(1945)
Διάβασα αυτή τη φράση πρόσφατα, στο βιβλίο Φυσική στοιχειωδών σωματιδίων: Μια πολύ σύντομη εισαγωγή [Particle Physics: A Very Short Introduction] του Φρανκ Κλόουζ κι ένιωσα να κρούει μέσα μου μια χορδή θρησκευτικού δέους.
Είναι παράδοξο, αφού πιο υλιστική ρήση από αυτή του Κλόουζ δεν υπάρχει. Από την σκοπιά του, όπως και των περισσότερων φυσικών, μόνο ύλη (σε θεμελιώδες επίπεδο, τα άτομα και τα σωματίδια που τα αποτελούν) υπάρχει, τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Υπό το πρίσμα μιας τέτοιας κοσμοθεωρίας, δεν υφίσταται άυλος κόσμος, ούτε θεοί ούτε ψυχές ή ανεξάρτητοι νόες που δεν μπορούν να αναχθούν στη δραστηριότητα των ατόμων της ύλης. Και ούτε λόγος για ελεύθερη βούληση – όλα όσα κάνουμε καθορίζονται από άτομα που χοροπηδούν εδώ κι εκεί.
Οπότε τι έκρουσε τη θρησκευτική χορδή μου;
Η μονιμότητα των πάντων στο σύμπαν. Όλο το βασικό υλικό του σύμπαντος υπάρχει ήδη από τη Μεγάλη Έκρηξη και θα συνεχίσει να υπάρχει όσο υφίσταται Χρόνος. Αυτό που εκλαμβάνουμε ως εξέλιξη του σύμπαντος ή, σε πολύ μικρότερη κλίμακα, ως ιστορία κι εξέλιξη των ανθρώπινων όντων στον πλανήτη μας, είναι απλώς η συναρμολόγηση και η ανασυναρμολόγηση των στοιχείων του εν λόγω υλικού, με διάφορους συνδυασμούς, σε διάφορα χρονικά σημεία. Αυτό προκαλεί δέος σε εκείνο που ενδεχομένως εσφαλμένα εκλαμβάνω ως νου μου.
Το γεγονός ότι αποτελώ κομμάτι αυτής της μονιμότητας μου προσφέρει μια μεγαλόπρεπη παρηγοριά. Κάτι αρχέγονο μέσα μου αντλεί αγαλλίαση από αυτόν τον δεσμό μου με την αιωνιότητα. Συνειδητοποιώ, φυσικά, πως όταν ο υφιστάμενος συνδυασμός ατόμων μου διαλυθεί (κάποιοι το ονομάζουν “θάνατο”) τα αποσυναρμολογημένα άτομά μου δε θα έχουν καμία συναίσθηση ότι υπήρξαν ποτέ εγώ.
Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι αυτά τα άτομα, που τώρα, συνδυασμένα μεταξύ τους, είναι “εγώ” στο μέλλον θα διασκορπιστούν αλλά θα παραμείνουν παντοτινά εκεί έξω μου προσφέρει κάποια ηθική ικανοποίηση.
Ίσως ένας υλιστής σαν εμένα βιώνει έτσι, όντας αξιότιμο μέλος της κοινωνίας των ατόμων, τη δική του εκδοχή της ανατολίτικης θρησκευτικής ιδέας ότι “είμαστε ένα με τα πάντα”.
Ο Φρανκ Κλόουζ και άλλοι θεωρητικοί φυσικοί μιλούν για τη δυνατότητα ύπαρξης διαστάσεων πέρα από τις τρεις χωρικές διαστάσεις και τη μια χρονική που γνωρίζουμε. Αφήνουν ανοιχτό αυτό το ενδεχόμενο γιατί δεν μπορούν να εξηγήσουν διαφορετικά κάποια νέα φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί. Πρόσφατα, φυσικοί στο Fermilab διαπίστωσαν ένα αινιγματικό χαρακτηριστικό των υποατομικών σωματιδίων που ονομάζονται νετρίνα – σωματίδια χωρίς ηλεκτρικό φορτίο που δεν διαθέτουν σχεδόν καθόλου μάζα. Υπό ορισμένες συνθήκες, μεγάλος αριθμός αυτών των σωματιδίων μετατρέπονται σε φορτισμένα νετρίνα ηλεκτρονίου. Μέχρι στιγμής κανένας δεν έχει δώσει μια εύλογη εξήγηση αυτού του φαινομένου, που το αποκαλούν “περίσσευμα χαμηλής ενέργειας”. Οπότε οι εν λόγω επιστήμονες εικάζουν ότι υπάρχει ένα νέο είδος νετρίνου, το οποίο, όπως λένε, “μπαινοβγαίνει σε επιπλέον διαστάσεις”.
Για να είμαι ειλικρινής, δεν έχω την παραμικρή ιδέα τι κάνουν αυτοί οι φυσικοί στο Fermilab, πόσο μάλλον τι τους προβληματίζει, και ασφαλώς δεν είμαι σε θέση να φανταστώ τι θα μπορούσε να είναι μια “επιπλέον διάσταση”. Όμως, μου προκαλεί θαυμασμό το γεγονός ότι θεωρούν πως θα μπορούσαν να υπάρχουν τέτοιες διαστάσεις και ότι θεωρούν ανοιχτό αυτό το ενδεχόμενο επειδή δεν καταφέρνουν να εξηγήσουν διαφορετικά τα εν λόγω νεοανακαλυφθέντα σωματίδια. Ποιος ξέρει, λοιπόν, τι θα μπορούσε να συμβαίνει σε αυτή την επιπλέον διάσταση; Ίσως – εδώ απογειώνομαι· για το τρελιάρικο άλμα μου – να υπάρχει το ενδεχόμενο οι επιστήμονες να συναντήσουν εκεί έξω, σε μια επιπλέον διάσταση, ένα Θεϊκό Ον.
Ένα εκπληκτικό χαρακτηριστικό αυτών των νεοανακαλυφθέντων νετρίνων είναι ότι κινούνται ταχύτερα από το φως.
Εδώ πρόκειται για τη θεωρία του Άλμπερτ Αϊνστάιν ότι αν κάποιος κινηθεί ταχύτερα από το φως, κινείται αντίστροφα στον χρόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου