Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2015

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΜΕΛΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΑΝΑΚΡΕΩΝ

Δέηση στην Άρτεμη

Ποιητής των συμποσίων ο Ανακρέων από την ιωνική Τέω έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του σε αυλές τυράννων συνθέτοντας ποιήματα με θέμα τον έρωτα και το κρασί. Το μόνο ωστόσο από τα σωζόμενα ποιήματα στο οποίο ανιχνεύονται πολιτικές αναφορές υπάρχει στο απόσπασμα που ακολουθεί. Έχει τη μορφή προσωπικής προσευχής (πβ. Κείμενο 35) προς τη θεά Άρτεμη -εδώ με τα χαρακτηριστικά της πότνιας θηρῶν (= "δέσποινα των άγριων θηρίων")-,που αντικρύζει «με βλέμμα γλυκό» τη χτισμένη στην όχθη του ποταμού Μαιάνδρου ιωνική πόλη της Μαγνησίας. Την πόλη την "αντικρύζει" η θεά από το ναό της κοντά στη Μαγνησία, στην όχθη του παραπόταμου Ληθαίου, όπου λατρευόταν ως Ἄρτεμις Λευκοφρυηνή. Στο ποίημά του ο Ανακρέων τονίζει όχι μόνο τα ελληνικά χαρακτηριστικά της θεάς, αλλά και το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Μαγνησίας είναι "γενναιόκαρδοι" και "όχι βάρβαροι". Την εποχή που γράφει ο Ανακρέων η Μαγνησία αποτελεί έναν από τους τόπους διαμονής του Πέρση σατράπη των Σάρδεων. Ο ποιητής υποδηλώνει στο ποίημα ότι η πόλη κατοικείται από Έλληνες, έστω και αν βρίσκεται υπό περσική κυριαρχία. Η αναφορά αυτή στη Μαγνησία ίσως συνδέεται με την πιθανολογούμενη προσπάθεια του τυράννου της Σάμου Πολυκράτη -στην αυλή του οποίου ζούσε την περίοδο αυτή ο Ανακρέων- να αποκτήσει πολιτικές σχέσεις με τους Έλληνες κατοίκους της Μαγνησίας.

Απόσπασμα 348

γουνοῦμαί σ᾽ ἐλαφηβόλε
ξανθὴ παῖ Διὸς ἀγρίων
δέσποιν᾽ Ἄρτεμι θηρῶν·
ἥ κου νῦν ἐπὶ Ληθαίου
5 δίνῃσι θρασυκαρδίων
ἀνδρῶν ἐσκατορᾷς πόλιν
χαίρουσ᾽, οὐ γὰρ ἀνημέρους
ποιμαίνεις πολιήτας.

***
Στα πόδια σου πέφτω ελαφοκυνηγήτρα
ξανθιά του Δία θυγατέρα,
Άρτεμη κυρά των αγριμιών.
Την πόλη που είναι κοντά στου Ληθαίου το ρέμα
την έχουν άνδρες με γενναία καρδιά.
Δες την και συ τώρα με βλέμμα γλυκό.
Ειρηνικούς πολίτες προστατεύεις.

Θρήνος για το επερχόμενο τέλος

Σύμφωνα με την παράδοση ο Ανακρέων πέθανε σε μεγάλη ηλικία, όταν είχε ήδη φτάσει στα 85 έτη. Όπως αναφέρεται μάλιστα σε μια πηγή, πνίγηκε καθώς κατάπινε μια ρώγα από σταφύλι (ανέκδοτο που επινοήθηκε ίσως για να δείξει ότι ο φίλοινος και φίλερως ποιητής απόλαυσε τη ζωή μέχρι την τελευταία του στιγμή). Είναι εύλογο η αίσθηση της φθοράς και του τέλους να προκαλούσε συναισθήματα λύπης σε έναν άνθρωπο που αγάπησε τη ζωή και τραγούδησε τις χαρές της. Στους στίχους που ακολουθούν ο Ανακρέων εκφράζει τη θλίψη του για τη φθορά του σώματος που επέφεραν τα γηρατειά (ενδεικτικά αναφέρονται δυο στοιχεία του προσώπου, τα μαλλιά και τα δόντια) και θρηνεί για το ορατό τέλος του βίου. Η αντίληψη που εκφράζει για το θάνατο (είναι η ίδια με αυτήν που συναντά κανείς στα ομηρικά έπη. Ακόμη όμως και σ᾽ αυτή την περίπτωση, όπου ο τόνος λόγω του θέματος είναι σοβαρός, η ποίησή του δεν χάνει ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της, την αγάπη για το παιχνίδι. Είναι χαρακτηριστική η χρήση πολλών μέσων του έντεχνου λόγου, όπως είναι ο χιασμός (στ. 1-2), οι αλλεπάλληλοι διασκελισμοί, οι παρηχήσεις, οι σύντομες προτάσεις, η παρατακτική δομή.

Απόσπασμα 395

πολιοὶ μὲν ἡμὶν ἤδη
κρόταφοι κάρη τε λευκόν,
χαρίεσσα δ᾽ οὐκέτ᾽ ἥβη
πάρα, γηραλέοι δ᾽ ὀδόντες,
5 γλυκεροῦ δ᾽ οὐκέτι πολλὸς
βιότου χρόνος λέλειπται·
διὰ ταῦτ᾽ ἀνασταλύζω
θαμὰ Τάρτατον δεδοικώς·
Ἀίδεω γάρ ἐστι δεινὸς
10 μυχός, ἀργαλῆ δ᾽ ἐς αὐτὸν
κάτοδος· καὶ γὰρ ἑτοῖμον
καταβάντι μὴ ἀναβῆναι.

***
Γκρίζοι οι κρόταφοί μου πια
λευκά και τα μαλλιά μου,
έφυγε η θελκτική μου νιότη
σάπια τα δόντια μου,
απ᾽ τη γλυκιά ζωή5
λίγος καιρός μου απομένει.

Συχνά βαριά αναστενάζω,
γιατί τον Τάρταρο1 φοβούμαι.
Είναι φρικτή η άβυσσος του Άδη
και το ταξίδι για κει κάτω θλιβερό,10
και είναι βέβαιο: αν κατεβείς
δεν ανεβαίνεις πια επάνω.
-------------
1 Ο Τάρταρος είναι η κατώτατη περιοχή του σύμπαντος, που βρίσκεται τόσο πιο βαθιά από τον Άδη όσο απέχει ο ουρανός από τη γη. Αργότερα ο Τάρταρος ταυτίζεται με τον κόσμο των νεκρών.

Ο Αριστοτέλης και τα αιώνια παιχνίδια της τυραννίας

Με δεδομένο ότι οι τυραννίδες δεν έχουν τη δύναμη να διαρκέσουν πολύ, «… τα πιο βραχύβια απ’ όλα τα πολιτεύματα είναι η ολιγαρχία και η τυραννίδα» (1315b 11 – 12), γίνεται ξεκάθαρο ότι η αυταρχική δόμηση της εξουσίας δεν μπορεί να γίνει ανεκτή για πολύ καιρό.

Ο λαός, όταν νιώθει ότι καταπιέζεται, έχει τον τρόπο να ξεπερνά όλους τους φόβους, αρκεί να πιστεύει ότι αγωνίζεται για κάτι καλύτερο. Οι μεμονωμένες (αρχικά) επαναστατικές ενέργειες είναι το έναυσμα της συλλογικής εξέγερσης που εκκολάπτεται. Το έκρυθμο θα επιφέρει επιπλέον κατασταλτικά μέτρα που, τελικά θα συσπειρώσουν τον κόσμο ακόμη περισσότερο. Ο έξυπνος τύραννος οφείλει να το γνωρίζει αυτό. Οφείλει δηλαδή να ξέρει ότι η εξουσία που δεν έχει λαϊκή αποδοχή δεν μπορεί να ελπίζει σε μακροβιότητα.

Σε τελική ανάλυση, ο κυρίαρχος είναι πάντα ο λαός, αφού, αν ξεπεραστούν τα όρια της ανοχής του, δεν υπάρχει φόβητρο που να μπορεί να τον συγκρατήσει: «Όπως δηλαδή ένας τρόπος φθοράς της βασιλείας είναι να ασκείται τυραννικότερα η εξουσία, έτσι κι ένας τρόπος διατήρησης της τυραννίδας είναι να ασκείται η εξουσία βασιλικότερα με την προϋπόθεση μόνο ότι ο τύραννος προστατεύει τη δύναμή του, για να μπορεί να εξουσιάζει τους πολίτες όχι μόνο με τη συγκατάθεσή τους αλλά και χωρίς αυτή. Γιατί, αν παραμελεί τη δύναμή του, παραμελεί και το ρόλο του ως τυράννου». (1314a 33 – 38).

Υπενθυμίζοντας ότι η βασιλεία κατατάσσεται στα ορθά πολιτεύματα (ο βασιλιάς διαφοροποιείται από τον τύραννο, αφού μεριμνά για το όφελος της πόλης κι όχι το δικό του) αυτό που τελικά προτείνεται είναι ο ελιγμός του τυράννου, ώστε να παρουσιαστεί με το προσωπείο του βασιλιά. Σε τελική ανάλυση, επιδιώκεται η δημοτικότητα του τυράννου, που θα εξασφαλιστεί μόνο αν κρύψει τις αληθινές του προθέσεις.

Γι’ αυτό πρέπει να προτάξει τη μετριοπάθεια (χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δε θα διασφαλίσει τη δύναμή του), ώστε να αποκτήσει και τη λαϊκή αποδοχή. Αυτή είναι η πολιτική μαεστρία του τυράννου· να επιβάλει την εξουσία του δίχως να προκαλέσει αντιδράσεις: «… ο τύραννος οφείλει άλλα να εκτελεί και άλλα να φαίνεται ότι εκτελεί παίζοντας το ρόλο του βασιλιά σωστά». (1314a 39 – 40).

Η τυραννία πρέπει να εφαρμόζεται, αλλά όχι να κατονομάζεται. Να παριστάνει διαρκώς κάτι άλλο. Το αν θα παριστάνει τη βασιλεία ή τη δημοκρατία ή οποιοδήποτε πολίτευμα, έχει ελάχιστη σημασία, αφού το ζητούμενο είναι να κάνει τη δουλειά της. Το περιτύλιγμα είναι θέμα λαϊκών προτιμήσεων, καθώς ο λαός πρέπει να πειστεί ότι πράγματι έχει αυτό που θέλει.

Και βέβαια, κατά τον Αριστοτέλη, η τυραννία που θέλει να παραστήσει με επιτυχία τον υπερασπιστή των λαϊκών συμφερόντων, οφείλει πρώτα απ’ όλα να προτάξει την πιο αδιαπραγμάτευτη ακεραιότητα στα οικονομικά ζητήματα: «Αρχικά να φαίνεται ότι ενδιαφέρεται για τα δημόσια ζητήματα και να μη δαπανά ποσά σε δωρεές που προκαλούν αγανάκτηση στο λαό, όπως όταν οι τύραννοι απομυζούν το ελάχιστο εισόδημα του λαού που εργάζεται και καταπονείται, ενώ αμείβουν πλουσιοπάροχα εταίρες και φιλοξενούμενους και καλλιτέχνες». (1314a 40 – 1314b 4).

Με δεδομένο ότι η τυραννία αποσκοπεί στην οικονομική απομύζηση των πολιτών φτωχοποιώντας τους όσο το δυνατό (αλλιώς δε θα ήταν τυραννία), αυτό που μένει είναι να τηρούνται τα προσχήματα. Τα υπέρογκα ποσά που σπαταλιούνται σε απολαύσεις ή σε δώρα προς φιλικά πρόσωπα είναι ο μόχθος του λαού, που νιώθει προδομένος όταν βλέπει τις θυσίες του να ματαιώνονται. Γι’ αυτό ο τύραννος είναι καλό να αποταμιεύει τα λεφτά του εκτός πόλεως, γιατί εκτός από τους πολίτες, η συσσώρευση τόσο μεγάλου πλούτου μπορεί να αποτελέσει πρόκληση ακόμη και για τους ανθρώπους που τον φρουρούν: «… συμφέρει περισσότερο στους τυράννους να απομακρύνουν τα πλούτη τους από την πόλη τους παρά να τα αφήνουν συγκεντρωμένα στην πατρίδα τους, γιατί έτσι πολύ λιγότερο οι σωματοφύλακες θα στραφούν εναντίον της εξουσίας, αφού γίνονται απειλητικότεροι σε σχέση με τους πολίτες για τους τυράννους που ταξιδεύουν, καθώς οι σωματοφύλακες ταξιδεύουν μαζί τους, ενώ οι άλλοι πολίτες παραμένουν πίσω». (1314b 9 – 14).

