επέτειο της γέννησης του στις 25 Δεκεμβρίου άφηνε δώρα γύρω από το δένδρο. Οι Βαβυλώνιοι, και οι Φοίνικες ονόμαζαν το θεό-ήλιο Βαάλ, οι Πέρσες λάτρευαν τη γέννηση του Αήττητου-ήλιου και θεού Μίθρα Βασιλιά, ενώ οι Βραχμάνοι στην γέννηση του ψάλλουν: «Εγέρσου ω βασιλιά του κόσμου, έλα σε μας από τις σκηνές σου».

Οι αρχαίοι Έλληνες κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου γιόρταζαν την γέννηση του Διονύσου. Ο Διόνυσος αποκαλούταν «σωτήρ» και θείο «βρέφος», το οποίο γεννήθηκε από την παρθένο Σέμελη. Ήταν ο καλός «Ποιμήν», του οποίου οι ιερείς κρατούν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του Διονύσου από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου εόρταζαν την αναγέννησή του. Οι γυναίκες-ιέρειες ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα νεογέννητο βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε. Ο Διόνυσος ζει», ενώ σε επιγραφή αφιερωμένη στον Διόνυσο αναγράφεται: «Εγώ είμαι που σε προστατεύω και σε οδηγώ, εγώ είμαι το Άλφα και το Ωμέγα».

Η εορτή αυτή πέρασε και στην αρχαία Ρώμη με τις δημοφιλείς γιορτές των Σατουρναλίων, προς τιμήν του Κρόνου τον Δεκέμβριο αλλά και της θεάς Δήμητρας, γι΄ αυτό και έκαναν θυσίες χοίρων για την ευφορία της γης . Τα Σατουρνάλια ήταν από τις σημαντικότερες ονομάζονταν «DIES INVICTI SOLIS» (= Ημέρα του αήττητου ήλιου), και άρχιζαν στις 17 Δεκεμβρίου και διαρκούσαν επτά ήμερες. Στην εορτή αυτή αντάλλασσαν δώρα, συνήθως λαμπάδες και στα παιδία έδιναν πήλινες κούκλες και γλυκά σε σχήμα βρέφους για να θυμίζουν το Κρόνο, που τρώει τα παιδιά του.

Σταδιακά λοιπόν τα γενέθλια του θεού Ήλιου μετατράπηκαν σε γενέθλια του Υιού του Θεού. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι «εθνικοί-ειδωλολάτρες» αποκαλούσαν την Πρώτη Ημέρα της εβδομάδας Ημέρα του θεού-Κυρίου Ήλιου, ορολογία την οποία αργότερα χρησιμοποίησαν και οι εκκλησιαστικοί Πατέρες για λόγους σκοπιμότητας ίσως. Κάτι που διασώζεται έως σήμερα στα Αγγλικά ως SUN-DAY, στα Γερμανικά SONN-TAG. Ο Ιουστίνος ο μάρτυς (114-165 μ.Χ.) γράφει στη 2η απολογία του για τον Ιησού:

«…σταυρώθηκε, πριν το Σάββατο, ΠΟΥ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ “ΚΡΟΝΟΥ” και την επόμενη ημέρα ΠΟΥ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ (θεού) “ΗΛΙΟΥ” και η οποία μετονομάσθηκε σε ΚΥΡΙΑΚΗ, αναστήθηκε και εμφανίσθηκε στους μαθητές Του…»

Εκτός όμως της ημέρας της γέννησης και πολλές από τις παραδόσεις που συνδέονται με τα Χριστούγεννα ανταλλαγή δώρων, στολισμοί, κάλαντα, Χριστουγεννιάτικο δέντρο έχουν τις ρίζες τους σε παλαιότερες θρησκείες.

Πιο συγκεκριμένα τα κάλαντα τα οποία πήραν τ” όνομά τους από τις αρχαίες Ρωμαϊκές καλένδες του Γεναρίου, ήταν μία ρωμαϊκή εορτή κατά την οποία οι Ρωμαίοι ξεχύνονταν στους δρόμους και στις πλατείες με τραγούδια, φωνές και λαϊκά ξεφαντώματα για να γιορτάσουν το διπρόσωπο θεό Ιανό.(απ' αυτόν πήρε το όνομα του ο μήνας Ιανουάριος). Πίσω όμως από τα κάλαντα κρύβεται ένα αρχαίο Ελληνικό έθιμο με το όνομα Ειρεσιώνη, που αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο, ο οποίος ευρισκόμενος στην Σάμο, σκάρωσε διάφορα τραγούδια τα οποία μαζί με μια ομάδα παιδιών τα τραγουδούσαν στα σπίτια των πλουσίων ευχόμενοι πλούτο, χαρά και ειρήνη. Συμβόλιζε την ευφορία και γονιμότητα της γης και εορτάζονταν δυο φορές το χρόνο, μια την άνοιξη με σκοπό την παράκληση των ανθρώπων προς τους θεούς κυρίως του Απόλλωνος-ήλιου και των Ωρών για προστασία της σποράς και μια το φθινόπωρο, για να τους ευχαριστήσουν για την συγκομιδή των καρπών.

Ταυτόχρονα με τις ευχαριστίες προς τους θεούς, έδιναν ευχές και στους συνάνθρωπους. Τα παιδιά γύριζαν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας ελιάς ή δάφνης στολισμένα με μαλλί (σύμβολο υγείας και ομορφιάς) και καρπούς κάθε λογής, τραγουδώντας για καλύτερη τύχη και γονιμότητα της γης. Πολλά από τα παιδιά έφεραν τον κλάδο σπίτι τους και τον κρεμούσαν στην πόρτα όπου έμενε όλο το έτος.(κάτι που συνηθίζουμε να κάνουμε σήμερα την Πρωτομαγιά).

Οι ευχές και τα τραγούδια περνώντας από γενιά σε γενιά, κληρονομήθηκαν στα Ρωμαϊκά Χρόνια με τις Καλένδες, απ' τις οποίες έλαβαν τη μορφή που απαντάμε σήμερα, από τα Πρωτοχριστιανικά κιόλας χρόνια. Ένα άλλο Χριστουγεννιάτικο έθιμο αυτό του Χριστουγεννιάτικου δένδρου όπως είδαμε έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο.

Σύμφωνα με την παράδοση αυτός που καθιέρωσε το έλατο ως «χριστουγεννιάτικο δέντρο» ήταν ο Άγιος Βονιφάτιος, που θέλησε να αντικαταστήσει την ιερότητα που απέδιδαν οι ειδωλολάτρες στη δρυ, και αυτό παρότι στον Ιερεμία 10: 2-4 αναφέρεται : «Μη μανθάνετε την οδόν των εθνών... Διότι τα έθνη πτοούνται εις αυτά. Διότι τα νόμιμα των λαών είναι μάταια. Διότι κόπτουσιν ξύλον εκ του δάσους, έργον χειρών τέκτονος με τον πέλεκυν. Καλλωπίζουσιν αυτό με άργυρον και χρυσόν. Στερεόνουσιν αυτό με καρφία και με σφύρας δια να μη κινείται».

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία στο τέλος του 16ου, αλλά έως τις αρχές του 19ου αιώνα δεν ήταν διαδεδομένο ευρέως – τοποθετούνταν μόνο στις εκκλησίες. Το δέντρο ως Χριστιανικό σύμβολο, συμβολίζει την ευτυχία που κρύβει για τον άνθρωπο η γέννηση του Χριστού. Σταδιακά το δένδρο άρχισε να γεμίζει με διάφορα χρήσιμα είδη- κυρίως φαγώσιμα κι αργότερα ρούχα κι άλλα είδη καθημερινής χρήσης, (κάτι που γινόταν στους αρχαίους Ελληνικούς ναούς) συμβολίζοντας την προσφορά των Θείων Δώρων. Στην σύγχρονη Ελλάδα το έθιμο το εισήγαγαν οι Βαυαροί με τον στολισμό στα ανάκτορα του Όθωνα το 1833. Μετά τον το Β’ παγκόσμιο πόλεμο το δέντρο με τις πολύχρωμες μπάλες μπήκε σε όλα τα ελληνικά σπίτια.

Τέλος το κόψιμο της βασιλόπιτας αποτελεί εξέλιξη του αρχαιο-Ελληνικού εθίμου του εορταστικού άρτου, τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στους θεούς σε μεγάλες αγροτικές γιορτές, όπως τα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια.

Η ΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Η 25η Δεκεμβρίου συμπίπτει παραδοσιακά με το χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή με τη νύχτα με τη μεγαλύτερη διάρκεια. Η επόμενη νύχτα είναι θεωρητικά μικρότερη για κάποια δευτερόλεπτα, καθώς ο ήλιος ανατέλλει νωρίτερα και δύει αργότερα, ενώ μέχρι την ημερομηνία αυτή συμβαίνει το αντίθετο (λόγω όμως των εκατοντάδων χρόνων που έχουν περάσει από την καθιέρωση της ημερομηνίας αυτής, αυτή δεν είναι πια σωστή, καθώς μετακινείται αργά ¾η ακριβής ημερομηνία του χειμερινού ηλιοστασίου του 1999 είναι το ξημέρωμα της 22ης Δεκεμβρίου).

Όλοι οι πολιτισμοί είχαν καθιερώσει γιορτές για αυτή την ημερομηνία, καθώς πίστευαν πως είναι η μέρα της ανάστασης του ηλιακού θεού.

Η αρχαιότερη απόδειξη της σημαντικότητας της ημερομηνίας αυτής για τους αρχαίους λαούς είναι το μεγαλιθικό μνημείο του Newgrange στην Ιρλανδία, το οποίο θεωρείται παλιότερο από τις πυραμίδες και είναι μια κυκλικό πέτρινο κτίριο απίστευτης τεχνικής. Κατασκευασμένο, υποτίθεται, από πρωτόγονους, είναι παρόλα αυτά έτσι χτισμένο που ο κεντρικός του θάλαμος φωτίζεται κάθε χειμερινό ηλιοστάσιο και μόνο. Η ακτίνα του ήλιου περνά μέσα από πολλά μέτρα πέτρας και φωτίζει μια λεκάνη στολισμένη με ηλιακά σύμβολα και σπείρες. Σήμερα δε γνωρίζουμε ποιο σκοπό εξυπηρετούσε και τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάστηκε.

