Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023

Αρχαϊκή Επική Ποίηση: Από την Ιλιάδα στην Οδύσσεια 12. Το κλέος

12.2.3. Το κλέος-σῆμα


Η πιο αντιπροσωπευτική πηγή κλέους στην Ιλιάδα συνδέεται με τον πρόωρο θάνατο του πολεμιστή στο πεδίο της μάχης. Το ευκλεές εμπόλεμο τέλος, που στα επόμενα χρόνια εγκωμιάζεται ως καλός (ωραίος) θάνατος, σημαδεύεται από τα σήματα του τύμβου και της στήλης, που υψώνονται προς τιμήν του νεκρού, για να τον θυμούνται και να διηγούνται την ιστορία του οι επόμενες γενιές. Το ταφικό σῆμα ως μνημείο εξασφαλίζει στους βροτούς μια μορφή κοινωνικής αθανασίας, ενώ η αμετακίνητη και διαρκής παρουσία του παραπέμπει στον προσωρινό και παράδοξο χαρακτήρα που έχουν οι αξίες της ηρωικής ζωής· για να τις εξασφαλίσει ο πολεμιστής, πρέπει να τις χάσει, και, για να τις κατέχει αιώνια, πρέπει να πάψει ο ίδιος να υπάρχει.

Θυμίζεται ότι η ταφή του σώματος, με τον παρεπόμενο τύμβο και τη στήλη, θεωρείται τιμητικό δώρο (γέρας θανόντων), που το αξίζουν επιφανείς πολεμιστές όπως ο Σαρπηδόνας και ο Πάτροκλος (Π 457 = 675, Ψ 9). Αντίθετα, η στέρηση της ταφής, όταν μάλιστα σημαδεύεται από την κακοποίηση/αικισμό του σώματος του πολεμιστή, είναι ταπεινωτική πράξη και δηλώνει την πρόθεση του μαινόμενου αντιπάλου να εξαφανίσει εντελώς, διαμελίζοντάς το, το σώμα του θύματος, ώστε να μην το θυμάται κανείς ποτέ. Ο νεκρός Πάτροκλος καλεί τον Αχιλλέα να φροντίσει επιτέλους για την ταφή του (Ψ 71), καθώς, εκδικούμενος την άκοσμη συμπεριφορά του Έκτορα, ο μαινόμενος φίλος του επιφυλάσσει φριχτά έργα για τον μισητό του εχθρό (ἀεικέα ἔργα, Χ 395, πρβ. 336): ατιμάζει (ἀείκιζεν, Ω 22) το σώμα του, πασχίζοντας μάταια να το παραμορφώσει (οὐδ᾽ αἰσχύνει, Ω 418).

Στο κλέος-σῆμα της Ιλιάδας εμπλέκεται κατά κύριο λόγο ο Έκτορας. Όπως ήδη αναφέρθηκε, το κλέος του στηρίζεται στο αίσθημα της αἰδοῦς. Ο ήρωας επιλέγει, ενόψει των δεσμεύσεών του απέναντι στον λαό του, να επιστρέψει στη μάχη για να κερδίσει μεγάλη δόξα (Ζ 446) παρά να μείνει μέσα στο κάστρο της Τροίας, ελπίζοντας σε μια μακρά ειρηνική ζωή. Η αἰδώς του Έκτορα τον οδηγεί στο να υπερασπιστεί τον λαό του, πέφτοντας νεκρός στο πεδίο της μάχης, με μοναδικό κέρδος την προάσπιση της τιμής και την υστεροφημία του.

Το κλέος-σῆμα του τρωαδίτη ήρωα προεξαγγέλλεται με ειρωνικό τρόπο από τον ίδιο, όταν, στο τέλος μιας επηρμένης διακήρυξής του προς Αχαιούς και Τρώες, φαντασιώνεται τη δόξα της νίκης του απέναντι στον αντίπαλο, που θα τολμούσε να του αντιπαρατεθεί στη μάχη (Η 87-91):

Και κάποτε θα πει κάποιος από τους ανθρώπους που θα γεννηθούν πιο ύστερα, καθώς θα ταξιδεύει πάνω στην κρασάτη θάλασσα: «Αυτός εδώ ο τάφος [σῆμα] είναι ενός άντρα που πέθανε παλιά· τον σκότωσε ο γενναίος Έκτορας, μ᾽ όλο που πολέμησε αντρειωμένα [ἀριστεύοντα].» Έτσι θα πει κανένας κάποτε και η δόξα μου δε θα χαθεί ποτέ [κλέος οὔ ποτ᾽ ὀλεῖται].

Στην υποσχετική αυτή δήλωση το αθάνατο κλέος αφορά τον επίδοξο νικητή Έκτορα. Κι όμως ο ήρωας δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον υποψήφιο νεκρό του αντίπαλο, καθώς το δικό του αξιομνημόνευτο κλέος εξαρτάται από την αναμνηστική αριστεία του θύματος: το μνήμα που θα σηκώσουν οι συμπολεμιστές του νεκρού αντιπάλου, για να θυμούνται την αριστεία του, θα είναι και η αφορμή μνημόνευσης του εξολοθρευτή του, ο οποίος έτσι θα έχει κερδίσει δόξα «που δεν θα χαθεί ποτέ».

Εξάλλου, ο επίδοξος νικητής έχει ήδη δεσμευτεί (Η 77-86) ότι, στην περίπτωση που θα εξοντώσει τον αντίπαλό του και του δώσει ο Απόλλωνας εὖχος, θα παραδώσει το σώμα του στους Αχαιούς για να το θάψουν και να υψώσουν τύμβο δίπλα στον Ελλήσποντο (Η 86)· ο ίδιος, λέει, θα κρατήσει μόνο τα όπλα του θύματος, φέρνοντάς τα στο Ίλιο ως ανάμνηση της ένδοξης νίκης του. Αν αντίθετα ο υποψήφιος αντίπαλος εξοντώσει τον Έκτορα, τότε αυτός καλείται να κρατήσει τα όπλα του, δίνοντας όμως το σώμα του στους δικούς του για την τιμητική του ταφή.

Ο ειρωνικός χαρακτήρας του λόγου του Έκτορα σε σχέση με τα όπλα (πρβ. Ρ 131, 193 κ.ε.) και το σώμα (πρβ. Χ 256-259 ≈ Η 81-86, Χ 338 κ.ε.) είναι προφανής, σε σημείο που να υποθέτει κάποιος ότι ο τελικός αποδέκτης της προκλητικής αυτής πρόσκλησης θα μπορούσε να είναι ο Αχιλλέας. Εξάλλου, η τοποθεσία του ταφικού σήματος του υποψήφιου θύματος δίπλα στον Ελλήσποντο είναι το σημείο όπου στην Οδύσσεια ο Αγαμέμνονας λέει ότι οι Αχαιοί ύψωσαν τιμητικό τύμβο στον νεκρό Αχιλλέα (ω 82-84, πρβ. Ψ 245-248, 255-257). Όμως, στην εξέλιξη της Ιλιάδας δεν σκοτώνεται ο Αχιλλέας από τον Έκτορα, αλλά ο Έκτορας από τον Αχιλλέα. Ο τρωαδίτης ήρωας τελικά θα είναι αυτός στον οποίο, στο τέλος του ιλιαδικού έπους, οι δικοί του θα υψώσουν ταφικό σῆμα (Ω 799-801), για να θυμάται ο κόσμος την αριστεία του. Για την Ανδρομάχη, που θρηνεί τον νεκρό άντρα της, ο θάνατός του είναι κλέος (Χ 514) μόνο για τους άλλους, αμέτοχους στη θλίψη, Τρώες και τις Τρωαδίτισσες (Χ 514), ενώ στον επίλογο του έπους, όταν ο λαός των Τρώων υποδέχεται τον νεκρώσιμο νόστο του υπερασπιστή της πόλης, κατέχεται από ακατανίκητο πένθος (Ω 708).

Συμπερασματικά λοιπόν, στον βαθμό που η Ιλιάδα κλείνει με την τελετή της ταφής του Έκτορα, ο λόγος του τρωαδίτη ήρωα στην έβδομη ραψωδία ακούγεται σαν συνοπτική προεξαγγελία της δικής του ταφής. Το εξαιρετικό κλέος «που δεν θα χαθεί ποτέ», στο τέλος της Ιλιάδας μετακινείται από τον επίδοξο θύτη-Έκτορα στον Έκτορα-θύμα. Απομένει η άλωση της Τροίας, η οποία έχει ήδη προβλεφθεί νωρίς στο έπος από τον Δία, με σημάδι «που η φήμη του δεν θα χαθεί ποτέ» (κλέος οὔ ποτ᾽ ὀλεῖται, Β 325).

Αν θέλετε να υπάρξετε και να ζήσετε με μεγαλοσύνη

Η επιθυμία σας να υπάρξετε και να ζήσετε με μεγαλοσύνη είναι μια πλευρά της πνευματικής σας ενέργειας.

Για να αποκτήσετε ισορροπία σε αυτόν τον τομέα της ζωής σας, πρέπει να χρησιμοποιήσετε την ενέργεια των σκέψεών σας για να εναρμονιστείτε με εκείνα που επιθυμείτε. Η νοητική σας ενέργεια προσελκύει όσα σκέφτεστε. Σκέψεις που αποτίουν φόρο τιμής στην απογοήτευση, προσελκύουν απογοήτευση.

Όταν λέτε ή σκέφτεστε κάτι σαν “Δεν μπορώ να κάνω τίποτα, έχω χάσει τον έλεγχο της ζωής μου και είμαι παγιδευμένος-η”, αυτό ακριβώς θα προσελκύσετε!!!! δηλαδή, αντίσταση προς τις μεγαλύτερες επιθυμίες σας!!! Με κάθε σκέψη απογοήτευσης είναι σαν να αγοράζετε ένα εισιτήριο για περισσότερη απογοήτευση. Κάθε σκέψη που επιβεβαιώνει ότι είστε παγιδευμένοι, ζητά από το Σύμπαν να σας στείλει ακόμα περισσότερη από εκείνη την κόλλα που σας κρατά καθηλωμένους.

Το πιο σημαντικό εργαλείο για την απόκτηση της ισορροπίας είναι η επίγνωση ότι εσείς και μόνο εσείς είστε υπεύθυνοι για την ανισορροπία ανάμεσα σε εκείνο που ονειρεύεστε πως προοριζόταν να είναι η ζωή σας και στις καθημερινές συνήθειες που αποστραγγίζουν τη ζωή από αυτό το όνειρο.

