Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ, ΞΕΝΟΦΩΝ - Κύρου ἀνάβασις 6, 1, 1-13

Χορευτική ανάπαυλα

Στο απόσπασμα που ακολουθεί περιγράφεται μια γιορτή που διοργάνωσε ο στρατός των Μυρίων, όταν βρισκόταν στην παραλιακή πόλη του Πόντου Κοτύωρα, προς τιμήν των απεσταλμένων του βασιλιά της Παφλαγονίας Κορύλα (η Παφλαγονία ήταν ορεινή περιοχή μεταξύ Βιθυνίας και Πόντου). Οι απεσταλμένοι του βασιλιά επεδίωκαν ειρηνική συνεννόηση με τους Μυρίους, οι οποίοι όμως επιφυλάχθηκαν να απαντήσουν την επόμενη μέρa. To βράδυ ωστόσο διοργάνωσαν γιορτή, στην οποία προσκάλεσαν, εκτός των απεσταλμένων, εκλεκτούς πολίτες των Κοτυώρων και της Σινώπης. Το πρώτο μέρος της γιορτής που περιγράφεται περιλάμβανε θυσία, δείπνο, σπονδές και την ευχαριστήρια ωδή προς τους θεούς, τον παιάνα. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάστηκαν διάφοροι πολεμικοί χοροί (όπως ακριβώς στα συνήθη συμπόσια το δείπνο ακολουθούσε τραγούδι, χορός ή παντομίμα, ακόμη και ακροβατικά, από επαγγελματίες καλλιτέχνες). Η λεπτομερής περιγραφή του Ξενοφώντα προσφέρει μια σπάνια εικόνα του συγκεκριμένου είδους χορών.

Κύρου ἀνάβασις 6, 1, 1-13

[6.1.1] ἐκ τούτου δὲ ἐν τῇ διατριβῇ οἱ μὲν ἀπὸ τῆς ἀγορᾶς ἔζων, οἱ δὲ καὶ λῃζόμενοι ἐκ τῆς Παφλαγονίας. ἐκλώπευον δὲ καὶ οἱ Παφλαγόνες εὖ μάλα τοὺς ἀποσκεδαννυμένους, καὶ τῆς νυκτὸς τοὺς πρόσω σκηνοῦντας ἐπειρῶντο κακουργεῖν· καὶ πολεμικώτατα πρὸς ἀλλήλους εἶχον ἐκ τούτων. [6.1.2] ὁ δὲ Κορύλας, ὃς ἐτύγχανε τότε Παφλαγονίας ἄρχων, πέμπει παρὰ τοὺς Ἕλληνας πρέσβεις ἔχοντας ἵππους καὶ στολὰς καλάς, λέγοντας ὅτι Κορύλας ἕτοιμος εἴη τοὺς Ἕλληνας μήτε ἀδικεῖν μήτε ἀδικεῖσθαι. [6.1.3] οἱ δὲ στρατηγοὶ ἀπεκρίναντο ὅτι περὶ μὲν τούτων σὺν τῇ στρατιᾷ βουλεύσοιντο, ἐπὶ ξένια δὲ ἐδέχοντο αὐτούς· παρεκάλεσαν δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἀνδρῶν οὓς ἐδόκουν δικαιοτάτους εἶναι. [6.1.4] θύσαντες δὲ βοῦς τῶν αἰχμαλώτων καὶ ἄλλα ἱερεῖα εὐωχίαν μὲν ἀρκοῦσαν παρεῖχον, κατακείμενοι δὲ ἐν σκίμποσιν ἐδείπνουν, καὶ ἔπινον ἐκ κερατίνων ποτηρίων, οἷς ἐνετύγχανον ἐν τῇ χώρᾳ. [6.1.5] ἐπεὶ δὲ σπονδαί τε ἐγένοντο καὶ ἐπαιάνισαν, ἀνέστησαν πρῶτον μὲν Θρᾷκες καὶ πρὸς αὐλὸν ὠρχήσαντο σὺν τοῖς ὅπλοις καὶ ἥλλοντο ὑψηλά τε καὶ κούφως καὶ ταῖς μαχαίραις ἐχρῶντο· τέλος δὲ ὁ ἕτερος τὸν ἕτερον παίει, ὡς πᾶσιν ἐδόκει {πεπληγέναι τὸν ἄνδρα}· ὁ δ᾽ ἔπεσε τεχνικῶς πως. [6.1.6] καὶ ἀνέκραγον οἱ Παφλαγόνες. καὶ ὁ μὲν σκυλεύσας τὰ ὅπλα τοῦ ἑτέρου ἐξῄει ᾄδων τὸν Σιτάλκαν· ἄλλοι δὲ τῶν Θρᾳκῶν τὸν ἕτερον ἐξέφερον ὡς τεθνηκότα· ἦν δὲ οὐδὲν πεπονθώς. [6.1.7] μετὰ τοῦτο Αἰνιᾶνες καὶ Μάγνητες ἀνέστησαν, οἳ ὠρχοῦντο τὴν καρπαίαν καλουμένην ἐν τοῖς ὅπλοις. [6.1.8] ὁ δὲ τρόπος τῆς ὀρχήσεως ἦν, ὁ μὲν παραθέμενος τὰ ὅπλα σπείρει καὶ ζευγηλατεῖ, πυκνὰ δὲ στρεφόμενος ὡς φοβούμενος, λῃστὴς δὲ προσέρχεται· ὁ δ᾽ ἐπειδὰν προΐδηται, ἀπαντᾷ ἁρπάσας τὰ ὅπλα καὶ μάχεται πρὸ τοῦ ζεύγους· καὶ οὗτοι ταῦτ᾽ ἐποίουν ἐν ῥυθμῷ πρὸς τὸν αὐλόν· καὶ τέλος ὁ λῃστὴς δήσας τὸν ἄνδρα καὶ τὸ ζεῦγος ἀπάγει· [6.1.9] ἐνίοτε δὲ καὶ ὁ ζευγηλάτης τὸν λῃστήν· εἶτα παρὰ τοὺς βοῦς ζεύξας ὀπίσω τὼ χεῖρε δεδεμένον ἐλαύνει. μετὰ τοῦτο Μυσὸς εἰσῆλθεν ἐν ἑκατέρᾳ τῇ χειρὶ ἔχων πέλτην, καὶ τοτὲ μὲν ὡς δύο ἀντιταττομένων μιμούμενος ὠρχεῖτο, τοτὲ δὲ ὡς πρὸς ἕνα ἐχρῆτο ταῖς πέλταις, ποτὲ δ᾽ ἐδινεῖτο καὶ ἐξεκυβίστα ἔχων τὰς πέλτας, ὥστε ὄψιν καλὴν φαίνεσθαι. [6.1.10] τέλος δὲ τὸ περσικὸν ὠρχεῖτο κρούων τὰς πέλτας καὶ ὤκλαζε καὶ ἐξανίστατο· καὶ ταῦτα πάντα ἐν ῥυθμῷ ἐποίει πρὸς τὸν αὐλόν. [6.1.11] ἐπὶ δὲ τούτῳ {ἐπιόντες} οἱ Μαντινεῖς καὶ ἄλλοι τινὲς τῶν Ἀρκάδων ἀναστάντες ἐξοπλισάμενοι ὡς ἐδύναντο κάλλιστα ᾖσάν τε ἐν ῥυθμῷ πρὸς τὸν ἐνόπλιον ῥυθμὸν αὐλούμενοι καὶ ἐπαιάνισαν καὶ ὠρχήσαντο ὥσπερ ἐν ταῖς πρὸς τοὺς θεοὺς προσόδοις. ὁρῶντες δὲ οἱ Παφλαγόνες δεινὰ ἐποιοῦντο πάσας τὰς ὀρχήσεις ἐν ὅπλοις εἶναι. [6.1.12] ἐπὶ τούτοις ὁρῶν ὁ Μυσὸς ἐκπεπληγμένους αὐτούς, πείσας τῶν Ἀρκάδων τινὰ πεπαμένον ὀρχηστρίδα εἰσάγει σκευάσας ὡς ἐδύνατο κάλλιστα καὶ ἀσπίδα δοὺς κούφην αὐτῇ. ἡ δὲ ὠρχήσατο πυρρίχην ἐλαφρῶς. [6.1.13] ἐνταῦθα κρότος ἦν πολύς, καὶ οἱ Παφλαγόνες ἤροντο εἰ καὶ γυναῖκες συνεμάχοντο αὐτοῖς. οἱ δ᾽ ἔλεγον ὅτι αὗται καὶ αἱ τρεψάμεναι εἶεν βασιλέα ἐκ τοῦ στρατοπέδου. τῇ μὲν νυκτὶ ταύτῃ τοῦτο τὸ τέλος ἐγένετο.

***
[1] Έπειτα απ᾽ αυτά τα γεγονότα κατά την παραμονή τους στα Κοτύωρα άλλοι ζούσαν αγοράζοντας τα τρόφιμα από την αγορά κι άλλοι λεηλατώντας την Παφλαγονία. Λεηλατούσαν όμως κι οι Παφλαγόνες με πολλή επιτηδειότητα όσους ήταν σκορπισμένοι και προσπαθούσαν να κακοποιούν όσους κατεσκήνωναν τη νύχτα μακριά. Απ᾽ αυτές τις πράξεις οι Έλληνες κι οι Παφλαγόνες ήταν μεταξύ τους σε σχέσεις εχθρικότατες.
[2] Ο Κορύλας λοιπόν, που τότε συνέβαινε να είναι αρχηγός των Παφλαγόνων, στέλνει στους Έλληνες απεσταλμένους με άλογα και ωραίες στολές να τους ειπούν πως ήταν πρόθυμος μήτε να αδικεί τους Έλληνες, αλλά και μήτε να αδικείται. [3] Οι στρατηγοί όμως αποκρίθηκαν ότι γι᾽ αυτό το ζήτημα θα αποφασίσουν μαζί με το στρατό, δέχθηκαν όμως να τους φιλοξενήσουν. Στη φιλοξενία προσκάλεσαν κι από τους Έλληνες όσους εθεωρούσαν κατ᾽ εξοχήν αξίους μιας τέτοιας τιμής.
[4] Αφού λοιπόν θυσίασαν βόδια, που είχαν πάρει από τους εχθρούς και άλλα ζώα κατάλληλα για θυσία, οργάνωσαν ένα μεγάλο συμπόσιο κι εδειπνούσαν ξαπλωμένοι σε στοιβάδες φύλλων από δένδρα κι έπιναν κρασί από κεράτινα ποτήρια, που τα εύρισκαν εκεί σ᾽ αυτή τη χώρα.
[5] Όταν έκαμαν σπονδές κι ετραγούδησαν τον παιάνα,1 πρώτα σηκώθηκαν Θράκες και, συνοδεία αυλού, χόρεψαν οπλισμένοι και πηδούσαν ψηλά και ελαφρά, κρατώντας και τα μαχαίρια τους. Τέλος κτυπά ο ένας τον άλλον ώστε να φανεί σ᾽ όλους πως τον πλήγωσε· κι ο πληγωμένος έπεσε κάτω με αρκετή τέχνη. [6] Και οι Παφλαγόνες φώναξαν δυνατά. Τότε ο νικητής εσκύλευσε τα όπλα του νικημένου και βγήκε από τον τόπο που χόρευαν, τραγουδώντας το τραγούδι του Σιτάλκα,2 ενώ άλλοι Θράκες μετέφεραν έξω τον νικημένο, που τάχα ήταν νεκρός, πράγματι όμως τίποτε δεν είχε πάθει.
[7] Ακολούθως σηκώθηκαν Αινιάνες και Μάγνητες,3 που χόρεψαν ένοπλοι το χορό που λέγεται καρπαία. [8] Ο τρόπος που χόρευαν ήταν τούτος: ένας βάζει κάτω στη γη τα όπλα κι αρχίζει δήθεν να σπέρνει και να οδηγεί τα βόδια, συχνά όμως στρέφει προς τα πίσω το κεφάλι του, σα φοβισμένος, και να που άλλος παρουσιάζεται και κάνει το ληστή. Μόλις ο πρώτος τον ιδεί από μακριά, αρπάζει τα όπλα του από κάτω, τον συναντά και μάχεται μαζί του εμπρός στο ζευγάρι τα βόδια. Κι αυτά όλα τα έκαναν με ρυθμό σύμφωνα με τη μουσική του αυλού. Στο τέλος ο ληστής δένει το ζευγολάτη και φεύγει, παίρνοντας μαζί του και το ζευγάρι τα βόδια. [9] Καμιά φορά όμως δένει ο ζευγολάτης το ληστή κι έπειτα ζέχνει το ληστή κοντά στα βόδια και με τα χέρια του δεμένα πίσω οδηγεί κι εκείνον και τα βόδια.
Έπειτα άρχισε να χορεύει ένας Μυσός4 κρατώντας σε κάθε του χέρι από μια μικρή από κλωνάρια ιτιάς ασπίδα, κι άλλοτε, χορεύοντας, έκανε πως μαχόταν με δυο αντιπάλους κι άλλοτε χρησιμοποιούσε τις μικρές ασπίδες για ν᾽ αποκρούσει τον ένα, άλλοτε πάλι, κρατώντας τις ασπίδες στροβιλιζόταν κι έκανε τούμπες προς τα πίσω κι έτσι φαινόταν ένα ωραίο θέαμα. [10] Στο τέλος χόρεψε τον περσικό χορό, κτυπώντας τις ασπίδες και καθόταν οκλαδόν και ξανασηκωνόταν.5 Κι όλ᾽ αυτά τα έκανε ρυθμικά, σύμφωνα με το σκοπό που του έδινεν ο αυλός.
[11] Αμέσως κατόπιν, στρατιώτες απ᾽ τη Μαντίνεια και μερικοί άλλοι Αρκάδες σηκώθηκαν και, φέροντας όσο το δυνατό πιο ωραίον οπλισμό, βάδιζαν ρυθμικά σύμφωνα με τον ενόπλιο ρυθμό που έδινεν ο αυλός κι έπειτα τραγούδησαν τον παιάνα και χόρεψαν, όπως ακριβώς γίνεται με την προσέλευση της ιεράς πομπής προς το βωμό. Βλέποντας οι Παφλαγόνες έμειναν κατάπληκτοι με όλους αυτούς τους ένοπλους χορούς.
[12] Κατόπιν αυτών βλέποντας ο Μυσός εκείνους να τα έχουν χαμένα, έπεισε κάποιον Αρκάδα που είχε μια χορεύτρια και την έφερε μέσα στον τόπο του χορού, αφού την ετοίμασε και την στόλισε, όσο γινόταν πιο όμορφα, και της έδωσε να κρατεί μιαν ελαφρά ασπίδα. Εκείνη χόρεψε ανάλαφρα την πυρρίχη.6 [13] Τότε χαλασμός έγινε από τα χειροκροτήματα κι οι Παφλαγόνες ρώτησαν αν μαζί τους πολεμούσαν και γυναίκες. Κι εκείνοι τους είπαν πως αυτές ήταν που έτρεψαν εις φυγήν το βασιλιά απ᾽ το στρατόπεδό του! Έτσι τελείωσε η νύχτα εκείνη.
----------------
1 Στο τέλος του συμποσίου προσέφεραν σπονδή στον αγαθό δαίμονα και τραγουδούσαν τον παιάνα.
2 Νικητήριο άσμα που είχε πάρει το όνομά του από τον βασιλιά των Οδρυσών της Θράκης Σιτάλκη, γνωστό, μεταξύ άλλων, για την εκστρατεία του εναντίον του βασιλιά της Μακεδονίας Περδίκκα (429 π.Χ.).
3 Οι Αινιάνες ήταν λαός της Θεσσαλίας που ζούσε στην κοιλάδα του Σπερχειού ποταμού. Οι Μαγνήτες κατοικούσαν στην ορεινή περιοχή της Όσσας και του Πηλίου.
4 Η Μυσία ήταν περιοχή της βορειοδυτικής Μ. Ασίας, ανατολικά της χώρας των Τρώων.
5 Ο χορός αυτός ονομαζόταν και ὄκλασμα.
6 H πυρρίχη ήταν πολεμικός χορός που χορευόταν από οπλισμένους με περικεφαλαία, ασπίδα και δόρυ άνδρες, οι οποίοι με τις κινήσεις τους μιμούνταν τυπικές στρατιωτικές κινήσεις κατά την επίθεση και την άμυνα.

