Τρίτη 4 Ιουνίου 2019

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ - Λυσιστράτη (870-919)

870 ΜΥ. φιλῶ φιλῶ ᾽γὼ τοῦτον· ἀλλ᾽ οὐ βούλεται
ὑπ᾽ ἐμοῦ φιλεῖσθαι. σὺ δέ με τούτῳ μὴ κάλει.
ΚΙ. ὦ γλυκύτατον Μυρρινίδιον, τί ταῦτα δρᾷς;
κατάβηθι δεῦρο. ΜΥ. μὰ Δί᾽ ἐγὼ μὲν αὐτόσ᾽ οὔ.
ΚΙ. ἐμοῦ καλοῦντος οὐ καταβήσει Μυρρίνη;
875 ΜΥ. οὐ γὰρ δεόμενος οὐδὲν ἐκκαλεῖς ἐμέ.
ΚΙ. ἐγὼ οὐ δεόμενος; ἐπιτετριμμένος μὲν οὖν.
ΜΥ. ἄπειμι. ΚΙ. μὴ δῆτ᾽, ἀλλὰ τῷ γοῦν παιδίῳ
ὑπάκουσον. οὗτος, οὐ καλεῖς τὴν μαμμίαν;
ΠΑΙΔΙΟΝ
μαμμία, μαμμία, μαμμία.
880 ΚΙ. αὕτη, τί πάσχεις; οὐδ᾽ ἐλεεῖς τὸ παιδίον
ἄλουτον ὂν κἄθηλον ἕκτην ἡμέραν;
ΜΥ. ἔγωγ᾽ ἐλεῶ δῆτ᾽· ἀλλ᾽ ἀμελὴς αὐτῷ πατήρ
ἐστιν. ΚΙ. κατάβηθ᾽, ὦ δαιμονία, τῷ παιδίῳ.
ΜΥ. οἷον τὸ τεκεῖν. καταβατέον. τί γὰρ πάθω;
885 ΚΙ. ἐμοὶ μὲν αὕτη καὶ νεωτέρα δοκεῖ
πολλῷ γεγενῆσθαι κἀγανώτερον βλέπειν·
χἂ δυσκολαίνει πρὸς ἐμὲ καὶ βρενθύεται,
ταῦτ᾽ αὐτὰ δή ᾽σθ᾽ ἃ καί μ᾽ ἐπιτρίβει τῷ πόθῳ.
ΜΥ. ὦ γλυκύτατον σὺ τεκνίδιον κακοῦ πατρός,
890 φέρε σε φιλήσω, γλυκύτατον τῇ μαμμίᾳ.
ΚΙ. τί, ὦ πονήρα, ταῦτα ποιεῖς χἀτέραις
πείθει γυναιξί; κἀμέ τ᾽ ἄχθεσθαι ποεῖς
αὐτή τε λυπεῖ. ΜΥ. μὴ πρόσαγε τὴν χεῖρά μοι.
ΚΙ. τὰ δ᾽ ἔνδον ὄντα τἀμὰ καὶ σὰ χρήματα
895 χεῖρον διατίθης. ΜΥ. ὀλίγον αὐτῶν μοι μέλει.
ΚΙ. ὀλίγον μέλει σοι τῆς κρόκης φορουμένης
ὑπὸ τῶν ἀλεκτρυόνων; ΜΥ. ἔμοιγε νὴ Δία.
ΚΙ. τὰ τῆς Ἀφροδίτης ἱέρ᾽ ἀνοργίαστά σοι
χρόνον τοσοῦτόν ἐστιν. οὐ βαδιεῖ πάλιν;
900 ΜΥ. μὰ Δί᾽ οὐκ ἔγωγ᾽, ἢν μὴ διαλλαχθῆτέ γε
καὶ τοῦ πολέμου παύσησθε. ΚΙ. τοιγάρ, ἢν δοκῇ,
ποήσομεν καὶ ταῦτα. ΜΥ. τοιγάρ, ἢν δοκῇ,
κἄγωγ᾽ ἄπειμ᾽ ἐκεῖσε· νῦν δ᾽ ἀπομώμοκα.
ΚΙ. σὺ δ᾽ ἀλλὰ κατακλίνηθι μετ᾽ ἐμοῦ διὰ χρόνου.
905 ΜΥ. οὐ δῆτα· καίτοι σ᾽ οὐκ ἐρῶ γ᾽ ὡς οὐ φιλῶ.
ΚΙ. φιλεῖς; τί οὖν οὐ κατεκλίνης, ὦ Μύρριον;
ΜΥ. ὦ καταγέλαστ᾽, ἐναντίον τοῦ παιδίου;
ΚΙ. μὰ Δί᾽ ἀλλὰ τοῦτό γ᾽ οἴκαδ᾽, ὦ Μανῆ, φέρε.
ἰδοὺ τὸ μέν σοι παιδίον καὶ δὴ ᾽κποδών·
910 σὺ δ᾽ οὐ κατακλινεῖ; ΜΥ. ποῦ γὰρ ἄν τις καί, τάλαν,
δράσειε τοῦθ᾽; ΚΙ. ὅπου; τὸ τοῦ Πανὸς καλόν.
ΜΥ. καὶ πῶς ἔθ᾽ ἁγνὴ δῆτ᾽ ἂν ἔλθοιμ᾽ εἰς πόλιν;
ΚΙ. κάλλιστα δήπου, λουσαμένη τῇ Κλεψύδρᾳ.
ΜΥ. ἔπειτ᾽ ὀμόσασα δῆτ᾽ ἐπιορκήσω, τάλαν;
915 ΚΙ. εἰς ἐμὲ τράποιτο· μηδὲν ὅρκου φροντίσῃς.
ΜΥ. φέρε νυν ἐνέγκω κλινίδιον νῷν. ΚΙ. μηδαμῶς.
ἀρκεῖ χαμαὶ νῷν. ΜΥ. μὰ τὸν Ἀπόλλω, μή σ᾽ ἐγὼ
καίπερ τοιοῦτον ὄντα κατακλινῶ χαμαί.
ΚΙ. ἥ τοι γυνὴ φιλεῖ με, δήλη ᾽στὶν καλῶς.

***
ΜΥΡ. (Κατεβαίνοντας)
870 Τον αγαπώ, τον αγαπώ, μα εκείνος
δε μ᾽ αγαπά. Δεν έρχομαι λοιπόν!
ΚΙΝ. Γλυκό μου Μυρρινάκι, τί ᾽ναι τούτα
τα καμώματα! Χάι, κατέβα κάτου!
ΜΥΡ. Να κατέβω; Για λόγου σου; Ποτές!
ΚΙΝ. Μυρρίνη, σε καλώ κι αρνιέσαι νά ᾽ρτεις;
ΜΥΡ. Δε με χρειάζεσαι. Νά γιατί δεν έρχομαι.
ΚΙΝ. Δε σε χρειάζομαι; Κοίτα, θα κρεπάρω!
ΜΥΡ. Φεύγω! ΚΙΝ. Μη. Για χατίρι του παιδιού μας
κατέβα.
(Στο παιδάκι του, που το βγάζει από τα παρασκήνια)
Γιόκα, κράξε τη μανούλα σου.
ΤΟ ΠΑΙΔΙ
Μανούλα μου, μανούλα μου! ΚΙΝ. Τί κάνεις;
880 Δεν πονάς το παιδί σου; Έχει έξι μέρες
να βυζάξει και να λουστεί! ΜΥΡ. Μα εγώ
το πονάω, ο μπαμπάς δεν το φροντίζει.
ΚΙΝ. Για το παιδί σου, αγάπη μου, κατέβα!

ΜΥΡ. Νά τί ᾽ναι οι μάνες! Πρέπει να κατέβω.
Τ᾽ έχω να φοβηθώ; ΚΙΝ. Τώρα μου φαίνεται
πιο νια κι ορεχτική και τρυφερούλα!
Κι όσο μου κάνει ζόρια και τσαλίμια,
τόσο μου ανάβει πιότερη λαχτάρα.

ΜΥΡ. (Στο παιδί)
Έλα, χρυσό μου, τέκνο μου γλυκό,
890 στη μαμά σου να σε σφιχταγκαλιάσει.
ΚΙΝ. Γιατί ᾽σαι έτσι κακιά; Σε ξεμυαλίσαν
οι άλλες σκρόφες… Και μένανε με σκας
και συ στεναχωριέσαι.
(Κάνει να την αγκαλιάσει)
ΜΥΡ. Μη μ᾽ αγγίζεις.
ΚΙΝ. Και το νοικοκυριό μας που διαλύθηκε;
ΜΥΡ. Δε με νοιάζει. ΚΙΝ. Και δε σε νοιάζ᾽ οι κότες
να σου τραβολογάνε τ᾽ αργαλειού σου
το φάδι; ΜΥΡ. Δε με νοιάζει, ξαναλέγω.
ΚΙΝ. Τις γιορτάδες της Αφροδίτης είναι
καιρός που τις αμέλησες. Ξανάλα.
900 ΜΥΡ. Ποτές, με τους εχτρούς αν δε μονοιάσετε
και σταματήστε τη σφαγή. ΚΙΝ. Θα γίνει!
Ο Λαός θ᾽ αποφασίσει! ΜΥΡ. Κι εγώ τότες
θ᾽ αποφασίσω νά ᾽ρθω. Για την ώρα
είμαι δεμένη μ᾽ όρκο να μη στρέξω.
ΚΙΝ. Μα δεν είμαι κι εγώ δεμένος. Έλα
μαζί μου να πλαγιάσεις λίγην ώρα.
ΜΥΡ. Όχι. Και μολογώ, πως σ᾽ αγαπάω.
ΚΙΝ. Μ᾽ αγαπάς, Μυρρινάκι μου; Άιντε, πέσε.
ΜΥΡ. Αδιάντροπε, μπροστά στο μωρουδέλι;
ΚΙΝ. (Στο Μανή, τον υπηρέτη)
Πάρ᾽ το, Μανή, και πήγαινέ το σπίτι.
(Ο Μανής υπακούει)
Ορίστε! Το παιδί το ξαποστείλαμε.
910 Πέσε τώρα. ΜΥΡ. Και πού να πέσω μαύρε;
ΚΙΝ. Πού; ρωτάς! Νά, στο σπήλιο του Πανός.
ΜΥΡ. Κι ύστερα πώς θα εξαγνιστώ, για νά μπω
ξανά στο κάστρο; ΚΙΝ. Πλύσου στην Κλεψύδρα.
ΜΥΡ. Και να πατήσω, δύστυχε, τον όρκο μου;
ΚΙΝ. Απάνου μου να πέσ᾽ η οργή του θεού!
ΜΥΡ. Στάσου λοιπόν να πάω να φέρω στρώμα.
ΚΙΝ. Δεν θέλω στρωματσάδα. Καταγής.
ΜΥΡ. Όχι, μά τον Απόλλωνα, δε σ᾽ έχω
για το χώμα κι ας είσαι τόσο κάλπης.
(Φεύγει)
ΚΙΝ. Φανερό, με λατρεύ᾽ η γυναικούλα μου.

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΜΑΝΤΕΙΣ - ΜΑΝΤΩ

Η Μαντώ ήταν κόρη του περίφημου μάντη της Θήβας Τειρεσία, αδελφή της Ιστορίδος. Το όνομα της μητέρας τους δεν είναι γνωστό. Παιδιά της από τον Αλκμαίωνα θεωρούνταν ο Αμφίλοχος ο νεότερος και η Τισιφόνη, ο μάντης Μόψος από τον κρητικό Ράκιο ή από τον ίδιο τον θεό της μαντικής Απόλλωνα, και η Παμφυλία.
 
Η Μαντώ ήταν, όπως μαρτυρεί και το όνομά της, προικισμένη με το χάρισμα της μαντικής τέχνης που είχε και ο πατέρας της. Αρχικά ζούσε στη Θήβα, ιέρεια του Απόλλωνα Ισμηνίου, στο ιερό του οποίου στη Θήβα σωζόταν την εποχή του Παυσανία ο λίθινος δίφρος της Μαντώς, ακριβώς μπροστά από τον ναό (Παυσ. 9.10.3. ). Ήταν συνοδός του τυφλού πατέρα της, ρόλο που τον κράτησε μέχρι τον θάνατο του μάντη στην Αλίαρτο μετά την άλωση της Θήβας από τους Επιγόνους, τους μυθικούς γιους των Επτά επί Θήβας, οι οποίοι δέκα χρόνια μετά την ήττα των πατέρων τους, επιτέθηκαν στη Θήβα για να εκδικηθούν τοn θάνατό τους. Πρόκειται για τους Αιγιαλέα, Θέρσανδρο, Διομήδη, Σθένελο, Πρόμαχο, Ευρύαλο, Αμφίλοχο και Αλκμέωνα. Νίκησαν τους Θηβαίους και λεηλάτησαν την πόλη. Πριν ακόμη οι Αργείοι καταλάβουν την πόλη, είχαν υποσχεθεί στον Απόλλωνα να του αφιερώσουν τα καλύτερα λάφυρα. Η Μαντώ, μαζί με άλλους Θηβαίους αιχμαλώτους, θεωρήθηκε κάτι το ξεχωριστό, γι' αυτό και την οδήγησαν στο ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς, όπου υπηρέτησε ως ιέρεια και μάντισσα. Ο Διόδωρος Σικελιώτης την αναφέρει ως Δάφνη και Σίβυλλα, χαρακτηρίζοντάς την εξαίρετη μάντισσα. Προσθέτει επίσης ότι πολλούς από τους χρησμούς της χρησιμοποίησε στην ποίησή του ο Όμηρος -παρ᾽ ἧς φασι καὶ τὸν ποιητὴν Ὅμηρον πολλὰ τῶν ἐπῶν σφετερισάμενον κοσμῆσαι τὴν ἰδίαν ποίησιν (Διόδ. Σ. 4.66.5-6.).
 
Οι παραδόσεις θέλουν τη Μαντώ να αναχωρεί για την Κολοφώνα της Μ. Ασίας είτε ύστερα από γάμο είτε οδηγώντας Θηβαίους αιχμαλώτους. Και στις δύο περιπτώσεις στον μύθο της εμπλέκεται και το κρητικό στοιχείο. Πιο συγκεκριμένα οι δύο παραδόσεις αφηγούνται τα εξής:
 
1. Η Μαντώ πήρε χρησμό να νυμφευτεί τον πρώτο άντρα που θα συναντούσε βγαίνοντας από τον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς. Αυτός ήταν ο Μυκηναίος ή Κρητικός Ράκιος, τον οποίο και ακολούθησε στην Κολοφώνα.
 
2. Η Μαντώ πήρε χρησμό να οδηγήσει τους Θηβαίους αιχμαλώτους από τους Δελφούς στα μικρασιατικά παράλια, στην περιοχή της Κολοφώνας. Όταν έφθασαν κοντά στην Κλάρο, τους συνέλαβαν Κρήτες που είχαν ιδρύσει εκεί δική τους αποικία και τους οδήγησαν στον αρχηγό τους, τον Ράκιο. Ο τελευταίος δέχτηκε να εγκαταστήσει στην περιοχή τους εξόριστους Θηβαίους και νυμφεύτηκε τη Μαντώ. Από το γάμο αυτό γεννήθηκε ο μάντης Μόψος, αν και σύμφωνα με άλλους αρχαίους συγγραφείς πατέρας του Μόψου ήταν ο ίδιος ο Απόλλωνας, και η Παμφυλία - για την κόρη αυτή μαρτυρεί ο Στέφανος Βυζάντιος αιτιολογώντας το όνομα της ομώνυμης χώρας στα σύνορα με την Ισαυρία (Εθνικά, λ. Παμφυλία).
 
Ο μύθος θέλει τη Μαντώ να ιδρύει* το περίφημο μαντικό ιερό του Απόλλωνα στην Κλάρο. Λεγόταν μάλιστα ότι η Κλάρος πήρε το όνομά της από το κλάμα της Μαντώς για τη χαμένη της πατρίδα Θήβα ή από τα κλαριά, μια και η έδρα του Απόλλωνα λεγόταν ἀμπελόσεσσα Κλάρος παραπέμποντας έτσι σε δενδρολατρεία. Υπήρχε και κρήνη, για την οποία διηγούνταν ότι είχε δημιουργηθεί από τα δάκρυά της και η οποία έπαιζε σημαντικό ρόλο στη μαντεία. Μια πιο ρεαλιστική αφήγηση θέλει το νερό της κρήνης να σχηματίζεται από σταλακτίτες που έσταζαν, μια και ο χώρος άσκησης της μαντικής ήταν υπόγειος θόλος. Από αυτό όποιος έπινε γινόταν ένθεος και θεσπιωδός, αποκτούσε δηλαδή μαντικές ικανότητες και έδινε έμμετρους χρησμούς· όμως πλήρωνε βαρύ τίμημα, γιατί η ζωή του γινόταν πιο σύντομη (Πλ., Nat. Hist. 2.232, Τάκ., Ann. 54).
 