Μπορείτε να ευθυγραμμιστείτε εκ νέου με τη νοητική σας ενέργεια, ώστε να σας παρουσιαστούν ευκαιρίες για να διορθώσετε αυτήν την ανισορροπία. Όταν το κάνετε αυτό, ανακαλύπτετε ότι, ενώ ο κόσμος της πραγματικότητας έχει τα όριά του, ο κόσμος της φαντασίας σας δεν έχει περιορισμούς. Από αυτήν την απεριόριστη φαντασία προέρχεται ο σπόρος μιας πραγματικότητας που ζητούσε επιτακτικά να αποκατασταθεί σε ένα ισορροπημένο περιβάλλον.

Η σχέση είναι μια ευκαιρία να διηγείται ο καθένας ξανά την ιστορία του

Η συμβίωση είναι μια ευκαιρία για να αφηγηθεί ο καθένας ξανά την ιστορία του. Κι αυτή την ευκαιρία καλό θα ήταν να μη την αφήσεις να πάει χαμένη.

Τι είναι η σχέση σου η συντροφική αν όχι ένα ταξίδι για δύο χωρίς διάρκεια και προορισμό; Τι σημαίνουν για σένα τα στερεότυπα και οι νόρμες που μεγάλωσες μ αυτές; Πόσο σε βοήθησαν για να έχεις μια καλύτερη σχέση; Τι είναι αυτό που θέλεις να πεις στο ταίρι σου αυτή τη στιγμή αλλά δεν το λες; Πώς φαντάζεσαι τη σχέση σου μετά από πέντε χρόνια;

Αυτές και άλλες πολλές ερωτήσεις μπορείς να τις ακούσεις πίσω από τις κλειστές πόρτες γραφείων, να τις διαβάσεις σε έντυπα που υπόσχονται αυτοβοήθεια, ακόμα και να τις έχεις ξεστομίσει ο ίδιος.

Οι στατιστικές για το που πάνε οι συντροφικές σχέσεις, πόσο ανθεκτικές είναι, τί προοπτικές έχουν για να γίνουν καλύτερες, σε βάζουν κάθε φορά σ ένα παιχνίδι σύγκρισης με κάτι που μοιάζει ιδανικό, ανάλογα τη πλευρά του ποταμιού που κάθεται ο καθένας και αγναντεύει τη ζωή του.

Ο αντικειμενικός τρόποςπου σε έμαθαν να βλέπεις τα πράγματα- άρα και τη συντροφική σχέση-σου αφαιρούν ένα κομμάτι ελευθερίας να συν-αποφασίζεις για το πώς θα δομήσεις εσύ και ο σύντροφός σου κάτι που είναι απόλυτα δικό σας.

Έχει τεράστια σημασία να αντιληφθείς από νωρίς ότι εσείς οι δύο και κανείς άλλος – πολύ περισσότερο τα οικογενειακά δυναμικά που αναπόφευκτα κουβαλάτε στις αποσκευές σας- δεν έχει πια λόγο για το πώς θα βιώσετε τη ζωή σας, όποια και να είναι και οπουδήποτε σας πάει.

Η κοινή πραγματικότητα που τώρα χτίζεις καλό είναι να γίνει με όσο πιο σύγχρονα υλικά γίνεται. Τα παλιά υλικά δε τα πετάς, αλλά τα χρειάζεσαι στο βαθμό που δε μπαίνουν εμπόδιο στην κοινή απόφαση για μια αρμονική συνύπαρξη. Και οι δυο σας ξέρετε ποια ακριβώς είναι αυτά.

Η συμβίωση είναι μια ευκαιρία για να αφηγηθεί ο καθένας ξανά την ιστορία του. Κι αυτή την ευκαιρία καλό θα ήταν να μη την αφήσεις να πάει χαμένη. Να τη πεις όχι όμως αναπαράγοντας συμπεριφορές, αλλά ανακαλύπτοντας τις δικές σου, όχι μιμούμενος ρόλους αλλά υπερβαίνοντάς τους, όχι διατηρώντας καταστάσεις αλλά ανατρέποντάς τις.

Να είσαι σε θέση δηλαδή να εγγυηθείς και να συνυπογράψεις ότι η αυτονόητη δική σου ταυτότητα – διαφορετική από του συντρόφου σου-θα είναι καταλύτης και όχι διαλύτης για τη σχέση.

Αν ήταν να κρατήσεις τελικά μια φράση από όλο αυτό που διάβασες θεωρώ ότιαυτή θα μπορούσε να είναι:

“Καλωσόρισε το σύντροφό σου μαζί με τις δικές του αποσκευές”.

Τι ΔΕΝ είναι αγάπη

Η αγάπη: άλλοι την αναζητούν, άλλοι την αμφισβητούν, άλλους τους κατακλύζει με πρωτόγνωρα συναισθήματα, άλλους τους μπερδεύει, άλλοι αισθάνονται αμηχανία με την «παρουσία» της και κάποιους μπορεί να φτάσει ακόμη και να τους πληγώσει. Για πολλούς είναι το σημαντικότερο πράγμα στον κόσμο, άλλοι μπορεί και να μην το έχουν νιώσει ακόμα.

Έχεις αναρωτηθεί αν ξέρεις να «μιλάς» τη γλώσσα της αγάπης; Έχεις αγαπήσει; Έχεις αγαπηθεί; Και τι είναι, τέλος πάντων, αυτή η αγάπη; Ορίζεται; Συμβιβάζεται; Πονάει; Για πόσο κρατάει; Χρειάζεται να κάνεις κάτι για να αγαπήσεις ή να αγαπηθείς;

Η αλήθεια είναι (;) πως η αγάπη είναι πολυδιάστατη. Δεν έχει έναν ορισμό καθώς ο καθένας μας την βιώνει και την αντιλαμβάνεται με ένα τελείως μοναδικό τρόπο. Ίσως τελικά να είναι πιο χρήσιμο να καταλήξουμε στο τι ΔΕΝ είναι αγάπη:

Η αγάπη δεν είναι οι σκηνές μιας σαπουνόπερας με ένα happy end όπου όλοι είναι ευτυχισμένοι και αγαπημένοι. Στην αγάπη δεν είναι όλα εύκολα, ούτε όλα σε ένα ροζ συννεφάκι με αστερόσκονες και καλές νεράιδες. Μπορεί να είναι και μία σαρωτική καταιγίδα, που στο πέρασμά της θα αφήσει πολλά συντρίμμια. Με άλλα λόγια, στην αγάπη δεν είναι πάντα όλα τόσο ιδανικά, όπως μπορεί να τα φανταζόμαστε. Χρειάζεται προσπάθεια, γι’ αυτό και αξίζει περισσότερο από κάθε σαπουνόπερα.

Η αγάπη δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται. Όπως είπε και ο «Μικρός Πρίγκιπας» στο ομώνυμο έργο του Εξυπερύ ‘’Το ουσιαστικό είναι αόρατο στο μάτι. Μόνο με την καρδιά μπορεί να το δει κανείς». Η αγάπη κρύβεται στις απλές καθημερινές πράξεις φροντίδας, σε μια αγκαλιά, σε ένα άγγιγμα, σε ένα τρυφερό χάδι, σε μια καλημέρα ή καληνύχτα, σε έναν ζεστό καφέ που θα σου προσφέρουν. Σε ένα καθαρό βλέμμα, σε ένα χαμόγελο, σε ένα αναπάντεχο τηλεφώνημα, σε ένα «να προσέχεις». Να αναρωτιέσαι, λοιπόν, πού είναι και δεν την βλέπεις.

Η αγάπη δεν είναι να χάνω τον εαυτό μου. Δεν είναι να συμβιβάζομαι με τα θέλω, τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες του άλλου. Δεν είναι να καταπιέζω τα αληθινά μου συναισθήματα για να μη σε πληγώσω. Ούτε να φεύγω με την πρώτη δυσκολία, με την πρώτη διαφωνία. Η αγάπη απαιτεί επιμονή και υπομονή.

Η αγάπη δεν είναι στατική. Μετασχηματίζεται, αναδιαμορφώνεται όπως και εμείς. Έχει τα πάνω της και τα κάτω της, μας χαρίζει και ευχάριστα και δυσάρεστα συναισθήματα. Είναι ένας καθρέφτης του εαυτού μας, με όλες τις ιδιαιτερότητες, τις παραξενιές και τα προτερήματά του.

Τελικά η αγάπη ΔΕΝ είναι ένα πράγμα, ΔΕΝ συμβιβάζεται, ΔΕΝ σου στερεί την αυτονομία και την ελευθερία σου, ΔΕΝ έχει όρια, ΔΕΝ σε ταπεινώνει. Η «γλώσσα» της αγάπης ΔΕΝ γνωρίζει ούτε φύλο, ούτε χρώμα, ούτε θρησκεία, ούτε εθνικότητα, ούτε περιορίζεται γεωγραφικά. Η αγάπη είσαι εσύ και φτάνει μέχρι εκεί που θέλεις εσύ να τη φτάσεις! Οπότε αν ψάχνεις την αγάπη, είναι κάπου καλά κρυμμένη μέσα σου. Αρκεί να σε αφήσεις ελεύθερο για να μπορέσεις να την χαρίσεις αλλά και να τη δεχτείς!

Η κοινωνία της θετικότητας δεν επιτρέπει αρνητικά συναισθήματα

Η κοινωνία της θετικότητας δεν επιτρέπει αρνητικά συναισθήματα. Έτσι, ξεμαθαίνεις ν’ αντιμετωπίζεις τις δοκιμασίες και τον πόνο, και να τους δίνεις μορφή. Κατά τον Nietzsche, σ’ αυτήν ακριβώς τη διαβίωση μέσα στο αρνητικό οφείλει η ανθρώπινη ψυχή το βάθος, τη μεγαλοσύνη και τη δύναμή της, ενώ και το ανθρώπινο πνεύμα είναι ένας επώδυνος τοκετός: “Εκείνη η ένταση της ψυχής στην ατυχία, που καλλιεργεί τη δύναμη της, η επινοητικότητά της και η ανδρεία της στο να υφίσταται, να αντέχει, να ερμηνεύει, να εκμεταλλεύεται την ατυχία και ό,τι άλλο είχε ποτέ από βάθος, μυστήριο, μάσκα, πνεύμα πανουργία και μεγαλείο – δεν της δόθηκαν μέσω του πόνου, μέσω της πειθαρχίας του μεγάλου πόνου;” 

Η κοινωνία της θετικότητας είναι εν τω μέσω ριζικής αναδιοργάνωσης της ανθρώπινης ψυχής. Κατά τη διαδικασία της θετικοποίησης της, ο Έρωτας μετατρέπεται σε μια σύνθεση ευχάριστων συναισθημάτων και συγκινήσεων χωρίς επιπλοκές ή συνέπειες. 