Εκλογίκευση και ηθικοποίηση

Δύο από τις πιο διαδεδομένες Δευτερογενείς αμυντικές διεργασίες που χρησιμοποιούν τα άτομα, όπως κατανοούνται σήμερα από τους ειδικούς. Οι άμυνες που χαρακτηρίζονται ως δευτερογενείς ή πιο ώριμες ή ανώτερες ή «υψηλότερης τάξης» σχετίζονται με την εσωτερική οριοθέτηση του ψυχικού οργάνου

Εκλογίκευση

Η άμυνα της εκλογίκευσης είναι τόσο οικεία, ώστε δεν χρειάζε­ται ιδιαίτερη επεξήγηση. Πρόκειται για έναν όρο ο οποίος στον καθημερινό λόγο χρησιμοποιείται με την ίδια σημασία που έχει και στα ψυχαναλυτικά συγγράμματα. Επιπλέον αποτελεί και ένα φαινόμενο το οποίο οι περισσότεροι από εμάς θεω­ρούμε διασκεδαστικό, τουλάχιστον όταν το συναντάμε στους άλλους. «Είναι τόσο βολικό να είμαστε λογικά όντα», σχολίασε ο Benjamin Franklin, «από τη στιγμή που μπορεί κανείς να βρει ή να κατασκευάσει ένα λόγο για οτιδήποτε έχει στο νου του»

Επιστρατεύουμε την εκλογί­κευση είτε όταν δεν καταφέρνουμε να αποκτήσουμε κάτι που επιθυμούσαμε και αποφασίζουμε αναδρομικά ότι τελικά δεν το επιθυμούσαμε και τόσο πολύ (μερικές φορές αυτή η διεργασία ονομάζεται «εκλογίκευση των ξινών σταφυλιών», σύμφωνα με το μύθο του Αισώπου για την αλεπού και τα σταφύλια), είτε όταν κάτι κακό έχει ήδη συμβεί και εκ των υστέρων αποφασί­ζουμε ότι τελικά αυτό δεν ήταν και τόσο κακό («η εκλογίκευση του γλυκού λεμονιού»).

Ένα παράδειγμα του πρώτου τύπου εκλογίκευσης είναι το συμπέρασμα ότι μια συγκεκριμένη κατοι­κία, το οικονομικό κόστος της οποίας είναι πολύ υψηλό, ούτως ή άλλως είναι πολύ μεγάλη για μας- ένα παράδειγμα του δεύ­τερου τύπου αποτελεί η πανανθρώπινα γνωστή εκλογίκευση εκείνων που δίνουν έμφαση στη μάθηση από ένα «πάθημα»: «Τουλάχιστον μάθαμε κάτι από αυτό»

Όσο πιο ευφυές και δημιουργικό είναι ένα άτομο, τόσο πι­θανότερο είναι να κάνει καλές εκλογικεύσεις. Η άμυνα αυτή λειτουργεί εποικοδομητικά όταν επιτρέπει στο άτομο να επιτύ­χει με τη λιγότερη μνησικακία το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε μια δύσκολη κατάσταση. Από την άλλη πλευρά, όμως, ένα βασικό μειονέκτημα είναι η δυνατότητα εκλογίκευσης των πά­ντων. Οι άνθρωποι σπανίως παραδέχονται ότι προβαίνουν σε μια συγκεκριμένη πράξη μόνο και μόνο επειδή τους κάνει να αι­σθάνονται καλά' συνήθως, προτιμούν να επινοούν καλές δικαι­ολογίες για αυτές τις πράξεις.

Έτσι, για παράδειγμα, ο γονιός που χτυπά το παιδί του εκλογικεύει την επιθετικότητά του προφασιζόμενος ότι το κάνει «για το καλό του». Ο θεραπευτής που αυξάνει συνεχώς το ύψος της αμοιβής του εκλογικεύει την απόφασή του λέγοντας ότι η αύξηση της πληρωμής θα κάνει καλό στην αυτοεκτίμηση του πελάτη του. Το άτομο που βρί­σκεται διαρκώς σε δίαιτα εκλογικεύει τη ματαιοδοξία του χρη­σιμοποιώντας ως πρόφαση την υγεία του

Ηθικοποίηση

Η ηθικοποίηση συνδέεται στενά με την εκλογίκευση. Στην εκλογίκευση το άτομο αναζητά σε ασυνείδητο επίπεδο λογικές αιτίες για τις πράξεις του. Στην ηθικοποίηση αναζητά τρόπους προκειμένου να αισθανθεί ότι έχει καθήκον να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη πορεία. Η εκλογίκευση προσφέρει λογικές αιτίες σε αυτό που το άτομο ήδη επιθυμεί. Η ηθικοποίηση τοποθετεί την επιθυμία στη σφαίρα της ηθικής υποχρέωσης. Στην εκλογί­κευση το άτομο θα μιλήσει για τη «μαθησιακή εμπειρία» την οποία αποκόμισε από κάποια απογοήτευση που βίωσε, ενώ στην ηθικοποίηση θα επιμείνει ότι η απογοήτευση «χαλύβδωσε το χαρακτήρα» του.

Το γεγονός ότι μέσω της ηθικοποίησης το άτομο φτάνει στην αυτοδικαίωση έχει συντελέσει ώστε κάποιοι να τη θεω­ρούν διασκεδαστική και κάποιοι άλλοι ακαθόριστα δυσάρεστη. Και αυτό, παρότι σε συγκεκριμένες πολιτικές και κοινωνικές περιστάσεις οι ηγέτες που εκμεταλλεύονται την επιθυμία των ψηφοφόρων τους να αισθάνονται ηθικά ανώτεροι μπορούν να επιφέρουν μαζική ηθικοποίηση, και μάλιστα τόσο εύκολα ώστε το κοινό τους ούτε καν να το αντιληφθεί.

Η πεποίθηση των αποικιοκρατών ότι μετέδιδαν έναν ανώτερο πολιτισμό στους ανθρώπους που λεηλατούσαν αποτελεί ένα καλό παράδειγμα ηθικοποίησης. Ο Χίτλερ μπορούσε να ικανοποιεί τις δολοφονι­κές φαντασιώσεις του πείθοντας έναν εκπληκτικό αριθμό οπαδών του ότι η εξάλειψη των Εβραίων, των ομοφυλόφιλων και των Τσιγγάνων ήταν απαραίτητη για την ηθική και πνευματική βελτίωση της ανθρώπινης φυλής. Η ισπανική Ιερά Εξέταση ήταν άλλη μία κοινωνική οργάνωση που χρησιμοποίησε την ηθικοποίηση της επιθετικότητας, της απληστίας και της επιθυμίας για παντοδυναμία

Σε καθημερινό επίπεδο, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συναντήσει κάποιον που βασίζει τη σκληρή κριτική προς έναν υφιστάμενό του στην άποψη ότι είναι καθήκον του επόπτη να είναι ειλικρινής με τα παραπτώματα του εργαζόμενου. Στην υποστήριξη διδακτορικών διατριβών υπάρχουν επιθετικοί εξεταστές που διατυπώνουν σχόλια του τύπου: «Η σκληρή κριτική είναι εποικοδομητική για το φοιτητή». Μια φίλη μου, διακοσμήτρια εσωτερικών χώρων, ηθικοποιούσε τη ματαιοδοξία που κρυβόταν πίσω από την απόφασή της να κάνει πλαστική προ­σώπου ισχυριζόμενη ότι ήταν υποχρεωμένη να έχει ένα ελκυ­στικό παρουσιαστικό για τους πελάτες της. Η Bette Davis δή­λωσε ότι στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είχε βιώσει μια σύγκρουση για το αν θα συνέχιζε την καλλιτεχνική της καριέρα, κατάφερε όμως να επιλύσει την αμφιθυμία της ως εξής: «Στη συνέχεια όμως σκέφτηκα ότι αυτό ακριβώς επιθυμούσε ο εχθρός -να καταστρέψει και να παραλύσει την Αμερική. Έτσι, λοιπόν, αποφάσισα να συνεχίσω να εργάζομαι» (στο Sorel, 1991).

Η ηθικοποίηση μπορεί να γίνει αντιληπτή και ως μια εξελι­κτικά προηγμένη εκδοχή της διχοτόμησης. Αν και εγώ δεν την έχω συναντήσει με αυτό τον τρόπο στην ψυχαναλυτική βιβλιο­γραφία, μπορώ να καταλάβω ότι μια τάση για ηθικοποίηση μπορεί να είναι ένα φυσιολογικό μεταγενέστερο στάδιο της πρωτόγονης διάκρισης καλού-κακού. Ενώ η διχοτόμηση συντελείται φυσιολογικά σε ένα παιδί προτού επιτευχθεί η δημιουρ­ γία ενός σύνθετου εαυτού που έχει την ικανότητα να βιώνει αμ­φιθυμία, η ηθικοποίηση αντιμετωπίζει τα ανάμικτα συναισθήμα­ τα καταφεύγοντας σε κάποια ηθική αρχή. Από την ηθικοποίηση μπορεί κανείς να συμπεράνει τη λειτουργία ενός Υπερεγώ το οποίο είναι συνήθως αυστηρό και τιμωρητικό.

Η ηθικοποίηση συνιστά μια κεντρικής σημασίας άμυνα σε άτομα με οργάνωση του χαρακτήρα που οι αναλυτές αποκαλούν ηθικό μαζοχισμό (Reik, 1941). Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι και ορισμένοι ιδεοψυχαναγκαστικοί ασθενείς καταφεύγουν σε αυτή την άμυνα. Στην ψυχοθεραπεία αυτά τα άτομα αποτελούν πρόκληση για τους θεραπευτές. Ο θεραπευτής μπορεί να διαπιστώσει ότι όποτε προχωρά σε κατά πρόσωπο αντιμετώπι­ση των αυτούποτιμητικών στάσεων ή συμπεριφορών αυτών των ασθενών, θεωρείται ανήθικος, επειδή οι αξίες του δεν συμ­φωνούν με τις δικές τους. Ένας ιδεοψυχαναγκαστικός ασθε­νής μου, ο οποίος βρισκόταν στο νευρωτικό άκρο του μεταιχμιακού φάσματος, μου ζητούσε επίμονα να καταδικάσω για ηθικούς λόγους το συχνό ψυχαναγκαστικό αυνανισμό του, με την ελπίδα ότι θα κατόρθωνε να επιλύσει τη σύγκρουσή του σε αυτό το θέμα. «Πώς θα αισθανόσασταν εάν έλεγα ότι κατά τη γνώμη μου αυτή η συμπεριφορά εμποδίζει τη δημιουργία σχέ­σεων με το άλλο φύλο;», τον ρώτησα. «Θα αισθανόμουν βαθιά ντροπιασμένος και ότι μου κάνετε κριτική. Θα ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί», απάντησε. «Πώς θα αισθανόσασταν εάν έλεγα ότι, βάσει της καταπίεσης που βιώσατε στο παρελθόν, εί­ναι επίτευγμα το ότι βρήκατε κάποιον τρόπο σεξουαλικής ικα­νοποίησης, και υποστήριζα πως ο αυνανισμός αντιπροσωπεύει μια προοδευτική τάση στη σεξουαλική σας εξέλιξη;», τον ρώτη­σα. «Θα σκεφτόμουν ότι είστε διεφθαρμένη», ανταπάντησε

Η ηθικοποίηση επομένως ως αμυντική διεργασία φανερώνει ότι, ακόμη και αν μια δεδομένη άμυνα μπορεί να θεωρηθεί ένας «ώριμος» μηχανισμός, είναι δυνατόν να αποδειχτεί εκνευριστικά απροσπέλαστη στη θεραπευτική επίδραση. Η εργασία με κάποιον ασθενή που βρίσκεται στο νευρωτικό φάσμα, του οποίου ο χαρακτήρας καθορίζεται από τη χρόνια, ανελαστική χρήση μιας συγκεκριμένης αμυντικής στρατηγικής, μπορεί να είναι τόσο κοπιώδης όσο και η εργασία με ολοφάνερα ψυχωτικούς ασθενείς.

Η λειτουργία της προβολής

Υπάρχουν τόσα μήλα μέσα σ’ ένα μήλο που τοποθετούμε μπροστά σε μια τάξη φοιτητών, όσα και τα ζευγάρια μάτια που το κοιτάζουν.

Αν μάλιστα πρόκειται για φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών και το ζωγραφίσουν, παρατηρώντας κατόπιν τα έργα τους θα βρεθούμε μπροστά σε τόσα αλλιώτικα μήλα όσα και τα έργα τους. Θα εκδηλωθεί δηλαδή ολοφάνερα η ποικιλία της προσωπικής ματιάς. Όσο αντικειμενικά ξεκάθαρη κι αν είναι μια εικόνα, ο καθένας για να την αντιληφθεί θα ανακαλέσει το δικό του παρελθόν, τις δικές του εσωτερικές εμπειρίες και θα την αναπλάσει σε νέα παραλλαγή. Είμαστε παντού και πάντα συνδημιουργοί. Ποτέ η εικόνα του ενός δε θα μοιάζει απολύτως με την εικόνα που βλέπει ο άλλος και που αναπαράγει ο άλλος.

Η διαπίστωση τούτη υπενθυμίζει πως ο άνθρωπος, προκειμένου να αντιληφθεί κάτι, χρησιμοποιεί προσωπικό ψυχικό υλικό ως μέτρο, αλλά και πως κάθε άνθρωπος είναι ανεπανάληπτα μοναδικός και μυστικός.

Προσπαθώ εδώ να μιλήσω για τη λειτουργία της προβολής που τόση αξία έχει για την ψυχολογία. Τη λειτουργία δηλαδή εκείνη όταν ο καθένας πλάθει και χρωματίζει ένα πράγμα, ένα πρόσωπο, μια κατάσταση, με συναισθήματα, μνήμες, αισθήσεις, ιδέες που ο ίδιος κουβαλάει μέσα του ως δικά του. Γεγονός που υποδεικνύει μεν τη μεγαλειώδη μοναδικότητα του προσώπου αλλά και που είναι μια σοβαρότατη αιτία για την τυραννική ασυνεννοησία που βασανίζει τις σχέσεις μας.

Γνώριζα κάποτε μια γυναίκα που, μόλις αναφερόμασταν σε κάποια προβληματική συμπεριφορά ενός τρίτου ανθρώπου κι αναρωτιόμασταν τι να συμβαίνει, εκείνη είχε έτοιμη την απάντησή της: «Ζηλεύει!» Επρόκειτο για μια υπερβολικά ζηλιάρα γυναίκα, γι’ αυτό και παντού, και άκριτα, έβλεπε αντανάκλαση του δικού της πάθους. Ίσως μάλιστα να ήθελε και να το αποπέμψει από πάνω της και, με απέχθεια που ασυνείδητα αισθανόταν για το ίδιο της το πάθος, να το αποδώσει σε τρίτους. ΄

Τούτη η λειτουργία φέρνει απλοποιημένα αλλά εύστοχα στο νου εκείνο το γνωστότατο «εξ ιδίων κρίνει τα αλλότρια» που, όπως ήδη είπαμε, στην ψυχολογία μελετάται με τον όρο «προβολή».

Είναι βέβαιο πως όσο πιο ανώριμος είναι κάποιος τόσο προστρέχει σε λειτουργίες προβολής για να ερμηνεύει πρόσωπα και συμβάντα. Η έννοια του «άλλου» του είναι δυσανάγνωστη. Μόνο ανατρέχοντας στα δικά του συναισθήματα και παραστάσεις νομίζει πως τον καταλαβαίνει. Προσκολλημένος στον κόσμο του, θεωρεί ως αληθινά μόνο όσα αυτός ζει, όπως τα ζει, και όσα θυμίζουν κομμάτια του δικού του κλειστού κόσμου. Ακόμη κι αν δε θυμίζουν, ο ίδιος τα παραμορφώνει, τα πλάθει, τα ταυτίζει και τα κάνει να θυμίζουν, ώστε να μπορεί να τα «κατανοεί».

