Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

Ο Αριστοτέλης και οι επαναστάσεις

Charles Thévenin, Arrestation de Monsieur de Launay, dans la deuxième cour de la Bastille, le 14 juillet 1789, 1793, musée Carnavalet, Paris.<Charles Thévenin, Arrestation de Monsieur de Launay, dans la deuxième cour de la Bastille, le 14 juillet 1789, 1793, musée Carnavalet, Paris.
 
Δεν υπάρχει τίποτε πιο προφανές ότι ένα πολίτευμα, για να παραμείνει στο χρόνο και να διασφαλίσει την αρμονία και την κοινωνική συνοχή, πρέπει πρωτίστως να ικανοποιεί το σύνολο των πολιτών. Κι αν όχι το σύνολο σε απόλυτο βαθμό, με την έννοια της αδιαπραγμάτευτης ομοφωνίας, τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του ή, για να είμαστε πιο σαφείς, να αφήνει ευχαριστημένο εκείνο το κοινωνικό κομμάτι που έχει την ισχύ, που έχει δηλαδή τη δυνατότητα να επιβάλει τις πεποιθήσεις του στην πόλη. Κι εδώ ακριβώς αρχίζουν τα προβλήματα, αφού τα πολιτεύματα εξορισμού υπάρχουν για να προασπίζουν το δίκαιο και την ισότητα και τελικά είναι αδύνατο να απεγκλωβιστούν από τη βούληση των ισχυρών, είτε αυτή αφορά την πλειοψηφία των φτωχών είτε τη μειοψηφία των πλουσίων, και είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι οι φτωχοί προτιμούν τη δημοκρατία, ενώ οι πλούσιοι την ολιγαρχία. Στο βάθος κρύβεται η σύγχυση της αντίληψης για την ισότητα, αφού «η δημοκρατία προήλθε από το ότι οι πολίτες, ενώ είναι ίσοι σε κάτι μόνο, έχουν τη γνώμη ότι είναι σε όλα ίσοι (διότι νομίζουν τους εαυτούς τους απολύτως ίσους, επειδή απλώς απολαμβάνουν την ελευθερία όλοι το ίδιο). Αντίθετα η ολιγαρχία προήλθε από το ότι οι πολίτες νομίζουν ότι είναι ανώτεροι σε όλα, ενώ είναι ανώτεροι σε κάτι μόνο (διότι έχουν την εντύπωση ότι είναι σε όλα ανώτεροι, επειδή είναι ανώτεροι στην περιουσία μόνο)». (σελ. 69 71).
 
                Η αριστοτελική αντίληψη της ισότητας, όπως επαναδιατυπώνεται στην αρχή του πέμπτου βιβλίου των Πολιτικών, δεν είναι αριθμητική, με την ισοπεδωτική αντίληψη του ότι όλοι αξίζουν ή προσφέρουν το ίδιο, αλλά αναλογική, με την έννοια ότι σχετίζεται απόλυτα με την αξία, δηλαδή την κοινωνική προσφορά του καθενός, η οποία δεν έχει καμία σχέση με την περιουσία που ενδεχομένως έχει κληρονομήσει πολύ περισσότερο με την καταγωγή του. Η αναλογική αντίληψη της ισότητας δεν είναι παρά η ανάδειξη του άξιου, του άριστου όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης. Γιαυτό κι όταν κάνει λόγο για αριστοκρατία, δεν αναφέρεται στην κυρίαρχη αντίληψη του αριστοκράτη που αναδεικνύεται από τον πλούτο και την καταγωγή, αλλά στην αντίληψη της αξιοκρατίας, που έχει να κάνει αυστηρά με τις πράξεις και την κοινωνική προσφορά του καθενός και που κατεπέκταση οφείλει να διαμορφώσει και τις συνθήκες για την αντίστοιχη ανταμοιβή του. Κι εδώ βρίσκεται ο πυρήνας της δικαιοσύνης που μόνο μέσω της αξιοκρατίας μπορεί να νοηματοδοτηθεί. Η εσφαλμένη αντίληψη της ισότητας δεν μπορεί παρά να προϋποθέτει τη διαστρέβλωση της αξίας οδηγώντας στην τελική συμφεροντολογική αντίληψη της δικαιοσύνης: «οι πολίτες του δημοκρατικού πολιτεύματος, με την ιδέα ότι είναι ίσοι σε όλα, απαιτούν να μετέχουν εξίσου σε όλα, ενώ αντίθετα οι πολίτες του ολιγαρχικού πολιτεύματος, με την ιδέα ότι είναι ανώτεροι σε όλα, επιδιώκουν να αποσπούν περισσότερα πλεονεκτήματα από τους άλλους, καθώς η ανισότητα έγκειται στο ότι κάποιος έχει κάτι σε μεγαλύτερο βαθμό από κάποιον άλλον». (σελ. 71).
 
                Από κει και πέρα, τα πάντα καθορίζονται από το ποιος θα καταφέρει να βρεθεί σε θέση ισχύος, ώστε να επιβάλει τις πεποιθήσεις του, δηλαδή τα συμφέροντά του, τα οποία αποκτούν και ιδεολογικό υπόβαθρο: «Γενικά, λοιπόν, αυτές είναι οι αφετηρίες και οι πηγές των επαναστάσεων. Γιαυτό οι μεταβολές των πολιτευμάτων γίνονται με δύο τρόπους. Άλλοτε δηλαδή επαναστατούν με σκοπό να μεταβάλουν το ισχύον πολίτευμα σε κάποιο άλλο, από δημοκρατία για παράδειγμα να αλλάξει σε ολιγαρχία ή σε δημοκρατία από ολιγαρχία ή από αυτά τα δύο να γίνει πολιτεία ή αριστοκρατία ή να γίνει δημοκρατία και ολιγαρχία από πολιτεία και αριστοκρατία». (σελ. 73). Και βέβαια, οι πολιτειακές αλλαγές δεν αφορούν αποκλειστικά την αλλαγή των πολιτευμάτων, αλλά μπορεί να εστιάζουν και στη διαβάθμισή τους: «Ακόμη επαναστατούν για τον αυστηρότερο ή ηπιότερο χαρακτήρα του πολιτεύματος, όπως για παράδειγμα σένα ολιγαρχικό καθεστώς μπορεί να επαναστατήσουν για να γίνουν οι θεσμοί πιο αυστηρά ολιγαρχικοί ή ηπιότεροι. (καταναλογία) σε δημοκρατικό καθεστώς για να γίνουν οι θεσμοί πιο δημοκρατικοί ή λιγότερο δημοκρατικοί».  (σελ. 73). Και η παραμικρή αναθεώρηση του πολιτεύματος (ακόμη κι ενός μόνο σημείου), για παράδειγμα η κατάργηση ή η προσθήκη ενός αξιώματος, μπορεί να σημάνει μεγάλες πολιτειακές αλλαγές και να επιφέρει επαναστάσεις και ταραχές που θα κλονίσουν τις ισορροπίες: «όπως λένε ότι στη Σπάρτη ο Λύσανδρος» (πρόκειται για το στρατηγό που έδωσε τη χαριστική βολή στους Αθηναίους στους Αιγός ποταμούς και τερματίστηκε ο πελοποννησιακός πόλεμος) «επιχείρησε να καταργήσει τη βασιλεία και ο Παυσανίας» (προφανώς αναφέρεται στο Σπαρτιάτη στρατηγό που πέτυχε την καθοριστική νίκη επί των Περσών στις Πλαταιές, ο οποίος αργότερα μήδισε και θανατώθηκε από τους Σπαρτιάτες) «το θεσμό των εφόρων». (σελ. 75).
 
                Το βέβαιο είναι ότι η δημοκρατία κρίνεται σταθερότερη από την ολιγαρχία: «Γιατί στα ολιγαρχικά πολιτεύματα προκαλούνται δύο είδη επαναστάσεων: το ένα ανάμεσα στους ίδιους τους ολιγαρχικούς και το άλλο εναντίον του λαού. Αντίθετα στα δημοκρατικά καθεστώτα εμφανίζεται μόνο μία επανάσταση, αυτή εναντίον των ολιγαρχικών, ενώ δεν εμφανίζονται αξιοσημείωτες εξεγέρσεις ανάμεσα στο λαό». (σελ. 79). Η ομολογία ότι η δημοκρατία είναι περισσότερο ασφαλής δεν είναι τίποτε άλλο από την παραδοχή της ανωτερότητας του πολιτεύματος που στηρίζεται στη λαϊκή συμμετοχή. Γιατί, αν ο κύριος στόχος των πολιτευμάτων είναι η διατήρηση της τάξης που θα επιφέρει την κοινωνική συνοχή, είναι αδύνατο να βρεθεί ασφαλέστερος τρόπος προς την επίτευξη αυτού από την εξασφάλιση της ελεύθερης συμμετοχής σε όλους τους πολίτες. Η δυνατότητα συμμετοχής δε λειτουργεί μόνο ως κατάδειξη της ισότητας των πολιτών, αφού πλέον όλοι έχουν λόγο, ούτε μόνο ως πραγμάτωση του δικαίου, καθώς είναι δίκαιο να συμμετέχουν όλοι σε μια υπόθεση που τους αφορά τόσο πολύ, όπως είναι η πολιτειακή οργάνωση, αλλά και ως μηχανισμός απονομής της ευθύνης σε περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε καλά. Η συμμετοχικότητα ως συνευθύνη είναι η μεγαλύτερη εγγύηση των ισορροπιών, αφού, από τη στιγμή που όλα λειτουργούν ομαλά και ο νόμος κατοχυρώνει τη λαϊκή αναγνώριση, κανείς δε δικαιούται να διαμαρτύρεται. Η διαφάνεια και η ισότιμη πρόσβαση στην εξουσία, που διασφαλίζεται από τη σωστή λειτουργία της δικαιοσύνης είναι το μόνο εχέγγυο της κοινωνικής ειρήνης. Αν η παιδεία καταστήσει τους πολίτες ώριμους, ώστε να αναγνωρίζουν και να αναδεικνύουν τους πιο άξιους στη διαχείριση των αξιωμάτων, τότε μπορούμε να μιλάμε για την ιδανική δημοκρατία που συνδυάζει και τη λαϊκή κυριαρχία και την αξιοκρατία, που συνδυάζει δηλαδή την καθολική συμμετοχή με την αναλογική εκδοχή της ισότητας, όπως την αποδίδει ο Αριστοτέλης.
 