Ο Alain Badiou, στο Εγκώμιο για τον έρωτα, παραπέμπει στις κοινοτοπίες των διαδικτυακών τόπων για ερωτικές γνωριμίες: “Μπορούμε να είμαστε ερωτευμένοι χωρίς να ερωτευθούμε (sans tomber amoureux)!” ή “Μπορείς κάλλιστα να ερωτεύεσαι χωρίς να βασανίζεσαι!”. Ο έρωτας εξημερώνεται, θετικοποιείται και γίνεται μια βολική φόρμουλα κατανάλωσης. Ο σκοπός είναι να αποφευχθεί οποιοδήποτε τραύμα. Ο πόνος και το πάθος είναι μορφές της αρνητικότητας: από τη μια, υποτάσσονται στην απόλαυση χωρίς αρνητικότητα ͘από την άλλη, αντικαθιστώνται από ψυχικές διαταραχές όπως η εξάντληση, η κόπωση και η κατάθλιψη, που μπορεί να οφείλονται στο πλεόνασμα θετικότητας.

Κανείς δε θέλει να του καταστρέψεις το ασφαλές του ΨΕΜΑ! Η ακοή τους δεν έχει συνηθίσει τέτοιες συχνότητες

Αυτό που θέλουμε είναι να εξαργυρώνουμε καθημερινά τη ζωή μας και να μαζεύουμε γύρω μας πράγματα άχρηστα, που νομίζουμε ότι διευκολύνουν και στολίζουν το βίο μας! Αυτό νομίζουμε ΕΥΤΥΧΙΑ! Έτσι είμαστε ικανοποιημένοι! Γι’ αυτό το τελευταίο μεγάλο ψέμα μας έγινε τόσο δημοφιλές ανάμεσα στους ανθρώπους! Ήταν ακριβώς ό,τι χρειαζόμασταν για να συνεχίσουν τη ΔΡΑΣΗ τους!!!

Μέσα τους βαθιά γνωρίζουν ότι είναι ένα ΨΕΜΑ, αλλά δεν τολμούν να το παραδεχτούν! Είναι το τελευταίο μεγάλο ΨΕΜΑ!!!

Είναι υποχρεωμένοι να το υποστηρίξουν, να το υπηρετήσουν και να το συντηρήσουν! Είναι η τελευταία τους μεγάλη, οδυνηρή, ψεύτικη ελπίδα… Μετά από αυτό ακολουθεί το ΧΑΟΣ!!! Κανείς, όπως καταλαβαίνεις, δεν προτιμά τον όλεθρο και το χαμό! Είχανε ΣΤΕΡΗΘΕΙ τόσα πολλά όλους αυτούς τους αιώνες και τώρα επιθυμούν διακαώς να ΖΗΣΟΥΝ πάση θυσία!!! Αυτός ο άγριος ΠΟΘΟΣ που έχουν για ζωή είναι η καλύτερη εγγύηση για το ΜΕΛΛΟΝ!!! Είναι η αστείρευτος καύσιμος ύλη που κινεί το όχημα μας!!! Γι’ αυτό σήμερα δεν επιτρέπεται να υπάρχουν ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ και ΑΜΦΙΒΟΛΙΕΣ. Κανείς δεν τολμά να αναρωτηθεί και να αμφιβάλει για το παραμικρό!!! Οι απαντήσεις που δώσαμε είναι οριστικές και αμετάκλητες!!! Ποιος τολμά με ερωτήσεις και αμφιβολίες να ελευθερώσει το μαύρο σκοτάδι της καταστροφής που θα παρασύρει τα πάντα στη σιωπή;

Όλοι περιφρουρούν βάναυσα τον εαυτό τους και κάθε μέρα εξασκούνται για να κάνουν το τελευταίο μας μεγάλο ΨΕΜΑ βίωμα και δεύτερη φύση!!!

Ακριβώς γι’αυτό και εμείς δε φοβηθήκαμε να σου αποκαλύψουμε όλα αυτά που αποκαλύψαμε!!! Κανείς δε θέλει να του καταστρέψεις το ασφαλές του ΨΕΜΑ!!!

Η ακοή τους δεν έχει συνηθίσει τέτοιες συχνότητες!

Δεν καταλαβαίνει αυτή τη γλώσσα, είναι έξω από τη ζωή του και τις επιδιώξεις του!!! Έχει συνηθίσει τη ΦΡΙΚΗ που ζει καθημερινά, του έχει γίνει ΟΙΚΕΙΑ… έχει πείσει τον ΕΑΥΤΟ του ότι αυτή η φρίκη είναι τελικά μια ευτυχία, ότι είναι σωτήρια! Αυτά κάνει ο άγριος πόθος για συνέχεια της ζωής και για επιτυχία. Όλα τ’ άλλα που εμείς ξέρουμε είναι περιττά…

Πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας κατορθώσαμε να κάνουμε τη δουλειά να μοιάζει με φυσική κατάσταση!!! Αυτή είναι η ΝΙΚΗ μας και η προσφορά μας στους ανθρώπους.

Να βρίσκεις πάντα στον καθένα το καλό, για να αντανακλά και σε σένα

Όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που κάποτε συνάντησες.. όλες εκείνες οι απαντήσεις που πήρες σε κάθε ερώτηση που τόλμησες να κάνεις σε όποιον άγνωστο έτυχε να βρεθεί στο πέρασμά σου, από ένα αεροδρόμιο, σε μια άγνωστη πόλη, σε ένα τρένο εκεί στο πουθενά, στο καφέ εκείνο το καλλιτεχνικό… όλα εκείνα τα ερωτήματα που έκανες και τις απαντήσεις που πήρες όταν τις χρειαζόσουν περισσότερο από τον αέρα που ανέπνεες. Ακόμα και εκείνες που δεν πήρες με λέξεις αλλά με εικόνες, με σημάδια, με βλέμματα.

Όταν η απορία συγχρονίστηκε με το σημάδι. Ότι όλα στη ζωή υπακούνε σε άγραφους νόμους. Είναι εκεί ή εμφανίζονται στον σωστό χρόνο, με τον σωστό τρόπο. Αρκεί να κρατάς ένα ημερολόγιο και ένα μολύβι πάντα μαζί σου. Για να καταγράφεις την σπουδαιότητα του να είσαι εκεί μάρτυρας όλων των καθημερινών μικρών και ανεπαίσθητων θαυμάτων που μπορεί να βιώσει η ψυχή σου.

Πόσο σημαντικοί στάθηκαν αυτοί οι φίλοι-δεν είναι απλά γνωστοί επειδή δεν θα τους ξαναδείς-γιατί φίλοι είναι κι εκείνοι που είπαν κάτι, κάποτε στην ψυχή σου. Αν φανταστείς πως μόνοι μας ερχόμαστε στη ζωή και μόνοι μας φευγουμε κι ότι ο χρόνος εντέλει είναι άχρονος.. άρα και οι άνθρωποι φίλοι που είτε για μια στιγμή είτε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, βρέθηκαν στο δρόμο σου και σε δίδαξαν κάτι.

Όλοι είμαστε μαθητές και δάσκαλοι. Πότε μαθητές και πότε δάσκαλοι. Κι εσύ ένας δάσκαλος στη ζωή ενός άλλου ανθρώπου. Κι όλα όσα έμαθες στο ταξίδι το μαθησιακό τώρα κάτσε συλλογίσου. Μείνε σιωπηλός και αφουγκράσου εκείνα τα βλέματα, τις εικόνες, τα λόγια, τα χαμόγελα που μοιράστηκες με όλους εκείνους τους φίλους δασκάλους και κάντα δημιουργία. Δημιουργησε κάτι δικό σου, μοναδικό μέσα σου χωρίς να το ξέρει κανένας. Και αγάπα, και γέλα, και μοίρασε… γιατί η ζωή είναι ένα αλισβερίσι, μια ρόδα που γυρνάει κι εκεί που κλαις θα γελάσεις, εκεί που υποφέρεις θα βρεις τη δύναμη να σηκωθείς, θα ξαναελευθερωθείς. Αρκεί να έχεις αγάπη και συγχώρεση μέσα στην καρδιά σου.

Και να βρίσκεις πάντα στον καθένα το καλό για να αντανακλά και σε σένα λίγο… και το λίγο να γίνεται πολύ και να ξεχειλίζει. Να γίνεσαι το Ερεβοκτόνο φως όπου θα βλέπουν κι οι άλλοι τα καλά και το καλό θα γίνεται καλύτερο, θα μεγενθύνεται, θα φεγγοβολά παντού. Κι όλα θα εξαγνίζονται. Θα καίγονται από το φως και θα γεννιούνται στις στάχτες τους φωτεινές σκέψεις και οι σκέψεις να γίνονται πράξεις να σώνονται οι ψυχές. Κι όσες πιο πολλές ψυχές σωθούν τόσο πιο πολλές χαρές, χαμόγελα, ευτυχισμένες στιγμές… που όλοι τόσο πολύ αναζητούμε.

Πώς να γίνουν οι στιγμές ευτυχισμένες αν δεν υπάρχει χαρά μες στην καρδιά μας… Αν δεν βοηθάμε, αν δεν υποστηρίζουμε, αν δεν χαμογελάμε συνέχεια και πολύ και αληθινά χωρίς κανένα λόγο, χωρίς να υπάρχει καν απέναντί μας κάποιος που έχεις ανάγκη το χαμόγελο μας.

Μόνο να σκεφτόμαστε χαμηλά όσον αφορά το Εγώ μας και ψηλά όσον αφορά τον εαυτό που θέλουμε να φτάσουμε, να ξεπεράσουμε. Μόνο με μαθήματα, παθήματα, βιώματα και εμπειρίες βιώνεται η ζωή και έτσι γνωρίζεις τον εαυτό σου. Κι όταν τον γνωρίσεις κάποτε, αν είσαι τυχερός, τότε μπορείς να τον δοκιμάσεις. Να τον καταλάβεις, να τον αποδεχτείς, να κλάψεις, να αφεθείς, να τον συγχωρήσεις και να τον καταδικάσεις ίσως, να τον κάψεις, να τον πενθήσεις, να τον αναστήσεις και να τον πλάσεις και πάλι απο την αρχή. Δικός σου είναι έτσι δεν είναι;

Μη τους φοβάσαι τους ανθρώπους. Όλοι για κάποιο λόγο υπάρχουν. Καλοί και κακοί. Κάποιο σκοπό εκπληρώνουν. Μη φοβάσαι τον εαυτό σου. Γνώρισέ τον. Όταν υπάρχει γνώση παύει να υπάρχει φόβος. Ο φόβος είναι για το άγνωστο. Πλούτισε με γνώση, αγάπη, στιγμές-όλες τις στιγμές… και έπειτα κάτσε και συλλογίσου. Μείνε εκεί ώσπου να σε βρει η αλλαγή… Αλλαγή που να σε αλλάξει και να αλλάξει και τον κόσμο.

