Κυριακή 1 Ιουνίου 2014

Ο Μαίανδρος ως σύμβολο της Αρχαίας Ελλάδος και η χειρώνειος ή μαιάνδριος λαβή

Το αρχαιότερο ελληνικό σύμβολο ο Μαίανδρος αποτελεί σύμβολο Νίκης και Ενότητας, σύμβολο του Άπειρου και της Αιώνιας Ζωής, αλλά και της αέναης πορείας μας μέσα στον κόσμο. Εμπνευσμένος, κατά την άποψη κάποιων ακαδημαϊκών, από τις πολυάριθμες στροφές του ποταμού Μαιάνδρου, ο οποίος έχει συνολικό μήκος πάνω από 500 χιλιόμετρα, θα αποτελέσει ένα από τα ιστορικότερα σύμβολα του Ελληνικού Κόσμου και θα ονομαστεί και Ελληνικό Κλειδί, καθώς δηλώνει την ελληνική καταγωγή όλων των πραγμάτων που τον φέρουν πάνω τους!

Μπορεί σαν σύμβολο να χρησιμοποιήθηκε κυρίως στην διακόσμηση, ουσιαστικά όμως είναι σφραγίδα Ελληνική, καθώς τα περισσότερα αρχαία ελληνικά αντικείμενα φέρουν το σχέδιο του Μαιάνδρου. Σαν σχήμα δεν θα λείψει ούτε και από την Ακρόπολη. Μπορεί να είναι γέννημα των προϊστορικών χρόνων, ωστόσο θα αναγεννηθεί και θα πάρει την κύρια, αλλά όχι και μοναδική μορφή του κατά τους Γεωμετρικούς Χρόνους.



 Σύμβολο όλων των Ελλήνων ο Μαίανδρος, καθώς θα χρησιμοποιηθεί σε αγγεία, ναούς, μνημεία, γλυπτά, αντικείμενα, πολεμικά όπλα και πανοπλίες, ενδύματα σε όλα τα μήκη και πλάτη του Ελληνικού Κόσμου. Το ίδιο σχήμα υπάρχει και στην περίφημη ασπίδα του Φιλίππου του Β’. Μέσω της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εμφανίζεται και στον Βυζαντινό Πολιτισμό. Αποτελεί λοιπόν ο Μαίανδρος ένα από τα κορυφαία Ελληνικά σύμβολα, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στις σπουδαιότερες περιόδους της ελληνικής ιστορίας!

Η αίσθηση του άπειρου, του ατελείωτου αφ΄ ενός, αλλά και της ακρίβειας και ολοκλήρωσης αφ΄ ετέρου, χαρακτηρίζουν τον ελληνικό πολιτισμό. Ήδη από την κλασσική αρχαιότητα ο μαίανδρος εκπροσώπησε την εικαστική έκφραση της πεμπτουσίας της αρχαίας ελληνικής σκέψης – αρμονική ταύτιση των αντιθέτων στον ανώτερο δυνατό βαθμό.

Στην αρχαιότητα το σύμβολα αυτό απεικόνιζε την ατελείωτη ροή του χρόνου και το ολοκληρώσιμο των επαναλαμβανόμενων χρονικών κύκλων. Το νερό ως πηγή ζωής (εκ του ποταμού Μαιάνδρου, σημερινή τουρκική ονομασία Menderes) και ο αναπόφευκτος μαρασμός, ο θάνατος, που ταυτόχρονα αποτελεί και γέννημα μίας καινούριας αρχής.

Οι αινιγματικές και άγνωστες περιπέτειες της μοίρας και η κίνηση προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, από το σημείο γέννησης και εκκίνησης προς τους ευρείς ορίζοντες του αγνώστου – παραλληλισμός με την πορεία του ελληνισμού σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στην μυθική επιλογή του Ηρακλή, μαιάνδριο σχήμα είχε ο δύσκολος δρόμος της Αρετής (σε αντίθεση με της Κακίας, που ήταν ευθεία), με τους μαιάνδρους να συμβολίζουν τις δομημένες δυσκολίες της ζωής, που καλείται να ξεπεράσει οξύνοντας το πνεύμα του ο άνθρωπος για να πλησιάσει το ιδανικό.



 Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο μαίανδρος αποτελεί ευρύτερα διαδεδομένο σύμβολο, τόσο από γεωγραφικής όσο και από χρονολογικής άποψης, που ανιχνεύεται όπου έχει εμφανιστεί ευρωπαϊκού τύπου Πολιτισμός.

Παρουσιάζεται στην πλειονότητα αρχαίων έργων τέχνης, σε αγγεία, οικοδομήματα, επιγραφές. Ο μαίανδρος (ή αλλιώς Ελληνικό κλειδί) ήταν και είναι το σύμβολο της αιώνιας ζωής και του αέναου περάσματός μας πάνω σε αυτό τον κόσμο. Η σημαντικότερη παρουσία του μαίανδρου είναι αυτή στο γενετικό υλικό (μαίανδρος-σπείρα).

Με το όρο μαίανδρος ή ελληνική κλείδα εννοείται στην αρχιτεκτονική και την αρχαιολογία η ταινιωτή διακόσμηση -σύνθεση ευθειών- που ενώνονται μεταξύ τους σε ορθές γωνίες ή τέμνονται διαγώνια. Το μαιανδρικό μοτίβο, σεδιάφορες παραλλαγές του, χρησιμοποιείτο συχνά κατά την αρχαιότητα για τη διακόσμηση της ζωφόρου των ναών. Παραλλαγή του είναι ο μαίανδρος που χρησιμοποιεί σπειροειδή επαναλαμβανόμενα μοτίβα (5) και η βιτρούβια έλιξ (γλωσσίδα), ένα επαναλαμβανόμενο καμπυλόγραμμο κυματοειδές μοτίβο.

Τα αρχαιότερα μνημεία, πάνω στα οποία κατ’ αρχάς συναντάται αυτό το γραμμικό κόσμημα, είναι πολλοί τάφοι στην Μικρά Ασία και μάλιστα ο λεγόμενος τάφος του Μίδα στη Φρυγία, του οποίου η λίθινη πρόσοψη είναι πλήρως διακοσμημένη από μαιάνδρους. Επίσης συναντάται πάνω σε αγγεία της γεωμετρικής εποχής, όπου φαίνεται ότι είναι εξέλιξη της συνεχόμενης σπείρας των μυκηναϊκών χρόνων. Χαρακτηριστικά δείγματα αυτού του θέματος κατά την εν λόγω εποχή παρέχουν τα λεγόμενα αγγεία του Διπύλου, που βρίσκονται εκτεθειμένα στο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας.



 Ο μαίανδρος, ο οποίος παρουσιάζεται πάνω σε αυτά τα αγγεία, αρχικά είχε τη μορφή απλής θλαστής γραμμής, της οποίας τα τμήματα διευθύνονται οριζοντίως και καθέτως εναλλάξ. Κατά την ελληνιστική περίοδο αυτός ο τύπος γίνεται πολυπλοκότερος, η θλαστή γραμμή διπλασιάστηκε και πληρώθηκαν τα σχηματιζόμενα τετράγωνα που σχηματίζονταν μεταξύ των γραμμών από στιγμές ή σταυρούς ή άλλα παρεμφερή θέματα. Η χρήση όμως αυτού του γραμμικού σχήματος γίνεται όχι μόνο για την διακόσμηση των αγγείων, αλλά και των ναών και των ενδυμάτων.

Στους ναούς κοσμούνταν από μαίανδρο, συνήθως έγχρωμο, τα επιστύλια, τα ακρωτήρια και τα φατνώματα της οροφής και οι κίονες, στα ενδύματα δε οι παρυφές. Ωραίο παράδειγμα μαιάνδρου πάνω σε ενδύματα παρέχουν οι κόρες της Ακροπόλεως. Τα αρχαϊκά πώρινα και μαρμάρινα γυναικεία αγάλματα που βρίσκονται στο μουσείο της Ακροπόλεως.

Ο πέπλος, τον οποίο φέρουν οι μορφές αυτές, διακοσμούνταν κατά τις παρυφές με άλλα χρωματιστά κοσμήματα (σταυρούς, ρόδακες, άνθη) και με μαιάνδρους. Το γεωμετρικό αυτό σχήμα διατηρήθηκε και κατά την αλεξανδρινή εποχή και μεταδόθηκε και στην Ιταλία. Χαρακτηριστικό πρώϊμου μαίανδρου παρουσιάζουν πολλά αγγεία που βρέθηκαν στην Villanova, πάνω στα οποία ο μαίανδρος είναι ακόμα απλός και βαρύς, στερούμενος την ωραιότητα που χαρακτηρίζει τον διπλό μαίανδρο (γνωστό σήμερα ως σβάστικα) της ελληνικής τέχνης.

Η χειρώνειος ή μαιάνδριος λαβή


Ένας θνητός που νίκησε μια θεά και την παντρεύτηκε είναι ο βασιλιάς της Φθίας ο Πηλέας. Κάποτε στο φως του φεγγαριού είδε μια πανώρια θεά να χορεύει μαζί με τις κόρες των νερών (Νηριήδες: κατοπινές νεράιδες). Ήταν η θεά Θέτιδα που η προφητεία του Προμηθέα την ανάγκαζε να παντρευτεί θνητό, ώστε να μη γεννηθεί αυτός που θα ανέτρεπε τον παντοδύναμο Δία.

Ο Πηλέας τυρανιόταν απ’ τη θεϊκή ομορφιά, αλλά πως μπορούσε αυτός θνητός ν’ αποκτήσει τη Θέτιδα που ήταν μια θεά; Ρώτησε όμως γι’ αυτό τον σοφότατο Χείρωνα που κατοικούσε ψηλά στο Πήλιο. «Εκείνος τον ορμήνεψε στο ίδιο μέρος σαν τη δει, τη νύχτα να χορεύει, να την αρπάξει όσο γίνεται σφιχτά στην αγκαλιά του». Να μην αφήνει τη λαβή όσο εκείνη κι αν άλλαζε μορφές: «κι ας γίνει φίδι, λιοντάρι ή φωτιά, νερό για να ξεφύγει».

Ο Πηλέας στο πάθος του για τη θεά ξεπέρασε και νίκησε καρτερικά όλες τις θυμωμένες μεταμορφώσεις της, κρατώντας την με μια λαβή σφιχτά στην αγκαλιά του.

Το υπέροχο αυτό θέμα απεικονίζεται έξοχα στο εσωτερικό ερυθρόμορφης κύλικας 101 του 500 π.Χ, που τώρα βρίσκεται στο μουσείο του Δυτικού Βερολίνου. Η έξοχη αυτή απεικόνιση παρουσιάζει τον Πηλέα, να αψηφά τα φίδια της θεϊκής μεταμόρφωσης που τον δαγκώνουν παντού, καθώς και το λιοντάρι που ωρύεται γαντζωμένο στην πλάτη του. Ο Πηλέας νικά την πεντάμορφη θεά χρησιμοποιώντας τη “Χειρώνιο λαβή”, τον μαίανδρο, το διάσημο αρχαιοελληνικό σύμβολο. Η χειρώνειος λαβή έμεινε στην ιστορία και χρησιμοποιείται ακόμα στο άθλημα της πάλης για να δέσει ο ένας αντίπαλος τον άλλο.



Τα λεξικά πράγματι επιμένουν στη στερεότυπη άποψη, πως μαίανδρος είναι “το διακοσμητικό σχήμα που υπενθυμίζει τους ελιγμούς του ποταμού της Καρίας Μαίανδρου, όπου πρωτοευρέθη και εκ του οποίου έλαβε το όνομα”.

Μπορεί να πήρε το όνομα απ’ τον ποταμό πλησίον του οποίου πρωτοευρέθη, αλλά είναι ολότελα ανόητο να πιστεύουμε ότι τα απανταχού της γης ελληνοπρεπή αυτά ευρήματα, απεικονίζουν με πάθος τις χάρες και τους “ελιγμούς” ενός άγνωστου εν πολλοίς ποταμού.

Απ’ το πλήθος των αρχαιοελληνικών αγγειογραφικών αναπαραστάσεων σαφώς διαφαίνεται ότι η λαβή αυτή, η χειρώνιος λαβή ή χειρώνιο πλέγμα ή όπως αλλιώς κι αν αποκαλείτο η συγκεκριμένη αυτή λαβή στο παρελθόν, αποτελούσε το ιδιαίτερο ίσως και ιεροπρεπές έμβλημα των θεομάχων Ελλήνων ηρώων!

Την “μαιάνδριο λαβή” όπως δικαίως πλέον θα την αποκαλούμε, τη χρησιμοποιεί κατ’ επανάληψη ο κατ’ εξοχήν θεομάχος Ηρακλής, όπως φαίνεται ξεκάθαρα απ’ την αριστουργηματική απεικόνιση της πάλης του Ηρακλή με τον Τρίτωνα σε αγγειογραφία του 550 Π.χ. (Μουσείο Ταρκυνίας. που όμως μπορεί να θαυμάσει κανείς και στον 30 τόμο Ελλ. Μυθο του Ρ. Γκρείβς σελ. 217) όπου βλέπουμε τον Τρίτωνα να πασχίζει μάταια ν’ ανοίξει τα κλειδωμένα με την μαιάνδριο λαβή δάχτυλα του ανίκητου ήρωα, μπροστά από το στήθος του!



Την ολοφάνερη σχέση διακοσμητικού μαιάνδρου και μαιάνδριας λαβής μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει στο σύμπλεγμα Πηλέα και Θέτιδας όπου η αξία της εν λόγω λαβής στο κέντρο της παράστασης υπερτονίζεται στεφανωμένη ολόγυρα απ’ τον σχηματοποιημένο πλέον μαιάνδριο συμβολισμό. Επίσης δεν πρέπει να είναι τυχαίο ότι πλήθος αγγειογραφιών που υπαινίσσονται θεϊκή ήττα, στεφανώνονται συχνά από μαίανδρο!

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι δεν είναι καθόλου τυχαία η ευρύτατη διάδοση κατά την αρχαιότητα του παραπάνω μαιανδρικού συμβολισμού. Αποτελούσε ένα διαχρονικό δώρο των μυθολογικών χρόνων, στους κλασικούς και νεότερους χρόνους των μεσογειακών απογόνων του Έλληνα. Μια γραμμική παραγγελία των προγόνων μας, για μάχη ενάντια στο αδύνατο!

Μια υπέροχη σχηματική υπενθύμιση ότι στα δύο σου χέρια κρατάς το μυστικό της νίκης κι αν μόνο τα δικά σου δεν επαρκούν, τότε ένωσέ τα με άλλους σ’ ένα αρμονικό αδιάσπαστο σύνολο ελληνοπρεπούς, νικηφόρας, μαιανδρικής αλυσίδας.

Αρχαίοι Έλληνες πυγμάχοι. Ήταν σκληροτράχηλοι και αγωνίζονταν μέχρι τελικής πτώσεως.

Η πυγμαχία («πυγμή») στην αρχαία Ελλάδα ήταν σκληρότερη ακόμη και από το σημερινό επαγγελματικό box. Στην αρχαία πυγμαχία δεν υπήρχαν ούτε κατηγορίες βαρών, ούτε γύροι με ενδιάμεσα διαλείμματα, ούτε βαθμοί, ούτε νίκη ή ήττα στα σημεία, ούτε διακοπή σε περίπτωση αιμορραγίας των αθλητών.
 
Νικητής αναδεικνύονταν εκείνος που θα έθετε νοκ άουτ τον αντίπαλο ή θα τον εξανάγκαζε να εγκαταλείψει τον αγώνα. Σε περίπτωση μεγάλης διάρκειας του αγώνα και μη ανάδειξης νικητή εφαρμόζονταν, με συμφωνία και των δύο αντιπάλων, η φοβερή «κλίμαξ».Στην κλίμακα ο πυγμάχος περίμενε χωρίς άμυνα τη γροθιά του αντιπάλου
 
Ήταν κάτι σαν τη διαδικασία των πέναλτι στο ποδόσφαιρο. Καθένας από τους δύο αντιπάλους καθόταν εντελώς ακίνητος και δεχόταν ένα χτύπημα στο πρόσωπο, χωρίς να κάνει καμία κίνηση να το αποφύγει! Η σειρά των χτυπημάτων καθορίζονταν με κλήρο και νικητής αναδεικνυόταν αυτός που θα έμενε όρθιος! Υπήρχαν περιπτώσεις που πυγμάχοι σκοτώθηκαν, κατά τη διάρκεια της «κλίμακος», δεχόμενοι τρομερά χτυπήματα. Άλλωστε εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν τα γάντια πυγμαχίας που αμβλύνουν τα χτυπήματα.
 