                Η αναξιοκρατία και η άδικη κατανομή των αξιωμάτων είναι οι βασικότερες ενδείξεις της πολιτικής σαθρότητας, που ακυρώνει το δημόσιο συμφέρον για το  προσωπικό, αφού, σαυτή την περίπτωση, στόχος δεν είναι το κοινό όφελος, αλλά το ίδιο κέρδος: «Γιατί οξύνονται οι σχέσεις μεταξύ των πολιτών με σκοπό το κέρδος και τα πολιτικά αξιώματαεπειδή βλέπουν ότι άλλοι δίκαια κι άλλοι άδικα έχουν περισσότερα δικαιώματα από τους ίδιους». (σελ. 81). Εξάλλου, αυτού του είδους η πολιτειακή διαχείριση, που αναδεικνύει τους ανάξιους είτε με μεθοδεύσεις ολιγαρχικές είτε με εκφυλισμένες δημοκρατίες (απαξίωση δικαιοσύνης, αδιαφάνεια, προπαγάνδα, εκφοβισμός, ρουσφετολογία, λαϊκισμός, διαφθορά κλπ), δεν μπορεί παρά να επιφέρει την αλαζονεία της εξουσίας, αφού οι κυβερνώντες στηρίζονται σε μηχανισμούς που τους κάνουν να νιώθουν άτρωτοι: «όταν οι φορείς της εξουσίας έχουν αλαζονεία και μεγαλύτερη ισχύ, προκαλούνται επαναστάσεις και μεταξύ των πολιτών κι εναντίον των πολιτευμάτων που παρέχουν τη δυνατότητα τέτοιας εξουσίας». (σελ. 83).
 
                Κι εδώ ακριβώς τίθενται οι λεπτές πολιτειακές ισορροπίες που μόνο με διαρκή επαγρύπνηση μπορούν να διασφαλιστούν. Η υποβάθμιση της πολιτικής σκηνής και η ανάδειξη αξιωματούχων που σταδιακά απαξιώνουν όλους τους θεσμούς κατοχυρώνοντας το πανίσχυρο της προσωπικής τους υπεροχής είναι η εκμηδένιση κάθε συμμετοχικής διαδικασίας που θα οδηγήσει στη μέγιστη πολιτειακή ευτέλεια: «Ακόμη επαναστατούν εξαιτίας της υπεροχής που αποκτήθηκε, όταν δηλαδή ένας ή περισσότεροι αποκτούν δύναμη μεγαλύτερη από τη δύναμη της πόλης και γίνονται ισχυρότεροι από το πολίτευμα. Έτσι συνήθως γεννιούνται οι μοναρχίες και οι δυναστείες». (σελ. 83). Κατά τον Αριστοτέλη η επανάσταση ταυτίζεται με την ανατροπή των πολιτειακών δομών που μετασχηματίζουν τον τρόπο απονομής και διαχείρισης της εξουσίας. Το κατά πόσο γίνεται αιματηρά ή αναίμακτα, αν οδηγεί στο συγκεντρωτισμό ή τον εκδημοκρατισμό, αν υπηρετεί τα συμφέροντα των λίγων ή των πολλών δεν αλλάζει τη σημασία του όρου. Από κει και πέρα είναι στην κρίση του καθενός να χαρακτηρίσει την εκάστοτε επανάσταση ανάλογα με τις περιστάσεις. Να κρίνει δηλαδή αν συνέβαλε στην πρόοδο ή στην οπισθοδρόμηση ερευνώντας αν οδήγησε σε κάτι πολιτειακά καλύτερο ή χειρότερο. (Φυσικά, με σύγχρονη ορολογία το ζήτημα δεν τίθεται έτσι. Η επανάσταση, ως όρος, προϋποθέτει τη λαϊκή συμμετοχή. Η πολιτειακή ανατροπή που δεν υπολογίζει τη λαϊκή βούληση λέγεται πραξικόπημα).
 
                Και βέβαια, θα ήταν παράλογο να μιλάμε για ζητήματα της πολιτείας χωρίς να λογαριάζουμε τον άνθρωπο ως οντότητα, που πολλές φορές κινείται απρόβλεπτα και μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτος, αρκεί να μην ξεπεραστούν τα όριά του. Η αδικία, η αγανάκτηση, η πλεονεξία, η εκδικητικότητα, η καταπίεση, όλες οι συναισθηματικές εκφάνσεις που καθορίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά είναι αδύνατο να μη ληφθούν υπόψη, όταν μελετάει κανείς τα κίνητρα των επαναστάσεων. Όλες οι επαναστάσεις, είτε ατομικές είτε συλλογικές, είναι αδύνατο να αποστασιοποιηθούν από τη συναισθηματική ορμή που τις φέρνουν στο προσκήνιο. Ο αδικημένος που επαναστατεί βιώνει πρωτίστως τη συναισθηματική έξαρση που τον σπρώχνει στο να τα παίξει όλα για όλα. Πολλές φορές το συναίσθημα που επιφέρει τις ανατροπές είναι ο ίδιος ο φόβος που λειτουργεί εκρηκτικά μπροστά στα χειρότερα που μπορούν να έρθουν: «Επιπλέον επαναστατούν εξαιτίας του φόβου, οι ήδη άδικοι, επειδή φοβούνται μήπως τιμωρηθούν, και οι μελλοντικά αδικημένοι, επειδή θέλουν να προλάβουν την αδικία σε βάρος τους». (σελ. 85). Τα συναισθήματα που γεννιούνται και που μπορούν να επιφέρουν πολιτειακές μεταβολές δεν έχει σημασία αν βασίζονται ή όχι στο δίκιο. Σημασία έχει να επιτείνουν την ένταση. Ο Αριστοτέλης φέρνει ως παράδειγμα το περιστατικό στις Συρακούσες, όπου άλλαξε το πολίτευμα από ερωτική αντιζηλία: «άλλαξε το πολίτευμα, επειδή δύο νέοι με πολιτικά αξιώματα επαναστάτησαν για ερωτική αιτία. Όσο δηλαδή ο ένας βρισκόταν μακριά, ο άλλος, ο φίλος του, ξελόγιασε τον ερωμένο του. Όταν επέστρεψε ο πρώτος, από αγανάκτηση (για το φίλο του) έπεισε τη γυναίκα του φίλου του να τον ακολουθήσει. Μετά από αυτό οι δύο αντίπαλοι πια συσπείρωσαν τους οπαδούς τους και γενικεύτηκε εμφύλιος πόλεμος». (σελ. 93 95).
 
                Άλλοι λόγοι που μπορούν να επιφέρουν επαναστατικές αναταραχές είναι «η φυλετική ανομοιογένεια του πληθυσμού» ή γεωφυσικοί παράγοντες που καθιστούν αδύνατο το ενιαίο μιας πόλης. Αναφορικά με τον πρώτο, ο Αριστοτέλης είναι πεπεισμένος ότι μια πόλη δεν μπορεί να συγκροτηθεί από ένα σύνολο τυχαίων ανθρώπων που έτυχε να βρεθούν σε κάποιον τόπο. Τα συμφέροντα που θα διαμορφωθούν θα τους διχάσουν επιφέροντας συγκρούσεις. Ο πληθυσμός, προκειμένου να παραμείνει ενωμένος και να αντιμετωπίσει από κοινού τις αντιξοότητες, πρέπει με κάποιο τρόπο να νιώθει ισχυρούς δεσμούς, που θα καταστήσουν τις σχέσεις αδερφικές, δηλαδή ιερές. Η κοινή καταγωγή, η κοινή ιστορία, τα κοινά ήθη και έθιμα, οι παραδόσεις και οι θρησκευτικές δοξασίες λειτουργούν ως κύριος συνεκτικός ιστός των ανθρώπων. Γιαυτό χρειάζεται χρόνος, ώστε να θεμελιωθούν ισχυρές υποδομές: «όπως δε συγκροτείται πόλη από τυχαίο πλήθος ανθρώπων, έτσι ούτε σε τυχαίο χρόνο συμβαίνει αυτό. Γιαυτό και όσοι μέχρι τώρα δέχθηκαν συνοίκους ή εποίκους, οι περισσότεροι επαναστάτησαν εναντίον τους. Για παράδειγμα, οι Αχαιοί εγκαταστάθηκαν μαζί με τους Τροιζηνίους στη Σύβαρη, έπειτα όμως, όταν έγιναν περισσότεροι οι Αχαιοί, εκδίωξαν τους ΤροιζηνίουςΤο ίδιο και στους Θουρίους οι Συβαρίτες επαναστάτησαν εναντίων των συνοίκων τους». (σελ. 89).
 
Ο Αριστοτέλης φέρνει πολλά τέτοια παραδείγματα συγκρούσεων ανομοιογενών πληθυσμών. Σήμερα, όσο κι αν λέμε ότι η ανθρωπότητα έχει προχωρήσει και είναι πιο ανεκτική στη διαφορετικότητα, θα ήταν ψέμα να ισχυριστεί κανείς ότι έχουν εξαλειφθεί τέτοιου είδους φαινόμενα. Κι αυτό βέβαια δεν αποδεικνύει το αδύνατο της συμβίωσης των διαφορετικών, αλλά το ανίκητο της συμφεροντολογικής αντίληψης στις σχέσεις των ανθρώπων, αφού, «οι ξένοι» δεν μπορούν να διεκδικούν τα ίδια με «μας». Αν τελικά έρθουν τα δύσκολα και τα αγαθά στερέψουν, είναι προφανώς «οι άλλοι» που πρέπει να παραιτηθούν από τις αξιώσεις τους. Αυτή, εξάλλου, είναι και η ουσία του ρατσισμού που μόνο χρησιμοθηρικά μπορεί να υφίσταται. Οι έννοιες «εμείς» και «άλλοι» είναι η δυναμική της ισχύος που πρέπει να ξεκαθαριστεί προκειμένου να διασφαλιστούν οι διεκδικήσεις, συνθήκη, που, από θέση αρχής, λειτουργεί διασπαστικά, καθώς εκπροσωπεί το συμφέρον που εκδηλώνεται σε βάρος των άλλων. Ακόμη και σήμερα κράτη με φυλετική ή θρησκευτική ανομοιογένεια είναι επίφοβα μπροστά σε κάθε είδους διασπαστικές προπαγάνδες, που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεσπάσουν ανάλογα με το που φυσάν τα εκάστοτε οικονομικά συμφέροντα. Το παράδειγμα της Γιουγκοσλαβίας είναι πολύ κοντινό. Όσο για την περίπτωση της γεωφυσικής ακαταλληλότητας, είναι μάλλον παραπλήσια με την ανομοιογένεια. Γιατί η ακατάλληλη γεωγραφία δίνει την εντύπωση της διαφορετικότητας στους ανθρώπους και η διασφάλιση του διαφορετικού είναι η προϋπόθεση της διχόνοιας που ανά πάσα στιγμή μπορεί να φανεί χρήσιμη. Ακόμη κι ένα ποτάμι μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν ξένοι: «Όπως δηλαδή στους πολέμους οι διαβάσεις των ρυακιών, και των πιο μικρών ακόμη, διασπούν τις στρατιωτικές φάλαγγες, με τον ίδιο αναλογικά τρόπο και η ελάχιστη διαφορά διχάζει». (σελ. 93).
 