Αφέσου στον χορό της ύπαρξης

Μην ανησυχείς. Η ζωή δεν είναι ένα παζλ.

Δεν χρειάζεται να ξεδιαλύνεις τα πράγματα.
Απλά μείνε σιωπηλός και άσε την να εκτυλιχθεί.

Εάν νομίζεις ότι μπορείς να ξεδιαλύνεις τη ζωή,
έχεις δημιουργήσει μια ταυτότητα ως αυτός που έχει επιλύσει τη ζωή.
Μεγάλος μπελάς!
Κανένας δεν μπορεί να τη ξεδιαλύνει.
Καθώς κάποιος παραδίδει το εγώ του,
έρχεται αυτόματα σε αρμονία με τη ζωή.

Παρακολούθησε πως η ζωή φροντίζει τη ζωή.
Ρέει αυθόρμητα και τέλεια μέσα σε κάθε μορφή.
Αφέσου στον χορό της ύπαρξης.
Γιατί να χάσεις το καλύτερο σόου στον πλανήτη;

Απολλώνιος ο Περγαίος – Ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες μαθηματικούς, γεωμέτρες και αστρονόμους

Ο Απολλώνιος ο Περγαίος υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες μαθηματικούς – γεωμέτρες και αστρονόμους της αλεξανδρινής εποχής, ένα μεγάλο μαθηματικό μυαλό.

Γεννήθηκε περί το 260 π.Χ. (ή σύμφωνα με άλλους μελετητές περί το 246 με 221 π.Χ.), στην Πέργη της Παμφυλίας, μια πόλη κοντά στην Αττάλεια της Μ. Ασίας.

Σπούδασε και δίδαξε στην Αλεξάνδρεια κοντά στους συνεχιστές του Ευκλείδη και συνέγραψε γύρω στα 21 έργα μαθηματικών, γεωμετρίας, αστρονομίας και μηχανικής, που χωρίζονταν σε υποκατηγορίες τόμων εκ των οποίων διασώθηκαν μόνο τέσσερα με γνωστότερο εξ’ αυτών το έργο «Κωνικά» το οποίο αποτελείται από 8 βιβλία.

Δίδαξε στο Μουσείο της Αλεξάνδρειας στην «Αίθουσα 5» εξ ου και του προσδόθηκε το προσωνύμιο Απολλώνιος ο Ε΄. Οι σύγχρονοι του έτρεφαν μεγάλο θαυμασμό για το έργο του, τόσον ώστε τόλμησε να ασκήσει κριτική σε έργα του Ευκλείδη και ενίοτε να προτείνει ριζικές τροποποιήσεις σε μερικά σημαντικά τμήματα των ευκλείδειων «Στοιχείων».

Ο μαθηματικός – ιστορικός Πάππος ο Αλεξανδρινός (3ος αι. μ.Χ.) τον περιγράφει ως υπερόπτη στον χαρακτήρα αναφέροντας ότι υποτιμούσε τους άλλους γεωμέτρες, και ότι κατά πάσα πιθανότητα πυροδότησε εξ αφορμής αυτού τον Αρχιμήδη να αποστείλει δι´ αλληλογραφίας στον Ερατοσθένη, εκουσίως λαθεμένα θεωρήματα «για τον έλεγχο των γνώσεων εκείνων των καθηγητών του Μουσείου που θεωρούσαν τον εαυτό τους ως αυθεντίες».

Εικάζεται ότι υπήρξε νεότερος του Αρχιμήδη σε ηλικία, γεγονός που προκύπτει απ’ το ότι ο Αρχιμήδης ονομάζει την παραβολή ως «ορθογωνίου κώνου τομή», ενώ από την Απολλωνίου και έπειτα εποχή καθιερώθηκαν οι νεότερες ορολογίες «παραβολή», «έλλειψη», «υπερβολή».

Επιστημονικό Έργο

Καταπιάστηκε με το Δήλιο πρόβλημα το οποίο και έλυσε με την βοήθεια της τομής ενός κύκλου και μιας υπερβολής, καθώς επίσης έθεσε και επέλυσε το Απολλώνιο πρόβλημα στην αγνοουμένη πραγματεία του «Επαφαί».

Στην Αστρονομία υπήρξε ο πρώτος θεωρητικός, υποστηρικτής κατά άλλους του γεωκεντρικού συστήματος και κατά τον Ιππόλυτο του ηλιοκεντρικού, καθώς επίσης και εισηγητής των «έκκεντρων κύκλων και επικύκλων», για την ερμηνεία των κινήσεων του ουρανού και των πλανητών κατά τρόπο σύμφωνο με τις παρατηρήσεις.

Συνέταξε πίνακες για την Σελήνη και υπολόγισε τον λόγο του μήκους του κύκλου προς την διάμετρο του (τον αριθμό π) με μεγάλη προσέγγιση. Υπήρξε ο εφευρέτης και κατασκευαστής του πρώτου ηλιακού ρολογιού και υπολόγισε την απόσταση Γης – Σελήνης σε 50.000 στάδια.

Επιρροές

Τα έργα του άσκησαν έντονη επιρροή σε μεταγενέστερους Έλληνες μελετητές και επιστήμονες όπως στον Πτολεμαίο, αλλά και της Δύσης όπως στους Francesco Maurolico (Φραγκίσκος Μαυρόλυκος), Johannes Kepler (Κέπλερ), Isaac Newton (Νεύτων) και Rene Descartes (Καρτέσιος).

Ο Απολλώνιος στο «Κωνικά» αναπτύσσει περαιτέρω μια μέθοδο που είναι τόσο παρόμοια με την αναλυτική γεωμετρία, ώστε πιστεύεται κάποιες φορές πως με τις εργασίες του είχε προαναγγείλει και προβλέψει τις ιδέες του Καρτέσιου 1800 χρόνια νωρίτερα.

Κατάλογος Συγγραφικών Έργων

Διασώθηκαν τα εξής έργα του:

Κωνικά (8 βιβλία), Περί Λόγου Αποτομής (2 βιβλία), Κατασκευή Δύο Μέσων Αναλόγων, Σύγκριση 12/εδρου και 20/εδρου.

''Χάθηκαν'' τα εξής έργα του από την χριστιανική λαίλαπα:

Περί Χωρίου Αποτομής (2 βιβλία), Επαφαί (2 βιβλία), Νεύσεις (2 βιβλία), Επίπεδοι Τόποι (2 βιβλία), Περί Ατάκτων Αλόγων, Ωκυτόκιο, Περί Κοχλίου ή Ελίκων, Η Καθόλου Πραγματεία, Περί Του Πυρίου, Περί Της Κατασκευής Υδραυλικού Αρμονίου, Θεωρία Αριθμών, Περί Λογιστικών, Αναλυόμενος Τόπος, Κατασκευές Ωρολογίων, Οπτική, Διωρισμένη Τομή και ένα Αστρονομικό σύγγραμμα αγνώστου τίτλου.

Με το χρόνο μαθαίνουμε να αγαπάμε περισσότερο λιγότερους ανθρώπους

Με την πάροδο του χρόνου, οι σχέσεις μας με ανθρώπους που κάποτε ήταν δυνατές και ανθεκτικές μπορεί να αρχίσουν να διαλύονται. Αυτό μπορεί να οφείλεται στις αλλαγές της ζωής ή σε διαπροσωπικές συγκρούσεις. Αυτό σημαίνει ότι η ομάδα των φίλων σας ξαφνικά θα μειωθεί δραματικά.

Είναι αλήθεια ότι οι πραγματικοί φίλοι είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού και με το πέρασμα του χρόνου η ποιότητα αποκτά μεγαλύτερη σημασία από την ποσότητα ως προς τους φίλους και τις κοντινές σχέσεις.

Έχετε δημιουργήσει ένα φράχτη γύρω από τον κύκλο σας και γνωρίζετε τι είναι καλό για εσάς. Επίσης γνωρίζετε ότι για να γίνει πιο αποκλειστικός, δυνατός και βαθύς πρέπει να τον αγαπήσετε περισσότερο.

Δεν είναι επίπονη διαδικασία από μόνη της επειδή είναι φυσικό κι επόμενο να συμβεί.

Το να θέτετε ακριβείς αποστάσεις και όρια σύμφωνα με τις ανάγκες σας είναι κάτι που όλοι κάνουμε ανά διαστήματα και σε διάφορα στάδια της ζωής μας.

Δεν χρειάζεται να αγαπάτε περισσότερους ανθρώπους: αρκεί να αγαπάτε τους ανθρώπους σας περισσότερο

Με τον καιρό θα δίνετε προτεραιότητα στην ποιότητα των επαφών σας παρά στη συχνότητα. Απολαμβάνετε να έχετε ανθρώπους που πραγματικά αξίζουν και θέλετε να είναι περισσότερο στο πλευρό σας.

Αυτό καθορίζεται, μερικώς, από την ποσότητα του χρόνου που διαθέτετε για τις σχέσεις, τα ενδιαφέροντα και τις προτεραιότητες που μοιράζεστε με τους άλλους.

Όταν είστε 15 χρονών, σας αρέσει να περιβάλλεστε από ανθρώπους, να μαθαίνετε νέες ιδέες και να αποκτάτε νέες εμπειρίες. Όταν είστε 30 ή 40 οι προτεραιότητές σας αλλάζουν και σας κάνουν να είστε πιο επιλεκτικοί με τις «μάχες» σας.

Φιλία: όσο πιο βαθιά είναι τόσο το καλύτερο

Σε ορισμένες ηλικίες είναι πολύ σύνηθες να αισθανόμαστε μοναξιά. Έτσι βγαίνετε έξω για να αναζητήσετε (συνειδητά ή μη) ζεστές, αγνές, ειλικρινείς και σταθερές σχέσεις.

Αυτό δεν είναι νέο φαινόμενο αλλά πλέον υπάρχουν μελέτες που σας επιτρέπουν να πείτε με βεβαιότητα: κάθε χρονιά που περνάει σας βοηθά να βάζετε σε προτεραιότητα την ποιότητα παρά την ποσότητα.

Επιλέγετε και βάζετε σε προτεραιότητα τις σχέσεις με ανθρώπους που αισθάνεστε πιο κοντά. Αυτοί σας προσφέρουν περισσότερη ευεξία σε συναισθηματικό, γνωστικό και σε κοινωνικό επίπεδο.