Οι Σουμέριοι και οι Μεσοποτάμιοι γιόρταζαν το ηλιοστάσιο σαν την ημέρα της μάχης του Μαρντούκ με τις δυνάμεις του Χάους. Επειδή, μάλιστα, η παράδοση απαιτούσε την αυτοκτονία του βασιλιά τους για να «μεταφερθεί» στο πλευρό του Μαρντούκ και να τον βοηθήσει, ανακήρυτταν βασιλιά τους για την περίοδο του δωδεκαήμερου κάποιον τυχαίο και, αφού του πρόσφεραν βασιλικές τιμές, τον έσφαζαν τη δωδέκατη μέρα τελετουργικά.

Οι Βαβυλώνιοι και οι Πέρσες εκτελούσαν την ίδια περίοδο παρόμοιους εορτασμούς, στους οποίους οι άρχοντες και οι δούλοι άλλαζαν τίτλους.

Οι Σκανδιναβοί, που αντιμετώπιζαν νύχτες μεγαλύτερες από 25 ώρες(!), γιόρταζαν το Yuletide, κατά το οποίο οι κυνηγοί έφευγαν στα ψηλά βουνά για να δουν πρώτοι την επιστροφή του Ήλιου που είχε χαθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο πρώτος που θα την αντίκριζε έφερνε τα καλά νέα στους καταυλισμούς και ήταν επικεφαλής στο πλούσιο γλέντι που διοργανωνόταν στην επιστροφή του. Στα ίδια μέρη του Βορρά, έδεναν μήλα στα κλαδιά των δέντρων για να υπενθυμίζουν πως η άνοιξη θα γυρίσει, ξεκινώντας ίσως έτσι την παράδοση του χριστουγεννιάτικου δέντρου.

Δεν ήταν μόνο ο Χριστός και ο μιθραϊκός ηλιακός θεός που λέγεται πως γεννήθηκαν τη μέρα αυτή, αλλά και ο Όσιρις, ο Ώρος, ο Διόνυσος, ο Άδωνις, ο Δίας και ο Jupiter, ο Tammuz, ο Ηρακλής και όλοι οι ηλιακοί ημίθεοι. Η περσική μυστηριακή θρησκεία του Μίθρα, που μέχρι την επίσημη καθιέρωση του χριστιανισμού ήταν η βασική θρησκεία των Ρωμαίων στρατιωτών, την ονόμαζε «Ημέρα της Γέννησης του Ήλιου».

Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι γιόρταζαν την περίοδο αυτή τα Σατουρνάλια και τα Κρόνια, τις γιορτές που ήταν αφιερωμένες στο χθόνιο θεό της γης, τον Κρόνο. Οι εορτάζοντες φώναζαν στους δρόμους «Ιώ Σατουρνάλια!», αντάλλασσαν δώρα και γλυκά και διοργάνωναν γλέντια με φαγητό. Θεωρούσαν πως η εποχή της κυριαρχίας του Κρόνου ήταν η Χρυσή Εποχή της ζωής, μια παραδείσια κατάσταση ευδαιμονίας, που την έκλεψε και τη σταμάτησε ο Δίας, όταν μαχαίρωσε τον Κρόνο για να του αποσπάσει την εξουσία.

Σαν χθόνιος θεός, ο Κρόνος ήταν ταυτόχρονα και θεός του θανάτου και του σκότους. Έτσι, οι εκδηλώσεις είχαν αρκετά σκοτεινά σημεία. Σε συνδυασμό με τους εορτασμούς του Βάκχου Διόνυσου που γίνονταν την ίδια εποχή, πολλοί «μετατρέπονταν» σε σάτυρους και κρατώντας τεράστιους φαλλούς, επιτίθονταν στους περαστικούς με σκοπό να τους τρομοκρατήσουν. Η υποχρεωτική δωροδοκία ήταν ο κανόνας, για να τους αφήσουν τελικά στην ησυχία τους. Ο σάτυρος, που μιμούνταν τον Βάκχο, υποδυόταν την εμφάνιση που σήμερα θεωρούμε μορφή του διαβόλου: φορούσε κέρατα, τριχωτά ενδύματα, προβιές και οπλές κατσίκας.

Η «τραγωδία», τα τραγούδια των τράγων δηλαδή, ήταν στην πρώτη τους μορφή μέρη των πρωτόγονων αυτών εορτασμών. Αν νομίζετε πως τελικά εξαφανίστηκαν με την έλευση του χριστιανισμού, έχετε μεγάλο λάθος! Θα σας περιγράψω το τυπικό που ακολουθούσαν πχ. έξω από τη Θεσσαλονίκη, στα Κουφάλια μέχρι πρόσφατα, το 1950:

Τις μέρες των Χριστουγέννων, τα παιδιά έπαιρναν ξύλα στα χέρια τους και έβγαιναν στους δρόμους φωνάζοντας «Κόλιεντα!» (Κόλεντα ή Κόλιεντα ονομάζονταν και οι σλάβικες τελετές προς τιμή του Τρίγκλαβ, που σημαίνει Τρικέφαλος). Μετά χτυπούσαν τις πόρτες των σπιτιών και απαιτούσαν φιλοδώρημα, απειλώντας τους σπιτονοικοκύρηδες με το ποιηματάκι αυτό: «Δώσε μπάμπω μια κουρούδα (μπισκότο ή κουλούρι ή γλύκισμα) μη σε βγάλ’ απ’ την καμινούδα (καμινάδα)», που φυσικά συσχετίζεται με την δοξασία πως η καμινάδα κρύβει μια μαγική είσοδο-έξοδο. Μετά όμως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εκδικούνταν τα παιδιά, καθώς ντύνονταν «καμήλες», φορούσαν κακομούτσουνες στολές με δερμάτινες μάσκες και κουδούνια και τρομοκρατούσαν τα μικρά παιδιά, απαιτώντας χρήματα. Παρόμοιες παραδόσεις κρατούσαν σε όλη την Ευρώπη σε κάθε τόπο, παραδόσεις που σταμάτησαν ξαφνικά καθώς τα Χριστούγεννα μετατράπηκαν στην αμερικανική έκδοσή τους, που είναι στο μεγαλύτερο μέρος της κατασκευασμένη για εμπορικούς σκοπούς.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος, που επέβαλε το χριστιανισμό έχοντας αρκετούς πολιτικούς σκοπούς (βλέπε «εν τούτω νίκα»), στην προσπάθειά του να σιγάσει τους εορτασμούς του Μίθρα που συνεχίζονταν κρυφά και μετά την επιβολή του χριστιανισμού, διέταξε το 336 μ.Χ. τον επίσκοπο της Ρώμης, Ιούλιο Α΄, να επιβάλει την 25η Δεκεμβρίου σαν τη μέρα των Χριστουγέννων. Ο σκοπός του ήταν να «υπεξαιρέσει» τους εορτασμούς των Μιθραϊστών και των υπόλοιπων παγανιστών, επειδή δεν μπορούσε να τους σταματήσει με άλλο τρόπο.

Ο Μύθος του Μίθρα και του Γιαχβέ-Ιησού

Γιατί γιορτάζονται στις 25 Δεκέμβρη;

Μετά την επικράτηση του χριστιανισμού στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά τον 4ο μ.κ.ε. αιώνα, οι γιορτές και οι τελετές των προηγούμενων θρησκειών όχι μόνο δεν εγκαταλείφθηκαν αλλά μεταμορφώθηκαν και σε ορισμένες περιπτώσεις ενισχύθηκαν κιόλας. Οι Ελληνες και οι Ρωμαίοι, συνηθισμένοι κι εθισμένοι στο Διονυσιακό πνεύμα, θεωρούσαν πολύ σημαντικές αυτές τις εορτές και δεν ήταν διατεθειμένοι να τις εγκαταλείψουν ξαφνικά και εντελώς για χάρη ενός νέου θεού από την Ιουδαία.

Μια τέτοια δημοφιλή γιορτή ήταν και η Ρωμαϊκή γιορτή των Καλενδών, η οποία ξεκινούσε στις 25 Δεκεμβρίου και κρατούσε έως στις 7 Ιανουαρίου, κατά την διάρκεια δηλαδή του Χειμερινού Ηλιοστασίου. Την περίοδο αυτή, του “θανάτου” (Χειμερινό Ηλιοστάσιο 22 Δεκεμβρίου) και της Αναγέννησης του 'Ηλιου, ο Ελληνικός κι αργότερα ο Ρωμαϊκός κόσμος ξεφάντωνε με πανηγύρια, οινοποσίες, συμπόσια, θεατρικές παραστάσεις και κάθε λογής δρώμενα και θεάματα.

Με την επίσημη υιοθέτηση του χριστιανισμού ως “κυρίαρχης θρησκείας” από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στην αρχή έγινε προσπάθεια να σταματήσουν αυτές οι πανάρχαιες γιορτές προς τιμήν των προηγούμενων θεών. Επειδή ωστόσο ήταν τόσο βαθιά ριζωμένες στην παράδοση και στις συνήθειες του Ελληνικού κόσμου δεν ήταν καθόλου εύκολο να ξεριζωθούν εντελώς, και γι’ αυτό επιχειρήθηκε η “μετάλλαξή” τους με την μετατροπή του περιεχομένου τους σε χριστιανικό. Μέσα σε αυτή την μεταμόρφωση και τον εκχυδαϊσμό του αρχαίου πολυθεϊστικού Ελληνικού κόσμου σε μονοθεϊστικό χριστιανικό κόσμο, προέκυψε και η γιορτή των Χριστουγέννων ως κατάλοιπο αρχαίων παγανιστικών εορτών που “παντρεύτηκαν” με τον χριστιανισμό.

Ως γνωστόν, κατά τους τρεις πρώτους αιώνες της ύπαρξης του χριστιανισμού, η γέννηση του Γιαχβέ-Χριστού δεν εορτάζονταν καθόλου. Για την ακριβή ημερομηνία γενέσεως του Ιησού δεν γίνεται καμιά αναφορά στην Καινή Διαθήκη, αλλά και κανείς από τους Αποστόλους δεν μιλά για την 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα γενεθλίων. Οι μεγάλες χριστιανικές εορτές ήταν τα Θεοφάνια, στις 6 Ιανουαρίου και το Πάσχα. Η πρώτη επίσημη αναφορά της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα γιορτής της γέννησης του Ιησού εμφανίζεται σε Ρωμαϊκό ημερολόγιο του 336 μ.κ.ε. Ο Πάπας Ιούλιος Α΄ (337-352) καθιέρωσε επίσημα στην Ρώμη τον εορτασμό της “Χριστού Γεννήσεως” και από τότε στην Δύση κατέστη η σημαντικότερη χριστιανική γιορτή.