Όμως, σε τελική ανάλυση, από τη στιγμή που οι επαναστάσεις, ως επανατοποθέτηση των δεδομένων της εξουσίας, δεν είναι παρά η επαναδιαπραγμάτευση της ισχύος από μια νέα κοινωνική συνισταμένη που διεκδικεί μεγαλύτερο μερίδιο στη διοίκηση και κατεπέκταση στη διανομή του πλούτου εκπροσωπώντας τα δικά της συμφέροντα, δε θα μπορούσε να αποσιωπηθεί ο σπουδαιότερος παράγοντας: «και η δυσανάλογη αύξηση κάποιας ομάδας προκαλεί μεταβολές των πολιτευμάτων». (σελ. 85). Κι όταν γίνεται λόγος για την «αύξηση κάποιας ομάδας», εννοείται κάποιας κοινωνικής ομάδας, δηλαδή κάποιας ομάδας συγκεκριμένων οικονομικών δυνατοτήτων: «η πόλη αποτελείται από μέρη, από τα οποία κάποιο πολλές φορές αυξάνεται αδιόρατα, όπως το πλήθος των απόρων στις δημοκρατίες και στις πολιτείες». (σελ. 87). Κι εδώ ξεκινούν όλα τα ερωτήματα που σχετίζονται με τις πολιτειακές μεταβολές. Γιατί σε μια πόλη αυξάνεται ο αριθμός των απόρων; Ποιες είναι οι οικονομικές συνθήκες που τους πολλαπλασιάζουν; Κατά πόσο είναι δυνατό μια κοινωνία που οδηγεί στη φτωχοποίηση του μεγαλύτερου αριθμού των πολιτών να διατηρήσει ανεπηρέαστο το πολιτικό της σκηνικό; Κι όλα αυτά λειτουργούν κι αντιστρόφως: «Αυτό συμβαίνει και στα δημοκρατικά πολιτεύματα, σε μικρότερο όμως βαθμό, γιατί, όταν αυξάνονται οι εύποροι σε αριθμό ή οι περιουσίες τους, εμφανίζονται ολιγαρχίες ή δυναστείες». (σελ. 87).
 
Το βέβαιο είναι ότι η υπεροχή των φτωχών φέρνει εκδημοκρατισμό και η υπεροχή των πλουσίων συγκεντρωτισμό. Κι αυτή ακριβώς είναι η ουσία των πολιτευμάτων, και κατεπέκταση και των επαναστάσεων, που δεν είναι τίποτε άλλο από τη μετάβαση από το ένα πολίτευμα στο άλλο. Βρισκόμαστε και πάλι μπροστά στο αδιαπραγμάτευτα ταξικό περιεχόμενο κάθε πολιτειακής οργάνωσης, αφού όλες οι πολιτειακές εκδοχές σηματοδοτούν την αέναη διαπάλη της κατοχύρωσης των  συμφερόντων. Οι πλούσιοι και οι φτωχοί, ως εξορισμού κοινωνικοί αντίπαλοι, δεν έχουν άλλη επιλογή από τη σύγκρουση, που είναι αδύνατο να μην εκδηλωθεί πολιτειακά. Σε τελική ανάλυση το πολίτευμα δεν είναι παρά η διευθέτηση του ταξικού ζητήματος ανάλογα με την υπεροχή που διαμορφώνεται. Οι δημοκρατίες οφείλουν να προασπίζουν τα συμφέροντα των φτωχών και οι ολιγαρχίες τα συμφέροντα των πλουσίων. Οι δημοκρατίες που αναπαράγουν τη φτώχεια εξυπηρετώντας τα συμφέροντα του πλούτου δεν είναι δημοκρατίες. Είναι ολιγαρχίες με δημοκρατικό περιτύλιγμα. Η αναγνώριση ότι οι περιπτώσεις που αυξάνονται οι εύποροι επιφέροντας ολιγαρχίες συμβαίνουν «σε μικρότερο βαθμό» είναι η αναγνώριση της τάσης του πλούτου να συγκεντρώνεται σε λίγους ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, της τάσης των λίγων να υφαρπάζουν τον πλούτο των πολλών. Όσο πιο μεγάλες είναι οι οικονομικές αποκλείσεις, τόσο πιο έντονα συναισθήματα αδικίας, αγανάκτησης κι εκδικητικότητας επιφέρουν. Δηλαδή τόσο πιο σκληρή είναι η ολιγαρχία που επιβάλλεται.
 
Τα ανεξέλεγκτα άκρα του απίστευτου πλούτου και της απύθμενης φτώχειας είναι η κατάδειξη της παντελούς έλλειψης δημοκρατίας. Από κει και πέρα όλα αφορούν την ισχύ που θα διαμορφωθεί. Ο εγγυητής των ισορροπιών είναι η μεσαία τάξη που γεφυρώνει το χάσμα. Η συρρίκνωση της μεσαίας τάξης είναι η επιβολή της ολιγαρχίας που δεν κρατάει ούτε τα προσχήματα και οι κοινωνικές αναταραχές είναι αναπόφευκτες: «Ακόμη ταράζονται με κινήματα τα πολιτεύματα, και όταν οι παρατάξεις που θεωρούνται αντίπαλες είναι ισοδύναμες, όπως οι πλούσιοι και ο λαός, ενώ η μεσαία τάξη ή δεν υπάρχει καθόλου ή είναι ελάχιστη». (σελ. 99).
 
Η ολιγαρχία που διαλύει και τη μεσαία τάξη είναι η ολιγαρχία που τρέφει την απόλυτη βεβαιότητα για την υπεροχή της: «Γιατί, αν υπερέχει σε μεγάλο βαθμό οποιαδήποτε από τις δύο παρατάξεις, η άλλη δεν προτίθεται να διακινδυνεύσει μια σύγκρουση εναντίον της φανερά ισχυρότερης». (σελ. 99 -101). Με δυο λόγια, η ολιγαρχία που δεν υπολογίζει ούτε τα προσχήματα θεωρεί τον εαυτό της τόσο ισχυρό, που δεν ανησυχεί μήπως η άλλη παράταξη (φτωχοί) εξεγερθεί εναντίον της. Τελικά, όλα τα αίτια που προκαλούν τις εξεγέρσεις δεν μπορούν παρά να καθρεφτίζουν τις διάφορες εκδοχές που μπορεί να έχει η ταξική διαπάλη. Τα συναισθήματα, η φυλετική ανομοιογένεια, οι γεωφυσικοί παράγοντες, η αίσθηση της αξιοκρατίας και της δικαιοσύνης αντικατοπτρίζουν πάντα το ίδιο βασικό ζήτημα της διαμοίρασης του πλούτου, που σε κάθε περίπτωση μπορεί να βρει οποιαδήποτε όψη προκειμένου να συγκαλυφθεί. Το πολίτευμα δεν μπορεί παρά να καθορίζεται από τη βούληση της ισχύος. Κι αν κάποιος απορεί για τις προτεραιότητες και το χαρακτήρα οποιουδήποτε πολιτεύματος δεν έχει παρά να δει τις κοινωνικές τάξεις που ευνοούνται.
 
Αριστοτέλης «Πολιτικά», τόμος 3ος

Έρχονται τα παγωτά που δεν θα λιώνουν!

Ερευνητές των Πανεπιστημίων Dundee και Εδιμβούργου στη Σκοτία εντόπισαν μια πρωτεΐνη που παράγεται με φυσικό τρόπο σε ορισμένες τροφές από τα λεγόμενα «φιλικά βακτήρια» η οποία όπως διαπιστώθηκε αν εισαχθεί σε ένα παγωτό το κάνει ιδιαίτερα ανθεκτικό στη ζέστη. Οι ερευνητές ανέπτυξαν μια μέθοδο παραγωγής αυτής της πρωτεΐνης η οποία υποχρεώνει τα συστατικά του παγωτού να… προσδένονται μεταξύ τους και έτσι να καθυστερεί το λιώσιμο του.

Η πρωτεΐνη ονομάζεται BslA και «δένει» μεταξύ τους τα λιπαρά, το νερό και τις φυσαλίδες αέρα που υπάρχουν στο παγωτό δημιουργώντας ένα μείγμα που αντιστέκεται πολύ αποτελεσματικά σε θερμό περιβάλλον διατηρώντας το έτσι για αρκετή ώρα στερεό αλλά και κρύο. Ταυτόχρονα η πρωτεΐνη εμποδίζει τον σχηματισμό μικρών κρυστάλλων πάγου στην επιφάνεια του παγωτού που αλλοιώνουν την υφή και την γεύση του.

Επιπλέον με τη χρήση αυτής της πρωτεΐνης θα μπορούν να παρασκευαστούν παγωτά με λιγότερα κορεσμένα λιπαρά και λιγότερες θερμίδες. «Είμαστε ενθουσιασμένοι από τις δυνατότητες που φαίνεται ότι έχει αυτή η πρωτεΐνη στη βελτίωση του παγωτού τόσο στην διαδικασία παραγωγής όσο και στην διαδικασία της κατανάλωσης του» αναφέρει η βιομοριακή φυσικός Κάιτ ΜακΦι, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Η υποτίμηση

agapi-ponos-551x330ΛΙΓΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ είναι πιο καταστροφικά και εξευτελιστικά από την επιπόλαιη υποτίμηση του άλλου. Έχουμε συνηθίσει τόσο να υποτιμούμε, ώστε συχνά δε συνειδητοποιούμε καν πόσο καταστρεπτικό μπορεί να αποβεί αυτό μακροπρόθεσμα.
   
Η αγάπη εξυψώνει, δε μειώνει. Η αγάπη οικοδομεί την αυτοεκτίμηση, δεν την ισοπεδώνει. Είναι εντυπωσιακό ότι υπάρχουν τόσο πολλοί άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι αγαπούν και παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν να μειώνουν τους άλλους. Δε θα ξεχάσω ποτέ αυτό που είπε μια γυναίκα στο σύζυγό της, ο οποίος συνήθιζε να τη βάζει στο στόχαστρο του υποτιμητικού του χιούμορ: «Αφού είμαι τόσο κακιά και άχρηστη, τότε γιατί με παντρεύτηκες;» Πολύ καλή ερώτηση…

Τα ταπεινωτικά σχόλια που επιχειρούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά κάποιου συνήθως καταφέρνουν ακριβώς το αντίθετο. Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι για να επηρεάσουμε θετικά μια συμπεριφορά. Γιατί καταφεύγουμε σε κάποιον που πληγώνει και έχει τη δύναμη ακόμα και να καταστρέψει;

Πένθος, νόστος, αδοξία

Στο πολεμικό σκηνικό της Ιλιάδας η σημασία του κλέους τονίζεται μέσα από την αντίθεσή του αφενός προς το πένθος ή ἄχος (τη θλίψη και την πίκρα που εκφράζεται με την τελετουργία του θρήνου) και αφετέρου προς τη φυγή, μια μορφή φυγόμαχου νόστου.
 