Μοναδικό μέσο προστασίας ήταν δερμάτινες λωρίδες («ιμάντες») με τις οποίες οι αθλητές τύλιγαν τα δάκτυλά και τον καρπό τους για να καταστήσουν τις αρθρώσεις τους πιο σταθερές και όχι για να ελαττώσουν την ισχύ του χτυπήματος.
 
Οι πυγμάχοι που έμειναν στην ιστορία 
 
Ο Διαγόρας ήταν πανύψηλος και δεν καλυπτόταν από τις γροθιές των αντιπάλων του Φυσικό είναι πως ο πρωταθλητισμός σε ένα τέτοιο σκληρό άθλημα απαιτούσε τεράστια αποθέματα σωματικών και ψυχικών δυνάμεων. Στην ιστορία έμειναν μερικοί υπερπρωταθλητές πυγμάχοι που θα έκαναν τους σημερινούς επαγγελματίες να το σκεφτούν πολύ πριν αγωνιστούν εναντίον τους.
 
Ο Σπαρτιάτης Ιπποσθένης κέρδισε την πρώτη θέση σε πέντε συνεχόμενους ολυμπιακούς αγώνες. Αυτό σημαίνει ότι για 16 συναπτά έτη ασκείτο και πυγμαχούσε στο ανώτερο επίπεδο πρωταθλητισμού!
 
Ο Ροδίτης Διαγόρας, νικητής μια φορά σε Ολυμπιακούς, τέσσερις στα Ίσθμια και δύο στα Νέμεα, ήταν πάνω από δύο μέτρα ύψος και πυγμαχούσε χωρίς καμία προσπάθεια αποφυγής των χτυπημάτων του αντιπάλου!
 
O Μελαγκόμας από την Καρία της Μικράς Ασίας ακολουθούσε την εντελώς αντίθετη τακτική. Ήταν τόσο ευλύγιστος και γρήγορος, ώστε απέφευγε με ευκολία τα χτυπήματα του αντιπάλου του. Ο τελευταίος συνήθως εγκατέλειπε εξαντλημένος τον αγώνα χωρίς να έχει ρίξει ούτε μια γροθιά αλλά και χωρίς να δεχθεί, καθώς ο ευγενής Μελαγκόμας ενδιαφερόταν μόνο να αποφύγει τα χτυπήματα και όχι να τα ανταποδώσει!
 
Πάντως ο αθλητής με το περισσότερο θάρρος ήταν ο Ευρυδάμας από την Κυρήνη. Σε έναν αγώνα ο αντίπαλος του έσπασε τα δόντια, αλλά εκείνος τα κατάπιε προκειμένου να μην το καταλάβει ο άλλος. Στη συνέχεια με συντριπτικά χτυπήματα τον έβγαλε νοκ άουτ. Είναι σίγουρο ότι ο Μάικ Τάισον θα νικούσε κάποιον από τους παραπάνω;

Απίστευτο κόλπο! Δείτε πώς να κάνετε άμεσα το νερό πάγο



Εντυπωσιάστε τους φίλους σας με αυτό το κόλπο.
Με μόλις 3 βήματα γίνεσαι ο μάγος της παρέας...

 
 

Ασυνήθιστες φωτογραφίες, σε περίεργες καταστάσεις!

Με μια φωτογραφική μηχανή στο χέρι, ο ανώνυμος φωτογράφος του κόσμου απαθανατίζει σκηνές που ξεχωρίζουν είτε γιατί μεταφέρουν μηνύματα στους θεατές είτε επειδή παρουσιάζουν το μεγαλείο του κόσμου που ζούμε και την ομορφιά της φύσης, όπως δεν την έχουμε ξαναδεί. Ζώα και άνθρωποι γίνονται χωρίς να το θέλουν οι μεγάλοι «πρωταγωνιστές» της εικόνας και τη «μεταμορφώνουν» σε μια ασυνήθιστη φωτογραφία…

1. Καταστρέφοντας την ομοιομορφία!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

2. Κάνοντας μια στάση για νερό…
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

3. Ένα φιλάκι στο στόμα…
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

4. Η λαίδη κι ο αλήτης!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

5. Αιώνιοι αντίπαλοι…
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

6. «Μου ταιριάζει γάντι»!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

7. Στιγμή μεγάλης… πείνας!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

8. «Λέω να το παίξω ατάραχη!»…
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

9. «Μικρέ, εκεί έξω είναι ο πραγματικός κόσμος…»!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

10. Απολαμβάνοντας τη θέα…
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

11. Για τα μάτια σου μόνο!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

12. Πεινασμένος σκύλος… τέχνας κατεργάζεται!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

13. «Με θέλεις κάτι;»!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

14. Όταν αντιστρέφονται οι όροι!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

15. «Αν αντιληφθώ ότι δεν μπορώ να τα σηκώσω… θα κλάψω, σου λέω»!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

16. Πατέρας και γιος…
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

17. Τόσο… τρομακτικά κοντά!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

18. Ένα αχτύπητο δίδυμο!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

19. «Τι κοιτάς; Είπα σήμερα να χρησιμοποιήσω τα μέσα μαζικής μεταφοράς»!
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

20. Απουσία φόβου…
perierga.gr - Κάτι περισσότερο από μια απλή εικόνα...

Υπάρχει ψυχή και αθανασία;

«Υπάρχουν πολλοί λίγοι Μελιέ και πολλοί απατεώνες» Βολταίρος – Φερνέ 29 Σεπτεμβρίου 1764.
Του Jean Meslier
MeslierPage250NBTRΤι είναι η ψυχή; Δεν γνωρίζουμε τίποτα γι” αυτήν.
Αν αυτή η υποτιθέμενη ψυχή ήταν από διαφορετική ουσία από εκείνη του σώματος, η ένωση τους θα ήταν αδύνατη.
Η ανωτερότητα ως προς τα ζώα, για την οποία επαίρονται οι άνθρωποι, βασίζεται κυρίως στην ιδέα ότι αυτοί κατέχουν αποκλειστικά μιαν αθάνατη ψυχή. Μόλις όμως ρωτήσουμε τι είναι αυτή η ψυχή, αρχίζουν να μπερδεύουν τα λόγια τους. Είναι από μια ουσία άγνωστη, είναι μια μυστική δύναμη διαφορετική από το σώμα τους, είναι ένα πνεύμα που γι” αυτό έχουν μια κάποια ιδέα. Ρώτησέ τους πώς αυτό το πνεύμα, το οποίο φαντάζονται όπως και το Θεό τους, χωρίς καμιά υλική ουσία, μπορεί να συνδυαστεί με το υλικό σώμα τους; Θα σου πουν ότι δε γνωρίζουν τίποτα γι” αυτό, ότι αποτελεί μυστήριο και ότι αυτός ο συνδυασμός είναι αποτέλεσμα της δύναμης του Θεού. Αυτές είναι οι ιδέες που οι άνθρωποι έχουν γι” αυτή την κρυφή ή, μάλλον, φανταστική ουσία την οποία θεωρούν ότι κινεί τις πράξεις τους!
Αν η ψυχή είναι ουσιαστικά διαφορετική από το σώμα, που δεν μπορεί να έχει καμία συγγένεια μαζί της, η ένωσή τους θα ήταν όχι μόνο μυστήριο, αλλά αδύνατη. Επιπλέον, αυτή η ψυχή, όντας διαφορετικής ουσίας από εκείνη του σώματος, αναγκαστικά θα ενεργούσε διαφορετικά από αυτό. Ωστόσο, μας λένε ότι οι κινήσεις του σώματος γίνονται αισθητές από την υποτιθέμενη ψυχή, και ότι αυτές οι δύο ουσίες, βασικά τόσο διαφορετικές, πάντα ενεργούν αρμονικά. Θα μου πείτε ότι αυτή η αρμονία είναι ένα μυστήριο, κι εγώ θα σας απαντήσω ότι δε βλέπω την ψυχή μου, μόνο βλέπω και αισθάνομαι το σώμα μου- ότι είναι το σώμα μου που αισθάνεται, αντανακλά, κρίνει, υποφέρει, χαίρεται, και ότι όλες μου οι ικανότητες είναι το αναγκαίο αποτέλεσμα του μηχανισμού ή της οργάνωσής του.

Η ύπαρξη κάποιας ψυχής είναι μια παράλογη υπόθεση και η ύπαρξη μιας αθάνατης ψυχής είναι μια ακόμα πιο παράλογη υπόθεση.

Παρ” ότι είναι αδύνατο για τους ανθρώπους να έχουν οποιαδήποτε ιδέα για την ψυχή, ή αυτό το υποτιθέμενο πνεύμα που τους κινεί, πείθουν τους εαυτούς τους ότι αυτή δεν πεθαίνει. Όλα τους αποδεικνύουν ότι αισθάνονται, σκέφτονται, αποκτούν ιδέες, χαίρονται ή υποφέρουν μόνο μέσω των αισθήσεων και των υλικών οργάνων του σώματος. Ακόμα και αν παραδεχτούμε την ύπαρξη της ψυχής, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε ότι αυτή εξαρτάται ολοκληρωτικά από το σώμα και ότι υποφέρει μαζί του ό,τι υποφέρει κι εκείνο, και παρ” ότι τη φαντάζονται να μην έχει τίποτα σχετικό μ” εκείνο, και ότι μπορεί να ενεργήσει χωρίς τη βοήθεια του και τα αισθητήρια όργανά του, αυτή η ψυχή θα συνεχίσει να ζει, να χαίρεται, να υποφέρει και να αισθάνεται τις χαρές και τα βάσανα. Πάνω σε μια τέτοια σειρά από φανταστικούς παραλογισμούς στηρίζεται η θαυμάσια ιδέα για την αθανασία της ψυχής.
Αν ρωτήσω σε τι βασίζονται για την υποτιθέμενη αθανασία της ψυχής, απαντούν ότι από την ίδια τη φύση της αυτή επιθυμεί να είναι αθάνατη ή να ζήσει για πάντα. Αλλά, ξαναρωτάω, αν επιθυμείς πολύ κάτι, είναι αρκετό από μόνο του να υλοποιήσει την επιθυμία; Βάσει ποιας παράξενης λογικής αποφασίζουν ότι ένα πράγμα δεν μπορεί παρά να συμβεί επειδή το επιθυμούν πολύ; Οι παιδικές επιθυμίες της φαντασίας αποτελούν μέτρο της πραγματικότητας; Οι ασεβείς άνθρωποι, λέτε, στερημένοι από την ελπίδα μιας άλλης ζωής, επιθυμούν να εξαφανιστούν. Αλλά, δεν έχουν το ίδιο δικαίωμα να συμπεράνουν με αυτή την επιθυμία τους ότι θέλουν να εξαφανιστούν, όπως εσείς συμπεραίνετε ότι θα ζείτε για πάντα επειδή το επιθυμείτε;
Είναι γεγονός ότι όλος ο άνθρωπος πεθαίνει. Ο άνθρωπος πεθαίνει όλος. Τίποτα δεν είναι πασιφανέστερο για όποιον δεν παραληρεί. Το ανθρώπινο σώμα μετά το θάνατο είναι μια μάζα ανίκανη να παράγει οποιεσδήποτε κινήσεις ζωής. Δεν υπάρχει πια κυκλοφορία, αναπνοή, πέψη, ομιλία, αντανακλαστικά. Τότε ισχυρίζονται ότι η ψυχή διαχωρίστηκε από το σώμα. Αλλά με το να πούμε ότι αυτή η ψυχή, που είναι άγνωστη, είναι η αρχή της ζωής, δε λέμε τίποτα, εκτός από το ότι μια άγνωστη δύναμη είναι η αδιόρατη αρχή αόρατων κινήσεων.
Τίποτα δεν είναι φυσικότερο και απλούστερο από το να πιστέψουμε ότι το νεκρό σώμα δε ζει πια, τίποτα εξωφρενικότερο από το να πιστεύουμε ότι ο νεκρός άνθρωπος είναι ακόμα ζωντανός.
Γελάμε με τις συνήθειες ορισμένων εθνών όπου συνηθίζουν να θάβουν μαζί με το πτώμα τροφές, με την ιδέα ότι μπορεί να του φανούν χρήσιμες και αναγκαίες σε μιαν άλλη ζωή. Είναι περισσότερο αστείο να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι θα τρώνε μετά το θάνατο τους, από το να πιστεύουμε ότι θα σκέφτονται, ότι θα έ¬χουν ευχάριστες ή δυσάρεστες ιδέες, ότι θα χαίρονται, ότι θα υποφέρουν και ότι θα έχουν συνείδηση της χαράς και της λύπης, όταν τα όργανα που παράγουν τις αισθήσεις ή τις ιδέες θα έχουν γίνει χώμα; Με το να λέμε ότι οι ψυχές των ανθρώπων θα είναι χαρούμενες ή λυπημένες μετά το θάνατο του σώματος, είναι σα να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι θα μπορούν να δουν χωρίς μάτια, να οσφραίνονται χωρίς μύτη και να αισθάνονται χωρίς χέρια και χωρίς δέρμα. Έθνη που νομίζουν ότι είναι με το μέρος της λογικής, υιοθετούν, παραταύτα, τέτοιες ιδέες.

Αδιαφιλονίκητες αποδείξεις ενάντια στην πνευματικότητα της ψυχής.
Το δόγμα της αθανασίας της ψυχής ισχυρίζεται ότι η ψυχή είναι μια απλή ουσία, ένα πνεύμα. Αλλά εγώ θα ρωτήσω: τι είναι ένα πνεύμα; Είναι, θα μου πείτε, ένα σώμα που στερείται προέκτασης, άφθαρτο, το οποίο δεν έχει τίποτα να κάνει με την ύλη. Αλλά αν αυτό είναι αλήθεια, πώς δημιουργήθηκε η ψυχή; Πώς μεγάλωσε; Πώς απέκτησε δύναμη; Πώς αδυνατίζει, αποδιοργανώνεται και γερνάει μαζί με το σώμα;
Σε απάντηση όλων των παραπάνω, εσείς (θεολόγοι) λέτε ότι αυτά είναι μυστήρια. Αλλά αν είναι μυστήρια, τότε δεν μπορείτε να γνωρίζετε τίποτα γι” αυτά. Κι αν δεν καταλαβαίνετε τίποτα γι” αυτά, πώς μπορείτε να βεβαιώνετε με πεποίθηση οτιδήποτε για την ύπαρξή τους; Για να πιστέψουμε ή να επιβεβαιώσουμε οτιδήποτε, πρέπει να γνωρίζουμε τουλάχιστον από τι αποτελείται αυτό που πιστεύουμε ή επιβεβαιώνουμε. Με το να πιστεύει κάποιος στην ύπαρξη μιας αθάνατης ψυχής, είναι σα να λέει ότι είναι βέβαιος για την ύπαρξη ενός πράγματος για το οποίο είναι αδύνατο να σχηματίσουμε οποιαδήποτε ιδέα. Το να βεβαιώσεις ότι αυτό το πράγμα είναι όπως το περιγράφεις, είναι η μεγαλύτερη παραφροσύνη ή η πιο παράλογη υπόθεση.
Απόσπασμα από το βιβλίο ( Διαθήκη ) του Ιερέα Jean Meslier «Δεν υπάρχει Θεός»

Ο Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων περιγράφει την φρίκη των τελευταίων ημερών του Βυζαντίου

Πλήθων Γεμιστός
Διαβάστε τις ριζοσπαστικές προτάσεις του για την δημιουργία μια δίκαιης πολιτείας. Την φρίκη των απάνθρωπων ποινών που επέβαλαν οι Βυζαντινοί στα αθώα θύματά τους. Τους διωγμούς αυτών που σκέπτονταν ελληνικά. 



Αυτοβασανισμός, θρησκεία και πολιτική

automast492Ο αυτοβασανισμός, ως τρόπος θρησκευτικής και πολιτικής έκφρασης συνδέεται με ατομικές και συλλογικές δράσεις, οι οποίες παράγουν συγκεκριμένο πολιτικό και θρησκευτικό αντίκτυπο. Ο αυτοβασανισμός στο θρησκευτικό πολιτικό και φυλετικό του πλαίσιο παρουσιάζει διαφορετικές μορφές και διαφορετικές σχέσεις εξάρτησης ατόμου και συνόλου ή ατόμου και κοινωνίας.

Ο στόχος μας είναι να καταδείξουμε ότι η πολιτική και θρησκευτική εξουσία αποσκοπεί στην καλλιέργεια των αυτοβασανιστικών τάσεων στις διαφορετικές εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής, για να επιβάλλει την αίσθηση της αδυναμίας ελέγχου της ατομικής ζωής και την πλήρη υποταγή του ατόμου στα πολιτισμικά και πολιτικά δρώμενα της κοινότητας.