Η δημόσια εικόνα του τίμιου διαχειριστή και του ενάρετου ανθρώπου λειτουργεί πάντα καταπραϋντικά: «Σχετικά με τις σωματικές απολαύσεις ο τύραννος πρέπει να κάνει το αντίθετο από αυτό που κάνουν τώρα μερικοί τύραννοι (… επιδεικνύονται στους άλλους με αυτές για να τους θαυμάζουν ως καλότυχους κι ευτυχισμένους). Ο τύραννος πρέπει να προσπαθεί να κρατάει το μέτρο σε παρόμοιες εκδηλώσεις, όσο μπορεί, αλλιώς να προσπαθεί τουλάχιστον να περνούν απαρατήρητες από τους υπόλοιπους (γιατί ούτε ευάλωτος σε επιθέσεις ούτε αναξιοπρεπής είναι ο νηφάλιος αλλά ο μεθυσμένος ούτε ο άγρυπνος αλλά ο κοιμισμένος)». (1314b 28 – 36).

Εξάλλου, ο ενάρετος, ο νηφάλιος, ο εγκρατής στις απολαύσεις είναι ο σώφρων κι αυτό ακριβώς είναι το προσωπείο που πρέπει να φορέσει ο τύραννος. Μόνο ο συνετός μπορεί να πείσει ότι τα λεφτά που απομυζούνται έχουν μια καλύτερη διαχείριση. Γι’ αυτό ο τύραννος πρέπει να εμπνέει το σεβασμό. Η προσωπικότητά του πρέπει να λειτουργεί ως εγγύηση: «Επίσης να μη φαίνεται ο τύραννος σκληρός αλλά σεβαστός και μάλιστα τέτοιος ώστε να μην εμπνέει φόβο σε αυτούς που συναντά αλλά σεβασμό». (1314b 18 – 20).

Το θέμα είναι να αποδεχτεί ο λαός την αναγκαιότητα των υπέρογκων οικονομικών θυσιών που θα υποστεί. Η προσωπικότητα του τυράννου και οι διαβεβαιώσεις των ειδικών συμβούλων θα παίξουν το ρόλο τους. Δημοσιονομικές ανάγκες, πόλεμοι, ανάγκες συντήρησης του στρατού κλπ, πρέπει να τονίζονται, ώστε ο κόσμος να το εμπεδώσει. Κι αν αρχίσει να δυσφορεί, λίγη τρομοκρατία δε βλάπτει. Εξωτερικοί εχθροί, ενδεχόμενοι πόλεμοι, ακόμη και δημιουργία πολέμων προς αποπροσανατολισμό, θα θέσουν το θέμα σε ρεαλιστική βάση. Κι αυτό είναι που έχει και τη μεγαλύτερη σημασία, να μιλά κανείς ρεαλιστικά.

Το δίλημμα οικονομική αφαίμαξη ή καταστροφή (πάσης φύσεως) είναι πάντα αποτελεσματικό. Κανένας ρεαλιστής δε θα διαλέξει την καταστροφή. Αυτό που μένει είναι ο αξιόπιστος διαχειριστής του δημόσιου ταμείου: «Έπειτα ο τύραννος πρέπει να φαίνεται ότι συγκεντρώνει τους φόρους και τις εισφορές για δημοσιονομικούς λόγους και για πολεμικές ανάγκες, αν χρειαστεί να τους χρησιμοποιήσει, και γενικά να παρουσιάζει τον εαυτό του ως φύλακα και ταμία των χρημάτων με την ιδέα ότι είναι δημόσια κι όχι ιδιωτικά». (1314b 14 – 18).

Η δημόσια εικόνα του τυράννου οφείλει να προστατευτεί με κάθε τρόπο: «Ακόμη δεν αρκεί ο ίδιος μόνο να μην προσβάλλει κανέναν από τους υπηκόους του, ούτε νέο ούτε νέα, αλλά και κανένας άλλος από το περιβάλλον του να μην προσβάλλει, το ίδιο μάλιστα να συμπεριφέρονται και οι γυναίκες της οικογένειάς του προς τις άλλες, καθώς πολλές τυραννίδες χάθηκαν εξαιτίας προσβολών που προκλήθηκαν από γυναίκες». (1314b 23 – 27). Και ο Αριστοτέλης συμπληρώνει: «Επίσης οφείλει ο τύραννος να αποφεύγει τις προσβολές και μάλιστα περισσότερο απ’ όλες τη σωματική τιμωρία και την ερωτική προσβολή των νέων». (1315a 14 – 16).

Η φαινομενική διαλλακτικότητα και η ηθική που θα προβληθεί όχι μόνο από τον ίδιο αλλά απ’ όλο το περιβάλλον του είναι πάγιες μεθοδεύσεις για την εξασφάλιση της φερεγγυότητας. Η κοινή γνώμη δεν μπορεί παρά να στραφεί θετικά σε μια τέτοια προσωπικότητα. Η προσωπική συμμετοχή στην απονομή των τιμών είναι η παράσταση που οφείλει να δώσει όχι μόνο για να ταυτίσει τον εαυτό του με τις χαρές της πόλης, αλλά και για να επιβεβαιώσει την πλήρη αντικειμενικότητα στην απόδοση αυτών που ο καθένας αξίζει. Είναι η απαραίτητη διαδικασία για να χτιστεί το πορτρέτο της πατρικής φιγούρας.

Αντιστοίχως, θα ήταν καλό να μην ανακατεύεται ο ίδιος στην επιβολή των ποινών. Δε χρειάζεται να φθείρεται προσωπικά στα δυσάρεστα. Αυτό ας το αναλάβουν άλλοι: «Επιπλέον οφείλει να τιμά εκείνους που ξεχωρίζουν σε κάτι, ώστε να μην έχουν την ιδέα ότι θα τους τιμούσαν περισσότερο οι πολίτες, αν ήταν ελεύθεροι, και μάλιστα τέτοιου είδους τιμές να τις απονέμει ο ίδιος, ενώ τις ποινές να τις επιβάλλει μέσω άλλων αρχόντων και δικαστηρίων». (1315a 4 – 8).

Η ηθική ακεραιότητα του τυράννου οφείλει να επιβεβαιωθεί μέσα από όλες τις ευκαιρίες που μπορούν να δοθούν: «Ακόμη πρέπει να φαίνεται κατ’ εξοχήν αφοσιωμένος στα θρησκευτικά του καθήκοντα (γιατί οι υπήκοοι λιγότερο φοβούνται ότι θα αδικηθούν από τέτοιους και συνεπώς, αν νομίζουν ότι ο άρχοντας είναι θρήσκος και εκτελεί τα θρησκευτικά του καθήκοντα, τον υπονομεύουν λιγότερο, γιατί πιστεύουν ότι έχει συμμάχους τους θεούς), πρέπει όμως να φαίνεται τέτοιος χωρίς να γίνεται γελοίος». (1314b 38 – 1315a 4).

Η εκμετάλλευση του λαϊκού αισθήματος για την προσωπική προβολή είναι πάγια τακτική των λαϊκιστών. Η θρησκευτικότητα, τα δημόσια θεάματα, η συμμετοχή σε γιορτές, η επιδεικτική τήρηση των εθίμων κλπ, είναι σχεδόν επαγγελματική υπόθεση. Ο τύραννος, ως κατ’ εξοχήν λαϊκιστής, είναι αδύνατο να τα αγνοεί όλα αυτά. Πρόκειται για τον ίδιο μηχανισμό που επιδιώκει το χτίσιμο της πατρικής εικόνας. Ο καλός πατέρας είναι αδύνατο να απέχει από τις γιορτές της οικογένειας. Με τον ίδιο τρόπο ο καλός τύραννος είναι αδύνατο να αγνοεί τις ομαδικές χαρές (ή λύπες) των υπηκόων. Η αίσθηση της συλλογικότητας οφείλει να επιτευχθεί με κάθε δυνατό τρόπο. Όλα τα μέσα είναι προς εκμετάλλευση. Κι αυτή είναι η ουσία του λαϊκισμού· η ολοκληρωτικά χρησιμοθηρική αντίληψη των πάντων. Τελικά, ο λαϊκιστής είναι αδύνατο να πιστεύει σε τίποτε άλλο πέρα απ’ τον εαυτό του.

Και φυσικά, ο λαϊκισμός δεν αφορά μόνο τη συμμετοχή στα λαϊκά δρώμενα προς εξασφάλιση της οικειότητας με τον κόσμο, αλλά σταδιακά γίνεται πολιτική αντίληψη που διεκπεραιώνει όλες τις υποθέσεις. Είναι το πολιτικό εργαλείο όλων των υποκριτών που παριστάνουν τους προστάτες των λαϊκών συμφερόντων. Γι’ αυτό έρχεται γάντι στον τύραννο, γιατί είναι η πεμπτουσία της πολιτικής του «φιλοσοφίας».

Κάθε λαϊκιστής είναι ένας μικρός τυραννίσκος κι αυτό που θέλει να πετύχει είναι η αποδυνάμωση του λαού. Γι’ αυτό κι έχει ως βασικότερη μέριμνα να τον απομακρύνει, όσο το δυνατό, απ’ τα πολιτειακά τεκταινόμενα. Όμως, ταυτόχρονα πρέπει να έχει και συμμάχους: «Επειδή οι πόλεις αποτελούνται από δύο ομάδες ανθρώπων, τους φτωχούς και τους πλούσιους, επιβάλλεται να έχουν τη γνώμη και οι δύο ότι η σωτηρία τους οφείλεται στην εξουσία του τυράννου και ότι καθόλου οι πρώτοι δεν αδικούνται από τους δεύτερους». (1315a 31 – 35).

Η εικόνα του τυράννου ως υπερταξικού ηγέτη είναι αναμφισβήτητα η ιδανική. Είναι ο εκφραστής όλων, ο αδιαφιλονίκητος αρχηγός που τίθεται υπεράνω όλων των συμφερόντων. Αν όμως αυτό εκ των πραγμάτων καθίσταται αδύνατο, ο τύραννος οφείλει να επιλέξει τη συμπάθεια εκείνης της κοινωνικής τάξης που φαίνεται να υπερέχει στην πόλη: «Ακόμη ο τύραννος πρέπει να προσεταιρίζεται κυρίως εκείνη από τις δύο ομάδες που είναι ισχυρότερη, γιατί, αν διασφαλίζεται αυτή η υποστήριξη στην εξουσία, δεν υπάρχει ανάγκη να ελευθερώνει ο τύραννος τους δούλους ούτε να αφοπλίζει τους πολίτες δόλια». (1315a 35 – 38).

Η εξασφάλιση της υποστήριξης της ισχυρής κοινωνικής ομάδας είναι η διαβεβαίωση ότι δεν είναι μόνος. Κι αν η ομάδα που υπερέχει είναι οι φτωχοί (όπως γίνεται πάντα), ο τύραννος οφείλει να δείξει έντονα φιλολαϊκό πρόσωπο. Μπορεί ακόμη και να βοηθήσει έμπρακτα τους φτωχούς παρέχοντας οικονομικές διευκολύνσεις. Ποτέ όμως δεν έχει την πρόθεση να τους βγάλει από τη φτώχεια. Αυτό που θέλει είναι να παραμείνουν φτωχοί, ώστε να παραμείνουν υποτελείς του. Ο τύραννος που προσπαθεί να καταπολεμήσει στ’ αλήθεια τη φτώχεια δεν είναι τύραννος ή, αλλιώς, είναι ο τύραννος που σκάβει το λάκκο του. Γιατί ο χορτάτος συνήθως αρχίζει να έχει και πολιτική σκέψη, πράγμα επικίνδυνο.

Η μετριοπάθεια αυτού του είδους προτάσσεται ως ενδεδειγμένη πολιτική του τυράννου, προκειμένου να διατηρηθεί στην εξουσία: «Μακροβιότερη μάλιστα υπήρξε η τυραννίδα της Σικυώνος, δηλαδή των παιδιών του Ορθαγόρα και διήρκεσε εκατό χρόνια. Αυτό αιτιολογείται με τη μετριοπαθή άσκηση της εξουσίας τους προς τους υπηκόους, την ευθυγράμμισή τους με τους νόμους… Ακόμη φημολογείται ότι και ο Πεισίστρατος παρουσιάσθηκε στον Άρειο Πάγο, όταν κάποτε μηνύθηκε. Δεύτερη σε διάρκεια έρχεται η τυραννίδα των Κυψελιδών στην Κόρινθο, η οποία διήρκεσε εβδομήντα τρία χρόνια κι έξι μήνες, γιατί ο Κύψελος υπήρξε τύραννος για τριάντα χρόνια, ο Περίανδρος για σαράντα και μισό και ο Ψαμμίτιχος ο Γόργου για τρία χρόνια. Τα ίδια αίτια ισχύουν και γι’ αυτήν. Ο Κύψελος ήταν αγαπητός στο λαό και σε όλη τη διάρκεια της εξουσίας του δεν τον συνόδευαν σωματοφύλακες, ο Περίανδρος όμως έγινε τυραννικός αλλά συγχρόνως διακρίθηκε στους πολέμους. Τρίτη σε διάρκεια ακολουθεί η τυραννίδα των Πεισιστρατιδών στην Αθήνα, με τη διαφορά ότι αυτή δεν ήταν συνεχής, γιατί ο Πεισίστρατος εξορίσθηκε δύο φορές, όταν ήταν τύραννος. Επομένως σε διάστημα τριάντα τριών ετών ο ίδιος άσκησε την εξουσία δεκαεφτά χρόνια και οι γιοι του δεκαοχτώ, και άρα συνολικά αυτοί κατείχαν την εξουσία τριάντα πέντε χρόνια». (1315b 12 – 16, 21 – 34).