Η αντιθετική σχέση κλέους και πένθους/ἄχους δηλώνεται από τον Αγαμέμνονα, όταν ζητάει να φωνάξουν τον Μαχάονα, για να γιατρέψει την πληγή που προκάλεσε στον Μενέλαο ο φημισμένος τοξότης Πάνδαρος (Δ 196-197):
κάποιος από τους Τρώες ή τους Λύκιους που ήξερε καλά από τόξα τον σαΐτεψε και τον πέτυχε, δόξα [κλέος] για κείνον, για μας όμως θλίψη [πένθος].
 
Με το «για μας» υπονοείται ότι το πένθος/ἄχος διακατέχει όσους εμπλέκονται άμεσα και προσωπικά στη θλίψη και στην πίκρα που το κλέος του άλλου προκαλεί. Με άλλα λόγια, το πένθος/ἄχος προϋποθέτει την εγγύτητα, ενώ το κλέος την απόσταση. Ο Πάνδαρος θα ιδιοποιηθεί τη δόξα του νικητή, αφού πρώτα αυτή κυκλοφορήσει στα στόματα των άλλων (θνητών, ποιητών ή και θεών), οι οποίοι, από απόσταση πλέον, θα ακούσουν και θα διαδώσουν το κατόρθωμά του (το πένθος/ἄχος που προκάλεσε στους Αχαιούς) ως κλέος.
 
Η αντίθεση κλέους και πένθος/ἄχος είναι κυρίως εξωτερική, καθώς, με την εξαίρεση της περίπτωσης του Αχιλλέα (βλ. παρακάτω), αφορά διαφορετικά υποκείμενα. Εσωτερική, αντίθετα, είναι η σχέση κλέους και νόστου, καθώς αφορά τα ίδια υποκείμενα: σε κρίσιμες στιγμές οι πολεμιστές στην Ιλιάδα χρειάζεται να θυμούνται τις συνέπειες που θα υποστούν, στην περίπτωση που θα ενδώσουν στον φυγόμαχο νόστο τους. Αν το κλέος ακούγεται και διαδίδεται ως επαινετικός λόγος και διαφήμιση (εὔκλεια), ο νόστος, στη μορφή της φυγής ή της υποχώρησης, μειώνει ή αποκλείει το κλέος, νομιμοποιώντας τον ψόγο και τη δυσφήμιση (δύσκλεια) του πολεμιστή από τους άλλους
 
Η αντιπαθητική σχέση κλέους και φυγόμαχου νόστου λανθάνει στην προτροπή του Αγαμέμνονα προς τους Αχαιούς, την οποία επαναλαμβάνει αργότερα παραλλαγμένη και ο Αίαντας (Ε 529-532 ≈ Ο 561-564):
Φίλοι, σταθείτε άντρες και κάνετε καρδιά γενναία [ἄλκιμοννα ντρέπεστε ο ένας τον άλλο [αἰδεῖσθε] μέσα στις δυνατές μάχες. Όταν οι άντρες έχουν ντροπή πάνω τους [αἰδομένων], πιο πολύ γλιτώνουν παρά σκοτώνονται· όταν όμως το βάζουν στα πόδια, ούτε η δόξα τους [κλέος] μεγαλώνει ούτε καμιά βοήθεια βρίσκουν ο ένας από τον άλλο [ἀλκή].
 
Υπάρχουν δύο εξαιρετικά σημεία που αξίζει εδώ να σχολιαστούν: το πρώτο έχει να κάνει με την παρουσία/απουσία της αλκής και το δεύτερο με την παρουσία της αἰδοῦς. Ο αρχιστράτηγος των Αχαιών, προκειμένου να κρατήσει τους Αχαιούς ακλόνητους στις θέσεις τους, τονίζει όχι τόσο την -ανεξέλεγκτη συχνά- επιθετική αιχμή της αλκής όσο και τη συντηρητική της σημασία. Με τη φυγή τους οι πολεμιστές όχι μόνο δεν κερδίζουν κλέος αλλά και θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους, καθώς μηδενίζεται η δυνατότητα της αλληλοϋποστήριξής τους. Από την άλλη μεριά, η παρουσία της συντηρητικής αλκής ενισχύεται με την αἰδῶ: η «ντροπή» που αισθάνονται οι πολεμιστές απέναντι στην υποχώρηση, εξαιτίας της οποίας κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν κακοί, ενισχύει το αίσθημα της έγνοιας του ενός για τον άλλον. Ωστόσο, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, όπως στου Έκτορα (Ζ 441-446), η αἰδώς οδηγεί στο μέγα κλέος του θανάτου ματαιώνοντας τον νόστο, εδώ ο βασιλιάς των Αχαιών αφήνει να εννοηθεί ότι, αν διαθέτουν αἰδῶ οι πολεμιστές, μπορεί και να γυρίσουν σώοι από τη μάχη παρά νεκροί («οι άντρες που έχουν ντροπή πάνω τους πιο πολύ γλιτώνουν παρά σκοτώνονται»).
 
Η ειρωνεία είναι ότι ο ίδιος ο Αγαμέμνονας κινδυνεύει να χαρακτηριστεί δυσκλεής («δυσφημισμένος») ηγέτης, όταν, τουλάχιστον σε μια στιγμή πραγματικού πανικού, προτείνει τον νόστο των Αχαιών στην Ελλάδα (I 22 κ.ε.), κάτι που χαρακτηρίζεται αἰσχρόν («ντροπή») για τις μέλλουσες γενιές που θα τον μάθουν (Β 119). Γι᾽ αυτό, προκειμένου να αποφύγουν τη δύσκλεια με τον φυγόμαχο νόστο τους, οι αχαιοί πολεμιστές είναι έτοιμοι να υποδεχτούν τον θάνατο (Ρ 415-417):
Φίλοι, βέβαια δε θα μας φέρει δόξα να γυρίσουμε [οὐ … ἐϋκλεὲς ἀπονέεσθαι] πίσω στα βαθιά καράβια· καλύτερα για όλους μας να σκιστεί η γη και να μας καταπιεί.
 
Επιτονισμένη διαβάθμιση της δυσφήμισης των πολεμιστών είναι η πλήρης απώλεια του κλέους τους. Η ρητορική δήλωση της αδοξίας τους αναφέρεται στην πλήρη αδυναμία τους να αντιδράσουν στο κλέος που διεκδικεί ο αντίπαλός τους. Στην πολεμική πρόκληση που δέχονται οι Αχαιοί από τον Έκτορα (βλ. παρακάτω) μένουν άφωνοι από ντροπή και φόβο, με αποτέλεσμα να δεχθούν τις προσβολές του Μενελάου (Η 97-100), επειδή δίχως δόξα (ἀκλεές) μένουν αδρανείς και σαν ζωντανοί-νεκροί δεν έχουν πνοή μέσα τους.
 
Στην κυριολεκτική της δήλωση η αδοξία σημαίνει για τον πολεμιστή αφανισμό από τις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της φύσης, χωρίς να αφήσει πίσω του κανένα ίχνος, ώστε να μπορεί κάποιος να τον μνημονεύσει, να πει κάτι αξιόλογο μέσα στο έπος γι᾽ αυτόν. Ο φυσικός αυτός θάνατος αμαυρώνει την υπόληψή του ως γενναίου πολεμιστή και αντιστρατεύεται το κοινωνικό του τέλος, που συνοδεύει την πράξη ενός πολεμικού κατορθώματος, ώστε να το θυμούνται και να το διηγούνται οι μέλλουσες γενιές. Ο Αχιλλέας, στη μάχη που δίνει με τον ποταμό Σκάμανδρο, εύχεται σε μια κρίσιμη στιγμή να πέθαινε γενναίος (ἀγαθός) από τον γενναίο ή και γενναιότερό του (ἀγαθόν και ἄριστον) Έκτορα, παρά να τον βρει ο άδοξος (λευγαλέος) θάνατος (Φ 281) σαν ένα βοσκόπουλο που το παρασύρει το ρεύμα του ποταμού. Τη σκέψη του Αχιλλέα συμπληρώνει αργότερα ο Έκτορας: όταν αντιλαμβάνεται ότι οι θεοί απέσυραν την υποστήριξή τους και ότι πλησιάζει η ώρα του θανάτου του από τον Αχιλλέα, επιλέγει να αντιμετωπίσει τον αντίπαλό του προσβλέποντας στο κλέος της υστεροφημίας του (Χ 304-305):
Τουλάχιστο να μην πεθάνω δίχως πόλεμο και δίχως δόξα [ἀκλειῶς], μόνο αφού κάνω κάτι μεγάλο, για να το μάθουν και οι κατοπινοί άνθρωποι.
 
Λίγο πριν το αποφασισμένο τέλος του ο τρωαδίτης ήρωας αισθάνεται ότι πρέπει να μεταμορφώσει τον θάνατό του σε αιώνια δόξα, πεθαίνοντας γενναία (ἐϋκλειῶς, Χ 110) μπροστά από την πόλη του· «κάνοντας κάτι μεγάλο», να μετατρέψει τη μοίρα του αφανισμού του σε «ευλογία», μέσω της οποίας θα συντηρούνται το όνομα και η ιστορία του στις επόμενες γενιές.

Το νέο λέιζερ της Boeing που «σκοτώνει» drones

Η εταιρεία επιδιώκει να απαλλάξει από την ενοχλητική παρουσία ιπτάμενων drones σε ευαίσθητες περιοχές.

Την ανησυχία της ενοχλητικής παρουσίας drones σε περιοχές όπου υπάρχει μεγάλος κίνδυνος διαρροής δεδομένων θέλει να αποκαταστήσει η Boeing, παρουσιάζοντας μια νέα εφεύρεση φορητών κανονιών λέιζερ.

Σύμφωνα με το περιοδικό Wired, τα κανόνια αυτά ονομάζονται Compact Laser Weapon System κι έχουν μοναδικό στόχο να «σκοτώνουν» ιπτάμενα drones.

Η εταιρεία δοκίμασε το νέο της σύστημα το Σαββατοκύριακο σε βιομηχανικό πάρκο στο Νέο Μεξικό. Στη δοκιμαστική παρουσίαση το drone-στόχος χτυπήθηκε από την ακτίνα για μόλις δύο δευτερόλεπτα κι αμέσως έπιασε φωτιά.

Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ ΝτεΓιάνγκ, διευθυντή των συστημάτων λέιζερ της Boeing, πρόκειται για μια φτηνή κι αποτελεσματική λύση για την ενοχλητική παρουσία ιπτάμενων drones τα οποία έχουν θεαθεί πολλές φορές κοντά σε αεροδρόμια ή ακόμη και τον Λευκό Οίκο.

Σύμφωνα με την περιγραφή του Wired, το συγκεκριμένο λέιζερ μοιάζει πολύ με μια σχετικά μεγάλη κάμερα πάνω σε έναν τρίποδα. Οι τεχνικοί της εταιρείας μπορούν να το στήσουν σε μερικά λεπτά και ο χειρισμός του γίνεται με ένα χειριστήριο Xbox 360 μέσω λάπτοπ.