Έχει μεγάλη σημασία να έχουμε κατά νου τούτη την ψυχολογική «αδυναμία» των άλλων αλλά και του εαυτού μας, όταν ακούμε ή εκφράζουμε κι εμείς οι ίδιοι περιγραφές, μαρτυρίες, χαρακτηρισμούς, συμβουλές, γνώμες, παρατηρήσεις. Όλοι μας είμαστε σε ένα βαθμό ανώριμοι, σε κάποια κομμάτια μας καθηλωμένοι. Αν θέλουμε να έχουμε έντιμη άποψη, οφείλουμε να προσέχουμε ένα τέτοιο, συχνά ασυνείδητο, ολίσθημα. Το ίδιο οφείλουμε να κάνουμε και όταν τείνουμε να λάβουμε σοβαρά υπόψη, να επηρεαστούμε από γνώμες και συμβουλές άλλων.

Η μουσική στην αρχαιότητα και σήμερα

"Αν θέλετε να δείτε πότε καταρρέει μια κοινωνία, δείτε τι μουσική ακούει".
Κομφούκιος

"Όταν αλλάζουν οι νόμοι της μουσικής, αλλάζουν και οι νόμοι της πολιτείας".
Πλάτωνας

Η μουσική είναι ένας αρχαίος Ελληνικός όρος που στις μέρες μας έχει αλλοιωθεί ολοκληρωτικά. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν Μουσική, την τέχνη των Μουσών. Ο όρος σήμαινε αρχικά το τραγούδι και την οργανοπαιξία, την Ποίηση, το Μέλος και τον Χορό, ως αδιάσπαστη ενότητα, και στη συνέχεια αυτό που θα ονομάζαμε σήμερα «πνευματική καλλιέργεια».

Με τον όρο Μουσική, όλοι κατανοούμε σε πρώτο επίπεδο, την Τέχνη του συνδυασμού ήχων με έναν ευχάριστο για το ανθρώπινο αυτί τρόπο. Τι σημαίνει όμως πραγματικά ο όρος Μουσική;

Σε όλες σχεδόν τις γνωστές καθομιλούμενες γλώσσες του κόσμου η Ελληνική λέξη Μουσική, περνάει αυτούσια σ’αυτές, πχ music, musica κ.α.

Στην Ελληνική γλώσσα η έννοια Μουσική ετυμολογικά προέρχεται από την έννοια Μούσα. Η έννοια Μούσα προέρχεται από την αρχαιοελληνική ρίζα «μω», η οποία σημαίνει «ερευνώ, ζητώ να μάθω σε βάθος». Κατά μερικούς άλλους, από τη ρίζα «μας» ή «μους» που σημαίνει «γενιά, παραγωγή, ανάπτυξη έξω από μια αρχή, μύηση».

Η Μουσική όπως την εννοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, είναι η επιστήμη των αρμονικών σχέσεων του σύμπαντος που βασίζεται σε σταθερές αρχές που τίποτα δεν μπορεί να τις αλλάξει καθώς και η γνώση της τάξης όλων των πραγμάτων. Η Μουσική για τους αρχαίους δεν ήταν απλά η τέχνη του συνδυασμού τόνων ή το ταλέντο της αναπαραγωγής τους με έναν ευχάριστο για το ανθρώπινο αυτί τρόπο. Αυτή είναι μόνο η πρακτική της πλευρά από την οποία απορρέουν οι εφήμερες μορφές της Μουσικής σήμερα. Ήταν νόηση, διάνοια, πνευματική καλλιέργεια και γνώση.

Η Μουσική είναι η επιστήμη που για να γίνει κατανοητή από την ανθρώπινη διάνοια χρησιμοποιεί στο εξωτερικό επίπεδο δύο βασικά δομικά στοιχεία, τον ήχο και το χρόνο, θεωρώντας το ένα σαν ύλη και το άλλο σαν ρυθμιστή της μορφής που την προσδιορίζει και ως τέχνη.

Σύμφωνα με τον Πυθαγόρα οι επιστήμες ήταν τρεις. Φιλοσοφία, Αστρονομία και Μουσική, και η υστάτη των επιστημών αυτών ήταν η Μουσική, όλες οι υπόλοιπες επιστήμες θεωρούνταν «τέχνες». Σήμερα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Η μουσική θεωρείται «τέχνη» και οι υπόλοιπες «επιστήμες».

Η έννοια Μούσα και Μουσική εκφράζανε έναν τρόπο ύπαρξης και ζωής. Έναν τρόπο αυτογνωσίας, αυτοπραγμάτωσης, βελτίωσης και εξέλιξης του ανθρώπου και της κοινωνίας γενικότερα. Σήμερα, ο όρος Μούσα χρησιμοποιείται συχνά για να δείξει ότι κάποια νέα εμπνέει κάποιον άνδρα.

Οι Μούσες ήταν θυγατέρες του Δία-Ζευ (δηλαδή της αιώνιας ζώσης θείας πνευματικής οντότητας), και της Μνημοσύνης, δηλαδή της ιδιότητας διατήρησης τους στην μνήμη των ανθρώπων, άρα αιώνιες διαχρονικές αξίες. Συνεπώς μια μουσική είναι μουσική μόνο όταν έχει ως αποτέλεσμα την πνευματική καλλιέργεια, τον εξευγενισμό και τη διατήρηση στην μνήμη άρα την Α-λήθεια και χωρίς την ζεύξη με την πνευματικότητα και την διατήρηση στην μνήμη καμιά μουσική δεν υφίσταται.Οι μούσες στην αρχαία ελληνική μυθολογία είναι εννέα αρχαίες θεές. Τα ονόματά τους είναι:

Καλλιόπη (επική ποίηση)
Ευτέρπη (μουσική)
Κλειώ (ιστορία)
Ερατώ (λυρική ποίηση)
Μελπομένη (τραγωδία)
Πολυμνία (Πολύμνια) (ιερή ποίηση)
Τερψιχόρη (χορός)
Θάλεια (κωμωδία)
Ουρανία (αστρονομία)

Ο Παυσανίας υποστηρίζει ότι υπήρχαν δύο γενιές Μουσών, όπου στην πρώτη γενιά ήταν 3 και ήταν κόρες του Ουρανού και της Γαίας, και στη δεύτερη, ήταν 9 και ήταν κόρες του Δία και της Μνημοσύνης. (Ελλάδος Περιήγησις, 9, 29, 1).Οι αρχαιότερες Ελικωνιάδες Μούσες ήταν οι εξής:

• Μνήμη (μνήμη)
• Μελέτη (μελέτη)
• Αοιδή (τραγούδι)

Η ποιητική τέχνη χρειάζεται και τις τρεις αυτές Μούσες, χρειάζεται τον συνδυασμό του τραγουδιού, της μνήμης και της μελέτης. Γιατί για να τραγουδήσεις χρειάζεται πρώτα μνήμη, και μετά μελέτη (άσκηση).

Ενώ στους Δελφούς λάτρευαν 3 άλλες μούσες, την Νήτη, την Μέση και την Υπάτη, οι οποίες παραλληλίζονται με τις τρεις χορδές της λύρας.

Οι Μούσες, συνόδευαν, συντρόφευαν και αναγνώριζαν σαν ηγέτη τους τον Θεό του φωτός και της Μουσικής, τον Απόλλωνα τον συμπαντικό γεννήτορα, (Απόλλων Μουσηγέτης). Ο Απόλλων ήταν επίσης και πατέρας του Ασκληπιού του Θεού της Ιατρικής, και από αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε την σχέση που έχει η μουσική με την ιατρική. Δεν ήταν τυχαία η χρήση της μουσικής στις εγκοιμήσεις στα αρχαία ιερά, στα οποία δίδονταν μουσικές συνταγές για θεραπεία ψυχικών ασθενειών, πολύ πριν η σύγχρονη επιστήμη ξαναανακαλύψει την μέθοδο της μουσικοθεραπείας.

Ο Πίνδαρος υμνεί τον Ασκληπιό, που θεραπεύει όλες τις ασθένειες με τραγούδια, ενώ ο Θεόφραστος χρησιμοποιούσε μελωδίες του Φρύγιου ήχου για να «επικουφίζει τα άλγη».

Οι Μούσες ήταν θεότητες – προστάτιδες της πνευματικής δημιουργίας και αντιστοιχούσαν σε είδη δημιουργίας όλων των τεχνών που σχετίζονται με τη μουσική, την τέχνη, την ποίηση, το τραγούδι, το χορό, το θέατρο αλλά και την αστρονομία αφού η διάρθρωση του σύμπαντος είναι αρμονική.

Ο Πλάτων λέει πως ο κόσμος είναι σαν επτάχορδη λύρα. Για τους Πυθαγόρειους η μουσική κλίμακα είναι ένα κοσμολογικό πρόβλημα κι η αστρονομία είναι η θεωρία της ουράνιας μουσικής που θα μιλήσουμε παρακάτω.

Στα έργα του Ομήρου, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, οι Μούσες, ως θεές της ποίησης, κατέχουν πολύ σημαντική θέση. Όταν ο ποιητής αρχίζει την αφήγηση του κάθε έπους, ζητά από τη Μούσα να τον βοηθήσει. Οι Μούσες τα ξέρουν όλα και τα έχουν δει όλα, πρέπει λοιπόν να τον βοηθήσουν να θυμηθεί γεγονότα του παρελθόντος, που ο ίδιος έχει μόνο ακουστά και που ο νους του αδυνατεί να συγκρατήσει. Στα ομηρικά έπη, λοιπόν, εμφανίζονται, πάνω απ’ όλα, ως θεότητες της Μνήμης.

Είτε όλες μαζί, ως μια ενιαία ομάδα, είτε η καθεμιά ξεχωριστά, οι Μούσες συμβόλιζαν το μεγαλείο της τέχνης, το ωραίο όχι μόνο στη μορφή, μα και στο περιεχόμενο. Είναι φωτεινές και ήπιες μορφές που μέχρι σήμερα προσωποποιούν την παρηγοριά που φέρνει η τέχνη και η ηθική στη ζωή των ανθρώπων, καθώς και την ομορφιά που της δίνει.

Η μουσική είναι τόσο παλιά όσο και η Γλώσσα. Ουσιαστικά εξελίχθηκε παράλληλα με τον άνθρωπο. Όμως ο έναρθρος λόγος, ποτέ δεν μπόρεσε να αποδώσει επακριβώς, στον κόσμο των τριών διαστάσεων που ζούμε, όλες τις αποχρώσεις των υποκειμενικών, προσωπικών, ανθρώπινων σκέψεων και συναισθημάτων. Για αυτό και ο άνθρωπος ανέπτυξε ένα άλλο μέσο για να εκδηλώνεται και να εκφράζεται: Τον Μουσικό Λόγο. Όπως η Γλώσσα χρησιμεύει για την έκφραση των παραστάσεων, των εννοιών, για την ονομασία των πραγμάτων και την επικοινωνία, έτσι και η Μουσική, αποδεικνύεται μία απαραίτητη ανάγκη της ζωής, διερμηνεύοντας την ανθρώπινη ύπαρξη σε περισσότερες από τρεις διαστάσεις και χρησιμεύει για την επικοινωνία με το Θείο ή το Θεϊκό.

Η μουσική λοιπόν, το άλλο όνομα της «πνευματικής καλλιέργειας», δεν είναι απλά «γούστο» όπως πολλοί αδαής θέλουν να πιστεύουν στις μέρες μας. Δύο ακροατές με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, είναι δύσκολο να εξάγουν τα ίδια συναισθήματα ακούγοντας ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής. Το «γούστο» είναι ένας χαρακτηρισμός που μπορεί να εφαρμοστεί και να εμφανιστεί μόνο σε ίδιες μορφές πνευματικής καλλιέργειας ή πολιτιστικού επιπέδου, δηλαδή μόνο αν οι δύο ακροατές του παραδείγματος έχουν παρόμοια πνευματική καλλιέργεια, πολιτιστικό επίπεδο ή επίπεδο νόησης.

Η Μουσική δεν ανήκει στους «ειδικούς». Είναι πανανθρώπινη, παγκόσμια, διαχρονική πολιτισμική αξία και ανήκει σε όλους ανεξαρτήτου εθνικότητας και φρονημάτων. Δεν έχει εθνική ταυτότητα και σημαία. Γιατί δεν αναφέρουμε ποτέ την κλασσική μουσική ως Γερμανική ή ως Ιταλική αλλά ως «κλασσική». Γιατί, πώς θα λεγόταν η μουσική σε μπουζούκι που συνθέτει για παράδειγμα ένας Ολλανδός λάτρης του μπουζουκιού; Ελληνική ή Ολλανδική; Γιατί η Rock μουσική παιγμένη από Έλληνες να ονομάζεται Ελληνική Rock;

Το ίδιο ισχύει για τα μεγάλα πνευματικά έργα, που μας χάρισαν οι πιο προικισμένοι από τους δημιουργούς αυτής της «Θεϊκής τέχνης». Δεν υπάρχουν «δικά μας» και «ξένα», δεν υπάρχουν «κοντινά» ή «μακρινά». Όλα ανήκουν στο σύνολο της ανθρωπότητας, στον κάθε ένα από εμάς, αποτελούν κληρονομιά μας. Κάθε άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει το μουσικό του αισθητήριο. Αρκεί να στρέψει το ενδιαφέρον του. Να εμπιστευτεί τις αισθήσεις του. Να αφιερώσει λίγες ώρες για να ακούσει, συγκεντρωμένος, ότι πιο όμορφο δημιούργησε ποτέ ο ανθρώπινος νους.

Θα δανειστώ μερικά λόγια του Λιαντίνη για να περιγράψω με λίγα λόγια το νόημα όσων θα ακολουθήσουν:

«Όταν είσαι μέσα στο μάτι του κυκλώνα, είναι δύσκολο να έχεις εικόνα για τα γύρω σου. Και ζώντας μέσα στη χώρα δεν έχουμε εικόνα για τη σημερινή Ελλάδα».

Τα τρία κύρια συστατικά στοιχεία της μουσικής, δηλαδή η μελωδία, η αρμονία, και ο ρυθμός, περνάνε και αυτά αυτούσια παγκοσμίως με τις Ελληνικές τους ονομασίες melody – harmony – rhythm.

Ο Ρυθμός απευθύνεται στο υλικό σώμα του ανθρώπου ως κινητική ενέργεια. Η έννοια ρυθμός προέρχεται από το ρήμα «ρέω». Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαία η διάσπαση και η κατάρρευση των κοινωνιών, των οποίων έχει κλονιστεί ο συνεκτικός κρίκος της μουσικής, δηλαδή η διάσπαση της τάξης που υποβάλλει ο ρυθμός με την αρχέγονη αρχετυπική δύναμή του. Στις μέρες μας δεν μετασχηματίζεται απλώς η μουσική μας παράδοση, αλλά θίγεται άμεσα η καρδιά του μουσικού μας συστήματος (κλίμακες και ρυθμοί), αφού αλλοιώνεται η δομή του, άρα και η Ελληνική φιλοσοφία και αντίληψη περί της «υστάτης των επιστημών», της μουσικής.

Η έννοια Αρμονία για τους αρχαίους Έλληνες, σήμαινε γενικά την αρμογή, την σύνδεση, το ταίριασμα των μερών ενός δομημένου συνόλου όπως π.χ. των ουράνιων σωμάτων στο σύμπαν. Στη νεότερη μουσική ορολογία η λέξη αρμονία χαρακτηρίζει γενικά το σύνολο των κανόνων που διέπουν το ταυτόχρονο άκουσμα δύο ή περισσότερων φθόγγων, την συνήχηση ή αλλιώς τη συγχορδία.