Κορινθιακή παραλλαγή του μύθου της, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της αποικιακής πολιτικής της Κορίνθου, θέλει τη Μαντώ μετά την άλωση της Θήβας να νυμφεύεται τον ηγέτη των Επιγόνων Αλκμαίωνα, από τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Αμφίλοχο (άλλος από τον ομώνυμο ομηρικό ήρωα) και την εξαιρετικής ομορφιάς Τισιφόνη. Ο Αλκμαίων εμπιστεύτηκε την ανατροφή των παιδιών του στο βασιλιά της Κορίνθου Κρέοντα.
 
Ο Βιργίλιος πάλι θέλει τη Μαντώ να καταφεύγει μετά την άλωση της Θήβας στην Ιταλία. Εκεί απέκτησε από τον ποταμό Τίβερη ένα γιο, τον Άοκνο ή Όκνο (λατιν. Aucnus ή Ocnus), ο οποίος ίδρυσε στην Ιταλία την πόλη Μάντουα, προς τιμή της μητέρας του (Αιν. 198 κ.ε.). Είναι όμως αβέβαιο αν η Μαντώ που έδρασε στην Ιταλία ταυτίζεται με την κόρη του Τειρεσία, αν τελικά πρόκειται για μία ή για δύο διαφορετικές μορφές της μυθολογίας.
-------------------------
*Η ίδρυση του μαντείου του Απόλλωνα στην Κλάρο
Κολοφώνιοι δὲ τὸ μὲν ἱερὸν τὸ ἐν Κλάρῳ καὶ τὸ μαντεῖον ἐκ παλαιοτάτου γενέσθαι νομίζουσιν· ἐχόντων δὲ ἔτι τὴν γῆν Καρῶν ἀφικέσθαι φασὶν ἐς αὐτὴν πρώτους τοῦ Ἑλληνικοῦ Κρῆτας, Ῥάκιον καὶ ὅσον εἵπετο ἄλλο τῷ Ῥακίῳ [καὶ ὅσον τι] πλῆθος, ἔχον τὰ ἐπὶ θαλάσσῃ καὶ ναυσὶν ἰσχῦον· τῆς δὲ χώρας τὴν πολλὴν ἐνέμοντο ἔτι οἱ Κᾶρες. Θερσάνδρου δὲ τοῦ Πολυνείκους καὶ Ἀργείων ἑλόντων Θήβας [καὶ] ἄλλοι τε αἰχμάλωτοι καὶ ἡ Μαντὼ τῷ Ἀπόλλωνι ἐκομίσθησαν ἐς Δελφούς· Τειρεσίαν δὲ κατὰ τὴν πορείαν τὸ χρεὼν ἐπέλαβεν ἐν τῇ Ἁλιαρτίᾳ. ἐκπέμψαντος δὲ σφᾶς ἐς ἀποικίαν τοῦ θεοῦ, περαιοῦνται ναυσὶν ἐς τὴν Ἀσίαν, καὶ ὡς κατὰ τὴν Κλάρον ἐγένοντο, ἐπεξίασιν αὐτοῖς οἱ Κρῆτες μετὰ ὅπλων καὶ ἀνάγουσιν ὡς τὸν Ῥάκιον· ὁ δὲ-μανθάνει γὰρ παρὰ τῆς Μαντοῦς οἵτινές τε ἀνθρώπων ὄντες καὶ κατὰ αἰτίαν ἥντινα ἥκουσι- λαμβάνει μὲν γυναῖκα τὴν Μαντώ, ποιεῖται δὲ καὶ τοὺς σὺν αὐτῇ συνοίκους. (Παυσ. 7.3.1.1 -7.3.2.8)
 
***
[Οι Κολοφώνιοι πιστεύουν ότι το ιερό και το μαντείο στην Κλάρο ιδρύθηκαν στα πολύ παλιά χρόνια. Ισχυρίζονται ότι, όταν ακόμη είχαν έρθει στη χώρα οι Κάρες, οι πρώτοι Έλληνες που έφτασαν εκεί ήταν Κρήτες με αρχηγό τον Ράκιο που τον ακολουθούσε και άλλο μεγάλο πλήθος. Αυτοί κατέλαβαν τα παραθαλάσσια και είχαν ισχυρό στόλο. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της χώρας εξακολουθούσαν να το κατέχουν οι Κάρες. Όταν ο Θέρσανδρος, ο γιος του Πολυνείκη, και οι Αργείοι κατέλαβαν τη Θήβα, μεταξύ των άλλων αιχμαλώτων που έφεραν στον Απόλλωνα στους Δελφούς ήταν και η Μαντώ. Τον Τειρεσία τον βρήκε ο θάνατος κατά την πορεία στην Αλιαρτία. Και όταν ο θεός τους έστειλε μακριά να ιδρύσουν αποικία, διαπεραιώθηκαν με τα πλοία στην Ασία, αλλά όταν ήρθαν στην Κλάρο, οι Κρήτες τους επιτέθηκαν με όπλα και τους οδήγησαν στον Ράκιο. Αυτός, μαθαίνοντας από τη Μαντώ ποιοι είναι και γιατί είχαν έρθει, πήρε για γυναίκα του τη Μαντώ και τους επέτρεψε να εγκατασταθούν στη χώρα του και να συγκατοικήσουν.]

Επίκουρος: Περί ηδονής

Η ηδονή είναι αρχή και σκοπός του μακαρίως ζην· γιατί είναι το πρωταρχικό και συγγενικό με τη φύση μας αγαθό και αυτή είναι η αφετηρία για κάθε επιλογή και για κάθε αποφυγή μας, και σ’ αυτήν καταλήγουμε πάλι, όταν αποτιμάμε το κάθε αγαθό, έχοντας ως κριτήριο το τι αισθανόμαστε.
 
Κι ακριβώς επειδή είναι το πρωταρχικό και σύμφυτο μ’ εμάς αγαθό, για τούτο δεν επιλέγουμε αδιακρίτως κάθε ηδονή, αλλά συμβαίνει ορισμένες φορές να γυρίζουμε την πλάτη μας σε πολλές ηδονές, όταν τα προβλήματα που προκαλούν αυτές οι ηδονές είναι για μας μεγαλύτερα και υπάρχουν, από την άλλη, πολλοί πόνοι που τους θεωρούμε προτιμότερους από τις ηδονές, εφόσον η ηδονή που θα ακολουθήσει άμα τους υπομείνουμε για κάμποσο θα είναι για μας μεγαλύτερη.
 
Κάθε ηδονή λοιπόν, ακριβώς επειδή η φύση της μας είναι συγγενική, είναι καλό πράγμα· δεν συμβαίνει όμως να επιλέγουμε αδιακρίτως κάθε ηδονή. Ακριβώς όπως κάθε πόνος είναι κακό πράγμα κι ωστόσο δεν είναι όλοι οι πόνοι τέτοιοι που να μπορούμε να τους αποφεύγουμε.
 
Είναι καθήκον μας, εντούτοις, να τα κρίνουμε όλα αυτά παραβάλλοντας και συγκρίνοντας το ένα με το άλλο και εξετάζοντας προσεκτικά τι συμφέρει και τι όχι. Γιατί ορισμένες φορές μεταχειριζόμαστε το αγαθό ως κακό και αντιστρόφως.
 
Το να αρκείται κανείς σ’ αυτά που έχει, το θεωρώ πολύ σπουδαίο αγαθό· όχι για να περιοριζόμαστε σώνει και καλά στα λίγα, αλλά για να αρκούμαστε στα λίγα όταν μας λείπουν τα πολλά -με τη γνήσια πεποίθηση ότι την πολυτέλεια την απολαμβάνουν πολύ καλύτερα οι άνθρωποι που δεν την έχουν και τόσο ανάγκη, και ότι τα φυσικά πράγματα, όλα, μπορεί εύκολα να τα αποκτά κανείς, ενώ το περιττό το αποκτάς δύσκολα· ότι το ψωμί και το νερό δίνουν τη μεγαλύτερη ηδονή όταν προσφέρονται σε κάποιον που τα έχει ανάγκη.
 
Το να συνηθίζει λοιπόν κανείς στον απλό τρόπο ζωής κι όχι στην πολυτέλεια, δεν βοηθά μόνο την υγεία αλλά κάνει επίσης τον άνθρωπο ικανό να αντεπεξέρχεται με αποφασιστικότητα στις αναγκαίες ενασχολήσεις της ζωής· μας κάνει να το ευχαριστιόμαστε περισσότερο όταν, αραιά και που, παίρνουμε μέρος σε πολυτελή γεύματα και μας προετοιμάζει να σταθούμε άφοβοι μπρος στα παιχνίδια της τύχης.
 
Έχουμε ανάγκη από την ηδονή, όταν η απουσία της μας προξενεί πόνο· όταν όμως δεν μας συμβαίνει αυτό, δεν υπάρχει ανάγκη της ηδονής. Γιατί το κακό δεν το προξενεί η ηδονή που πηγάζει από τη φύση μας, μα οι ορέξεις που σχετίζονται με τις κούφιες ιδέες.
 
Καμιά ηδονή δεν είναι κακό πράγμα αυτή καθ’ αυτή. Όμως ορισμένες ηδονές παράγονται με μέσα που επιφέρουν πολύ περισσότερες ενοχλήσεις παρά ηδονές.
 
Ό,τι μας φέρνει ανυπέρβλητη χαρά, είναι η απομάκρυνση ενός μεγάλου κακού· αυτή είναι και η φύση του αγαθού, αν μπορεί κανείς να τη συλλάβει σωστά και να τηρήσει μια σταθερότητα, αντί να, περιπατεί φλυαρώντας περί του Αγαθού*.[ Ειρωνικός υπαινιγμός για τον Αριστοτέλη.]
 
Αρχή και ρίζα παντός αγαθού είναι η ηδονή του στομαχιού· ακόμα και η σοφία κι οι υψηλές ενασχολήσεις σ’ αυτήν στηρίζονται.

[* Από την αρχαιότητα ακόμα, η άκομψη διατύπωση της εντυπωσιακής αυτής θέσης προκάλεσε σκάνδαλο. Όμως η λογική της είναι απλή και ξεκάθαρη: Όρος της αταραξίας του νου είναι η απονία του σώματος, και βασική προϋπόθεση της τελευταίας είναι η απονία-ηδονή του στομαχιού. Ωστόσο ερμηνεύτηκε εσφαλμένα και, όπως ήταν επόμενο, χρεώθηκε στον Επίκουρο η ιδέα ότι «η ηδονή του στομαχιού είναι πρωταρχικός σκοπός της ζωής»…]
 
Δεν μεγαλώνει η σαρκική ηδονή μόλις πάψει η οδύνη που φέρνει η στέρηση· απλώς διαφοροποιείται. Ενώ το ανώτατο όριο της πνευματικής ηδονής καθορίζεται από τη λογική θεώρηση των ίδιων των ηδονών και των πραγμάτων που σχετίζονται μ’ αυτές και που άλλοτε προξενούσαν τους μεγαλύτερους φόβους στο μυαλό.
 
Ο άπειρος χρόνος δεν περιέχει περισσότερη ηδονή από τον περιορισμένο, αν μετρήσει κανείς με το λογικό τα όρια της ηδονής.
 
Η αταραξία της ψυχής και η απονία του σώματος είναι στατικές (καταστασιακές) ηδονές, ενώ η χαρά και η ευφροσύνη είναι ενεργές ηδονές που τις βρίσκει κανείς εν κινήσει (κινητικές).
 
Το κορμί, τοποθετεί τα όρια της ηδονής στο άπειρο -και άπειρος είναι και ο χρόνος που θα χρειαζόταν για να του την προσφέρει. Όμως ο νους που κατανόησε λογικά τον σκοπό και τα όρια του σώματος κι έδιωξε τους φόβους περί αιώνιας ζωής, δίνει πληρότητα στη ζωή και δεν έχει πια καμία ανάγκη από την αιωνιότητα. Ο λογικός άνθρωπος, ωστόσο, δεν αποφεύγει την ηδονή· κι όταν οι περιστάσεις τον οδηγούν στο τέρμα της ζωής, δεν φεύγει με την ιδέα ότι η διάνοιά του υπήρξε ελλειπής ως προς τον άριστο βίο.
 
Φτύνω το ωραίο και τους κουφιοκέφαλους θαυμαστές του, όταν το ωραίο δεν προσφέρει καμμιά ευχαρίστηση.
 
Η σταθερή κατάσταση σωματικής ευεξίας και η βέβαιη ελπίδα ότι θα διαρκέσει, προσφέρει τη μεγαλύτερη και πιο σίγουρη χαρά σ’ εκείνον που ξέρει να εκτιμάει σωστά.
 
Αξίζει να τιμούμε το ωραίο και τις αρετές και τα τοιαύτα, όταν φέρνουν ηδονή. Αν δεν φέρνουν ηδονή, ασ’ τα να παν στην ευχή.
 
Αν τα πράγματα που φέρνουν τις ηδονές των ασώτων, μπορούσαν να σκορπίσουν τους φόβους για τα ουράνια και τον θάνατο και τον πόνο, κι ακόμη, αν μας δίδασκαν τα όρια των επιθυμιών και του πόνου, τότε δεν θα ‘χαμε λόγο να κατηγορήσουμε τους άσωτους, που από παντού θα αντλούσαν ηδονές και τίποτα δεν θα τους προκαλούσε πόνο ή λύπη -δηλαδή αυτά που συνιστούν το κακό.
 
Δεν είναι το στομάχι αχόρταγο, όπως λένε οι πολλοί· αχόρταγη είναι η ψεύτικη ιδέα ότι το στομάχι δεν γεμίζει ποτέ.
 
Ακούω να μου λες πως οι ανησυχίες της σάρκας σ’ έχουν χάνει επιρρεπή στις ερωτικές ηδονές. Εφ’ όσον δεν παραβαίνεις κανέναν νόμο και δεν μετακινείς τα ήθη, τα καλώς κείμενα, εφ’ όσον δεν προκαλείς στενοχώρια σε κανέναν άνθρωπο γύρω σου, εφ’ όσον δεν επιβαρύνεις το σώμα σου και δεν κατασπαταλάς ό,τι σου είναι αναγκαίο, τότε χρησιμοποίησε όπως θέλεις αυτή σου την κλίση. Δεν γίνεται όμως να μη σε εμποδίσει κάποιο από τα παραπάνω. Η ερωτική συνουσία δεν ωφέλησε ποτέ· ας είμαστε ευχαριστημένοι αν δεν μας βλάψει κιόλας.
 
Δεν ξέρω πώς να συλλάβω το Αγαθόν, αν αφαιρέσω τις ηδονές της γεύσης, αν αφαιρέσω τις ερωτικές ηδονές, αν αφαιρέσω την ευχαρίστηση των ακουσμάτων και την τέρψη που προσφέρει η θέα μιας γλυκιάς μορφής.

Η ανθρώπινη συνείδηση μπορεί να είναι “παρενέργεια” του συμπαντικού νόμου της εντροπίας

Το ανθρώπινο είδος αναζητά συνεχώς να ερμηνεύσει και να εξηγήσει την έννοια της ανθρώπινης συνείδησης. Πώς δημιουργείται και γιατί εξελισσόμαστε έτσι που τελικά όλοι βιώνουμε την ανθρώπινη συνείδηση;

Η ανθρώπινη εντροπία

Φέτος, μια νέα έρευνα αποκάλυψε ένα πολύτιμο στοιχείο που βοηθά στο κυνήγι αυτών των απαντήσεων, και αποκαλύπτει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να έχει περισσότερα κοινά στοιχεία με το σύμπαν απ’ ό,τι φανταζόμασταν.

Σύμφωνα με μια ερευνητική ομάδα από τη Γαλλία και τον Καναδά, ο εγκέφαλός μας μπορεί να παράγει συνείδηση ως παρενέργεια της αυξανόμενης εντροπίας, μιας διαδικασίας που λαμβάνει χώρα σε όλο το σύμπαν από τo Bing Bang. Η έρευνά τους έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό Physical Review E.

Η έννοια της εντροπίας θεωρούμε ότι είναι μια κατά κάποιο τρόπο περίπλοκη έννοια και ο ορισμός έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια. Με απλά λόγια, η εντροπία είναι ένας από τους θεμελιώδεις κανόνες του σύμπαντος• μια θερμοδυναμική ιδιότητα που αναφέρεται στο βαθμό της διατάραξης ή τυχαιότητας σε ένα σύστημα. Θα μπορούσε να συνοψιστεί ως η περιγραφή της προόδου από την τάξη στην αταξία.

Ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής δηλώνει ότι η εντροπία μπορεί μόνο να παραμείνει συνεχής ή να αυξηθεί μέσα σε ένα κλειστό σύστημα – ένα σύστημα δεν μπορεί να αλλάξει από την υψηλή εντροπία στη χαμηλή εντροπία χωρίς εξωτερική παρέμβαση.

Ένα συνηθισμένο παράδειγμα που υποδεικνύει ότι η εντροπία είναι ένα παγάκι λιωμένο – το παγάκι βρίσκεται σε μια κατάσταση χαμηλής εντροπίας, αλλά καθώς λιώνει και η αταξία μεγαλώνει, η εντροπία αυξάνεται.

Πολλοί φυσικοί πιστεύουν ότι το σύμπαν από μόνο του βρίσκεται σε μια συνεχή κατάσταση αυξανόμενης εντροπίας. Όταν συνέβη το Big Bang, το σύμπαν ήταν σε μια κατάσταση χαμηλής εντροπίας, και καθώς συνεχίζει σταδιακά να διαστέλλεται, εξελίσσεται σε ένα υψηλότερο σύστημα εντροπίας. Με βάση, λοιπόν, αυτή τη μελέτη, ο εγκέφαλός μας μπορεί να υφίσταται κάτι παρόμοιο, και η συνείδηση να αποτελεί μια παρενέργεια αυτής της διαδικασίας.

Ο εγκέφαλος και η αταξία

Για να δουν πώς η έννοια της εντροπίας θα μπορούσε να εφαρμοστεί στον ανθρώπινο εγκέφαλο, οι ερευνητές ανέλυσαν το ποσοστό τάξης στον εγκέφαλό μας, όταν έχουμε τις αισθήσεις μας σε σύγκριση με όταν είμαστε αναίσθητοι.

Το κατάφεραν προσαρμόζοντας τα δίκτυα των νευρώνων στους εγκεφάλους εννέα συμμετεχόντων, επτά εκ των οποίων είχαν επιληψία. Η ερευνητική ομάδα εξέτασε αν οι νευρώνες ταλαντεύονταν ο ένας με τον άλλο, καθώς αυτό μπορούσε να τους δείξει αν τα εγκεφαλικά κύτταρα συνδέονταν.

Συνέκριναν τις παρατηρήσεις του από όταν οι ασθενείς ήταν ξύπνιοι σε σύγκριση με όταν κοιμούνταν, και όταν οι ασθενείς με επιληψία παρουσίαζαν κρίσεις. Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι εγκέφαλοι των συμμετεχόντων επεδείκνυαν υψηλότερη εντροπία όταν είχαν πλήρη συνείδηση.

«Βρίσκουμε ένα εκπληκτικά απλό αποτέλεσμα: οι φυσιολογικές καταστάσεις εγρήγορσης χαρακτηρίζονται από τον μεγαλύτερο αριθμό πιθανών αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα εγκεφαλικά δίκτυα, αναπαριστώντας τις υψηλότερες τιμές εντροπίας», έγραψε η ομάδα στο άρθρο της μελέτης.

Αυτά τα ευρήματα οδήγησαν τους ερευνητές σε ένα συμπέρασμα: ότι η συνείδηση μπορεί να αποτελεί παρενέργεια ενός συστήματος που λειτουργεί για να μεγιστοποιήσει την ανταλλαγή πληροφοριών. Με άλλα λόγια, η ανθρώπινη συνείδηση εμφανίζεται εξαιτίας της αυξανόμενης εντροπίας.

Αν και η θεωρία της ερευνητικής ομάδας είναι συναρπαστική και μπορεί πιθανότατα να οδηγήσει σε περαιτέρω έρευνες που να εξερευνούν πιθανή σύνδεση ανάμεσα στην ανθρώπινη συνείδηση και εντροπία, δεν είναι πλήρης.

Το μέγεθος του δείγματος είναι αρκετά μικρό, οπότε χρειάζεται να επαναλάβουν τα αποτελέσματά τους από μεγαλύτερες έρευνες και σε διαφορετικές καταστάσεις του εγκεφάλου. Παρ’ όλα αυτά, μας παρέχει μια εκπληκτική εξήγηση της ανθρώπινης συνείδησης μπορεί να λειτουργήσει ως στοιχείο που θα μας βοηθήσει να αποκωδικοποιήσουμε αυτό το παράξενο φαινόμενο.

Τεχνητός αστερισμός: Σε 20 χρόνια θα βλέπουμε περισσότερους δορυφόρους παρά αστέρια στον νυχτερινό ουρανό

Οι αστρονόμοι τον τελευταίο καιρό αναφέρονται όλο και περισσότερο στον «νυχτερινό αστερισμό», ένα φαινόμενο που τους ανησυχεί. Αναφέρουν πως οι SpaceX δορυφόροι, οι οποίοι παρέχουν ευρυζωνικές συνδέσεις, επηρεάζουν όλο και περισσότερο τη θέα του νυχτερινού ουρανού και πολύ πιθανό σύντομα να δημιουργήσουν εμπόδια μέχρι και στην ίδια την επιστήμη της αστρονομίας.

Η SpaceX την προηγούμενη μόλις εβδομάδα ενεργοποίησε τους πρώτους 60 δορυφόρους Starlink και σύντομα θα υπάρξουν κι άλλοι. Οι συγκεκριμένοι δορυφόρου που βρίσκονται σε χαμηλή τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας «δίνουν» υψηλότερης ταχύτητας ίντερνετ σε όλο τον κόσμο.

Το φωτεινό αυτό «τρένο» δορυφόρων ήταν αρκετά ορατό με γυμνό μάτι. Και αν και όποιος το παρατήρησε, μπορεί να εντυπωσιάστηκε, οι αστρονόμοι φαίνονται ιδιαίτερα θορυβημένοι. Ο αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα Μπιλ Κέελ δήλωσε στο AFP: “Οι φόβοι μας μεγαλώνουν για το ότι σε 20 χρόνια ή λιγότερο, κατά ένα μεγάλο μέρος της νύχτας, το ανθρώπινο μάτι θα βλέπει στον ουρανό περισσότερους δορυφόρους απ’ ό,τι αστέρια”.

Τα σχέδια της εταιρείας SpaceX είναι μεγαλεπήβολα, καθώς έχει σκοπό να αυξήσει τον τεχνητό αστερισμό από 60 σε 12.000 δορυφόρους μέχρι το 2025. Αυτό θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο που αντικρίζουμε τον νυχτερινό ουρανό, τόσο με γυμνό μάτι, όσο και με ειδικά μέσα, όπως κάνουν οι επιστήμονες.

Μέχρι σήμερα υπολογίζεται πως υπάρχουν 2.100 ενεργοί δορυφόροι σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Και αν και ο Elon Musk φαίνεται να δήλωσε πως η απόσταση της τροχιάς των δορυφόρων αυτών αυξήθηκε, αυτό δεν φαίνεται να καθησύχασε την επιστημονική κοινότητα. Η φωτεινότητα των δορυφόρων έχει εξασθενίσει από τότε, ωστόσο ο αριθμός των 12.000 δορυφόρων φαντάζει τρομακτικός.

Το μέλλον αρχίζει όλο και περισσότερο να μοιάζει με ταινία επιστημονικής φαντασίας. Ο τρόπος που θαυμάζουμε τον νυχτερινό ουρανό μπορεί να μας φαίνεται δεδομένος μέχρι σήμερα, αλλά ίσως τελικά να μην είναι καθόλου δεδομένος. Ίσως σύντομα να μην έχουμε πια την «πολυτέλεια» να εντοπίζουμε τους αστερισμούς και να απολαμβάνουμε το μεγαλείο του σύμπαντος.

Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ «ΚΑΙ»

Στη γραμματική υπάρχουν σύνδεσμοι που συνενώνουν, ονομάζονται καταφατικοί, όπως το «και» που ενώνει εσένα και εμένα. Αλλά υπάρχουν και σύνδεσμοι που διαχωρίζουν, οι διαζευκτικοί, όπως το «ή» εσύ ή εγώ.

Στη γραμματική της ζωής αυτή η διάζευξη αποπνέει αίσθηση μάχης και κυριαρχίας ανάμεσα σε εμάς και τους άλλους, στο καλό και το κακό, στο άσπρο και το μαύρο.

Μια μάχη που παγιδεύει τις εντάσεις μέσα μας και είναι πηγή εσωτερικού διχασμού, μια διαιώνιση των διαπροσωπικών συγκρούσεων ή εγώ ή εσύ.

Το διαζευκτικό ή δημιουργεί διλήμματα και σύνορα ορατά και αόρατα. Είναι ένα βασανιστικό και στείρο εμπόδιο που ύπουλα μας απομακρύνει και μας αποξενώνει από τους άλλους.

Αρκεί να θυμηθούμε ότι κάποτε είμασταν παιδιά και δεν είχαμε αίσθηση αυτής της διαμάχης γιατί δεν την είχαμε ακόμα διδαχτεί. Σκεφτόμασταν με τις αισθήσεις μας και για αυτό δεν ανταγωνιζόμασταν ούτε εμάς ούτε τους άλλους. Δεν προσπαθούσαμε να ξεφύγουμε από μια ζωή κυριευμένη από το εγώ και τις αγωνίες του. Η ανάγκη μας, η προσοχή μας και όλα τα όνειρά μας ήταν στραμμένα στο μαζί, για αυτό και δεν βιώναμε τη μοναξιά με την τωρινή δυσκολία.

Μεγαλώνοντας χτίστηκαν τα σύνορα που μας έφεραν τον έναν απέναντι στον άλλον και δημιούργησαν ένα φυσικό εμπόδιο στο μαζί, γιγάντωσαν τη σύγκρουση. 'Οσο περισσότερο βρισκόμαστε απέναντι βιώνουμε τη δυσκολία να κάνουμε το επόμενο βήμα, να προχωρήσουμε στην αλλαγή.

Μια αλλαγή που υπενθυμίζει το συμβολισμό των δύο προσώπων του Ιανού, με το ένα πρόσωπο στραμμένο στο παρελθόν και το άλλο στο μέλλον, όπως ο πόλεμος με την ειρήνη. Αφορά μια μετάβαση όπου κάθε αλλαγή γίνεται με υλικά του παρελθόντος. Το νέο, είναι η ανακατασκευή του κόσμου που ήδη υπάρχει. Αφορά όμως ένα μέλλον γεμάτο ελπίδα για την επόμενη ημέρα αφού είναι απαλλαγμένο από φορτία και διαστρεβλώσεις του παρελθόντος ώστε να συνυπάρξει, να συνδεθεί και να συμβιώσει με τους άλλους, με το και, με το μαζί, χωρίς αντιπαραθέσεις.

Η δημιουργία μιας νέας οπτικής που μέσα της η διαμάχη καταλαγιάζει και χωράει το εσύ και το εγώ γιατί αναγνωρίζει και στους δυο μας μια θέση. Σε αυτή την προοπτική είμαστε ελεύθεροι σαν παιδιά να προβάλλουμε τα θέλω μας, να εκφράσουμε τα αισθήματά μας επιτρέποντας στον άλλο να κάνει το ίδιο, να αγκαλιάσουμε και να κάνουμε χώρο στα πάντα.

Σε τελική ανάλυση, ο καινούργιος τρόπος είναι να ψάξουμε να βρούμε πως συνδέονται τα πράγματα μεταξύ τους. Τι σχέση έχει αυτό που αισθάνομαι εγώ με αυτό που αισθάνεται ο άλλος και πως η δική μου θέση καθορίζει τη θέση του άλλου, η κατανόηση ότι εγώ και εσύ είμαστε φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό, είμαστε μαζί ακόμη και όταν κοιτάμε σε άλλη κατεύθυνση.

Το καταφατικό και συμβολίζει το μαζί, δημιουργεί γέφυρα για να μας φέρει πιο κοντά στη συμφιλίωση με τις ατέλειες τις δικές μας και των άλλων, αλλά και στην αποδοχή των αντίθετων γνωρισμάτων μας. Το και είναι η συναισθηματική ανταλλαγή που μας βοηθάει να επιβιώσουμε ψυχολογικά και να κάνουμε το επόμενο βήμα.

Πνευματική ανισορροπία

Στη Δύση και στην Ανατολή, η πνευματική ανισορροπία είναι ένα κοινό φαινόμενο. Παρουσιάζεται σε εκείνους που, χωρίς προετοιμασία και ετοιμότητα, ανεβαίνουν τα βουνά της Διδασκαλίας σε μεγάλο υψόμετρο και συναρπάζονται από την ομορφιά και το μέγεθος των υψών. Και αναγκάζουν τους εαυτούς τους να παραμείνουν στις κορυφές. Όταν επιστρέφουν στην καθημερινότητά τους, χάνουν την ισορροπία τους. Δεν μπορούν να βρουν ένα σημείο ισορροπίας μεταξύ της κορυφής και της καθημερινής τους ζωής, και ο νους και τα συναισθήματά τους μπαίνουν σε κατάσταση ανισορροπίας.

Όταν έρχονται στην κοιλάδα, ζουν στην κορυφή, και όταν πάνε στη κορυφή, ζουν στην κοιλάδα. Στην κοιλάδα της καθημερινής ρουτίνας και της εργασίας λένε: "Η ζωή είναι παροδική, τίποτα δεν είναι πραγματικό. Να αδιαφορείτε για τα πάντα, ξεχάστε τις ευθύνες και τα καθήκοντα και ζήστε μια ζωή που δεν περιορίζεται από νόμους και κανονισμούς".

Όταν βρίσκονται στην κορυφή, μιλάνε για τον πόνο και τα βάσανά τους, τις επιθυμίες τους, τα υπάρχοντά τους, τις οικογένειες, τους φίλους τους. Αισθάνονται τον πόνο από τις περασμένες αγάπες τους, από τα διαζύγια και τους γάμους τους. Δεν προσαρμόζονται ούτε στην κοιλάδα ούτε στην κορυφή.

Οι ανισόρροποι άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους και σε εξέδρες και φωνάζουν: "Μη νομίζετε ότι υπάρχετε, είναι όλα μάταια, είναι όλα σκιές - όλα είναι κενότητα". Δεν έχουν καμία γνώση για τίποτα που είναι πραγματικό, κι έτσι ζουν μια μη πραγματική ζωή ανάμεσα στα όνειρά τους και τα καθημερινά γεγονότα.

Όταν οι άνθρωποι παρατηρούν τέτοια συμπεριφορά, λένε ότι αυτά τα άτομα είναι φιλόσοφοι. Μερικές φορές λένε, "Είναι τιποτένια άτομα." Άλλες φορές λένε, "Είναι σημαντικά άτομα."

Η πραγματικότητα είναι η ισορροπία μεταξύ πνεύματος και ύλης, μεταξύ του αφηρημένου και του χειροπιαστού.

Οι ανισόρροποι άνθρωποι λένε: "Μην δίνετε σημασία σε όλα τα σοφά λόγια που ακούτε, απλώς βιώστε τη ζωή, αφήστε τη ζωή να περνάει μέσα από εσάς". Αλλά αν τους ρωτήσετε για τη ζωή, δεν έχουν καμία ιδέα γι 'αυτήν. Μιλούν και μιλούν, και συνεχώς αντιφάσκουν. Θέλουν οι άνθρωποι να τους ακούν, αλλά τους προκαλούν μόνο σύγχυση.

Λένε: "Πηγαίνετε βαθύτερα στον εαυτό σας και δεν θα βρείτε τίποτα - δεν υπάρχει εαυτός. Υπάρχει μόνο κενότητα εκεί". Αυτή είναι η κατάσταση όταν χάνουν την ισορροπία τους. ΠΟΙΟΣ είναι αυτός που πηγαίνει πραγματικά βαθιά και βιώνει πράγματα αν δεν υπάρχει κανείς εκεί; Είναι ακριβώς σε αυτό το σημείο που χάνουν την επαφή με τα λογικά τους. Τέτοια στρεβλωμένα μυαλά λένε, "Υπάρχει μόνο η ανυπαρξία μέσα σας". Αλλά πώς μπορεί κανείς να ξέρει ότι υπάρχει η ανυπαρξία μέσα του αν είναι ανύπαρκτος;

Λένε: "Δεν υπάρχει ατομικότητα, δεν υπάρχει εγώ, δεν υπάρχετε εσείς". Πότε λοιπόν η ζωή δημιούργησε εσένα και εμένα και τους άλλους; Γιατί αρνείστε την ύπαρξη όλων των πραγμάτων που υπάρχουν και μπορούν να αποδειχθούν από τις αισθήσεις μας;

Η πολλαπλότητα είναι τόσο πραγματική όσο και η ενότητα. Η πολλαπλότητα έχει το χρόνο της και η ενότητα έχει το χρόνο της. Και οι δύο είναι πραγματικές. Η ενότητα δεν μπορεί να αρνηθεί την πολλαπλότητα και η πολλαπλότητα δεν μπορεί να αρνηθεί την ενότητα.

Μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους ασχολούνται πολύ με έννοιες της Διδασκαλίας όπως η κενότητα. Επειδή η κενότητα γι 'αυτούς είναι φυσικό φαινόμενο, δεν βλέπουν το γεγονός ότι το κενό στην πραγματικότητα αναφέρεται στην πληρότητα, την πραγματικότητα, την αντικειμενικότητα.

Αυτοί οι άνθρωποι μας συμβουλεύουν και λένε, "Μην κάνετε τίποτα". Αυτό σημαίνει να ξαπλώσετε στον πνευματικό και υλικό σας τάφο.

Ο μόχθος είναι μια διαδικασία εξάλειψης όλων των εμποδίων που είναι ενάντια στην ανάπτυξη και την διεύρυνσή σας. Χρειάζεται δράση, προσπάθεια, αγώνα και υπομονή.

Δεν υπάρχει ούτε ένα μόριο που να είναι στατικό. Όλα είναι ενεργά. Όλα οδεύουν στον προορισμό τους. Το να έχετε προορισμό και να αγωνίζεστε προς αυτόν σάς φέρνει στα λογικά σας.

Η πραγματική Διδασκαλία δεν προκαλεί σύγχυση, αλλά βήμα βήμα διευρύνει τη συνειδητότητα και κάνει τους ανθρώπους να αισθανθούν την πραγματικότητα στο δικό τους πεδίο.

Υπάρχει μόνο πραγματικότητα. Η μη πραγματικότητα δεν υπάρχει. Η Διδασκαλία βοηθά τους ανθρώπους να ζουν στην πραγματικότητα όπου κι αν βρίσκονται. Το να έχουν πραγματικότητα κάνει τους ανθρώπους πραγματικούς.

Οι άνθρωποι είναι αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι ανάλογα με τον τρόπο που ερμηνεύουν τις εμπειρίες που έχουν ζήσει

Ο Μάρτιν Σέλιγκμαν, ένας από τους πλέον εξέχοντες ψυχολόγους των Ηνωμένων Πολιτειών, εξηγεί ότι οι άνθρωποι είναι αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι ανάλογα με τον τρόπο που ερμηνεύουν τις εμπειρίες που έχουν ζήσει.

 . Ο αισιόδοξος θεωρεί ότι οι κακές στιγμές είναι πάντα παροδικές, ενώ, αντίθετα, οι στιγμές ευτυχίας είναι διαρκείς. Μια αποτυχία ή μια καταστροφή είναι μονοσήμαντες, ανεκδοτολογικού χαρακτήρα.

 . Για τον απαισιόδοξο προφανώς ισχύει το εντελώς αντίθετο και επενδύει σε αυτή την προοπτική.

 Κατά τον Σέλιγκμαν, το επεξηγηματικό μας σύστημα – αυτό που αποφασίζει αν είμαστε αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι – έχει τρία συστατικά:

 1. Διάρκεια : Αν οι κακές εμπειρίες προσλαμβάνονται σαν κάτι που θα κρατήσει αιώνια, βρισκόμαστε μπροστά σε μια απαισιόδοξη τάση. Ο άνθρωπος που λέει «δε θα το καταφέρω ποτέ» ή «όλοι με μισούν» μονιμοποιεί τις καταστάσεις αυτές.

 2. Γενίκευση ή εξειδίκευση: Όταν πρόκειται για μια αρνητική εμπειρία, ο απαισιόδοξος τείνει να γενικεύει και ο αισιόδοξος να εξειδικεύει ( «όλα μού πάνε στραβά» / «αυτό μου βγήκε άσχημα» ). Αντίθετα, όταν πρόκειται για μια θετική εμπειρία, συμβαίνει το αντίθετο: ο απαισιόδοξος τείνει να εξειδικεύει και ο αισιόδοξος να γενικεύει.

 3. Εσωτερίκευση ή εξωτερίκευση: Οι απαισιόδοξοι συνήθως εσωτερικεύουν τις αρνητικές εμπειρίες με τη μορφή τραύματος, ενώ οι αισιόδοξοι τις εξωτερικεύουν, δηλαδή τις μοιράζονται με τους άλλους για να τις απαλύνουν και να τις μετριάσουν.

Γι’ αυτούς είναι ευκολότερο ν’ αντέξουν άλλους παρά τον εαυτό τους

Γενικά, πάντως, ο καθένας δεν μπορεί να βρίσκεται σε τέλεια αρμονία παρά μόνο με τον εαυτό του και όχι με τον φίλο του ή την ερωμένη του, καθώς οι διαφορές προσωπικότητας και ιδιοσυγκρασίας επιφέρουν σε κάθε περίπτωση μια, έστω και μικρή, δυσαρμονία. Ως εκ τούτου, την αληθή, βαθιά ψυχική γαλήνη και τέλεια αταραξία του θυμικού δεν την βρίσκει κανείς παρά μόνο στην μοναχικότητα. Εάν, τώρα, η προσωπικότητα κάποιου είναι μεγάλη και πλούσια, τότε ο άνθρωπος αυτός απολαμβάνει την πλέον ευτυχή κατάσταση που είναι δυνατόν να βρεθεί σ’ αυτόν τον πενιχρό κόσμο. Ναι, ας το πούμε ανοιχτά: όσο στενά και αν συνδέουν τους ανθρώπους η φιλία, ο έρωτας και ο γάμος, απόλυτα ειλικρινής είναι ο καθένας, σε τελική ανάλυση, μόνο με τον εαυτό του ή το πολύ πολύ και με το παιδί του.

Από όλα τούτα προκύπτει ότι στην καλύτερη κατάσταση βρίσκεται εκείνος που δεν έχει βασισθεί παρά στον εαυτό του και είναι γι’ αυτόν τα πάντα σ’ όλες τις περιστάσεις. Επιπλέον, όσα περισσότερα έχει κανείς καθ’ εαυτόν τόσα λιγότερα μπορεί να βρει εκτός του. Ένα κάποιο αίσθημα πλήρους αυτάρκειας είναι αυτό που αποτρέπει τους ανθρώπους μ’ εσωτερική αξία κι εσωτερικό πλούτο να κάνουν τις διόλου ασήμαντες θυσίες που απαιτεί η συναναστροφή μ’ άλλους, πόσο μάλλον να την επιδιώξουν απαρνούμενοι τον εαυτό τους.

Το ακριβώς αντίθετο κάνει τους συνηθισμένους ανθρώπους τόσο κοινωνικούς και καλόβολους: γι’ αυτούς είναι ευκολότερο ν’ αντέξουν άλλους παρά τον εαυτό τους. Σε τούτα δε προστίθεται και το γεγονός πως ό,τι έχει πραγματική αξία δεν εκτιμάται από τους ανθρώπους, ενώ ότι εκτιμάται δεν έχει αξία. Τεκμήριο και συνάμα συνέπεια αυτού αποτελεί ο αποτραβηγμένος βίος κάθε αξιοπρεπούς και εξέχοντος ανθρώπου.

Σύμφωνα μ’ όλα τούτα, για τον άνθρωπο που έχει κάτι το αξιόλογο μέσα του, ο περιορισμός των αναγκών του, όταν τούτο απαιτείται προς διατήρηση ή επέκταση της ελευθερίας του, και, συνεπώς, ο προθυμότατος συμβιβασμός του με τα ολίγα, αφού είναι βέβαια αναπόφευκτο να συσχετίζεται με τους ανθρώπους, συνιστά αυθεντική σοφία της ζωής.

 ARTHUR SCHOPENHAUER, ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ

Η ανακοίνωση της NASA για τα τρία πρώτα συμβόλαια για την κατάκτηση της Σελήνης

Τα τρία πρώτα συμβόλαια με ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες θα αναλάβουν να φέρουν σε πέρας τις αποστολές προετοιμασίας, πριν την τελική... ανάφλεξη για τη δημιουργία της ανθρώπινης αποικίας στη Σελήνη, το 2024, ανακοίνωσε η NASA, η ηγεσία της οποίας, με την έγκριση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και την υψηλή πολιτική εποπτεία του αντιπροέδρου Μάικ Πενς, προχωρά την υλοποίηση του μεγαλόπνοου σχεδίου με ταχύτατα βήματα.

Οι τρεις πρώτες εταιρείες και όσες ακολουθήσουν το αμέσως επόμενο διάστημα, θα λειτουργούν στο πλαίσιο και υπό την καθοδήγηση της υπηρεσίας Commercial Lunar Payload Services (CLPS). Στόχος των τριών αυτών αποστολών, θα είναι η πραγματοποίηση πειραμάτων και η εφαρμογή τεχνολογιών, οι οποίες θα κατέχουν κομβικό χαρακτήρα στον σχεδιασμό της αποίκησης του Φεγγαριού. Πιο αναλυτικά, οι αποστολές θα διεξάγουν μετρήσεις για τα επίπεδα ραδιενέργειας στην επιφάνεια της Σελήνης, θα τεστάρουν το νέο σύστημα καθοδήγησης και προσγείωσης των διαστημοπλοίων και θα εκτιμήσουν σε τι ποσοστό επηρεάζεται το περιβάλλον της Σελήνης από τις διαδικασίες εκφόρτωσης των μηχανημάτων και των υλικών που θα μεταφερθούν στον φυσικό δορυφόρο της Γης.

Οι τρεις αποστολές υπάγονται στον σχεδιασμό του προγράμματος Άρτεμις, η υλοποίηση του οποίου θα προσφέρει στην ανθρωπότητα την «πύλη εισόδου» για την εξερεύνηση του Διαστήματος.

Τα συμβόλαια κέρδισαν οι εταιρείες:

1)Astrobotic of Pittsburgh: Η εταιρεία από το Πίτσμπουργκ θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 79,5 εκατ. δολαρίων, προκειμένου να προσεδαφίσει 14 ωφέλιμα φορτία στον κρατήρα Lacus Mortis, νότια του κρατήρα Mare Frigoris, κοντά στον Βόρειο Πόλο του Φεγγαριού. Η αποστολή αυτή είναι προγραμματισμένη να διεξαχθεί τον Ιούλιο του 2021.

2)Intuitive Machines of Houston: Η εταιρεία από το Χιούστον θα χρηματοδοτηθεί με 77 εκατ. δολάρια και θα αναλάβει να μεταφέρει πέντε ωφέλιμα φορτία στην περιοχή Oceanus Procellarum. Η συγκεκριμένη αποστολή είναι προγραμματισμένη επίσης για τον Ιούλιο του 2021.

3)Orbit Beyond of Edison, New Jersey: Η εταιρεία από το Νιου Τζέρσι θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 97 εκατ. δολαρίων προκειμένου να μεταφέρει τέσσερα ωφέλιμα φορτία στην περιοχή Mare Imbrium. Η συγκεκριμένη αποστολή είναι προγραμματισμένη για τον Σεπτέμβριο του 2020.

Η πρώτη και η δεύτερη φάση του σχεδίου Άρτεμις
Οι παραπάνω αποστολές θα είναι ένα «κομμάτι» του πρώτου μέρους που περιλαμβάνει το σχέδιο Άρτεμις. Εκτός από τις τρεις προαναφερθέντες εταιρείες, θα ακολουθήσουν και άλλες συμφωνίες για αποστολές στο Φεγγάρι, μία εκ των οποίων, σε αυτήν την πρώτη φάση, θα περιλαμβάνει και την επιστροφή αστροναυτών στον φυσικό δορυφόρο της Γης, μετά από πολλές 10ετίες και συγκεκριμένα από το 1972.

Η δεύτερη φάση της Άρτεμις περιλαμβάνει τη μεταφορά μεγάλου αριθμού ανθρώπων, κάθε ειδικότητας, στη βάση που θα έχει δημιουργηθεί στη Σελήνη, αλλά και στον Διαστημικό Σταθμό που θα έχει τεθεί στην γύρω από την τροχιά της, έως το 2028.

Λύθηκε από τους επιστήμονες το μυστήριο του γαλαξία χωρίς σκοτεινή ύλη

Γαλαξίες χωρίς σκοτεινή ύλη είναι αδύνατο να κατανοηθούν στο πλαίσιο της υπάρχουσας θεωρίας του σχηματισμού γαλαξιών, επειδή ο ρόλος της σκοτεινής ύλης είναι βασικός στο να προκληθεί η κατάρρευση του αερίου για να διαμορφωθούν άστρα. Το 2018, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός γαλαξία που είχε έλλειψη σκοτεινής ύλης, το οποίο είχε ισχυρό αντίκτυπο και κατέλαβε τα εξώφυλλα των δημοφιλών επιστημονικών περιοδικών.

Τώρα, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο MNRAS (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society) ομάδα ερευνητών στο IAC (Instituto de Astrofísica de Canarias) έλυσε το μυστήριο αυτό μέσω ενός πληρέστερου συνόλου παρατηρήσεων του [KKS2000]04 (NGC1052-DF2), που προηγουμένως αναφερόταν ως «ο γαλαξίας χωρίς σκοτεινή ύλη». Στη μελέτη οι ερευνητές, προβληματισμένοι επειδή όλοι οι παράμετροι που εξαρτιόνταν από την απόσταση του γαλαξία παρουσίαζαν ανωμαλίες, έχουν αναθεωρήσει τους διαθέσιμους δείκτες απόστασης. Χρησιμοποιώντας πέντε ανεξάρτητες μεθόδους για να εκτιμήσουν την απόσταση του αντικειμένου βρήκαν ότι όλες τους συνέπεσαν σε ένα συμπέρασμα: ο γαλαξίας είναι πολύ πιο κοντινός από την τιμή που παρουσιάστηκε στην προηγούμενη έρευνα.

Το αρχικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Nature καθόριζε ότι ο γαλαξίας είναι σε μια απόσταση κάπου 64 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Ωστόσο, η νέα αυτή έρευνα αποκάλυψε ότι η πραγματική απόσταση είναι πολύ λιγότερη, περίπου 42 εκατομμύρια έτη φωτός. Χάρη σε αυτά τα νέα αποτελέσματα, οι παράμετροι του γαλαξία που εξάγονταν από την απόστασή του έγιναν «κανονικές» και ταιριάζουν στις παρατηρούμενες τάσεις που ακολουθούνται από γαλαξίες με ίδια χαρακτηριστικά.

Το πιο σχετικό στοιχείο που βρέθηκε μέσω της ανάλυσης απόστασης είναι ότι η ολική μάζα αυτού του γαλαξία είναι περίπου το μισό της μάζας που προηγουμένως εκτιμήθηκε, όμως η μάζα των άστρων του είναι μόνο περίπου το ένα τέταρτο της μάζας που εκτιμήθηκε προηγουμένως. Αυτό σημαίνει ότι ένα σημαντικό μέρος της ολικής μάζας πρέπει να αποτελείται από σκοτεινή ύλη. Τα αποτελέσματα της εργασίας δείχνουν τη θεμελιώδη σημασία της σωστής μέτρησης των μεγάλων διαγαλαξιακών αποστάσεων. Είναι πάντα μια από τις περισσότερο προκλητικές δράσεις στην αστροφυσική: πώς να μετρήσει αποστάσεις για αντικείμενα τα οποία είναι πολύ απομακρυσμένα και τα οποία δεν ακουμπάει.

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΕΚΦΥΛΙΣΜΟΥ

ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΕΝΣΤΙΚΤΟ ΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ
 
«Πάντα βρίσκω τους ανθρώπους, όπως κι αν τους κοιτάζω, με καλοσύνη ή κακία, να φροντίζουν για ένα πράγμα: Πως να εξυπηρετήσουν τη συντήρηση του είδους. Και φροντίζουν γι’ αυτό, όχι από αγάπη για το είδος, αλλά γιατί δεν υπάρχει μέσα τους τίποτα παλιότερο, δυνατότερο, ανέλεγκτο και πιο ακατανόητο από αυτό το ένστικτο, γιατί είναι αλήθεια πως το ένστικτο αυτό, είναι στην κυριολεξία η ουσία του είδους μας, η ουσία του κοπαδιού μας.
 
Στο κάτω κάτω της γραφής, ίσως ο πιο άχρηστος, ο πιο βλαβερός άνθρωπος να είναι ο πιο χρήσιμος για τη συντήρηση του είδους. Γιατί ο άνθρωπος αυτός -ο βλαβερός- συντηρεί στον εαυτό του ή στους άλλους ανθρώπους, διάφορα ένστικτα που χωρίς αυτά η ανθρωπότητα θα είχε εδώ και πολύ καιρό αποχαυνωθεί και διαφθαρεί» -Νίτσε
 
Η λέξη ένστικτο προέρχεται από το αρχαίο ρήμα ενστίζω (κεντώ) και σημαίνει εσωτερικό κέντρισμα, τσίμπημα. Όπως και οι εκφράσεις ανθρώπινος «χαρακτήρας» (από το ρήμα χαράσσω =εγχαράττω, γράφω), ανθρώπινος «τύπος» (από το ρήμα τύπτω =χτυπώ), έτσι και το ένστικτο, υποδεικνύουν ότι ο άνθρωπος έχει τυπωμένες και εγχάρακτες τις διάφορες σωματικές και διανοητικές του ιδιότητες, με τις οποίες διακρίνεται από κάθε άλλο πρόσωπο. Μ’ άλλα λόγια είναι έν-στικτες, χαραγμένες, σημαδεμένες εντός. Η επιστήμη σήμερα το επιβεβαιώνει με το DNA και με τον όρο «γονότυπος».
 