Στην Ρώμη το “καλαντάρι των Φιλοκαλίων” (354 μ.κ.ε.) περιλαμβάνει στην ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου, απέναντι από την παγανιστική “Natalis invicti” δηλαδή “γέννηση του ακατανίκητου (ήλιου)” την φράση “VIII kaalitan nattis Christus in Bethleem Iudea”. Ιστορικές μαρτυρίες μας πληροφορούν πως το 356 στην Ρώμη εορτάζονταν πλέον τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, ενώ αντίθετα στην Αρμενία και Συρία εορτάζονταν στις 6 Ιανουαρίου. Στην Ανατολή η 25η Δεκεμβρίου έγινε αποδεχτή λίγο αργότερα (τέλος 4ου με αρχές 5ου αιώνα). Και το διάστημα μέχρι 6η Ιανουαρίου παρέμεινε γνωστό ως “Δωδεκαήμερο Εορτών”, όπως ήταν και στον παγανιστικό Ελληνικό κόσμο.

Πότε γεννήθηκε ο Γιαχβέ-Ιησούς;

Γεννήθηκε ο Ιησούς στις 25 Δεκεμβρίου; Σιγουρότατα όχι. Εξάλλου η “Αγία Γραφή” δεν αναφέρει ημερομηνία και η ιστορία της γέννησης περιέχει πολλά αντικρουόμενα στοιχεία. Για παράδειγμα η παρουσία των βοσκών με τα μικρά προβατάκια παραπέμπει περισσότερο σε άνοιξη και όχι στο καταχείμωνο. Η αλήθεια είναι πως δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε ούτε καν αν γεννήθηκε ο Γιαχβέ-Ιησούς. Χρονολογικά, με βάση υπολογισμούς, θεωρείται ως πιθανή χρονική περίοδος μεταξύ του 6-2 π.κ.ε.

Η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του, αναφέρεται για πρώτη φορά από τον επίσκοπο Ρώμης, Ιππόλυτο, το έτος 235 μ.κ.ε. και μόλις το 336 μ.κ.ε. εμφανίζονται για πρώτη φορά επίσημα στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Η επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου έγινε από τον Πάπα Ιούλιο τον Α, τον 4ο μ.κ.ε. αιώνα μετά από έρευνα που έγινε στα αρχεία της Ρώμης για την χρονιά της επί αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου απογραφής, και κατόπιν υπολογισμών βάση των Ευαγγελίων, επειδή η συγκεκριμένη ημερομηνία συνέπιπτε με τα ειδωλολατρικά τελετουργικά για το Χειμερινό Ηλιοστάσιο ή την Επιστροφή του Ηλιου. Αυτό το φυσικό φαινόμενο θεωρούνταν κατάλληλο σύμβολο της εμφάνισης του “Ηλιου της Δικαιοσύνης” που διέλυε την μακρά νύχτα της αμαρτίας και των σφαλμάτων.

Στις αρχές του 4ου μ.κ.ε. αιώνα η Εκκλησία αποφάσισε να τοποθετήσει οριστικά τη γέννηση του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου πιθανότατα για λόγους πολιτικούς, κοινωνικούς και πολιτιστικούς λόγους και όχι θεολογικούς και ιστορικούς. Η απόφαση αυτή φαίνεται πως ελήφθη ώστε τα “Χριστούγεννα” να συμπέσουν και να καλύψουν τις δημοφιλείς παγανιστικές εορτές του Σατούρνου (Θεός των Ρωμαίων προστάτης της Γεωργίας που ταυτίζεται με τον Κρόνο) στην Δύση αλλά και του Μίθρα, του “μεσολαβητή” του θεού του Φωτός και της Σοφίας των Περσών) η λατρεία του οποίου, αν και ξεκίνησε από τη Μέση Ανατολή είχε διασπαρεί σε ολόκληρη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Μιθρούγεννα;

Αξιοσημείωτο είναι πως τα γενέθλια του Θεού Μίθρα -μια δημοφιλή θεότητα του Ινδοϊρανικού πανθέου- εορτάζονταν αμέσως μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο και συγκεκριμένα στις 25 Δεκεμβρίου, μια ημερομηνία που υιοθετήθηκε αργότερα κι από τους χριστιανούς και είναι πλέον τα γνωστά μας Χριστούγεννα. Ως γνωστόν, μέχρι το 336 μ.κ.ε. ο εορτασμός της γέννησης του Γιαχβέ-Χριστού, όταν άρχισε καθυστερημένα να εορτάζεται, αρχικά λάμβανε χώρα την 1η Ιανουαρίου. Η αλλαγή της ημερομηνίας των Χριστουγέννων επιβλήθηκε από την αυτοκρατορική εξουσία και την εκκλησία προκειμένου να προσελκύσει στον χριστιανισμό και τους πολυάριθμους οπαδούς του Μίθρα που ήταν διασκορπισμένοι σε όλη αυτοκρατορία και ειδικά ανάμεσα στους Ρωμαίους λεγεωνάριους.

Σύμφωνα με την θρησκευτική παράδοση και τους μύθους του Ζωροαστρικού κόσμου ο Μίθρας γεννήθηκε από “παρθένο” στις 25 Δεκέμβρη. Είχε 12 μαθητές και έκανε πολλά θαύματα. Μετά τον θάνατό του θάφτηκε για τρεις μέρες και μετά αναστήθηκε. Ο ίδιος ονομαζόταν επίσης “Αλήθεια”, “Φως” αλλά είχε και άλλα ονόματα, για τους αρχαίους Πέρσες ο Μίθρας ακούει τα πάντα, βλέπει τα πάντα, γνωρίζει τα πάντα και κανείς δεν μπορεί να τον εξαπατήσει. Είναι ο θεός της ηθικής, της αλήθειας και της ακεραιότητας.

Αυτός επικαλείται με επίσημους όρκους, επιβλέπει την τήρηση των συμφωνιών και τιμωρεί του επίορκους. Είναι το φως που διαλύει το σκοτάδι, αποκαθιστά την ευτυχία, την αφθονία, την αγάπη και την ζωή πάνω στην γη. Πέρα από τα υλικά αγαθά δίνει ακόμα πνευματική καλλιέργεια, γαλήνη και ειρήνη. Αντίθετοι από αυτόν είναι οι Ντέβα (κακοποιά πνεύματα) όπου διασπείρουν στην γη την στειρότητα, την οδύνη και κάθε είδους κακού μιάσματος. Το κυριότερο πνεύμα του κακού είναι ο Αριμάν όπου υπάρχει στα έγκατα της κόλασης και από ‘κει στέλνει τους κακούς Ντέβα στην επιφάνεια της γης. Ο Μίθρας πάντα άγρυπνος και σε ετοιμότητα φορώντας την πανοπλία του, τους καταπολεμά κάνοντας τον Αριμάν να τρέμει.

Ο Μίθρας είναι ο γιος του Αχούρα Μάζδα και ταυτόχρονα ο ποιο εξυψωμένος από όλους τους πολεμιστές. Είναι ο άριστος μεταξύ των αρίστων ο πρώτος μεταξύ των πρώτων και δεν μπορεί να νικηθεί. Θεωρούνταν ότι προστάτευε τους βασιλιάδες και αυτοί πάντα θυσίαζαν σε αυτόν πριν από τις εκστρατείες γιατί πίστευαν ότι θα τους έφερνε νίκη. Επίσης φαίνεται ότι τον τιμούσαν αρκετά εφόσον έδιναν το όνομα του θεού στα παιδιά τους φτάνοντας έτσι να έχουν μια σειρά από βασιλιάδες με το όνομα Μιθριδάτης.

Παρ όλη την επίδραση της Ελληνικής και κατόπιν της Ρωμαϊκής θρησκείας μετά τις κατακτήσεις του Μακεδόνα Αλεξάνδρου και μετέπειτα με την βίαιη επικράτηση του χριστιανισμού ο Μιθραϊσμός δεν έχασε καθόλου την δύναμή του. Οι οπαδοί του κατά καιρούς προσπαθούσαν να προσαρμόζονται συνέχεια στα νέα δεδομένα αλλά αυτό δεν εμπόδισε το Μιθραϊσμό να διατηρήσει ως το τέλος ένα τελετουργικό που ήταν ουσιαστικά περσικό.

Οι ψαλμωδικές προσευχές μπροστά στο βωμό του πυρός, το ματσάκι των ιερών κλαδιών, οι σπουδές (γάλα, λάδι και μέλι), η δέκατη έκτη μέρα που ήταν αφιερωμένη στον Βασιλιά και στο Μίθρα, οι ιερείς που ήταν μυημένοι με Περσικές περιβολές και διάφοροι άλλοι κανόνες σχολαστικής αφοσίωσης, όλα αυτά ανήκαν στις αρχαίες ιερές συνήθειες των Περσών. Ο “Αγιος” Βασίλειος αναφέρει στις επιστολές του το γεγονός της συνέχισης τους ακόμα και μετά το τέλος του τέταρτου αιώνα. Αρχικά λατρευόταν στις κορυφές των βουνών, αργότερα σε σπηλιές και άντρα, ενώ μετέπειτα στις πόλεις σε τεχνητές υπόγειες κρύπτες σαν τους πρώτους χριστιανούς.

Η ηγεσία ήταν αρχικά κληρονομικό δικαίωμα μιας φυλής στην οποία διαβιβαζόταν από πατέρα σε γιο και μετέπειτα οι αρχιερείς τους άρχισαν να κοινοποιούν τα μυστικά δόγματα σε ξένους μέσα από κατάλληλες μυητικές τελετές. Ακόμα και στην ίδια την Περσία οι ιερείς ή μάγοι όπως τους ονόμαζαν αποτελούσαν μια ξεχωριστή κάστα η οποία διαιρούνταν σε δευτερεύουσες τάξεις ενώ οι ξένοι που προσηλυτίζονταν γίνονταν δεκτοί βαθμιαία σε όλες τις τελετές της λατρείας τους μετά από σκληρές δοκιμασίες.

Η διασπορά του Ιρανικού πληθυσμού μπορεί να συγκριθεί μόνο με του ιουδαϊκού, ανάμεσα σε ξένα έθνη η γνώση των μυστικών δογμάτων τους χάριζε μια υψηλόφρονα συνείδηση της ηθικής τους ανωτερότητας. Αν κάνουμε μια τομή στο μιθραϊσμό όπως σε ένα γεωλογικό σχηματισμό, τότε θα βλέπαμε το κατώτερο, το πρωταρχικό στρώμα είναι η πίστη του αρχαίου Ιράν, κατόπιν εναποτέθηκε στην Βαβυλώνα ένα παχύ ίζημα σημιτικών δοξασιών έπειτα οι τοπικές πίστεις της Μικράς Ασίας και τελικά μια πλούσια βλάστηση ελληνικών ιδεών.