Η Μελωδία για τους αρχαίους Έλληνες θεωρούνταν ακόμα πιο πρωταρχικό σημείο της μουσικής γιατί απευθύνεται στο ψυχικό μέρος της ανθρώπινης υπόστασης. Για τον Πυθαγόρα η μουσική ήταν πάνω απ΄όλα μια μαθηματική επιστήμη που η ουσία της ήταν ο αριθμός, και η ομορφιά της, η έκφραση των αρμονικών σχέσεων των αριθμών. Κατά τους Πυθαγορείους, οι πλανήτες καθώς περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους και γύρω από τον Ήλιο, παράγουν διάφορους μουσικούς ήχους «ουράνια μουσική», που δεν μπορεί να τους συλλάβει το ανθρώπινο αυτί. Το σύνολο αυτών των ήχων αποτελεί την «αρμονία των σφαιρών». Για τον Πυθαγόρα η μουσική ήταν η εικόνα της ουράνιας αρμονίας και για τον Πλάτωνα, η αστρονομία και η μουσική ήταν αδελφές επιστήμες.

Σήμερα, αν ανατρέξει κανείς στα τελευταία δημοσιεύματα της ΝΑΣΑ ή της ΕΣΑ, για τον Ήλιο, με έκπληξη θα διαπιστώσει ότι η σύγχρονη επιστήμη έχει ανακαλύψει την «Ουράνια Μουσική» που παράγει ο Ήλιος κατά την κίνησή του, που είναι μάλιστα διαθέσιμη για τους χρήστες του διαδικτύου ώστε να ακούσουν πλέον αυτή την θεία Μουσική. Κάντε κλικ στο σύνδεσμο :

Η λέξη «τραγούδι», όπως χρησιμοποιείται σήμερα, δεν έχει και πολύ σχέση με την αρχαία έννοια του όρου κατά την οποία «τραγουδέω – τραγουδώ» σημαίνει παριστάνω τραγωδία, δηλαδή τραγωδώ. Κατά τον Αριστοτέλη η τραγωδία συνδέεται με τους αοιδούς των διθυράμβων προς τιμή του Διονύσου. Πρόκειται για «Μίμηση πράξεως σπουδαίας και τελείας…», η οποία με «Οιδησμένο Λόγο» οδηγεί τον ακροατή – θεατή μέσω του «ελέους» και του «φόβου» στην «Κάθαρση».

Η έννοια λοιπόν «τραγωδία», δεν συνδέεται κατά κανέναν τρόπο με την σημερινή έννοια του «τραγουδιού».
Πως έχουν όμως τα πράγματα στη χώρα μας σήμερα;
Τι είναι αυτό που αποκαλούμε σήμερα Ελληνικό τραγούδι;
Είναι ένα ψευδεπίγραφο κατασκεύασμα που έχει να κάνει με την οικτρή κακοποίηση της Ελληνικής γλώσσας.

Αποκαλούμε ορχήστρα συμφωνική, (λες και οι λοιπές είναι ασύμφωνες), αυτό το μουσικό σύνολο που μας ακινητοποιεί στην καρέκλα, όταν «όρχησις εστί χορός».
Αποκαλούμε «έντεχνη μουσική» και «έντεχνο τραγούδι» σαν να λέμε πως το είδος αυτό είναι έντεχνο ενώ όλα τα άλλα άτεχνα. Οι δημιουργοί του όμως και οι ακροατές του χορεύουν αλλότριους χορούς.

Να λοιπόν όταν η χυδαία αντιγραφή αποκτάει αυτοσυνείδηση και προχωράει προς την αυτοδιοίκησή της. Από την άλλη το λαϊκό λεγόμενο τραγούδι, βουτηγμένο στην κυριολεξία μέσα στην Αραβοτουρκική κολυμπήθρα και πρόσφατα και στην Αγγλοσαξονική, να βρίθει από χυδαίους στίχους και αλλότριους χορούς.

Αλλά και οι ποιητές μας στην συντριπτική τους πλειοψηφία απαξιούν να γράφουν τραγούδια, όντες άμουσοι και άρρυθμοι, αποφεύγοντας στην ποίηση τους τον ρυθμό, το κατεξοχήν αυτό Ελληνικό στοιχείο, ο οποίος καθιστά τουλάχιστον την ποίηση δεκτική στην απαγγελία, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι όποιο ποίημα έχει ρυθμό κατ’ανάγκη είναι και καλό.

Η ανελλήνιστη όμως αυτή μουσικοχορευτική κατάσταση δεν έχει σταματημό ούτε τελειωμό: Η Ελλάδα είναι σήμερα η μοναδική χώρα στην Ευρώπη, και από τις ελάχιστες στον κόσμο, που δεν έχει ακόμα καθιερώσει τα μαθήματα της μουσικής και του χορού στη δημόσια εκπαίδευση, όταν πριν από δύο χιλιάδες χρόνια τουλάχιστον «αι των Ελλήνων πόλεις πρώτιστα και μάλιστα δια της μουσικής παιδεύουσιν τους νέους», όπως μας πληροφορεί ο Στράβων ο αρχαίος Έλληνας γεωγράφος.

Γιατί άραγε οι αρχαίοι Έλληνες έστελναν τα παιδιά τους πρώτα στη μουσική και κατόπιν στα γράμματα; Όταν η Τουρκία διαθέτει Ανώτατη Ακαδημία Τουρκικής Μουσικής, η χώρα μας δεν διαθέτει τίποτα ανάλογο και συνεχίζει στην ίδια πολιτική αδιαφορώντας εγκληματικά το Ελληνικό κράτος.

Η Ελλάδα, κυρίως λόγω γεωγραφικής θέσης και ιστορικών συγκυριών, ήταν ανέκαθεν μια πολιτισμικά σύνθετη χώρα. Είναι συνεπώς δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να οριστεί η ελληνική μουσική με μια συνολική χειρονομία. H ρήση «ελληνική μουσική είναι η μουσική των Ελλήνων», δεν συνιστά λύση του προβλήματος.

Ποιος είναι Έλληνας; Ο σημερινός κάτοικος της σημερινής Ελλάδας ή ο μετέχων ελληνικής παιδείας; Και ποια γεωγραφική περιοχή εννοείται ως «Ελλάδα»; Η αρχαία, η μεσαιωνική, η βυζαντινή ή η νεότερη Ελλάδα;

Η μουσική δεν είναι διασκέδαση όπως ίσως οι περισσότεροι σήμερα νομίζουν. Η διασκέδαση μπορεί να προέλθει από τη μουσική διότι η μουσική αποτελεί το μέσον και είναι η πνευματική καλλιέργεια του κάθε ανθρώπου.

Σήμερα η ιδρυματική εξωσχολική μουσική παιδεία στην Ελλάδα παρουσιάζει την εξής εικόνα: Υπάρχουν ανά την επικράτεια περί τα 500 ιδιωτικά και δημοτικά Ωδεία και Μουσικές Σχολές. Κρατικό είναι μόνο το Ωδείο Θεσσαλονίκης, ενώ το Ωδείο Αθηνών είναι απλώς επιχορηγούμενο από το κράτος. Τα τελευταία χρόνια έχουμε και ίδρυση πανεπιστημιακών τμημάτων μουσικής, ενταγμένων στις Φιλοσοφικές Σχολές των Πανεπιστημίων. Το Μουσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών ιδρύθηκε το 1991, ακολουθώντας το πρότυπο του Μουσικού Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στα τμήματα αυτά γίνεται κυρίως θεωρητική προσέγγιση του αντικειμένου, ενώ στο Μουσικό Τμήμα του Ιονίου Πανεπιστημίου και στο Μουσικό Τμήμα του προσφάτως ιδρυθέντος Πανεπιστημίου της Μακεδονίας, παράλληλα με τις θεωρητικές σπουδές, υπάρχουν, κατά το πρότυπο των αντίστοιχων πανεπιστημιακών Μουσικών Τμημάτων του εξωτερικού, και σπουδές προχωρημένου επιπέδου πρακτικής οργανικής εκτέλεσης.

Όσα μεγάλα πράγματα και αν κληρονομήσει κανείς, πεθαίνουν, εάν δεν τα περισώσει. Το ερώτημα είναι, εάν εμείς σήμερα θα αποτελέσουμε το παρελθόν του μέλλοντός μας. Χρονολογικά θα είμαστε παρελθόν μετά από 500 χρόνια. Δημιουργικά όμως δεν θα είμαστε, διότι είμαστε στείροι, επειδή μαϊμουδίζουμε, και μάλιστα μαϊμουδίζουμε αλλότριες παραδόσεις.

Αλλά εάν ένας λαός στον κόσμο έχει λιγότερο την ανάγκη να αντιγράφει λόγω της τεράστιας ιστορίας και παράδοσής του και του ασύλληπτου πολιτισμού του, αυτός είναι ο Ελληνικός. Ποιές αξίες και ποιες ιδέες θα διδάξουμε και θα εμπιστευτούμε στα παιδιά μας; Που είναι σήμερα ο λαός που έχτιζε Παρθενώνες; Είναι ο ίδιος λαός που σήμερα βρίσκεται εδώ στην Ελλάδα;

Με την έκφραση «Ελληνική μουσική» εννοούμε συνήθως την μουσική και τα τραγούδια που δημιούργησαν και δημιουργούν Έλληνες και Ελληνίδες, επώνυμα ή ανώνυμα, ατομικά ή συλλογικά, στον ελλαδικό χώρο αλλά και εκτός αυτού.

Η ελληνική μουσική διαφοροποιείται ανάλογα με τις ιστορικές περιόδους. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε σε ποιο βαθμό η ελληνική μουσική του σήμερα σχετίζεται με παλιότερες μορφές της, υποστηρίζεται όμως από πολλούς Έλληνες και ξένους μουσικολόγους, με κυριότερο τον Σαμουέλ Μπω-Μποβύ, ότι υπάρχει μια συνεχής εξέλιξη από την αρχαία ελληνική μουσική έως και το δημοτικό τραγούδι, η οποία μαρτυρείται, εκτός από τη γλώσσα, στο ρυθμό, τη δομή και τη μελωδία.

Οι έννοιες παιδεία και μουσική είναι περίπου ταυτόσημες ή, τουλάχιστον, η έννοια Μουσική είναι υπάλληλη της έννοιας Παιδεία. Από τις δύο αυτές πανάρχαιες λέξεις, η λέξη παιδεία εκ του παις – παιδός – έχει διατηρήσει έως σήμερα αναλλοίωτο το σημασιολογικό της περιεχόμενο, σήμαινε δηλαδή και σημαίνει πάντοτε τη διαδικασία αλλά και το αποτέλεσμα της εκπαίδευσης.
Ο ηθοπλαστικός χαρακτήρας της μουσικής υπογραμμίζεται στην αρχαιότητα από την θεωρία του ήθους, η οποία έπαιζε σημαντικό ρόλο στην δια της Μουσικής εκπαίδευση των νέων στην αρχαία Ελλάδα. Ήθος στη μουσική σήμαινε τον ηθικό χαρακτήρα, που μπορεί να εμπνεύσει στην ψυχή η Μουσική.

Σήμερα δυστυχώς η μουσική δεν έχει την ίδια σπουδαιότητα που είχε στην αρχαία Ελλάδα. Κι αυτό γιατί αποτελεί είτε ένα ηχητικό χαλί που μας συνοδεύει ως υπόκρουση στην καθημερινότητά μας, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, στη βραδινή μας έξοδο, είτε ένα είδος υψηλής τέχνης, που απευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στους λίγους και εκλεκτούς, στους μυημένους. Από κοινό κτήμα κάθε πολίτη από το σχολείο, η μουσική έχει μετατραπεί σε δραστηριότητα λίγων διάσημων δεξιοτεχνών. Φυσικά δεν παραγνωρίζουμε τη μουσική παιδεία που προσφέρουν τα εκπαιδευτήρια του τόπου. Όμως οι ώρες διδασκαλίας πιστεύω πως δεν επαρκούν. Εξάλλου, η προοδευτική εμπορευματοποίηση και η βιομηχανία της μουσικής με την επικράτηση των σουξέ δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια για ανάπτυξη του παιδευτικού της ρόλου. Τέλος, ο μίζερος και καθαρά ορθολογιστικός τρόπος ζωής έχει εξοστρακίσει τις φιλοσοφικές και υπαρξιακές εξάρσεις που αποτελούν τροφή και ερεθίσματα για τους δημιουργούς.

Το παρών και κυρίως το μέλλον της Ελληνικής μουσικής δεν εξαρτάται από το youtube και από τους αγράμματους παραγωγούς της ελληνικής δισκογραφίας. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα πως αν δεν υπάρχει παρελθόν δεν μπορεί να υπάρχει και μέλλον. Και όσο επιμελώς αγνοούμε τις παραδόσεις και την ιστορία μας ως Έλληνες δεν είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε και να προχωρήσουμε προς τα εμπρός.

Τα μαϊμουδίσματα και οι αντιγραφές των αφρικανικών μονόχορδων και ρυθμών δεν αρμόζουν σε μας τους Έλληνες. Για να πάμε ένα βήμα εμπρός, πρέπει πρώτα να κάνουμε μερικά βήματα πίσω, να ανακαλύψουμε εμείς οι νεοέλληνες την χαμένη μας ταυτότητα και να κτίσουμε πάνω σε αυτήν. Το μέσον για να γίνει αυτό είναι η ΠΑΙΔΕΙΑ και μέσω της παιδείας θα μπορέσουμε να ξαναανακαλύψουμε και την ΜΟΥΣΙΚΗ.

Aπιστία: Yπάρχει "θεραπεία" αν συμβεί;

Η αποκάλυψη της συζυγικής απιστίας συνοδεύεται κατά κανόνα από έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις και επαναλαμβανόμενες κρίσεις.
 
Στις περισσότερες περιπτώσεις και οι δύο σύζυγοι βιώνουν μια σειρά από αρνητικές ψυχολογικές καταστάσεις.
 
Σε αυτές περιλαμβάνονται:
  1. Σκέψεις αυτοκτονίας
  2. Έντονο αίσθημα απώλειας μετά την αρχική αποκάλυψη της απιστίας
  3. Άγχος
  4. Σύντριψη αντιλήψεων που υπήρχαν
  5. Επίμονες και βασανιστικές σκέψεις για τις λεπτομέρειες της ερωτικής σχέσης
  6. Υποψίες και αναζήτηση περαιτέρω σημείων απιστίας και προδοσίας της σχέσης
  7. Υπερένταση με αναδρομές στο παρελθόν και παρείσφρηση παραστάσεων στο μυαλό
  8. Μετατραυματικό σύνδρομο στρες
  9. Μεγαλύτερο ψυχικό τραυματικό σύνδρομο σε αυτούς που έδειχναν τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και ήταν το περισσότερο ανυποψίαστοι
  10. Ο σύζυγος που διέπραξε την απιστία μπορεί να φοβάται μόνιμες συνέπειες και τιμωρία ενώ παράλληλα πιθανόν να πενθεί για τα χαμένα που σχετίζονται με την εξωσυζυγική σχέση που διατηρούσε
Η αντιμετώπιση και η θεραπεία της συζυγικής απιστίας
 
Το πρώτο ζήτημα που πρέπει να τεθεί για τη θεραπεία και αντιμετώπιση του προβλήματος της συζυγικής απιστίας, είναι η διευκρίνιση των στόχων. Οι στόχοι μπορεί να είναι οι ακόλουθοι:
  1. Επανόρθωση και νέο ξεκίνημα της συζυγικής σχέσης και ζωής
  2. Ξεκαθάρισμα αμφισβητούμενων καταστάσεων για το εάν οι δύο σύζυγοι θα παραμείνουν ή όχι παντρεμένοι
  3. Χωρισμός με εποικοδομητικό τρόπο
Υπάρχουν περιπτώσεις που ο ένας από τους δύο επιθυμεί τη συμφιλίωση ενώ ο άλλος ακόμη δεν αποφάσισε το τι θέλει ή πήρε την απόφαση να φύγει. Πολύ συχνά οι θεραπευτές σε προβλήματα ζευγαριών και οικογένειας, βλέπουν αρχικά και τους δύο συζύγους μαζί. Ωστόσο, χρειάζεται κάποτε να γίνονται ξεχωριστές θεραπευτικές συναντήσεις όταν ο ένας σύζυγος δεν ξέρει ακόμη τι θέλει ή όταν είναι σοβαρά ταραγμένος και επηρεασμένος, πάσχοντας από το πρόβλημα της απιστίας.
Μια από τις συνήθεις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από τους θεραπευτές για να βοηθούν τα ζευγάρια για να ξανακτίσουν τη συζυγική και οικογενειακή τους ζωή, είναι πρώτα η διαδικασία της επούλωσης των ψυχικών τραυμάτων (ανάκαμψη) και στη συνέχεια το στάδιο της συγχώρεσης.
Μετά την αποκάλυψη, το πρώτο στάδιο της διαδικασίας της ανάκαμψης έχει στόχο να αποκαταστήσει το αίσθημα της ασφάλειας, να ανακουφίσει από τα οδυνηρά συναισθήματα και τα τραυματικά συμπτώματα. Η κατανόηση των λόγων που οδήγησαν στην απιστία και το ιστορικό της εξέλιξης της υπόθεσης, είναι το δεύτερο στάδιο. Τέλος η ένταξη της υπόθεσης στο παρόν και βλέποντας το τι μπορεί να γίνει για το μέλλον, αποτελούν το επόμενο στάδιο στην ανάκαμψη και στη συγχώρεση.
Συνήθως στις υποθέσεις συζυγικής απιστίας υπάρχει ένα παραπέτασμα μυστικότητας και απόκρυψης μεταξύ των δύο στο ζευγάρι. Αντίθετα μεταξύ αυτού που εξαπατάει και του τρίτου ατόμου του τριγώνου, υπάρχει μια φάση οικειότητας. Για να ξανακτιστεί η συζυγική σχέση πρέπει να αντιστραφούν οι όροι, δηλαδή να εγκατασταθεί η σχέση οικειότητας και εμπιστοσύνης μεταξύ των συζύγων και να υψωθεί ο τοίχος διαχωρισμού με το τρίτο άτομο που μπλέχτηκε στην απιστία.
 
Αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας
 
Η ανάκαμψη της συζυγικής σχέσης δεν μπορεί να αρχίσει παρά μόνο όταν σταματήσει η επαφή με το τρίτο άτομο που εμπλέκεται στην απιστία. Η διακοπή της εξωσυζυγικής σχέσης, δεν σημαίνει μόνο σταμάτημα των σεξουαλικών σχέσεων. Κάθε μορφή επαφής όπως προσωπικές συζητήσεις, συναντήσεις για καφέ, ή τηλεφωνήματα, πρέπει να σταματήσουν.
Στις περιπτώσεις που το τρίτο άτομο είναι συνάδελφος στην εργασία τότε οι επαφές πρέπει να είναι αποκλειστικά επαγγελματικές. Εάν είναι αναγκαίο να γίνει οτιδήποτε άλλο ή εάν κάτι απρογραμμάτιστο συμβεί, είναι απαραίτητο το άλλο μέλος του ζεύγους να ενημερώνεται. Μόνο έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ξανά η εμπιστοσύνη και το αίσθημα ασφάλειας.
 
Το ιστορικό της εξέλιξης της υπόθεσης
 
Η πληροφόρηση μπορεί να βοηθά στην επούλωση των ψυχικών τραυμάτων.  Όμως χρειάζεται προσοχή διότι μια καταστροφική διαδικασία ερωτήσεων και ανάκρισης οδηγεί σε θέση άμυνας που δεν προάγει την επούλωση και ανάκαμψη.
Οι αρχικές συζητήσεις συνήθως μοιάζουν με αυτές που κάνει ένας αστυνομικός ανακριτής με ένα εγκληματία. Υπάρχει αντιπαλότητα και ένταση. Στην αρχή είναι προτιμότερο να προσεγγίζονται απλά θέματα όπως ποιος είναι το τρίτο άτομο, πότε, που και πως άρχισε η εξωσυζυγική υπόθεση. Αυτό αφαιρεί μέρος της πίεσης που υπάρχει.
Σε δεύτερο μεταγενέστερο στάδιο, όταν η διαδικασία είναι περισσότερο επουλωτική,  έρχονται οι πιο πολύπλοκες ερωτήσεις που έχουν σχέση με τα κίνητρα και τις σαφείς εξηγήσεις για τη σεξουαλική οικειότητα. Η διαδικασία της αποκάλυψης εξελίσσεται κατά τη θεραπεία από μια κατάσταση ανάκρισης για την αναζήτηση της αλήθειας προς μια ουδέτερη, αποδεσμευμένη αναζήτηση πληροφόρησης όπως κάνει για παράδειγμα ένας δημοσιογράφος που παίρνει μια συνέντευξη.
Στο τέλος, το επιθυμητό είναι να δημιουργηθεί και στους δύο, ένα θετικό κλίμα αλληλοκατανόησης και αμοιβαίας αναζήτησης λύσεων.
 
Σημεία ίασης και ανάκαμψης
 
Τα σημεία που δείχνουν επιτυχία της θεραπείας περιλαμβάνουν:
  1. Η συζυγική σχέση γίνεται σταδιακά πιο δυνατή. Οι δύο επικεντρώνονται περισσότερο στη δική τους σχέση περισσότερο από ότι στα παιδιά
  2. Τα τρωτά σημεία της σχέσης τα οποία ήσαν η αιτία να αρχίσει η απιστία, γίνονται καλύτερα κατανοητά και λαμβάνονται μέτρα αντιμετώπισης τους
  3. Οι δύο σύζυγοι αρχίζουν να αναπτύσσουν ξανά εμπιστοσύνη μεταξύ τους, ισχυροποιείται η δέσμευση τους, αναπτύσσεται η αμοιβαία αλληλοκατανόηση και συμμερίζονται τις ευθύνες για να πετύχουν τις αλλαγές που χρειάζονται   
Οι έρευνες δείχνουν ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων συζυγικής απιστίας, μπορεί να επιτευχθεί ανάκαμψη και διάσωση της συζυγικής σχέσης. Παρατηρούνται μάλιστα περιπτώσεις που μετά, οι δεσμοί μεταξύ των δύο γίνονται ισχυρότεροι. Χρειάζεται για αυτό μια ορθή θεραπευτική προσέγγιση στο σοβαρό αυτό πρόβλημα και οι εξειδικευμένοι στον τομέα αυτό επαγγελματίες της υγείας, μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες.

Όταν είσαι ερωτευμένος…

Ο έρωτας είναι μια υπέροχη εμπειρία, η οποία βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα μας.

Κάποιοι από εμάς ερωτεύονται εύκολα και χωρίς επιφυλάξεις. Κάποιοι άλλοι εμπιστεύονται δύσκολα και θέλουν τον χρόνο τους για να ερωτευτούν. Μερικές φορές δεν είναι δύσκολο να ερωτευθούμε, αλλά είναι δύσκολο να παραδεχτούμε, ότι είμαστε ερωτευμένοι.

Όταν ρωτάμε κάποιον πως ξέρει, ότι είναι ερωτευμένος, η συνηθισμένη απάντηση είναι: “Απλά το ξέρω.”
Απλά και μόνο επειδή αγαπάτε τον πρώην σας, δεν σημαίνει, ότι αυτή η σχέση σας θα καθορίσει την ζωή σας στο εξής. Ακόμα και αν αισθάνεστε, ότι η σχέση αυτή ήταν η μεγαλύτερη της ζωής σας, πρέπει να είστε ανοιχτοί σε καινούργιες πιθανότητες. Εξιδανικεύοντας τις παλιές σχέσεις, διώχνετε μακριά την καινούργια αγάπη.
Πολλές φορές βλέπω φίλους να αρνούνται να δίνουν νέες ευκαιρίες σε ανθρώπους, επειδή είναι πολύ προσκολλημένοι σε έναν άκαμπτο ορισμό της αγάπης. Έναν ορισμό στον οποίο ο καινούργιος αυτός άνθρωπος δεν ταιριάζει. Αν το καινούργιο ειδύλλιο τους δεν ακολουθήσει την πορεία του παλιού, θα το σαμποτάρουν.
Μια διαφορετική αγάπη δεν είναι απαραίτητα μια κακή αγάπη.

Στο ουσία, αυτό το διαφορετικό είναι ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε τις περισσότερες φορές. Αν συνεχίζετε να βγαίνετε με τους ίδιους ανθρώπους, δεν θα αλλάξει ο ορισμός σας για την αγάπη και θα έχετε συνέχεια τα ίδια αποτελέσματα.
Ίσως είναι η στιγμή να δημιουργήσετε ένα καινούργιο ορισμό της αγάπης. Ίσως είναι η ώρα να δοκιμάσετε κάτι καινούργιο και να αφήσετε πίσω σας τα φαντάσματα του παρελθόντος.

Η πρώην σχέση σας μπορεί να ήταν απολαυστική, αλλά δεν ήταν σωστή στο τέλος.
Υπάρχουν εκατομμύρια τρόποι να ορίσουμε την αγάπη, αλλά υπάρχει ένα στοιχείο που παραμένει αμετάβλητο: Ο άνθρωπος σου δεν είναι απλά ο άνθρωπος σου. Ο άνθρωπος σου είναι το σπίτι σου.
Αν η παρουσία του συντρόφου σου μειώνει το άγχος και σε κάνει να λιγότερο ανήσυχο, τότε είσαι ερωτευμένος.
Ο ενθουσιασμός είναι απαραίτητο κομμάτι στην αγάπη. Αλλά η αληθινή αγάπη δεν είναι πάντα συναρπαστική. Η αγάπη και ο ενθουσιασμός συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον, αλλά θα πρέπει να εξεταστούν χωριστά.
Η αγάπη έρχεται σε διάφορες αποχρώσεις. Όσο βγαίνουμε με διαφορετικούς ανθρώπους, αλλάζουμε και εμείς. Αυτό σημαίνει, ότι αλλάζει και ο τρόπος που αγαπάμε. Προσαρμόζεται με βάση την αντίληψη της καινούργιας πραγματικότητας.

Κάποιες φορές ο ορισμός της αγάπης γίνεται σκοτεινή και επώδυνη.
Σ’ αυτό το σημείο είναι σημαντικό να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να επανεξετάσουμε τον ορισμό που έχουμε για την αγάπη. Σκεφτείτε τι θέλει ο αγαπημένος σας και προσφέρετε του το.
Η ζωή μπορεί να γίνει απίστευτα δύσκολη. Μικρές ή μεγάλες καταστροφές συμβαίνουν συνέχεια. Όταν τα πράγματα γίνονται τόσο δύσκολα, το να έχεις έναν άνθρωπο να στηριχτείς πάνω του μπορεί πραγματικά να σας σώσει την ζωή.
Ένας από τους λόγους ερωτευόμαστε είναι για να έχουμε έναν σύντροφο να πορευτούμε μαζί. Γιατί, νομίζετε ότι θέλουν όλοι τόσο πολύ να βρουν έναν σύντροφο; Ο γάμος σημαίνει, ότι θα υπάρχει ένα εγγυημένο σύστημα υποστήριξης για το υπόλοιπο της ζωής σου και η καρδιά καλλιεργείται, όταν γίνεται υπεύθυνη και για την ευτυχία του συντρόφου σου.

Θα συναντήσετε πολλούς ανθρώπους στην ζωή σας. Πολλοί από αυτούς θα θέλουν να γίνουν σύντροφοί σας. Κάντε στον εαυτό σας μια χάρη και μην επαναλαμβάνεται τα λάθη του παρελθόντος.

Φτιάξτε ένα καινούργιο μοτίβο, το οποίο δεν περιέχει τα λάθη και τις αποτυχημένες σχέσεις του παρελθόντος.

Αν θέλετε να κάνετε μια καινούργια αρχή, τότε να την κάνετε. Αφήστε πίσω σας τα αρνητικά και βρείτε κάποιον, που να αισθάνεστε, ότι επιστρέφετε σπίτι σας. Αυτό είναι η πραγματική αγάπη.

Χειμώνας - Άνοιξη

Όταν ο χειμώνας χαρακτηρίζει τη ζωή ενός ανθρώπου, η θλίψη και η μοναξιά τον στεφανώνουν και τα γεγονότα τού προκαλούν μπόρες που σκεπάζουν την διάθεση του και δεν του επιτρέπουν να αναγνωρίσει τον εαυτό του, που κρύβεται για να αποφύγει μια νέα καταιγίδα, η οποία θα μπορούσε να τον εκθέσει σε ένα μεγαλύτερο ψυχικό κίνδυνο.

Τα διαδοχικά μελαγχολικά απογεύματα τού αφαιρούν τη λιγοστή ενέργεια που του έχει απομείνει. Μοναχική του συντροφιά, οι αναμνήσεις. Πλούσιες εικόνες, όπου η ανάμνηση τους όμως τον αφήνουν φτωχότερο, γιατί έχουν μέσα τους την έλλειψη από πρόσωπα, που έκαναν την μνήμη να ζωντανεύει και μαζί με αυτήν αποκλείουν και την χαρά.

Η απουσία υφαίνει τον ιστό της. Και εκείνος πιάνεται στο δίχτυ της, απομακρύνοντας τον εαυτό του από στιγμές που θα τον έκαναν να νοσταλγήσει τη ζωή. Ένας ιστός γίνεται η απουσία που γοητεύει και φυλακίζει. Αναπολεί τα βήματα που θα τον οδηγήσουν στην έξοδο και μια ζεστή ανάμνηση τον παίρνει από το χέρι. Μια εικόνα γεμάτη από γεύση αγάπης, ένα χέρι που απλώθηκε όταν εκείνος το χρειαζόταν, μια αγκαλιά που άνοιξε για να τον δεχτεί, του δίνουν την ώθηση να αισθανθεί καλεσμένος της ζωής, να αποδεχτεί την πρόσκληση της, να αφεθεί στην γοητεία της και να πλανέψει την θλιμμένη μοναξιά του. Μνήμες που χαράχτηκαν μέσα του με ίχνη ζωής.

Ίσως στα πρώτα του βήματα, όπως ανυπόμονα ψάχνει για την έξοδο η πλάνη συνταιριαγμένη με την παρόρμηση τον οδηγήσει σε λάθος πρόσωπα. Οι επιλογές του τον επιστρέφουν στην μοναξιά του, που τον κάνουν να την αναζητά, για να διατηρεί τις μνήμες εκείνες, που στρέφεται εκεί ως καταφύγιο και τον κρατούν εγκλωβισμένο. Δεν είναι ο έρωτας που τον πληγώνει, αλλά η επιθυμία του να φύγει από το αδιέξοδο συγκρούεται με την ανάγκη του να παραμείνει εκεί. Όσο όμως παραμένει δέσμιος, σβήνει τις λεπτομέρειες που έκαναν την αγάπη να χαθεί και δεν συνειδητοποιεί ότι εκείνο που αναζητούσε στο βάθος της καρδιάς του, δεν μπορούσε να του παραδοθεί.

Νιώθει την ανάγκη να τρέξει, να ξεφύγει από ένα χειμώνα που έχει κουρνιάσει στη ψυχή του, από μια χειμερία νάρκη που τον έχει κρατήσει μακριά από τις απολαύσεις της ζωής. Κι όταν τα πρώτα χιόνια λιώσουν, τότε ξεχύνεται γλιστρώντας, γιατί τα μέλη του έχουν λησμονήσει να τον υπακούν.
Όταν ο χειμώνας χαράζει τη ψυχή ενός ανθρώπου, δεν μπορεί να συναντήσει το καλοκαίρι και να το καλοδεχτεί. Η Άνοιξη είναι εκείνη που παίρνει τα σκήπτρα και του δείχνει την έξοδο. Μια Άνοιξη που τον περιμένει για να την συναντήσει, που έχει μέσα της γυμνές μυγδαλιές που ανυπόμονα παρέδωσαν τα φύλλα τους. Πασχαλιές ανθισμένες τού θυμίζουν μια Ανάσταση μετά από μια βδομάδα γεμάτα πάθη. Αν όμως δεν καλωσορίσει την Άνοιξη και τις μυρωδιές της, τότε εκείνη μπορεί να τον προσπεράσει και να μην τον φιλοξενήσει. Εάν δεν γυρέψει το βλέμμα που θα τον ζεστάνει, τότε θα βρει στο παγωμένο βλέμμα του άλλου τη δική του αντανάκλαση. Το λάθος που θα πρέπει να αποφύγει θα τον φυλακίσει και θα τον κρατήσει δέσμιό του.