Όταν υπάρχει μια ισορροπία σε αυτούς τους τομείς, μπορείτε να αντιληφθείτε σε βάθος κάθε μεμονωμένη φιλία. Σύμφωνα με αυτό, η γενική συναισθηματική τάση καθορίζει κάθε φιλία με αυτά που σας παρέχει.

Με αυτό τον τρόπο γίνεστε πιο ακριβείς και αναλυτικοί και θέλετε να ξέρετε τι σας προσφέρει η κάθε σχέση. Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία επιλογών.

Αυτή η αντίληψη της φιλίας είναι τόσο μεταβλητή που μερικές φορές ακόμη και ο ίδιος ο εαυτός σας εκπλήσσεται όταν το σκέφτεται.

Παρόλα αυτά συμβαίνει κάτι αξιοσημείωτο. Είτε μέσω της εμπειρίας είτε λόγω έλλειψης της ευελιξίας, οι αντιπαραθέσεις γίνονται πιο οδυνηρές και διεισδύουν βαθύτερα μέσα σας.

Ως ενήλικας μπορεί να θεωρήσετε συγκινητικό το γεγονός ότι δυο παιδιά μπορεί να μαλώνουν για ένα παιχνίδι. Ωστόσο, μετά από ένα λεπτό αγκαλιάζονται και αγαπιούνται υπέρμετρα.

Αυτή είναι μια πτυχή την οποία θα πρέπει πάντα να έχετε υπόψη σας: είναι τόσο σημαντικοί οι λόγοι που θυμώσατε και αποξενωθήκατε για να χάσετε μια φιλία;

Οι άνθρωποι έχουν την τάση να δίνουν απαντήσεις που είναι πολύ σταθερές σε αρκετά απλές ερωτήσεις οι οποίες συχνά καταλήγουν να υπονομεύουν τα ιδανικά σας από συναισθηματική άποψη.

Αυτή η λεπτομέρεια, χωρίς αμφιβολία είναι σημείο αγκύλωσης σε κάθε σχέση.

Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι άνθρωποι συχνά κρίνουν την ποιότητα από αρνητικά, ασήμαντα γεγονότα σε σχέση με αυτά που παρέχουν στους ανθρώπους γύρω τους.

Με αυτό θέλουμε να τονίσουμε ότι πολλές φορές κλείνετε τον κύκλο σας με έναν αμελή τρόπο.

Συναισθηματικές προτεραιότητες για διάφορα στάδια της ζωής

Οποιαδήποτε και αν είναι η προσωπική σας πραγματικότητα, θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι στην ουσία οι αλλαγές στην κοινωνική σας πραγματικότητα δεν είναι αρνητικές.

Αυτό χωρίς αμφιβολία είναι κάτι που δεν μπορούμε εύκολα να αντέξουμε σε περιόδους μετάβασης. Ας εξετάσουμε το εξής:
  • Κατά τις περιόδους προεφηβείας και εφηβείας υπάρχει μεγάλη σχέση ως προς τις σχέσεις. Ψάχνετε να βρείτε τη θέση σας στον κόσμο και συνεπώς χτίζετε και ξαναχτίζετε συνεχώς τον κύκλο των ανθρώπων σας.
  • Σταδιακά, όταν φτάνετε στα είκοσι αφήνετε πίσω τα μεγάλα πάρτι, τους άγριους εορτασμούς και τις κοινωνικές υπερβολές. Αρχίζετε να δίνετε μεγαλύτερη σημασία στο να έχετε κάποιον να μιλήσετε και να εμπλουτίσετε τις συναισθηματικές και ψυχολογικές σας ανησυχίες.
  • Καθώς προχωράτε σε αυτή τη φάση, θέλετε να είστε ήρεμοι και άνετοι, να αισθάνεστε ότι σας αγαπούν και είστε σημαντικοί. Να περιγράφετε τις σκέψεις και τα ενδιαφέροντα που τονώνουν το μυαλό σας και τον κόσμο με έναν πιο ώριμο τρόπο.
  • Καθώς μεγαλώνετε, δημιουργείτε μια ομάδα αναφοράς. Ανθρώπους που μπορείτε να ακολουθήσετε και με τους οποίους μπορείτε να εκτιμήσετε τον εαυτό σας και να ταυτιστείτε, να μοιραστείτε σκέψεις, αισθήματα, ενδιαφέροντα και καλές στιγμές.
  • Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να φτάσετε στην ενηλικίωση. Οι πιο σημαντικές φιλίες σας δεν είναι εκείνες που φαίνονται βαθιές αλλά εκείνες που είναι βαθιές. Με ανθρώπους που αγαπάτε βαθιά.
  • Αγαπάτε εκείνους τους ανθρώπους που μπορούν να σας πουν τα πάντα με ένα βλέμμα. Εκείνους που εγκρίνουν ή απορρίπτουν με απόλυτη ελευθερία και που θα σας έριχναν στα λιοντάρια αν το έκριναν απαραίτητο.
Οι φιλίες μέσα στο χρόνο είναι δεσμοί που τελικά μετατρέπονται σε αδερφικοί. Είναι βαθιοί δεσμοί που απέχουν από την υποκρισία, τον εγωισμό και τις ψευδείς ανησυχίες.

Αυτές οι φιλίες γεμίζουν την ψυχή σας με αγκαλιές, καθοδηγώντας σας ως συγκυβερνήτης κάθε φορά που κάτι σας έχει τυφλώσει.

Ο Αριστοτέλης και η κίνηση της ψυχής

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ’.

Αναίρεσις των λεγόντων ότι η κίνησις είναι η ουσία της ψυχής.— Διαίρεσις της κινήσεως εις αυτοκινησίαν και ετεροκινησίαν. — Αναίρεσις δόξης Δημοκρίτου—και των θεωριών του Τιμαίου. —Πάσαι αι θεωρίαι περί ψυχής έχουσι το ελάττωμα ότι δεν εξετάζουσιν και το σώμα.

Πρέπει νυν να εξετάσωμεν πρώτον τα περί της κινήσεως λεχθέντα. Διότι ίσως όχι μόνον είναι ψεύδος το ότι η ουσία της ψυχής είναι τοιαύτη, όπως ισχυρίζονται 32 οι λέγοντες, ότι η ψυχή είναι το κινούν εαυτό ή το δυνάμενον να κινή εαυτό, αλλ’ είναι των αδυνάτων να έχη κίνησιν 33

Ότι λοιπόν δεν είναι αναγκαίον το κινούν να κινήται και αυτό, απεδείχθη πρότερον 34. Επειδή δε κατά δύο τρόπους δύναται παν πράγμα να κινήται, δηλαδή ή υπ’ άλλου (καθ’ έτερον), ή υφ’ εαυτού (καθ’ εαυτό), καθ’ έτερον λέγοντες εννοούμεν ότι πράγμα τι κινείται, διότι ευρίσκεται εντός άλλου κινουμένου, ως π.χ. οι επιβάται του πλοίου, οίτινες βεβαίως δεν κινούνται ομοίως, όπως κινείται το πλοίον διότι τούτο μεν κινείται καθ’ εαυτό, οι δε πλέοντες κινούνται μόνον διότι είναι εντός του κινουμένου. Τούτο δ’ είναι φανερόν και εις τα μέλη του σώματος· η βάδισις δηλ. είναι οικεία κίνησις των ποδών, αυτή δε είναι συνάμα και κίνησις του ανθρώπου, αλλ’ όμως τώρα δεν είναι οικεία κίνησις των επιβατών. Επειδή λοιπόν κατά δύο τρόπους λέγεται η κίνησις, τώρα ας εξετάσωμεν αν η ψυχή κινείται καθ’ εαυτήν ή μόνον μετέχει της κινήσεως.

Επειδή δε τέσσαρες είναι αι κινήσεις, τοπική κίνησις, μεταβολή, ελάττωσις και αύξησις 35, η ψυχή δυνατόν να κινήται ή κατά μίαν τούτων των κινήσεων ή κατά περισσοτέρας ή κατά πάσας. Και αν κινήται ουχί κατά συμβεβηκός (καθ’ έτερον), η κίνησις θα υπάρχη εκ φύσεως εις αυτήν· και αν η κίνησις είναι φυσική εις αυτήν, έχει και οικείον τόπον, διότι πάσαι αι ειρημέναι κινήσεις γίνονται εν τόπω. Εάν δε η ουσία της ψυχής είναι το να κινή εαυτήν, η κίνησις θα υπάρχη εις αυτήν ουχί κατά συμβεβηκός, καθώς υπάρχει λ.χ. εις την λευκότητα ή εις μήκος τριών πήχεων· διότι και ταύτα κινούνται, αλλά κατά συμβεβηκός, ήτοι το σώμα, εν τω οποίω υπάρχουσιν, αυτό κινείται. Διά τούτο και δεν υπάρχει τόπος τούτων (των συμβεβηκότων), της ψυχής όμως θα υπάρχη τόπος, εάν εκ φύσεως κινήται 36.

Προσέτι δε εάν φύσει κινήται, δύναται και διά της βίας να κινήται· και αν διά της βίας τότε και εκ φύσεως 37. Ταύτα λέγομεν και περί ηρεμίας. Διότι εις ταύτην την κατάστασιν, εις την οποίαν κινείται τι εκ φύσεως, εις ταύτην φθάνον ομοίως ηρεμεί εκ φύσεως, ομοίως δε και εις ην θέσιν κινείται διά βίας, εκεί και ηρεμεί διά της βίας. Ποίαι δε είναι αι βεβιασμέναι της ψυχής κινήσεις και ηρεμίαι, δεν είναι εύκολον να είπωμεν ουδέ κατ’ εικασίαν, εάν θέλωμεν 38.

Προσέτι δε, εάν η ψυχή κινήται άνω, είναι πυρ, εάν δε κάτω, είναι γη, διότι των σωμάτων τούτων αυταί είναι αι κινήσεις.

O αυτός δε συλλογισμός ισχύει και περί των διαμέσων κινήσεων (εμπρός, οπίσω κ. λ. π.). Προσέτι, επειδή η ψυχή φαίνεται ότι κινεί το σώμα, εύλογον είναι να δίδη αυτώ τας κινήσεις, τας οποίας και αυτή κάμνει· και αν τούτο είναι αληθές, θα είναι αληθές, και αν είπωμεν αντιστρόφως, ότι τας κινήσεις τας οποίας ποιεί το σώμα, ταύτας κινείται και αυτή. Αλλά το σώμα κινείται κατά τόπον, άρα και η ψυχή μεταβάλλει τόπον ως το σώμα, μετατιθεμένη ή όλη ή κατά μέρη. Και αν τούτο είναι δυνατόν, τότε δύναται και εξελθούσα να εισέλθη πάλιν εις το σώμα. Εκ τούτου δε έπεται το αδύνατον ότι τα αποθανόντα ζώα δύνανται να ανίστανται.