Κατά την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η Μιθραϊκή λατρεία μεταφέρεται από τους Ρωμαίους λεγεωναρίους, τους σκλάβους, ξένους πληθυσμούς αλλά και από τους έμπορους κυρίως Σύριους που ανθούν λόγω της Ρωμαϊκής ειρήνης. Στην αρχή σιγά-σιγά μεταφέρεται μέσω μυστικών θρησκευτικών αδελφοτήτων και κάποια στιγμή χωρίς να έχει βρεθεί ιστορικά το γιατί, εξαπλώνεται αστραπιαία, αποκτά μεγάλη φήμη.

Στα χρόνια του Κόμμοδου (180-192 μ.κ.ε.) νομιμοποιείται πλήρης και θεωρείται ο θρίαμβος των ανατολικών λατρειών πάνω στην δυτική σκέψη, η λατρεία πάνω στο νόμο. Βλέπουμε τους αυτοκράτορες να επηρεάζονται από την Μιθραϊκή λατρεία και παίρνουν επίσημα βάση αυτοκρατορικού πρωτοκόλλου τους τίτλους PIUS (ευσεβής) FELIX (ευτυχής ή καλότυχος) ή φωτισμένος από την “θεία χάρη” και INVICTUS (ανίκητος). Αυτό δείχνει ότι οι επιρροές του Μιθραϊσμού στην Δύση ήταν μεγάλες αλλά με κάποιο περίεργο ανορθόδοξο τρόπο.

Ο αυτοκράτορας Αυρηλιανός (212-275 μ.κ.ε) σκέφτηκε να εδραιώσει μια θρησκεία αρκετά πλατιά ώστε να αγκαλιάσει όλες τις λατρείες και πίστεις που υπήρχαν στην επικράτεια του ενώ ο ίδιος θα υπηρετούσε σαν συνήγορος και στυλοβάτης της αυτοκρατορικής εξουσίας. Οι ελπίδες του όμως συντρίφτηκαν εξαιτίας της απειθαρχίας των χριστιανών η συμμαχία μεταξύ του θρόνου και του βωμού που ονειρευόταν εκείνοι οι καίσαρες θα πραγματοποιηθεί αργότερα και για ένα ιστορικό παράδοξο η ίδια η χριστιανική εκκλησία κλήθηκε να στηρίξει το οικοδόμημα εκείνο του οποίου τα θεμέλια υπονόμευε. Το έργο για το οποίο αγωνιζόταν οι ιερείς του Μίθρα, του Βαάλ και του Σέραπη επιτεύχθηκε χωρίς αυτούς και τέλος σε αντίθεση με αυτούς.

Οι Δοξασίες, τα Σύμβολα, ο Κλήρος και η Λειτουργία του Μιθραϊσμού

Ο Μίθρας στην εισαγωγή του στην Δύση συνοδευόταν από μια αντιπροσωπεία του Μαζνταικού πάνθεου. Παρόλο που δεν ήταν ο υπέρτατος θεός της συγκεκριμένης θρησκείας για τα μάτια των πιστών αυτός ήταν ο κύριος ήρωας της, όπου μερικές φορές τον αποκαλούσαν Αιώνα ή και Κρόνο, και θεωρείται ανέκφραστος στερούμενος ονόματος, φύλου και παθών. Τον απεικονίζουν σαν ένα θηρίο με λιονταρίσιο κεφάλι και ανθρώπινο σώμα που είναι περιτυλιγμένο από ένα φίδι. (Γιαλνταμπαώθ) Το λιονταρίσιο κεφάλι δείχνει, πιθανόν, την κατάκτηση ή τον έλεγχο των συναισθημάτων μέσω της διάνοιας. Το φίδι που περιτυλίγεται γύρω από το σώμα σημαίνει, πιθανόν, την πορεία του 'Ηλιου πάνω στην ελλειπτική.

Φέρει μαζί του το σκήπτρο και τους κεραυνούς σαν σύμβολο ισχύος, κρατάει από ένα κλειδί σε κάθε χέρι σαν σύμβολο του μονάρχη των ουρανών ή σαν αυτόν που κατέχει την πύλη για την γνώση, την σοφία και την αθανασία. 'Εχει φτερά που συμβολίζουν την ταχύτητα του ή την πνευματική του φύση, ενώ τα σημεία του ζωδιακού που είναι χαραγμένα στο σώμα του μαζί με τα εμβλήματα των εποχών συμβολίζουν την διέλευση των ετών, την αχρονικότητά του αλλά και ότι η παρουσία του διασφαλίζει την λειτουργία των φυσικών ή συμπαντικών νόμων.

Ταυτίζεται με το πεπρωμένο με το αρχέγονο φως ή πυρ όπου κατά τους Στωικούς αυτή η φλόγα είναι που διαπερνά και σχηματίζει όλα τα πράγματα. Γι’ αυτό βρέθηκαν αναπαραστάσεις του με δάδες, τις οποίες κρατούσαν στις τελετές και οι αφοσιωμένοι πιστοί σε αυτόν κάτι ανάλογο με το σημερινό κερί που κρατάνε οι χριστιανοί στις εκκλησίες. Η Μιθραϊκή κοσμογέννεση μοιάζει πάρα πολύ με την αρχαία Ελληνική και μια παρόμοια πίστη βρίσκουμε στην αρχαία Ινδία.

Σύμφωνα με αυτήν λοιπόν η πρώτη αρχή γέννησε ένα αρχέγονο ζευγάρι τον Ουρανό (Ορμάζντ) και την Γη (Σπέντα Αμραίτι) οι οποίοι έκαναν τον τεράστιο ωκεανό (Απαμ-Ναπατ) έχοντας έτσι την πρώτη θεϊκή τριάδα. Τα ονόματα και οι συσχετισμοί ανάμεσα στο Μιθραϊκό και Ελληνικό πάνθεο μπερδεύονται ενώ είναι πολύ ασαφές το πότε και από τι δημιουργείται ο Μίθρας.

Αλλες φορές τον ταυτίζουν με τον Κρόνο ή Χρόνο, άλλες με τον Ζευ το σίγουρο είναι όμως ότι κάποια στιγμή παίρνει την εξουσία από τον βασιλιά των πρώτων εποχών (βρέθηκαν αναπαραστάσεις να τοποθετούν στα χέρια του τα αστροπελέκια) και με την σειρά του να δημιουργήσει μια άλλη σειρά από πλήθος θεούς και Αθανάτους (Αριάδνη, Σαχριβάρ, Αταρ, Χαόμα κ.ά.).

Μια βασική πίστη του Μιθραϊσμού είναι ότι σε αντίθεση με όλους αυτούς τους ύψιστους και λαμπερούς θεούς υπήρχαν και τα κακά πνεύματα με βασιλιά τον Αριμάν όπου ζούσαν στα έγκατα της γης. Κάποια στιγμή επαναστάτησαν και θέλησαν να εκθρονίσουν τον βασιλιά αλλά εκσφενδονίστηκαν πίσω στην άβυσσο από την οποία είχαν προέλθει, αλλά κατάφεραν να ξεφύγουν από κει και περιπλανώνται πάνω στην γη όπου διαιωνίζουν την αθλιότητα και φθείρουν τις καρδιές των ανθρώπων.

Ο μυημένος ήξερε με κατάλληλες τελετές και επικλήσεις να τα θέτει στην υπηρεσία του και να τα χρησιμοποιεί όπως αυτός θέλει κάτι ανάλογο με την ονομαζόμενη σημερινή «μαύρη μαγεία» όπου η χριστιανική πίστη δεν την αγνοεί αλλά την αναγνωρίζει την καταδικάζει και την καταπολεμά με προσευχές και εξορκισμούς όπως αυτή του Κυπριανού. Η αρχαία πίστη των Περσών υπέστη αναγκαστικά στην Βαβυλώνα μια επιρροή της θεολογίας που βασιζόταν στην επιστήμη της εποχής όπου η πλειοψηφία των Ιρανικών θεών παρουσιάστηκε σύμφωνα με τα άστρα που λατρευόταν.

Απέκτησαν έτσι ένα νέο χαρακτήρα τελείως διαφορετικό από το αρχικό αλλά οι μάγοι δεν κατάφεραν να εναρμονίσουν αυτές τις νέες δοξασίες. Ούτε η σημιτική αστρολογία ούτε ο ματουραλισμός του Ιράν ούτε ο παγανισμός της Ελλάδος κατόρθωσαν να εναρμονίσουν παρόλο που ήταν διαβαθμίσεις της μιας και μόνο αλήθειας. Έτσι γεννήθηκε το διπλό νόημα, ο κλήρος διατήρησε σε μια ελίτ τις αρχικές μαζνταικές δοξασίες ενώ τα πλήθη ικανοποιούνταν από το λαμπρό μα επιφανειακό συμβολισμό εμπνευσμένο από τις θεωρίες των Χαλδαίων.

Οι αστρονομικές αλληγορίες έκρυβαν από την περιέργεια του όχλου τον παλιομοδίτικο σκοπό των ιερών αναπαραστάσεων καθώς και τις δοξασίες σχετικά με την καταγωγή και το πεπρωμένο του ανθρώπου και του κόσμου. Οι πιο ισχυρές από τις ουράνιες θεότητες ήταν οι πλανήτες όπου σύμφωνα με τις αστρολογικές θεωρίες ήταν προικισμένοι με δυνάμεις και ιδιότητες για τις οποίες είναι δύσκολο να ανακαλύψουμε.

Το κάθε ένα από τα πλανητικά σώματα προΐστατο μια ημέρα της εβδομάδος, στο καθένα είχε αφιερωθεί ένα μέταλλο, συνδεόταν με μια βαθμίδα μύησης και ο αριθμός ήταν η αιτία που αποδόθηκε θρησκευτική ισχύ στον αριθμό επτά. Οι πλανήτες και τα σημεία του ζωδιακού δεν έπαψαν ποτέ να τυγχάνουν ζωηρού ενδιαφέροντος γιατί σύμφωνα με τους αστρολόγους έλεγχαν και κατεύθυναν την πορεία των ανθρώπων και των πραγμάτων.

Έτσι εισάγεται μια μεγάλη δοξασία: η πίστη στο μοιραίο, η ιδέα του αναπόφευκτου πεπρωμένου που ελέγχει τα συμβάντα του κόσμου. Η ανεξάρτητη δύναμη που απέδιδε ο Μιθραϊσμός στην αρχή του κακού δικαίωνε κάθε είδους απόκρυφων πρακτικών όπως η νεκρομαντεία, η πίστη στο κακό μάτι, στα φυλακτά, στη μαγεία, στους εξορκισμούς, βρήκαν την δικαίωση τους στο ρόλο που αποδίδονταν στους δαίμονες οι οποίοι παρέβαιναν ασταμάτητα στις υποθέσεις των ανθρώπων. Κάτι ανάλογο με την χριστιανική δοξασία ότι ο διάβολος καραδοκεί και παραφυλάει για να διαφθείρει τις αθώες ψυχές.