Κι αν ο Αριστοτέλης έχει υπόψη του τις μακροβιότερες τυραννίες της αρχαιότητας αποδίδοντας τη διάρκειά τους στη μετριοπάθεια (Ορθαγόρας) ή στην υποστήριξη των φτωχών στρωμάτων (Πεισίστρατος) ή στην ηγετική φυσιογνωμία του εκφραστή της που οδηγεί την πόλη σε πρόοδο (Περίανδρος), θα λέγαμε ότι η ιδανική τυραννία είναι εκείνη που συνδυάζει τις πολιτικές επιθυμίες των πολλών και ταυτόχρονα συγκεντρώνει τον πλούτο στα χέρια των ελάχιστων.

Από αυτή την άποψη, θα έλεγε κανείς ότι η ελεύθερη ψήφος, η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, η ελεύθερη ενημέρωση, με δυο λόγια η ελευθερία στο σχηματισμό της άποψης, είναι το καλύτερο άλλοθι της τυραννίας, αρκεί, υπογείως, να ελέγχονται αρκούντως. Εξάλλου, το πολίτευμα που θα προβληθεί ως επικρατές και οι πολιτικές διαδικασίες που θα επιβάλει είναι εντελώς αδιάφορα, αρκεί ο πλούτος να πηγαίνει στα σωστά χέρια. Αυτό, βέβαια, προϋποθέτει ότι η πολιτική σκηνή που θα διαμορφώνεται (με τη λαϊκή συναίνεση πάνω απ’ όλα) θα παίρνει τις «σωστές» αποφάσεις. Κι αν κάπου – κατά λάθος – προκύψει καμιά διακυβέρνηση που δε «συνεργάζεται» σωστά, θα βρεθεί ο τρόπος της συμμόρφωσης.

Υπό αυτές τις συνθήκες, ο τύραννος είναι ανίκητος, αφού πάνω απ’ όλα είναι αθέατος. Στο κάτω – κάτω όλα μπορούν να οριστούν απ’ την αρχή κατά πώς βολεύει. Και άκρατος πλούτος και άκρατη φτώχεια και πανίσχυρα κέντρα που εκβιάζουν τις κυβερνήσεις και τρομοκρατία στους φτωχούς και διάλυση της μεσαίας τάξης και δουλική υπερεργασία και δημοκρατία!

Επιμένοντας στους αριστοτελικούς ορισμούς αυτό που μένει είναι να ξεκαθαριστεί, αν πράγματι μιλάμε για τυραννία ή για σκληρή – ακραία ολιγαρχία (όπως είχε χαρακτηρίσει την πολιτική κατάσταση στην Αθήνα, όταν προσπάθησε να τη διαχειριστεί ο Σόλωνας, με την απόλυτη εξαθλίωση των πολιτών, που δανείζονταν με ενέχυρο το σώμα τους και γίνονταν δούλοι). Το ζήτημα βέβαια είναι καθαρά αριθμητικό. Ο τύραννος είναι ένας, ενώ οι ολιγαρχία θέλει λίγους. Όμως, πάντα κατά τον Αριστοτέλη, η ακραία ολιγαρχία είναι σταθερά ο προθάλαμος της τυραννίας. Όπως και οι εκφυλισμένες δημοκρατίες το ίδιο…

Αριστοτέλης: «Πολιτικά»

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

Στον ελληνικό κόσμο σκέψης δεν υπάρχει ρητή θεματοποίηση της δημιουργίας, ιδιαίτερα στον κόσμο της κοινωνίας. Θα μιλήσουμε διά μακρών για τον Επιτάφιο του Περικλή, όπου η ιδέα ότι η Αθήνα είναι δημιούργημα των Αθηναίων στηρίζει όλο το λόγο, χωρίς αυτό να διατυπώνεται ρητά.

Βρίσκουμε όμως τον 5ο αιώνα στοιχεία τα οποία, μέσα από το στοχασμό γύρω από την αντίθεση φύσις/νόμος, οδεύουν προς αυτή την κατεύθυνση: στους ιπποκρατικούς, τον Ηρόδοτο, τον Δημόκριτο ή στους σοφιστές.

Όλα αυτά τα στοιχεία θα καταπνιγούν με την άφιξη του Πλάτωνα και τη μετέπειτα συντριπτική επιρροή του πλατωνισμού.

Στον Αριστοτέλη, το ζήτημα είναι πιο πολύπλοκο, όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε, παραδείγματος χάριν, από τη σκέψη του για την τέχνη: πρόκειται άραγε για απλή μίμηση της φύσης ή μήπως δημιουργεί κάτι το οποίο δεν υπήρχε πριν;

Ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης δεν είναι πλάστης, ό, τι κι αν λένε. Είναι κάπως σαν το δημιουργό του Πλάτωνα’ υπάρχει πάνω από αυτόν ένα κριτήριο προς το οποίο πρέπει να συμμορφώνεται και ο ίδιος.

Κατά μία έννοια, ούτε η ύπαρξη του κόσμου είναι αυθαίρετη, δεδομένου ότι είναι φτιαγμένος για τον άνθρωπο.

Στη συνέχεια, εμφανίζεται στους θεολόγους του 13ου-14ου αιώνα, όπως οι Duns Scot και Guillaume d’Ockham, η ιδέα της παντοδυναμίας και της απολύτους ελεύθερης βούλησης του Θεού – ίσως η μόνη πρωτότυπη ιδέα στο πεδίο αυτό με­τά τους Έλληνες.

Οι αλήθειες τις οποίες θεωρούμε αιώνιες είναι ταυτοχρόνως θεία δημιουργία και τυχαίες. Ο Θεός θα μπορούσε να είχε θελήσει έναν άλλο κόσμο, όπου δύο και δύο να κάνουν πέντε. [Αντινομία: οι «αιώνιες αλήθειες» είτε είναι τυχαίες είτε δεν είναι, και ο Θεός δεν είναι πλέον παντοδύναμος.]

Αυτή η θεία βούληση επιβάλλει σε κάποια ύλη, την οποία δημιούργησε όπως της άρεσε, τους νόμους οι οποίοι της άρεσαν, και καθορίζεται η ίδια μέσα στην πιο απόλυτη αυθαιρεσία, κυριαρχία και ελευθερία.

Καμία όμως θεολογία δεν μπόρεσε να ακολουθήσει για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα αυτή την οδό» θα επανέλθουν, λοιπόν, σε μια πιο ορθολογική θεολογία και θα υποβάλουν και τον ίδιο : το Θεό σε ορισμένους περιορισμούς.

Δεν αφήνουμε το παρελθόν "πίσω" μας

Όταν η προσοχή εστιάζεται στα παιδιά, δεν αστειεύομαι. Και ποιοι από μας δεν είμαστε ακόμα παιδιά, προσπαθώντας να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας;

Βέβαια, η κοινωνία μάς δίνει το ρόλο του "γονιού" κι έτσι ξεχνάμε πως είμαστε οι ίδιοι παιδιά. Συνεχίζουμε το ίδιο τυφλά να μεταφέρουμε στα δικά μας, όλα τα ασυνείδητα που εμείς έχουμε δεχθεί και υιοθετήσει, χωρίς να διερωτόμαστε ποιοι είμαστε, τι είμαστε;

Δεν έχει καμία σχέση η ηλικία.... Βλέπω μικρά παιδιά, μεγαλύτερα, έφηβους, ενήλικες, παππούδες και γιαγιάδες, να κουβαλάνε το παιδί μέσα τους, αγνοώντας τι πραγματικά κουβαλάνε ή πόσα.

Δεν αφήνουμε πίσω μας το παρελθόν μας. Το παρελθόν είναι μέρος του χρόνου που ονομάζουμε το παρόν μας.

Το "παρελθόν" για ένα παιδί, μπορεί να είναι η προηγούμενη μέρα ή η προηγούμενη στιγμή. Αυτά που νομίζουμε πως θα το επηρεάσουν μπορεί να μην τα προσέξει καν, ενώ αυτά που δεν προσέξαμε, μπορεί να καταγραφούν μέσα του διαστρεβλωμένα, για να μη διορθωθούν ποτέ. Ποιος θα το ξέρει αυτό;

Δεν είναι οι ειδικοί υπεύθυνοι για τα παιδιά μας, ούτε οι δάσκαλοι στα σχολεία τους. Είμαστε εμείς οι ίδιοι υπεύθυνοι γι' αυτά, αν έχουμε υπάρξει υπεύθυνοι με τον εαυτό μας: με το δικό μας εσωτερικό παιδί.

Ποιος θα παρατηρήσει τις μικρές, ανεπαίσθητες αλλαγές σε ένα παιδί, που περνάνε απαρατήρητες, κυρίως επειδή το ίδιο θα θεωρήσει φυσιολογικά/σωστά τα συμπεράσματά του, οπότε δεν θα αμφισβητήσει ούτε θα ρωτήσει. Ειδικά αν δεν έχουμε καθιερώσει μια στέρεη σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης μαζί του! Ποιος θα προσέξει ανάμεσα στα λόγια, στις αντιδράσεις, σε όλα όσα δεν εκφράζονται για να σταθεί, να αναρωτηθεί, να ψάξει και να μάθει τι υπάρχει αθέατο;

Μια μέρα, στη ζωή ενός μικρού παιδιού είναι ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, που δεν αντιλαμβάνεται ο επιφανειακός, γραμμικός νους μας. Μια στιγμή, μπορεί να καταγράψει αναρίθμητα συμπεράσματα, συνδυαστικά με τα ανάλογα συναισθήματα. Αλλά, θα παραμείνουν όλα στο υποσυνείδητο. Ποιος θα παρατηρήσει για να τα κάνει συνειδητά; Ή ποιος θα μάθει ένα παιδί να έχει μια φανερή και όχι κρυφή σχέση με τον Εαυτό του; Ποιος θα το διδάξει πώς λειτουργεί το εγώ του, πώς να συνομιλεί ισότιμα με το νου του, όταν όλ' αυτά έχουν ήδη αυτοματοποιηθεί, όταν πλέον "κοινωνικοποιείται" σε ομάδες μίμησης, σύγκρισης, ανταγωνισμού;

Το παιδί μεγαλώνει, γίνεται εμείς, και όλα όσα θα έπρεπε να συζητηθούν, περνάνε στα αζήτητα. Ζούμε κι εμείς, ασυνείδητα, σε μια εποχή που καμία γνώση δεν είναι πλέον κρυφή, σε έναν κόσμο που αλλάζει πολύ πιο γρήγορα απ' ότι παλαιότερα μπορούσαμε να ελέγξουμε.

Τα παιδιά μας δεν διαμορφώνονται στα σχολεία, αλλά στα σπίτια μας. Σπίτια γεμάτα μυστικά, με πολλά ενοχικά και θαμμένα, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουμε "μια νέα ζωή", ένα νέο παρόν διαφορετικό, που όμως πάντα, αναπόφευκτα, θα μας κυνηγά το παρελθόν μας.

Και δεν είναι τα γεγονότα, όπως νομίζουν πολλοί. Η ζωή δεν σε ματώνει, δεν σε κάνει ανάπηρο, δεν σε αρρωσταίνει, δεν σε κάνει δυστυχισμένο. Ο τρόπος που ερμηνεύουμε όμως και καταχωρούμε στο νου μας, αυτόματα, μας καθορίζει, σε ό,τι κι αν βιώνουμε.

Ποιος θα διδάξει τα παιδιά μας αν όχι εμείς;
Ποιος θα απελευθερώσει το εσωτερικό μας παιδί αν όχι εμείς οι ίδιοι;

Όχι, δεν αναφέρομαι στην ψυχανάλυση ή σε οποιαδήποτε άλλη μέθοδο που βρίσκεται έξω από την καθημερινότητα της ζωής μας. Όλα έχουν τη θέση τους, αλλά δεν με απασχολούν.

Με απασχολεί η καθημερινότητα, όλα όσα περνάνε απαρατήρητα και είναι τα σημαντικά. Παρατηρώντας σε πολλαπλά επίπεδα τη ζωή, τους ανθρώπους, είναι φανερό πως τα παιδιά που έχουν ενηλικιωθεί είναι λίγα... αλλά αυξάνονται.