H πολιτική ψυχολογία είναι ένας διεπιστημονικός κλάδος αφιερωμένος στην ανάλυση των σχέσεων που αναπτύσσονται ανάμεσα στις ψυχολογικές και πολιτικές διαδικασίες. Τούτος ο κλάδος αντλεί τα περιεχόμενά του από διαφορετικές πηγές, που περιλαμβάνουν την πολιτισμική και ψυχολογική ανθρωπολογία, τη γνωστική ψυχολογία, τα οικονομικά, την ιστορία, τις διεθνείς σχέσεις, τη φιλοσοφία, την πολιτική επιστήμη, την πολιτική θεωρία, την ψυχολογία της προσωπικότητας, την κοινωνική ψυχολογία, και κοινωνιολογία. Εξαιτίας της ευαίσθητης σχέσης του με το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται, ο τομέας της πολιτικής ψυχολογίας αναπτύσσεται με διαφορετικούς τρόπους, εξαρτώμενους από το πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ενσωματώνεται.

Θα αναρωτηθεί κανείς ποια θα μπορούσε να είναι η σχέση της πολιτικής ψυχολογίας με το φαινόμενο του αυτοβασανισμού στη διαχρονική του θεώρηση ή τη σύγχρονη πολιτική θεωρία. Θεωρούμενος ο αυτοβασανισμός ως μορφή διοχέτευσης ή εκτόνωσης της συναισθηματικής ενέργειας και της αυθόρμητης αντίδρασης κοινωνικών ή θρησκευτικών ομάδων απέναντι στην εξουσιαστική δομή των πολιτικών καθεστώτων, θα μπορούσε κάλιστα να λειτουργήσει ως εσκεμμένη ή συνειδητή πρόθεση μετριασμού της αυθόρμητης εξέγερσης απέναντι σε ένα καταπιεστικό κοινωνικά περιβάλλον όπως είναι το σύγχρονο.

Ο θρησκευτικός κατά βάσιν αυτοβασανισμός ή αυτοτραυματισμός συνδέεται άμεσα με την ατομική απενοχοποίηση και την αποφόρτιση του ατόμου από τα ενοχικά συμπλέγματα που προκαλεί η σχέση του με το περιβάλλον. Ένα σημαντικό κομμάτι της ατομικής συμπεριφοράς με τη σειρά του συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την πολιτική συμπεριφορά των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα η θρησκεία και η πολιτική συγχρωτίζονται σε τέτοιο βαθμό, ώστε να είναι δύσκολο να αποφασίσει κανείς ποια είναι η γενεσιουργός αιτία της αυτοβασανιστικής συμπεριφοράς.

Με άλλα λόγια η θρησκεία και η κοινωνία είναι δύο αλληλένδετα φαινόμενα, τις αιτίες γέννησης των οποίων οφείλει να αναζητήσει ο ερευνητής στην ίδια ρίζα. Είναι δηλαδή παραδεκτό στις ανθρωπιστικές επιστήμες ότι δεν μπορεί να υπάρξει σαφής απάντηση στο αν η κοινωνία δημιουργήθηκε από τη θρησκεία ή η θρησκεία γεννήθηκε από την κοινωνία. Παρόλα αυτά με την είσοδο της αριστοτέλειας λογικής, η οποία επηρέασε σε σημαντικό βαθμό το σχηματισμό και την εξέλιξη της δυτικής σκέψης ως την εποχή μας, εξετάζονται ως δύο διακριτά φαινόμενα με τα όρια του ενός να υπεισέρχονται ενίοτε στην περιοχή του άλλου. Αυτός ο διαχωρισμός μας επιτρέπει να εξετάσουμε το φαινόμενο στο θρησκευτικό και κατόπιν στο κοινωνικό πολιτισμικό και κατ’ επέκτασιν πολιτικό του πλαίσιο.

Το θρησκευτικό πλαίσιο
Η διαχρονικότητα του φαινομένου στο θρησκευτικό του πλαίσιο θα μπορούσε να γίνει καλύτερα κατανοητή μέσω συγκεκριμένων παραδειγμάτων, που αντλούνται από τη θρησκευτική ζωή του παρελθόντος και του παρόντος. Στην αρχαία Ρώμη, για παράδειγμα, στις 24 Μαρτίου γιορταζόταν η Ημέρα του Αίματος, βασισμένη στο μύθο του Άττη και της Κυβέλης[1]. Ήδη από τις 15 Μαρτίου, κάτω από τον οξύ ήχο των αυλών που ακούγονταν σε ολόκληρη την πόλη οι άνθρωποι άρχιζαν να χτυπούν τα στήθη τους ολοφυρόμενοι. Ακολουθούσε έναν εννεαήμερο μετάνοιας και εξιλασμού, που συνοδευόταν από ένα τριήμερο πένθους. Κατά την 24η Μαρτίου με τα νεύρα τεντωμένα στο έπακρο από όλες αυτές τις ώρες θρήνων και ουρλιαχτών, στέρησης και κακουχίας, ομοιώματα και πιστοί της Κυβέλης στροβιλίζονταν φρενιασμένα κάτω από τους ήχους ξύλινων σαλπίγγων, κροτάλων και κυμβάλων. Μέσα στη μέθη του χορού, βυθιζόμενοι σε καταληψία, αυτομαστιγώνονται, κακοποιόύν με μαχαιριές τα μπράτσα και τους ώμους τους, για να ραντίσουν με το αίμα τους το ιερό πεύκο και τους βωμούς. Σε αυτή την κατάσταση φρενίτιδας παρατηρείται το ακραίο αλλά συνηθισμένο φαινόμενο του αυτοευνουχισμού των ανδρών.

Στη σύγχρονη εποχή παρατηρείται ένα παρόμοιο φαινόμενο στους Σιΐτες Μουσουλμάνους του Ιράν, την επέτειο του θανάτου του πρώτου ιμάμη Αλ Χουσεΐν, ημέρα μεγάλου θρησκευτικού πένθους. Παντού στα αστικά κέντρα οι πιστοί συγκεντρώνονται σε τεράστιες λιτανείες, όπου ψέλνουν, χορεύουν, κτυπούν το στήθος τους, αυτομαστιγώνονται με αλυσίδες και τέμνουν με με σπαθιά, κοφτερά εργαλεία τα μέτωπα, τους ώμους και τα μπράτσα τους. Σε αυτή την κατάσταση ομαδικής υστερίας και παραληρήματος κάποιοι ρίχνονται κάτω από κάρα που τους συνθλίβουν. Ορισμένοι ποδοπατιούνται και άλλοι πεθαίνουν από τις τελετουργικές συμπλοκές ανάμεσα στις διάφορες ομάδες που σταδιακά εξελίσσονται σε πραγματικές μάχες.

Ένα ανάλογο παράδειγμα έρχεται από το Τενεσί των Η.Π.Α. και τα μέλη μιας χριστιανικής αίρεσης. Αφού εισέλθουν σε υστερική κατάσταση με μυστικιστικούς ύμνους και κτυπήματα των χεριών, περνούν από χέρι σε χέρι δηλητηριώδη φίδια, που πολύ συχνά τους δαγκώνουν θανάσιμα. Σε μια ασιατική φυλή των Μπάλι απαντάται ο ιερός χορός του σπαθιού, κατά τη διάρκεια του οποίου οι πιστοί χορεύουν σε ιδιαίτερα έντονους ρυθμούς. Συνήθως η ένταση και ο ρυθμός τους οδηγεί σε κατάσταση φρενίτιδας, με αποτέλεσμα να στρέφουν τα σπαθιά ενάντια στον εαυτό τους.

Αυτοβασανισμός και χριστιανισμός
Οι ρίζες του θρησκευτικού αυτοβασανισμού στον χριστιανισμό -ως μία από τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου και συνεπώς ως σημαντικού κέντρου ελέγχου του πλήθους των πιστών- είναι δυνατόν να ανιχνευθούν κατά τον μεσαίωνα, οπότε στον χριστιανισμό καλλιεργείται η άποψη ότι το σώμα είναι κάτι μιαρό και αμαρτωλό, που πρέπει να εξαγνιστεί. Η σάρκα και οι επιθυμίες της, ειδικότερα οι σεξουαλικές, αντιμετωπίζονται ως κάτι περιφρονητέο, που πρέπει να υποταχθεί στη βούληση του πνεύματος. Μέσα από μια τέτοια σύγκρουση δημιουργείται ένα ενοχικό σύμπλεγμα, καθώς το σώμα αφ εαυτού δεν είναι δυνατόν να εγκαταλείψει την ορμέμφυτη φύση του. Τα αισθήματα ενοχής πιέζουν για πράξεις εξιλέωσης και αν η πηγή της ενοχής είναι το σώμα, η εξιλέωση έρχεται μέσω της αυτοταπείνωσης, του εξευτελισμού και της κακοποίησης.

Είναι ιδιαίτερα γνωστές οι περιπτώσεις πολλών αγίων του χριστιανισμού οι οποίοι τρέφονταν μόνο με ψωμί και νερό και κυκλοφορούσαν με το ίδιο ένδυμα που τους άφηνε απροστάτευτους στα έντονα καιρικά φαινόμενα χειμώνα καλοκαίρι. Ο άγιος Δομίνικος, ο άγιος Φραγκίσκος της Aσίζης, ο άγιος Θωμάς ο Ακινάτης, η αγία Αικατερίνη υποβάλλονταν εκούσια στο μαρτύριο της σταύρωσης. Ο αυτοβασανισμός ως πρακτική επίτευξης του εξαγνισμού στη χριστιανική πίστη, οδήγησε τελικά στη δημιουργία ενός ολόκληρου κινήματος. Συγκεκριμένα, το 1260 στη Περούτζια δημιουργήθηκε το κίνημα των «Αυτομαστιγούμενων», από άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης, που εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα σε όλη την Ιταλία. Τεράστιες λιτανείες περιφέρονταν στην πόλη και τα πλήθη αυτομαστιγνώνονταν στην πλάτη μέχρι να αιμορραγήσουν. Την ίδια στιγμή ικέτευαν τον Θεό και την Παρθένο να συγχωρήσουν τις αμαρτίες τους. Αυξήθηκαν τόσο σε αριθμό, ώστε ακόμη και η επίσημη εκκλησιαστική αρχή ένιωσε να απειλείται, με αποτέλεσμα να καταδικάσει το κίνημα. Η καταδίκη δεν είχε κανένα αντίκτυπο, καθώς οι Μαστιγούμενοι εξακολούθησαν να αυξάνουν σε αριθμό. Με την εξάπλωση της πανούκλας το 1350 το κίνημα πολλαπλασιάστηκε με τέτοιο ρυθμό, ώστε εξαπλώθηκε στη Γερμανία, τη Φλάνδρα και τη Σουηδία. Ενδεικτικά αναφέρεται το πεντάστιχο που έψελναν τη στιγμή της αυτομαστίγωσης:
Ας χτυπήσουμε τα κουφάρια μας δυνατά
Ας δοξάσουμε το Θεό και ας μαστιγωθούμε περισσότερο
Και εν ονόματι της Λατρείας του Μαρτυρίου Του
Ας χτυπήσουμε την άθλια σάρκα μας ξανά
Ας χτυπήσουμε το φιληδονο κορμί μας.
Οι «Μαστιγούμενοι» εξαφανίστηκαν τον 14ο αι., για να εμφανιστούν και πάλι στη Ρωσία του 18ου αι. Την ίδια εποχή εμφανίστηκε –επίσης στη Ρωσία- η αίρεση «Λευκά Περιστέρια», η οποία κήρυσσε την πρακτική του ευνουχισμού. Από το 1840-1858 αυτοευνουχίστηκαν με τη θέλησή τους 2.500 άνδρες[2], παρόλες τις αλλεπάληλες απαγορεύσεις. Σε πολλές περιπτώσεις τον αυτοευνουχισμό ακολούθησαν και γυναίκες, οι οποίες χρησιμοποιούσαν ως τρόπο ακρωτηριασμού την εκτομή του μαστού.

Η πρακτική των αυτοτιμωρίας, ωστόσο, δεν είναι προνόμιο της μεσαιωνικής αντίληψης. Ακόμη και σήμερα η πρακτική της δημόσιας αυτομαστίγωσης εξακολουθεί να υπάρχει και στην εποχή μας. Κατά τη διάρκεια του καθολικού Πάσχα και συγκεκριμένα της Μ. Παρασκευής σε πολλές καθολικές κοινωνίες είναι συνηθισμένη η πρακτική της δημόσιας αυτομαστίγωσης. Οι περιοχές όπου το φαινόμενο εξακολουθεί να υπάρχει είναι το Ρίο ντε Τζανέιρο, περιοχές της Β. Ισπανίας, της Ν. Ιταλίας, του Μεξικού και του Ν. Μεξικού. Όσοι συμμετέχουν σε τέτοιου είδους τελετές, δηλώνουν ότι με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουν άφεση αμαρτιών, είτε για τον εαυτό τους είτε για τα συγγενικά τους πρόσωπα. Τις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάζεται έξαρση του φαινομένου στις Φιλιπίννες. Το πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι ότι μετά το 1961, κατά τη Μ. Παρασκευή άρχισαν να πραγματοποιούνται πραγματικές οικειοθελείς σταυρώσεις, οι οποίες εντέλει έγιναν τουριστική ατραξιόν[3].

Ο ρόλος του ασκητισμού στην ανάπτυξη του αυτοβασανισμού
Επί αιώνες, από τότε που κήρυξε ο Ιησούς, μικρές χριστιανικές κοινότητες προσπάθησαν να βιώσων τα ιδανικά τους με τρόπο ακραίο και απόλυτα αφιερωμένο. Στους πρωτοχριστιανικούς αιώνες εγκατέλειψαν τις επίγειες απολαύσεις και εισήλθαν σε μοναστήρια. Υπακούοντας κατά λέξη τις γραφές έστρεψαν την πλάτη τους στις οικογένειές τους και, ως εξωτερικό οδηγό της νέας ζωής τους, χρησιμοποίησαν όρκους φτώχειας, τιμωρίας και υπακοής. Ως σημάδι της περιφρόνησής τους και της συναισθηματικής ενοχής τους, κτυπούσαν τα σώματά τους με σκοινιά και διάφορα άλλα μαστίγια, όπως το φραγγέλιο, μέχρι να τρέξει αίμα. Σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί η πνευματική αγνότητα τιμωρούσαν τον εαυτό τους και τους άλλους.

Οι μονές που αγκάλιασαν τέτοιες αυστηρές πειθαρχίες έγιναν ζωντανά μνημεία του δόγματος της περιφρόνησης του κόσμου (contemptus mundi). Το σημαντικότερο, όμως είναι ότι βαθμιαία έγιναν κέντρα μαθητείας στα οποία εξελίχθηκε το υποκρυπτόμενο ήθος της δυτικής επιστήμης και του δυτικού ορθολογισμού. Ο Max Weber στο έργο του The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism (η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού) υπονοεί ότι το ήθος του χριστιανικού ασκητισμού υπέστη κάποιο μυστήριο μετασχηματισμό, συνεπεία του οποίου μετουσιώθηκε από ανορθολογιστικό αυτοβασανισμό σε «συστηματική μέθοδο λογικής συμπεριφοράς», στόχος της οποίας ήταν να ελευθερώσει όλους εκείνους που την ακολουθούσαν από τη δύναμη των παράλογων παρορμήσεων[4]. Η άποψή του αποτυγχάνει να εξηγήσει πώς μια μορφή ασκητισμού, ουσιαστικά καταστρεπτική και μη ορθολογιστική, μετατράπηκε σε μια μορφή ορθολογισμού, η οποία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό ακόμη και την πολιτική σκέψη. Τούτο το ερώτημα μπορεί να απαντηθεί μόνο αν αναγνωρίσουμε η φυσική χριστιανική ηθική που ο Weber αποκαλεί «παράλογο αυτοβασανισμό», και η διανοητική τάση που καλλιεργήθηκε τελικά από τα μεγάλα μοναστικά τάγματα, είχε την ίδια λογική και τελικά ακολούθησε το ίδιο ψυχολογικό πρότυπο.