Τα Περσικά μυστήρια δεν ήταν απαλλαγμένα από την βαριά κατηγορία ότι συγχωρούσαν αυτές τις βαριές δεισιδαιμονίες και ο τίτλος ταυτίστηκε μετέπειτα για την κοινή γνώμη σαν συνώνυμο του μαύρου μάγου. Ο πιστός ήταν ταυτισμένος με τους ουράνιους θεούς και αγωνιζόταν μαζί τους ενάντια στις δυνάμεις του κακού γι' αυτό και δόθηκε κυρίαρχη θέση στο Μίθρα λόγω των εξαιρετικών κατορθωμάτων του. Για τους αρχαίους μάγους ο Μίθρας ήταν θεός του φωτός και καθώς το φως γεννιέται από τον αέρα αυτός θεωρείται ότι κατοικεί στην μεσαία ζώνη ανάμεσα στον ουρανό και την κόλαση γι’ αυτό τον λόγο του δόθηκε και το όνομα μεσίτης. Έτσι του αφιερώθηκε η 16η μέρα του μήνα, η μεσαία μέσα κάθε μήνα και ταυτίστηκε με τον 'Ηλιο ο οποίος κατείχε την μεσαία θέση στον πλανητικό χώρο.

Αυτή η μεσαία θέση περικλείει μια σπουδαία ηθική σημασία, ο Μίθρας ο μεσολαβητής ανάμεσα στους ανθρώπους και στον απροσέγγιστο, στον άγνωστο θεό, ο γιος του πατρός κατά την χριστιανική θρησκεία, η οδός για το θείο. Για τον απλό πιστό είναι η προσωποποιημένη ανώτατη αρχή όπου μπορεί να ταυτιστεί μαζί του, η λογικοποιημένη μορφή που μπορεί να εξηγήσει τις αιτίες για τις χαρές ή τις συμφορές. Γι' αυτήν ακριβώς την πρόσθετη ιδιότητα αναπαριστανόταν ανάμεσα σε δυο φιγούρες νέων, ο ένας με ανυψωμένο πυρσό και ο άλλος με αντεστραμμένο.

Αυτοί οι δυο νέοι έφερναν τα αινιγματικά επίθετα CANTI και CAUTOPΑTI που μάλλον ήταν διπλή ενσάρκωση του προσώπου του ή ότι ο Μίθρας ήταν κύριος και των δυο καταστάσεων. Αυτοί οι δυο δαδοφόροι και ο Μίθρας σχημάτιζαν μια τριάδα που εξηγείται ποικιλοτρόπως και συμβολιζόταν ανάλογα π.χ. για το πρωινό χάραμα με τον πετεινό, με τον ήλιο όταν έμπαινε στον αστερισμό του ταύρου και ερχόταν η άνοιξη στον αστερισμό του σκορπιού το χειμώνα και άλλα.

Η ιστορία του θρύλου είναι χαμένη αλλά κάποιες ανάγλυφες παραστάσεις μας αφηγούνται μερικά επεισόδια γι αυτήν ενώ από τα σύμβολα και από τα γεγονότα καταλαβαίνουμε την ισχυρή επιρροή που είχε στην δύση και πόσα πράγματα η δύση έκλεψε από αυτόν.

Ο Μύθος του Μίθρα

Το φως εκπορευόμενο από τον ουρανό ο οποίος κατά την μυθολογία είναι στέρεος έγινε ο Μίθρας που γεννήθηκε από βράχο. Το γεγονός συμβαίνει πλάι στις όχθες ενός ποταμού κάτω από την σκιά ενός ιερού δέντρου. Αυτόπτες μάρτυρες στο συμβάν αυτό ήταν μόνο οι ποιμένες που βρίσκονταν στο γειτονικό βουνό και τον είδαν να ξεπροβαίνει από την πέτρινη μάζα φορώντας στο κεφάλι του ένα φρυγικό καπέλο, κρατώντας ένα μαχαίρι κι ένα πυρσό που φώτιζε τα σκοτεινά πάθη. Λατρευτικά οι ποιμένες τον πλησίασαν και του πρόσφεραν τους πρώτους καρπούς της σοδειάς και τους ποίμνιους τους αλλά ο νεαρός ήρωας ήταν εκτεθειμένος στους ανέμους που φυσούσαν δυνατά και γι αυτό κρύφτηκε στα κλαδιά μιας συκιάς όπου με το μαχαίρι του έκοψε τους καρπούς της για να τραφεί, ενώ με τα φύλλα της έφτιαξε τα ρούχα του.

Έτσι λοιπόν εξοπλισμένος για την μάχη μπόρεσε να αναμετρήσει την δύναμή του με άλλες δυνάμεις που υπήρχαν στον κόσμο. Ο θεός με τον οποίο αναμετρήθηκε πρώτα ήταν ο 'Ηλιος όπου ο νικητής τοποθέτησε πάνω στο κεφάλι του το ακτινοβόλο στέμμα το οποίο γεννά στην καθημερινή πορεία μέχρι την Δύση, έπειτα τον αναγκάζει να ανατείλει ξανά και του απλώνει το δεξί του χέρι σε μια σοβαρή συμφωνία φιλίας και συμμαχίας. Η πιο γνωστή αλλά και ασυνήθιστη περιπέτεια του Μίθρα είναι αυτή με τον ταύρο που ήταν δημιούργημα του Ορμαζούς.

Ο φοβερός ταύρος που βοσκούσε στην πλαγιά του βουνού παγιδεύτηκε από ένα έξυπνο στρατήγημα του ήρωα όπου τον έπιασε από τα κέρατα και το καβάλησε. Ο ταύρος εξοργισμένος άρχισε να χτυπιέται και να τρέχει με μάγια αλλά ο Μίθρας ούτε μια στιγμή δεν άφησε τα κέρατά του. Το ζώο τελικά εξαντλημένο από τις προσπάθειες του αναγκάστηκε να παραδοθεί και στη συνέχεια ο νικητής τον έπιασε από τις οπλές των πισινών ποδιών και τον έσυρε στη σπηλιά όπου ήταν και η κατοικία του. Το επίπονο ταξίδι του Μίθρα έγινε σύμβολο των ανθρώπινων βασάνων ενώ ο ταύρος ξέφυγε από την φυλακή του και ξαναγύρισε στα βοσκοτόπια. Τότε ο 'Ηλιος έστειλε το κοράκι του αγγελιοφόρο του ώστε ο Μίθρας να ξαναπιάσει τον φυγάδα.

Ο ήρωας δέχεται απρόθυμα αυτήν την αποστολή μια και δεν ήθελε να φονεύσει αυτό το θαυμάσιο ζώο όμως υποτασσόμενος στην θέληση του ουρανού καταδιώκει το ζώο με το άγριο σκυλί του και κάποια στιγμή το πιάνει και το φονεύει μπήγοντας το μαχαίρι του στα πλευρά του. Αμέσως έγινε ένα θαύμα και από το σώμα του ταύρου ξεπήδησαν όλα τα χρήσιμα βότανα και φυτά που κάλυψαν τη γην με πρασινάδα.

Από την σπονδυλική στήλη του ζώου ξεπήδησε το σιτάρι και από το αίμα του το κρασί, που παράγει το ιερό ποτό των μυστηρίων και το σπέρμα του ταύρου παρείχε όλα τα ποικιλότροπα είδη των ζώων ενώ η ψυχή του ταύρου προστατευμένη από το σκύλο του Μίθρα ανέβηκε στους ουρανούς όπου έγινε δεκτή με τιμές θεότητας. Το κακό πνεύμα έστειλε τους ακάθαρτους δαίμονες του να μολύνουν και να δηλητηριάσουν την πηγή της ζωής αλλά μάταια ενώ ο σκορπιός το μυρμήγκι και το φίδι αγωνίστηκαν μάταια να καταβροχθίσουν τα γεννητικά του όργανα. Έτσι ο ταυροκτόνος ήρωας έγινε ο δημιουργός όλων των ωφέλιμων όντων στην γη και από το θάνατο που αυτός προκάλεσε γεννήθηκε μια νέα ζωή.

Στο μεταξύ γεννήθηκε το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι και ο Μίθρας επιφορτίστηκε να έχει πάντα πάνω του το άγρυπνο βλέμμα του. Το πνεύμα του σκότους άρχισε να στέλνει διάφορα δεινά στους ανθρώπους πρώτα έφερε παρατεταμένη ξηρασία και οι άνθρωποι βασανιζόμενοι από την δίψα ζήτησαν τη βοήθεια του Μίθρα όπως ο θεός τοξότης κατεύθυνε τα βέλη του σε ένα βράχο όπου ξεπήδησε πηγή ζώντος ύδατος. Κατόπιν ακολούθησε φοβερός κατακλυσμός, ένας παγκόσμιος κατακλυσμός όπου μόνο ένας άνθρωπος σώθηκε επειδή συμβουλεύτηκε μυστικά τους θεούς φτιάχνοντας ένα πλοίο και σώθηκε μαζί με το κοπάδι του.

Τέλος με μια μεγάλη πυρκαγιά έκαψε τους ανθρώπους και τα ζώα αλλά πάλι κάποιοι άνθρωποι επέζησαν και χάρις στην ουράνια προστασία το ανθρώπινο γένος αυξάνεται και πληθύνεται ειρηνικά. Η ηρωική περίοδος της ιστορίας έκλεισε και η αποστολή του Μίθρα εκπληρώθηκε. Σε ένα μυστικό δείπνο μαζί με τους συντρόφους του γιόρτασε την νίκη του κάτι που όλοι αναπαριστούν οι μυημένοι με γιορτές αγάπης. Έπειτα ανέβηκαν στους ουρανούς μαζί με τους υπόλοιπους αθανάτους όμως αυτός ποτέ δεν έπαψε να προστατεύει τους πιστούς του.

Ο Μίθρας είναι ένας πολεμιστής, ένας Γιαζάτα όπως ονομάζονταν στην Αρχαία Περσία. Δεν είναι ο πρώτος Δημιουργός αλλά είναι και αυτός ένα δημιούργημα του μεγάλου Υπέρτατου 'Οντος, του Αχούρα Μάζδα. Η Ιερή του ημέρα είναι η Κυριακή -και όχι το Σάββατο, η ιερή ημέρα των Ιουδαίων. Καθόλου τυχαίο λοιπόν ότι επιλέχθηκε η 25η Δεκεμβρίου, η γενέθλια γιορτή του Μίθρα, ώστε να συμπέσει με την εορτή της γέννησης του Γιαχβέ-Χριστού, για να δοθεί έτσι ένα σήμα συνέχειας και σύνθεσης προκειμένου ο επίσημα αναγνωρισμένος χριστιανισμός να επιτελέσει το νέο ρόλο του ως οικουμενική θρησκεία της Αυτοκρατορίας.