Την δε κατά συμβεβηκός κίνησιν 39 η ψυχή θα ηδύνατο και να δεχθή υπ’ άλλου· διότι το ζώον δύναται να σπρωχθή διά της βίας. Αλλά δεν είναι ανάγκη εκείνο, όπερ έχει την αυτοκινησίαν εν τη ουσία του, να κινήται υπ’ άλλου, ει μη μόνον κατά συμβεβηκός, όπως ουδέ το καθ’ αυτό και δι’ εαυτό αγαθόν είναι, αγαθόν δι’ άλλο και χάριν άλλου. Η δε ψυχή δύναταί τις να είπη ότι, αν κινήται υπό τινος, προ πάντων υπό των αισθητών κινείται.

Αλλ’ όμως, και αν η ψυχή κινή αυτή εαυτήν, και αυτή πρέπει να κινήται· και αν πάσα κίνησις είναι ως μία μετάστασις του κινουμένου, καθ’ όσον κινείται, και η ψυχή πρέπει να μεθίσταται εκ της ουσίας της, εκτός εάν κατά συμβεβηκός κινή εαυτήν, αλλά η αυτοκινησία ανήκει εις αυτήν την ουσίαν της ψυχής.

Τινές δε λέγουσι και ότι η ψυχή κινεί ούτω το σώμα, εν τω οποίω είναι, όπως και αυτή κινείται 40. Ούτως ο Δημόκριτος λέγει όμοια σχεδόν με τον Φίλιππον τον κωμωδοδιδάσκαλον, όστις έλεγεν ότι ο Δαίδαλος κατεσκεύασε ξυλίνην Αφροδίτην κινουμένην, εγχύσας χυτόν άργυρον (υδράργυρον). Και ο Δημόκριτος λέγει ομοίως ότι αι αδιαίρετοι σφαίραι (τα άτομα) κινούμεναι, διότι εκ φύσεως ουδέποτε μένουσιν ακίνητοι, συνεφέλκουσι και κινούσι πάντα τα σώματα. Αλλ’ ημείς θα ερωτήσωμεν αυτόν, αν και ηρεμίαν παράγουσιν αυταί. Αλλά πώς θα την παραγάγωσιν, είναι δύσκολον ή μάλλον αδύνατον να ειπή 41. Ουδόλως λοιπόν φαίνεται ότι η ψυχή κινεί τοιουτοτρόπως (σωματικώς) το ζώον, αλλά διά θελήσεώς τινος και νοήσεως κινεί αυτό.

Κατά τον αυτόν δε τρόπον όπως ο Δημόκριτος και ο Τιμαίος φυσικώς εξηγεί, πώς η ψυχή κινεί το σώμα· λέγει δηλ. ότι κινουμένη αυτή κινεί και το σώμα, μεθ’ ου είναι συνδεδεμένη. Διότι λέγουν ότι είναι συντεθειμένη εκ των στοιχείων και διηρημένη κατά τους αρμονικούς αριθμούς, ίνα έχη έμφυτον το αίσθημα της αρμονίας και ίνα όλη εκτελή κινήσεις αρμονικάς, την ευθείαν γραμμήν ο Τίμαιος έκαμψεν εις κύκλον, και διαιρέσας τον ένα κύκλον εις δύο κύκλους κατά δύο σημεία ηνωμένους, πάλιν τον ένα διήρεσεν εις επτά κύκλους, διότι ενόμιζεν ότι αι κινήσεις (αι τροχιαί) του ουρανού είναι αυταί της ψυχής αι κινήσεις.

Αλλά πρώτον δεν λέγει ορθώς, ότι η ψυχή είναι μέγεθος 42. Διότι δοξάζει ότι η ψυχή του κόσμου είναι σχεδόν τοιαύτη, οποίος είναι ο καλούμενος νους 43, ουχί δε βεβαίως οποία είναι η αισθητική ψυχή ουδέ οποία είναι η επιθυμητική ψυχή, διότι η κίνησις τούτων δεν είναι κυκλική φορά.

O νους όμως είναι είς και συνεχής, όπως και η νόησις· η δε νόησις είναι τα νοήματα· ταύτα δε συνεχόμενα αποτελούσιν ενότητα, όπως ο αριθμός 44 αλλ’ ουχί όπως το μέγεθος 45. Διά τούτο ουδέ ο νους είναι συνεχής κατά τοιούτον τρόπον αλλ’ είναι ή αμερής ή ουχί συνεχής ως μέγεθός τι. Διότι, αν είναι μέγεθος, πώς νοεί; Νοεί όλος ή διά τινος των μερών του; και το μέρος τούτο έχει μέγεθος ή είναι έν σημείον, αν δύναταί τις και το σημείον να ονομάση μέρος;

Εάν δε είναι σημείον, επειδή τα σημεία είναι άπειρα, φανερόν είναι ότι ο νους ουδέποτε θα διατρέξη αυτά. Εάν δε είναι μέγεθος, τότε ο νους νοεί το αυτό πράγμα πολλάκις ή απειράκις 46. Αλλ’ ίνα ο νους νοή δύναται και άπαξ να νοήση τι· εάν όμως αρκή η ψυχή να θίξη τα πράγματα δι’ οιουδήποτε των μερών της, τις η χρεία να κινήται κυκλικώς ή και να έχη μέγεθος; Εάν δε, ίνα νοή ο νους, αναγκαίον είναι να θίγη τα πράγματα κατά τέλειον κύκλον, προς τι η θίξις διά των μερών; Προσέτι πώς η ψυχή το έχον μέρη θα νοή διά του αμερούς, ή το αμερές πώς θα νοή διά του έχοντος μέρη; Κατ’ ανάγκην όμως ο νους είναι ο κύκλος ούτος· διότι κίνησις του νου είναι η νόησις, όπως κίνησις του κύκλου είναι η περιφερική κίνησις.

Εάν λοιπόν η νόησις είναι περιφερική κίνησις 47 τότε και ο νους θα είναι αυτός ο κύκλος, του οποίου η νόησις θα είναι η περιφερική κίνησις. Και ο νους θα νοή τι αιωνίως και κατ’ ανάγκην, αφού η περιφερική κίνησις είναι αιώνιος. Αλλ’ είναι αδύνατον τούτο. Τω όντι τα μεν πρακτικά νοήματα έχουσι πέρατα, διότι πάντα έχουσι σκοπόν άλλον (εξωτερικόν)· τα δε θεωρητικά επίσης περιορίζονται υπό των λόγων. Πας δε λόγος είναι ή ορισμός ή απόδειξις. Και η μεν απόδειξις ορμάται από τινος αρχής και έχει τρόπον τινά ως τέλος τον συλλογισμόν ή το συμπέρασμα. Εάν δε αι αποδείξεις δεν συμπεραίνωσιν, όμως δεν επανέρχονται τουλάχιστον πάλιν εις την αρχήν των, αλλά προσλαμβάνουσαι πάντοτε ένα μέσον και ένα άκρον προχωρούσι κατ’ ευθείαν γραμμήν, ενώ η περιφερική κίνησις πάλιν επανακάμπτει εις την αρχήν. Οι δε ορισμοί είναι πάντες πεπερασμένοι.

Προσέτι, αν η αυτή περιφερική κίνησις επαναληφθή πολλάκις, πρέπει και ο νους να νοήση πολλάκις το αυτό πράγμα.

Προσέτι η νόησις ομοιάζει μάλλον με ηρεμίαν τινά και στάσιν παρά με κίνησιν, ομοίως δε και ο συλλογισμός.

Αλλ’ ακόμη, ουδέ ευδαιμονίαν φέρει το μη ον εύκολον, αλλά βίαιον. Και αν η κίνησις δεν είναι η ουσία της ψυχής, αύτη θα κινήται παρά την φύσιν της. 48 Δυσάρεστον δε είναι και το να είναι συνδεδεμένη με το σώμα 49 και να μη δύναται να αποχωρισθή απ’ αυτού, και προσέτι αποφευκτόν, εάν είναι προτιμότερον εις τον νουν να μη είναι ηνωμένος με το σώμα, καθώς συνήθως λέγεται και πολλοί παραδέχονται.

Άγνωστος δε μένει και η αιτία της κυκλικής κινήσεως του ουρανού. Διότι ούτε η ουσία της ψυχής είναι αιτία της κυκλικής φοράς αυτής 50, αλλά κατά συμβεβηκός αυτή κινείται τοιουτοτρόπως. Ούτε το σώμα είναι αίτιον, αλλ’ η ψυχή μάλλον είναι αίτιον της κινήσεως του σώματος. Αλλά προσέτι δεν λέγουσιν ουδέ ότι η κίνησις αυτή είναι καλυτέρα κατάστασις· και όμως έπρεπε να ρηθή ότι διά τούτο ο Θεός εποίησε την ψυχήν να κινήται κυκλικώς 51, διότι είναι καλύτερον εις αυτήν να κινήται παρά να μένη ακίνητος και να κινήται ούτως είναι καλύτερον παρά άλλως.

Αλλ’ επειδή η σκέψις αύτη ανήκει μάλλον εις άλλας μελέτας, ας αφήσωμεν τώρα αυτήν. Συμβαίνει όμως και εις ταύτην και εις τας πλείστας των περί της ψυχής θεωριών το άτοπον τούτο· συνδέουσι δηλαδή την ψυχήν με το σώμα και την θέτουσιν εν αυτώ χωρίς να προσδιορίσωσι διά ποίαν αιτίαν γίνεται τούτο και ποία είναι η σχέσις του σώματος με την ψυχήν. Και όμως φανερόν ότι τούτο είναι αναγκαίον διότι ένεκα της κοινωνίας αυτών το μεν ενεργεί, το δε πάσχει, και το μεν κινείται, το δε κινεί· ουδεμία δε των προσαλλήλων τούτων σχέσεων υπάρχει μεταξύ των τυχόντων πραγμάτων.