Όταν οι χριστιανοί αυτομαστιγώνονταν, το έκαναν προκειμένου να πετύχουν την αγνότητα. Ο αντικειμενικός στόχος της τιμωρίας ήταν η αγνότητα. Η φαντασίωση την οποία βίωναν οι ασκητές του χριστιανισμού και οι ζηλωτές του μωαμεθανικού κόσμου ήταν ότι προκαλώντας πόνο και πληγές στα σώματά τους, ίσως κατόρθωναν να καταστρέψουν την ακάθαρτη ουσία από την οποία ήταν φτιαγμένοι, έστω κι αν αυτό ήταν τελικά, η έσχατη περιφρόνηση προς την πράξη της ανθρώπινης δημιουργίας εκ μέρους του Θεού που αναζητούσαν εναγωνίως. Η μοναστική εξιδανίκευση της λογικής είχε μια παρόμοια προέλευση. Μια από τις παραδοσιακές θρησκευτικές λειτουργίες της λογικής, από τον Αυγουστίνο και έπειτα, ήταν να τιμωρεί τη λαγνεία και, εγκαθιδρύοντας μια κατάσταση ορθολογικής αγνότητας στην ψυχή, να φέρει τον χριστιανό πλησιέστερα στον Θεό. Η διανοητική πειθαρχία έγινε το αντίστοιχο της φυσικής πειθαρχίας και προσπάθησε να αποβάλλει τη βρωμιά του σώματος καταστέλλοντας τις συγκινήσεις, τις ορέξεις και τις παράλογες παρορμήσεις. Ο σκοπός ενός τέτοιου ορθολογιστικού ασκητισμού ήταν μάλλον η «καταστροφή της αυθόρμητης και στιγμιαίας απόλαυσης»[5]. Σε αυτή τη νέα μορφή θρησκευτικού ορθολογισμού η εμπειρική αλήθεια απορρίφθηκε χάριν της υπερβατικότητας και η αγνότητα έγινε κριτήριο της γνώσης και της πνευματικής επίτευξης.

Από όλες αυτές τις απόψεις που προαναφέρθηκαν είναι φανερό ότι η εξάπλωση του ορθολογισμού που επέβαλε ο ασκητισμός στις μεγάλες μονές της μεσαιωνικής Ευρώπης, ενισχύθηκε στη συγκεκριμένη μορφή του πολιτικοκοινωνικού κινήματος του Πουριτανισμού, που υιοθετήθηκε από τους Διαμαρτυρόμενους μετά τη Μεταρρύθμιση. Τo αυστηρότερο είδος χριστιανού, που διακατεχόταν από τον ψυχαναγκασμό της υπακοής κυριολεκτικά στο γράμμα του θρησκευτικού νόμου, πρακτική που πάνω απ’ όλα ενθαρρυνόταν από το πνεύμα της Μεταρρύθμισης, ακόμη και η πρακτική της άρνησης και τιμωρίας του εαυτού στα μεγάλα μοναστήρια της Ευρώπης δεν ήταν αρκετή. Η επιβολή αυτής της πρακτικής σε κοσμικό, πολιτικό επίπεδο ήταν και είναι ακόμη και σήμερα μια από τις βασικότερες επιδιώξεις των Πουριτανών με ανάλογα αποτελέσματα στην παιδεία και την επιστημονική γνώση.

Κοινωνικό, πολιτισμικό και πολιτικό πλαίσιο
Εκτός από το θρησκευτικό του πλαίσιο ο αυτοτραυματισμός εντάσσεται και σε ένα κοινωνικό, πολιτισμικό και πολιτικό πλαίσιο, ως πρακτική ένταξης σε κοινωνικές ομάδες. Τέτοιου είδους τελετουργικοί ακρωτηριασμοί δε συνοδεύονται από καταληπτικά ή υστερικά φαινόμενα αλλά συγχρόνως δεν είναι αποτέλεσμα καθαρά προσωπικής επιλογής. Αποτελούν περισσότερο απόφαση της ομάδας, που τη θεωρεί πράξη ταξινόμησης και ουσιαστικής συμμετοχής από μέρους του ατόμου. Οι κοινωνικές και πολιτισμικές δομές, όμως, διαμορφώνουν παράλληλα το πολιτικό -με την ευρεία ή τη στενή έννοια- περιβάλλον, μέσα στο οποίο κινείται το άτομο στη διάρκεια της ζωής του. Πιο συγκεκριμένα θα μας απασχολήσουν οι τελετές ενηλικίωσης και το φαινόμενο της περιτομής, ανδρικής ή γυναικείας.

Τελετές ενηλικίωσης: Από την αρχαιότητα ως σήμερα στις διάφορες τελετές ενηλικίωσης απαντάται ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Κεντρικός πυρήνας του μοτίβου είναι η η συμβολικη θυσία με σκοπό την επαναγέννηση σε μια καινούρια ζωή στον κόσμο των ενηλίκων. Το παιδί ή ο έφηβος -ανάλογα με τον εθιμικό κώδικα- οφείλει να δεχθεί να θυσιάσει κάτι από το ίδιο του το κορμί, ώστε να γίνει αποδεκτός ως ισότιμο μέλος στην κοινωνία στην οποία ανήκει. Αναγνωρισμένος ως ενήλικας που μπορεί να προσφέρει στην ομάδα ή την κοινότητα, έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στα μυστήρια της ζωής και της θρησκείας, στην πολιτική ζωή της.

Οι γηγενείς πληθυσμοί της Ν. Γουϊνέας της Ν.Α. Ασίας και της Αυστραλίας θεωρούν τον πόνο που προκαλείται από την εξαγωγή τμήματος της οδοντοφυΐας ως απαραίτητη διαδικασία για την αποκάλυψη των μυστηρίων. Στους αβορίγινες της αυστραλιανής ηπείρου, επίσης, απαντάται το ξερίζωμα των νυχιών και η διάτρηση του ρινικού διαφράγματος στους νέους άνδρες και τις γυναίκες, αμέσως μετά το γάμο. Σε πολλές φυλές της Αφρικής δημιουργούνται κάθετες γραμμές με πυρωμένο σίδερο στην περιοχή των φρυδιών, ενώ οι Ινδιάνοι της Γης του Πυρός κατά τη μύηση των αγοριών κόβουν κάποια τμήματα του στήθους και των μπράτσων με την ιδιαίτερα επώδυνη πρακτική της χρήσης στρογγυλευμένων λίθων ως κοπτικών οργάνων. Στη Ν. Γουϊνέα και πάλι απαντάται σε ορισμένες περιπτώσεις η πρακτική της ρινότμησης[6].

Εδώ ας σημειωθεί ως συμπλήρωμα σε όσα λέχθηκαν προηγούμενως ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, παρόλες τις πολιτισμικές και γεωγραφικές διαφορές, οι νέοι απομακρύνονται από την οικογένεια ή και την κοινότητα. Τούτη η απομάκρυνση συμβολίζει ακριβώς το τέλος της παιδικής ηλικίας και η επανεισαγωγή στην κοινότητα επιτυγχάνεται μέσω της τελετής ενηλικίωσης. Μέσω της τελετής το άτομο από την πλευρά του πιστοποιεί ότι είναι ικανό να αντέξει την οδύνη προκειμένου να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της κοινότητας και η κοινότητα αποκτά ένα νέο μέλος που μπορεί να ενεργήσει αυτόβουλα για το καλό της.

Ο γνωστότερος πιθανώς τελετουργικός ακρωτηριασμός είναι η περιτομή, που διαχωρίζεται από τους υπόλοιπους, καθώς επηρεάζει πολύ συγκεκριμένο και ιδιαίτερα όργανο, το σεξουαλικό, το οποίο έχει πρωταρχική και σωματική και ψυχική σημασία για τη ζωή του ατόμου. Η ανδρική περιτομή συνίσταται γενικώς στην αφαίρεση της ακροβυστίας του πέους. Ανάλογα με το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο πραγματοποιείται, διαφοροποιείται μόνον ως προς τον τρόπο και την ηλικία κατά την οποία συμβαίνει τούτος ο τελετουργικός ακρωτηριασμός. Άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιτομής είναι ότι δεν πρόκειται για κάποιο εμφανές σύμβολο που αποδεικνύει την προσχώρηση στην ομάδα, αλλά είναι ένα κρυφό, αόρατο σημάδι ελέγχου αυτής της προσχώρησης για τις κοινωνίες που την αποδέχονται και την εκτελούν, προσθέτοντάς της το συμβολικό νόημα του διαχωρισμού από την υπόλοιπη ανθρωπότητα.

Σε ένα πρωτογενές επίπεδο ο νόμος είναι συνέπεια της ιδέας του ιερού. Το ιερό στις αρχαϊκές κοινωνίες επιβάλλει κανόνες συμπεριφοράς και οι κανόνες συμπεριφοράς στην ιστορική τους πορεία καταγράφονται ως νόμοι, γύρω από τους οποίους συσπειρώνεται μια κοινότητα με θρησκευτική ενότητα. Ο ξένος δεν μπορεί να συμμετέχει στη λατρεία του ιερού, δεσμευμένος από τις ευλογίες ή τις κατάρες που ξεστομίζονται για την προστασία της κοινότητας. Η παρουσία του είναι μίασμα, είναι tabοο για τη θρησκευτική λειτουργία και συνεπώς δεν μπορεί να υπερβεί την αόρατη διαχωριστική γραμμή που περιβάλλει και προστατεύει τον γνήσιο πολίτη ως μέλος μιας κοινότητας.

Η ιουδαϊκή περιτομή γίνεται κατά την όγδοη ημέρα του νεογέννητου και θεωρείται απόδειξη της συμμαχίας του με το θεό, όπως και απόδειξη ότι είναι τμήμα του εκλεκτού λαού του Κυρίου, αντίθετα με αρχαιότερους λαούς που της απέδιδαν σεξουαλικό περιεχόμενο[7]. Εδώ ίσως θα πρέπει να αναφερθούμε στην άποψη του γνωστού νευροβιολόγου Prescot[8], που υποστηρίζει ότι στο πρώιμο αυτό στάδιο ανάπτυξης οι περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την αισθητηριακή αντίληψη της περιοχής των γεννητικών οργάνων και άρα συνδέονται με την αίσθηση της ηδονής και της ευχαρίστησης, με την περιτομή έχουν την πρώτη εμπειρία του πόνου. Αυτό φαίνεται πως είναι καθοριστικό για τις παραστάσεις της σεξουαλικής πράξης που αποκτά το άτομο καθώς μεγαλώνει, με αποτέλεσμα τη θεώρησή της ως πράξης επώδυνης.. Ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι ακριβώς αυτό ευθύνεται για την ανάπτυξη σαδο-μαζοχιστικών τάσεων.

Η ιδανική ηλικία για την περιτομή στους μουσουλμανικούς λαούς φαίνεται να είναι ανάμεσα στα 7 και 8 χρόνια. Σε αυτή την ηλικία το παιδί είναι σε θέση να καταλαβαίνει τι του κάνουν και κυρίως είναι σε θέση να διατηρήσει την ανάμνηση της πράξης για όλη του τη ζωή, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται από τους ίδιους. Στο Ισλάμ δεν υφίσταται η άμεση θεϊκή ανταμοιβή που απαντάται στους Ιουδαίους, παρόλα αυτά θεωρείται τελετή απαραίτητη και συνήθως συνοδεύεται από γιορτές.
Το φαινόμενο της περιτομής απαντάται και σε άλλους λαούς κυρίως με προφορική παράδοση και ισχυρό εθιμικό δίκαιο, αν και οι ακολουθούμενες τελετουργίες εμφανίζουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους και αντίθετα από την ιουδαϊκή περιτομή είναι σεξουαλικά προσανατολισμένες.
Ιδιαίτερα σκληρή τελετουργική πρακτική, την οποία έχουν υποστεί σήμερα πάνω από 135.000.000 γυναίκες σε όλον τον κόσμο είναι η κλειτοριδεκτομή. Συνήθως πραγματοποιείται ανάμεσα στα 4-8 χρόνια του νεαρού κοριτσιού και εφαρμόζεται κυρίως στην Αφρική, σε ορισμένες περιοχές της Μ. Ανατολής και της Ασίας. Στο 85% περίπου των περιπτώσεων γίνεται πλήρης αφαίρεση της κλειτορίδας, ενώ στο 15% ακολουθείται η πρακτική της φαραωνικής περιτομής, κατά την οποία αφαιρείται η κλειτορίδα , καθώς και τα μικρά και μεγάλα χείλη του αιδοίου. Τα υπολείμματα του δέρματος από τα μεγάλα χείλη ράβονται μεταξύ τους, έτσι ώστε το αιδοίο να πάρει τη μορφή μιας εντελώς λείας επιφάνειας, στην οποία αφήνεται μόνον μια μικρή οπή, για να διαφεύγουν τα ούρα και το αίμα της έμμηνου ρύσης.

Η συνηθέστερη πρακτική που ακολουθείται σύμφωνα με ζωντανές μαρτυρίες[9] είναι η εξής: Το κορίτσι ακινητοποιείται από μια μεγαλύτερη γυναίκα που κάθεται πάνω στο στήθος της και μια άλλη που της κρατάει τα πόδια ανοιχτά. Κατόπιν δίχως τοπική έστω αισθησία ή άλλο μέτρο για τη μείωση του πόνου, η περιτομή γίνεται με κάποιο κομμάτι σπασμένο γυαλί, ψαλίδι, λεπίδα ξυραφιού και διάφορα άλλα αντικείμενα. Ακολουθεί η συρραφή των υπολειμμάτων του δέρματος, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις είναι πιθανό τα πόδια να δεθούν μεταξύ τους για 40 περίπου ημέρες. Στη όλη διαδικασία δε χρησιμοποιούνται απολυμαντικά μέσα, παρά μόνον παραδοσιακά βότανα. Οι μολύνσεις είναι τέτοιες που οδηγούν συχνά στο θάνατο ή σε μόνιμες βλάβες, ανάμεσα στις οποίες βέβαια περιλαμβάνεται και η εξάπλωση του AIDS. Ιδιαίτερα στις ομαδικές περιτομές χρησιμοποιούνται τα ίδια εργαλεία κοπής για όλα τα κορίτσια και όλα αυτά σε μια ηπειρο όπως η Αφρική, στην οποία 1 στους 4 είναι φορέας ή νοσεί από τον ιό. Αν επέλθει θάνατος ή βαριά ασθένεια, τούτο αποδίδεται στους γονείς ή το ίδιο το κορίτσι, διότι δεν επέδειξαν τον πρέποντα σεβασμό προς τα πνεύματα, ή εξαιτίας κάποιας κακόβουλης μαγείας[10].

Οι λόγοι για τους οποίους γίνεται η γυναικεία περιτομή αφορούν συνήθως στον καθορισμό της πολιτισμικής και κοινωνικής ταυτότητας και της ταυτότητας του φύλου, καθώς τα εξωτερικά μέρη του αιδοίου παραπέμπουν σε ανδρικά και όχι γυναικεία χαρακτηριστικά. Σημαντικός παράγων επίσης για την εφαρμογή της κλειτοριδεκτομής σε κοινωνίες με έντονα πατριαρχικό χαρακτήρα είναι ο έλεγχος της γυναικείας σεξουαλικότητας, αφού πιστεύεται ότι με αυτόν τον τρόπο μειώνεται η πιθανότητα της απιστίας ή των προγαμιαίων σχέσεων ή λόγοι αισθητικής, μια και σε ορισμένες κοινωνίες το γυναικείο γεννητικό όργανο θεωρείται άσχημο και αντιαισθητικό.

Καταναγκαστική εργασία: η μαρξιστική άποψη για την ανθρώπινη εργασία ως μέσο αυτο-βασανισμού και αποξένωσης[11]
Η μαρξιστική άποψη για την ανθρώπινη εργασία ως μέσο αυτοβασανισμού επικεντρώνεται κυρίως στην αποξένωση του ατόμου από τον ατομικό του μόχθο, που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα έπρεπε να είναι μια προέκταση του εαυτού. Τι είναι αυτό που προκαλεί την αλλοτρίωση και την αποξένωση από την εργασία; Κατ” αρχήν το γεγονός ότι η εργασία είναι ξένη προς τον εργαζόμενο, δηλαδή δε βοηθά στην αυτοεπιβεβαίωση του ατόμου μέσα από το μόχθο του, αλλά μάλλον σε μια άρνηση του εαυτού. Δεν αισθάνεται ευτυχής, αλλά μάλλον δυστυχισμένος. Δεν ωριμάζει φυσικά ή νοητικά, αλλά μάλλον βασανίζει το σώμα του και καταστρέφει το μυαλό του. Ο εργαζόμενος βιώνει την ύπαρξή του ως άσχετη προς την εργασία και την εργασία του άσχετη προς τον εαυτό. Η εργασία του δεν είναι εθελοντική, αλλά περιορισμένη, καταναγκαστική εργασία. Επομένως, δε συνιστά εσωτερική παρόρμηση και δημιουργική ανάγκη, αλλά εκπλήρωση αναγκών ξένων προς τον εαυτό.