Στο βασίλειο των ζώων συνοπτικά αναφέρονται 4 είδη ενστίκτων: αυτοσυντήρησης, συμβίωσης, σεξουαλικά και των γεννητόρων. Στο ένστικτο αυτοσυντήρησης ανήκουν τα ένστικτα της διατροφής, της αποστροφής, της μαχητικότητας, της φυγής. Το ένστικτο συμβίωσης είναι αναγκαίο για τη δημιουργία και τη διατήρηση της ομάδας. Το σεξουαλικό αναφέρεται στη διαιώνιση του είδους του γόνου. Και των γεννητόρων αφορά την ανατροφή, εκπαίδευση, προφύλαξη των νεογέννητων.
 
Τα περισσότερα από τα ένστικτα και των 4 κατηγοριών στον άνθρωπο αντιπροσωπεύονται από ορμές, δηλαδή από έμφυτες τάσεις που δε συνοδεύονται με ένα σχηματισμένο και πάγιο μηχανισμό για την εκπλήρωσή τους. Ο ίδιος είναι που πρέπει να επινοήσει και να οργανώσει τον απαιτούμενο τρόπο συμπεριφοράς για την ικανοποίησή τους. Η ελευθερία αυτή είναι και προσόν αλλά και μειονέκτημα.
 
Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ ενστίκτου κι αντανακλαστικού
 
Το πρώτο είναι ορμέμφυτο το δεύτερο είναι μηχανιστικό αντανακλαστικό. Ένστικτο ονομάζουμε την έμφυτη (γονιδιακά υπαγορευμένη) τάση/παρόρμηση/ορμέμφυτο κάθε ζωικού είδους να εκδηλώνουν συγκεκριμένες συμπεριφορές υπό την επίδραση ορισμένων περιβαλλοντικών συνθηκών.
 
Η εκδήλωση ενός ενστίκτου μπορεί να αναβληθεί ή ακόμη και να ματαιωθεί με εκούσια συνειδητή επιλογή των ανώτερων όντων. Από την άλλη, αντανακλαστικό είναι η ακούσια κινητική αντίδραση, εξωτερικά ορατή ή όχι, σε ένα περιφερειακό αισθητικό ερέθισμα. Ενστικτώδης είναι για όλα τα ζώα η αναζήτηση τροφής κι ερωτικού συντρόφου, αλλά και η διαφύλαξη του προσωπικού/ζωτικού  τους χώρου. Ενστικτώδης είναι για τα βαδιστικά πτηνά η ισόβια αναγνώριση ως μητέρας τους της πρώτης κινούμενης μορφής που θα συναντήσουν την πρώτη ημέρα μετά την εκκόλαψή τους.
 
Ενστικτώδης είναι για τους σκαντζόχοιρους η επιλογή της χειμέριας νάρκης, αλλά και για τις μέλισσες ο χορός που κάνουν γύρω από τα άνθη που γονιμοποιούν. Ενστικτώδης πράξη είναι για τα πουλιά το χτίσιμο της φωλιάς τους, για τα ωδικά πουλιά η αυθόρμητη απομνημόνευση μόνο του κελαηδήματος του πατέρα τους (όχι άλλων διπλανών πτηνών) και η εν συνεχεία αναπαραγωγή τους.
 
Ενστικτώδης, δηλαδή γονιδιακά υπαγορευμένη, είναι τέλος η ανάγκη του αναπτυσσόμενου νευρικού συστήματος του ανθρώπου να εκτεθεί εγκαίρως σε αισθητικά ερεθίσματα κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων κρίσιμων περιόδων της ανάπτυξης, γιατί, αν για παράδειγμα το νήπιο δεν δεχθεί φυσιολογικά οπτικά ερεθίσματα, τότε ο εγκέφαλός του θα παραμείνει ισοβίως τυφλός, ακόμη και αν τα μάτια σαν όργανα είναι λειτουργικά ακέραια.
 
Το σύνολο των συμπεριφορών διαμορφώνεται τόσο από τη γενετική προδιάθεση του ατόμου όσο και από την επίδραση του περιβάλλοντος. Βλέπουμε ότι τα ένστικτα δεν ανήκουν απαραιτήτως σε έναν παράδοξο, παράλογο και παραψυχολογικό κόσμο που κυβερνά τον κόσμο της τάξης και της λογικής. Μπορεί να αντιπροσωπεύουν και στρατήγημα του κληρονομικού υλικού προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις με τις οποίες θα τεθεί αναπόφευκτα αντιμέτωπος ο οργανισμός κάθε είδους.
 
«Παραδέξου το. Δεν είσαι σαν και αυτούς, ούτε στο ελάχιστο. Μπορεί περιστασιακά να ντύνεσαι σαν ένας από αυτούς, να παρακολουθείς τα κενά προγράμματα της τηλεόρασης όπως αυτοί, ίσως ακόμα και να τρως το ίδιο φαστ φουντ. Όμως φαίνεται ότι όσο πιο πολύ προσπαθείς να ταιριάξεις, τόσο περισσότερο νιώθεις ξένος, παρατηρώντας τους “φυσιολογικούς ανθρώπους” καθώς ζουν μέσα στην αυτοματοποιημένη τους ύπαρξη. Κάθε φορά που χρησιμοποιείς φράσεις κλειδιά, όπως “Καλημέρα” και “Ο καιρός σήμερα είναι χάλια, ε; ” από μέσα σου λαχταράς να πεις απαγορευμένες φράσεις όπως “Πες μου κάτι που σε κάνει να κλαις” ή “Τι πιστεύεις ότι είναι για εμάς το deja vu;” Παραδέξου το, θες ακόμα και να μιλήσεις στο κορίτσι στο ασανσέρ, αλλά τι γίνεται αν το κορίτσι στο ασανσέρ (και ο φαλακρός άνδρας που προσπερνά το μικρό σου γραφείο κάθε μέρα) σκέφτονται το ίδιο πράγμα; Ποιος ξέρει τι θα μάθαινες, αν δοκίμαζες να μιλήσεις σε έναν ξένο; Ο καθένας κουβαλάει ένα κομμάτι του παζλ. Κανείς στη ζωή σου δεν έρχεται κατά τύχη. Εμπιστεύσου το ένστικτό σου. Κάνε το απρόβλεπτο. Βρες τους άλλους» -Timothy Leary

Ανώτεροι & Κατώτεροι Άνθρωποι
 
Όσο ανόητη φαίνεται η ιδέα του «πως θα έπρεπε να είναι το δέντρο» άλλο τόσο είναι ανόητη η ιδέα περί του τι θα έπρεπε να είναι ο άνθρωπος. Στην εποχή μας η μανία περί του «πολιτικώς ορθού» και οι ανόητες φράσεις πως «έτσι πρέπει να φέρεται ή να μην φέρεται κάποιος» και λέξεις όπως ομοφοβία, φασισμός, ρατσισμός, δημοκρατία έχουν καταντήσει καραμέλα στα χείλη των έκφυλων, ώστε μόνο μορφασμούς ειρωνείας προκαλούν. Τι έχουμε θεοποιήσει; Τα ένστικτα της αξίας μόνο μέσα στις ομάδες -κι όχι τα ατομικά- για να εξασφαλίσουμε την διατήρηση τους.
 
Τι έχουμε κατηγορήσει; Αυτό που ξεχωρίζει τους ανώτερους ανθρώπους από τους κατώτερους, την Δύναμη των Ενστίκτων (ορμέμφυτα) και ειδικά τα ένστικτα της αυτοσυντήρησης.
 
Η Δύναμη του Ενστίκτου της Αυτοσυντήρησης είναι το τεράστιο χάσμα ανάμεσα στους ανώτερους και κατώτερους ανθρώπους.
 
Όποιος προσφέρεται  ν’ απορρίψει τον ορθολογιστικό μύθο της «προόδου» και την ερμηνεία της ιστορίας ως μιας αδιάκοπης θετικής εξέλιξης της ανθρωπότητας, θα βρεθεί σταδιακά να στρέφεται  προς την κοσμοαντίληψη που ήταν κοινή σε όλους τους μεγάλους παραδοσιακούς πολιτισμούς και η οποία είχε στο κέντρο της την ανάμνηση μιας διαδικασίας εκφυλισμού, αργής συσκότισης ή κατάρρευσης ενός προηγούμενου ανώτερου κόσμου. Όσο διεισδύουμε βαθύτερα σ’ αυτήν την νέα (και παλαιά) ερμηνεία, συναντάμε διάφορα προβλήματα, μεταξύ των οποίων κυριότερο είναι το ζήτημα του μυστικού του εκφυλισμού.
 
Στην κυριολεκτική έννοια του όρου, αυτό το ζήτημα δεν είναι καθόλου καινούργιο. Ενώ αναλογιζόμαστε τα υπέροχα κατάλοιπα  πολιτισμών των οποίων ούτε καν η ονομασία δεν  έφθασε έως εμάς, αλλά τα οποία φαίνεται να μεταφέρουν – ακόμη και στο φυσικό υλικό τους- ένα μεγαλείο και μια δύναμη που είναι κάτι περισσότερο από γήινη, σχεδόν ο καθένας παρέλειψε ν’ αναρωτηθεί για τον θάνατο των ανώτερων πολιτισμών κι ένοιωσε την ανεπάρκεια των λόγων που παρέχονται συνήθως για να τον εξηγήσουν.
 
Η ηθική των κατώτερων ανθρώπων είναι η κακοήθης αιτία του εκφυλισμού του μαζάνθρωπου κι αυτό φαίνεται ολοκάθαρα μέσα από την έλλειψη του φυσιολογικού. Δίδαξαν την κατώτερη παρασιτική ανθρωπότητα κάθε τι που εκφυλίζει, διαστρεβλώνει και αδρανοποιεί το Δυναμικό Ένστικτο της Αυτοσυντηρήσεως.
 
Την μαθαίνουν να αγνοεί ως αμαρτία και να περιφρονεί το ανώτερο αίσθημα συντήρησης της ζωής, το ένστικτο. Η κύρια αιτία της παρακμής είναι αυτή η παρά φύση ανακολουθία των φυσιολογικών Ενστίκτων. Αξιώματα παρακμής όπως  «αλτρουιστής» «πατριώτης» «αγάπη προς τον πλησίον» «είμαστε όλοι ίδιοι» «όλα συνδέονται» «όπως πάνω έτσι κάτω» και διάφορα α-νοητά σλόγκαν είναι βέβαιο ότι κάνουν την κοινωνία να παρακμάζει ταχύτατα, αφού είναι ηθικολογικές αξίες με μηδενική έννοια και μάλιστα ενάντια στα φυσιολογικά ένστικτα αυτοσυντηρήσεως.
 
Η λογική τελειοποιείται, το ένστικτο είναι αμετάβλητο.
 
Ο άνθρωπος έχει χάσει την ικανότητα του να ζει την αληθινή ζωή και την έχει αντικαταστήσει με την ζωή του καθήκοντος. Οι αυταπάτες του αντικαθιστούν την παρούσα ζωή με την ζωή του μέλλοντος ή ακόμη χειρότερα με την «ζωή» μετά θάνατον. Πιάσ’ τ’ αυγό και κούρευτο! Η αληθινή ζωή δεν έχει συμβιβασμούς ηθικολογίας αλλά ενστικτώδεις ορμές, πάλλεται από υγιή κίνηση και δύναμη πάθους. Το ακριβώς αντίθετο από αυτά που σε δίδαξαν.
 
Πρέπει να ασχοληθείς με τον εαυτό σου, με την ουσία σου, με το ΕΙΝΑΙ και όχι με τις διεστραμμένες θρησκειολογίες (είτε μέσα στις επίσημες εκκλησίες είτε στα περιφερειακά της νεολογικά παραληρήματα). Η ηθική προς τον εαυτό κι όχι προς την ομάδα έχει αξία, η ηθική προς την ζωή κι όχι προς τον θάνατο έχει αξία, η ζωή ΤΩΡΑ έχει αξία κι όχι η μετά θάνατον μπουρδολογία.
 
Πρέπει να αντικαταστήσεις την ηθικολογική αξιακή σαβούρα του εκφυλισμένου κατώτερου ανθρωποειδούς  βήμα προς βήμα, να την περιορίσεις και να την οριοθετήσεις με χειρουργική ακρίβεια, αν θέλεις να αποκαλείσαι ζωντανός κι όχι κινητό πτώμα. Ο παπάς, ο πολιτικός, ο φιλοσοφιστής, ο δημαγωγός πνευματικότητας, ο τσοπάνης συνειδήσεως, πρέπει να αποκλειστούν και να απορριφθούν ως καρκινώματα της ζωντανής ζωής. Χρειάζεται χημειοθεραπεία με τα πιο δυνατά φάρμακα για να καούν τα σάπια ηθικολογικά αξιακά τους που δηλητηρίασαν το σώμα της ψυχής του ανώτερου ανθρώπου, αν θέλουμε να εξυψώσουμε την άνθρωπο στο βάθρο της Δύναμης.
 
Αυτός ο κόσμος που σήμερα ζούμε στις τσιμεντουπόλεις δεν έχει καμία αληθινή αξία, γιατί δεν έχει καθόλου ένστικτα επιβίωσης κι αυτό ουρλιάζει μέσα από την αποξένωση, την κατάργηση της ατομικότητας, την αποξένωση από την γη και την φύση που οδηγεί στην απώλεια του αισθήματος του σεβασμού, της αξίας και του θαυμαστού, την τρομακτική ομοιομορφία των ανθρώπων, τον ανούσιο ανταγωνισμό του ανθρώπου με τον εαυτό του που δημιουργεί έναν ωφελιμιστικό εγωπαθή τρόπο σκέψης όπου το μέσον (π.χ. χρήμα, αποκτήματα) γίνεται σκοπός και τέλος η όχι λιγότερο σημαντική γενικευμένη μείωση των αισθημάτων.
 
Η αγχώδης βιασύνη, το άγχος που βιάζει τη ζωή, συμβάλει στην  αποστέρηση του ανθρώπου από τις βαθύτερες ανθρώπινες ιδιότητές του. Μια από αυτές είναι η σκέψη. Το ον που δε γνωρίζει ακόμα τίποτα για την ύπαρξη του εαυτού του είναι ανίκανο να αναπτύξει μια αφηρημένη σκέψη, μια γλώσσα με λέξεις, μια ηθική και υπεύθυνη συνείδηση. Το ον που παύει να σκέπτεται  διατρέχει τον κίνδυνο να χάσει όλες αυτές τις ικανοποιήσεις και τα καθαρά ανθρώπινα προσόντα του που είναι η σύνδεση με τα ένστικτα του και ο τρόπος να τα χρησιμοποιεί.
 
Όπως αναφέρει ο Δον Χουάν, «Αν θέλεις να μάθεις να σκέφτεσαι πρέπει να πάψεις  να σκέφτεσαι» και δεν θα πέσω στην παγίδα του εγωισμού να γράψω «κι εννοεί …» γιατί εμένα μου πήρε χρόνια να κάνω κτήμα μου την επίγνωση του «τι εννοεί» ο Δον Χουάν, όπως κι όλα τα υπόλοιπα σημαντικά που τοποθετούν τον άνθρωπο πολεμιστή (κι όχι όλους) σε θέση Αιτίας που δημιουργεί Aποτελέσματα.
 
Όλα αυτά δεν είναι συμπτώματα εκφυλισμού του σύγχρονου πολιτισμού, αλλά τα αίτια της απανθρωπιάς που βιώνουμε. «Ακόμα κι αν δεχτούμε με αδικαιολόγητη αισιοδοξία, ότι ο πληθυσμός της Γης δε θα συνεχίσει να αυξάνεται με τον ρυθμό που γνωρίζουμε σήμερα, θα πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι ο οικονομικός ανταγωνισμός της ανθρωπότητας με τον εαυτό της θα αρκέσει για να τον οδηγήσει στον αφανισμό» έγραφε προφητικά ο Λόρεντς το 1973
 
Πρέπει να υπάρχει ένας αληθινός κόσμος. Ναι, κάποτε υπήρξε ένας τέτοιος κόσμος, είναι ο κόσμος των ηρώων. Σήμερα ζούμε στον κόσμο των δούλων, των απόκληρων, των κατώτερων ανθρωποειδών στρωμάτων  που εκδικούνται την αληθινή ικανότητα παραγωγής, την δύναμη και τα ζωντανά ένστικτα, εκθειάζοντας ως «ανώτερες αξίες» την παρακμή, την παραφύση, το παράλογο, το παρανοϊκό, το έκφυλο.  Όλοι οι ηθικολόγοι και τα αξιακά συστήματα τους είναι ανήθικα κι ανάξια.
 
Το φωνάζει η ίδια η ζωντανή ζωή. Τα ένστικτα της παρακμής θριαμβεύουν των ενστίκτων της προόδου και της ζωντανής ζωής.

ΜΟΝΑΧΙΚΟΤΗΤΑ: ΑΞΙΑ ΙΣΧΥΟΣ
 
«Η καταστροφή ενός ανθρώπου οφείλεται στην αδυναμία του να μείνει μόνος. Ουδείς μπορεί να μείνει μόνος με τον εαυτό του. Σήμερα, όσοι θα έπρεπε να μείνουν με το εαυτό τους σπεύδουν να ανοίξουν την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο. Νομίζω ότι αν μια κυβέρνηση καταργούσε την τηλεόραση, οι άνθρωποι θα αλληλοσκοτώνονταν στους δρόμους, επειδή η σιωπή θα τους τρομοκρατούσε. Στο απόμακρο παρελθόν, οι άνθρωποι διατηρούσαν μεγαλύτερη επαφή με τον εαυτό τους, επί μέρες και μήνες, αλλά τώρα αυτό είναι ανέφικτο. Ως εκ τούτου, μπορούμε να πούμε ότι η καταστροφή επήλθε, ότι ζούμε καταστροφικά» αναφέρει εύστοχα ο σκωπτικός στοχαστής Εμίλ Σιοράν.
 
Μέχρι σήμερα νικούν οι μέτριοι, οι αδύναμοι και οι ανίκανοι, γι’ αυτό επικρατεί τόσο μεγάλος εκφυλισμός σε κάθε θρησκευτικό, πολιτικό ή πολιτιστικό τομέα. Σε κάθε κλάδο κυριαρχούν οι ανίκανοι. Ειδικά στους κλάδους της θρησκείας, της επιστήμης και της πολιτικής η αδυναμία και η ανικανότητα εξυψώνεται σε αξία τόσο έντονα που ξαφνιάζει κάθε καλοπροαίρετο ερευνητή. Κάθε θέληση ανεξαρτησίας όταν επιτευχθεί οδηγεί αναπόφευκτα σε μοναχικότητα, αφού η ανεξαρτησία είναι από την φύση της μια διαφοροποίηση από τα κλειστά σάπια συστήματα.
 
Το Άτομο είναι εκ διαμέτρου αντίθετο από την εγωπαθή κατώτερη ανθρωπόμαζα και δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ίσο με αυτήν. Προσπαθώντας λοιπόν να ανακαλύψει όμοιους και ίσους του διακρίνει και ξεχωρίζει τον εαυτό του από την κατωτερότητα. Ο ανώτερος άνθρωπος όταν φθάσει σε κάποιο βαθμό ανεξαρτησίας επιδιώκει να προχωρήσει πιο πέρα από την θέση του κι αντιλαμβάνεται ότι αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, ειδικά στις μεγάλες πόλεις και σε μεγάλες συγκεντρώσεις ανθρωπόμαζας. Εδώ έχει δύο επιλογές ή θα αγκαλιάσει την μοναχικότητα και την μοναδικότητα του [σε σχέση με το περιβάλλον των κατώτερων μορφών] και θα την κάνει σκαλί για να ανέβει σε ανώτερα επίπεδα ύπαρξης ή θα ξεπέσει την ομαδικότητα των μισάνθρωπων.
 
Όταν το Άτομο ξεπέσει κι αρχίσει να οργανώνεται σε ομάδες, εκεί χάνει την ατομικότητα του, κατρακυλά στην εγωπάθεια κι εκεί εκδηλώνονται όλα τα χαρακτηριστικά της κατάπτωσης του. Στην ομαδική του εγωπάθεια εκδηλώνονται οι προστριβές, οι διαφωνίες, οι πόλεμοι, οι αιματοχυσίες, ο επεκτατισμός, οι διακανονισμοί ανταλλαγής υπηρεσιών, η συνθηκολόγηση, ο πατριωτισμός, η αμοιβαιότητα και όλα τα δεινά του πολιτικού θρησκευόμενου ανθρώπινου ζώου. Εδώ χάνεται η μοναχικότητα του ανεξάρτητου ανθρώπου, κάθε είδους αληθινό ένστικτο επιβίωσης και κυριαρχεί η ιεραρχία και οι ανάγκες της κορυφής της που την υπηρετεί η βάση, συνήθως με την ζωή της.
 
Ο ανώτερος υπέροχος άνθρωπος που βιώνει την μοναχικότητα, αφού είναι τόσο δύσκολο να βρει ομοίους του για να επικοινωνήσει κι αν δεν ξεπέσει στον εκφυλισμό της ομαδικότητας μπορεί να θριαμβεύσει επί της ανήθικης ηθικής των κατώτερων στρωμάτων ακολουθώντας μερικούς απλούς κανόνες. Ο βασικός κανόνας είναι να Αμφιβάλει και να Αμφισβητεί τα πάντα, όχι αντιδραστικά αλλά κατόπιν παρατήρησης του ολοφάνερου και να είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να ανακατέψει την τράπουλα και να ξεκινήσει νέο παιχνίδι.
 
Αυτό το πετυχαίνει μέσα από τον σεβασμό μονάχα κάθε άξιου σεβασμού. Τον ολοκληρωτικό, καθολικό, ερωτικό, παθιασμένο σεβασμό κάθε τι άξιου. Πρέπει λοιπόν να ξεχωρίσει τι είναι άξιο σεβασμού για να το σεβαστεί και να το αξιοποιήσει. Αφού μαζέψει τα άξια σεβασμού, να τα αφήσει να παλέψουν μεταξύ τους και να δει ποιά θα νικήσουν. Να πετάξει τα ανάξια στα σκουπίδια και να μην ασχοληθεί ποτέ ξανά μαζί τους. Τα υπόλοιπα άξια σεβασμού να τα περάσει από την ίδια διαδικασία κι ότι απομείνει νικητής να το σεβαστεί με όλη την δύναμη της καρδιάς του.
 
Να το αγαπήσει παθιασμένα σαν ιδανικός εραστής και να είναι έτοιμος να κομματιάσει αυτήν την παθιασμένη καρδιά, να γκρεμίσει στα τάρταρα το ιδανικό αξιοσέβαστο την στιγμή που αισθάνεται την υπέρτατη συγκίνηση. Έτσι πετυχαίνει ο ανώτερος την ανεξαρτησία στην εποχή της ερημιάς, στην αυστηρή κριτική αυτών που θεωρεί αξιοσέβαστα και στην ηράκλεια ικανότητα να ανατρέψει τις αξιολογήσεις του. Αυτός είναι ο θρίαμβος της δύναμης πάνω στην αδυναμία, όταν κυριαρχεί η ζωντανή ζωή πάνω στην νεκρή ζωή.
 
Μετά από αυτή την νίκη πάνω στο αξιοσέβαστο και τις αγκυλώσεις, πάνω στις εμφυτεύσεις και στον κοινωνικό προγραμματισμό που ελέγχουν και κυριαρχούν στις ζωές των κατώτερων ανθρώπων, έχει την ύψιστη τιμή να εξυψώσει τον εαυτό του, Δύναμη και Ισχύ.  Αυτή η Δύναμη του δείχνει την πορεία του και το που να στραφεί. Την αυξημένη ευθύνη, την απόλαυση, την ηδονή και την αγνότητα.
 
Κυριαρχεί στο πεπρωμένο του αφού προσφέρει στον εαυτό του το δικαίωμα να ενεργεί αυτόβουλα πάνω από την ανηθικότητα των ηθικολόγων. Σε αυτό το σημείο αποφεύγει να ενεργήσει με τον τρόπο των κατώτερων ανθρώπων. Η ιδιοτέλεια έχει αντικαταστήσει την εγωπαθή ανιδιοτέλεια. Το να θέλει να βοηθήσει, χωρίς να του έχει ζητηθεί επιτακτικότατα είναι η ύψιστη μορφή εγωιστικής ψευδούς ευσπλαχνίας.
 
Μόνο η Δύναμη κατευθύνει τις πράξεις του σε αυτό το επίπεδο ανεξαρτησίας, έχει συγχρονιστεί με αυτήν και δεν μπερδεύει έννοιες και αξίες που χρησιμοποιούν κατά κόρον οι κατώτεροι. Αν αποφασίσει να βοηθήσει κάποιον θα είναι επειδή του το υποδεικνύει κάποιο στρατηγικό του σχέδιο και πάντοτε θα είναι στην αφάνεια. Γνωρίζει ότι ο ανεξάρτητος άνθρωπος μπορεί να είναι έξυπνος ή ανθρωπόμαζα είναι κατά κανόνα ηλίθια και με αυτόν τον βασικό κανόνα καθορίσει την πορεία του.
 
Η ανθρωπότητα πάντοτε επαναλαμβάνει το ίδιο σφάλμα μετατρέπει τον άγιο σε τύραννο και τούμπαλιν με ταχύτητα φωτός, την στιγμή που ο άνθρωπος επιλέγει να δώσει την προσοχή του, την συμφωνία του και να αγαπήσει ιδανικά που τον κάνουν να ξεχνάει ότι είναι απλά ιδανικά που μπορεί να τα πετάξει ανά πάσα στιγμή και να υπερυψωθεί πάνω από αυτά.
 
Βλέπει τον αδύναμο εαυτό του μέσα από τα μάτια των άλλων και μόνο τότε είναι δυνατός ο αλτρουισμός, ο πατριωτικός θάνατος και η εγωιστική ιδιοκτησιακή αγάπη. Όταν χάνεται η αγάπη για το Είναι και κάθε ικμάδα ανεξαρτησίας ο άνθρωπος ξεπέφτει στην ανικανότητα να ζήσει με τον εαυτό του και τον εγκαταλείπει ολοκληρωτικά στην ομάδα (οικογένεια, κοινωνία).

ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
 
Ο άνθρωπος δεν είναι εντελώς άνθρωπος παρά μόνο όταν παίζει λέει ο Σίλλερ κι ο Νίτσε συμπληρώνει «Σε κάθε αληθινό άνθρωπο κρύβεται  ένα παιδί που θέλει να παίξει». Όταν ο άνθρωπος χάνει το ένστικτο της επιβίωσης χάνει την ικανότητα του να είναι παίκτης και να παίζει παιχνίδια και γίνεται ο ίδιος παιχνίδι σε παιχνίδια άλλων. Δεν υπάρχει επιλογή ή είσαι το πιόνι ή είσαι ο παίχτης. Το πιόνι σπάνια γνωρίζει ότι είναι ένα στοιχείο σε ένα παιχνίδι που άλλοι, έξω από αυτό, το χρησιμοποιούν για να παίξουν. Κάθε κίνδυνος, παύει να είναι τρομακτικός από τη στιγμή που γνωρίζουμε τα αίτιά του. Όταν μάθεις το παιχνίδι τους κανόνες και την χαρά του του να παίζεις τότε κάθε φόβος μετουσιώνεται σε δύναμη.
 
Αλλά πρέπει να μάθεις να είσαι παίχτης πριν κάτσεις στο τραπέζι του πόκερ αγαπητέ μου, διαφορετικά θα γίνεις τροφή για μεγαλύτερα ψάρια και το να είσαι παίκτης υπάγεται καθαρά στο πεδίο των ενστίκτων, όχι στην μόρφωση, στην παράδοση, στα μύρια κλειστά συστήματα που σε καταδυναστεύουν με το λαμπιρίζων περιτύλιγμα. Ο άνθρωπος δεν διαθέτει λιγότερες, αλλά απεναντίας περισσότερες παρορμήσεις αληθινά ενστικτώδεις από οποιοδήποτε άλλο ζώο και απαιτείται αληθινά τεράστιος κόπος για να καταπιεστούν, να διαστρεβλωθούν και να εκφυλιστούν από μια κοινωνία που χρειάζεται ανθρώπινα ζώα κι όχι ανθρώπους.
 
Οι άνθρωποι χάνοντας το βασικό ένστικτο της επιβίωσης διολισθαίνουν στην βαρβαρότητα όταν γίνονται πολύ επιδέξιοι στην αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων. Αυτό οδήγησε συχνά σε μια επικίνδυνη εξασθένηση ακόμα και στην πλήρη  καταστροφή ενός πολιτισμού. Η μέχρι αηδίας άκοπη προσπάθεια για ευτυχία, ευημερία, χαρά, ανεμελιά, είναι μια διαστροφή, η οποία είναι  τόσο καταστροφική πολιτισμικά όσο τείνει να είναι η αποχαύνωση, ειδικά όταν χάνεται το μέτρο.
 
Χάρη στην προοδευτική -έστω και ψευδή- κυριαρχία πάνω στο περιβάλλον του, ο σύγχρονος άνθρωπος έχει μετατοπίσει την ισορροπία ευχαρίστησης κι απέχθειας προς την κατεύθυνση της αυξανόμενης υπερευαισθησίας, απέναντι σε κάθε δυσμενή κατάσταση  ενώ η ικανότητα της απόλαυσής του αμβλύνεται συνεχώς.
 
Στα περισσότερα ζώα και ειδικά στα πρωτεύοντα υπάρχει ένας μηχανισμός προστασίας του είδους. Τα αρσενικά, για παράδειγμα θα διεκδικήσουν το δικαίωμα τους στην αναπαραγωγή, αλλά δε θα σκοτώσουν τον αντίζηλο ούτε θα βιάσουν το θηλυκό. Για να εξασφαλίσει μεγαλύτερο μερίδιο τροφής, ένας χιμπαντζής, συχνά καταφεύγει στην απάτη. Όμως ποτέ δε θα κρατήσει όλη την τροφή για τον εαυτό του, καταδικάζοντας έτσι τα αδύναμα μέλη της ομάδας σε θάνατο από ασιτία.
 
Τα πρωτεύοντα γνωρίζουν ότι η επιβίωση τους βασίζεται στη συνοχή της ομάδας, έτσι δεν ξεπερνάνε τα όρια σκοτώνοντας ένα άλλο μέλος της. Στους ανθρώπους αυτός ο μηχανισμός επιβίωσης και αυτοσυντήρησης έχει ατροφήσει ή μάλλον έχει υπερκεραστεί εξαιτίας της εφευρετικότητας του. Η νοημοσύνη του τον κάνει να συμπεριφέρεται πιο ηλίθια από τους λιγότερο νοήμονες συγγενείς του.
 
Είναι πολύ πιο εύκολο να σκοτώσεις κάποιον εξ’ αποστάσεως παρά με τα χέρια σου. Οι δολοφονίες με στραγγαλισμό είναι εκατομμύρια φορές πιο σπάνιες από τις δολοφονίες με όπλο. Πόσο μάλλον όταν εξοντώνεις τον άλλον οικονομικά, όχι μόνο χωρίς να τον αγγίζεις, αλλά χωρίς να τον γνωρίζεις. Κάποιοι θα πουν ότι πάντα ο άνθρωπος ήταν λύκος για το συνάνθρωπο του, όμως δεν είναι λύση να αποδεχόμαστε την εγκληματική συμπεριφορά ως ιστορική αναγκαιότητα.
 
Η ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία έχει μετουσιωθεί σε «ανάγκη» για το τελευταίο μοντέλο κινητού τηλεφώνου και την απαιτούμενη τηλεφωνική σύνδεση, με την οποία μπορείς να «μιλάς συνέχεια» και μάλιστα χωρίς να σκέφτεσαι. Ο άνθρωπος πρέπει να έχει (έτσι τον έχουν πείσει) άμεσα ό,τι θέλει να έχει (ό,τι τον έχουν πείσει ότι θέλει να έχει). Αν του στερήσεις αυτό το «δικαίωμα» αισθάνεται μειονεκτικός. Προκαλείται έτσι μια ανυπόμονη απαίτηση για άμεση ικανοποίηση κάθε επιθυμίας.
 
Η λαχτάρα αυτή ευνοείται από μια κοινωνία, όπου οι παραγωγοί σπρώχνουν το κοινό προς την κατανάλωση. Και είναι εκπληκτική η διαπίστωση ότι οι καταναλωτές δεν αντιλαμβάνονται μέχρι ποιο βαθμό έγιναν σκλάβοι των ευκολιών πληρωμής του συστήματος της εξόφλησης με δόσεις. Την ίδια στιγμή η υπερπληθώρα ερεθισμάτων και πιθανών στόχων τον οδηγεί στην αποχαύνωση. Ο καταιγισμός πληροφοριών από την τηλεόραση και το διαδίκτυο προσφέρει πολύ λιγότερα από την ανάγνωση ενός βιβλίου. Η δυνατότητα να αποθηκεύσεις δωρεάν στο σκληρό δίσκο εκατοντάδες βιβλία σε pdf δεν σου εξασφαλίζει και το χρόνο για να τα διαβάσεις, πόσο μάλλον να τα απολαύσεις.
 