Άλλοι δε επιχειρούσι μόνον να είπωσιν οποίον τι είνε η ψυχή, αλλά περί του σώματος, όπερ θα δεχθή αυτήν, ουδέν πλέον προσδιορίζουσιν, ως εάν ήτο δυνατόν, καθώς λέγουσιν οι Πυθαγορικοί μύθοι, 52 η τυχούσα ψυχή να εισέλθη εις το τυχόν σώμα, διότι είναι φανερόν, ότι έκαστον έχει ίδιον είδος και μορφήν. Παρόμοια δε λέγουσι ταύτα, ως εάν τις ήθελε λέγει ότι η τεκτονική εισδύει εις τους αυλούς, ενώ αναγκαίον είναι η μεν τέχνη να μεταχειρίζηται τα οικεία αυτής όργανα, η δε ψυχή τα σώμα της.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ, ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΛΥΣΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΑΓΟΡΑΤΟΥ ΕΝΔΕΙΞΕΩΣ

ΛΥΣ 13.9–22

Ο ρόλος του Αγόρατου στα επίβουλα σχέδια των ολιγαρχικών κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος

Ο κατήγορος υποστηρίζει σε λόγο που εκφωνεί στην Ηλιαία ότι ο Αγόρατος, εξυπηρετώντας τα σχέδια των Τριάκοντα, προκάλεσε τη θανάτωση του εξαδέλφου του, του Διονυσίδωρου, και άλλων δημοκρατικών στρατηγών. Στη διήγησιν ο ρήτορας αναφέρθηκε στον αποκλεισμό του Πειραιά από τους Λακεδαιμόνιους και τις μηχανορραφίες των ολιγαρχικών κύκλων της Αθήνας για την ανατροπή του πολιτεύματος. Στην πρώτη συνέλευση της εκκλησίας του Δήμου οι Σπαρτιάτες προσπάθησαν να επιβάλουν την κατεδάφιση των Μακρών Τειχών ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ειρήνη με την οποία θα τερματιζόταν ο Πελοποννησιακός πόλεμος, αλλά ο δημαγωγός Κλεοφώντας υπήρξε ο κύριος εκφραστής των αντιδράσεων στον όρο αυτό.

[9] μετὰ δὲ ταῦτα
Θηραμένης, ἐπιβουλεύων τῷ πλήθει τῷ ὑμετέρῳ, ἀναστὰς
λέγει ὅτι, ἐὰν αὐτὸν ἕλησθε περὶ τῆς εἰρήνης πρεσβευτὴν
αὐτοκράτορα, ποιήσει ὥστε μήτε τῶν τειχῶν διελεῖν
μήτε ἄλλο τὴν πόλιν ἐλαττῶσαι μηδέν· οἴοιτο δὲ καὶ ἄλλο
τι ἀγαθὸν παρὰ Λακεδαιμονίων τῇ πόλει εὑρήσεσθαι. [10] πεισ-
θέντες δὲ ὑμεῖς εἵλεσθε ἐκεῖνον πρεσβευτὴν αὐτοκράτορα,
ὃν τῷ προτέρῳ ἔτει στρατηγὸν χειροτονηθέντα ἀπεδοκι-
μάσατε, οὐ νομίζοντες εὔνουν εἶναι τῷ πλήθει τῷ ὑμετέρῳ.
[11] ἐκεῖνος μὲν οὖν ἐλθὼν εἰς Λακεδαίμονα ἔμενεν ἐκεῖ πολὺν
χρόνον, καταλιπὼν ὑμᾶς πολιορκουμένους, εἰδὼς τὸ ὑμέτε-
ρον πλῆθος ἐν ἀπορίᾳ ἐχόμενον καὶ διὰ τὸν πόλεμον καὶ
τὰ κακὰ τοὺς πολλοὺς τῶν ἐπιτηδείων ἐνδεεῖς ὄντας, νο-
μίζων, εἰ διαθείη ὑμᾶς [ἀπόρως] ὥσπερ διέθηκεν, ἀσμέ-
νως ὁποιαντινοῦν ἐθελῆσαι ἂν εἰρήνην ποιήσασθαι. [12] οἱ
δ’ ἐνθάδε ὑπομένοντες καὶ ἐπιβουλεύοντες καταλῦσαι τὴν
δημοκρατίαν εἰς ἀγῶνα Κλεοφῶντα καθιστᾶσι, πρόφασιν
μὲν ὅτι οὐκ ἦλθεν εἰς τὰ ὅπλα ἀναπαυσόμενος, τὸ δ’ ἀλη-
θὲς ὅτι ἀντεῖπεν ὑπὲρ ὑμῶν μὴ καθαιρεῖν τὰ τείχη.
ἐκείνῳ μὲν οὖν δικαστήριον παρασκευάσαντες καὶ εἰσελ-
θόντες οἱ βουλόμενοι ὀλιγαρχίαν καταστήσασθαι ἀπέκ-
τειναν ἐν τῇ προφάσει ταύτῃ. [13] Θηραμένης δὲ ὕστερον ἀφικ-
νεῖται ἐκ Λακεδαίμονος. προσιόντες δ’ αὐτῷ τῶν τε στρα-
τηγῶν τινες καὶ τῶν ταξιάρχων, ὧν ἦν Στρομβιχίδης καὶ
Διονυσόδωρος, καὶ ἄλλοι τινὲς τῶν πολιτῶν εὐνοοῦντες
ὑμῖν, ὥς γ’ ἐδήλωσεν ὕστερον, ἠγανάκτουν σφόδρα. ἦλθε
γὰρ φέρων εἰρήνην τοιαύτην, ἣν ἡμεῖς ἔργῳ μαθόντες ἔγνω-
μεν· πολλοὺς γὰρ τῶν πολιτῶν καὶ ἀγαθοὺς ἀπωλέσαμεν,
καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν τριάκοντα ἐξηλάθημεν. [14] ἐνῆν γὰρ ἀντὶ
μὲν τοῦ ἐπὶ δέκα στάδια τῶν μακρῶν τειχῶν διελεῖν ὅλα
τὰ μακρὰ τείχη διασκάψαι, ἀντὶ δὲ τοῦ ἄλλο τι ἀγαθὸν τῇ
πόλει εὑρέσθαι τάς τε ναῦς παραδοῦναι [τοῖς Λακεδαιμονίοις]
καὶ τὸ περὶ τὸν Πειραιᾶ τεῖχος περιελεῖν. [15] ὁρῶντες δὲ οὗτοι
οἱ ἄνδρες ὀνόματι μὲν εἰρήνην λεγομένην, τῷ δ’ ἔργῳ τὴν
δημοκρατίαν καταλυομένην, οὐκ ἔφασαν ἐπιτρέψειν ταῦτα
γενέσθαι, οὐκ ἐλεοῦντες, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τὰ τείχη,
εἰ πεσεῖται, οὐδὲ κηδόμενοι τῶν νεῶν, εἰ Λακεδαιμονίοις
παραδοθήσονται (οὐδὲν γὰρ αὐτοῖς τούτων πλέον ἢ ὑμῶν
ἑκάστῳ προσῆκεν), [16] ἀλλ’ αἰσθόμενοι ἐκ τοῦ τρόπου τού-
του τὸ ὑμέτερον πλῆθος καταλυθησόμενον, οὐδ’, ὥς φασί
τινες, οὐκ ἐπιθυμοῦντες εἰρήνην γίγνεσθαι, ἀλλὰ βουλόμενοι
βελτίω ταύτης εἰρήνην τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων ποιήσα-
σθαι. ἐνόμιζον δὲ δυνήσεσθαι, καὶ ἔπραξαν ἂν ταῦτα, εἰ
μὴ ὑπ’ Ἀγοράτου τουτουὶ ἀπώλοντο. [17] γνοὺς δὲ ταῦτα
Θηραμένης καὶ οἱ ἄλλοι οἱ ἐπιβουλεύοντες ὑμῖν, ὅτι εἰσί
τινες οἳ κωλύσουσι τὸν δῆμον καταλυθῆναι καὶ ἐναντιώ-
σονται περὶ τῆς ἐλευθερίας, εἵλοντο, πρὶν τὴν ἐκκλησίαν
τὴν περὶ τῆς εἰρήνης γενέσθαι, τούτους πρῶτον εἰς δια-
βολὰς καὶ κινδύνους καταστῆσαι, ἵνα μηδεὶς ἐκεῖ ὑπὲρ
τοῦ ὑμετέρου πλήθους ἀντιλέγοι. ἐπιβουλὴν οὖν τοιαύτην
ἐπιβουλεύουσι. [18] πείθουσι γὰρ Ἀγόρατον τουτονὶ μηνυτὴν
κατὰ τῶν στρατηγῶν καὶ τῶν ταξιάρχων γενέσθαι, οὐ
συνειδότα ἐκείνοις, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, οὐδέν (οὐ γὰρ
δήπου ἐκεῖνοι οὕτως ἀνόητοι ἦσαν καὶ ἄφιλοι, ὥστε περὶ
τηλικούτων ἂν πραγμάτων πράττοντες Ἀγόρατον ὡς πι-
στὸν καὶ εὔνουν, δοῦλον καὶ ἐκ δούλων ὄντα, παρεκάλεσαν),
ἀλλ’ ἐδόκει αὐτοῖς οὗτος ἐπιτήδειος εἶναι μηνυτής. [19] ἐβού-
λοντο οὖν ἄκοντα δοκεῖν αὐτὸν καὶ μὴ ἑκόντα μηνύειν,
ὅπως πιστοτέρα ἡ μήνυσις φαίνοιτο. ὡς δὲ ἑκὼν ἐμήνυσε,
καὶ ὑμᾶς οἶμαι ἐκ τῶν πεπραγμένων αἰσθήσεσθαι. εἰσπέμ-
πουσι γὰρ εἰς τὴν βουλὴν [τὴν πρὸ τῶν τριάκοντα βουλεύου-
σαν] Θεόκριτον τὸν τοῦ Ἐλαφοστίκτου καλούμενον· ὁ δὲ
Θεόκριτος οὗτος ἑταῖρος ἦν τῷ Ἀγοράτῳ καὶ ἐπιτήδειος.
[20] ἡ δὲ βουλὴ ἡ πρὸ τῶν τριάκοντα βουλεύουσα διέφθαρτο
καὶ ὀλιγαρχίας ἐπεθύμει, ὡς ἴστε, μάλιστα. τεκμήριον
δέ· οἱ γὰρ πολλοὶ <οἱ> ἐξ ἐκείνης τῆς βουλῆς τὴν ὑστέραν βου-
λὴν <τὴν> ἐπὶ τῶν τριάκοντα ἐβούλευον. τοῦ δ’ ἕνεκα ταῦτα
λέγω ὑμῖν; ἵν’ εἰδῆτε, ὅτι τὰ ψηφίσματα <τὰ> ἐξ ἐκείνης
τῆς βουλῆς οὐκ ἐπ’ εὐνοίᾳ τῇ ὑμετέρᾳ ἀλλ’ ἐπὶ καταλύσει
τοῦ δήμου τοῦ ὑμετέρου ἅπαντα ἐγένετο, καὶ ὡς τοιούτοις
οὖσιν αὐτοῖς τὸν νοῦν προσέχητε. [21] εἰσελθὼν δὲ εἰς ταύτην
τὴν βουλὴν ἐν ἀπορρήτῳ Θεόκριτος μηνύει ὅτι συλλέγονταί
τινες ἐναντιωσόμενοι τοῖς τότε καθισταμένοις πράγμασι.
τὰ μὲν οὖν ὀνόματα οὐκ ἔφη αὐτῶν ἐρεῖν καθ’ ἕκαστον·
ὅρκους τε γὰρ ὀμωμοκέναι τοὺς αὐτοὺς ἐκείνοις, καὶ εἶναι
ἑτέρους οἳ ἐροῦσι τὰ ὀνόματα, αὐτὸς δὲ οὐκ ἄν ποτε ποιῆ-
σαι ταῦτα. [22] καίτοι εἰ μὴ ἐκ παρασκευῆς ἐμηνύετο, πῶς
οὐκ ἂν ἠνάγκασεν ἡ βουλὴ εἰπεῖν τὰ ὀνόματα Θεόκριτον
καὶ μὴ ἀνώνυμον τὴν μήνυσιν ποιήσασθαι; νυνὶ δὲ τοῦτο
τὸ ψήφισμα ψηφίζεται.