Όπως γνωστοποίησε η εταιρεία, το λέιζερ θα είναι έτοιμο να βγει στην αγορά μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Νοσήματα του Γαστρεντερικού

Οι ενοχλήσεις από το πεπτικό σύστημα είναι ίσως ένα από τα πιο κοινά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει ο καθένας από εμάς. Ανά πάσα στιγμή 4 στους 10 έχουμε κάποια ενόχληση από το πεπτικό σύστημα ενώ 7 στους 10 θα έχουμε κάποιο πρόβλημα κατά την διάρκεια της ζωής μας.


Καούρες
Φουσκώματα
Αέρια
Ερυγές (ρεψίματα)
Δυσκοιλιότητα
Διάρροιες
Κολίτιδα
Έλκος
Γαστρίτιδα
Πόνος στο στομάχι
Γαστρο-Οισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
Ελκώδης κολίτιδα
Νόσος του Crohn
Είναι μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα και νοσήματα που μπορεί να μας απασχολούν.
Τις περισσότερες φορές όταν έχουμε κάτι από τα παραπάνω αρχικά δεν απευθυνόμαστε σε γιατρό και προσπαθούμε να το διαχειριστούμε μόνοι μας.
Όταν τελικά πάμε στο γιατρό, η πιο συχνή αντιμετώπιση είναι η χορήγηση φαρμάκων που στοχεύουν στην μείωση της γαστρικής οξύτητας.

Όσο λιγότερα φάρμακα τόσο καλύτερα
Η πλειοψηφία όμως του κόσμου έχει πια αναπτύξει μια επιφύλαξη στις φαρμακευτικές αγωγές.
Αυτή η καχυποψία επιβεβαιώθηκε επίσημα σε δημοσίευση του Archives of Internal Medicine, που εκδίδεται από τον Αμερικάνικο Ιατρικό Σύλλογο. Αποδείχθηκε ότι η χρήση φαρμάκων για την μείωση της γαστρικής οξύτητας, έχει πιο πολλές πιθανότητες να προκαλέσει βλάβη στη υγεία μας, παρά να μας ωφελήσει.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι η συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων είναι πράγματι αποτελεσματική σε βαριά νοσήματα του πεπτικού συστήματος ή για σύντομες αγωγές. Αυτές όμως οι ενδείξεις δεν δικαιολογούν τις πάνω από εκατό εκατομμύρια συνταγές που συμπληρώνονται κάθε χρόνο για τα συγκεκριμένα φάρμακα.

Στην πλειοψηφία όμως των περιπτώσεων, σύμφωνα με τους ερευνητές, η συνταγογράφησή τους είναι εκτός των ενδείξεών τους. Ένα φάρμακο λαμβάνει δηλαδή άδεια κυκλοφορίας με ένδειξη έλκος στο στομάχι και διάρκεια αγωγής ένα μήνα και χρησιμοποιείται τελικά για να μειώσει τις ενοχλήσεις από καούρα, πόνο ή δυσπεψία για χρόνια.

Η χρόνια χρήση τους συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα λοιμώξεων, καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης, συνολικού κινδύνου καταγμάτων, διάρροιας αλλά και πνευμονίας.
Οι ασθενείς από μόνοι τους αλλά και οι γιατροί, στην προσπάθειά τους να μειώσουν την ένταση των συμπτωμάτων που βασανίζουν τους πρώτους, χρησιμοποιούν φαρμακευτικές αγωγές που δεν έχουν ξεκάθαρη ένδειξη και έτσι ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος.
Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε όμως, για να βελτιώσουμε την λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος;
Πριν όμως κάνουμε κάτι για να βελτιώσουμε το γαστρεντερικό μας, είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως λειτουργεί. Όσο περισσότερο αυξάνεται η κατανόησή μας, τόσο αυξάνεται και ο βαθμός ελέγχου μας σε μια περιοχή.

Γαστρεντερικό ο Πυλώνας της Καλής Υγείας
Ακούμε πολύ συχνά ότι η καλή λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος, είναι ο πυλώνας για την επίτευξη καλής υγείας.
Τι πραγματικά σημαίνει αυτό;
Είναι προφανές ότι το γαστρεντερικό μας σύστημα σχετίζεται με την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από τις τροφές. Αυτή η λειτουργία είναι η πλέον βασική για την ομαλή λειτουργία και των υπόλοιπων συστημάτων του ανθρωπίνου σώματος.
Όταν το σώμα μας δεν έχει τα συστατικά που χρειάζεται για να πραγματοποιήσει τις αναγκαίες χημικές αντιδράσεις και να φτιάξει τους ιστούς που το αποτελούν, είναι ευνόητο ότι η υγεία μας θα αρχίζει να κλονίζεται σε όλα τα επίπεδα. Δεν υπάρχει όργανο που να μην επηρεάζεται από μια κατάσταση κακής ή χαμηλής απορρόφησης θρεπτικών συστατικών (δυσ-απορρόφηση).

Πεπτικό Σύστημα και Ανοσοποιητικό
Λόγω της επαφής του συγκεκριμένου συστήματος με παράγοντες που εισέρχονται στο σώμα όπως τροφές, φάρμακα, τοξικές ενώσεις, συντηρητικά και μικρόβια, το γαστρεντερικό είναι ένα σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Ο γαστρεντερικός σωλήνας έχει πλήθος λεμφαδένων και αποικείται από τρισεκατομμύρια βακτήρια. Το σύνολο των λεμφοκυττάρων (λευκά αιμοσφαίρια υπεύθυνα για την άμυνα του οργανισμού) που βρίσκονται στο συγκεκριμένο σύστημα λεμφαδένων, είναι περισσότερα από ότι στο σύνολο των υπολοίπων οργάνων και λεμφαδένες του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Πρόσφατες ανακαλύψεις, που ανακοινώθηκαν το 2010 στο περιοδικό Nature, μας λένε ότι το DNA των βακτηριδίων που βρίσκονται στο γαστρεντερικό μας σύστημα, είναι περίπου 150 φορές περισσότερο( 3.300.000 γονίδια ) από αυτό των σωματικών μας κυττάρων.
Το 85% από αυτά τα βακτηρίδια είναι προ-βιοτικά, βοηθούν δηλαδή την λειτουργία του οργανισμού μας, ενώ ένα 15% από αυτά είναι αδιάφορα ή μπορεί να γίνουν παθογόνα υπό συνθήκες. Αντιβιοτικά, διατροφή, τρόπος ζωής και στρες μπορούν να αλλάξουν τις ισορροπίες και μπορούμε να έχουμε έτσι εκδήλωση νόσου.
Οι παραπάνω ερευνητές, κατέγραψαν αρχικά τον πληθυσμό των βακτηριδίων που αποικίζουν το έντερο μας. Στη συνέχεια συσχέτισαν την εντερική χλωρίδα με νοσήματα, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn.
Η αλλοίωση της ποιότητας και της ποσότητας της βακτηριακής χλωρίδας του εντέρου ταυτίζεται και με διαφορετικό νόσημα κάθε φορά.
Αυτή η πληροφορία ανοίγει νέους δρόμους στην διαχείριση των συγκεκριμένων και όχι μόνον, νοσημάτων. Η μέχρι τώρα θεραπευτική τους προσέγγιση αφορούσε βαριές και χρόνιες φαρμακευτικές αγωγές, με πενιχρά αποτελέσματα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.

Είναι έτσι εύκολο να αντιληφθεί κανείς δύο πράγματα:
1. Ότι πρέπει να επαναφέρουμε την φυσιολογική λειτουργία του εντέρου, ώστε να
απορροφά θρεπτικές ουσίες

2. Να αποκαταστήσουμε την εντερική χλωρίδα,
αυτά από μόνα τους μπορούν να αλλάξουν την εικόνα της υγείας μας συνολικά.
Για να καταλάβουμε το μέγεθος και την έκταση της επιρροής του γαστρεντερικού συστήματος, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι πάνω από το 90% της σεροτονίνης στο ανθρώπινο σώμα, παράγεται στον γαστρεντερικό σωλήνα! Έτσι έχει άμεση επιρροή στην λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού μας συστήματος. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί χαρακτηρίζουν το πεπτικό σύστημα ως «μικρό εγκέφαλο».
Τι μπορούμε να κάνουμε
Να μειώσουμε ή ακόμη καλύτερα να εξαλείψουμε τις επεξεργασμένες τροφές από τη διατροφή μας
Να μειώσουμε την κατανάλωση ζάχαρης και επεξεργασμένων υδατανθράκων (δίνουν τροφή σε παθογόνα μικρόβια και μύκητες, αλλάζοντας δραματικά την εικόνα της εντερικής χλωρίδας)
Να καταναλώνουμε τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση (γιαούρτι, τυριά, natto, κεφίρ)

Επιπλέον:
- Η λήψη 2 γρ. γλουταμίνης κάθε βράδυ έχει βρεθεί ότι βοηθάει στην αποκατάσταση
του εντερικού βλεννογόνου
- Η λήψη καλής ποιότητας και ικανής ποσότητας προβιοτικών βοηθάει στην ομαλή
λειτουργία του γαστρεντερικού αλλά και της υγείας μας γενικότερα
Οι παραπάνω συστάσεις αφορούν την πρόληψη και ενίσχυση της καλής υγείας.
Για την αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων που αφορούν το γαστρεντερικό, χρειάζεται ειδική γνώση και είναι απαραίτητη η διαχείριση από γιατρό σε συνεργασία με κλινικό διατροφολόγο.
Όπως έχω αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα η ιατρική αλλάζει. Απομακρύνεται από την νόσο και κατευθύνεται προς την ενίσχυση της υγείας.

Στην Υγειά Σας!

Γιατί Eίμαστε Κουρασμένοι Μετά τις Διακοπές;

Τέλος καλοκαιρίου και τέλος των διακοπών για τους περισσότερους…

Κι ενώ κανείς θα περίμενε ότι όλοι θα επιστρέψουν με γεμάτες τις μπαταρίες, ξεκούραστοι κι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν… τη ζωή μετά τις διακοπές, βλέπουμε ότι πολλοί άνθρωποι παραπονιούνται ότι δεν ξεκουράστηκαν στις διακοπές τους. Άλλοι πάλι μας διαβεβαιώνουν ότι εξακολουθούν να είναι κουρασμένοι, κι ας έκαναν ένα μεγάλο διάλειμμα από τη ρουτίνα και την καθημερινότητα σε κάποιο νησί ή άλλο μέρος…τι συμβαίνει; Μήπως πρόκειται για γκρινιάρηδες; Μήπως πρόκειται για άτομα τα οποία δεν ευχαριστιούνται με τίποτα; Μήπως είναι άνθρωποι που δεν ξέρουν να εκτιμήσουν το καλό και το όμορφο; Η απάντηση στις παραπάνω ερωτήσεις είναι απλή: Όχι! Δε συμβαίνει τίποτε από τα παραπάνω!