Ο αποξενωτικός χαρακτήρας της γίνεται προφανής, όταν δεν υπάρχει κανένας φυσικός ή άλλος εξαναγκασμός. Τότε η εργασία αποφεύγεται όπως η πανώλη. Αυτή η αλλοτριωμένη εργασία, στην οποία τα ανθρώπινα όντα αποξενώνονται από τον εαυτό τους, είναι εργασία αυτοάρνησης και αυτοβασανισμού. Πολύ περισσότερο όταν τούτη η εργασιακή αποξένωση αποκαλύπτεται στον εργαζόμενο μέσω οικονομικών κριτηρίων, καθώς αυτό που παράγει δεν του ανήκει, αλλά ανήκει σε κάποιον άλλον. Η δραστηριότητα του εργαζόμενου δεν είναι δική του δραστηριότητα. Ανήκει στον όποιο εργοδότη του και έτσι εκφράζει κατά κάποιο τρόπο την απώλεια του εαυτού του. Το αποτέλεσμα, επομένως, είναι ότι ο άνθρωπος (ο εργαζόμενος) δεν είναι ελεύθερος παρά μόνον στις ζωικές λειτουργίες του: φαγητό, πιοτό και αναπαραγωγή, στην καλύτερη περίπτωση στην κατοικία του -για ένα μεγάλο κομμάτι της ανθρωπότητας συνολικά θεωρούμενης και όχι του δυτικού κόσμου μόνον- κ.λπ.

Η σχέση εργαζόμενου και εργασίας, ωστόσο, είναι από τα βασικά θεμέλια της ποιότητας της ανθρώπινης ζωής ως πολιτικό ον. Μετατρεπόμενη διαρκώς και βάσει άγνωστων -ως επί το πλείστον- οικονομικών συμφερόντων η εργασία σε μέσο αυτοβασανισμού και αποξένωσης από τον εαυτό, προσφέρεται ως μέσο διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού από εξουσιαστικά κέντρα με επίσης άγνωστες σκοπιμότητες.

Η συνολική εικόνα – Συμπεράσματα
Η αναζήτηση της συνολικής εικόνας του ζητήματος του αυτοβασανισμού μέσω της θρησκείας και της πολιτικής στη σύγχρονη εποχή από ψυχολογικής άποψης είναι μια ιδέα σύμπλοκη, δίχως διακριτά όρια. Είναι φανερό, ωστόσο, ότι η κατανόησή μας για τις σύγχρονες μορφές βίας απαιτεί μια διαχρονική θεώρηση του φαινομένου, εκείνη που είναι ριζωμένη σε πανάρχαια taboo και ήθη. Τα taboo και τα ήθη των πρωτόγονων κοινωνιών διαμόρφωσαν χαρακτηριστικά τον θρησκευτικό κώδικα και το καταγραμμένο δίκαιο, που με τη σειρά τους οριοθέτησαν το πολιτικό σώμα (body politic) των αποκαλούμενων δυτικών κοινωνιών. Oι θρησκείες και οι παραγόμενοι νομικοί κώδικες ολοκλήρωσαν την εικόνα της εμπλοκής της θρησκείας στην πολιτική, παρόλο που στις σύγχρονες κοινωνίες μας η εκκλησία και το κράτος είναι συνταγματικά και θεωρητικά διαχωρισμένες έννοιες. Οι πιέσεις της θρησκείας, όμως, στην πολιτική εξουσία είναι δεδομένες –αρκεί το παράδειγμα των ταυτοτήτων, και η εμπλοκή στην εκπαίδευση για την ελληνική πραγματικότητα, ή η εμπλοκή του Βατικανού στην υπόθεση της Πολωνίας.

Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα εμπλοκής της εκκλησίας στη διαμόρφωση του πολιτικού γίγνεσθαι μπορούμε να αντλήσουμε από την ιστορία του Βυζαντίου. Η εκκλησία σε όλη τη βυζαντινή ιστορία υποστήριξε την πολιτική δύναμη εκείνων που θεωρούσε φίλους της[12] και επεδίωξε τη συμμετοχή της στο διοικητικό σύστημα. Τούτο είχε ως αποτέλεσμα τη συμπερίληψη του κλήρου στη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης και τη σταδιακή εξύψωση της πολιτικής του δύναμης. Η καταγραφή της Εισαγωγής στα τέλη του 9ου αιώνα ως αποτέλεσμα της νομοθετικής δραστηριότητας της μακεδονικής δυναστείας[13] καθορίζει τα καθήκοντα και δικαιώματα του αυτοκράτορα και του πατριάρχη, θεωρώντας τους ισοδύναμους φορείς στο ύψιστο ιεραρχικά επίπεδο του πολιτικού οικοδομήματος.

Αν και η συγκεκριμένη διάταξη απαλείφθηκε σύντομα από τον Λέοντα ΣΤ΄ στην αναθεώρηση του συγκεκριμένου έργου, εντούτοις δείχνει σε ποιο βαθμό μπορούσε να επηρεάσει η εκκλησία τα πολιτικά πράγματα -οι νομοθετικοί νεοτερισμοί οφείλονται μάλλον στον πατριάρχη Φώτιο, σύμφωνα με τον Hunger[14]. Επί της ουσίας οι επίσκοποι μετά τον 6ο αιώνα κρίνουν υποθέσεις αστικού και ποινικού δικαίου, στις οποίες ενέχονται κληρικοί -και λαϊκοί αργότερον- ενώ παρεμβαίνουν στην πορεία της πολιτικής δικαιοσύνης μέσω του θεσμού του ασύλου. Αναμφίβολα, η χριστιανική ιδεολογία –θεολογικά, φιλοσοφικά ή κοσμικά θεωρούμενη- επηρέασε σε σημαντικό βαθμό το ρωμαϊκό δίκαιο κατά τη βυζαντινή περίοδο και φυσικά τη μετεξέλιξή του, ακόμα και στις παρυφές του 20ου αιώνα. Το ίδιο συνέβη και στη δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία μέσω του καισαροπαπισμού που καλλιέργησε η καθολική εκκλησία και της επιδίωξης κοσμικής και πολιτικής δύναμης. Η Ευρώπη αναπτύχθηκε κατεξοχήν στη σκιά του Βατικανού και ως την εποχή της Αναγέννησης και της Μεταρρύθμισης, κατόρθωσε –ιδιαίτερα μέσω του τάγματος των Ιησουϊτών- όχι μόνον να επιβάλλει το contemptus mundi και τα ενοχικά συμπλέγματα που παράγει η άποψη περί της μη καθαρότητας του φυσικού σώματος και των αισθήσεων, αλλά μέσω του θρησκευτικού ιμπεριαλισμού της να τα επιβάλλει σε κοινωνίες του Νέου Κόσμου[15], που ήταν εξορισμού πρωτογενώς συνδεδεμένες με την έννοια του taboo. Δε χρειάζεται να απορεί κανείς, λοιπόν, για το γεγονός ότι τέτοιου είδους μορφές βίας -όπως είναι ο αυτοβασανισμός- είναι εξαπλωμένες στον σύγχρονο κόσμο, με τόσο ολοκληρωτικό τρόπο.

Ο Τζορτζ Όργουελ στο 1984 πρότεινε ότι η απόλυτα ολοκληρωτική κοινωνία είναι εκείνη στον οποία όλοι οι πολίτες εκπαιδεύονται έτσι στην υπακοή, ώστε να μην υπάρχει καμία ανάγκη για αστυνομικούς. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι παρόμοια η τέλεια κοσμική κοινωνία την οποία ευαγγελίζεται όχι μόνο ο χριστιανισμός, αλλά όλες οι θρησκείες της Βίβλου. Είναι εκείνη στην οποία οι άνθρωποι έχουν κατηχηθεί τόσο βαθειά με τις θρησκευτικές αξίες –στην περίπτωση της Δύσης με το όνειρο της παγκόσμιας κυριαρχίας του χριστιανισμού– ώστε δεν υπάρχει πλέον οποιαδήποτε ανάγκη για ιερείς, για τις εκκλησίες, ούτε ακόμη και για την ίδια την ιδέα του Θεού. Θα αναρωτηθούν εύλογα λοιπόν όσοι ζουν στις κοσμικές δημοκρατίες της Δύσης, γιατί εφόσον η κοινωνία μας είναι προϊόν μιας καταπιεστικής, θρησκευτικής κατά βάσιν κουλτούρας, αποτύχαμε τόσο φανερά και τόσο τραγικά να κατανοήσουμε τούτη τη διάσταση του φαινομένου.
Ένας τρόπος για να απαντηθεί τούτη η ερώτηση, είναι να επισημανθεί ότι όλες οι επαναστατικές ιδεολογίες οι όποιοι προέκυψαν από την ιουδαιο-χριστιανική παράδοση, από την εποχή του Μωυσή ως την εποχή του Μαρξ, παρήγαγαν δόγματα που περιφρονούσαν τις συνήθεις πρωτογενείς πηγές της ανθρώπινης ζωτικότητας και τα παρουσίασαν ως «επαναστατικά» ιδεολογήματα. Η ακαμψία και ο ζηλωτισμός του 16ου και 17ου αι. στην Ευρώπη και την Αμερική οδήγησε σε ένα ακραίο φαινόμενο. Οι «φιλελεύθεροι» και στις δύο ηπείρους υιοθέτησαν σε εκπληκτικό και συνάμα ενοχλητικό βαθμό την ιδεολογία της «ελευθερίας» που ανέπτυξαν οι χριστιανοί προπάτορές μας. Αποτυγχάνοντας να αναγνωρίσουμε ότι αυτά τα ίδια τα δόγματα της «ελευθερίας» στα οποία καταφύγαμε για να ξερριζώσουμε το καταπιεστικό παρελθόν μας είναι στη φύση τους καταπιεστικά σε σχέση με τις πρώτογενείς πηγές της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Επανειλημμένα οι κοινωνίες μας πρόδωσαν τον εαυτό τους, ωθώντας μας όλο και βαθύτερα στα βασίλεια της ανελευθερίας με τη ζηλωτική τους συμπεριφορά σε θέματα εκπαίδευσης και ιδεολογίας.
Την ίδια στιγμή τείνουμε να υιοθετήσουμε απερίσκεπτα την ψυχολογική θεωρία που εμπλέκεται στην ιουδαιοχριστιανική και όχι μόνον ιδεολογία. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, όσο τα βαθύτερα αυστηρά ιδανικά του χριστιανισμού ή του μωαμεθανισμού εσωτερικοποιούνται, τόσο περισσότεροι άνθρωποι θα ενδιαφερθούν για καθαρά πνευματικά θέματα, και το πιο ενδιαφέρον, ότι οι τάσεις τους για βία και αμαρτία θα εξαφανισθούν. Στην ιστορική πραγματικότητα, όμως, είναι ακριβώς αυτή η θεωρία η οποία καταρρίπτεται από τους ζηλωτές χριστιανούς ή τους φονταμενταλιστές μωαμεθανούς στην πορεία των αιώνων.

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ περιληπτικά διατύπωσε αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε παράδοξο της «αγνότητας», όταν παρατήρησε πως «όσο καθαρίζεις τον εαυτό σου, τόσο πιο βρώμικος γίνεσαι»[16]. Αυτό που αναγνώριζε σιωπηρά με τούτη την παραδοχή, ήταν η γοητεία της αμαρτίας – δηλαδή ότι οποιαδήποτε ιδιαίτερη μορφή ανθρώπινης συμπεριφοράς, όρεξης ή παρόρμησης; ρίχνεται στο δοχείο απορριμάτων από εκείνους που επιδιώκουν την αγνότητα, τόσο περισσότερο γίνεται η αμαρτία ψυχαναγκαστική. Η αναζήτηση της αγνότητας, λοιπόν, χρησιμοποιείται στις σύγχρονες κοινωνίες ως ιδεοληψία ενάντια, σε ό,τι ρητά ή σιωπηρά έχει οριστεί ως άσεμνο ή επικίνδυνο για την κοινωνική ή πολιτική σταθερότητα, παράγοντας ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Αυτός είναι κυρίως ο λόγος για τον οποίο –κατά την άποψή μας- είναι εξαιρετικά δύσκολο εξαιτίας του τρόπου με τον οποίον είναι διαρθρωμένες οι αξίες και οι επιδιώξεις μας, να εξαλειφθούν σύγχρονες μορφές βίας που σχετίζονται με τον φαύλο κύκλο της απενοχοποίησης μέσω του αυτοβασανισμού, και της αυτοτιμωρίας. Άλλωστε από ό,τι φαίνεται πιο πάνω η αυτοτιμωρία είναι μια μέθοδος διοχέτευσης του ανθρώπινου δυναμικού στον φαύλο κύκλο επιδιώξης μιας κακώς εννοούμενης αγνότητας και συνεπώς η απομάκρυνσή του από οποιαδήποτε επαναστατική θεώρηση μπορεί να τον οδηγήσει βαθύτερα στην ατομική και συλλογική του εξέλιξη.
Appendix[17] «Η περιτομή μου έγινε στην ηλικία των 10 ετών. Η γιαγιά μου μού είπε ότι θα πηγαίναμε στο ποτάμι, για να πραγματοποιήσουμε μια τελετή και μετά θα μου έδιναν πολλά πράγματα για να φάω. Αθώο παιδί καθώς ήμουν, με οδήγησαν σαν προβατο στη σφαγή. Όταν φτάσαμε στον ιερό τόπο, με οδήγησαν σε ένα πολύ σκοτεινό δωμάτιο, όπου μου έδεσαν τα μάτια και με έγδυσαν τελείως. Έπειτα με κουβάλησαν δύο δυνατές γυναίκες στην όχθη του ποταμού και με ανάγκασαν να ξαπλώσω στο έδαφος. Δύο γυναίκες μου κρατούσαν σφιχτά τα πόδια και μία καθόταν πάνω στο στήθος μου, για να εμποδίσει την κίνηση του σώματος. Μου έχωσαν ένα κομμάτι ύφασμα στο στόμα για να μην μπορώ να ουρλιάξω. Έπειτα με ξύρισαν. Όταν άρχισε η εγχείρηση, ο πόνος ήταν αφόρητος και έχανα πολύ αίμα. Η εγχείρηση έγινε με ένα σουγιά.
»Όταν όλα τελείωσαν, δεν επιτρεπόταν σε κανένα να με βοηθήσει να περπατήσω. Το μίγμα που έβαλαν πάνω στην πληγή μου, μύριζε φρικτά και με έκανε να πονάω ακόμα περισσότερο. Πέρασα τρομερές στιγμές. Κάθε φορά που ήθελα να ουρήσω, αναγκαζόμουν να στέκομαι όρθια. Τα ούρα σκορπίζονταν πάνω στην πληγή και προκαλούσαν αφόρητους πόνους. Πολλές φορές πίεζα τον εαυτό μου να μην ουρήσει από το φόβο αυτού του τρομερού πόνου. Δε μου προσφέρθηκε κάποιο αναισθητικό κατά την εγχείρηση για να μειωθεί ο πόνος ή αντιβιοτικά για τη μόλυνση. Αιμοραγούσα για πολύ καιρό, με αποτέλεσμα να αποκτήσω αναιμία. Αυτό καταλογίστηκε σε μαγεία από κάποιο κακόβουλο πρόσωπο. Ακόμα υποφέρω από χρόνιες γυναικολογικές παθήσεις». – Χάνα Κορόμα, Σιέρα Λεόνε

Self-torturing, religion and politics
Summary
Self-torturing, as a way of religious and political expression it is connected with individual and collective actions, which produce a concrete political and religious impact. Self-tortures in their religious political and racial context present different forms and different relations of dependence between individual and group or individual and society. Our objective is to show that political and religious rulership aims in producind self-torturing tendencies in the different expressions of human life, in order to impose a sense of weakness of control of individual life and the complete subjugation of the individual in culturalal and political actions of the community.