Οι απελευθερωμένοι ενήλικες που μπορούν να συνυπάρχουν, να είναι αυθεντικοί, αληθινοί, απενεχοποιημένοι, σε αρμονία με τη ζωή τους και τον κόσμο τους, είναι το ζητούμενο.

Με κανένα άλλο τρόπο δεν "χτίζουμε" τον νέο άνθρωπο... και όχι, δεν αναφέρομαι στις επόμενες γενιές. Γιατί αν δεν αλλάξουμε εμείς τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τη ζωή, δεν υπάρχει κάποιος άλλος που να το κάνει στη θέση μας.

Όλ' αυτά που βρίσκονται κρυμμένα, βαθιά μέσα μας, είναι το χάος που αντιλαμβανόμαστε στην επιφάνεια, χωρίς επιλογές διαφοροποίησης, θεραπείας, γαλήνης, όσος χρόνος κι αν περάσει, ό,τι άλλο κι αν κάνουμε σκεπάζοντάς τα. 

Υπάρχουν άπειρα πράγματα να διδάξουμε στα παιδιά μας, πέρα από τον "Άγιο Βασίλη" και τα έθιμα των Χριστουγέννων. Αλλά πρέπει πρώτα να τα διδαχθούμε εμείς.

Και όσοι δεν έχουμε παιδιά, πότε θα μεγαλώσουμε το δικό μας εσωτερικό παιδί, πότε θα σταθούμε στη ζωή μας συνειδητοί, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για όλα όσα κρύβονται πίσω από το προσωπείο μας; Γιατί διαφορετικά, δεν θεραπεύουμε τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας, το σώμα μας, τη ζωή μας ή τον κόσμο μας...

Χαίρομαι που αυτό αρχίζει ν' αλλάζει, που ο σκοπός νικά το φόβο και οι πιο θαρραλέοι τολμούν, χωρίς δικαιολογίες, να αναζητήσουν αληθινά, με θάρρος να ενώσουν το χρόνο και τα σκόρπια κομμάτια τους!

ΤΡΙΕΣΠΕΡΟΝ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

Η λέξη "Ηρακλής" αποτελεί προσωνυμία του Ηλίου και δηλώνει την ανίκητη δύναμή του να διαλύει κάθε κακό, το οποίο τείνει να σχηματίζεται ιδίως στον αέρα.

Ο φιλόσοφος Πορφύριος στο "Περί Αγαλμάτων" λέει με σαφήνεια τα εξής:
"Καθό δε απαλεξίκακος εστί των επιγείων ο Ήλιος, Ηρακλέα αυτόν προσείπον εκ του "κλάσθαι προς τον αέρα" απ΄ανατολής εις δύσιν ιόντα".

Το ρήμα κλάω-ώ σημαίνει θραύω, τσακίζω... Άρα, ο ανίκητος Ήλιος ως Ηρακλής θραύει, τσακίζει, διαλύει κάθε τυφωνικό σχηματισμό που εκδηλώνεται ιδίως στο πεδίο του αέρος... Πώς το επιτυγχάνει αυτό ο Ηρακλής; Πρωτίστως διά του Έλληνος - Ηλιακού Λόγου. Γι΄ αυτό, όπου αρθρώνεται Ελληνικός Λόγος, το τυφωνικό Ψεύδος καταρρέει...

 (Τα υποχθόνια όντα ξέρουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση να κυριαρχήσουν επί γης, αν δεν βρουν τρόπους να μας αποκόψουν από τις ενέργειες του Ηλίου -ορατές και αόρατες. Φαίνεται ότι αυτό αποτελεί παλιά ιστορία, που, δυστυχώς για μας, επαναλαμβάνεται κατά τρόπο ανελέητο και στις μέρες μας: Βλ. αεροψεκασμούς σε όλη τη γη, κατευθυνόμενη πληροφόρηση, κλπ).

Το Τριέσπερον άρχιζε / αρχίζει την Εσπέρα του Χειμερινού Ηλιοστασίου (21η προς 22α Δεκεμβρίου, που είναι και η μεγαλύτερη νύκτα του έτους) και ολοκληρώνεται με την ανα-Γέννηση του Ηλίου (την νύκτα της 24ης προς ξημέρωμα 25ης Δεκεμβρίου).

Έτσι, ορθά, θα μπορούσε να ονομαστεί η συμβατική 25η Δεκεμβρίου (σε κάθε περίπτωση, η 4η ημέρα από το Χειμερινό Ηλιοστάσιο) Νεο-ήλια > Νεοήλια (Noel) ή, άλλως: Ηλιούγεννα > Ηλιού-γεννα.

Αυτό εκφράζεται κωδικοποιημένα στην συμβολική "μυθική γλώσσα" της Ελληνικής Παραδόσεως ως εξής:

"Φασί, Δία, συγκοιμώμενον Αλκμήνηι, πείσαι τον Ήλιον μη ανατείλαι επί τρείς ημέρας. Όθεν και επί τρείς νύκτας συγκοιμηθείς αυτήι ο Ζεύς, τον Τριέσπερον Ηρακλέα εποίησε".

Οι αρχαίοι Έλληνες λοιπόν τέτοιο καιρό γιόρταζαν εκτός από τη γέννηση των ηλιακών θεών και τη «σύλληψη» του Ηρακλή, από τη συνεύρεση του Δία με την Αλκμήνη… όταν βέβαια έλλειπε ο Αμφιτρίωνας, ο άντρας της Αλκμήνης.

Θα μου πείτε γιατί αυτό τον καιρό. Αν ξέρατε το μύθο αυτό σίγουρα θα βρίσκατε πολλές ομοιότητες ανάμεσα στη γέννηση των ηλιακών θεών και τα Χριστούγεννα των χριστιανών.

Όμως πριν σας πω δυο λόγια για το μύθο καλό είναι να γνωρίζετε ότι μετά την κατάκτηση των Ελλήνων από τους Ρωμαίους, οι Ρωμαίοι κατακτήθηκαν πνευματικώς από τους Έλληνες. Η σύλληψη του Ηρακλέους γιορταζόταν από τους Έλληνες κατά την περίοδο της έναρξης της χειμερινής ισημερίας 21 Δεκεμβρίου και γιορταζόταν επί τρεις ημέρες με την ονομασία «Τριέσπερον», όπου η νύχτα παρέμεινε μεγαλύτερη από την ημέρα ιδιαίτερα αυτές τις τρεις ημέρες.

Κατά την ελληνιστική εποχή, μια αντίστοιχη γιορτή των Ρωμαίων, τα Σατουρνάλια που είχαν καθιερωθεί το 217 πριν την νέα χρονολόγηση ταυτίστηκε με την χρυσή εποχή της αφθονίας του βασιλείας του Κρόνου, πριν καταλυθεί η αρχή του από το Δία. Τα Χριστούγεννα των χριστιανών εμφανίστηκαν ακόμα αργότερα, μετά από μερικούς αιώνες σαν συνέχεια αυτών των δυο εορτών, σύμφωνα με τα έργα που μας διέσωσαν ο Λεύκιος Κορνούτος τον 1ου αιώνα («Επιδρομή των κατά την Ελληνικήν Θεολογίαν Παραδεδομένων») και ο Μακρόβιος του 5ου  αιώνα («Σατουρνάλια»).

Το «Τριέσπερον» άρχιζε με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, από τη νύκτα της 21ης προς την 22α του Δεκεμβρίου, τη μεγαλύτερη δηλαδή νύκτα του έτους και έφτανε μέχρι τη νύκτα της 24ης προς 25η, όταν η ημέρα άρχιζε να μεγαλώνει. (Λέγεται ότι η νύχτα, κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, αρχικά έμενε 3 ημέρες στάσιμη χρονικά).

Τότε, ακόμα και τον 3ο αιώνα, οι χριστιανοί θεωρούσαν τους Έλληνες ανόητους που γιόρταζαν γενέθλια θεών όπως μας λέει ο Αρνόβιος το 296 μετά τη νέα χρονολόγηση.

Όμως, ας δούμε τώρα τι λέει ο μύθος και σαν τεστ να σας αφήσω μόνους σας να τον αποσυμβολίσετε.

Εκείνος ο μπερμπάτης θεός μας, ο Δίας, που λέγαμε στην ανάρτηση για τα Ηλιούγεννα θαύμαζε την Αλκμήνη από ψηλά για την ομορφιά και τις αρετές της, και επόμενο ήταν να την ερωτευθεί. Επειδή λοιπόν ο Αμφιτρύωνας απουσίασε σε μια εκστρατεία για πολύ καιρό, ο Δίας, έχοντας πάρει τη μορφή του Αμφιτρύωνα, παραπλάνησε την Αλκμήνη και κοιμήθηκε μαζί της για τρεις ολόκληρες νύκτες. Βέβαια δεν έγινε έτσι ακριβώς, ο μύθος λέει ότι διέταξε τον Ήλιο να μη βγει για τις επόμενες δύο ημέρες,

Ακούγοντας μάλιστα τις δικαιολογίες της υποψιάσθηκε όπως ήταν φυσικό την απιστία και αποφάσισε να την κάψει ζωντανή. Αλλά ο Δίας έσβησε με μία καταρρακτώδη βροχή την φωτιά και ο Αμφιτρύωνας πείσθηκε τελικώς τι ακριβώς έγινε από τον μάντη Τειρεσία. Μετά από εννέα μήνες η Αλκμήνη γέννησε τον Ηρακλή και τον Ιφικλή. Ο πρώτος ήταν γιος θεού, που στην κούνια του κατάφερε να πνίξει δύο φίδια, ενώ ο δεύτερος γόνος ανθρώπου, του θνητού Αμφιτρύωνα.

Από το σύμβολο του Ήλιου στα Ηλιούγεννα και τα Χριστούγεννα
 
Το σύμβολο μπορεί να παρασταθεί σαν μια πολυσήμαντη εικόνα. Μπορεί να μην έχει αντικειμενική ύπαρξη, αλλά σαν δυναμική τάση μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην επιστήμη, στην τέχνη, τη φιλοσοφία και τη θρησκεία. Στη θρησκεία από πολύ νωρίς χρησιμοποιήθηκε αφού πίσω από το σύμβολο συχνά οι ιδεαλιστές κρύβουν αλληγορικές έννοιες.
 
Αν θα έπρεπε με λίγα λόγια να δώσω ένα ορισμό για τη θρησκεία θα έλεγα ότι είναι η φανταστική αντανάκλαση εκείνων των υπερβατικών δυνάμεων που κυριαρχούν στην καθημερινή ζωή του πιστού. Αυτές οι δυνάμεις αρχικά ήταν φυσικές, γι' αυτό στα πρώτα στάδια της πνευματικής του ανάπτυξης, ο άνθρωπος, θεοποίησε και λάτρεψε τη φύση.

Ο πρωτόγονος άνθρωπος αρχικά εκτεθειμένος στους φυσικούς κινδύνους, απροστάτευτος, κάτω από τον ουρανό, αντιμετώπιζε τους κεραυνούς, τη βροχή, τον αέρα, το κρύο και τη ζέστη. Συγκλονιστικά θεαματικός και μεγαλοπρεπής ο ουρανός λοιπόν. «Ο συμβολισμός της υπερβατικότητάς του» λέει ο Μίρκεα Ελλιάντε «προέρχεται από την συνειδητοποίηση του απέραντου ύψους του». Ο ουρανός γίνεται υπερβατικός, ιερός και μεγαλοπρεπής σαν τόπος κατοικίας του θεού.

Εκεί κατοικεί και ο Ήλιος, στο θρόνο του ή περιδιαβαίνοντας με το άρμα του ολόκληρο το χώρο του ουρανού.

Ακόμα και οι χριστιανοί έτσι αρχίζουν τις προσευχές τους «Βασιλεύ Ουράνιε» ή το γνωστό «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς» στρέφοντας τα βλέμματα των πιστών στον ουρανό, παρά το δόγμα της πανταχού παρουσίας του! Σύντομα, όλες αυτές οι δοξασίες κρύφτηκαν πίσω από το σύμβολο.

Είναι αλήθεια ότι το σύμβολο έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπινου πνεύματος. Από τότε που αρχικά εκπροσώπησε μια φυσική δύναμη, σαν φανταστική αντανάκλαση της ιδέας του θεού, μέχρι την τέχνη, όπου η καλλιτεχνική εικόνα παραλλάσσεται αντανακλώντας την πραγματικότητα. Επίσης, πρέπει να ξέρουμε ότι η λέξη «σύμβολο» είναι ελληνική λέξη που ετυμολογικά αποδίδει την έννοια του συνόλου δανείζοντας τη λέξη σε όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου.