Ποια είναι η εξήγηση της κούρασης μετά τις διακοπές;

Ο Δύσκολος Χειμώνας που Πέρασε

            Όταν υπάρχει ένα τέτοιου είδους παράπονο, και κάποιο άτομο διαμαρτύρεται ότι δεν ξεκουράστηκε στις διακοπές του, πριν το κατηγορήσουμε για γκρίνια και μιζέρια, θα πρέπει να πάμε χρονικά λίγο πίσω και να εξετάσουμε πώς ήταν ο χειμώνας αυτού του ανθρώπου. Πολλές φορές, όταν ο χειμώνας που πέρασε ήταν δύσκολος, αυτό αποτελεί σημαντικό παράγοντα για να εξαντλήσει σωματικά και ψυχικά κάποιον. Ένας δύσκολος χειμώνας μπορεί να σημαίνει ότι το άτομο ζορίστηκε σε θέματα συναισθηματική ή και σε θέματα της οικογένειάς του: προβλήματα στη σχέση του, μια νέα σχέση, το τέλος μιας σχέσης, ζητήματα που προκύπτουν στο γάμο, το στρες με τα παιδιά, τη συμπεριφορά, τη μάθησή και την πρόοδό τους, μια ασθένεια, ηλικιωμένοι γονείς με ανάγκη για φροντίδα, προσωπική ασθένεια ή ψυχολογικές διακυμάνσεις είναι μερικοί από τους πιο συνηθισμένους οικογενειακούς λόγους που επιβαρύνουν ψυχικά και συναισθηματικά έναν άνθρωπο. Όταν λοιπόν κανείς «τρέχει και δεν προφταίνει» προκειμένου να δώσει λύση και να ανταποκριθεί στα παραπάνω προβλήματα, στην ουσία χρησιμοποιεί ψυχικές –και πιθανότατα σωματικές- δυνάμεις από αυτές που έχει σε εφεδρεία, για μια δύσκολη στιγμή. Όταν όμως η δύσκολη στιγμή παρατείνεται χρονικά, το άτομο αυτό αρχίζει να λυγίζει από το βάρος των υποχρεώσεών του.
Μια άλλη μεγάλη ομάδα δυσκολιών είναι οι εργασιακές και οικονομικές δυσκολίες, που συχνά απαιτούν θυσίες αλλά και μεγάλο κόπο για να αντιμετωπιστούν. Επειδή η φύση αυτών των δυσκολιών είναι τέτοια, συνήθως κάνουν την παρουσία τους αισθητή σε καθημερινή βάση, κάτι που δυσκολεύει το άτομο που βιώνει μια τέτοια κατάσταση και δεν του αφήνει ανάπαυλα για να ξεκουραστεί.
Πηγαίνοντας καλοκαιρινές διακοπές, άνθρωποι που έχουν περάσει έναν δύσκολο χειμώνα με ανάλογες καταστάσεις, έχουν ήδη φτάσει στο «μηδέν» του ντεπόζιτου ψυχολογικών δυνάμεων. Έτσι, ο χρόνος των διακοπών τους φαίνεται λίγος, αφού δεν επαρκεί για να «γεμίσουν» ψυχικές δυνάμεις.

Δεν Πρόλαβα να Ξεκουραστώ..

            Σε άλλες περιπτώσει ο χρόνος των διακοπών μπορεί να είναι επαρκής, ωστόσο το άτομο που ξεκινά να λείψει από την καθημερινότητά του συνειδητά κάνει μια επιλογή να μην ξεκουραστεί. Εδώ εμπίπτουν οι περιπτώσεις των “workaholics”, των ανθρώπων για τους οποίους η δουλειά έχει γίνει δουλεία ή αλκοολίκι: κατεβαίνουν στην παραλία με το κινητό ή το λαπ-τοπ στο χέρι για να απαντήσουν σε κλήσεις και ηλεκτρονικά μηνύματα από το γραφείο… Η έλλειψη χαλάρωσης και η αίσθηση ότι κανείς πρέπει να είναι διαρκώς σε εγρήγορση συχνά υπονομεύουν τις καλύτερες προσπάθειες για ευχάριστες διακοπές.
Η κακή διάθεση με την οποία ξεκινά κάποιος τις διακοπές του επίσης αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στο να ξεκουραστεί, να περάσει καλά και να αισθανθεί αναζωογονημένος. Η παροιμία «τρώγοντας έρχεται η όρεξη» δεν ισχύει πάντα, με την έννοια ότι το άτομο που ξεκινά κακόκεφος και με δυσθυμία να κάνει διακοπές πιθανότατα δεν αναγνωρίζει τις ευχάριστες στιγμές και, άρα, δεν τις αξιοποιεί για να ξεκουραστεί.
Κι ας μην ξεχνάμε ότι ορισμένα άτομα ασυνείδητα επιλέγουν να μην περάσουν καλά στις διακοπές τους, είτε διότι έχουν πολλά αρνητικά συναισθήματα μέσα τους τα οποία δεν τα έχουν επεξεργαστεί, είτε διότι θέλουν να τιμωρήσουν τον εαυτό τους ή κάποιον οικείο τους, με αποτέλεσμα να μπλοκάρουν τη δική τους καλοπέραση.

Κουραστικές Διακοπές

            Υπάρχουν περιπτώσεις που οι διακοπές είναι πράγματι κουραστικές: όταν ένα άτομο που αισθάνεται ότι χρειάζεται να πάει κάπου και να κάνει μόνο μπάνια και ηλιοθεραπεία βρίσκεται σε τόπο διακοπών που απαιτεί πολύωρο περπάτημα και κίνηση, φυσικό είναι να αισθανθεί κουρασμένο, ακόμα κι αν περάσει όμορφα.
Εκτός από τη σωματική κούραση όμως, ενδέχεται να αισθανθεί κανείς και ψυχική κούραση στις διακοπές του. Όταν κάποιος ξεκινήσει για διακοπές με τη λάθος παρέα, όταν καβγαδίσει με τους φίλους ή τον/τη σύντροφό του, όταν πάει σε μέρος που δεν είναι αντάξιο των προσδοκιών του, όταν αναγκάζεται να κάνει κάτι στις διακοπές του το οποίο θα ήθελε να αποφύγει, τότε είναι αναμενόμενο ότι το άτομο αυτό θα επιστρέψει από τις διακοπές με μια έντονη αίσθηση ψυχικής κόπωσης και έλλειψης ξεκούρασης.

Προοπτική ενός Δύσκολου Χειμώνα

            Τέλος, μετά τις διακοπές ένα άτομο μπορεί να αισθάνεται…προκαταβολικά κουρασμένο, όταν ξέρει ότι έχει να αντιμετωπίσει έναν δύσκολο χειμώνα μπροστά του. Σε αυτή την περίπτωση ο άνθρωπος αυτός δυσκολεύει τη ζωή του, γιατί δεν επιτρέπει στον εαυτό του να χαρεί το «εδώ και τώρα», παρά ανησυχεί προκαταβολικά για το «εκεί και ύστερα». Το αποτέλεσμα αυτής της στάσης ζωής είναι να μη μπορεί να δημιουργήσει αποθέματα ψυχικών δυνάμεων, ώστε να τα αξιοποιήσει αργότερα.

Δημιουργώντας την Αίσθηση της Ξεκούρασης

            Επιστρέφοντας λοιπόν στο γραφείο και τη ρουτίνα, θα πρέπει κανείς να αναλογιστεί όχι μόνο τα δύσκολα που τον περιμένουν, αλλά και τα όμορφα που πέρασαν. Συχνά οι άνθρωποι επιλέγουν να θεωρούν τα θετικά πράγματα στη ζωή τους δεδομένα και να αναλώνουν πολύ χρόνο και φαιά ουσία σε επουσιώδη ζητήματα. Ίσως είναι σημαντικό μετά τις διακοπές να μπορεί να σκέφτεται κανείς όλα τα θετικά που βίωσε και να προσπαθήσει να σκεφτεί και να δημιουργήσει και άλλες όμορφες καταστάσεις και ας μην είναι πια διακοπές…

            Επίσης σημαντικό είναι να ξεκινήσει κανείς τη νέα σεζόν με σχέδια και στόχους: αυτοβελτίωση, ευεξία, βελτίωση της διάθεσης, της διατροφής, της άσκησης, ένα νέο χόμπι. Επιστρέφοντας δυναμικά από τις διακοπές και βάζοντας μπροστά μας νέα, όμορφα πράγματα που θα γεμίσουν και θα δώσουν χρώμα στη ζωή μας κάνουμε ένα δυνατό και χαρούμενο φθινοπωρινό ξεκίνημα!

Διαλέξτε Αγάπη, Ηρεμία, Χαρά!

Άνθρωποι Και Ποντίκια

Κάθε ζώο όταν βρίσκεται αντιμέτωπο με εχθρό έχει δύο επιλογές, fighting or fleeing, μάχη ή φυγή, πολεμάει ή την κοπανάει.
Όμως ο άνθρωπος, από τότε που ξεκίνησε να “χει κάτι ανθρώπινο, είχε τρεις στρατηγικές για ν” αντιμετωπίσει τον εχθρό του:
Τον πολεμά, τον αποφεύγει ή τον κάνει φίλο.
Καμία απ” αυτές τις στρατηγικές δεν είναι αρκετά αποτελεσματική, έτσι ο κόσμος συνεχίζει να είναι γεμάτος εχθρούς.
Όμως ποια απ” τις τρεις είναι η καλύτερη λύση;

Όλοι οι άνθρωποι κατάγονται απ” τους homo που έφυγαν, μετανάστευσαν από την Αφρική στην Ασία κι από “κει σε ολόκληρο τον πλανήτη, ακόμα και στο πιο μακρινό νησί του Ειρηνικού. Μόλις τα τελευταία 10.000 χρόνια οι sapiens εγκαταστάθηκαν, έφτιαξαν πόλεις.
Μα κι απ” αυτές συνέχισαν να εξαπλώνονται, να φεύγουν, παντοτινοί νομάδες, ή -τουλάχιστον- να ονειρεύονται μια μικρή απόδραση το καλοκαίρι.
Το μαγικό και η θρησκεία είναι τρόποι φυγής. Πέρα απ” τις προσευχές και τον διαλογισμό, που σε κάνουν να «ξεφεύγεις», υπάρχει και το απόλυτο holiday resort, ο Παράδεισος, μακριά απ” τα προβλήματα και τις κακουχίες της πραγματικότητας.
Οι άνθρωποι παίρνουν ουσίες που τους βοηθάνε να «φεύγουν», από τότε που συνειδητοποίησαν ότι ο κόσμος είναι σκληρός ή/και βαρετός. Μανιτάρια και αλκοολούχα ποτά, ρίζες και κάνναβη, μουχλιασμένοι σπόροι και εκχυλίσματα, δεν υπάρχει κανένας πολιτισμός που να μην είχε το δικό του τριπάκι (η οποία λέξη προέρχεται απ” το trip, το ταξίδι).
Και σίγουρα οι Ιερείς της Φυγής είναι οι καλλιτέχνες, που συχνά βρίσκονται «στον κόσμο τους».