Οι Ζωροάστρες “Μάγοι με τα Δώρα”

Οι δε περίφημοι τρεις Μάγοι της Ανατολής, που πρώτοι εντόπισαν σε μια ταπεινή φάτνη στη Βηθλεέμ και προσκύνησαν το νεογέννητο Γιαχβέ-Ιησού ως “βασιλιά του κόσμου”, είναι ιστορικά γνωστό πως ήταν μια ιρανική κάστα που αποτελούσε το ένα από τα δύο συμβούλια της Αυτοκρατορίας των Παρθών, δρώντας παράλληλα ή σε συνεργασία με τους Ζωροάστρες ιερείς.

Οι Μάγοι της Ανατολής χρησιμοποιούσαν φυλακτά, ξόρκια, αστρολογία, τελετές, ψυχοτρόπα βότανα καθώς κι ένα πρώιμο είδος αλχημείας, για να προστατεύσουν τους πιστούς τους από τον Αριμάν, το αρχέγονο Κακό. Τέτοιοι φαίνεται πως ήταν και οι “τρεις Μάγοι με τα Δώρα”, που επισκέφτηκαν το νεογέννητο Γιαχβέ-Ιησού στη φάτνη του. Οι Μάγοι παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον την πορεία του Γιαχβέ-Ιησού, τον οποίο και θεωρούσαν “μαγικά σημαντικό” εφόσον μπορούσε να θεραπεύει και να κάνει θαύματα. Σύμφωνα με τα Ευαγγέλια ο Γιαχβέ-Ιησούς ισχυρίζονταν πως οι δυνάμεις του προέρχονταν από τον θεό, και όχι από κάποιον υποταγμένο σ’ αυτόν δαίμονα, όπως συνήθιζαν να κάνουν οι Πέρσες Μάγοι.

Αξιοσημείωτο πάντως είναι πως, όταν οι Πέρσες του Χοσρόη Β’ κατέστρεψαν την Ιερουσαλήμ (614 μ.κ.ε.) επί αυτοκράτορα Ηρακλείου και ισοπέδωσαν τους περισσότερους χριστιανικούς ναούς της, άφησαν ανέπαφο το Ναό της Γεννήσεως*, όπου υπήρχε η φάτνη στην οποία γεννήθηκε ο Γιαχβέ-Ιησούς, διότι υπήρχε μια απεικόνιση των “τριών Μάγων με τα δώρα” την οποία και θεωρούσαν αφιερωμένη στην δική τους θρησκεία και γι’ αυτό δεν την πείραξαν!
-----------------------
*Η αγία Ελένη ''ανακάλυψε'' στην Βηθλεέμ τον ναό-σπήλαιο (άντρο) του Άδωνη με ένα μεγάλο άγαλμά του -το οποίο εγκρέμισε- και το μετέτρεψε στο δήθεν σπήλαιο της γέννησης αντιγράφοντας τον Μίθρα.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 

Θεοί και μύθοι

Έρχονται πάλι οι εορτές των Χριστουγέννων, πανάρχαια γιορτή στην οποία γιορταζόντουσαν πάντα οι γεννήσεις θεών και ηρώων, που σηματοδοτούνται από αυτή την χαρακτηριστική περίοδο του Χειμερινού Ηλιοστασίου. Είναι η εποχή που ο ´Ήλιος, σταματάει την κάθοδό του στον ορίζοντα, και αρχίζει δειλά δειλά να ξανανεβαίνει, υποδηλώνοντας την Αναγέννηση της Φύσης που θα γίνει σε τρεις μήνες, δηλαδή στην Άνοιξη. Το σκότος θα αρχίσει πάλι να υποχωρεί και το φως αργά αλλά σταθερά θα πλημμυρήσει την Γη για έναν ακόμα χρόνο δίνοντας ζωή και εκ τούτου χαρά και αγαλλίαση.

Η γνωστή μας παράδοση επιβάλλει τον εορτασμό και τον διάκοσμο, αυτόν που όλοι βλέπουμε σήμερα, με την φάτνη, την βρεφοκρατούσα, το θείο βρέφος, τους μάγους, τους βοσκούς, το άστρο, τους αγγέλους, τις μελωδίες, τους αγιοβασίληδες και τα στολισμένα δένδρα ή τις φανταχτερές διακοσμήσεις. Θα δούμε πόσο αυτά, αλλά και άλλα σύμβολα που όπως ξέρουμε προέρχονται από τον μύθο της Γέννησης του Ιησού και γενικά από τις ιστορίες των Ευαγγελίων, είναι χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης θρησκείας ή πανάρχαιοι συμβολισμοί και δηλώσεις της παρουσίας θεών ή ηρώων. Εν ολίγοις θα δούμε ένα θέμα για το οποίο αν και έχουμε πει πολλά δεν έχουμε μια συνολική εικόνα: Τις προχριστιανικές επιρροές από τους αρχαίους μύθους που περιλαμβάνει ο Χριστιανισμός, οι οποίες στο ποίμνιο είναι μάλλον άγνωστες.

Στην αναζήτησή μας αυτή θα χρησιμοποιήσουμε το βιβλίο του Μηνά Παπαγεωργίου, Το Πρόβλημα της Ιστορικότητας του Ιησού, το Ρεύμα των Μυθικιστών, που περιλαμβάνει όλη την ιστορική συνέχεια της αμφισβήτησης της ιστορικότητας του Ιησού, τόσο παγκόσμια όσο και στα μέρη μας, σε μεγάλο βαθμό, μέσα από συνεντεύξεις προσώπων που αρκετά από αυτά σήμερα έχουν μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα αυτό.

Κριτήρια ηρωοποίησης

Στις αρχές του 20ου αιώνα, αφού ήδη έχει γίνει η θεμελίωση από τον Φρόιντ της Ψυχανάλυσης, που έδωσε μια νέα προοπτική στην έρευνα της ψυχολογίας και της κατανόησης του ανθρώπινου ψυχισμού, ο Otto Rank, Αυστριακός ψυχολόγος και συγγραφέας, στενός συνεργάτης του Φρόιντ, στην μονογραφία που έγραψε το 1909 Ο μύθος της γέννησης ενός ήρωα, δηλώνει τις προϋποθέσεις που πρέπει να συγκεντρώνει το πρότυπο ενός ήρωα, με την παράθεση 15 χαρακτήρων από την παγκόσμια συλλογή ηρώων και φέρνει σαν παραδείγματα τις βιογραφίες πασίγνωστων ηρώων όπως του Μωυσή, του Οιδίποδα, του Πάρη, του Ηρακλή, του Χριστού, του Γκιλγκαμές, του Περσέα και άλλων.

Ακολούθησε ο ανθρωπολόγος Lord Raglan, με το έργο του Ο ήρωας, μελέτη της παράδοσης με 21 ήρωες από τους οποίους συγκέντρωσε και απομόνωσε τα παρακάτω 22 κριτήρια που συνήθως περιλαμβάνει η βιογραφία ενός καθώς πρέπει ήρωα και αυτά είναι τα παρακάτω:

1. Η μητέρα του να είναι παρθένα.
2. Ο πατέρας του είναι βασιλιάς.
3. Ο πατέρας σχετίζεται με την μητέρα.
4. Ο τρόπος σύλληψης του ήρωα είναι ασυνήθιστος.
5. Ο ήρωας προορίζεται ήδη να γίνει υιός θεού.
6. Γίνεται απόπειρα να θανατωθεί ο ήρωας.
7. Ο ήρωας φυγαδεύεται μακριά.
8. Ανατρέφεται από θετούς γονείς σε ασφαλή περιοχή μακριά από τον τόπο καταγωγής του.
9. Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τα παιδικά του χρόνια.
10. Όταν έρθει η ώρα επισκέπτεται το μελλοντικό του βασίλειο.
11. Νικά τον βασιλιά της περιοχής (συνήθως σφετεριστή της εξουσίας), ή έναν τεράστιο δράκο ή τέρας ή και όλα μαζί.
12. Παντρεύεται μια πριγκίπισσα.
13. Γίνεται βασιλιάς.
14. Για μια περίοδο βασιλεύει σε καθεστώς ηρεμίας.
15. Καθορίζει νόμους.
16. Αργότερα χάνει την εύνοια των θεών ή του περιβάλλοντος του.
17. Απομακρύνεται από τον θρόνο του και την πόλη.
18. Πεθαίνει με έναν τρόπο που αναδύει μυστήριο.
19. Αυτό συνήθως γίνεται στην κορυφή ενός λόφου.
20. Τα παιδιά του αν υπάρχουν δεν τον διαδέχονται.
21. Το άψυχο σώμα του δεν μένει στο χώμα.
22. Έχει έναν ή περισσότερους ιερούς τάφους.

Στους 21 αυτούς ήρωες δεν περιέλαβε τον Ιησού, για να μην έχει προστριβές με τον εκδότη του, αλλά το έργο αυτό το ολοκλήρωσε ο Αμερικανός λαογράφος Alan Dundes με το έργο του το μοτίβο του ήρωα και η ζωή του Ιησού στο οποίο διαπιστώνει ότι από τα 22 κριτήρια του Reglan, ο Ιησούς ικανοποιεί τα 17 βάζοντας τον στην κορυφή της λίστας των ηρώων.

Ο Dundes ολοκληρώνοντας το έργο του αναφέρει: “την Ιστορία του Ιησού οφείλουμε να την κατανοήσουμε σαν μια πολύ ειδική εκδοχή, ενός τυπικού ινδοευρωπαϊκού ηρωικού μοτίβου… Η ιστορία του Ιησού είναι αδύνατον να κατανοηθεί δίχως γνώση του πολιτισμικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε. Είναι επίσης αδύνατον να κατανοηθεί χωρίς την σύγκριση με άλλα μοτίβα ηρώων που συναντώνται σε γειτονικούς πολιτισμούς…”. (σελ. 78-80).

Αυτά τα μοτίβα και το γενικότερο πολιτισμικό περιβάλλον θα πρέπει να δούμε τώρα. Ένα περιβάλλον που πάντα επικοινωνούσε, αλλά από την ενοποίηση κάτω από τον Μέγα Αλέξανδρο, η ανάμειξη εθίμων, παραδόσεων και θρησκειών είναι πλέον σίγουρο και ξεκάθαρο γεγονός.