Ο ίδιος ο άνθρωπος δεν παράγει τίποτα με τα χέρια του ειδικά το φαγητό του που είναι τόσο σημαντικό για την επιβίωση του, παρά μόνο χρήματα για να αγοράσει όσα «χρειάζεται» και με αυτά τα αντικείμενα το συναισθηματικό δέσιμο είναι μηδενικό, αφού με την πρώτη ευκαιρία θα τα πετάξει για να αγοράσει κάτι καινούριο. «Κατασκευάστε προϊόντα που να είναι ήδη παλιά», είναι το σύνθημα των εταιριών τεχνολογίας. Την ίδια στιγμή πασχίζει να εκμηδενίσει κάθε δυσάρεστο συναίσθημα, όχι καταπολεμώντας την αιτία του, αλλά φυγοπονώντας.
 
Μπορείς να δεις με πόσο περισσότερη ευχαρίστηση ένας άνθρωπος θα φορέσει το ρούχο που έφτιαξε μόνος του (και ας μην είναι τόσο ευπαρουσίαστο όσο το εργοστασιακό) ή θα φάει την ντομάτα που καλλιέργησε στον κήπο του. Ο κόπος που χρειάζεται για να παραχθεί ένα αντικείμενο είναι ευθέως ανάλογος της ευχαρίστησης που νιώθει ο παραγωγός. Η χαρά που αισθάνομαι όταν βγαίνω στον κήπο για να κόψω φρέσκα αρωματικά για την διάσημη πλέον μακαρονάδα μου είναι ευθέως ανάλογη του κόπου για να υπάρχουν τα αρωματικά στον χώρο μου.
 
Δεν είναι μόνο τα αντικαταθλιπτικά που πλέον είναι πιο συνήθη από τα αντιπυρετικά. Μια ολόκληρη βιομηχανία ευεξίας έχει στηθεί στη γρήγορη και χωρίς κόπο απώθηση κάθε δυσάρεστης σκέψης κι αισθήματος. Ολόκληρη βιομηχανία έχει στηθεί πάνω στην «θετική σκέψη» και στον «θετικό λόγο». Βλέπουμε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι όλοι αυτοί που προωθούν αυτή την βιομηχανία είναι οι ίδιοι απίστευτα εκφυλισμένοι σε μεγάλο βαθμό. Η υπερβολική αγάπη χαλάει αναρίθμητα παιδιά, που ήταν γεμάτα υποσχέσεις, για το μέλλον.

Η απόλυτη πίστη, που ανυψώνεται σε απόλυτη αξία, έχει καταστρεπτικές συνέπειες γιατί διαστρεβλώνει τα ένστικτα της επιβίωσης. Το πρόβλημα είναι, ότι η ατζέντα αυτών που έχουν δύναμη -ανθρώπινων ή μη DNA- απέχει πολύ από κάποια καλά ή φιλοανθρώπινα κίνητρα. Στην πραγματικότητα έχει αλλάξει το νόημα της ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους και έχει αποδυναμώσει τα θεμέλια των κοινωνιών και των χωρών στις οποίες ζουν κι επιχειρούν.
 
Από ένα πολιτισμό «αναγκών» πέρασαν τον άνθρωπο σε έναν πολιτισμό «επιθυμιών». Οι άνθρωποι εκπαιδεύονται πλέον από πολύ μικροί να επιθυμούν, να θέλουν πράγματα και μάλιστα πριν καταναλώσουν αυτά που ήδη έχουν. Οι επιθυμίες της ανθρωπόμαζας τώρα ξεπερνούν κατά πολύ τις ανάγκες της. Πριν από αυτή την τεράστια καταστροφική παρέμβαση της ελίτ που κυβερνά, δεν υπήρχε η ταυτότητα του καταναλωτή. Υπήρχαν πολίτες. Δεν υπήρχαν καταναλωτές.
 
Ο καταναλωτισμός είναι μία εφεύρεση για να αποκόψει τον άνθρωπο από τα ένστικτα του. Οι πρώτες εταιρίες που βασίστηκαν σε αυτόν συνέδεσαν τα καταναλωτικά αγαθά και την πολιτική προπαγάνδα, με την ανθρώπινη αυτοεκτίμηση, την επιτυχία τον πλούτο και την προσωπική αξία. Το υποσυνείδητο μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: χρησιμοποίησε αυτά τα αγαθά, υποστήριξε την ατζέντα τους και θα είσαι επιτυχημένος και πολύ περισσότερο ευτυχισμένος.
 
Στην κυριολεξία η ελίτ αποκαλεί τις μάζες «μηχανές ευτυχίας»  ή «μαϊμούδες της Εδέμ» Λένε «Συνεχίστε να επιβραβεύετε τις μηχανές ευτυχίας, τις μαϊμουδίτσες, με περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες που στοχεύουν σε εγωιστικές επιθυμίες και σύντομα αυτό θα είναι η μόνη ευτυχία που θα ζητούν οι μηχανές» και είναι απόλυτα σωστό.
 
«Η ευημερία, όπως την εννοείτε εσείς- αυτό δεν είναι σκοπός, αυτό φαίνεται σε μας τέλος! Μια κατάσταση που κάνει γρήγορα τον άνθρωπο καταγέλαστο κι αξιοπεριφρόνητο -που κάνει επιθυμητή την καταστροφή του! Η πειθαρχία του πόνου, του μεγάλου πόνου -και δε ξέρετε πως αυτή η πειθαρχία μόνο δημιούργησε κάθε ανύψωση του ανθρώπου μέχρι σήμερα; Κείνη η ένταση της ψυχής στην ατυχία, που καλλιεργεί τη δύναμή της, ο τρόμος της στη θέα της μεγάλης καταστροφής, η επινοητικότητά της κι η ανδρεία της στο να υφίσταται, ν’ αντέχει, να ερμηνεύει, να εκμεταλλεύεται την ατυχία κι ό,τι άλλο είχε ποτέ από βάθος, μυστήριο, μάσκα, πνεύμα, πανουργία και μεγαλείο, δεν της δόθηκαν μέσω του πόνου, μέσω της πειθαρχίας του μεγάλου πόνου;
 
Στον άνθρωπο, δημιούργημα και δημιουργός είναι ενωμένα: Στον άνθρωπο υπάρχει ύλη, κομμάτι, περίσσεια, πηλός, λάσπη, τρέλα, χάος αλλά στον άνθρωπο υπάρχει επίσης δημιουργός, γλύπτης, σκληρότητα του σφυριού, ο θεϊκός παρατηρητής κι η έβδομη ημέρα, καταλαβαίνετε αυτή την αντίθεση; Κι ό,τι ο οίκτος σας είναι για το «δημιούργημα στον άνθρωπο», για κείνο που πρέπει να διαμορφωθεί, να σπάσει, να σφυρηλατηθεί, να κομματιαστεί, να πυρακτωθεί, να ραφιναριστεί, κείνο που πρέπει να υποφέρει -και θα υποφέρει; Κι ο δικός μας οίκτος, δεν καταλαβαίνετε για ποιον είναι ο αντίθετος οίκτος μας όταν προστατεύει τον εαυτό του απ’ το δικό σας οίκτο θεωρώντας τον τη χειρότερη απ’ όλες τις εκθηλύνσεις και τις εξασθενήσεις; Οίκτος λοιπόν εναντίον οίκτου! Αλλά, για να το πω άλλη μια φορά, υπάρχουν ανώτερα προβλήματα από τα προβλήματα της ηδονής και του πόνου και του οίκτου και κάθε φιλοσοφία που πραγματεύεται μόνον αυτά είναι αφέλεια.» -Νίτσε
 
Ακολουθώντας την ίδια προπαγανδιστική γραμμή του καταναλωτισμού, οι ιδέες για δήθεν αυτό-βελτίωση και οι διδασκαλίες New Age είναι και αυτές χρωματισμένες με προσωπικές εμμονές, θρησκευτικές ανοησίες, ευκολίες μαλθακότητας και ψυχαναγκασμούς. Οι κάθε λογής «δάσκαλοι» και προσωπικοί «γκουρού» έχουν εφεύρει σύγχρονες ανοησίες που τις αποκαλούν με υπερφίαλη εγωπάθεια και βλακεία «φιλοσοφίες» και έχουν αλλοιώσει το περιεχόμενο των αρχαίων φιλοσόφων, για να εξυπηρετήσουν τον καταναλωτικό εγωισμό της μηχανής.
 
Δείτε για παράδειγμα παρακάτω μερικά από τα  λόγια τους. -Αν ονειρεύεσαι μία καλύτερη ζωή, η πλούτο χωρίς όρια, η Αλήθεια, το Μυστικό, η Σχολή, το Φως, ο Θεός, οι Άγγελοι, τα Άστρα, οι Ελλ, οι Κουνέλ, οι Ολύμπιοι ή ο Κθούλου κατά περίπτωση, θα σου δείξει πώς να χρησιμοποιήσεις τη δύναμη του μυαλού σου, για να κάνεις, να έχεις και να πετύχεις όλα όσα θέλεις, εύκολα, γρήγορα, χωρίς κόπο. Από τη στιγμή που θα κλειδώσεις την επιθυμία σου σε κάτι, τότε μπουμ! Έτσι λειτουργεί. Αν το φανταστείς, τότε μπορείς να το έχεις. Πόσα κιλά ηλιθιότητας πρέπει να έχεις για να χάφτεις κάτι τέτοιο! Ναι, η ελίτ ρίχνει πολύ γέλιο καθημερινά -κι εγώ μαζί τους- με την ηλιθιότητα του ανθρωπάκου.
 
Ναι, αν το φανταστείς μπορείς να το έχεις αλλά πρέπει να είσαι έτοιμος να πληρώσεις και το ανάλογο τίμημα σε κόπο, χρόνο, πόνο, φόβο κι επίπονη εκπαίδευση. Αλλά σκέψου λίγο, κανένας δεν θα στο πει αυτό γιατί λείπει από την εξίσωση τους, χάνοντας το ένστικτο της επιβίωσης χάσανε και την ικανότητα να σκέφτονται σωστά κι απλά μιμιδίζουν τις «μεγάλες αλήθειες» που σε ρωτούν μάλιστα «αν τις αντέχεις»!!!  Κανένας δεν θέλει να καταβάλει το ανάλογο τίμημα και να αναλάβει την ευθύνη του να είναι ζωντανός άνθρωπος.
 
Μπορεί υπό προϋποθέσεις κάποιος να φτάσει στην ευχαρίστηση χωρίς να καταβάλει το τίμημα μιας τραχείας και επίπονης εργασίας, αλλά όχι και στη χαρά της «υπέροχης παθιασμένης φλόγας». Το να επιδιώκει ο άνθρωπος να απομακρύνει από το δρόμο της χαράς κάθε πόνο, σημαίνει ν’ αφαιρέσει ένα ουσιαστικό μέρος της ανθρώπινης ζωής. Είναι σαν να κάθεσαι σε ένα παιχνίδι πόκερ να έχεις όλα τα καλά χαρτιά και κάθε φορά να κερδίζεις όλους τους υπόλοιπους. Αυτό δεν είναι παιχνίδι και μετά από λίγο κανένας δεν θα μπει μαζί σου στο παιχνίδι.

Ένα παιχνίδι αποτελείται από ελευθερίες, εμπόδια και σκοπούς.
 
Αν ένα από τα τρία στοιχεία  λείπει δεν υπάρχει παιχνίδι. Πρέπει να μπορείς για να διατηρηθείς ζωντανός να γνωρίζεις τους σκοπούς και τις ελευθερίες σου όπως και τα εμπόδια που θα σου βάλει ο αντίπαλος σου, πρέπει να μπορείς να ελίσσεσαι και να παραπλανάς. Αυτό είναι το τραπέζι πάνω στο οποίο παίζεται η ζωή, ανεξάρτητα από το ποιος την δημιούργησε. Εδώ έχουμε ολόκληρο τον εκφυλισμό και την  συνεπαγόμενη εξαφάνιση ενός πολιτισμού.
 
Κάποιος είτε παίζει αυτό το παιχνίδι με την θέληση του κι άρα είναι αιτία σε αυτό και δημιουργεί αποτελέσματα, είτε το παίζει παρά την θέληση του και είναι το αποτέλεσμα άλλων. Έτσι έχουμε αυτά τα πράγματα όπως το «καθήκον» ο «πατριωτισμός» η υπακοή, η εκπαίδευση, η παράδοση, που καθιστούν φυλακισμένο κάποιον άνθρωπο σε θελήσεις έξω από αυτόν. «Μην μπαίνεις ποτέ ανάμεσα σε έναν παίχτη και το παιχνίδι που διάλεξε να παίξει» αν θέλεις να διατηρήσεις την δύναμη και την ικανότητα του να είσαι παίκτης.
 
«Ο διάβολος ωχριά μπροστά στον άνθρωπο που κατέχει μιαν αλήθεια, την αλήθεια του. Είμαστε άδικοι απέναντι στους Νέρωνες και τους Τιβέριους, δεν επινόησαν αυτοί την έννοια του αιρετικού, υπήρξαν απλώς διεφθαρμένοι ονειροπόλοι που διασκέδαζαν με τις σφαγές. Οι αληθινοί εγκληματίες είναι εκείνοι που εγκαθιδρύουν μιαν θρησκευτική ή πολιτική ορθοδοξία και έτσι διακρίνουν τον πιστό από τον σχισματικό. Κάτω από τις σταθερές αποφάσεις λάμπει ένα μαχαίρι– τα φλογισμένα μάτια ψυχανεμίζονται το φόνο. Το δισταχτικό πνεύμα, που έχει προσβληθεί από αμλετισμό, ποτέ δεν ήταν ολέθριο, η αρχή του κακού έγκειται στην ένταση της βούλησης, στην ανικανότητα για ησυχασμό, στην προμηθεϊκή μεγαλομανία μιας φυλής που δίνει τα πάντα για το ιδεώδες, που συντρίβεται από το βάρος των πεποιθήσεων της και, επειδή έμαθε να τέρπεται χλευάζοντας την αμφιβολία και την οκνηρία -ελαττώματα που είναι πιο ευγενικά από όλες τις αρετές της- έχει ακολουθήσει μιαν οδό απώλειας, μέσα στην ιστορία, μέσα σε αυτό το ανάξιο φύραμα από κοινοτοπία κι αποκάλυψη» -Εμίλ Σιοράν
 
Ποια η διαφορά της φυλακής από ένα παλάτι; Όπως ανέφερε ο Βολταίρος, φαινομενικά ένας φυλακισμένος έχει δωρεάν φαγητό, στέγη και άπλετο ελεύθερο χρόνο για οκνηρία κι αμφιβολία. Λογικά κάθε άνθρωπος θα ήθελε να είναι φυλακισμένος αλλά δεν συμβαίνει αυτό, γιατί η φυλακή επιβάλλει και περιορισμό χωρίς την συγκατάθεση του φυλακισμένου κι άρα χάνει την ελευθερία του. Η μόνη διαφορά ανάμεσα σε έναν φυλακισμένο και σε έναν βασιλιά στο παλάτι του είναι ότι ο δεύτερος επιβάλει την θέληση του γιατί έχει ελευθερία κινήσεων ενώ ο φυλακισμένος όχι. Ο βασιλιάς δημιουργεί αποτελέσματα από θέση αιτίας στο παιχνίδι της ζωής και ο φυλακισμένος είναι αποτέλεσμα της αιτίας (των σκέψεων και δράσεων) των φυλάκων του. Αυτή η διαφορά του είμαι αποτέλεσμα και δημιουργώ αποτελέσματα είναι ένα θέμα που πρέπει να εντρυφήσεις γιατί από αυτή την γνώση εξαρτάται η ζωή σου και η επιβίωση σου.
 
Η ανάληψη ευθύνης και η υγιής σύνδεση με τα ένστικτα του, είναι που διαχωρίζει τον άνθρωπο από το ζωώδες. Δυστυχώς την απωλέσαμε. Πιθηκίζουμε και στρουθοκαμηλίζουμε συνεχώς περιμένοντας σαν ανθρωπάκια τους «σωτήρες» να καθορίζουν τη ζωή μας. Εμείς συμφωνήσαμε για την κατάσταση μας και κανένας άλλος. Η συμφωνία μας, η συγκατάθεση μας είναι που τους δίνει ύπαρξη και γινόμαστε το αποτέλεσμα τους.
 