Κάθε μέρα, κάθε άνθρωπος, έρχεται αντιμέτωπος με προβλήματα κι εχθρούς, που εσωκλείονται στο πακέτο της πραγματικότητας, της ζωής.
Τις περισσότερες φορές, οι περισσότεροι άνθρωποι, επιλέγουν τη φυγή, παρά τη μάχη.
Μια έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ αποκάλυψε ότι μόνο το 12% του πληθυσμού είναι επιθετικοί στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τα καθημερινά προβλήματα.
Το 25% προσπαθεί να αποδράσει, να ξεφύγει, μέσω της απόλαυσης (αλκοόλ, ναρκωτικά, ψυχοφάρμακα, τζόγος, φαΐ, σεξ).
Το 15% αισθάνονται παγιδευμένοι, αλλά δεν κάνουν τίποτα για να το αλλάξουν.
Το 28% είναι ικανοποιημένοι που «τουλάχιστον επιβιώνουν».
Μόνο το 20% είναι απόλυτα ικανοποιημένοι και θεωρούν τη ζωή τους ισορροπημένη.

Στη Βρετανία μόνο το 18% του πληθυσμού δηλώνει ότι έχει παραπονεθεί σε κάποιο κατάστημα (ενώ ήθελε να το κάνει) και μόλις το 2% έχει πάρει μέρος σε μια διαδήλωση ή ένα μποϊκοτάρισμα.

Ο Ανρί Λαμπορί, ο άνθρωπος που εισήγαγε στη θεραπευτική τη χλωροπρομαζίνη, ισχυρίζεται ότι η φυγή είναι πάντα η καλύτερη λύση.
Ο Λαμπορί μέτρησε το άγχος σε ποντίκια του εργαστηρίου του, κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες -για τα πειραματόζωα- συνθήκες.
Η πρώτη ομάδα ποντικιών, εκείνα που μπορούσαν να ξεφύγουν, να καταφύγουν σ” έναν άλλο χώρο από εκείνον όπου τους γίνονταν ηλεκτροσόκ, μια βδομάδα μετά τα πειράματα είχαν κανονική πίεση αίματος.
Η δεύτερη ομάδα, που δεν μπορούσαν να φύγουν, διατηρούσαν υψηλή πίεση ακόμια κι έναν μήνα μετά το τέλος των πειραμάτων. Αυτά τα ποντίκια έχαναν βάρος, δημιουργούσαν έλκη κι απελπίζονταν σε τέτοιο βαθμό, που ακόμα κι όταν τους άνοιγαν το κλουβί δεν έβγαιναν έξω.
Σε μια τρίτη ομάδα ποντικιών, που ήταν κλεισμένα ανά ζεύγη και δεν μπορούσαν να ξεφύγουν, παρατηρήθηκε ότι τα πειραματόζωα ξεκινούσαν να παλεύουν μεταξύ τους. Το παράξενο ήταν παρατηρήθηκε σ” αυτά κανονική πίεση αίματος, παρότι υποβάλλονταν στις ίδιες δοκιμασίες με τις προηγούμενες ομάδες.
Ο Λαμπορί κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μάχη και η φυγή είναι τα δύο μέσα αποφυγής του άγχους.
Όμως η μάχη, ακόμα κι όταν έχει επιτυχή έκβαση, δημιουργεί εξάρτηση και ωθεί το πειραματόζωο στην πίεση που γεννά ο ανταγωνισμός.
Αργά η γρήγορα αντιμετωπίζει έναν αντίπαλο που δεν μπορεί να νικήσει και τότε στρέφει την επιθετικότητα στον εαυτό του, αποκτώντας μεγαλύτερο άγχος.
Γι” αυτό, επιμένει ο Λαμπορί, η καλύτερη λύση ειναι πάντα η φυγή.
Αν μεταφέρουμε τα συμπεράσματα του Λαμπορί στο κοινωνικό επίπεδο μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τη συμπεριφορά των προσφύγων, των μεταναστών κι αυτών που μένουν πίσω.
Χώρες όπως η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, καθώς και με διαφορετικό τρόπο χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, είναι «Δωμάτια Ηλεκτροσόκ».
Ο καλύτερος τρόπος για να επιβιώσεις και να μειώσεις το άγχος είναι να καταφύγεις σε άλλο «δωμάτιο».
Τα πειραματόζωα-άνθρωποι που μένουν στο αρχικό δωμάτιο, είτε γιατί δεν θέλουν να φύγουν είτε γιατί δεν μπορούν είτε γιατί δεν τα αφήνουν, κατακλύζονται από άγχος.
Ποιον τρόπο, έδειξε ο Λαμπορί, χρησιμοποιούν τα παγιδευμένα ποντίκια για να μειώσουν το άγχος;
Μάχονται μεταξύ τους.
Αυτή η μάχη μπορεί να είναι κυριολεκτική (με όπλα που πουλάνε οι Πειραματιστές στα πειραματόζωα) ή μεταφορική
Στρέφοντας την επιθετικότητα σου στα άλλα ποντίκια αισθάνεσαι καλύτερα.
Πιο συνηθισμένος στόχος είναι τα αλλόθροα κι αλλόθρησκα ποντίκια. Πρόσφυγες, μετανάστες και μειονότητες.
Έπειτα ο κανιβαλισμός επεκτείνεται σε ποντίκια της ίδιας «ράτσας». Αρκεί να διοχετεύται η επιθετικότητα σε κάποιον που μπορείς να νικήσεις.
Στόχος μπορεί να είναι, για παράδειγμα, τα ομοφυλόφιλα ποντίκια, μια ομάδα που πάντα αποτελεί ευάλωτη μειονότητα.
Ποντίκια με διαφορετικές πολιτικές προτιμήσεις-πεποιθήσεις, παρότι βρίσκονται στην ίδια μοίρα και υφίστανται τα ίδια σοκ, μάχονται με αγριότητα.
Ποντίκια διαφορετικών θρησκειών, ακόμα κι οπαδοι διαφορετικής ποδοσφαιρικής ομάδας, συχνά συμπλέκονται.
Ποντίκια που ζουν σε διαφορετικές πόλεις του ίδιου «δωματίου» θεωρούν τους βόρειους-νότιους-ξενομερίτες-πρωτευουσιάνους-επαρχιώτες εχθρούς.
Τα ποντίκια δημόσιοι υπάλληλοι είναι ένας ακόμα αγαπημένος εχθρός, καθώς οι Πειραματιστές, μέσω των μοχλών πίεσης και των media, στρέφουν το άγχος, την επιθετικότητα των άνεργων ή ιδιωτικών ποντικιών σ” εκείνα του δημόσιου τομέα.
Τα γέρικα ποντίκια είναι εξίσου καλοί εχθροί, αδύναμοι και δαπανηροί, αφού πλέον δεν μπορούν να εργαστούν, να παράγουν.
Οι τοξικομανείς, οι φτωχοί, οι ψυχικά παρεκκλίνοντες, οι άρρωστοι, είναι εξίσου επικίνδυνοι.

Τελικά κάθε άλλο ποντίκι, με το οποίο μοιράζεσαι το Δωμάτιο, είναι ένας υποψήφιος εχθρός.
Τα παγιδευμένα ποντίκια δεν θα στραφούν ενάντια σε ανώτερους εχθρούς, στους αληθινούς εχθρούς, εκείνους που τους προκαλούν τα ηλεκτροσόκ.
Όχι μόνο γιατί αυτή η μάχη είναι πολύ δύσκολη και χρειάζεται αυταπάρνηση και θυσίες. Κυρίως γιατί έχουν πειστεί ότι οι Πειραματιστές είναι ανίκητοι -αν όχι Ευεργέτες.

Ο Zeldin, στην Κρυφή Ιστορία της Ανθρωπότητας, προτιμάει να χρησιμοποιήσει για τον τρίτο δρόμο, πέρα από τη μάχη και τη φυγή, την έκφραση «να τον αγαπήσει» [τον εχθρό του].
Βρίσκω αυτή τη λέξη (αγάπη) υπερβολική, αν όχι απροσδιόριστη, ειδικά όταν αναφέρεται στον εχθρό -ή στον πλησίον.
Προτίμησα τη φιλία, αντί για την αγάπη ή τη συμμαχία ή την κατανόηση ή τον προσεταιρισμό, έχοντας στον νου την Κομφουκιανική αντίληψη για τις ανθρώπινες σχέσεις.
Σύμφωνα με τον Κομφούκιο, απ” όλες τις σχέσεις μόνο εκείνη της φιλίας είναι σχέση ισότιμη.

Αν δεν προσπαθείς να νικήσεις τον εχθρό σου ή να τον αποφύγεις, το καλύτερο είναι να τον δεις -και να σε δει- ως ισότιμο.
Η ανοχή είναι μια καλή αρχή, ιδιαίτερα σημαντική όσο ο φανατισμός, ο δογματισμός και η μισαλλοδοξία είναι ο κανόνας, αλλά δεν είναι αρκετή.
Για να κάνεις κάποιον φίλο σου δεν αρκεί να τον ανέχεσαι -αυτό συνήθως το κάνουμε με τους συγγενείς μας. Πρέπει να τον ακούσεις, να τον «καταλάβεις», κυριολεκτικά και μεταφορικά, και να τον αφήσεις να σε «καταλάβει».
Όμως σίγουρα αυτός ο τρίτος δρόμος, όπως κι εκείνος της συμπόνιας, δεν συνηθίζεται απ” τα ζώα του είδους μας, όχι σε μαζική κλίμακα.

Τελικά, Τι;

Όταν Υπάρχει Συνειδητότητα υπάρχει Ύπαρξη, εκδηλώνεται Ύπαρξη, γίνεται «αντιληπτή» Ύπαρξη: Συνειδητότητα κι Ύπαρξη είναι το ίδιο. Η Συνειδητότητα, από την Ίδια την Φύση της είναι κάτι Ασύλληπτο, Απροσδιόριστο και «Φανερώνεται» μόνο από τις «Δραστηριότητές» της. Αυτές οι «Δραστηριότητες» αν και είναι της «ίδιας φύσης», είναι δηλαδή «συνειδητότητα», όμως ανήκουν, σαν «δραστηριότητες», σε ένα άλλο επίπεδο ύπαρξης (όχι οντικό, αλλά οντολογικό, λειτουργικό)

Όταν υπάρχει Απόλυτη Πλήρης Συνειδητότητα υπάρχει Πλήρης Αφύπνιση, Πλήρης Εγρήγορση, μια Απέραντη Χωρίς Όρια «Σιωπή» που μπορεί να «Αφουγκραστεί» την πιο ανεπαίσθητη δραστηριότητα οπουδήποτε. Όλα όσα «δραστηριοποιούνται» μέσα σε αυτή την Απόλυτη Υπαρξιακή Σιγή, δεν είναι παρά δραστηριότητες, φαινόμενα άλλης τάξης από την Συνειδητότητα, αλλά της ίδιας φύσης, παρόλα αυτά, συνειδητότητα. Η «Αντίληψη» προσλαμβάνει όλα αυτά τα φαινόμενα, σαν φαινόμενα ή σαν «πραγματικά» ανάλογα με τον «βαθμό συγκέντρωσης κι απορρόφησης σε αυτά».