Το βλέμμα της Άνοιξης έχει κρυμμένο τον έρωτα. Ένα έρωτα ανοιχτό στην προσμονή, στα λουλούδια που ανθίζουν, στο πράσινο που βάφει τη φύση, στις μυρωδιές που γεμίζουν μεθυστικά τα δοχεία που παίρνει μαζί του.

Χρειάζεται ένα όνειρο μαζί του, για να μπορέσουν οι μνήμες να γίνουν οι κομπάρσοι της ζωής του. Χρειάζεται να πάρει τον πρώτο ρόλο και ως πρωταγωνιστής να παίξει τον ρόλο του, να ζητήσει βοήθεια στην σκηνοθεσία και να χαρεί τα χειροκροτήματα εκείνα που θα τον κρατήσουν ζωντανό. Έχει ένα χρέος στον εαυτό του, στη ζωή, στην αγάπη.

Έρευνα: Θεραπεία του τζετ λαγκ με «φλας» φωτός την ώρα του ύπνου

Η έκθεση, το βράδυ, σε φως που αναβοσβήνει σαν φλας μπορεί να βοηθήσει τους νυσταγμένους ταξιδιώτες να ξεπεράσουν το τζετ λαγκ και να προσαρμοστούν καλύτερα στη διαφορετική χρονική ζώνη, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Το φως εισχωρεί μέσα από τα κλειστά βλέφαρα και φθάνει ως τον εγκέφαλο, δίνοντάς του σήμα να ρυθμίσει εκ νέου το εσωτερικό βιολογικό ρολόι. Ο επικεφαλής επιστήμων, επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής Τζέιμι Ζάιτσερ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, έκανε λόγο για «βιολογικό χάκινγκ», επειδή το φως ξεγελά τον εγκέφαλο να νομίζει ότι η μέρα είναι μακρύτερη από ό,τι πραγματικά είναι, πράγμα που ισοδυναμεί με χρονική μετάθεση του βιολογικού ρολογιού.

Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό Journal of Clinical Investigation, πειραματίσθηκαν με 39 εθελοντές ηλικίας 19 έως 36 ετών, που χωρίσθηκαν σε δύο ομάδες και κοιμήθηκαν στο εργαστήριο. Η μία ομάδα (οκτώ ατόμων) εκτέθηκε σε συνεχόμενο φως και η άλλη (31 ατόμων) σε «φλας», που ήταν στροβοσκοπικοί παλμοί φωτός διάρκειας δύο χιλιοστών του δευτερολέπτου ανά δέκα δευτερόλεπτα - περίπου όσο το φλας μιας κάμερας.

Τα μέλη της δεύτερης ομάδας (του «φλας») ανέφεραν ότι την επόμενη νύχτα η νύστα τους εμφανίσθηκε με σχεδόν δύο ώρες καθυστέρηση, έναντι μέσης καθυστέρησης 36 λεπτών στην πρώτη ομάδα. Μία ώρα έκθεσης σε διακεκομμένο φως ήταν αρκετή για να αλλάξει το βιολογικό ρολόι κατά δύο ώρες περίπου.

Ο οργανισμός των ανθρώπων συγχρονίζεται σε ένα 24ωρο κύκλο φωτός-νύχτας, με βάση τον τόπο όπου ζει. Τα μακρινά ταξίδια αποσυντονίζουν αυτό τον συγχρονισμό λόγω του νέου κύκλου μέρας-νύχτας. Όσες περισσότερες χρονικές ζώνες αλλάζει κανείς απότομα, τόσο δυσκολότερη γίνεται η αναπροσαρμογή του βιολογικού ρολογιού του. Έτσι, όταν κάποιος φθάνει στο νέο προορισμό του, προκαλείται το αίσθημα του τζετ λαγκ, που μπορεί για μερικές μέρες να του προξενήσει κούραση, ευρεθιστότητα, αποπροσανατολισμό, γαστρεντερικά προβλήματα κ.α.

Ως λύσεις, μερικοί άνθρωποι παίρνουν χάπια μελατονίνης (που αναπροσαρμόζουν το βιολογικό ρολόι με ορμονικό τρόπο), ενώ άλλοι δοκιμάζουν τη φωτοθεραπεία (ένα κουτί με συνεχόμενο φως πάνω από το κεφάλι). Η νέα μελέτη όμως δείχνει ότι πιο αποτελεσματική λύση είναι -ήδη από το βράδυ πριν το ταξίδι, καθώς και τα αμέσως επόμενα βράδια- να κοιμάται κανείς μπροστά από ένα στροβοσκοπικό μηχανισμό που εκπέμπει διαδοχικούς παλμούς φωτός.

Όπως είπε ο Ζάιτσερ, η τεχνική μπορεί να αξιοποιηθεί όχι μόνο από ταξιδιώτες με τζετ λαγκ, αλλά επίσης από όσους εργάζονται συχνά σε νυχτερινές βάρδιες, όπως γιατρούς, φύλακες, οδηγούς κ.ά., στους οποίους επίσης αποσυντονίζεται το βιολογικό ρολόι.

Ο Υλισμός από την Αρχαιότητα μέχρι τον Ανθρωπισμό

Πριν κάνω την ιστορική διαδρομή για τον Υλισμό θα έπρεπε να ξεκαθαρίσω κάποιες έννοιες. Και πρώτα απ’ όλα τι είναι η αθεΐα.

Μερικοί ισχυρίζονται ότι η αθεΐα είναι… θρησκεία! Ειλικρινά πιο ανόητη σκέψη δεν θα μπορούσε να κάνει κανείς. Αν η αθεΐα είναι θρησκεία, τότε και η φαλάκρα πρέπει να είναι χρώμα μαλλιών!

Αθεΐα και αθεϊσμός είναι το ίδιο πράγμα. Αναφέρεται στη φιλοσοφία μέσα από την οποία ο άθεος ή ο αθεϊστής αρνείται την ύπαρξη όχι μόνο του Θεού αλλά κάθε οντότητας που δεν είναι υλική ή πραγματική. Και όταν λέμε αρνείται το θεό, μακριά από εμάς χριστιανικές σοφιστείες αρνούμαστε αυτό που δηλώνει την ύπαρξη. Πρώτα πρώτα, όταν εμείς λέμε θεό, αναφερόμαστε στην ιδέα που κάποιοι έχουν στο κεφάλι τους και όχι σε κάποιο ον που υπάρχει πραγματικά.

Εδώ και ελάχιστα χρόνια, για παράδειγμα, κυκλοφορεί η άποψη ότι η λέξη «άθεος» και «αθεΐα» δεν πρέπει να χρησιμοποιείται γιατί, τάχα μου τάχα μου, «ο όρος με την χρήση του στερητικού «α» δέχεται την ύπαρξη αυτού που αρνείται»!

Αυτή η σοφιστικέ άποψη προέρχεται κυρίως από τους κύκλους των χριστιανών καθοδηγητών μπροστά στη ραγδαία εξάπλωση του αθεϊσμού. Φαίνεται να βγάζουν σπυριά όταν ακούν την λέξη αυτή και προσπαθούν με σοφιστείες να την προσβάλουν.

Θέλουν να την χρησιμοποιούν, σαν βρισιά, μόνο για τους άπιστους του δικού τους θεού ή του δικού τους δόγματος, όπως έκαναν αιώνες τώρα κυνηγώντας αιρετικούς. Εμείς, θα προτιμούσαν να λεγόμασταν «Άπιστοι» ή «Ασεβείς». Ένας πολωμένος στον εγωισμό νους, έτσι βλέπει την αθεΐα, σαν ασέβεια στο δικό του θεό. Δεν μπορεί να διανοηθεί ότι αυτό που τόσο λατρεύει μπορεί και να μην υπάρχει και γι αυτό το θεωρεί δογματικά δεδομένο.

Όμως, εμείς οι άθεοι, δεν είμαστε άπιστοι και πολύ περισσότερο ασεβείς, παρά φιλοσοφικά άθεοι, όσο και να τους ενοχλεί αυτό. Έτσι χαρακτηρίζονταν, από την αρχαιότητα ακόμα, εκείνοι που δεν πίστευαν σε καμιά υπερβατική δύναμη, παρά μονάχα στις υλικές δυνάμεις και στα φαινόμενα που αυτές γενούν. Οι «άθεοι» σε όλα τα λεξικά το ίδιο πράγμα εννοούν. Πέρα από την γραμματική ετυμολογία στην οποία στηρίζονται κάποιες λέξεις, κάποιες άλλες εννοούν αυτό που οι συμβάσεις, της κάθε γλώσσας, ιστορικά καθιερώνει. Κι αυτό γιατί οι λέξεις σταθεροποιούνται σε γλωσσική μορφή και έκτοτε σημαίνουν αυτό για το οποίο πλάστηκαν! Γι αυτό λοιπόν η λέξη «άθεος» και «αθεΐα» από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα εννοεί αυτό που εννοούσε ανέκαθεν. Και μάλιστα όχι μόνο εδώ, αλλά παντού. Γνωρίζουμε άλλωστε ότι, τη λέξη μαζί με την έννοιά της, την δανείστηκαν από την ελληνική πλείστες άλλες γλώσσες.

Μόνο ύπαρξη λοιπόν δεν δηλώνει η λέξη «θεός», αφού εμείς ξέρουμε πολύ καλά ότι λέγοντας θεό, αναφερόμαστε στην ιδέα που κάποιοι έχουν στο κεφάλι τους και όχι σε κάποια πραγματική οντότητα. Μέσα από τον πιο πάνω ορισμό προσδιορίζουμε και την αντίθεση ανάμεσα στην πραγματική οντότητα και την ιδέα. Η πραγματικότητα από τη φύση της είναι υλική, πραγματική, που την αντιλαμβανόμαστε αντικειμενικά.

Όμως τι είναι η ιδέα; Η ιδέα είναι μορφή του νου με την οποία κατανοούμε τα φαινόμενα της αντικειμενικής πραγματικότητας. Πιο απλά θα λέγαμε ότι, η ιδέα, είναι η έννοια που σχηματίζουμε στο μυαλό μας για τα πράγματα και τα φαινόμενα του κόσμου. Είναι δε πιστή, όταν αντανακλά την αντικειμενική πραγματικότητα και αλλοιωμένη, όταν αντανακλά τον πόθο της πίστης και την άγνοιά μας.

Τα πράγματα, το "ον" δηλαδή των αρχαίων, είναι αυτό που είναι, αυτό που υπάρχει, αντικειμενικά και ανεξάρτητα από μας. Οι ιδέες είναι υποκειμενικές αντιλήψεις που προϋποθέτουν το νου. Όταν η ιδέα δημιουργείται από το νου, τότε η γνώμη μας είναι υποκειμενική και όχι αντικειμενική, αφού δεν αντανακλά την πραγματικότητα. Όταν μάθουμε να ξεχωρίζουμε την πηγή απ' όπου προέρχεται αυτή τότε θα ξεκαθαρίσουμε αυτό που υπάρχει απ' αυτό που κάποιοι διακαώς επιθυμούν να μας πείσουν για την ύπαρξή του και να μας αποξενώνουν από τον κόσμο μας διαστρεβλώνοντάς τον!

Η αθεΐα ορίζει το θεό σαν ιδέα. Καμιά σχέση με τις ιδέες του Πλάτωνα, που υποτίθεται ο θεός τις εισαγάγει στις αθάνατες ψυχές των ανθρώπων. Ο Πλάτων πίστευε ότι τα πράγματα είναι υποκειμενικά που αντανακλούν τις ιδέες, ενώ οι τελευταίες είναι αντικειμενικές γι’ αυτό και ο Πλάτων εκπροσωπεί τον αντικειμενικό ιδεαλισμό. Αντιλαμβάνεστε πιστεύω την αντιστροφή αυτή της λογικής που είναι θεμελιακή για την ύπαρξη των όντων.

Η αθεΐα λοιπόν ορίζει το θεό σαν ιδέα που κάποια στιγμή της βιολογικής εξέλιξης του ανθρώπου εμφανίστηκε στο κεφάλι του προσπαθώντας να εξηγήσει τον κόσμο, σε αντίθεση με τα ζώα που ακόμα δεν έφτασαν εκεί. Γι αυτό και ο Αριστοτέλης προσδιορίζει τον άνθρωπο σαν ζώο λογικό. Από τότε που το πνεύμα ή ο θεός σφηνώθηκε στο κεφάλι του, η ιδέα πήρε πολλές μορφές που καθορίζεται από τον χρόνο που εμφανίστηκε.

Στην αρχή εμφανίζεται από φόβο, ανάμεσα στα βίαια καιρικά φαινόμενα και στην προσπάθεια του ανθρώπου να τα εξηγήσει.

Αργότερα συνειδητοποίησε ότι το πλήθος εκείνο των οντοτήτων που τον καταλάμβαναν, την ώρα που κοιμόταν, ήταν πραγματικές εικόνες που τις έστελνε ο θεός. Το όνειρο ερμηνεύτηκε σαν όραμα και το τελευταίο σαν αντανάκλαση ενός κόσμου που δεν μπορούσε να εξηγήσει.

Αυτό ήταν πολύ βολικό, γιατί έκτοτε ό,τι δεν μπορεί να εξηγήσει το αποδίδει στο θεό. Αρχικά το έλεγε πνεύμα, δαίμονα ή κάθε μορφή υπερβατικής δύναμης που το απέδιδε σε ένα φετίχ. Δεν χρειάζεται να αναφερθώ ότι όλες αυτές οι «οντότητες» είναι ιδεατές που δημιουργούνται μέσα στο κεφάλι του ανθρώπου. Από κει λάμπουν στη συνείδησή του και κυριαρχούν επάνω του.
Εδώ ας κάνω μια παρένθεση για να περιγράψω με δυο λόγια πώς άρχισε αυτό.

Η φύση θεοποιήθηκε ολάκερη με ηγετική μορφή τον Ήλιο. Αυτός τον φωτίζει, τον ζεσταίνει, ενώ με την απουσία του έρχεται το σκοτάδι και το κρύο. Η διασωθείσα μυθολογία εδώ είναι πολύ αποκαλυπτική.

Οι μύθοι έχουν σχέση πρώτα-πρώτα με την επιβίωση του ανθρώπου. Αυτή όμως εξαρτάται άμεσα από τη φύση και τα φαινόμενά της, που άλλα είναι καλά και άλλα κακά. Ο ήλιος, η βροχή, το γλυκό νερό, το ποτάμι, είναι καλά, γιατί κάνουν τη γη να βλασταίνει, αυξάνοντας την τροφή.

Η καταιγίδα, η ξηρασία, το κρύο, το χαλάζι είναι κακά, αλλά μην μπορώντας να κατανοήσουν το μηχανισμό της φύσης, την θεοποιούν και κατόπιν προσπαθούν με πρωτόγονες τελετές μαγείας να την εξευμενίσουν.

Οι θεοί τώρα γίνονται αγροτικοί. Η γεωργική λατρεία εξελίχθηκε και απέκτησε έτσι βαθύτερο νόημα, εξασφαλίζοντας εκτός από τη γονιμότητα της γης και την εξασφάλιση της ευδαιμονίας στον κάτω κόσμο.

Στην ιστορική του πορεία ο άνθρωπος, εξασφαλίζοντας την ανάγκη του για επιβίωση, συγχώνευσε στον υπάρχοντα μύθο και την αγωνία του για το θάνατο, ελπίζοντας ότι η μελλοντική του κατοικία θα ευοδωθεί και αυτή από τους θεούς. Η εσχατολογία αυτή συνεπικουρεί στην λησμονιά της πεπερασμένης του ύπαρξης, αναδεικνύοντας τη φαινομενική του νίκη επί του θανάτου.