Ο άνθρωπος, μη μπορώντας να αποδώσει τις βαθιές έννοιες του θεού, συνήθιζε να τις κρύβει πίσω από ένα σύμβολο. Μέσω αυτών «εννοούσε» περισσότερα και απ’ όσα γνώριζε ή μπορούσε να αποδώσει. Η αλληγορία ήταν πολύ βολική. Συνεπώς στο σύμβολο κρύβεται και μια αθροιστική «εικονική γνώση» που, στο χώρο και στην διάρκεια του χρόνου εξελίσσεται, εκφράζοντας μια εικονική πραγματικότητα που ο άνθρωπος ανέκαθεν απέδιδε στο θεό.

Πίσω από τον συμβολισμό κρύβονται αλληγορικές έννοιες που άπτονται της φαντασίας μας και εμπλουτίζουν ακόμα πιο πολύ το σύμβολο. Και ο Φετιχισμός είναι δημιούργημα αυτής της τάσης να θεοποιούμε αντικείμενα, να τα συμβολίζομαι και να αποδίδουμε σ’ αυτά υπερφυσικές δυνάμεις.

Πίσω από την λατρευτική πίστη λοιπόν βρίσκεται το σύμβολο και πρόγονος των θεοποιημένων αντικειμένων σε όλες τις θρησκείες είναι το φετίχ. Μέσα στον φετιχισμό έριξαν τις ρίζες τους όλες οι θρησκείες!

Θρησκεία λοιπόν είναι, όπως είπαμε και πιο πάνω μια φανταστική αντανάκλαση που όταν αντανακλά την πραγματικότητα την μεταμορφώνει, την παραμορφώνει και την διαστρεβλώνει ανεπανόρθωτα.

Πιστεύω ότι δεν υπάρχει αντικείμενο, φυτό ή ζώο που ο άνθρωπος δεν χρησιμοποίησε προκειμένου να συμβολίσει μια έννοια ή θεϊκή ιδιότητα δημιουργώντας μια απίστευτη θρησκευτική πολυμορφία εκφράζοντας διαστρεβλωμένα την πραγματικότητα.

Μέσα απ’ όλα τα σύμβολα που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για να εκφράσει την μεγαλοσύνη του θεού δεσπόζουσα θέση κατέχει ο Ήλιος!

Στις Βέδες είναι γραμμένη η ιερή γνώση των αρχαιοτέρων σανσκριτικών Ινδουιστικών έργων. Η λέξη deva συνώνυμη με το deus (θεός) προέρχεται από τη ρίζα div που σημαίνει «λάμπω». Η veda αποκαλεί το θεό devi ushas δηλαδή «Λαμπρή Αυγή» εννοώντας φυσικά τον Ήλιο.

Ο ήλιος δίνει ζωή απλώνοντας τις αχτίδες του παντού. Φωτίζει, ζεσταίνει, αναζωογονεί φυτά, ζώα και ανθρώπους! Τίποτα δεν μένει κρυφό από τον Ήλιο και γι αυτό, όπως λέει και ο Όμηρος, τον επικαλούνται σαν μάρτυρα και σαν εκδικητή, αφού όλα τα εγκλήματα πέφτουν στην αντίληψή του.

Πριν ο λογικός άνθρωπος επινοήσει τα φετίχ και τους μύθους, στους τοίχους των σπηλαίων όπου ζούσε, ζωγράφιζε τον Ήλιο.

Γι' αυτό και δεν υπάρχει θρησκεία που να μην θεοποίησε τον Ήλιο. Απ’ τις πρώιμες πολιτιστικές συνθήκες των χωρών της Ανατολής μέχρι τον χριστιανισμό ο ήλιος σαν σύμβολο δεσπόζει!

Στην Ελλάδα ο Υπερίων είχε παιδιά τον Ήλιο, τη Σελήνη και την Ηώ (Αυγή). Οι Τιτάνες προσωποποιούσαν το βραδινό σκοτάδι με τον Κοίο και την Φοίβη. Κόρες τους ήταν η Αστερία (αστροφεγγιά) και η Λητώ. Με τον Δία, η τελευταία απέκτησε τον ηλιακό θεό Απόλλωνα και τη σεληνιακή θεά Άρτεμη.

Έκτοτε ο Απόλλων βρίσκεται σε περίοπτη θέση μέσα στο ελληνικό πάνθεο σαν θεός του φωτός και της νιότης. Είναι δηλαδή ένας αγαθοεργός ποιμενικός θεός.

Απ’ τον Αιγυπτιακό θεό Ατόν (Ατ σημαίνει δίσκος και Ον σημαίνει Ήλιος) μέχρι τον Περσικό Μίθρα και τον Ρωμαϊκό Ηλιογάβαλο ο Ήλιος σαν σύμβολο άλλαξε πολλές φορές. Μέσω της μυθολογίας της Αρχαίας Ελλάδας και των χωρών της Μέσης Ανατολής ο Ήλιος σαν θεϊκή Δύναμη λατρεύτηκε και μεταλλάχτηκε σε μυστηριακή θρησκεία.

Ο Ορφισμός, και ο ιδεαλισμός του Πυθαγόρα συγκεράστηκε στην ιδεαλιστική φιλοσοφία του Πλάτωνα και αργότερα στον Νεοπλατωνισμό όπου ο χριστιανισμός θα βρει νέα δάνεια και φιλοσοφικό στήριγμα μέσω του συγκρητισμού.

Οι αυτοκράτορες της Ρώμης, φτάνοντας στην Ανατολή θα επηρεαστούν και θα φέρουν νέες θρησκευτικές αντιλήψεις, σαν νεωτεριστές, για να στηρίξουν το πολιτικό τους σύστημα.

Ο Ηλιογάβαλος (Elagabalus, 205 – 222 μ.Χ.) ήταν αυτοκράτορας της Ρώμης (218-222). Ήταν νόθος γιος του Καρακάλλα. Από την παιδική του ηλικία έγινε αρχιερέας του θεού Ήλιου (Ela-Gabal) στην Έμεσα της Συρίας, απ’ όπου προήλθε και το προσωνύμιό του. Το πραγματικό του όνομα ήταν Βάριος Άβιτος Βασσιανός).

Στην Ρώμη τον 3ο αιώνα ο Συριακός ακατανίκητος ηλιακός θεός εισάγεται με την ονομασία Sol Invictus. Ο Αυρηλιανός (270-275) ανακήρυξε τον Ήλιο και επίσημα προστάτη της αυτοκρατορίας και ο ίδιος μυήθηκε στον βαθμό του Αρχιερέα.

Την εποχή εκείνη ο Μιθραϊσμός κατακτούσε τα ρωμαϊκά στρατεύματα και οι μυστηριακές θρησκείες της Ανατολής έκαναν θραύση εκτοπίζοντας τους ντόπιους ελληνορωμαϊκούς θεούς. Το φαινόμενο δεν ήταν καινούριο. Από την αρχή του αιώνα ο συγκρητισμός συγχώνευσε δυο και τρεις θεούς σε μια θεότητα ή ταυτίζοντας δυο διαφορετικούς θεούς, αναμειγνύοντας τις θρησκευτικές δοξασίες όπως ο εκλεκτισμός στη φιλοσοφία.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν οι επιμέρους ιδιότητες των διαφόρων θεών σε μία ή σε λίγες αντιπροσωπευτικές θεότητες, δημιουργώντας ενοθεϊστικές και μονοθεϊστικές τάσεις. Η λατρεία μιας θεότητας ταυτόχρονα με άλλες είναι φαινόμενο της ελληνιστικής εποχής κυρίως που εκφράζει θρησκευτική ανησυχία και εκλεκτική μεταφυσική αναζήτηση.

Ο μυστικισμός της Ανατολής έκρυβε μια παράξενη και εξωτική γοητεία στο ρωμαίο αγράμματο υπήκοο της Δύσης. Οι «φωτισμένοι» εκείνοι μύστες της ανατολής φαντάζουν στον αδαή «ειδήμονες του πνεύματος» λες και άνοιξαν οι ουρανοί και τους αποκαλύφτηκαν τα κεκρυμμένα.

Τις θρησκευτικές αντιλήψεις του Ηλιογάβαλου ασπάστηκε και ο Κωνσταντίνος που μέσω των χριστιανών και των ιδιοτελών στόχων του επισημοποίησε, όπως είναι γνωστό, τη θρησκεία τους, δυναμώνοντας την ρωμαϊκή αυτοκρατορία μπροστά στην ραγδαία αύξησή τους.

Ναι, γνωρίζω ότι πλάτειασα το θέμα.

Χωρίς μια τέτοια εισαγωγή, τα Χριστούγεννα, θα έμεναν μυθοποιημένα έτσι όπως τα ξέρει ένα μικρό παιδί. Έτσι όπως του τα δίδαξαν στο σχολείο και τα συντήρησε η πρόσφατη παράδοση.

Η Νορβηγία τοποθετεί ενδοδαπέδια θέρμανση στους δρόμους

Κάποτε τρώγανε βελανίδια αυτοί... Σήμερα τρώμε τη σκόνη τους. Η σύγκριση είναι απογοητευτική. Στην Ελλάδα οι δρόμοι διαλυμένοι με λακούβες σε κάθε βήμα και στη Νορβηγία...

Μια Σκανδιναβική χώρα σαν την Νορβηγία, έχει μακρύ χειμώνα, χειμώνας που μεταφράζεται σε χιόνι, πολύ χιόνι.

Τι έχουν σκεφτούν οι Νορβηγοί ώστε οι δρόμοι και οι πεζόδρομοί τους να μην πιάνουν χιόνι; Κάτι απλό,...
την ενδοδαπέδια θέρμανση.

Ήδη σε αρκετούς δρόμου του Όσλο έχουν εγκατασταθεί τέτοια συστήματα, με την Ισλανδία να ακολουθεί και να τοποθετεί και αυτή στους πεζόδρομους του Reykjavik και του Akureyri παρόμοια συστήματα.

Τα συστήματα λειτουργούν είτε με θερμικά ηλεκτρικά καλώδια είτε με σωλήνες ζεστού νερού, και πλέον είναι αρκετά εύκολα στην τοποθέτηση τους.




Οι γιορτές του Χειμερινού Ηλιοστασίου

Για τους βορειότερους ευρωπαϊκούς λαούς όπως οι Σκανδιναβοί, η γιορτή των Χριστουγέννων αντικατέστησε μία σειρά παγανιστικών γιορτών στα τέλη Δεκεμβρίου προς τιμήν τόσο του Ήλιου όσο και των θεών Οντίν και Θωρ. Παράλληλα, οι Βίκινγκς γιόρταζαν την ίδια περίοδο, το τέλος της παγωνιάς του χειμώνα.

Όλες οι γιορτές Γερμανών, Αγγλοσαξώνων, Γάλλων κλπ. έχασαν την αρχική τους σημασία και δεν συμβολίζουν πλέον, ούτε υπενθυμιζουν το πέρασμα του Ήλιου από το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου, γεγονός που δημιουργούσε και σηματοδοτούσε τη μεγαλύτερη νύχτα του έτους. Στην αρχαία Ρώμη πανηγυρίζονταν εορτές προς τιμήν του Κρόνου, τα Σατουρνάλια και του Ανίκητου Ήλιου. Στην Ελλάδα, ελέω Χριστιανισμού...
 

Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν έχει συγκεκριμένη ημερομηνία κάθε χρόνο ακριβώς όπως και το Πάσχα. Αυτό οφείλεται στον τρόπο που υπολογίζουμε τις ημέρες στο Γρηγοριανό ημερολόγιο.

Συνήθως πέφτει στις 21 Δεκεμβρίου. Μερικές φορές (συνήθως κάθε 4-5 χρόνια) συμβαίνει την 22η μέρα του τελευταίου μήνα του έτους και πολύ σπάνια πέφτει στις 20 ή στις 23 Δεκεμβρίου.

Φυσικά λόγω διαφοράς ώρας οι μέρες αυτές διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Ας αναφέρουμε κάποιες ημερομηνίες ενδεικτικά για τη χώρα μας:

» Χειμερινό ηλιοστάσιο 2015: Τρίτη 22 Δεκεμβρίου και ώρα 06:48
» Χειμερινό ηλιοστάσιο 2016: Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου και ώρα 12:44
» Χειμερινό ηλιοστάσιο 2017: Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου και ώρα 18:28

ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΞΕΓΕΛΑΕΙ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΣΟΥ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ ΠΡΟΣ ΟΦΕΛΟΣ ΣΟΥ

Επί πλέον των πολλών τρόπων που το χρώμα επηρεάζει την ενέργεια σας, τα συναισθήματα, και την διάθεση, επηρεάζει επίσης πολύ τις αποφάσεις που παίρνετε σχετικά με την τροφή.

Έχετε ποτέ παρατηρήσει πόσο πολύ κόκκινο υπάρχει στα fast food εστιατόρια και τις μεγάλες αλυσίδες σουπερ-μάρκετ; Αυτό συμβαίνει επειδή το κόκκινο είναι διεγερτικό της όρεξης.