Πώς μπορούμε να απαιτούμε σαν κακομαθημένοι όταν δεν μπορούμε επιτέλους σαν οντότητα να μεγαλώσουμε; Ως πότε θα περιμένουμε να μας ταΐζουν οι ελίτ; Να καθορίζουν την ζωή μας και τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουμε ως ανθρώπινες οντότητες; Ως πότε θα ανεχτούμε την υποκουλτούρα αντίληψης και διαβίωσης που μας περνούν ως νοητικούς προγραμματισμούς τα μέσα μαζικής κατεύθυνσης; Πότε θα σταθούμε στα πόδια μας και επιτέλους θα δημιουργήσουμε; Όχι μόνο ύλη (χρήμα) αλλά και πνεύμα.
 
Έχουμε και κατέχουμε, όχι επάξια προφανώς, την πνευματική παρακαταθήκη των μεγαλύτερων πνευμάτων που πέρασαν από την ανθρωπότητα και εμείς τυρβάζουμε αδιάφορα, εμμένοντας, μένοντας και υπηρετώντας την υποκουλτούρα και την ακατάσχετη ηλιθιότητα που διαποτίζει την σύγχρονη κοινωνία των τσιμεντουπόλεων του ανθρωπάκου. Χάσαμε το ένστικτο της επιβίωσης κι απλώς σερνόμαστε, όντας ζωντανοί νεκροί ξεχνώντας πως είναι να είμαστε ζωντανοί. Τελειώνοντας με τον στοχασμό ενός μεγάλου σκωπτικού φιλοσόφου, προτείνω να παρακολουθήσεις τις σειρές «The walking dead» και «Colony» όπου μπορείς να δεις ολοκάθαρα πως οι νεκροί που περπατούν δεν είναι παρά οι άνθρωποι που με χαμένο το ένστικτο της επιβίωσης και με πλούσιο το λούστρο του έκφυλου πολιτισμού, είναι ανίκανοι να επιβιώσουν όταν ο πολιτισμός τους, πέφτει κυριολεκτικά πάνω στα κεφάλια τους.
 
Και τώρα ας δούμε τι λένε οι φιλόσοφοι. Προσέξτε εκείνη την τόσο διαδεδομένη παροιμία: «Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια». Το συμπέρασμα είναι απλό και ολοκάθαρο: οι ενήλικοι και οι πνευματικά υγιείς ποτέ δεν λένε αλήθεια. Ο Πάρκμαν, ο ιστορικός, επισημαίνει: «Η αρχή της αληθείας ενδέχεται να καταλήξει σε παραλογισμό». Σε ένα άλλο σημείο, στο ίδιο κεφάλαιο, τονίζει: «Το απόφθεγμα είναι πολύ παλιό: η αλήθεια δεν πρέπει να λέγεται όλες τις φορές∙ και εκείνοι, τους οποίους ενοχλεί μια ασθενής συνείδηση, ωθώντας τους σε μια καθ’ έξιν παράβαση του ανωτέρου γνωμικού, είναι ηλίθιοι και κοινωνικές μάστιγες».
Σκληρή γλώσσα, κι όμως απολύτως αληθινή. Κανένας από μας δεν θα μπορούσε να ζήσει πλάι σε έναν καθ’ έξιν φιλαλήθη∙ όμως, δόξα τω Θεώ, κανένας από μας δεν είναι υποχρεωμένος να το κάνει. Ένας καθ’ έξιν ειλικρινής απλούστατα είναι ένα πλάσμα της φαντασίας. Δεν υπάρχει και δεν έχει υπάρξει ποτέ. Φυσικά, υπάρχουν άνθρωποι που νομίζουν ότι ποτέ δεν ψεύδονται, όμως δεν είναι έτσι – και αυτή ακριβώς η άγνοια είναι ένα από τα πράγματα που ντροπιάζουν τον λεγόμενο «πολιτισμό» μας. Όλοι ψεύδονται – κάθε μέρα και κάθε ώρα. Στον ύπνο και στον ξύπνο τους. Στα όνειρα, στη χαρά και στη λύπη τους. Ακόμα κι αν συγκρατήσουν τη γλώσσα τους, τα χέρια τους, τα μάτια τους, η συμπεριφορά τους, όλα εκφράζουν εξαπάτηση – και μάλιστα σκόπιμη. Ακόμη και στις θρησκευτικές τελετές… -Mark Twain
 
«Πρέπει να προσέχουμε να μην θεωρούμε το καλό και το κακό εντελώς αντίθετα. Άλλωστε, δεν είναι πάντα οφθαλμοφανή. Πολλά-όπως προσπάθησα να δείξω-  εξαρτώνται από τα συγκείμενα. Από το γενικότερο πλαίσιο. Από το τι είναι καλό για την οικολογία. Το μεγαλύτερο καλό συχνά σημαίνει να κανείς αυτό που σε άλλες συνθήκες θα θεωρούνταν κακό. Η Σκιά είναι η σκοτεινότερη πλευρά, το κομμάτι του εαυτού που δεν θα θέλαμε να υπάρχει. Κάποιες φορές θεωρείται απλώς σαν ένας σάκος όπου μπορούμε να πετάξουμε τα κομμάτια της ψυχής μας που μας κάνουν να νιώθουμε άβολα.» είπε ο Καρλ Γκούσταβ Γιούνγκ ο πρώτος που ονόμασε την Σκιά.
 
«Ο μακρύς σάκος που σέρνουμε πίσω μας» όπως έγραψε ο ποιητής Ρόμπερτ Μπλάϊ.
 
Ο Γιούνγκ ήταν πεπεισμένος ότι η Σκιά ήταν κάτι παραπάνω από ένα Σύμβολο, ότι υπήρχε πραγματικά. «Όσο θετικοί είμαστε εμείς τόσο μοχθηρή είναι αυτή …όσο πιο απεγνωσμένα προσπαθούμε να είμαστε καλοί και υπέροχοι και τέλειοι, άλλο τόσο η Σκιά αναπτύσσει μια σαφή βούληση να είναι μαύρη και μοχθηρή και καταστροφική….. Είναι γεγονός ότι αν κάποιος προσπαθεί να είναι τέλειος ξεπερνώντας τα όρια των δυνατοτήτων του, η Σκιά κατεβαίνει στην Κόλαση και γίνεται ο Διάβολος. Διότι από την σκοπιά της φύσης και της αλήθειας, το να επιχειρείς να γίνεις ανώτερος του εαυτού σου είναι το ίδιο αμαρτωλό με το να πέσεις χαμηλότερα»
 
Ο Γιούνγκ είδε την Σκιά ως κάτι πιο ανεξάρτητο, το κομμάτι της συνείδησης που είναι συγχωνευμένο με μια ξέχωρη αλλά καλά προσδιορισμένη υποδεέστερη προσωπικότητα που συνήθως αποκρύπτεται, ώστε να μην εκτεθεί κι ανακαλυφθεί. Την είδε σαν ένα ουσιώδες κομμάτι της οντότητας μας, τόσο ζωτικό που χωρίς αυτό θα θρυμματιζόμασταν και θα πεθαίναμε. Και ένα μεγάλο μέρος της θεραπείας του Γιούνγκ επικεντρώνεται στο πως μπορεί να αναγνωριστεί η Σκιά, πως μπορούμε να την προσέξουμε συνειδητά και να χρησιμοποιήσουμε τις ιδέες, τις αξίες και τις κρίσεις της για να συμπληρώσουμε τις δίκες μας.
 
«Ποιος ξέρει τι κακό παραμονεύει στις καρδίες των ανθρώπων;»
Η απάντηση, φυσικά, είναι εύκολη. Η Σκιά ξέρει.

«Το μέτρο μας είναι ξένο, ας το παραδεχτούμε. Αυτό που μας κεντρίζει είναι το απέραντο, το άμετρο. Σαν τον καβαλάρη πάνω στο άλογο που τρέχει μπρος αφρισμένο, αφήνουμε να μας πέσουν τα χαλινάρια μπροστά στο απέραντο, εμείς οι μοντέρνοι άνθρωποι, σα μισοβάρβαροι και δε φτάνουμε στη δική μας ευδαιμονία παρά μόνον εκεί όπου διατρέχουμε περισσότερο κίνδυνο. Ηδονισμός, πεσιμισμός, ωφελιμισμός, ευδαιμονισμός. Όλοι αυτοί οι τρόποι σκέψης που μετρούν την αξία των πραγμάτων σύμφωνα με την ηδονή και τον φόβο, δηλαδή σύμφωνα με σύνοδες καταστάσεις και πάρεργα, είναι πρώτου πλάνου τρόποι σκέψης κι απλοϊκότητες, που καθένας που ‘χει συνείδηση δημιουργικών δυνάμεων και συνείδηση καλλιτέχνη, δεν θα τις δει δίχως κοροϊδία, αν κι όχι δίχως οίκτο. Οίκτος για σας!» -Νίτσε

Ο Τραγικός Λόγος στη ζωή μας

Από το Χάος στο Φάος

§1

Σκιά και Χρόνος, σπουδή στην τραγικότητα

Το άρθρο θεμελιωδώς εμβαθύνει σε ζητήματα της τραγικής ύπαρξης του ανθρώπου, έτσι όπως τούτη η ύπαρξη ρίχνεται μέσα στον κόσμο, συμπεριφέρεται στο εύρος των σχέσεων της Πόλεως-Πολιτείας και βιώνει τη χρονικότητά της, συνάμα και την ιστορικότητά της, στα έσχατα όρια της ζωής και του θανάτου. Εντός αυτών των ορίων, Σκιά και Χρόνος

«κατά τρόπο αλληγορικό, στη γνώση και την άγνοια του ανθρώπου, ως δρώντος υποκειμένου, κατά τη διάρκεια της θνητής του παρουσίας στη γη».

Αλλά πώς νοείται η γνώση και η άγνοια; Η πρώτη εκκινεί από την πληροφοριακή της συνθήκη, αυτό που λέμε στη σύγχρονη ορολογία κοινωνία της πληροφορίας ή κοινωνία της γνώσης, συμπεριλαμβανομένης κατ’ εξοχήν της εικόνας ως τέτοιας, και αναζητά την ολοκλήρωσή της ως δια-νοηματική γνώση, τουτέστι ως γνώση που μας παρέχει ο ενύπαρκτος μέσα στα πράγματα κοινός-καθολικός Λόγος, κατά Ηράκλειτο· ή, κατά τον Χέγκελ, ως φιλοσοφική Γνώση, που εγγυάται η εκδίπλωση του διαλεκτικού Λόγου (dialektische Vernunft). Τούτη η Γνώση συνάπτεται με την ενεργό-πραγματικότητα (Wirklichkeit) και διερευνάτε εδώ,

«την αρχέγονη μήτρα, που εδράζεται στη βάση των θεμελίων».

Στη συνάφεια τούτη, η άγνοια δεν συνιστά απλώς ένα είδος μη-γνώσης παρά ό,τι δεν «ανοίγει μέσα από το πάθος και τη θέληση την πύλη του γνώθι σ’ αυτόν».

Τούτο σημαίνει πως η γνώση αρχίζει να καθιδρύεται ως «μια καινούρια γνώση», κάτι παρόμοιο δηλ. με αυτό που λέει ο Χέγκελ: κάθε ξεκίνημα είναι πάντοτε ένα νέο ξεκίνημα.

§2

Στο βαθμό που η «Απόλυτη Γνώση», δηλ. η Γνώση που λύνεται, αποδεσμεύεται από τις περατές ή δεσμευτικές της συνθήκες, παραμένει για την περατότητα του ανθρώπου το ζητούμενο, ο τελευταίος είναι εκτεθειμένος σε έναν «ακήρυχτο υβριδικό πόλεμο». Αυτός ο πόλεμος,

«στοχεύει στην υποδούλωση των ανθρώπων μέσω της αλλοίωσης της πολιτιστικής ταυτότητας των όχι και τόσο προνοητικών για την ευημερία τους λαών».

Ο άνθρωπος, κατ’ αυτό το πνεύμα, βρίσκεται υπαρκτικά εν πολέμω, ανεξάρτητα αν έχει ή δεν έχει σχετική επίγνωση, και βιώνει τον εν λόγω πόλεμο:

1) ως πολιορκία του από την αδιόρατη δύναμη της εικόνας·

2) ως απαξίωση του παιδευτικού αγαθού και περιορισμό συνακόλουθα των γνωστικών του οριζόντων με πλήρη αποσύνθεση εν ταυτώ του συναισθηματικού του κόσμου·

3) ως ξερίζωμα της ιστορικότητας των λαών και απόλυτη κυριάρχηση του εθνομηδενισμού·

4) ως υποκατάσταση της ανθρώπινης σκέψης με φαντασιακές οντογενέσεις των μεν ή των δε τεθλιμμένων ατομικών όντων.

Η ανθρώπινη οντότητα, υπό μια τέτοια «πολεμική» αβεβαιότητα, μεταποιείται σε γυμνή οικονομική κατηγορία, με άμεσο επακόλουθο ο Λογισμός να εκπίπτει σε λογικισμό. Όλα τα ανθρώπινα τώρα σκιάζονται και απ-αθλιώνονται. Ο Χρόνος γίνεται η κόλαση του ανθρώπου, καθώς ο τελευταίος δεν έχει άλλη δυνατότητα από το να σκιαμαχεί με την ‒πανταχού παρούσα και κυριαρχούσα‒ εικονική πραγματικότητα.

§3

Η γνωσιακή και μαθησιακή διεργασία μετατρέπεται σε αρνητική απομίμηση, όπως δηλ. εν πολλοίς εννοεί ο Πλάτων την κακή μίμηση ως αστόχαστη αναπαραγωγή και κατανάλωση ξένων προς την ουσία του ανθρώπου αντιπνευματικών προϊόντων. Κατ’ αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος και δη ο νεοέλληνας δεν μπορεί πια να αποφύγει την αποτελμάτωση και τον ολικό μαρασμό: η πνευματική παρακμή γίνεται τώρα η ένδημη αλήθεια του:

«Από τη στιγμή που οι νεοέλληνες δεν βρίσκουν το πρόσφορο πνευματικό έδαφος για να αναπτυχθούν, ως μέλη ενός ιστορικού σώματος που παρήγαγε έναν ασύγκριτο πολιτισμό, σημαίνει ότι είναι αποτελματωμένοι και ανάπηροι μέσα σ’ έναν απατηλό πολιτισμό. Και μέσα στην παραζάλη του μιμητισμού μας αντικαταστήσαμε την κουτσουρεμένη μας παιδεία με τη μάθηση που προάγει την κούφια επιστημοσύνη».

Το σύγχρονο τέλμα της νεοελληνικής κοινωνίας έχει καταδικάσει τους ανθρώπους σε αφόρητο και απόλυτο διχασμό. Αυτή την κατάσταση απόγνωσης της νεοελληνικής συνείδησης επιχειρούμε να την μεταστοχαστούμε πιο γενικευμένα μέσα από τη μελέτη ‒φιλοσοφική και ιστορική‒του τραγικού Λόγου του ανθρώπου, όχι λιγότερο και της τραγικότητάς του. Τι είναι λοιπόν τώρα ο τραγικός Λόγος και η εν λόγω τραγικότητα; Είναι πνευματικά τέκνα της αρχαίας τραγωδίας και κινούνται πάντα πάνω από την καθημερινότητα ως ηρωικές εποπτεύσεις της τελευταίας και υπ’ αυτή την έννοια ως ανα-κρίσεις, ήτοι μεταστοχαστικές κρίσεις, της ανθρώπινης τραγωδίας ως τέτοιας. Ιστορικά την εφαρμογή αυτής της τραγικής διαδρομής μέσα από μια ερμηνεία της τραγωδίας Ιππόλυτος του Ευριπίδη και από ορισμένες καίριες σημάνσεις της τραγωδίας Οιδίππους Τύραννος του Σοφοκλή.

Πολύ εύστοχα, ο δίκαιος άνθρωπος συμβαίνει, μέσα στη δίνη της υπαρκτικής του συνθήκης και την οδύνη της κοινωνικής του συνύπαρξης, να μη μπορεί εύκολα να βρει τη δικαίωσή του. Αυτό ωστόσο που μπορεί ο τραγικός άνθρωπος να έχει ως ισχυρό όπλο ζωής και δράσης, διά-δρασης μέσα σε έναν γεμάτο αντιφάσεις και αντιθέσεις Βίο, είναι ο Λόγος. Ο Λόγος, που επικοινωνεί εσωτερικά με την τραγική σοφία, είναι αδιάκοπα τραγικός Λόγος. Η συντριβή του ανθρώπου, η συμφορά της κοινότητας και ό,τι άλλο αναφύεται από την αιώνια σύγκρουση ανάμεσα σε αντίθετους κόσμους, ποιοτικά διαφορετικούς, παραπέμπουν στα πάθη της ανθρώπινης ύπαρξης, τα οποία, αν και δυσβάστακτα, μπορούν να βρουν την παραμυθία τους στα φωτεινά μονοπάτια του ως άνω Λόγου.