Από καμιά μυθολογία ή θρησκεία δε λείπει η συμβολική θυσία, που την καταγωγή της οφείλει στο δράμα του θανάτου, και που αυτό οδηγεί σε μια νέα ζωή. Οι ρίζες της βρίσκονται στη μιμητική γονιμική μαγεία. Η προσφορά του πολυτιμότερου αγαθού της ζωής συνδέθηκε με τη θυσία του πιο προσφιλούς προσώπου, με σκοπό να κατευνασθεί η θεϊκή οργή και να προκληθεί η θεϊκή εύνοια.
Δυστυχώς η πρωτόγονη αυτή τάση του ανθρώπου, οδηγεί ακόμα και σήμερα τον «σύγχρονο άνθρωπο» στην περιφρόνηση της επιστημονικής λογικής σκέψης, προσεγγίζοντας τη μεταφυσική και λησμονώντας όλα εκείνα τα εφόδια που δεν είχε ο πρωτόγονος άνθρωπος.
Ας κλείσω την παρένθεση.

Όλα αυτά σας τα είπα για να σας δείξω ότι η ιδέα του θεού δεν ήταν αποκαλυπτική στον ανθρώπινο νου. Πιο πάνω σας είπα ότι ο θεός, σαν ιδέα, πήρε πολλές μορφές που καθορίζεται από τον χρόνο που αρχικά εμφανίστηκε. Τώρα αντιλαμβάνεστε ότι η ιδέα του θεού, όπως και η γνώση, είναι ιστορικά καθορισμένη.

Ας επιστρέψουμε όμως στη αθεΐα. Πώς μπορεί κανείς να φτάσει στον αθεϊσμό; Η απάντηση είναι:
1ον μέσω της ιστορικής πορείας με οδηγό τους μύθους, όπως μας έδειξε ο Τζιαμπατίστα Βίκο, ένας Ιταλός ιστορικός φιλόσοφος.

2ον μέσω της λογικής, με λογικά επιχειρήματα, όπως ο Μπερνάλτ Ράσελ σαν φιλόσοφος της λογικής.

3ον μέσω της επιστήμης, όπως ο Ρίτσαρντ Ντόκινς με την βιολογία του ή ο Στέφεν Χώκινς με την κοσμολογία του.

και 4ον μέσω του Διαλεκτικού Υλισμού, που θα επιχειρήσουμε μέσα από αυτές τις διαλέξεις που προσδιορίζει την αθεΐα φιλοσοφικά και επιστημονικά.

Κατά τη γνώμη μου οι τρεις πρώτοι τρόποι φαίνεται να μην πείθουν τόσο τους θεϊστές αφού μέσα από τις σοφιστείες πείθουν τους πιστούς ότι υπάρχει χώρος στη λογική και για τους ιδεαλιστές. Μπορεί τα επιχειρήματα των πιστών να χωλαίνουν έναντι της ιστορίας, της λογικής και της επιστήμης, όμως δεν αποστομώνουν τον πιστό αφού μέσω του ιδεαλισμού καταφέρνει πάντα να πιαστεί ή έστω να νομίζει ότι πιάνεται. Έχετε κάνει συζητήσεις φαντάζομαι με χριστιανούς και γνωρίζετε τις ατέρμονες αντιπαραθέσεις που πολλές φορές δεν βγάζουν πουθενά. Όμως μέσω του Διαλεκτικού Υλισμού ο πιστός δεν έχει καταφύγιο, γιατί ο Διαλεκτικός Υλισμός είναι και επιστημονικός και λογικός και ιστορικός. Ή για να το πω διαφορετικά η διαλεκτική σαν μεθοδολογία, λογική και επιστημονική επιχειρηματολογία δεν έχει μόνο εφαρμογή στη σκέψη, στη φύση και στην ιστορία αλλά απαλλαγμένη από τη μεταφυσική γίνεται αναγκαιότητα για τις φυσικές επιστήμες και το χρηστικότερο μέσον για τη διερεύνησή τους.

Πριν φτάσουμε όμως σ’ αυτήν πρέπει να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή για να δείξουμε πώς άρχισαν όλα από τότε που σαν φιλοσοφία έκανε την εμφάνισή του ο Υλισμός στην Αρχαία Ελλάδα. Ας μην το ξεχνάμε αυτό: η φιλοσοφία μέσω του Υλισμού έκανε την εμφάνισή της στην Ελλάδα. Έτσι άρχισε η φιλοσοφία, υλιστικά.

Γι αυτό αργότερα ο Πλάτων χρησιμοποιώντας όλα εκείνα που οικειοποιήθηκε από τον Δημόκριτο, προσπάθησε να αποκρύψει καίγοντας τα συγγράμματα του Αβδηρίτη σοφού. Ευτυχώς τον πήραν είδηση οι μαθητές του και απέτρεψαν αυτό που αργότερα έγινε συνήθεια για τους χριστιανούς να καίνε τα βιβλία των αντιπάλων, όταν δεν μπορούν να αντιπαρατεθούν με επιχειρήματα.
Με την ευκαιρία πρέπει να σας πω και τούτο: Στους «Νόμους» του, ο Πλάτων, στιγματίζει τους άθεους σαν διεφθαρμένους που σκοπός της ζωής τους πρέπει να είναι το δεσμωτήριο όπου εφόρου ζωής πρέπει να σωφρονίζονται ή να θανατώνονται! (Ι΄ 908-909). Σας θυμίζουν τίποτα αυτά;

Σαν όρος η λέξη «υλισμός» εμφανίζεται τον 17ο αιώνα, όμως οι πρώτοι υλιστές φιλόσοφοι (υλοζωιστές και φυσιοκράτες) εμφανίζονται στην Ελλάδα από τον 6ο αιώνα πριν τη νέα χρονολόγηση, όπου ο δημοκρατικός αέρας που δειλά-δειλά κάνει την εμφάνισή του στα πράγματα ευνοεί το φιλοσοφικό στοχασμό και τη συλλογική επιστημονική έρευνα. Ο φυσιοκρατικός υλισμός, σαν κοινωνικό φαινόμενο και αλληλένδετος με τη δημοκρατία, αποτελούσε πάντα την προοδευτικότερη κίνηση στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Ενώ η Ιωνική σχολή της Μιλήτου εξελισσόταν, δειλά δειλά, αναπτύχθηκε και η κίνηση των σοφιστών, που σαν δάσκαλοι, διέρρηξαν την καθεστηκυία τάξη του εκπαιδευτικού συστήματος.

Πριν κάνουμε την ιστορική αναδρομή των υλιστών της αρχαιότητας θέλω να πω δυο λόγια για ένα σοφιστή μόνο του 5ου αιώνα. τόσο χαρακτηριστικό για το θέμα μας: τον Διαγόρα τον Μήλιο.

Σύμφωνα με το λεξικό του Σούδα ο Διαγόρας λέγεται ότι αγοράστηκε σαν δούλος από τον Δημόκριτο επειδή ήταν έξυπνος και γι αυτό έγινε και ο ίδιος υλιστής και άθεος. Είχε κλήση στη λυρική ποίηση και ήταν από τους πρώτους ποιητές και σοφιστές που ανοιχτά διακηρύσσει ότι δεν υπάρχει Θεός, χρησιμοποιώντας μάλιστα και ο ίδιος τον όρο «Άθεος». Στην ιστορία έμεινε σαν «Διαγόρας ο άθεος» που τόλμησε, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Αθηναγόρας, να τεμαχίσει ένα ξύλινο άγαλμα του Ηρακλή για να βράσει παντζάρια («Παράκληση για τους Χριστιανούς» Κεφ. 4). Μια ακόμα πληροφορία θα σας δώσω για τον άθεο αυτόν της αρχαιότητας που μας την διασώζει ο Κικέρωνας. Ο Διαγόρας ταξίδευε με ένα πλοίο όταν η θάλασσα σήκωσε φουρτούνα. Το πλήρωμα πίστεψε ότι αιτία για το κακό ήταν ότι είχαν μαζί τους αυτόν τον άθεο σοφιστή. Ο Διαγόρας τότε απλά τους προέτρεψε να αναρωτηθούν εάν και όλα τα άλλα πλοία που αντιμετώπιζαν την ίδια φουρτούνα είχαν μαζί τους και από έναν Διαγόρα! («De Natura Deorum» (Περί της φύσεως των θεών) iii 37).

Αναμφισβήτητα θεμελιωτής του αρχαιοελληνικού υλισμού θεωρείται ο Θαλής ο Μιλήσιος (624-547) που ήταν ένας εκ των 7 σοφών της αρχαιότητας. Την εποχή εκείνη δεν είχε τόσο σημασία αν έβρισκε κανείς την αδιαμφισβήτητη αλήθεια όσο ότι κατάφερε να βρει απαντήσεις ρωτώντας κατευθείαν τη φύση, παρατηρώντας και υπολογίζοντας με τη λογική και όχι απευθυνόμενος σε κάποιο μαντείο ή ιερατείο, όπως συνήθως γινόταν ως τότε. Για πρώτη φορά ο άνθρωπος πατώντας γερά πάνω στη γη, τα μάτια του, η σκέψη του αλλά και ο νους του, μετρώντας και υπολογίζοντας, πετούσε στα άστρα! Να για παράδειγμα πώς κατάφερε ο Θαλής να μετρήσει στην Αίγυπτο το ύψος μιας πυραμίδας: κάρφωσε μία ράβδο ενός μέτρου στο έδαφος. Τη στιγμή που το μήκος της σκιάς της συνέπιπτε με το πραγματικό της ύψος, ο σοφός Θαλής ήταν βεβαιότατος ότι, και η σκιά της πυραμίδας θα συνέπιπτε με το πραγματικό της ύψος! Τόσο απλά!

Η έννοια της αρχής έχει τις ρίζες της στη σχολή της Μιλήτου. Σαν πρωταρχική αρχή, ήταν η ουσία από την οποία άρχιζαν τα πάντα να έχουν λόγο ύπαρξης.

Θεωρούσε πρώτη αρχή (principium), σαν πρώτη ύλη του κόσμου δηλαδή, το νερό και γι’ αυτό θεώρησε τη γη να πλέει μέσα σε αυτό. Το νερό βέβαια του Θαλή είναι έμψυχο, περικλείει εντός του ζωή (υλοζωισμός). Η ψυχή είναι η δύναμη εκείνη που μορφώνει και κινεί οτιδήποτε βρίσκεται στο σύμπαν. Ύλη και Δύναμη αποτελούν μια αδιαίρετη φυσική οντότητα που δεν γίνεται να ξεχωρίσουμε.

Ο Αναξίμανδρος (610-540) ήταν ο δεύτερος Μιλήσιος φιλόσοφος, συγγενής, μαθητής και διάδοχος της φιλοσοφικής σχολής της Μιλήτου. Θεωρούσε σαν πρώτη ύλη του κόσμου το άπειρο, μια απροσδιόριστη ύλη αγέννητη, άφθαρτη και αθάνατη, που βρίσκεται σε αιώνια και αδιάκοπη κίνηση. Από αυτήν την ύλη αποσπώνται τα αντίθετα που δημιουργούν τα αντικείμενα και τα φαινόμενα του κόσμου. Αυτή η έννοια του απείρου μοιάζει με αυτό που σήμερα εννοούμε ενέργεια που για τον Αναξίμανδρο αποτελεί τη φυσική αρχή του κόσμου!

Ο Αναξιμένης (586-525) είναι ο τρίτος μεγάλος φιλόσοφος της Μιλήτου και μαθητής του Αναξίμανδρου που στη θέση του άπειρου βάζει τον αέρα. Όταν αραιώνεται γίνεται πυρ κι όταν συμπυκνώνεται γίνεται άνεμος, νερό, ύστερα σύννεφο, γη και πέτρα. Ο Αέρας του Αναξιμένη είναι ζωογόνος, όπως και το νερό του Θαλή.

Ο Ηράκλειτος (540-480) δέχεται τη συνεχή ροή στο Σύμπαν. Τα αντίθετα ταυτίζονται με την αμοιβαία διαδοχή και αλλαγή. Όλα αλλάζουν και ανανεώνονται ποτέ δεν είναι ίδια, «τα πάντα ρει». Μόνο ο «λόγος» είναι σταθερός. Είναι ο εσωτερικός ρυθμός του κόσμου, που μεταβάλλεται σύμφωνα με τον αιώνιο Λόγο. Αυτός είναι ένας εσωτερικός κανόνας που ο Ηράκλειτος πότε τον λέει Δία και πότε Ειμαρμένη. Την τάξη αυτή του κόσμου δεν την δημιούργησε ούτε ο θεός ούτε οι άνθρωποι, αλλά υπήρχε πάντα και θα υπάρχει σαν ένα αιώνιο ζωντανό πυρ που ανάβει και σβήνει σύμφωνα με ορισμένα μέτρα (νόμοι). Ο ήλιος θα συνεχίσει να κινείται όπως γνωρίζουμε, αλλιώς θα τον συλλάβουν οι Ερινύες για παράβαση του νόμου και της τάξης!

Σαν πρωταρχικό συστατικό του κόσμου δέχεται τη φωτιά (πυροκρατική φυσική θεωρία) που την ταυτίζει με την ψυχή (αείζωον πυρ) και αλληλοϋποκαθίσταται μέσα στη συνεχή ανακύκλωση των πάντων.

Ο Αναξαγόρας (500-428) γεννήθηκε στις Κλαζομενές της Μ. Ασίας και γι’ αυτό διαμόρφωσε υλιστικές αντιλήψεις κάτω από την επίδραση της Ιωνικής σχολής. Ο Αναξαγόρας δέχεται ότι η αρχική κατάσταση του κόσμου ήταν μια άμορφη και ακίνητη μάζα, αποτελούμενη από αναρίθμητα και απειροελάχιστα, άφθαρτα σωματίδια που τα ονόμαζε σπέρματα ή χρήματα. Όλα αυτά τέθηκαν σε κίνηση (κοσμική δίνη) που προκάλεσε ο Νους. Με την περιστροφική επίδραση και μέσω της αρχής της σύνδεσης και αποσύνδεσης των στοιχείων, ταξινομήθηκαν και αποτέλεσαν την ουσία του υλικού κόσμου. Η υλιστική θεωρία του Αναξαγόρα δεν του επέτρεψε να δεχτεί το Νου σαν εξωκοσμική και υπερφυσική δύναμη. Ο υλικός κόσμος του ήταν έτσι οργανωμένος, ώστε από τη φύση του να σκέφτεται και να αυτοδημιουργείται. Η έννοια του σκοπού, του τέλους, που ο Αριστοτέλης θα διατυπώσει, μετά από έναν αιώνα σαν τελεολογική αντίληψη, είναι στηριγμένη στον Αναξαγόρα που πρώτος συνέλαβε. Κατηγορήθηκε σαν άθεος από τους πολιτικούς αντιπάλους του Περικλή, τους ολιγαρχικούς του Θουκυδίδη και συγκεκριμένα από τον Κλέωνα, γιατί πρόσβαλε τη θεότητα θεωρώντας τον ήλιο «διάπυρη πέτρα. Ο Αναξαγόρας εκτός από τον ήλιο δίδαξε ότι και η σελήνη δημιουργήθηκε από το ίδιο υλικό με τη γη και οι Γαλαξίες είναι πολλά αστέρια που τα περισσότερα δε φαίνονται. Οι βροντές, έλεγε, είναι σύγκρουση νεφών, και οι αστραπές βίαιη τριβή αυτών. Την πρόκληση των σεισμών την απέδιδε στην καταβύθιση του αέρα μέσα στη γη.

Ο Δημόκριτος (460-370) γεννήθηκε στα Άβδηρα της Θράκης, χρησιμοποιώντας τη γνώση των προκατόχων του επινόησε την ατομική του θεωρία. Τα αντικείμενα (η ύλη) αποτελούνται από πλήθος αόρατα μόρια-άτομα που είναι αιώνια, αμετάβλητα, άφθαρτα και αδιαίρετα (άτμητα), βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και δημιουργούν στροβιλική κίνηση (κοσμογονική δίνη) μέσα στο σύμπαν. Αυτή την κοσμογονική δίνη την ονόμασε ανάγκη και την αναγκαιότητα της φύσης να συμπεριφέρεται πότε έτσι και πότε αλλιώς σήμερα την λέμε νομοτέλεια.