Θρησκευτικές ομοιότητες

Θα ξεπεράσουμε όλους τους υπόλοιπους που προσέφεραν ένα σημαντικό λιθαράκι στην έρευνα και θα πάμε στην Dorothy Milne Murdock που ήταν ανεξάρτητη ερευνήτρια της συγκριτικής θεολογίας και μυθολογίας και μεγάλη γνώστρια όλων των θρησκευτικών μύθων. Ας δούμε τι συμβαίνει λοιπόν με τις άλλες θρησκείες και τις επιπλέον αντίστοιχες δοξασίες που φόρτωσαν τους θεούς τους ή τι ομοιότητες υπάρχουν με την χριστιανική παράδοση.

Αιγυπτιακή θρησκεία

Στο βιβλίο της Christ in Egypt με έρευνα σε πάνω από 900 αιγυπτιακές πηγές, αποδεικνύει τις ομοιότητες ανάμεσα στην αιγυπτιακή και την ίουδαιοχριστιανική θρησκεία πολλές από τις οποίες παρουσιάζονται στην ταινία Zeitgeist:


Οι Αιγύπτιοι είχαν ήδη έναν ιδιότυπο μονοθεϊσμό, πέρα από την γνωστή προσπάθεια του Αμενόφι. Εύκολα συναιρούσαν πολλούς θεούς σε έναν, συνειδητοποιώντας ότι πολλές δυνάμεις συσχετίζονταν και μπορούσαν να θεωρηθούν σαν διαφορετικές εκφράσεις μιας θεϊκής ύπαρξης.

Υπάρχει ο καλός θεός του φωτός ο Ώρος και ο κακός ο Σεθ, θεός του σκότους ή το “ερπετό του κάτω κόσμου”. Να σημειωθεί ότι ο “κακός” Σεθ γράφεται επίσης και σαν “Σουτ”, “Σατ” ή “Σάτα” που φυσικά μοιάζει πάρα πολύ με την λέξη “Σατανάς”.

Ο Ώρος επιπλέον:
  1. Έχει γεννηθεί και αυτός στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο, σε μια στάνη.
  2. Έχει και αυτός ευγενική καταγωγή και γεννήθηκε φυσικά από παρθένα ονόματι Mery.
  3. Ο ερχομός του προαναγγέλθηκε από άστρο στην Ανατολή και στην γέννησή του παραβρέθηκαν σοφοί άνδρες.
  4. Στην ηλικία των 12 ήταν δάσκαλος στον ναό και στα 30 του βαπτίστηκε.
  5. Είχε 12 συντρόφους – βοηθούς – αποστόλους.
  6. Βαπτίστηκε από τον Anup τον Βαπτιστή που και αυτός αποκεφαλίστηκε.
  7. Έκανε θαύματα, εξόρκιζε δαίμονες, ανέσταινε νεκρούς.
  8. Περπατούσε στο νερό.
  9. Σταυρώθηκε σε σταυρό ανάμεσα σε δύο κλέφτες.
  10. Αυτός (ή ο Όσιρις) θάφτηκε για 3 ημέρες και μετά αναστήθηκε.
  11. Ο Ώρος / Όσιρις αποκαλούνταν επίσης “η οδός”, “η Αλήθεια και η Ζωή”, “Μεσσίας”, “ο καλός βοσκός”.
Οι αιγυπτιακές αντιλήψεις για τον θάνατο την ανάσταση και την μετά θάνατον ζωή αποτέλεσαν την βάση της αντίστοιχης χριστιανικής θέασης. Επιπροσθέτως η χριστιανική εικόνα του Παραδείσου και της Κόλασης ακολουθεί στενά την αιγυπτιακή, τόσο που οι Αιγύπτιοι θεωρούσαν τον Χριστιανισμό συνέχεια της δικής τους θρησκείας.

Βούδας

Σύμφωνα με τις πηγές έχουν υπάρξει πολλοί βούδες στο παρελθόν και όχι μόνο ο γνωστός μας Σιντάρτα Γκαουτάμα που υποτίθεται ότι έζησε τον 6ο π.κ.ε. αιώνα.

Ο Βούδας είχε ήδη λάβει πολλές μετενσαρκώσεις, συμπεριλαμβανομένου και ενός ξυλουργού, ένα επάγγελμα που επίσης αποδίδεται στον Ιησού.

Ο Βουδισμός εξαπλώθηκε στην Ινδία από τον βασιλιά Asoka που έστελνε μισθοφόρους σε “όλες τις γωνιές του κόσμου” για να διαδώσει το μήνυμά του τον 3ο αιώνα. π.κ.ε. Φαίνεται όμως, ότι και πριν από αυτό, βουδιστές μοναχοί εμφανίστηκαν στην Δύση μέσα από τον δρόμο του μεταξιού. Ενώ φιλόσοφοι, όπως και ο Πυθαγόρας, φέρονται να πήγαν στην Ινδία για να μελετήσουν την φιλοσοφία του και ταυτόχρονα βουδιστές μοναχοί να υπάρχουν στην Αίγυπτο, πριν ο Μέγας Αλέξανδρος φέρει την Οικουμένη πιο κοντά και την διάχυση των ανατολικών δοξασιών στην Μεσόγειο.

Ένα ενδιαφέρον κείμενο που δείχνει την σχέση των Ιουδαίων με τους Ινδούς είναι μια πληροφορία υποτίθεται από τον Αριστοτέλη που μεταφέρει ο Ιώσηπος: “κἀκεῖνος τοίνυν τὸ μὲν γένος ἦν Ἰουδαῖος ἐκ τῆς κοίλης Συρίας. οὗτοι δέ εἰσιν ἀπόγονοι τῶν ἐν Ἰνδοῖς φιλοσόφων, καλοῦνται δέ, ὥς φασιν, οἱ φιλόσοφοι παρὰ μὲν Ἰνδοῖς Καλανοί, παρὰ δὲ Σύροις Ἰουδαῖοι τοὔνομα λαβόντες ἀπὸ τοῦ τόπου· προσαγορεύεται γὰρ ὃν κατοικοῦσι τόπον Ἰουδαία. τὸ δὲ τῆς πόλεως αὐτῶν ὄνομα πάνυ σκολιόν ἐστιν· Ἱερουσαλήμην γὰρ αὐτὴν καλοῦσιν.” (Κατ’ Απίωνος 1.179). Που στην απλούστερη περίπτωση μας δείχνει τον βαθμό επικοινωνίας και αλληλοεπηρεασμού των παραδόσεων της περιοχής, που ήταν γνωστή τότε σε όλους.

Υπάρχουν επίσης αρκετά στοιχεία που συνδέουν τον πατριάρχη των Εβραίων Αβραάμ με τον Ινδό θεό Βράχμα, εκτός από το όνομα.

Στα αρχαία κείμενα, ο Βούδας θεωρείται μια θεϊκή ύπαρξη, με εκπληκτικές ικανότητες όπως το να θεραπεύει αρρώστους και τυφλούς. Είχε επίσης βασιλική καταγωγή και αποκαλείται “πρίγκιπας”. Η γενεαλογία του επίσης αναγράφεται στα κείμενα για να επιβεβαιώσει την θεϊκή–βασιλική του καταγωγή. Και αυτός συνελήφθη από την μητέρα του σε μια κατάσταση οράματος, ενώ ο “πατέρας” του το έμαθε από αγγελικές υπάρξεις. Κατά την γέννησή του εμφανίζονται άγγελοι και φυσικά εμφανίστηκε και ένα λαμπρό άστρο για να την σηματοδοτήσει. Μάλιστα η μητέρα του Βούδα ήταν και αυτή παρθένος, γεγονός που το σημειώνει και ο Ιερώνυμος τον 4ο αιώνα. (Hieronymus , Adversus Iovinianum 1.42) και περιττό να προσθέσουμε ότι η μητέρα του όπως και η Παναγία πήγε στον παράδεισο με την παρθενιά της ανέγγιχτη. Ο Βούδας δελεάζεται και αυτός όπως ο Ιησούς να παρασυρθεί από τον δαίμονα Μάρα, αλλά φυσικά ο Βούδας ξεπέρασε τον πειρασμό όπως ακριβώς και ο Ιησούς, αυτό μάλιστα έγινε δίπλα σε ένα ποταμό τον ποταμό Neranjara. Στην βουδιστική παράδοση υπάρχει επίσης μια κόλαση στην οποία κατεβαίνει ο λυτρωτής Βούδας για να ελευθερώσει τις ψυχές και θεωρείται φυσικά και αυτός λυτρωτής της ανθρωπότητας. Στην θέση της 2ας παρουσίας, οι βουδιστές έχουν την αναμονή του Μαιτρέγια (του φίλου της ανθρωπότητας) που φυσικά θα είναι και αυτός ένας Βούδας για να σώσει τους ανθρώπους. Αυτά αναφέρονται σε έκταση στο βιβλίο της Ήλιοι του Θεού.

Κρίσνα

Ο θεός Κρίσνα επίσης γεννήθηκε από την “αγνή κόρη” Devaki, που φυσικά παρόλο που έχει γεννήσει ήδη 7 παιδιά θεωρείται κατά πολλούς παρθένος, αφού η Devaki θεωρειται μετενσάρκωση της θεάς της Αυγής Aditi που είναι η “αιώνια παρθένα” και η “ουράνια παρθένα”, παρά το γεγονός ότι και αυτή γέννησε 8 παιδιά (να σημειωθεί ότι στα Ευαγγέλια αναφέρεται επίσης η παρθένος Μαρία να έχει τουλάχιστον 7 παιδιά. Κατά Μάρκον 6.3).

Ο Κρίσνα θεωρείται μετενσάρκωση του ηλιακού θεού Βισνού που αναγεννάται και αυτός στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο. Η γέννησή του έγινε στο σπίτι ενός αγελαδοβοσκού και αμέσως αντιμετώπισε την απειλή της ζωής του από τυράννους που κατέληξαν να σφάξουν και αυτοί άλλα παιδιά όχι όμως τον Κρίσνα. Ο αδερφός του Κρίσνα ο Μπαλαράμα, ήταν ο Πρόδρομός του, μια φιγούρα που ταιριάζει στον ρόλο του Ιωάννη του Βαπτιστή. Να σημειωθεί ότι από τον 3ο αιώνα. π.κ.ε. ο Κρίσνα είχε ταυτιστεί από τους Έλληνες με τον Ηρακλή.