Βιβλιογραφία
Erikson, E. H., Young Man Luther: A Study in Psychoanalysis and History, W. W. Norton, (New York 1958)
Frazer, J. G., The Golden Bough, Macmillan, (New York 1922).
Hunger, Η., Βυζαντινή Λογοτεχνία, Η λόγια και κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών Τόμος Γ΄2, (μτφρ. Γ. Μακρής) κ.α. (Αθήνα 2000).
Marx K., The Collected Writings of Karl Marx2, (εκδ. Friedrich Engels, μτφρ. Samuel Moore), (London, 1888).
Roux, J.-P., Το αίμα: μύθοι σύμβολα και πραγματικότητα, (μτφρ. Α. Κλαμπατσέα), Λιβάνης, (Αθήνα 1998).
Weber M., The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism, Allen and Unwin, (1930).
Επιστημονικός τύπος
Prescott, J. W., «Genital Pain vs. Genital Pleasure», στο Truth Seeker, (July/August 1989)

Δικτυακοί τόποι
www.amnesty.org
www2.hawaii.edu
www2.hawaii.edu

Σημειώσεις – Παραπομπές
[1] Βλ. τον μύθο και το τυπικό του Άττη στο Frazer, Sir James George, The Golden Bough, Macmillan, (New York 1922).
[2] Roux, Jean-Paul, Το αίμα: μύθοι σύμβολα και πραγματικότητα, (μτφρ. Α. Κλαμπατσέα), Λιβάνης, (Αθήνα 1998): 253.
[3] Περισσότερα μπορεί να βρει ο αναγνώστης στο hawaii.edu – flagellation, 7.11.2004 στο The Origins of Christian Self-Flagellation.
[4] Weber, ό.π.: 118-9.
[5] Το ίδιο: 119.
[6] Roux, ό.π.: 233-236.
[7] Roux, ό.π.: 253-255.
[8] Prescott, J. W., «Genital Pain vs. Genital Pleasure», στο Truth Seeker, (July/August 1989): 14-21..
[9] Βλ. Appentix, τη ζωντανή μαρτυρία μιας νέας από τη Σιέρα Λεόνε.
[10] Συνήθης πρακτική των μάγων-γιατρών, έτσι όπως περιγράφεται στο Frazer, Sir James George, The Golden Bough, Macmillan, (New York 1922): 325-344.
[11] Περισσότερα για το σημαντικό θέμα της καταναγκαστικής φύσης εργασίας βλ. Marx K., The Collected Writings of Karl Marx2, (εκδ. Friedrich Engels, μτφρ. Samuel Moore), (London, 1888).
[12] Βλ. την περίπτωση της διακυβέρνησης της Πουλχερίας ή της Ειρήνης, που σε καμία περίπτωση δε θα είχε επιβιώσει στην εποχή της αρχαίας ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
[13] Hunger, Η. Βυζαντινή Λογοτεχνία, Η λόγια και κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών Τόμος Γ΄2, Iμτφρ. Γ. Μακρής κ.α.), (Αθήνα 2000): 325-326.
[14] Στο ίδιο: 325, ιδιαίτερα σημ. 12.
[15] Κυρίως σε κοινωνίες της νοτιοαμερικανικής ηπείρου, όπως οι Ίνκα, οι Μάγια, οι Πουέμπλο κ.α.
[16] Erikson, E. H., Young Man Luther: A Study in Psychoanalysis and History, W. W. Norton, (New York 1958): 61.
[17] Βλ. www.amnesty.org, 11/11/2004, στο Female Genital Mutilation – A Human Rights Information Pack.

Κρυφές αδυναμίες μεγάλων αντρών

agalmaΜπορεί ένας μεγάλος στρατηλάτης να φοβάται τις καταιγίδες; Επιτρέπεται ένας δοξασμένος υπέρμαχος της χριστιανικής πίστης να διαπράττει μοιχεία; Ασφαλώς όχι. Αν ο ποιητής Μπέρτολντ Μπρεχτ είχε δίκιο όταν έλεγε ότι “όπου υπάρχουν μεγάλες αρετές υπάρχει κάτι σάπιο”, είναι λογικό να σκεφτούμε ότι και μερικά διάσημα ιστορικά πρόσωπα είχαν βίτσια, μανίες και αδυναμίες. Ελαττώματα που ενώ για τους κοινούς θνητούς ήταν αιτία χλευασμού ή ακόμα και σοβαρής ηθικής ή νομικής καταδίκης, για εκείνους ήταν επιτρεπτά, πάντα όμως μυστικά.
Μόνο το μέγεθος μιας προσωπικότητας, η δύναμη της πολιτικής και της προπαγάνδας και η μεροληπτική τάση κάποιων ιστορικών να αποκρύψουν γελοίες φοβίες, κατακριτέες κλίσεις ή διαστροφές επέτρεψαν να δημιουργηθούν άντρες-θρύλοι τόσο τέλειοι, ώστε να λατρεύονται ακόμα. Επιχειρήσαμε να κατεβάσουμε μερικούς από το βάθρο τους. Παράλληλα ανακαλύψαμε ότι προσωπικότητες οι οποίες έζησαν σε εποχές μακρινές μεταξύ τους και σφράγισαν με τη μοναδικότητά τους την πολιτική, τη ζωγραφική, τη μουσική ή τη στρατιωτική τέχνη είχαν κρυφά ελαττώματα, συχνά εκ διαμέτρου αντίθετα με τα διάσημα χαρακτηριστικά που κατέγραψε η επίσημη ιστορία.

Ο “μαδημένος” κατακτητής. Ο Ιούλιος Καίσαρας (100;-44 π.κ.ε.), ο μεγάλος κατακτητής, μισούσε φοβερά τη φαλάκρα του. Για να αποφύγει το πρόβλημά του κατέφευγε σε αστεία τεχνάσματα. Όταν έγινε νικητής στρατηλάτης άρχισε να φοράει δάφνινο στεφάνι για να κρύβει με τα φύλλα τη φαλάκρα του. Φρόντιζε μάλιστα τόσο πολύ το χτένισμά του, ώστε για να μην το χαλάσει έξυνε το κεφάλι του μόνο με το ένα δάχτυλο. Όσο για τις σεξουαλικές προτιμήσεις του, έχουν γραφτεί πολλά. Ήταν ανοιχτός στις προκλήσεις και του άρεσε να έχει πλήθος σχέσεις με συντρόφους και των δύο φύλων. Ο πανηδονισμός του ήταν τέτοιος, ώστε οι λεγεωνάριοί του συνέθεσαν διάφορα κοροϊδευτικά τραγουδάκια. Αντίστοιχο πρόβλημα φαλάκρας είχε και ο μεγάλος τραγικός ποιητής μας Αισχύλος. Σύμφωνα μ’ ένα μύθο πέθανε γιατί ένας αετός πέρασε το κεφάλι του για πέτρα και του έριξε μια χελώνα. Όμως και ο πολιτικός του Χρυσού Αιώνα των Αθηνών, Περικλής, είχε μεγάλο κεφάλι, γι’ αυτό και οι ανδριαντοποιοί του τον παρίσταναν, κατόπιν υποδείξεώς του, πάντα με περικεφαλαία, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος.

Ο φοβιτσιάρης αυτοκράτορας. Ο Καίσαρας Οκταβιανός Αύγουστος (63 π.κ.ε-14 μ.κ.ε.) ήταν ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας και πιθανόν ο πιο ξακουστός. Για τον υιοθετημένο γιο του Ιουλίου Καίσαρα τόσο η αρχαία όσο και η σύγχρονη ιστορία κάνουν λόγο για την κρατική οργάνωση του γενναιόδωρου προστάτη των τεχνών. Λιγότερο γνωστό είναι ότι εξαιτίας του χαμηλού αναστήματός του φορούσε σανδάλια με τακούνι, για να φαίνεται ψηλότερος. Ήταν κρυουλιάρης, σκεπαζόταν με κουβέρτες ακόμα και το καλοκαίρι, ενώ φορούσε μάλλινο καπέλο μέσα στο σπίτι για να αποφεύγει τα φοβερά κρυολογήματα που τον υποχρέωναν να παραμένει στο κρεβάτι. Του άρεσε να παίζει ζάρια, ενώ απεχθανόταν να κάθεται στο τραπέζι για το γεύμα ή το δείπνο επειδή προτιμούσε να τρώει οποιαδήποτε ώρα της μέρας. Ο Οκταβιανός δεν ήταν και τόσο λιοντάρι στο πεδίο της μάχης ούτε διέθετε το στρατηγικό ταλέντο του θετού του πατέρα. Μάλιστα κατά τη διάρκεια πολλών μαχών αποτραβιόταν στη σκηνή του και κοιμόταν. Επίσης δεν μπορούσε να μείνει μόνος στο σκοτάδι. Τη νύχτα ένας δούλος κοιμόταν πάντα μαζί του, έτοιμος να ανάψει ένα φως αν ξυπνούσε. Ο Οκταβιανός φοβόταν τόσο πολύ τους κεραυνούς και τις αστραπές, ώστε αν ξεσπούσε καταιγίδα έπρεπε να βρει αμέσως ένα κατάλυμα για να προφυλαχθεί. Τέλος, ο αυστηρός αναμορφωτής των ρωμαϊκών ηθών είχε αιμομεικτικές σχέσεις με την κόρη του Ιουλία, γι’ αυτό εξόρισε τον Οβίδιο αφού ήταν ενοχλητικός μάρτυρας. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, η τρίτη γυναίκα του, Λιβία, του προμήθευε νεαρές παρθένες.

Ο “σούπερ” νομοθέτης Ιουστινιανός. Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστινιανός (482-565), διάσημος για τους νόμους και τις διοικητικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις του, είχε δύο μεγάλες μανίες. Η πρώτη ήταν οι ιπποδρομίες. Δεν έχανε ούτε μία, ακόμα κι αν μεσολαβούσαν σημαντικές διπλωματικές συναντήσεις. Στα νεανικά του χρόνια ήταν αρχηγός των φιλάθλων της ομάδας των βένετων, δηλαδή των γαλάζιων, σαν ένας σημερινός αρχηγός φανατικών οπαδών. Παρόλο που ήταν αυτοκράτορας, στον ιππόδρομο φορούσε τη φανέλα με τα χρώματα της ομάδας του κι έκανε τρομερό σαματά. Η δεύτερη μανία του ήταν η συχνή παρουσία του σε ύποπτα κέντρα της εποχής. Στο τέλος παντρεύτηκε τη Θεοδώρα, μια γυναίκα ταπεινής καταγωγής, πολύ έξυπνη, η οποία όμως ήταν πόρνη. Την ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα, όταν την είδε να εκτελεί ένα πολύ ερεθιστικό νούμερο με εκπαιδευμένες χήνες.

Ο εκδικητικός χριστιανός. Ο ιδρυτής της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, Καρλομάγνος (742-814), ήταν ψηλός με ύψος 1,92 και παχύς. Ο γενναίος πολεμιστής και ο οξυδερκής πολιτικός αρνιόταν να μένει μόνος. Ήταν μεγάλος καλοφαγάς και μέσα στη χάβρα των αγαπημένων του συμποσίων εκδήλωνε ένα από τα μεγαλύτερα βίτσια του: μιλούσε ακατάσχετα επί ώρες και κόμπαζε για τον εαυτό του σε τέτοιο σημείο, ώστε να κάνει τους καλεσμένους του να πλήττουν θανάσιμα. Το απόγευμα ξεκουραζόταν τουλάχιστον για τρεις ώρες, ενώ τη νύχτα δεν κοιμόταν περισσότερο από τέσσερις <#150> του άρεσε προφανώς να παίρνει τις πιο σημαντικές αποφάσεις τη νύχτα και να ξυπνά όλους τους αξιωματούχους της Αυλής. Ως “καραβανάς” δε χαριζόταν σε κανένα, ούτε και στις γυναίκες, στις οποίες συχνά σήκωνε χέρι… Κάποτε έδωσε μια γροθιά σ’ έναν επίσκοπο, γιατί τόλμησε να κριτικάρει τις μελωδικές ικανότητες ενός συγγενή της γυναίκας του. Όταν ένιωθε προσβεβλημένος γινόταν πραγματικά αιμοβόρος. Ο προστάτης της χριστιανοσύνης και συνεργάτης του Πάπα ήταν επίσης αμετανόητος γυναικάς. Είχε σχέσεις με πολλές γυναίκες ταυτόχρονα, κάθε κοινωνικού στρώματος, ακόμα κι όταν ήταν παντρεμένος.

Ο καλλιτέχνης με το στιλέτο. Ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους όλων των εποχών, ο Μικελάντζελο Μερίζι, ο επονομαζόμενος Καραβάτζιο (1573-1610), ήταν νευρικός και βίαιος, χαρακτηριστικά που διοχέτευσε και στο καλλιτεχνικό του έργο. Δε γνωρίζουμε αν αγαπούσε περισσότερο τους καβγάδες ή τις πόρνες που αφθονούσαν στη Ρώμη του 16ου και του 17ου αιώνα, ενώ φαίνεται ότι απολάμβανε τη συντροφιά τόσο των γυναικών όσο και των αντρών. Ήταν τακτικός θαμώνας στις ταβέρνες, έπαιζε με μανία τυχερά παιχνίδια και ύστερα από ένα δεκαπενθήμερο δουλειάς ξεφάντωνε τουλάχιστον για όλο τον επόμενο μήνα. Ο Καραβάτζιο ήταν παθιασμένος συλλέκτης σπαθιών και πολεμικών εγχειριδίων. Είχε στην κατοχή του τουλάχιστον εκατό ακριβά κομμάτια και γνώριζε να τα χειρίζεται πολύ καλά. Αυτά τα πάθη τον ώθησαν να κάνει μια πράξη που σημάδεψε τη ζωή του. Το 1606 στη Ρώμη, σ’ ένα παιχνίδι με μπάλα, είδος τένις, στο οποίο είχε βάλει για στοίχημα αρκετά χρήματα, σκότωσε πάνω σε καβγά κάποιον άντρα. Έτσι καταδικάστηκε σε εξορία και υποχρεώθηκε να καταφύγει στη Νάπολη.

Ο σεξομανής. Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756-1791) ήταν μανιακός του σεξ. Έκανε έρωτα πολλές φορές τη μέρα, όπου τύχαινε. Ήταν επίσης λάτρης του αποκρυφισμού σε τέτοιο βαθμό, που τα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν βέβαιος ότι τον παρακολουθούσε ένα μυστηριώδες πρόσωπο το οποίο του είχε παραγγείλει το Ρέκβιεμ. Ο συνθέτης το ερμήνευσε ως οιωνό του θανάτου του, όπως συνέβη πραγματικά. Του άρεσε επίσης να παίζει με τις λέξεις, καθώς και με γρίφους διαφόρων τύπων. Προτιμούσε όσους του έδιναν την ευκαιρία να γράφει σειρές από βωμολοχίες, τις οποίες λάτρευε, όπως ο ήρωας του 1821, αρχιστράτηγος Γεώργιος Καραϊσκάκης. Στη συνέχεια τους έστελνε σε φίλους και γνωστούς, για να προκαλέσει σκάνδαλο. Υπήρχε ωστόσο και μια “εκλεκτή”, στην οποία ο μεγάλος Αυστριακός συνθέτης έγραφε αισχρότητες κάθε είδους. Δεν ήταν άλλη από την αδερφή του…

Ο άξεστος στρατηγός. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης (1769-1821) ήταν ένας αγροίκος. Συνήθως πρόσβαλε στα ιταλικά τους αξιωματούχους ή τους υπουργούς του και τους πετούσε έξω με τις κλοτσιές αν δεν του άρεσε ο τρόπος με τον οποίο είχαν εκτελέσει μια εντολή του. Άλλη παραξενιά του ήταν ο ιδιαίτερος τρόπος του να εξετάζει το πεδίο της μάχης πριν από την επίθεση. Γονάτιζε σ’ έναν τεράστιο χάρτη τον οποίο άπλωνε καταγής και τον εξέταζε μετακινούμενος στα τέσσερα, καρφώνοντας πολλές χρωματιστές καρφίτσες που έδειχναν τη διάταξη των στρατευμάτων. Ο Γάλλος αυτοκράτορας φορούσε πάντα βρόμικα ενδύματα τα οποία λέκιαζε την ώρα που έτρωγε ή όταν έγραφε με μελάνι. Πολύ συχνά άφηνε απεριποίητα τα γένια του είτε γιατί δεν εμπιστευόταν τους κουρείς είτε γιατί δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει με άνεση το ξυράφι. Λάτρευε εξίσου τις γυναίκες που δεν τα πήγαιναν καλά με την καθαριότητα. Ακόμα και η σύζυγός του, Ζοζεφίνα, έπρεπε να προσαρμόζεται στα γούστα του συζύγου της. Την ειδοποιούσε πριν επιστρέψει από τις εκστρατείες του και την υποχρέωνε να αποφεύγει για μέρες το πλύσιμο με νερό και σαπούνι.