Όλα αυτά τα Φαινόμενα Βρίσκονται στον Ίδιο, Ένα και Μοναδικό Χώρο, τον Χώρο της Συνειδητότητας, (που δεν είναι Χώρος, γιατί είναι Άπειρο, Χωρίς όρια, ενώ «χώρος» είναι κάτι περιορισμένο). Παρόλα αυτά όμως η Αντίληψη που τα αντιμετωπίζει αυτά σαν πραγματικά τα διακρίνει, σαν επίπεδα ύπαρξης, και μπορεί να «απομονώνεται υπαρξιακά» και να εκδηλώνεται σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο ύπαρξης. Το «πως» και το «γιατί» γίνεται αυτό μπορεί να «εξηγηθεί», (όποιος θέλει να «εμβαθύνει» σε αυτό μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας). Στην πραγματικότητα βέβαια η Συνειδητότητα, η Αληθινή Ύπαρξη, δεν έχει «Μετακινηθεί» και Λειτουργεί Πάντα στον Όλο Χώρο της Συνειδητότητας, αλλά η Αντίληψη νομίζει ότι ζει (και βιώνει την ύπαρξη) σε ένα ιδιαίτερο κοσμικό επίπεδο.

Όλα αυτά που συλλαμβάνει η Αντίληψη δεν είναι παρά φαινόμενα, όσο κι αν η συσκοτισμένη συνείδηση τα αντιμετωπίζει σαν αληθινά. Στην πραγματικότητα όλη αυτή η Δημιουργία, οι Κόσμοι, το ταξίδι των όντων στους κόσμους, δεν είναι παρά ένα αντιληπτικό ταξίδι μέσα στις διάφορες Δραστηριότητες της Συνειδητότητας, ένα ταξίδι της Αντίληψης στα Φαινόμενα. Τελικά, κάποτε η Συνειδητότητα θα «αφυπνιστεί» από όλο αυτό το όνειρο.

Αν όλα αυτά είναι αληθινά… Αν είναι αληθινά… Στην πραγματικότητα όλα αυτά που λέμε είναι βιωματικές εμπειρίες, κι όχι κατασκευές της νόησης ή νοητικές πληροφορίες, που έπλεξε η σκέψη σε μια θεωρία. Από την άλλη μεριά έχουν μια απόλυτη λογική συνέπεια, που μας πείθει ότι μπορούμε να τα «δεχθούμε» σαν αληθινά… Αν λοιπόν όλα αυτά είναι αληθινά τότε, αυτό σημαίνει ότι και τα όντα της γης, οι άνθρωποι, όλοι οι άνθρωποι, ο καθένας μας, δεν είναι τίποτα άλλο από Συνειδητότητα που κάνει ένα αντιληπτικό ταξίδι μέσα σε ιδιαίτερες βιωματικές καταστάσεις. Όλα αυτά που (ο καθένας μας) αντιλαμβανόμαστε, σκεφτόμαστε, νοιώθουμε, πράττουμε, δεν είναι παρά δημιούργημα της αντίληψης μας μέσα σε «αντικειμενικές» συνθήκες. Όλα «συμβαίνουν» στο κεφάλι μας. Κι οι εμπειρίες μας, κι οι επιδιώξεις μας, και η ζωή όπως κατασταλάζει στην μνήμη μας, όλα.

Τελικά «Τι» είναι ο άνθρωπος; Ο καθένας μας. Δεν λέμε «ποιος», ποιος είμαι, ποιος είσαι, ποιοι είναι, γιατί το «ποιος» υποδηλώνει ήδη κάποιο περιεχόμενο, κάποιες ιδιότητες, ενώ το «τι» παραπέμπει σε κάποια «ουσία» (άσχετα αν τελικά, αυτό που προσεγγίζουμε σαν «ουσία» είναι «πνευματικής φύσης», κάτι «άπιαστο»). Τι είναι ο άνθρωπος; Πέρα δηλαδή από αυτή την Αληθινή Ουσία στο Βάθος της Ύπαρξης, Αυτή την Βαθιά Σιωπή της Παρουσίας, την Εγρήγορση ότι Υπάρχουμε, ότι είμαστε «Εδώ», τι άλλο «πρόσθετο» είμαστε; Είμαστε όσα αντιλαμβανόμαστε; Σκεπτόμαστε; Επιδιώκουμε; Κάνουμε; Όλα αυτά δεν είναι παρά «δραστηριότητες ης Αντίληψης, παροδικά φαινόμενα.

Είναι σαν τον Ωκεανό στον οποίο σηκώνεται το κύμα… τι είναι το κύμα; Ασφαλώς είναι ωκεανός, δραστηριότητα του ωκεανού, αλλά δεν είναι ο ωκεανός. Κι όσο μακριά κι αν ταξιδέψει το κύμα στο τέλος θα σβήσει στην μακρινή ακτή της πραγματικότητας.

Τελικά, Τι; Όλα όσα αντιλαμβανόμαστε, οι εμπειρίες, τα ταξίδια στους κόσμους, οι ζωές πάνω στη γη, πολλές-πολλές ζωές πάνω στη γη, τι σημαίνουν όλα αυτά;

Κι όλα αυτά που έχουμε δημιουργήσει σαν είδος, σαν ανθρωπότητα, ο πολιτισμός, οι θρησκείες, οι φιλοσοφίες, οι κοινωνικές πραγματικότητες, ήθη, έθιμα, τρόποι ζωής, τι νόημα έχουν όλα αυτά;

Κι όλα αυτά που καθένας μας, σαν ιδιαίτερο πρόσωπο, αντιλαμβάνεται, σκέπτεται, επιδιώκει, όλα αυτά πόσο αληθινά είναι;

Τελικά, Τι; Τι ακριβώς κάνουμε; Τι ακριβώς ζούμε; Είμαστε εδώ, παρόντες στην ζωή μας; Ζούμε την ζωή μας; Ή απλά σκεφτόμαστε, τρέχουμε πίσω από επιδιώξεις που κατασκευάζει η σκέψη, κάνουμε πράγματα που μας αρέσουν και που δεν μας αρέσουν αλλά μας επιβάλλονται από τις «καταστάσεις»;

Τελικά, πόσο ορίζουμε τη ζωή μας; Κι αν όλα αυτά μας δεσμεύουν, μας φυλακίζουν, μας προκαλούν δυστυχία, πως θα ελευθερωθούμε από όλα αυτά; Κι υπάρχει τρόπος να ελευθερωθούμε;

Να πιστέψουμε σε σωτήρες; Όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι κι όλοι οι «άνθρωποι» της θρησκείας είναι έμποροι στο Ναό της Αλήθειας. Κι οι «δάσκαλοι»; Έρχονται κοντά μας με χάντρες και κομποσκοίνια, όπως πήγαιναν παλιά οι εξερευνητές στους πρωτόγονους της Αφρικής. Οι Αληθινοί Άνθρωποι είναι ελάχιστοι στον πλανήτη. Τους μετράμε στα δάχτυλα του ενός χεριού. Τι κρίμα!

Τελικά, Τι; Στην πραγματικότητα το πρόβλημα το έχουμε δημιουργήσει εμείς οι ίδιοι. Έχουμε σύγχυση, για αυτό δεν βλέπουμε. Όλα είναι μέσα στο «μυαλό» μας, (όπου «μυαλό» είναι το σύνολο της σκέψης, της μνήμης και της κατασταλαγμένης εμπειρίας). Και δεν θα μπορέσουμε ποτέ να δούμε, όσες προσπάθειες κι αν κάνουμε, γιατί όλα είναι δραστηριότητες της Αντίληψης, όλα είναι σκέψη. Με όποιο τρόπο κι αν «φωτίσουμε» τα πράγματα θα δημιουργούνται πάντα παραμορφωτικές σκιές, όπως στις εξπρεσιονιστικές ταινίες του Φριτς Λανγκ.

Αν όμως ησυχάσουμε μια στιγμή, μένοντας κυριολεκτικά «ακίνητοι», σε όλα, τότε αρχίζει να ανατέλλει το Ερεβοκτόνο Φως της Πραγματικότητας. Δεν χρειάζεται να σκεφτούμε ή να κάνουμε κάτι, απλά να Δούμε.

Είναι όπως όταν βρισκόμαστε ξαφνικά στο σκοτάδι. Η πρώτη ενστικτώδης αντίδραση είναι να αναζητήσουμε κάποια πηγή φωτός. Λάθος. Αν μείνουμε ήσυχοι, και τα μάτια μας αρχίσουν να «συνηθίζουν» στο σκοτάδι, θα αρχίσουμε να «βλέπουμε», αμυδρά στην αρχή, καθαρότερα μετά. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή δεν υπάρχει «απόλυτο σκοτάδι».

Το ίδιο συμβαίνει και στο επίπεδο της Αντίληψης. Η Συνειδητότητα είναι Παρουσία. Δεν υπάρχει απόλυτη απουσία. Ακόμα κι αν δεν υπάρχουν «πληροφορίες» από την σκέψη ή από «έξω», δεν είμαστε στο τίποτα. Σιγά σιγά αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε την «παρουσία» μας μέσα στην Ύπαρξη.

Έτσι ο Δρόμος προς την Ελευθερία, προς το Φως της Πραγματικότητας, δεν είναι ένας δρόμος που μπορούμε να βαδίσουμε, να πραγματοποιήσουμε. Απλά πρέπει να εγκαταλείψουμε όλη αυτή την μάταιη δραστηριότητα της Αντίληψης, όλη αυτή την νοητική φασαρία της σκέψης, της κατασκευής εικόνων, της επιδίωξης, των ενεργειών που πρέπει τάχα να κάνουμε, όλα αυτά.

Τελικά, Τι; Αυτό που Είμαστε Πραγματικά (το «Τι» που λέγαμε πιο πάνω) είναι Αληθινό κι Είναι Εδώ, δια Παντός. Το «ποιος» που χτίζει ο καθένας, η ψεύτικη προσωπικότητα, το προσωπείο, είναι ένα ψέμα, ένας «ρόλος» μέσα στο κοσμικό όνειρο. Τι ακριβώς θέλουμε; Να ελευθερώσουμε, να διασώσουμε, να φωτίσουμε το «ποιος»; Το ψέμα είναι ψέμα. Δεν υπάρχει πραγματικά. Δεν μπορεί να εισχωρήσει στην Πραγματικότητα. Δεν μπορεί να γίνει μέρος της Αλήθειας, Αλήθεια.

Τελικά, Τι;