 Το γαλάζιο, αντιθέτως, είναι κατασταλτικό της όρεξής. Τα άτομα που είναι σε δίαιτα συχνά ενθαρρύνονται να τρώνε σε γαλάζια πιάτα καθώς και να βάζουν γαλάζια φώτα στα ψυγεία τους.

Το πράσινο έχει την τάση να ξεκουράζει και να καταπραϋνει. Θεωρείται ότι το πράσινο μπορεί ακόμα και να βοηθήσει στην πέψη.

Σε καμία περίπτωση τα χρώματα στα τρόφιμα δεν είναι συμπτωματικά.
Το τσάϊ μέντας, για παράδειγμα, ηρεμεί όχι μόνον λόγω της μέντας, αλλά επίσης επειδή το χρώμα του είναι καταπρϋντικό.

Ο εγκέφαλος σας είναι καλωδιωμένος έτσι ώστε να βιώνει και να γεύεται την τροφή διαφορετικά με βάση το χρώμα τους.

Για παράδειγμα, “The Journal of Consumer Research” emoticon smile Το Περιοδικό της Έρευνας του Καταναλωτή) δημοσίευσε μια μελέτη στα αποτελέσματα του χρώματος στην γεύση των χυμών.

Ο χυμός ήταν ο ίδιος σε γεύση, αλλά ένας είχε βαθύτερη απόχρωση του πορτοκαλί. Χωρίς εξαίρεση, οι συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν ότι ο πιο σκούρος χυμός ήταν πιο γλυκός.

 Κατόπιν, όταν σερβιρίστηκαν ένα ποτήρι με ανόθευτο χυμό και ένα δεύτερο ποτήρι στο οποίο είχε προστεθεί ζάχαρη (αυτή τη φορά είχαν το ίδιο χρώμα), οι συμμετέχοντες στην μελέτη δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν καμία αξιοσημείωτη διαφορά στην γεύση.

Το χρώμα των τροφίμων που τρώτε ή πίνετε επηρεάζει τον τρόπο που τα αντιλαμβάνεστε και, ως εκ τούτου, τον τρόπο που το σώμα σας αντιδρά σε αυτά.

Γενικά έχουμε μια προσδοκία ότι κάποια χρώματα σημαίνουν ώριμο ή άγουρο, ξινό ή γλυκό, ολικής αλέσεως ή μη υγιεινό, καλομαγειρεμένο ή μη αρκετά μαγειρεμένο, ή πικάντικο ή ήπιο, ακόμα και εμπλουτισμένο με ζωτική ενέργεια ή με έλλειψη ζωτικής ενέργειας.

Στο “Fast Food Nation” emoticon smileΈθνος του Fast Food) ο Eric Schlosser παραθέτει μια μελέτη του 1970 στην οποία οι συμμετέχοντες κλήθηκαν σε ένα δείπνο μπριζόλας σε ένα ειδικά φωτισμένο δωμάτιο.

 Όταν πλησίαζαν να τελειώσουν το γεύμα τους, τα φώτα προσαρμόστηκαν με τέτοιον τρόπο ώστε να φαίνεται ότι η μπριζόλα είχε μια μπλε απόχρωση.

 Όταν είδαν το χρώμα, πολλοί γευματίζοντες κατήγγειλαν μια αίσθηση αδιαθεσίας (αφού η μπριζόλα υποτίθεται ότι δεν είναι μπλε), αν και στην πραγματικότητα δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα με την μπριζόλα.
Αν και η θέα της μπλε μπριζόλας έκανε κάποιους ανθρώπους να αισθανθούν αδιαθεσία, το αντίθετο μπορεί επίσης να είναι αληθινό.

Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το χρώμα των τροφίμων μπορεί να τα κάνει να φαίνονται λίγο-πολύ ζωντανά και λαμπερά, και είτε το πιστεύετε είτε όχι, σαν αποτέλεσμα… έτσι θα συμβεί!

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα χρώματα των τροφών σας ως εφαλτήριο για τις πνευματικές ανακαλύψεις που επιθυμείτε στη ζωή.

Χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες σχετικά με τις ιδιότητες που συνδέονται με τα μεμονωμένα χρώματα, αποφασίστε τον τομέα της ζωής σας που θέλετε να βελτιώσετε ή να αλλάξετε, και στη συνέχεια χρησιμοποιήστε τα ανάλογα χρώματα των τροφίμων και των σερβίτσιων σας για να σας ωθήσουν προς την κατεύθυνση που επιθυμείτε.

Για να έχετε αποτέλεσμα, ωστόσο, θα πρέπει να φάτε με επίγνωση, σκόπιμα, και με εστιασμένο τρόπο.

Αν, για παράδειγμα, αισθάνεστε ανησυχία και υπερδιέγερση, πίνοντας τσάι μέντας δεν θα είναι απαραίτητα ηρεμιστικό, αν το πιείτε γρήγορα με την ίδια φρενήρη ενέργεια που προσπαθείτε να χαλαρώσετε.

 Αν καθίσετε και αργά και σκόπιμα φάτε βατόμουρα από ένα γαλάζιο μπολ, αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να προχωρήσετε σε μια κατάσταση διαλογισμού.

 Εναλλακτικά, εάν νοιώθετε στάσιμοι και φαίνεται να μπορείτε να προχωρήσετε στη ζωή, μπορείτε να δημιουργήσετε ένα κόκκινο γεύμα σε ένα δωμάτιο με κόκκινο ντεκόρ.

Δεν αντέχετε το μποτιλιάρισμα; Ιδού η λύση: Πας γραφείο... πετώντας!

Ιπτάμενη κυρία περνά ανάμεσα από δύο πολυόροφα γραφεία. Οι “ιπτάμενοι άνθρωποι” που βουτάνε στο κενό και κάνουν κανονικές πτήσεις φορώντας τον ειδικό εξοπλισμό όλο και πληθαίνουν. Σπορ για ανθρώπους που έχουν γερά νευρά και δεν διστάζουν να τα δοκιμάζουν σε πολύ ακραίες συνθήκες.

 Η συγκεκριμένη πτήση και το βίντεο είναι από τον Παναμά.

Δείτε το βίντεο

 

«Euclid» και «James Webb»: Σημαντικά βήματα για δύο από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα της ESA

Το στάδιο της εξέτασης προκαταρκτικού σχεδιασμού (preliminary design review) πέρασε η αποστολή «Euclid» (Ευκλείδης) της ESA, με σκοπό τη διευρεύνηση της «Σκοτεινής Πλευράς» του Σύμπαντος (δηλαδή τη Σκοτεινή Ύλη και Ενέργεια). Όπως είπε ο Τζιουζέπε Ράκα, project manager του «Euclid», όλα τα στοιχεία έχουν αξιολογηθεί. «Ξέρουμε τώρα ότι η αποστολή είναι εφικτή και ότι μπορούμε να ασχοληθούμε με το επιστημονικό κομμάτι».

Ο «Ευκλείδης» έχει σκοπό να παρέχει πολύτιμες νέες ματιές στη «Σκοτεινή Πλευρά του Σύμπαντος», δηλαδή την Σκοτεινή Ύλη και τη Σκοτεινή Ενέργεια, που αποτελούν βασικά τμήματα του υπάρχοντος μοντέλου που είναι αποδεκτό όσον αφορά στη δημιουργία και εξέλιξη του σύμπαντος.

Η αποστολή είχε προταθεί το 2007, με τον «Ευκλείδη» να επιλέγεται ως η δεύτερη μέσης κατηγορίας αποστολή στο πλαίσιο του προγράμματος Cosmic Vision τον Οκτώβριο του 2011. Έκτοτε το πρόγραμμα μελετάται και εξελίσσεται, ανοίγοντας τον δρόμο για την έναρξη της κατασκευής του σκάφους.

Ο «Ευκλείδης» έχει σκοπό να παρέχει πολύτιμες νέες ματιές στη «Σκοτεινή Πλευρά του Σύμπαντος», δηλαδή την Σκοτεινή Ύλη και τη Σκοτεινή Ενέργεια, που αποτελούν βασικά τμήματα του υπάρχοντος μοντέλου που είναι αποδεκτό όσον αφορά τη δημιουργία και εξέλιξη του σύμπαντος.

Υπενθυμίζεται πως παρατηρήσεις των τελευταίων δεκαετιών έχουν αποκαλύψει ότι λιγότερο από το 5% της ύλης του σύμπαντος είναι υπό τη μορφή κανονικών ατόμων, ενώ μια πολύ μεγαλύτερη ποσότητα Σκοτεινής Ύλης φαίνεται να υπάρχει, όπως προκύπτει/συμπεραίνεται βάσει παρατηρήσεων και μετρήσεων (όπως στην ταχύτητα περιστροφής των γαλαξιών). Η ύλη αυτή δρα μέσω της βαρύτητας, αλλά είναι αόρατη.

Από την άλλη πλευρά, οι επιστήμονες επικαλούνται τη Σκοτεινή Ενέργεια για να εξηγηθεί η επιτάχυνση της διαστολής του Σύμπαντος. Και στις δύο περιπτώσεις ωστόσο, η Σκοτεινή Ύλη και η Σκοτεινή Ενέργεια είναι αόρατες.

Ο «Ευκλείδης» αναμένεται να παράσχει επιπλέον δεδομένα στους αστρονόμους χαρτογραφώντας τα σχήματα, τις θέσεις και τις κινήσεις δύο δισ. γαλαξιών, επιτρέποντας μια ακριβέστερη ματιά στις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά της Σκοτεινής Ύλης και της Σκοτεινής Ενέργειας. Η εκτόξευσή του αναμένεται τον Δεκέμβριο του 2020 από το Κουρού της Γαλλικής Γουϊάνας.

Όσον αφορά το James Webb Space Telescope, η ESA υπέγραψε συμβόλαιο με την Arianespace για την εκτόξευσή του από το Κουρού τον Οκτώβριο του 2018. Στους «στόχους» του διαστημικού τηλεσκοπίου, διαμέτρου 6,5 μέτρων, περιλαμβάνεται ο εντοπισμός των πρώτων γαλαξιών του Σύμπαντος και η παρακολούθηση της εξέλιξής τους, καθώς και η μελέτη της γένεσης νέων άστρων και πλανητικών συστημάτων.

Σε πιο «κοντινό» επίπεδο, θα μελετηθούν και οι πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος- αλλά και γύρω από άλλα άστρα.

Βρέθηκε πλανήτης που υποστηρίζει ζωή; Είναι 4 φορές μεγαλύτερος από τη Γη και μπορεί να έχει ζωή

exoplananet
Εναν πλανήτη που δυνητικά είναι κατοικήσιμος – και ό,τι πιο κοντινό υπάρχει στη Γη – φέρεται πως εντόπισαν οι αστρονόμοι. Το όνομα αυτού Wolf 1061c.

Ο πλανήτης αυτός είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τη Γη και μπορεί να υποστηρίξει ζωή. Οι αστρονόμοι αναζητούν κόσμους που δεν έχουν ούτε υπερβολική ζέστη ούτε κρύο και υποστηρίζουν υγρό νερό.

«Είναι ένα ιδιαίτερο συναρπαστικό εύρημα, επειδή οι τρεις πλανήτες έχουν μικρή μάζα, είναι δυνητικά βραχώδεις και έχουν σταθερή επιφάνεια. Ο μεσαίος πλανήτης, ο Wolf1061c, βρίσκεται εντός της ζώνης Goldilocks, όπου είναι δυνατόν να έχει νερό σε υγρή μορφή και ίσως να υπάρχει και ζωή», ανέφερε ο επικεφαλής Δρ. Ντάνκαν Ράιτ.

«Είναι συναρπαστικό να κοιτάξει κανείς την απεραντοσύνη του χώρου και να σκεφτεί πως ένας τόσο πολύ κοντινός μας γείτονας, θα μπορούσε να είναι κατοικήσιμος», προσθέτει.

Οι επιστήμονες θα είναι σε θέση να μελετήσουν τον Wolf1061c και να διερευνήσουν αν μπορεί να υποστηρίξει ζωή.

Η ομάδα βρήκε τρεις πλανήτες να περιστρέφονται γύρω από ένα αστέρι, που είναι σταθερό σαν το δικό μας αλλά μικρότερο και σχετικά δροσερό.

«Οι πλανήτες βρίσκονται σε τροχιά γύρω από κοντινά αστέρια πιο δροσερά, όμως, από τον δικό μας Ηλιο», τονίζει.