Ο υπναράς πολιτικός. Ο σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ (1874-1965), ένας από τους νικητές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο πολιτικός ο οποίος τιμήθηκε με βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, ήταν μεγάλος πότης και καπνιστής. Το πρωί κοιμόταν μέχρι αργά και πολλές φορές ξυπνούσε νωρίς το απόγευμα. Υπερβολικά πεισματάρης, ήταν πολύ ακατάστατος, του άρεσε να τρώει στο κρεβάτι, όπου συχνά παρέμενε κι εργαζόταν μέχρι το βράδυ. Ήταν παθιασμένος με την καθαριότητα και συχνά έκανε δύο μπάνια, το ένα μετά το άλλο. Έτρεφε κρυφό μίσος για έναν πολιτικό με τον οποίο ήταν υποχρεωμένος να είναι διπλωμάτης. Λέγεται ότι απεχθανόταν τόσο πολύ τον Σαρλ ντε Γκολ, ώστε όταν ο Γάλλος αρχηγός παραλληλίστηκε με τη Ζαν ντ’ Αρκ ο Τσόρτσιλ του υπενθύμισε ότι οι Άγγλοι ήταν εκείνοι που την είχαν παραδώσει στην Ιερά Εξέταση που την έστειλε στην πυρά.

Ο άπληστος ζωγράφος. Ο Πάμπλο Πικάσο (1881-1973) ήταν τόσο φιλοχρήματος, ώστε δεν μπορούσε να υποφέρει την ιδέα ότι έπρεπε να αφήσει χρήματα στο σπίτι. Έτσι αγόρασε ένα πορτοφόλι που το έκρυβε σε μια εσωτερική τσέπη του σακακιού του, την οποία έκλεινε με παραμάνα. Τα χρήματα ήταν πράγματι η μεγάλη του μανία, αλλά και το να τα αποκτά πουλώντας τα έργα του τον στενοχωρούσε εξίσου. Συχνά μετά την πώληση κάποιου πίνακα έπεφτε σε βαθιά θλίψη η οποία δεν του επέτρεπε να εργαστεί. Το πρόβλημα αυτό δεν ισχύει για την τεράστια παραγωγή των τελευταίων χρόνων. Ένας βιογράφος του γράφει: “Όταν απέδιδαν στον Πικάσο τις ικανότητες του βασιλιά Μίδα, αυτό κυριολεκτικά σήμαινε ότι ακόμα και το πιο μικρό σκαρίφημά του μετατρεπόταν σε χρυσάφι”.

Φυσιολογικός Θάνατος

«Φυσιολογικός Θάνατος» Εδώ και καιρό προσπαθώ να καταλάβω τι ακριβώς ονομάζουμε «φυσιολογικό θάνατο». Χιλιάδες άνθρωποι αγωνίζονται κάθε μέρα κατά της πείνας, των επιδημιών, των φυσικών καταστροφών, για να βοηθήσουν εκατομμύρια άλλους να επιβιώσουν και να πεθάνουν αργότερα από… φυσιολογικό θάνατο!

Οι τρόποι της ακούσιας αποβίωσης ανθρώπων και ζώων είναι απολύτως συγκεκριμένοι: πείνα, ασθένεια, ατύχημα, θύμα αρπακτικού, φυσική καταστροφή, φόνος, πόλεμος, γηρατειά… Είναι απορίας άξιον γιατί θεωρούμε φυσιολογικό μόνο τον τελευταίο και όλους τους άλλους… αφύσικου!

Στο κάτω της γραφής, φυσιολογικό είναι ο,τιδήποτε περιέχεται στη Φύση (ή μήπως όχι);
Το γεγονός οι περισσότεροι άνθρωποι υιοθετούν αυτή την κωμική αντίληψη οφείλεται στο ότι θεωρούν τον ίδιο τον θάνατο κάτι αφύσικο, κι επινοώντας τον όρο του «φυσιολογικού θανάτου» – δηλαδή εκείνου που επέρχεται σε μεγάλη ηλικία – εξορκίζουν κατά κάποιον τρόπο το κακό.
Όπως λέει και ο ιδιοφυής Αρκάς: «Η ζωή είναι μια μακριά κι επίπονη πορεία προς τον θάνατο… Άσε που στο δρόμο μπορεί να πεθάνεις ξαφνικά» !

Το κόκκινο πανί του ταυρομάχου

SpainToreadorWallpaper__yvt2_zps229993cdΟ καταχθόνιος Συμπαντικός Ταυρομάχος, στο έλεος του οποίου είμαστε όλοι μας, έχει τον τρόπο του να αποσπά ταχυδακτυλουργικά την προσοχή μας με το κόκκινο πανί του, πίσω από το οποίο κρύβεται επιμελώς. Να μερικές, σκόρπιες, από τις κύριες αποχρώσεις της μαγικής του κάπας, που μας συσκοτίζει τον νου και την κρίση…
- Για τα διαζύγιο φταίνε πάντα οι μισοί άλλοι και όχι το γεγονός ότι ο ναρκωτικός συνεκτικός ιστός του έρωτα έχει επίδραση με ημερομηνία (π)λήξεως.
- Για τις ανισότητες και την εκμετάλλευση στις ανθρώπινες κοινωνίες δεν φταίει το γεγονός ότι αποτελούν πανταχού παρόντα δομικά συστατικά της Φύσης, αλλά ο καπιταλισμός, η άρχουσα τάξη, η πολιτική ηγεσία, κάποια μεμονωμένα κακά και άπληστα άτομα, κλπ.
- Τις θρησκευτικές, ιδεολογικές, και λοιπές σφαγές δεν τις αποδίδουμε στο γεγονός ότι συχνά ασπαζόμαστε (τυφλά κι από μιμητισμό) εξωφρενικές κι αναπόδεικτες ιδέες και πεποιθήσεις (μολυσματική ιδεοληψία) αλλά στους άλλους, που βρίσκονται σε λάθος στρατόπεδο επειδή υποστηρίζουν διαφορετικές ιδέες και πεποιθήσεις.
- Το γεγονός ότι τα πολλά υποσχόμενα σοσιαλο-κομμουνιστικά καθεστώτα εφαρμόστηκαν για έναν σχεδόν αιώνα στη μισή υφήλιο και καταποντίστηκαν μέσα στο αίμα και τον τρόμο, δεν σημαίνει τίποτα για πολλούς, που είναι πανέτοιμοι για νέους αποτρόπαιους κοινωνικούς πειραματισμούς.
- Δεχόμαστε ότι είναι φυσικός νόμος το κάθε έμβιο είδος να πληρώνει το δαρβινικό τίμημα της επιβίωσής του στον θάνατο, αλλά παράλληλα πασχίζουμε να σωθεί και να ζήσει κάθε άνθρωπος, από το τελευταίο ταλαίπωρο αφρικανάκι ή ασιατάκι, μέχρι τους πάσχοντες από ανίατες ασθένειες, παραβλέποντας ότι αυτή η αλματώδης αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού και του προσδόκιμου ζωής, είναι συνολικά εις βάρος του πλανήτη αλλά και της ανθρωπότητας ειδικότερα.
- Εφαρμόζουμε την ευγονική στα φυτά και στα ζώα, για να τα βελτιώσουμε, αλλά θεωρείται αμαρτία, απανθρωπισμός, φασισμός, να την εφαρμόσουμε στην ανθρώπινη κοινωνία, όπου (εκ Θεού και ανθρωπισμού) ο κάθε προβληματικός έχει το αναφαίρετο εγκληματικό δικαίωμα να διαιωνίσει τα προβληματικά του γονίδια.
- Έχουμε το αδιαμφισβήτητο δικαίωμα να φύγουμε ελεύθερα από μια σχέση, από μια δουλειά, από μια χώρα, κλπ., αλλά όχι και από τη ζωή. Η αυτοκτονία θεωρείται, από όλες τις μονοθεϊστικές θρησκείες, μέγιστο αμάρτημα και τιμωρείται με την μέγιστη των ποινών (αιώνια καταδίκη ή επανενσάρκωση στη ζωή σε πολύ χειρότερη κατάσταση)…
Με δυο λόγια, χυμάμε έξαλλοι πάνω στο κόκκινο πανί του Ταυρομάχου, που χώνει σαδιστικά τις μπαντερίλες του στις σάρκες μας, κι επιπλέον νομίζουμε ότι είμαστε δεινοί κι έξυπνοι αναλυτές της πραγματικότητας!
Κοιμόμαστε όρθιοι και πληρώνουμε πανάκριβο ξενοδοχείο, στο Absolute Horror Show!
Αν ο,τιδήποτε περιλαμβάνεται στη Φύση είναι φυσιολογικό, τότε η ίδια η Φύση είναι άκρως αφύσικη!
Ο εχθρός δεν είναι ο Άλλος, ο Εχθρός είναι αλλού!

Συναισθηματική κι όχι βιολογική η ανάγκη για φαγητό

shutterstock_98990849_470x380Έχετε προσέξει πως όταν έχουμε κακή διάθεση ενδίδουμε πιο εύκολα στο πρόχειρο φαγητό; Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τους λόγους για τους οποίους καταφεύγετε στο φαγητό, συχνά με παρορμητικό και ανεξέλεγκτο τρόπο;
Τρώτε για να παρέχετε τροφή στον εαυτό σας και να χορτάσετε ή για να «ταϊσετε» τα συναισθήματά σας; Είναι πράγματι η πείνα που σας οδηγεί στην υπέρμετρη κατανάλωση θερμίδων ή κάποια άλλη «ανικανοποίητη» πλευρά του εαυτού σας που δεν έχετε εξερευνήσει ακόμη επακριβώς;
Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να δώσουν απάντηση σε αυτό το ερώτημα ή αρνούνται τη διαφοροποίηση που υφίσταται μεταξύ των δύο αυτών καταστάσεων.
«Εγώ τρώω όταν πεινάω», ισχυρίζεται κανείς, ή «η πείνα μου είναι πραγματική»! Είναι γεγονός ότι δύσκολα διακρίνει κανείς τη διαφορά και, ακόμη δυσκολότερα, παραδέχεται ότι οι λόγοι που δεν οργανώνει καλύτερα και δεν βελτιώνει τη διατροφική του συμπεριφορά είναι καθαρά ψυχολογικοί.
Συνεχείς έρευνες αποδεικνύουν πως η ανάγκη για τροφή δεν είναι καθαρά βιολογική. Οι τροφές που επιλέγουμε μία δεδομένη στιγμή συνδέονται με την συναισθηματική μας κατάσταση, ακριβώς όπως και με κάποια ατομικά χαρακτηριστικά.

Η αδιάλειπτη ανάγκη να μασουλάμε κάτι στο στόμα μας, συνδέεται συχνά με την διάθεση που έχουμε μία δεδομένη στιγμή και τις ψυχολογικές μεταπτώσεις που χαρακτηρίζουν μία συγκεκριμένη περίοδο της ζωής μας. Μία παρορμητική προσωπικότητα δεν χρειάζεται ωστόσο, πολλές αφορμές για να νιώσει ότι οδηγήθηκε στο σημείο να πεινάσει πολύ. Τα παρορμητικά άτομα, εκτός από το ότι απογοητεύονται ή ενθουσιάζονται εύκολα, έχουν την τάση να τρώνε ό,τι βρουν μπροστά τους, αψηφώντας το κόστος των επιλογών που κάνουν.
Τα άτομα, που διακατέχονται από την αίσθηση του ανικανοποίητου ή έχουν τάσεις κατάθλιψης, καταφεύγουν συχνά, σε τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες, όπως το ψωμί, τα γλυκά, τα μπισκότα, ενώ οι αγχώδεις άνθρωποι καταναλώνουν πιο συχνά, αλμυρά και τραγανά φαγητά, όπως είναι τα πατατάκια, τα κρακεράκια, τα ποπ κορν. Υποστηρίζεται ότι η καταφυγή σε αυτή τη λύση ισοδυναμεί με “έναν νόστιμο σάκο του μποξ, καθώς με κάθε μπουκιά φεύγουν η συσσωρευμένη ένταση και το στρες από μέσα μας”.
Η “συναισθηματική αναζήτηση” η τάση να ζήσουμε μία συναρπαστική και έντονη εμπειρία συνδέεται πολλές φορές, με την ανάγκη να δοκιμάσουμε μία ιδιαίτερη, καυτερή τροφή. Η έντονη επιθυμία για γλυκά παρατηρείται, όταν έχουμε την ανάγκη κάλυψης ενός συναισθηματικού κενού. Θεωρείται ότι οι τούρτες, τα μπισκότα και οι σοκολάτες παράγουν στον οργανισμό μας καθησυχαστικά συναισθήματα που έχουν την ιδιότητα να μας ηρεμούν. Η σοκολάτα μάλιστα, περιέχει μεταξύ άλλων, ενεργοποιητές που δρουν ως στιγμιαία “τονωτικά».
Η ανασφάλεια, η ντροπή ή η ενοχή “προτιμούν” τις μαλακές και κρεμώδεις τροφές, όπως είναι το παγωτό και τα τυριά. Η κρεμώδης και απαλή υφή δίνει την αίσθηση ότι μας καθησυχάζει και μας απαλλάσσει από κάθε είδους συναισθηματικό βάρος. το γάλα για παράδειγμα, θεωρείται πως έχει ηρεμιστική δράση για το σώμα, λόγω της χολίνης που περιέχει.
Οι καραμέλες υποστηρίζεται πως πολεμούν την αναποφασιστικότητα. Η τάση να τρώμε ξηρούς καρπούς από την άλλη, σε υπερβολικό σημείο θα μπορούσε να εκφράζει ανικανοποίητες ανάγκες, για χαρά και ικανοποίηση. Οι τροφές, με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, θεωρείται πως αναπληρώνουν αισθήματα κενού, ανησυχίας, μοναξιάς και δυσαρέσκειας.

Σύμφωνα με το βιβλίο “Η ψυχολογία της διατροφής” οι πρωτεΐνες των ζυμαρικών και των δημητριακών, το κρέας, τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα βελτιώνουν την διάθεση, ενώ το άγχος μειώνεται με πράσινα λαχανικά, ξηρούς καρπούς και όσπρια. Η εγρήγορση και το αίσθημα ικανοποίησης έρχεται, τρώγοντας ψάρι, δημητριακά ολικής άλεσης, αβοκάντο, όσπρια, μπανάνες.
Τα συναισθήματα χαράς και ενθουσιασμού υποβοηθούνται από την ζάχαρη, τα φρούτα, τα αμυλώδη τρόφιμα, όπως το ψωμί, το ρύζι, τα ζυμαρικά, ενώ για την θρέψη και την πλαστικότητα του εγκεφάλου, αλλά και την αντιφλεγμονώδη δράση στα αγγεία του σώματος βοηθούν τα λιπαρά ψάρια.
Είναι φανερό πως πολλές τροφές λειτουργούν ως υποκατάστατα της ανθρώπινης ψυχολογίας. Χωρίς να εξασφαλίζουν επιτυχή επίλυση των προσωπικών προβλημάτων, τείνουμε να πιστεύουμε όλο και πιο πολύ στις «μαγικές» τους ιδιότητες αν τα καταναλώσουμε την στιγμή που νιώθουμε ότι θα μας ευεργετήσουν. Τελειώνοντας όμως, ένα ολόκληρο οικογενειακό παγωτό μέσα σε λιγότερο από μία ώρα, η ψυχολογία μάλλον, αρχίζει να πέφτει στο κατακόρυφο.
“H πείνα είναι μια κατάσταση της ψυχής, όχι του σώματος”
Η παχυσαρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί αποκλειστικά σαν οργανικό πρόβλημα που λύνεται με τον προγραμματισμό του φαγητού. Σημαντικό ρόλο παίζει και η ψυχοσύνθεση του καθενός. Γιατί κάποιοι άνθρωποι αδυνατίζουν και κάποιοι άλλοι πάλι, δεν τα καταφέρνουν, μολονότι η διατροφή τους είναι περιορισμένη; Μήπως υπάρχει και κάτι άλλο πέρα από τη δυνατή θέληση, την επιμονή, την υπομονή;
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι πέρα από τα αυστηρά διατροφικά προγράμματα, όλα σχετίζονται με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του συγκεκριμένου ατόμου. Τι σημαίνει η λέξη δίαιτα; Πρέπει πρώτα από όλα να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας για ποιό λόγο θέλουμε να αδυνατίσουμε. Μήπως ζηλεύουμε όταν ο σύντροφός μας θαυμάζει ένα καλλίγραμμο κορμί; Φυσικά η αντίδραση εκείνης της στιγμής δεν είναι άλλη από τη συνηθισμένη φράση «από Δευτέρα αρχίζω δίαιτα» και εκεί ακριβώς, βρίσκεται η παγίδα. Ανασφάλεια!
Αρχίζουμε με εξαντλητικές δίαιτες για γρήγορο χάσιμο βάρους, τρελαίνουμε το μεταβολισμό μας, με αποτέλεσμα την επανάκτηση του απωλεσθέντος βάρους μέσα σε λίγες κιόλας μέρες. Φυσικό είναι ότι το αποτέλεσμα δε θα είναι αυτό που επιθυμούμε. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, μια μικρή αυτοψυχανάλυση πριν αρχίσετε οποιαδήποτε δίαιτα, θα σας βοηθήσει πολύ.