Ο Κρίσνα επίσης ήταν δάσκαλος και είχε μαθητές. Το ενδιαφέρον είναι ότι μπροστά τους μεταμορφωνόταν όπως και ο Ιησούς των Ευαγγελίων και επίσης αναφέρεται όπως ο Ιησούς το Α και το Ω, αλλά εδώ λίγο διαφορετικά ως η αρχή, η μέση και το τέλος. Ο θάνατός του επίσης ομοιάζει πολύ. Καρφώνεται σε ένα δένδρο με ένα βέλος, μετά από τον θάνατο του φυσικά ανέρχεται και αυτός στους ουρανούς.

Αρχαίες ασσυρο-βαβυλωνιακές θρησκείες

Στο Έπος του Γκιγκαμές αναφέρεται ένας θεάνθρωπος, μια μάχη στην ερημιά, μια θεϊκή φωνή από τον Ουρανό που μοιράζει ψωμί, και μια εξαφάνιση στον κάτω κόσμο.

Η σουμερο-ακκαδική θεά Ιστάρ κατεβαίνει στον κάτω κόσμο για τρεις ημέρες, ενώ έχει τοποθετηθεί σε έναν πάσαλο από τον οποίο ανασταίνεται. Το ίδιο συμβαίνει και με τον σύζυγό της τον Θαμούζ για τον οποίο θρηνούν και οι Εβραίοι (Ιεζεκιήλ 8:14). Ο Θαμούζ αναφέρεται και ως Άδωνις.

Μίθρας

Ο Μίθρας ήταν ο πλέον ανταγωνιστής θεός της εποχής που διαδίδεται ο Χριστιανισμός και τα στοιχεία που έχει με τον Χριστιανισμό είναι τόσα πολλά και εξόφθαλμα που οι ίδιοι οι χριστιανοί πατέρες τα εκλογίκευσαν ως προσπάθεια του διαβόλου να μπερδέψει το ποίμνιο.

Με παρόμοιο τρόπο με τους προηγούμενους λοιπόν έχουμε για τον Μίθρα:
  1. Θαυματουργή γέννηση στις 25 Δεκεμβρίου, παρουσία βοσκών.
  2. Έχει 12 μαθητές.
  3. Περιελάμβανε την ιερότητα του σταυρού και ένα σημάδι στο μέτωπο.
  4. Έκανε θαύματα και υποσχόταν στους ακολούθους του αθανασία.
  5. Ανασταίνεται από τους νεκρούς κάθε χρόνο στην εποχή του Πάσχα των χριστιανών.
  6. Ιερή μέρα του ήταν η Κυριακή.
(Σελ. 192-202)

Αρχαία ελληνική θρησκεία

Για την ελληνική θρησκεία θα πάμε στην κλασική φιλόλογο με μεταπτυχιακές σπουδές στην ψυχολογία κα Χαρίτα Μήνη, συγγραφέα πέντε βιβλίων, που αρχικά μας δείχνει τις βασικές αρχετυπικές αφομοιώσεις της Μητέρας των Θεών Γαίας – Ρέας – Κυβέλης, ή της βρεφοκρατούσας, στην μητέρα του Ιησού. Αντίστοιχα τις έννοιες του “Νοητού Ήλιου” και του θνήσκοντος και ανασταίνοντος θεού από τον Ιησού. Το ίδιο και με έννοιες που είχαν δοθεί στην φύση, όπως Παντοκράτειρα, Παμβασίλεια (Βασιλεύς των Βασιλέων), σελασφόρος (εγώ ειμί το φως), αυτοπάτωρ και απάτωρ, δίκη=δικαιοσύνη (Ήλιος της Δικαιοσύνης), πάνσοφος, που αποδίδονται πλέον στον Ιησού και τον Γιαχβέ.

Στην ελληνική μυθολογία αναφέρονται πολλές μορφές που κατεβαίνουν στον Άδη και επιστρέφουν, όπως η Περσεφόνη, ο Άδωνις, ο Ορφέας, ο Οδυσσέας, ο Ηρακλής, ο Διόνυσος Ζαγρεύς.

Για τον θεό Βάκχο–Διόνυσο, πρέπει να σημειωθεί ότι είχε και αυτός μια γέννηση υπερφυσική, γιος θεού και θνητής. Καταδιώχθηκε, υπέφερε, πέθανε και αναστήθηκε. Εμφανίστηκε ως Σωτήρας και έκανε θαύματα, μάλιστα είχε και τον τίτλο “ιατρός”, “Υγιάτης” και “Λύσιος”=Λυτρωτής.

Τα στοιχεία είναι πολλά, ακόμα και η Θεία Κοινωνία των χριστιανών είναι φτιαγμένη από το οίνο του Βάκχου και τον άρτο της Δήμητρας. Το σταφύλι, και το αμπέλι, γίνονται από τα χαρακτηριστικότερα σύμβολα του Ιησού, ακριβώς όπως και του Βάκχου. Το πρώτο θαύμα του Ιησού ήταν η μετατροπή του νερού σε οίνου, αυτό ακριβώς που αναφέρει ο Ευριπίδης για τον Βάκχο. Υπάρχει επίσης και αυτό είναι εντυπωσιακότατο ένα εύρημα του 2ου αιώνα π.κ.ε. όπου ο Διόνυσος εμφανίζεται εσταυρωμένος με την επιγραφή “Ορφέας Βακχικός”. Άλλωστε στην τέχνη είναι γνωστό ότι οι χριστιανοί υιοθέτησαν τις απεικονίσεις του Ορφέα παραλληλίζοντας τον με τον Ιησού ως “Καλό Ποιμένα”.

Τέλος, η Μήνη έχει μια ενδιαφέρουσα ανάλυση πως το χαρακτηριστικό του Βάκχου που είναι η “έκσταση” αντιστοιχίζεται στην “αγάπη” του Ιησού. (σ. 231-246).

Μια που μιλήσαμε νωρίτερα για παρθένες μητέρες θεών, διαβάστε εδώ περί παρθενογένεσης.

Μοτίβα και ιδέες από τα Ομηρικά Έπη.

Μια ενδιαφέρουσα επίσης μελέτη είναι του Dennis McDonald με τίτλο τα Ομηρικά Έπη και το Ευαγγέλιο του Μάρκου. Σύμφωνα με αυτήν, όπως ακριβώς γινόντουσαν στα σχολεία μελέτη και μίμηση των επών που ήταν και το κύριο βιβλίο ανάγνωσης της εποχής, με τον ίδιο τρόπο είναι γραμμένο το πρώτο Ευαγγέλιο του Μάρκου, σε ότι αφορά τα συμβάντα που περιγράφει. Οι σκηνές του Ευαγγελίου έχουν αντιστοιχία στα έπη όχι απαραίτητα με τον ίδιο ήρωα. Ο Ιησούς μοιάζει με τον Έκτορα, ή με άλλους ομηρικούς ήρωες, αλλά περισσότερο με τον Οδυσσέα.

Ας πάρουμε αρχικά τον Οδυσσέα, διαπλέει θάλασσες μαζί με τους συντρόφους του που είναι πολύ κατώτεροι του και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις, ο ίδιος κάνει εντυπωσιακά κατορθώματα, επιστρέφει στον οίκο του πατρός του τον οποίο λυμαίνονται αντίπαλοι, αντιμετωπίζει υπερφυσικούς εχθρούς, δειπνεί και αυτός με τους συντρόφους του και μετά επισκέπτεται τον Άδη, και προφητεύει σε τρίτο πρόσωπο την επιστροφή του. Μια σοφή γυναίκα τον αλείφει πριν την τελική μάχη, θεοί καταπαύουν τρικυμίες ή περπατούν στην θάλασσα, υπάρχουν τέρατα στις σπηλιές και γίνεται επίσης ένα τεράστιο γεύμα στην παραλία για χιλιάδες κόσμο (με ήρωα τον Τηλέμαχο). Ο Έκτορας επίσης πεθαίνει και το σώμα του σώζεται από τον αντίπαλό του, ενώ τον θρηνούν τρεις γυναίκες. Η καινοτομία είναι ότι ο Ιησούς ανασταίνεται (σελ. 80-82).

Φυσικά, η λίστα είναι εκτενέστερη, αλλά και μόνο αυτά μας βοηθούν στο να καταλάβουμε καλύτερα τον τρόπο δομής και πλοκής του Ευαγγελίου.

Επίλογος

Το λογικό συμπέρασμα που βγαίνει από όλα αυτά, είναι ότι η ανθρωπότητα δεν έπαψε ποτέ να γιορτάζει ένα σημαντικό αστρονομικό γεγονός, το σταμάτημα της πτώσης του Ηλίου και την ελπίδα της Άνοιξης, το έκανε στο παρελθόν, το κάνει και τώρα. Οι γεννήσεις και οι συμβολισμοί των θεών που κοσμούσαν και κοσμούν ακόμα τις θρησκείες, δεν είναι παρά ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο ηλιολατρείας που περιλαμβάνει φυσικά και τον Χριστιανισμό και η απόδειξη είναι ότι οι σημαντικότερες του εορτές, τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, οριοθετούνται από τις δύο σημαντικότερες θέσεις του Ηλίου, το χειμερινό ηλιοστάσιο και την εαρινή ισημερία.

Το επόμενο συμπέρασμα βγαίνει αυτό που και ο ίδιος ο συγγραφέας αναφέρει στην ολοκλήρωση του βιβλίου (σ. 345): Είναι τόσο κραυγαλέες οι ομοιότητες της ευαγγελικής αφήγησης για τον Ιησού με με τα σύμβολα και τις παραδόσεις των άλλων προχριστιανικών θεοτήτων, που και μόνο αυτές θέτουν σε αμφιβολία την ιστορική του ύπαρξη, για την οποία ούτως ή άλλως υπάρχει απουσία άλλων ιστορικών ή αρχαιολογικών ενδείξεων, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται μια τεράστια προσπάθεια συγκάλυψης του κενού αυτού με πλαστογραφίες, θέματα, που επίσης περιλαμβάνει το βιβλίο του κυρίου Παπαγεωργίου και που έχουμε αναλύσει διεξοδικά σε αυτόν τον χώρο. Ο τρόπος δε που ο Χριστιανισμός επιβλήθηκε και πολέμησε όσους είχαν μικρή ή μεγάλη διαφορετική γνώμη, εντείνει την προβληματική της αλήθειας και της αγάπης που υποτίθεται ότι μεταφέρει, και αποδεικνύει ότι όλη αυτή η ιστορία που ομοιάζει συνωμοσία, έχει γίνει ή τουλάχιστον έχει χρησιμεύσει και συντηρείται για την εξουσία και την δύναμη του ιερατείου και μόνον, κρατώντας όμως την κοινωνία μας στην συντήρηση και το σκοτάδι του μεσαιωνικού Βυζαντίου.