Το μοναδικό πρόβλημα είναι η απόσταση. Βλέπετε, απέχει… μόλις 14 έτη φωτός από τη Γη…

Δημιουργήθηκε νέο δισδιάστατο υλικό, το βοριοφένιο

voriofrenioΗ οικογένεια των δισδιάστατων «θαυματουργών» υλικών -με πιο γνωστό το γραφένιο που ανακαλύφθηκε το 2004- διευρύνεται συνεχώς. Η νέα προσθήκη είναι το βοριοφένιο, ένα πολύ λεπτό στρώμα με πάχος μόλις ενός ατόμου του χημικού στοιχείου βορίου, που δημιούργησαν ερευνητές στις ΗΠΑ.

Είναι υπέρλεπτο με πάχος μόλις ενός ατόμου του χημικού στοιχείου βορίου και δημιουργήθηκε από αμερικανούς επιστήμονες

Οι επιστήμονες του Εθνικού Εργαστηρίου Argonne του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ και του Πανεπιστημίου Stony Brook της Νέας Υόρκης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», δήλωσαν ότι το βοριοφένιο είναι ένα ασυνήθιστο υλικό, που έχει πολλές μεταλλικές ιδιότητες στη νανοκλίμακα, παρόλο που το τρισδιάστατο στοιχείο βόριο είναι μη μεταλλικό.

Γενικότερα, τα δισδιάστατα υλικά θεωρούνται ενδιαφέροντα κυρίως για τις ηλεκτρονικές ιδιότητές τους. Στην περίπτωση του βοριοφένιου, υπάρχουν και μεταλλικές ιδιότητες.

Επειδή το βοριοφένιο είναι τόσο μεταλλικό όσο και λεπτό σε επίπεδο ατόμου, θα μπορούσε μελλοντικά να αξιοποιηθεί σε διάφορες εφαρμογές, από τα ηλεκτρονικά έως τα φωτοβολταϊκά, όπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής ερευνητής Νάθαν Γκούιζινγκερ.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι επειδή μόλις τώρα αρχίζει η μελέτη των ιδιοτήτων του βοριοφενίου, είναι ακόμη πρόωρο να μιλήσει κανείς για τις δυνατότητές του, αλλά φαίνεται ένα πολλά υποσχόμενο υλικό. Οι πρώτες δοκιμές δείχνουν ότι το βοριοφένιο μπορεί να πάρει διάφορες μορφές ανάλογα με τις συνθήκες θερμοκρασίας όπου παράγεται και με το πώς διατάσσονται τα άτομα του βορίου.

Προς το παρόν, το βοριοφένιο έχει δημιουργηθεί πάνω σε ένα υπόστρωμα αργύρου. Το επόμενο βήμα θα είναι η δημιουργία ενός ξεχωριστού αυτόνομου φύλλου από βοριοφένιο.

Η ανακάλυψη του βοριοφενίου ανοίγει πιθανώς το δρόμο για την ανακάλυψη ενός άλλου δισδιάστατου υλικού, του αλουμινενίου (στρώματος πάχους ενός ατόμου αλουμινίου), καθώς το αλουμίνιο βρίσκεται ακριβώς κάτω από το βόριο στον Περιοδικό Πίνακα των χημικών στοιχείων.

Θρησκεία και πόλεμος

Ποια είναι η σχέση του Θεού με τον πόλεμο; Καμία θα απαντήσουν αναφανδόν οι εκπρόσωποι όλων των θρησκευτικών δογμάτων. Η ειρήνη και η αγάπη προβάλλονται από όλες ανεξαιρέτως τις θρησκείες, ως οι δυο σημαντικότερες πανανθρώπινες αξίες, όμως οι πιο αιματοβαμμένες σελίδες της ανθρωπότητας, είναι εκείνες στις οποίες οι θρησκείες έπαιξαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, σε εμπόλεμες συρράξεις και αδελφοκτόνους πολέμους. Οι θρησκευτικοί πόλεμοι υπήρξαν ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης κοινωνίας και στο όνομα του θεού σφαγιάστηκαν, βασανίστηκαν και εκτοπίστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι.

Το οξύμωρο, της αδιαμφισβήτητης αυτής ιστορικής πραγματικότητας δεν καταδικάζει αυτομάτως τις θρησκείες στο «πυρ το εξώτερον», αρκεί να αναγνωρίσει κανείς ότι τα θρησκευτικά δόγματα δεν είναι τίποτα περισσότερο από προϊόντα των ανθρώπων και αποτέλεσμα των σύνθετων διανοητικών διαδικασιών που ανέπτυξε ο άνθρωπος στη πορεία της εξέλιξης του. Αποτελούν στην ουσία την αντανάκλαση των υπαρξιακών αναζητήσεων του ανθρωπίνου είδους που διαβαθμίζονται από ερωτήματα όπως «ποιο είναι το νόημα της ζωής;» ή «τι γίνεται μετά το τέλος της;», αλλά περιλαμβάνουν ταυτόχρονα κώδικες ηθικών κανόνων και αξιών, που ενσωματώθηκαν σε μια μορφή πρώιμου δικαίου το οποίο οργάνωσε και οργανώνει ακόμη και σήμερα τις ανθρώπινες κοινωνίες. Είναι αναπόφευκτο οι θρησκείες να διαπλέκονται άμεσα στο κοινωνικό ιστό και να λαμβάνουν λόγω της υπερφυσικής τους διάστασης ένα ισχυρό ρόλο, επιβάλλοντας τέτοια εξουσία στους ανθρώπους, ικανή να τους φανατίσει ή να τους προτρέψει σε ακραίες συμπεριφορές.

Οι θρησκευτικοί πόλεμοι ανέκαθεν υπήρξαν το πρόσχημα εγκόσμιων διεκδικήσεων και επιδιώξεων κάθε άλλο παρά πνευματικών. Η κινητήριος δύναμη της θρησκείας κινητοποιούσε τις μάζες οι οποίες αγωνίζονταν για ένα δίκαιο, ιερό σκοπό, για ένα σκοπό που αξίζει να πεθάνεις, να χάσεις την οικογένεια σου, τα υπάρχοντα σου, οτιδήποτε σε συνδέει με αυτόν τον κόσμο, μια θυσία όμως που οπωσδήποτε θα ανταμειφθεί σε ένα άλλον, καλύτερο κόσμο. Το αίσθημα δικαίου που προσδίδει η θρησκευτική πίστη σε όλες τις αιμοβόρες ανθρώπινες διενέξεις, τις κάνει λιγότερο ευτελής, λιγότερο αποτρόπαιες. Κι αυτό ήταν κάτι που αντιλήφθηκαν οι άνθρωποι από την αρχή της ανθρώπινης ιστορίας.

Σε όλα τα ιερά κείμενα διαπιστώνεται η αντίφαση της φιλειρηνικής θεϊκής επίκλησης και της προτροπής ή καταγραφής της βίας στο όνομα του Θεού. Ο Ινδουισμός καταδικάζει απερίφραστα όλες εκείνες τις πράξεις που μπορεί να προκαλέσουν την απώλεια της ζωής κάθε ζώντος πλάσματος, την ίδια στιγμή όμως επιφυλάσσει μια σημαντική κοινωνικο-θρησκευτική αναγνώριση στον πολεμιστή ο οποίος έχει συγκεκριμένα καθήκοντα να επιτελέσει. Οι δυο αυτές τάσεις, της βίας και της μη-βίας περιγράφονται αναλυτικά στο σημαντικότερο ιερό βιβλίο του Ινδουισμού, την Μπαγκαβάτ Γκίτα που αποτελεί μέρος του θρησκευτικού έπους Μαχαμπαράτα. Εδώ ο θεός Κρίσνα, οδηγεί τον πολεμιστή Αρτζούνα στη μάχη του Κουρουκσέτρα (Kurukshetra). Ο Κρίσνα αν και θεός ενεργεί ως βοηθός του Αρτζούνα και οδηγεί το άρμα του. Ο Αρτζούνα βλέποντας στην πλευρά των αντιπάλων του φίλους, συγγενείς και δασκάλους διστάζει να πολεμήσει και σκέφτεται να καταθέσει τα όπλα για να μην τους βλάψει. Ο Κρίσνα του εξηγεί ότι πρέπει να είναι πιστός στο ρόλο του ως ευγενής-πολεμιστής (τσατρίγια) και τον συμβουλεύει να ενεργήσει και να κάνει το καθήκον του αποστασιοποιημένος. Ο Κρίσνα παράλληλα διδάσκει τον Αρτζούρνα να μην αισθάνεται μίσος για κανένα πλάσμα, να είναι φιλικός και συμπονετικός. Σε άλλα ινδουιστικά κείμενα περιλαμβάνονται κείμενα όπου πλησιάζουν πολύ την λογική του «δίκαιου» πόλεμου των χριστιανών ενώ στη Μαχαμπαράτα ο κώδικας του πολέμου επιβάλει το μέτρο στην άσκηση της βίας και καταδικάζει τους θανάτους των ανήμπορων ανθρώπων, των γυναικών, των μικρών αγοριών και τον ηλικιωμένων ανδρών.

Η ασκητική παράδοση του Βουδισμού έχει ταυτιστεί με τη μη βία, την μη αντιπαράθεση και την εσωτερική διανοητική ζωή. Ωστόσο και ο Βουδισμός ήταν πάντα συνδεδεμένος με τον αληθινό κόσμο, δίνοντας ξεκάθαρη έμφαση στην ιεραρχική μορφή της κοινωνίας με τους κοινωνικούς και ηθικούς διαχωρισμούς της, έχοντας πλήρη επίγνωση της ύπαρξης της βίας. Βέβαια ο Βουδισμός απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί πολεμική θρησκεία, αλλά είναι εντυπωσιακό ότι ένας από τους πιο πολεμοχαρείς αυτοκράτορες της Ινδίας ο Ασόκα, (3ο π.Χ. αιώνας) γνωστός για πολεμικές κατακτήσεις και κατορθώματα σε όλη την ινδική υποήπειρο, υπήρξε ένας από τους πιο φανατικούς βουδιστές. Το 20ό δε αιώνα ο Βουδισμός έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στον αντι-αποικιακό αγώνα στη Σρι Λάνκα, την Μπούρμα (Μιανμάρ) και στο Βιετνάμ. Ειδικότερα ο Ζεν Βουδισμός όπως αναπτύχθηκε στην Ιαπωνία κατά τον 7ο μ.Χ. αιώνα, κατέλαβε κυρίαρχο ρόλο στην προστασία του κράτους και την διδασκαλία των πολεμικών τεχνών. Το Μπουσίντο, ο κώδικας τιμής των πολεμιστών Σαμουράι, αντανακλά εύστοχα τη σχέση της διανοητικής κατάστασης Ζεν και της πολεμικής νοοτροπίας.

Στην ιουδαϊκή παράδοση, η πολεμική πρακτική είναι ιδιαίτερα έντονη. Ο Γιαχβέ, ο Θεός των Εβραίων, αποκάλυψε το όνομα του στον Μωυσή ως «Ο Θεός των στρατών» (Yahveh Sabaoth). Ο Θεός του Μωυσή ήταν συνάμα πολεμοχαρής και μεροληπτικός, παίρνοντας πάντα το μέρος του περιούσιου λαού του, στην όποια διένεξη. Η Παλαιά Διαθήκη περιλαμβάνει τουλάχιστον 300 περιπτώσεις όπου ο Θεός αναμίχθηκε ενεργά σε πολεμικά επεισόδια που αφορούσαν τους Εβραίους. Ταυτόχρονα όμως είναι και ο Θεός ολόκληρης της οικουμένης. Έτσι σύμφωνα τις θεϊκές επιταγές οι Ισραηλίτες στρατιώτες οφείλουν το προσέχουν τους κρατούμενους τους κι όχι να τους σφαγιάζουν.

Έχοντας ξεκινήσει ως μια απόλυτα φιλειρηνική θρησκεία, ο Χριστιανισμός άρχισε να λαμβάνει κατά τον 4ο μ.Χ αιώνα, ένα πιο στρατιωτικό χαρακτήρα. Στα πρώιμα και μεσαιωνικά χρόνια η χριστιανική εκκλησία ανέπτυξε μεθόδους περιορισμού και διάκρισης μεταξύ των ανθρώπων και αργότερα συνέλαβε την ιδέα των Σταυροφοριών οι οποίες αποδείχτηκαν εξαιρετικά αποτελεσματικές στην εξάπλωση της θρησκείας και της τιμωρίας των απίστων. Η πρώτη Σταυροφορία ανακηρύχθηκε από τον Πάπα Ουρβανό το 1095, και είχε τον ιερό στόχο της απελευθέρωσης της Ιερουσαλήμ. Για πολλούς μελετητές οι Σταυροφορίες θεωρούνται ως η πρώτη απόπειρα επιβολής της ευρωπαϊκής κυριαρχίας, ένα ξεκάθαρα ιμπεριαλιστικό εγχείρημα. Από την πλευρά τους όμως οι σταυροφόροι, πίστευαν ακράδαντα ότι επιτελούσαν κάποιο θεϊκό έργο.