***
Μετά ταύτα δε ο Θηραμένης αν και εσχεδίαζε κρυφίως ανατροπήν του λαοκρατικού πολιτεύματος ανήλθεν εις το βήμα και είπεν ότι, εάν εκλέξητε αυτόν πρεσβευτήν διά την ειρήνην με απόλυτον πληρεξουσιότητα θα κατορθώση ώστε από τα μακρά τείχη τίποτε να μη καταστραφή, ούτε και άλλον τινά εξευτελισμόν να υποστή η πόλις, και ισχυρίζετο ότι θα κατορθώση να επιτύχη από τους Σπαρτιάτας και άλλο τι ευχάριστον διά την πόλιν. Πεισθέντες δε σεις εξελέξατε εκείνον στρατηγόν με απόλυτον πληρεξουσιότητα, τον οποίον κατά το προηγούμενον έτος εκλεγέντα στρατηγόν τον απέρριψεν η Βουλή ως ακατάλληλον, κατά την γενομένην ενώπιόν της δοκιμασίαν, διότι εθεωρείτο εχθρός της δημοκρατίας.

Εκείνος μεν λοιπόν μεταβάς εις Σπάρτην έμεινεν εκεί πολύν χρόνον αν και εγνώριζεν ότι ο λαός ευρίσκετο εις αθλίαν κατάστασιν εξ αιτίας της πολιορκίας, και ότι ένεκα του πολέμου και της επελθούσης συμφοράς υπήρχεν εν τη πόλει μεγίστη έλλειψις τροφίμων, έμεινεν όμως τοσούτον χρόνον, διότι εφρόνει ότι, αν περιέλθετε σεις εις τόσην έλλειψιν τροφίμων εις όσην ακριβώς περιήλθετε, προθύμως θα συνάψετε την ειρήνην με οιουσδήποτε όρους. Οι δε μείναντες εν Αθήναις φίλοι του Θηραμένους σχεδιάζοντες την κατάλυσιν της δημοκρατίας εισήγαγον εις δίκην τον Κλεοφώντα με την πρόφασιν μεν ότι δεν προσήλθε να αναπαυθή εις την θέσιν εις την οποίαν ώφειλεν ένοπλος να φυλάττη, πραγματικώς δε διότι αντέκρουσε χάριν υμών εις την συνέλευσιν του λαού την πρότασιν περί κατακρημνίσεως των μακρών τειχών. Συγκροτήσαντες λοιπόν δι' εκείνον έκτακτον δικαστήριον, και μετασχόντες αυτού οι επιθυμούντες να εγκαταστήσουν ολιγαρχίαν τον κατεδίκασαν εις θάνατον με την ψευδή ταύτην κατηγορίαν. Ο Θηραμένης επανέρχεται έπειτα από την Σπάρτην. Ελθόντες δε προς αυτόν μερικοί από τους στρατηγούς και τους ταξιάρχους, εκ των οποίων ήτο ο Στρομβιχίδης και Διονυσόδωρος, και μερικοί άλλοι δημοκρατικών φρονημάτων πολίται, όπως έδειξαν ύστερον, ηγανάκτουν πάρα πολύ. Διότι ήλθε κομίζων τοιαύτην ειρήνην, την οποίαν ημείς εν τη εφαρμογή της σαφώς κατενοήσαμεν, διότι πολλούς χρηστούς πολίτας εχάσαμεν και ημείς οι ίδιοι υπό των Τριάκοντα εξωρίσθημεν. Διότι περιείχετο εις την κομισθείσαν υπό του Θηραμένους ειρήνην αντί μεν του να καταστραφούν τα τείχη εις διάστημα δύο χιλιομέτρων, να κρημνισθούν ολόκληρα από του ενός άκρου έως το άλλο, αντί δε να απολαύση η πόλις και άλλο τι αγαθόν (ως υπεσχέθη ο Θηραμένης), να παραδώσωμεν τον στόλον μας εις τους Σπαρτιάτας, και να καταστρέψωμεν και τα οχυρώματα του Πειραιώς. Βλέποντες οι άνδρες εκείνοι ότι η κομισθείσα υπό του Θηραμένους κατ' όνομα μεν ελέγετο ειρήνη, πραγματικώς όμως ότι κατελύετο η δημοκρατία, είπον ότι δεν θα επιτρέψουν να γίνουν αυτά (δεν θα επιτρέψουν την εφαρμογήν τοιαύτης συνθήκης), όχι διότι ελυπούντο, Αθηναίοι πολίται, εάν θα εκρημνίζοντο τα τείχη, ουδέ διότι ελυπούντο τον στόλον, εάν θα παραδοθή εις τους Σπαρτιάτας (διότι ουδέν από αυτά ανήκε περισσότερον εις αυτούς, από όσον ανήκον εις ένα έκαστον από σας), αλλά διότι ησθάνοντο ότι εκ των τοιούτων όρων της συνθήκης θα καταργηθή η δημοκρατία, και όχι (κάθως λέγουν μερικοί) διότι δεν επεθύμουν να γίνη ειρήνη, αλλά διότι ήθελον να συνάψουν ειρήνην με ολιγώτερον βαρείς όρους διά την Αθηναϊκήν δημοκρατίαν. Εφρόνουν δε ότι θα δυνηθούν, και αν δεν εφονεύοντο εξ αιτίας του Αγοράτου τούτου εδώ θα κατώρθωναν ταύτα (την σύναψιν της ειρήνης με ηπιωτέρους όρους). Εννοήσας δε ο Θηραμένης και οι άλλοι οι επιβουλευόμενοι το πολίτευμα, ότι υπάρχουν μερικοί οι οποίοι θα εμποδίσουν την κατάργησιν της δημοκρατίας και θα εναντιωθούν εις την επικύρωσιν της συνθήκης χάριν της ελευθερίας, ήθελον, προτού να συνέλθη ο λαός να συζητήση τους όρους της συνθήκης, να συκοφαντήσουν αυτούς και να τους εναγάγουν ενώπιον δικαστηρίου, διά να μη υπάρχη κανείς εις την συνέλευσιν του λαού να αντιτείνη εις την επικύρωσιν της συνθήκης, και να συνηγορήση υπέρ της ελευθερίας. Μηχανώνται λοιπόν την εξής επιβουλήν. Πείθουν δηλαδή τον Αγόρατον τούτον εδώ να καταγγείλη τους στρατηγούς και ταξιάρχους, αν και δεν εγνώριζεν ουδέν από τα σχέδια εκείνων, Αθηναίοι πολίται, (διότι βέβαια δεν ήσαν εκείνοι τόσον ανόητοι και τόσον εστερημένοι φίλων, ώστε ενεργούντες διά τόσον σοβαράν υπόθεσιν να ανακοινώσουν τα σχέδιά των εις τον Αγόρατον θεωρούντες δήθεν αυτόν πιστόν και ευμενώς εις αυτά διακείμενον, ο οποίος ήτο δούλος και κατήγετο από δούλους), αλλ' εθεώρουν τούτον κατάλληλον μηνυτήν. Ήθελον δε να φαίνεται ότι αυτός καταγγέλλει ακουσίως και όχι αυτοπροαιρέτως, διά να φαίνεται βέβαια πιστότερα η μήνυσις. Ότι δε εκουσίως κατήγγειλε, νομίζω ότι και σεις από τας πράξεις του θα το εννοήσετε (και θα πεισθήτε περί αυτού). Στέλλουν λοιπόν με δόλιον σκοπόν εις την προ των Τριάκοντα βουλήν τον Θεόκριτον τον ονομαζόμενον του Ελαφοστίκτου. Ο Θεόκριτος δε ούτος ήτο οικείος και φίλος του Αγοράτου. Η προ των Τριάκοντα δε υπάρχουσα βουλή είχε διαφθαρή, και επεθύμει πάρα πολύ την ολιγαρχίαν. Απόδειξις δε είναι το εξής. Οι περισσότεροι δηλαδή βουλευταί τής προ των Τριάκοντα βουλής, εγένοντο βουλευταί της επομένης βουλής, της επί των Τριάκοντα. Διατί σας τα λέγω αυτά; Διά να εννοήσετε ότι όλα τα ψηφίσματα εκείνης της βουλής εγίνοντο όχι προς εξασφάλισιν της δημοκρατίας, αλλά προς ανατροπήν αυτής, και διά να προσέχετε εις αυτά, διότι σκοπόν είχον την κατάλυσιν της δημοκρατίας.

Παρουσιασθείς δε ο Θεόκριτος εις ταύτην την βουλήν (την επιδιώκουσαν την κατάλυσιν της δημοκρατίας) καταγγέλλει εν μυστική συνεδριάσει αυτής ότι συναθροίζονται μερικοί και συνεννοούνται να εναντιωθούν εις την τότε μετά των Σπαρτιατών συνομολογουμένην ειρήνην. Είπε λοιπόν ότι το όνομα μεν ενός εκάστου εξ αυτών (των δήθεν συνερχομένων και μελετώντων αντίστασιν) δεν θα αναφέρη, διότι έχει ορκισθή τους ιδίους όρκους με τους συνωμοτούντας, ανέφερεν όμως ότι υπάρχουν άλλοι, οι οποίοι θα ονομάσουν τους συνωμότας, και ότι αυτός κατ' ουδένα τρόπον είναι δυνατόν να πράξη τούτο. Και όμως, εάν η καταγγελία δεν εγίνετο κατόπιν συμπαιγνίας, πώς δεν θα ηνάγκαζεν η βουλή τον Θεόκριτον να αναφέρη τα ονόματα, και να μη κάμη την καταγγελίαν του κατ' αγνώστων; Τότε δε ελήφθη υπό της βουλής η εξής απόφασις.