Το αδυνάτισμα, είναι μια πολυσύνθετη υπόθεση. Υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων που επιδιώκουν να αδυνατίσουν. Εκείνοι οι άνθρωποι που επιδιώκουν να εξομοιωθούν με κάποιο τύπο που θαυμάζουν και εκείνοι που έχουν στο νου τους τον ίδιο τους τον εαυτό χωρίς τα περιττά κιλά.
Οι άνθρωποι πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθούν ότι το πρόβλημα δεν είναι τα κιλά, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν τις υποθέσεις της ζωής τους. Το μυστικό της επιτυχημένης δίαιτας είναι σκέψη και σύνεση. Κάθε οργανισμός δουλεύει σα ρολόι, μην το κουρδίζετε αντίστροφα, θα σπάσει.
Κάνω διατροφή σημαίνει ότι εν γνώσει των οργανικών συνεπειών, απαλλάσσομαι από τα περιττά κιλά, τα οποία δεν ωφελούν τη σωματική και την ψυχική μου υγεία. Σημαίνει επίσης, ότι απαλλάσσομαι από τις τοξίνες, οι οποίες αν συνεχίσουν να υφίστανται στο σύστημά μου, θα ευθύνονται και για περαιτέρω παθολογικά προβλήματα. Όλες μας οι πράξεις έχουν ψυχολογικά κίνητρα. Λύπη, θυμός, χαρά.
Η χημεία των συναισθημάτων συνορεύει και με τη χημεία των τροφίμων. Η αποχή από το φαγητό δεν είναι λύση. Είναι απαραίτητη η βαθύτερη γνώση. Διαφορετικά, καμία διατροφή δε θα φέρει αποτελέσματα και καμία μέθοδος δε θα είναι επιτυχής.

Έργα και ημέρες της Monsanto

mosantoΕν όψει της εισβολής μεταλλαγμένων ειδών στην Ευρώπη, ύστερα από ομόφωνη συμφωνία των κρατών μελών της ΕΕ, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να ρίξουμε περισσότερο φως στους λόγους για τους οποίους τέτοιες αποφάσεις αποτελούν κάτι παραπάνω από σοβαρότατο κίνδυνο όχι μόνο για την υγεία των πληθυσμών αλλά και για την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος.
Παρ’όλο που τα τελευταία χρόνια έχει εγκριθεί στην Ευρώπη η καλλιέργεια τεσσάρων μεταλλαγμένων σπόρων, μόνο το καλαμπόκι MON810 της Monsanto καλλιεργείται σήμερα, καθώς η καλλιέργεια των υπόλοιπων δύο ειδών καλαμποκιού (ΒΤ176 και Τ25) και της πατάτας Amflora, εγκαταλείφθηκε.
Οι θάνατοι και οι αρρώστιες που έχουν προκληθεί από προϊόντα της Monsanto στα χρόνια της λειτουργίας της, σε συνδυασμό με τις καταστροφές του φυσικού περιβάλλοντος, από την Αφρική ως την Αρκτική, έχουν ξεσηκώσει μαζικό κύμα διαμαρτυριών, ιδιαίτερα στην Αμερική. Και ενώ μέχρι σήμερα η Ευρώπη είχε εφαρμόσει απαγόρευση των προϊόντων της, φαίνεται ότι η συμφωνία, που προωθήθηκε από την Ελλάδα ως προεδρεύουσα χώρα, προμηνύει την έγκριση των κυβερνήσεων για την έλευση των μεταλλαγμένων και το ξέσπασμα λαϊκών αντιδράσεων εναντίον τέτοιων αποφάσεων που, με σκοπό το κέρδος, ανοίγουν το δρόμο στις πολυεθνικές μεταλλαγμένων ειδών.
Σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης «Μarch against Monsanto», που δημοσιεύεται στο AlterNet, μερικοί από τους βασικότερους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να απαγορευθούν τα προϊόντα της Monsanto είναι οι εξής:

Πρόκειται για μια κερδοσκοπική εταιρία που παρασκευάζει δηλητηριώδη χημικά. Με μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της εταιρίας διαπιστώνει κανείς ότι η αλήθεια απέχει παρασάγγας από όσα η ίδια ισχυρίζεται ότι πρεσβεύει.
Η Monsanto ιδρύθηκε το 1901 στο St. Louis του Μισούρι των ΗΠΑ από τον Τζον Φράνσις Κουήνι, βετεράνο της φαρμακευτικής. Από τότε έχει αλλάξει άρδην η συμπεριφορά, η ισχύς και η εξάπλωση της εταιρείας. Το πρώτο προϊόν που παρασκεύασε ήταν σακχαρίνη, η οποία είναι ένα τεχνητό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται για να αυξήσει την αίσθηση του γλυκού σε ποτά, ζαχαρωτά, κουλουράκια, οδοντόπαστες, φάρμακα κ.α. Το προϊόν είχε επιτυχία και έτσι η Monsanto πούλησε τη σακχαρίνη στην Coca Cola. Δυστυχώς, όμως, έχει συσχετισθεί με ευερεθιστότητα, υπερτονία, αϋπνίες και στραβισμό, που υποχωρεί 36 ώρες μετά την κατάποση της. Όπως αναφέρεται σε δύο αναφορές για τη σακχαρίνη, η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις γενικευμένου οιδήματος, ολιγοουρίας και αλβουμινουρίας.
Στη συνέχεια, η Monsanto εξαπλώνεται στην Ευρώπη παράγοντας ασπιρίνη, βανιλλίνη, συνθετικό καουτσούκ και σαλικυλικό οξύ. Στη δεκαετία του 1920 η εταιρεία επεκτάθηκε σε βασικά βιομηχανικά χημικά προϊόντα. Τη δεκαετία του 1940 η Monsanto γίνεται κορυφαίος παραγωγός πλαστικών με τις συνθετικές ίνες και το πολυστυρένιο. Από τότε παραμένει μία από τις 10 μεγαλύτερες χημικές βιομηχανίες ανά τον κόσμο.
Είναι σημαντικό ότι ένα από τα πιο διάσημα προϊόντα της Monsanto είναι ένα εντομοκτόνο και αποφυλλωτικό, το «Αgent Orange», που το κατασκεύασε σε συνεργασία με το αμερικανικό κράτος και χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο του Βιετνάμ. Το συγκεκριμένο παρασκεύασμα προκάλεσε, και συνεχίζει να προκαλεί, καρκίνο, γενετικές μεταλλάξεις σε βρέφη και ενήλικες, ακρωτηριασμούς και ακόμα και θάνατο όχι μόνο των 500.000 χιλιάδων γηγενών αλλά και πολλών αμερικανών στρατιωτών.
Μάλιστα, όταν το 1978 Αμερικανοί στρατιώτες βετεράνοι του Βιετνάμ κατέθεσαν μήνυση εναντίον του Agent Orange, η Μονσάντο χρηματοδότησε μελέτες και χειραγώγησε τα αποτελέσματα ώστε να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη διοξίνη δεν είναι καρκινογόνος.
Εκτός από τη σακχαρίνη και τo Agent Orange, έχει στο ενεργητικό της την παραγωγή του DDT (διχλωροδιφαινυλοτριχλωροαιθάνιο), ενός από τα πιο γνωστά συνθετικά εντομοκτόνα, με μακρά, μοναδική και αμφιλεγόμενη ιστορία, που χρησιμοποιήθηκε για την καταπολέμηση της ελονοσίας. Παρ’όλο που το DDT έχει συνδεθεί με κάποιες μορφές διαβήτη και καρκίνου, δεν είναι τόσο τοξικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Εντούτοις, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά εγκλήματα στην ανθρώπινη ιστορία εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν είναι βιοδιασπώμενο και έχει εξαπλωθεί σε όλη την υφήλιο. Σύμφωνα με αμέτρητες έρευνες, τα ραντίσματα με DDT είχαν ως αποτέλεσμα τον αφανισμό ψαριών, εντόμων και πουλιών από την Αφρική ως την Αρκτική.
Τέλος, ένα από τα βλαβερά προϊόντα της είναι το PCB, που χρησιμοποιείται ως ψυκτικό υγρό και η έκθεση σε αυτό προκαλεί καρκίνο, γεννήσεις παιδιών με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, μείωση λειτουργίας θυρεοειδούς και διαταραχή των σεξουαλικών ορμονών. Όταν, το 1966, κάποιοι επιστήμονες έριξαν ψάρια στο κανάλι του Σνόου Κρικ όπου ρίχνονταν ποσότητες PCB τα ψάρια πέθαναν μέσα σε 3.5 λεπτά. Και ενώ η Monsanto ενημερώνει την πολιτεία για τη τοξικότητα και τους κινδύνους του υγρού και τη συμβουλεύει να ζητήσει από τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την περιοχή, εκείνη μένει κυριολεκτικά αμέτοχη.
Τα χημικά προϊόντα της Monsanto συνεχίζουν να έχουν αντίκτυπο στον κόσμο, τόσο εντός όσο και εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, και να τη θέτουν συνεχώς αντιμέτωπη με δικαστικές αγωγές. Επιστημονικές μελέτες έχουν συνδέσει τα χημικά παρασιτοκτόνα που παράγει με τη νόσο του Πάρκινσον, νόσο του Alzheimer, τον αυτισμός και τον καρκίνο.
Ένα άλλο παράδειγμα της χημικής τρέλας της Monsanto ήρθε τον Φεβρουάριο, όταν ένα γαλλικό δικαστήριο την έκρινε ένοχη για τη δηλητηρίαση από χημικά ενός Γάλλου καλλιεργητή, του Πολ Φρανσουά. Ο αγρότης που υπέστη νευρολογικά προβλήματα, όπως απώλεια μνήμης, πονοκεφάλους και τραύλισμα μετά από την εισπνοή του ζιζανιοκτόνο Lasso της Monsanto, το 2004, κατηγορεί τη γιγαντιαία επιχείρηση για τη μη παροχή επαρκών προειδοποιήσεων σχετικά με την ετικέτα του προϊόντος.

Χτίζει μονοπωλιακή αγορά που θέτει τους αγρότες εκτός παραγωγής, προκαλώντας ακόμα και αυτοκτονίες των μικροκαλλιεργητών. H Monsanto ασκεί τεράστια έλεγχο στη βιομηχανίας σπόρων. Ήδη από το 1982, ξεκίνησε να αγοράζει μικρότερες εταιρείες σπόρων (μερικές από τις πιο σημαντικές αγορές της ήταν Asgrow (σόγια) , η Delta and Pine Land (βαμβάκι), DeKalb (καλαμπόκι) , Seminis (λαχανικά) και σπόρους του ιδρύματος Holden του), συμπιέζοντας τον ανταγωνισμό και ασκώντας τεράστιες πιέσεις στις αμερικανικές κυβερνήσεις ώστε να μην θέσουν αντιμονοπωλιακή νομοθεσία.
Παράλληλα, έχει δημιουργήσει και ένα τεράστιο μονοπώλιο στην παραγωγή ινδικού βαμβακιού. Στην Ινδία, πάνω από 250.000 αγρότες έχουν δουλεύουν με σπόρους βαμβακιού της Monsanto, οι οποίοι δεν πραγματοποιούν όσα υπόσχονται. Οι σπόροι που χρησιμοποιούνται μπορεί να είναι η ιδιοκτησία των αγροτών, αλλά τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας ανήκουν στην Monsanto, δεσμεύοντας τους σπόρους ακόμα και τρίτης γενιάς.
Όταν οι εν λόγω σπόροι δεν αποδίδουν, όπως είχε αρχικά υποσχεθεί η εταιρία, ή ακόμη και αν το κάνουν , οι γεωργοί εγκαταλείπουν τις εργασίες τους, παγιδευμένοι σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και χρέους. Μάλιστα, ορισμένοι αγρότες έχουν μετατραπεί σε πόσιμο δηλητηριώδη φυτοφάρμακα Monsanto σε μια προσπάθεια να απελευθερώσει τις οικογένειές τους από την οφειλή .
Όπως γράφει η Βαντάνα Σίβα του Al Jazeera στο άρθρο με τίτλο «Σπόροι αυτοκτονίας και δουλείας εναντίον Σπόρων ζωής και ελευθερίας», η πραγματικότητα στο ινδικό έδαφος είναι εντελώς διαφορετική από τα χαμογελαστά πρόσωπα που προωθεί το μάρκετινγκ της Monsanto. Οι αγρότες ζουν μες στο χρέος και τη βαθιά αγωνία, και έχουν εξαρτώνται από το μονοπώλιο των σπόρων της Monsanto.

Ελέγχει τα τρόφιμα και ιδιωτικοποιεί το νερό. Καθώς ο μισός πληθυσμός της γης θα αντιμετωπίζει σημαντική έλλειψη νερού μέχρι το 2030, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, εταιρείες όπως η Monsanto (μαζί με την Royal Dutch Shell και τη Nestle), συναγωνίζονται για ένα μέλλον στο οποίο ελεύθερη παροχή νερού θα ανήκει στο παρελθόν και οι φυσικοί, δημόσιοι πόροι θα ελέγχονται από ιδιωτικές υπηρεσίες.
Οι ιδιωτικές εταιρείες κατέχουν ήδη το 5% του γλυκού νερού στον κόσμο. Οι δισεκατομμυριούχοι και οι εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων της Monsanto, αγοράζουν τα δικαιώματα διαχείρισης των υπόγειων υδάτων και του υδροφόρου ορίζοντα. Η Monsanto κατηγορείται ήδη για μόλυνση των παρόχών νερού με διάφορες ουσίες, συμπεριλαμβανομένων του PCB και άλλων διοξινών. Επιπλέον, βλέποντας μια κερδοφόρα αγορά, έχει ξεκινήσει την ιδιωτικοποίηση των πηγών νερού που ρυπαίνεΙ, το φιλτράρισμα του νερού, και την πώλησή του πίσω στο κοινό.

Ασκεί κυβερνητικές πιέσεις και θέτει νομοθεσίας για την προστασία των συμφερόντων της. Πρώην στελέχη της Monsanto έχουν ιδρύσει την υπηρεσία Food and Drug Administration, η οποία είναι επιφορτισμένη με τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων για το αμερικανικό κοινό.
Αυτή η προφανής σύγκρουση συμφερόντων θα μπορούσε να εξηγήσει την έλλειψη κυβερνητικής έρευνας σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων. Πρόσφατα, το Κογκρέσο των ΗΠΑ πέρασε ένα νόμο που έχει ονομαστεί «Πράξη Προστασίας Monsanto», που, μεταξύ άλλων, απαγορεύει στα δικαστήρια την ανάσχεση της πώλησης των γενετικά τροποποιημένων σπόρων της Monsanto.

Διαιωνίζει τους περιβαλλοντικούς εφιάλτες. Όπως επισημαίνεται στο site Μillions Against Monsanto αλλά και σε άρθρο της Washington Post, ενώ η ίδια η Monsanto διαφημίζει τη τεχνολογία της ως σημαντική για την ανάπτυξη της παγκόσμιας γεωργίας, στην πραγματικότητα αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων και της βιώσιμης γεωργίας.
Το άρθρο σημειώνει, επίσης, ότι έχει αυξήσει η χρήση των ζιζανιοκτόνων, η οποία μπορεί να προκαλέσει επιπτώσεις στην υγεία. Είναι σημαντικό ότι μια τέτοια αύξηση έχει προκαλέσει την εμφάνιση μολυσμένων γονιδίων ακόμα και σε μη μεταλλαγμένες καλλιέργειες.
Τέλος, σύμφωνα με έκθεση της Ένωσης Ανήσυχων Επιστημόνων (UCS), η Monsanto συμβάλλει ελάχιστα στο να τραφεί ο κόσμος, και έχει αποτύχει να υιοθετήσει σημαντικές τεχνολογίες που θα έδιναν λύση στο παγκόσμιο πρόβλημα σιτισμού επειδή δε θέτουν τα προϊόντα της σε κύριο ρόλο.