Οι αισθήσεις είναι το μοναδικό μέσο γνώσης έλεγε ο Πρωταγόρας και ο Δημόκριτος διακήρυττε ότι η συνείδηση είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης των αντικειμένων πάνω στα αισθητήρια όργανα. Απέρριπτε την εκδοχή του τυχαίου με την έννοια του αναίτιου και ό,τι ξεφεύγει από την αισθητηριακή γνώση μπορεί να ανακαλυφθεί με τη λογική.

Δεν πίστευε στην αθανασία της ψυχής. Τέτοιες δεισιδαιμονίες διακήρυττε πλάθουν οι άνθρωποι στη διάρκεια της βασανισμένης και της ταλαιπωρημένης από φόβους ζωής τους.

Ο Δημόκριτος έλεγε για το σύμπαν ότι είναι άπειρο και αδημιούργητο και οι κόσμοι του συνεχώς δημιουργούνται ενώ άλλοι καταστρέφονται. Άλλοι έχουν ζωή και άλλοι όχι. Ακόμα έλεγε ότι ορισμένοι κόσμοι έχουν έναν ή και δυο ήλιους και άλλοι κανέναν, που τους τοποθετούσε μακρύτερα από τους πλανήτες! Κάπως έτσι δημιουργήθηκε η ζωή και στο δικό μας πλανήτη, με τη βοήθεια της ζωοποιούς υγρασίας πράγμα που έκανε τον Λακτάντιο, απολογητή του χριστιανισμού 800 χρόνια αργότερα να φρίξει! Η βιολογία και η αστροβιολογία στις μέρες μας δικαίωσε το Δημόκριτο.

Ο Επίκουρος (341-270) ήταν Αθηναίος. Όπως και ο Δημόκριτος, δεχόταν ότι ο κόσμος αποτελείται από πολύ μικρές άτομες φύσεις, τα άτομα, που συνεχώς κινούνται και δε χάνονται ποτέ (είναι άφθαρτα) και έχουν διαφορετικό μέγεθος, βάρος και σχήμα. Δεχόταν το κενό (αναφή φύση) γιατί χωρίς αυτό δε θα μπορούσε να υπάρχει κίνηση. Όπως και ότι δεν υπάρχει τίποτα έξω από το σύμπαν, ούτε γεννιέται κάτι από το τίποτα.

Η περιστροφική κίνηση των άστρων είναι νομοτέλεια (φυσική αναγκαιότητα) που προέκυψε από τη διαμόρφωση κατά τη γέννηση του κόσμου! Για τη μελέτη της φύσης, ο Επίκουρος ήταν κατηγορηματικός. Δε δεχόταν αντιεπιστημονικές υποθέσεις που δε στηρίζονταν πουθενά. Όλα τα φυσικά φαινόμενα στηρίζονται σε φυσικά αίτια. Αν δεν τα αναγνωρίσουμε έτσι κινούμαστε μέσα στο ψεύδος και στην πλάνη. Αυτός ήταν και ο λόγος που ασχολήθηκε με τα μετέωρα προκειμένου να καταδείξει τις αιτίες των ουρανίων φαινομένων. Πίστευε ακόμα ότι και αυτά που σήμερα δεν μπορούμε να εξηγήσουμε η φυσική τους αιτία θα γνωσθεί στο μέλλον.

Απομυθοποίησε επίσης τα φαινόμενα από τη θεοποίηση που υπέστησαν, ώστε ο άνθρωπος να απαλλαγεί από τις δεισιδαιμονίες και το φόβο που τον προκαλούν η άγνοια και η αμάθεια και τον κρατά δέσμιο σε όλη του τη ζωή. Όταν κατανοήσει ότι το κάθε φαινόμενο οφείλεται σε κάποια φυσικά αίτια αποδεσμεύεται από τους φόβους του και διασφαλίζει την ιδανική κατάσταση της ζωής, την ψυχική γαλήνη (αταραξία). Κατανοώντας τη φύση, ο άνθρωπος ολοκληρώνεται, διαλύει το μύθο και λυτρώνεται από την άγνοια και την αμάθεια. Κατανοώντας τη φύση λοιπόν καταχτούμε τη θέση που μας αρμόζει μέσα στη φύση, αντιλαμβανόμαστε τι μας ενώνει, γινόμαστε ηθικότεροι. Αυτή είναι η φιλοσοφία του Επίκουρου, η τέχνη του ζην, γιατί και η ζωή είναι τέχνη.

Οι ιδέες αυτές θα υποστηριχθούν αργότερα στην Ύστερη Αρχαιότητα μόνο από τους Επικούρειους και θα ξεχαστούν και πάλι μέχρι να τους «ανακαλύψουν» ξανά οι φιλόσοφοι του 17ου και 18ου αιώνα, στις μέρες μας δηλαδή! Όμως η ανθρωπότητα μέχρι να φτάσει η μέρα εκείνη, έζησε μέρες φρίκης.

Σε ολόκληρη τη διάρκεια του Μεσαίωνα η γνώση και η επιστήμη απαγορεύτηκαν με νόμο. Η Ιερή Εξέταση και η Διδασκαλική Αρχή της Εκκλησίας επέβαλαν, οι πιστοί, όχι μόνο να σκέπτονται τον κόσμο με το θεό, αλλά και να πράττουν με το θεό. Στους σκοτεινούς εκείνους αιώνες μόνο μια επιστήμη υπήρχε, η Θεολογία, που ήταν η Βασίλισσα των Επιστημών, δίνοντας το δικαίωμα σε κάθε αλλοπαρμένο πιστό να το παίζει επιστήμονας και να γράφει «επιστημονικές μελέτες» σαν εκείνη του Κοσμά του Ινδικοπλεύστη που στην «Χριστιανική Τοπογραφία» του (547) διατείνονταν ότι ο κόσμος δεν είναι σφαιρικός, όπως έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, αλλά… ορθογώνιος παραλληλόγραμμος! Η γη είχε το σχήμα της κιβωτού του Νώε και έμοιαζε καταπληκτικά με τον ιερό ναό του Μωυσή! Ο Μεσαιωνικός κόσμος της μαζικής υστερίας, τότε ενέπνευσε στους εκλεκτούς, όχι απλά ένα γεωκεντρικό, αλλά ένα διαβολοκεντρικό σύμπαν, στατικό και αμετάβλητο, απρόσβλητο από αλλαγές και διαφοροποιήσεις. Όποιος αντιδρούσε στην αλήθεια της «Αγίας Γραφής» καίγονταν ζωντανός. Τα λόγια του Ιερού Άγιου Αυγουστίνου, ήταν νωπά ακόμα που στην ερώτηση «τι έκανε ο Θεός πριν την δημιουργία του κόσμου» εκείνος απαντούσε «έφτιαχνε την κόλαση για κείνους που έκαναν τέτοιες ερωτήσεις»!

Αντιλαμβάνεσθε, φαντάζομαι, με τέτοιο ζήλο και τόση επιστημονική περιέργεια που είχαν οι… πολυμαθείς Πατέρες της χριστιανικής θρησκείας, πού θα κατέληγε ο κόσμος εκείνος! Κάποιοι από μας το έμαθαν, όμως μετά από χίλια χρόνια. Κάποιοι άλλοι ακόμα δεν το αντελήφθησαν και όπως φαίνεται ούτε που θα το αντιληφθούν. Ζουν στην αιώνια μακαριότητα της αμάθειας, της άγνοιας και της δεισιδαιμονίας.

Ο σκοταδισμός του Μεσαίωνα έκανε καλά τη δουλειά του για κάμποσους αιώνες.
Σύνδεσε την αθεΐα με την Επικούρεια φιλοσοφία και στον υλισμό έδωσε άλλη έννοια. Για τους χριστιανούς ο υλισμός ήταν η αγάπη για την ευτελή ύλη που σκοπό είχε μόνο την ηδονή, τις απολαύσεις και γενικά την ακόλαστη ζωή.

Ό,τι ακριβώς αντίθετα όριζε η επικούρεια φιλοσοφία και με αποτροπιασμό καταδίκαζε! Όμως ποιος μπορούσε να αντισταθεί στον ιδεολογικό πόλεμο της κατασυκοφάντησης… όταν πίσω από την αντίρρηση κρυβόταν η δαμόκλειος σπάθη του συστήματος…

Όταν γιγαντώνεται η εξουσία και θεοποιείται το κράτος, η καταπίεση, η δυστυχία και η εκμηδένιση του ανθρώπου βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη.

Η ανθρωπότητα έζησε μέρες φρίκης, όσο θρησκεία και εξουσία, σαν τις δυο πλευρές του ίδιου νομίσματος, είχαν έναν και μοναδικό σκοπό: την υποταγή στο σύστημα. Ο ένας εξαρτιόταν από τον άλλον.

Απ’ τον Θεοδόσιο και τον Ιουστινιανό μέχρι τον Φερντινάντο Κορτέζ και από το Βυζάντιο μέχρι το Μεξικό, η εξουσιαστική δύναμη του χριστιανισμού έδειξε το αληθινό της πρόσωπο. Σήμερα το εκπαιδευτικό σύστημα δεν τολμά να καταπιαστεί με την ιστορία αυτή, παρά επιγραμματικά με βιασύνη προσπερνά!

Ο αναγεννησιακός ουμανισμός του 16ου αιώνα ήταν αυτός που ανάγκασε τον άνθρωπο να χειριστεί το νου και τη λογική σαν πραγματικά εργαλεία ώστε η ανθρωπότητα να βγει απ’ αυτό το σκοτεινό και μακρόχρονο τούνελ που καταρράκωσε την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Αναβιώνοντας τις ηθικές αξίες της αρχαίας Ελλάδας η ανθρωπότητα άνοιξε πανιά και πάλι για να οδηγηθεί στην κατάκτηση της φύσης και την κοινωνική πρόοδο.

Οι ανθρωπιστικές μελέτες (ουμανισμός) ήταν ο προάγγελος του Διαφωτισμού.

Ο δρόμος ήταν πια ανοιχτός… Μπορεί τα σκυλιά να μην ήταν δεμένα ακόμα, όμως όταν ο άνθρωπος κατάλαβε τη δύναμή του, κατάφερε να τα δέσει!

Τα νέα επιστημονικά επιτεύγματα του ανθρώπου άλλαξαν την κοινωνία και την αντίληψη του γι αυτή. Μπορεί ο χριστιανισμός να κοίμισε την ανθρωπότητα για χίλια πεντακόσια χρόνια, όμως οι κοσμολογικές ιδέες του Πυθαγόρα και του Φιλόλαου ξύπνησαν ξανά στον εγκέφαλο του ανθρώπου. Δημόκριτος, Επίκουρος, Αρίσταρχος, και τόσοι άλλοι, γαντζωμένοι και πάλι στο νου του ανθρώπου. Η ελληνική υλιστική φιλοσοφία έλαμψε και το φως της διαχύθηκε παντού. Το ρήγμα στη σχολαστική φιλοσοφία του Μεσαίωνα ήταν γεγονός και ο δρόμος δεν είχε γυρισμό.

Μεταρρυθμίσεις, εξεγέρσεις και επαναστάσεις δημιούργησαν κλίμα τεταμένο αναγκάζοντας πολλούς να βγάλουν τα μαχαίρια. Ο νους πλάνταζε και ζητούσε να απελευθερωθεί. Η σκέψη επαναστάτησε και θεσμοί αιώνων κατέρρευσαν μπροστά στον πλούτο των νέων φιλοσοφικών ιδεών και των επιστημονικών επιτευγμάτων που άλλαζαν τη ζωή του ανθρώπου και απαντούσαν στα αιώνια «αναπάντητα» ερωτήματα που η θρησκεία τόσο καιρό συγκάλυπτε ή αγνοούσε.

Ο άνθρωπος του μεσαίωνα, ζώντας το αιώνιο σκοτάδι μέσα στην πλατωνική του σπηλιά, με γυρισμένη την πλάτη στο φως και την αλήθεια, αγνοώντας τη φωτεινή πραγματικότητα για αιώνες, αποφάσισε να στρίψει πίσω και να την αντιμετωπίσει κατάματα, χωρίς τύψεις και φόβο, ανακαλύπτοντας τους νόμους που κινούσαν τις σκιές και θώπευαν τη λογική και τη συνείδησή του. Τα παιχνιδίσματα των σκιών στους τοίχους της σπηλιάς έγιναν νόμοι και αριθμοί που άλλαξαν την αντίληψη του ανθρώπου και την προοπτική του για το μέλλον του κόσμου.

Τον πιο γνήσιο και επιστημονικό αθεϊσμό τον εκφράζει όχι απλά ο υλισμός, αλλά ο Διαλεκτικός Υλισμός, στον οποίο θα αναφερθούμε στην επόμενη διάλεξη. Σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Διαλεκτικού Υλισμού δεν υπάρχει τίποτα, παρά μονάχα η φύση και οι νόμοι που την καθορίζουν και αυτό γιατί, η φύση και η ζωή, είναι ύλη. Ύλη σε κίνηση! Η κίνηση αυτή ρυθμίζεται από μια φυσική αναγκαιότητα που την καθορίζουν οι φυσικοί νόμοι. Μέσα στους νόμους αυτούς δεν υπάρχει θέση για το θεό, γιατί ο τελευταίος είναι δημιούργημα της ανθρώπινης φαντασίας.

Τα ψέματα τελείωσαν!

Ξεκινάει στη Γερμανία νέο πείραμα πυρηνικής σύντηξης

purinikos-antidrastiras-institouto-maks-plank
Πιο κοντά στην πυρηνική σύντηξη, επιθυμούν να φέρουν τον κόσμο, Γερμανοί επιστήμονες, οι οποίοι ανακοίνωσαν πως ξεκινάνε ένα νέο πείραμα με καυτό πλάσμα.

Η μεγαλύτερη ανησυχία τους, είναι αν θα καταφέρουν να εξασφαλίσουν την ψύξη των πολύπλοκων μαγνητών που κρατούν το πλάσμα μέσα στη συσκευή.

Το πείραμα ξεκίνησε μετά από εννέα χρόνια κατασκευής και δοκιμών μιας δακτυλιοειδούς συσκευής για την παραγωγή ελεγχόμενων αντιδράσεων σύντηξης σε καυτό πλάσμα, όπου όλα τα μαγνητικά πεδία ελέγχου μέσα σε αυτό παράγονται από εξωτερικές περιελίξεις.

Η συσκευή, κόστισε 400 εκατομμύρια ευρώ και βρίσκεται στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τη Φυσική Πλάσματος στο Γκράιφσβαλντ της Γερμανίας.

Ο αντιδραστήρας πυρηνικής σύντηξης αυτού του τύπου εφευρέθηκε το 1950 από τον Αμερικανό φυσικό Λάιμαν Σπίτζερ και χρησιμοποιεί ένα πολύπλοκο σύστημα από μαγνητικά πηνία αντί για ρεύμα.

Η συσκευή λειτούργησε για πρώτη φορά το Δεκέμβριο χρησιμοποιώντας ήλιο, το οποίο είναι ευκολότερο να θερμανθεί και έχει το πλεονέκτημα του «καθαρισμού» μικροσωματιδίων που έμειναν μέσα στη συσκευή κατά τη διάρκεια της κατασκευής της.

Αν και η επιδίωξη της επίτευξης πυρηνικής σύντηξης έχει δεχτεί κριτική ως ακριβή σπατάλη πολύτιμων πόρων, η Γερμανία έχει υποστηρίξει τη χρηματοδότηση του έργου στο Γκράιφσβαλντ.

Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η ο οποία κατέχει διδακτορικό στη Φυσική, εγκαινίασε προσωπικά τις εγκαταστάσεις, δείχνοντας έτσι πως στηρίζει τις προσπάθειες των επιστημόνων.

«Ως βιομηχανικό κράτος θέλουμε να δείξουμε ότι μια προσιτή, ασφαλή, αξιόπιστη και βιώσιμη παροχή ηλεκτρικού ρεύματος είναι δυνατή, χωρίς καμία απώλεια οικονομικής ανταγωνιστικότητας», είχε δηλώσει η Μέρκελ. «Τα πλεονεκτήματα της ενέργειας σύντηξης είναι προφανή», πρόσθεσε.

Οι υποστηρικτές της τεχνολογίας ισχυρίζονται ότι μόλις αυτή επιτευχθεί, θα αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα και τους συμβατικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες σχάσης.