Οι Σταυροφορίες έφεραν σε απευθείας αντιπαράθεση τον Χριστιανισμό με το Ισλάμ, αν και δεν ήταν η πρώτη φορά. Ο προφήτης Μωάμεθ υπήρξε ένας εξαιρετικά επιτυχημένος στρατιωτικός διοικητής και το Ισλάμ (το οποίο σημαίνει «ειρήνη») είχε ήδη εξαπλωθεί με το ξίφος, στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ισπανία, απειλώντας να εισέλθει στα βάθη της ευρωπαϊκής ηπείρου, από τις αρχές του 8ου αιώνα. Ο θρησκευτικός πόλεμος των μουσουλμάνων εναντίον των απίστων ονομάζεται «τζιχάντ». Αυτοί που σκοτώνονται στη «τζιχάντ» πηγαίνουν απευθείας στον Παράδεισο. Ήταν ένα απλό δόγμα, παρεμφερές με τον Χριστιανισμό.

Οι θρησκευτικές πολεμικές συρράξεις δεν περιορίστηκαν όμως μονάχα εναντίον των εκάστοτε «απίστων» των αλλότριων δογμάτων. Επεκτάθηκαν αρκετές φορές στους πιστούς του ίδιου δόγματος. Το σχίσμα μεταξύ ανατολής και δύσης, στην χριστιανική εκκλησία, βρέθηκε στο κέντρο του θεάτρου των πολεμικών επιχειρήσεων. Οι χριστιανοί σταυροφόροι στο δρόμο για την εκστρατεία τους στη Μέση Ανατολή, πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη, πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και οικονομικό, πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο των χριστιανών ορθοδόξων.

Για την Ευρώπη η οποία εκπροσωπεί το δυτικό πολιτισμό, η θρησκεία υπήρξε πάντα ένα σημαντικό κίνητρο για πόλεμο, αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής και των εθνικών συμφερόντων. Άγριες συγκρούσεις σημειώθηκαν και μεταξύ πιστών επακριβώς του ίδιου δόγματος όπως οι πόλεμοι μεταξύ της Αγγλίας και της Γαλλίας το 14ο και 15ο αιώνα μ.Χ. Όταν ο Λούθηρος θυροκόλλησε στις 31 Οκτωβρίου 1517, στην εξώπορτα του μητροπολιτικού ναού της Βιρτεμβέργης, τις 95 θέσεις του κατά του Πάπα, μια νέα περίοδος βαρβαρότητας ξεκίνησε για την χριστιανική εκκλησία. Οι αναθεωρητές Προτεστάντες, συγκρούστηκαν επανειλημμένως με τους Καθολικούς, με αποκορύφωμα την νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου όπου σφαγιάστηκαν ανηλεώς όλοι οι προτεστάντες της Γαλλίας.

Η διαμάχη Προτεσταντισμού-Καθολικισμού είναι συνυφασμένη με την συγκρότηση των εθνών κρατών στη κεντρική Ευρώπη, κατά τον 16ο και 17ο αιώνα. Ο εκρηκτικός συνδυασμός θρησκείας και έθνους κράτους, εκτονώθηκε στον Τριακονταετή πόλεμο, στον οποίο εκφράστηκαν οι θρησκευτικές και εθνικές επιδιώξεις των τότε ευρωπαϊκών δυνάμεων. Η ειρήνη της Βεστφαλίας (1648) προσπάθησε να αποτρέψει ανάλογες μελλοντικές θρησκευτικές συρράξεις, υιοθετώντας την αρχή «cuius regio, eius religio» που σημαίνει: η θρησκεία του λαού είναι αυτή του ηγέτη. Η αρχή αυτή αντανακλά το σεβασμό στις θρησκευτικές πεποιθήσεις άλλων λαών και παρότι σηματοδότησε το τέλος των εθνικών θρησκευτικών πολέμων στην Ευρώπη, δεν κατάφερε να αποτρέψει τις εμφύλιες συρράξεις. Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η Ιρλανδία και το άσβεστο μέχρι και σήμερα μίσος προτεσταντών–καθολικών το οποίο φυσικά υποκρύπτει μια ευρύτερη κοινωνική και πολιτική διαμάχη.

Το ενδο-δογματικό μίσος δεν είναι φυσικά άγνωστο ούτε στους μουσουλμάνους. Οι σιίτες και οι σουνίτες, βρέθηκαν αρκετές φορές σε αντιπαράθεση όταν από το 1512 και μετά επικράτησε ο Σιιτισμός στην Περσία και κορυφώθηκε στην διάρκεια του 20ου αιώνα στο Ιράκ με την καταπίεση του σιιτικού πληθυσμού από τον Σαντάμ Χουσείν, και τον οκταετή πόλεμο Ιράν-Ιράκ.

Μια νέα περίοδο θρησκευτικών παθών, εγκαινίασε η πτώση του Ανατολικού Μπλοκ το 1989. Οι πολεμικές συγκρούσεις στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ήταν εμφύλιες συγκρούσεις και όχι εθνικές, μιας και η πλειοψηφία του πληθυσμού στην περιοχή είναι Σλάβοι. Εκτός όμως από Σλάβοι, ήταν και Βόσνιοι μουσουλμάνοι και Κροάτες καθολικοί και Σέρβοι ορθόδοξοι και για ακόμη μια φορά η θρησκεία απέδειξε πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει στην συγκρότηση της εθνικής συνείδησης καθώς ήταν εκείνη που έθεσε την διαχωριστική γραμμή μεταξύ των λαών σε έναν παράλογο και ανηλεή πόλεμο.

Η θρησκεία έχει παίξει σημαντικό και στην αμερικανική πολεμική ιστορία. Οι Κονκισταδόροι της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας διέγραψαν ένα διαφορετικό μέλλον για τους λαούς της ηπείρου, όταν στο όνομα του Θεού κατέσφαζαν τους αυτόχθονες πληθυσμούς των Ινδιάνων. Και αργότερα όμως στο ανεξίθρησκο αμερικανικό κράτος, η θρησκεία έβρισκε πάντα ένα σημαντικό βήμα, στα λόγια των Αμερικανών προέδρων που επικαλούνταν τη Θεία βούληση σε κάθε ιμπεριαλιστικό εγχείρημα. Η «διαβολική αυτοκρατορία» του Ρόναλντ Ρήγκαν ήταν ένας ευφυέστατος χαρακτηρισμός εναντίον της ανταγωνιστικής τότε Σοβιετικής Ένωσης, δικαιολογώντας στο θυμικό των Αμερικανών ψηφοφόρων την σπατάλη εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για εξοπλισμούς. Μόλις πρόσφατα έληξε η οκταετής θητεία της λεγόμενης ευαγγελικής δεξιάς των ΗΠΑ με ηγέτη τον Τζορτζ Μπους, που επινόησε τον «άξονα του κακού» για τα μη ελεγχόμενα κράτη της Μέσης Ανατολής και καταδίκασε σε θάνατο χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες στο Ιράκ «με την δύναμη του Θεού».

Στην αρχή του 21ου αιώνα και ενώ η ανθρωπότητα ζει πλέον στους ρυθμούς της προηγμένης τεχνολογίας, τα θρησκευτικά μίση αντί να καταλαγιάζουν, διευρύνονται ανησυχητικά. Ανησυχητικά ωστόσο διευρύνεται και το χάσμα μεταξύ πλουσίων χωρών της Δύσης και των φτωχών του λεγόμενου τρίτου κόσμου. Από το 1990 και μετά, ο μουσουλμανικός κόσμος έχει εισέλθει σε μια φάση έντονης θρησκευτικής ριζοσπαστικοποίησης με ακραία έκφραση τον ισλαμικό φονταμενταλισμό της Αλ Κάιντα, των Ταλιμπάν, αλλά ακόμη και κατεξοχήν πολιτικών κινημάτων που εκφράζονται με θρησκευτικούς όρους, όπως η Χεσμπολάχ στον Λίβανο, η Χαμάς στην Παλαιστίνη ή οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι της Αιγύπτου που εκπροσωπούν το λεγόμενο πολιτικό Ισλάμ. Το θρησκευτικό μένος όμως επεκτείνεται και σε χώρες όπως η Ινδία και το Πακιστάν, αλλά και χώρες της Αφρικής. Η επιστροφή των ανθρώπων στην θρησκεία σε περιόδους αυξανόμενης καταπίεσης, έλλειψης βασικών αγαθών και παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, επιφυλάσσει πιθανές περιπέτειες για την ανθρωπότητα. Το θρησκευτικό αίσθημα, όπως μας έχει διδάξει πάμπολλες φορές η ιστορία, στρεβλώνεται εύκολα μέσα από τον φακό της πολιτικής και κοινωνικής αδικίας και μπορεί να μετατραπεί στο δολοφονικότερο όπλο από επιτήδειους πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες.

Αρχαιοελληνικά ονόματα για τρεις νέους εξωπλανήτες

Υπατία, Αρίων, ΘεστιάςΔεκατέσσερα άστρα και 31 εξωπλανήτες «βαφτίσθηκαν» με νέα ονόματα που προτάθηκαν από το κοινό, στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού «NameExoWorlds» και έγιναν δεκτά από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση (IAU).

Ανάμεσά τους βρίσκονται και τρία ονόματα εξωπλανητών που παραπέμπουν στην αρχαία Ελλάδα: Υπατία, Αρίων και Θεστιάς.
Περισσότερες από 573.000 ψήφοι από 182 χώρες, για πρώτη φορά συνεισέφεραν τόσο δημοκρατικά στο πώς θα ονομάζονται τα ουράνια σώματα που ανακαλύπτονται. Η επίσημη ονοματοδοσία είναι αρμοδιότητα της IAU, που ιδρύθηκε το 1919 και αποδέχεται ή απορρίπτει τις εισηγήσεις των επιστημόνων.

Αυτή τη φορά, για πρώτη φορά, στα «βαφτίσια» συμμετείχε μαζικά η παγκόσμια κοινή γνώμη, τουλάχιστον όσοι ενδιαφέρονται για την αστρονομία – και είναι πολλοί, όπως φαίνεται.
Τα νέα ονόματα – συνήθως από την μυθολογία – θα χρησιμοποιούνται παράλληλα με τα επιστημονικά ονόματα. Το κοινό ψήφισε ανάμεσα σε συνολικά 274 ονόματα, που είχαν προταθεί από αστρονομικές οργανώσεις ανά τον κόσμο.

Ελληνικό «χρώμα» έχουν ο εξωπλανήτης Edasich b (ή iota Draconis b) που ονομάσθηκε «Υπατία» (πρόταση από την Ισπανία), ο εξωπλανήτης 18 Delphini b που ονομάσθηκε «Αρίων» (πρόταση από την Ιαπωνία), και ο εξωπλανήτης Pollux b (ή beta Geminorum b) που ονομάσθηκε «Θεστιάς» (πρόταση από την Αυστραλία).

«Πρωτοποριακά» όπλα ανά τους αιώνες

«Πόλεμος πάντων μὲν πατήρ ἐστι, πάντων δὲ βασιλεύς» είχε πει ο Ηράκλειτος, και δικαιολογημένα, καθώς, ως γνωστόν, ο πόλεμος (ή η αντιπαράθεση/ αγώνας επιβίωσης γενικότερα) αποτελεί ένα από τα «αθλήματα» στα οποία διαπρέπει από αρχαιοτάτων χρόνων η ανθρωπότητα.

Οι πολεμικές συγκρούσεις αποτελούσαν ανέκαθεν «καταλύτη» τεχνολογικής προόδου, καθώς ήταν πάντα πιο εύκολη η δημιουργία αποτελεσματικότερων μέσων με στόχο τον θάνατο και την καταστροφή, παρά για οτιδήποτε άλλο- και απόδειξη για αυτό είναι αμέτρητα «πρωτοποριακά» όπλα ανά τους αιώνες, τα οποία καθόρισαν την πορεία συγκρούσεων και κατ’επέκτασιν της ιστορίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, το «Beyond Science» του YouTube παρουσιάζει επτά απίστευτα αρχαία όπλα, για τα οποία είναι πολύ πιθανόν να μην είχατε ακούσει ποτέ:

Από μεσαιωνικές κινεζικές ρουκέτες με μορφή πουλιών μέχρι την αρπάγη του Αρχιμήδη, για την ανατροπή των ρωμαϊκών πολεμικών πλοίων που πολιορκούσαν τις Συρακούσες, «χειροβομβίδες» με δηλητηριώδη φίδια, τη χρήση πτωμάτων ως βλημάτων για καταπέλτες σε πολιορκίες (ως όπλο ψυχολογικού πολέμου, αλλά και ως εστίες μολύνσεων), κυψέλες μελισσών ως όπλα και γάτες…βομβιστές αυτοκτονίας.



Λόγω Ελληνικού ενδιαφέροντος, αξίζει μια επιπλέον ματιά στην αρπάγη του Αρχιμήδη: