Οι άνθρωποι λαχταρούν να είναι κάποιοι, και με το να είναι κάποιοι παίρνουν μια θέση στην κοινωνία που θεωρείται σεβαστή. Οι άνθρωποι κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες - έξυπνοι, πλούσιοι, γιατροί, άγιοι - κι όποιος δεν ανήκει σε κάποια κατηγορία αναγνωρισμένη από την κοινωνία, θεωρείται αλλόκοτος.
Η αξιοπρέπεια δεν μπορεί να θεωρηθεί σαν κάτι δεδομένο, δεν μπορεί να καλλιεργηθεί και αν κανείς είναι συνειδητά αξιοπρεπής σημαίνει ότι όλη την ώρα νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του, που σημαίνει ότι νοιώθει ασήμαντος, λίγος. Το να είσαι τίποτα σημαίνει ότι είσαι ελεύθερος από την ιδέα του να είσαι κάποιος. Το να μην βρίσκεσαι ή ανήκεις σε κάτι ξεχωριστό, είναι αληθινή αξιοπρέπεια. Αυτή δεν μπορεί κανείς να στην αφαιρέσει, θα υπάρχει πάντα.
Το ν' αφήνεις τη ζωή να κυλάει ελεύθερα χωρίς να μένουν υπόλοιπα, είναι πραγματική επίγνωση. Ο ανθρώπινος νους είναι σαν το κόσκινο που άλλα κρατάει κι άλλα αφήνει να περνάνε. Εκείνα που κρατάει έχουν το μέγεθος των δικών του επιθυμιών και οι επιθυμίες, όσο κι αν είναι βαθιές, δυνατές ή ευγενικές, είναι μικρές κι ασήμαντες γιατί η επιθυμία είναι κατασκεύασμα του νου.
Ολοκληρωτική επίγνωση σημαίνει να μην εμποδίζεις τη ζωή, να μην συγκρατείς το ελεύθερο κύλισμά της, να μην διαλέγεις. Πάντοτε διαλέγουμε ή κρατάμε κάτι, διαλέγουμε εκείνα που έχουν σημασία για μας και κρατιόμαστε πάνω τους για πάντα. Αυτό το ονομάζουμε εμπειρία και τον πολλαπλασιασμό των εμπειριών τον ονομάζουμε πλούτο της ζωής.
Αλλά πλούτος της ζωής είναι η απελευθέρωση από τη συσσώρευση εμπειριών. Η εμπειρία που παραμένει, που κρατιέται, εμποδίζει εκείνη την κατάσταση όπου το γνωστό δεν υπάρχει. Το γνωστό δεν είναι θησαυρός, αλλά ο νους προσκολλιέται σ' αυτό κι έτσι καταστρέφει ή μολύνει το άγνωστο.
Η ζωή είναι μια περίεργη ιστορία. Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που δεν είναι τίποτα. Οι περισσότεροι -τουλάχιστον- από μας, είμαστε πλάσματα της διάθεσης που έχουμε κάθε φορά και υπάρχει μεγάλη ποικιλία διαθέσεων. Λίγοι από μας ξεφεύγουν απ' αυτό. Για μερικούς έχει σχέση με τη σωματική τους κατάσταση, για άλλους με τη διανοητική. Μας αρέσει αυτή η «μια πάνω, μια κάτω» κατάσταση γιατί νομίζουμε ότι αυτή η αλλαγή διάθεσης είναι μέρος της ζωής. Ή αφήνει κανείς απλώς να παρασύρεται, μια από τη μία διάθεση και μια από την άλλη.
Υπάρχουν όμως μερικοί που δεν είναι πιασμένοι σ' αυτό το «πάνω‑κάτω», που είναι ελεύθεροι από το να παλεύουν να γίνουν κάτι, έτσι που εσωτερικά υπάρχει μια σταθερότητα που δεν είναι αποτέλεσμα θέλησης, μια σταθερότητα που δεν έχει καλλιεργηθεί και που δεν είναι η σταθερότητα από το εστιασμένο ενδιαφέρον σε κάτι, ούτε είναι αποτέλεσμα κάποιας δραστηριότητας σαν τις παραπάνω. Εμφανίζεται σε κάποιον, όταν η θέληση παύει να δρα.
Τα χρήματα όντως καταστρέφουν τους ανθρώπους. Οι πλούσιοι έχουν μια ιδιαίτερη αλαζονεία. Με πολύ λίγες εξαιρέσεις, σε κάθε χώρα, οι πλούσιοι έχουν γύρω τους εκείνη την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν οποιονδήποτε, ακόμα και τους θεούς — και όντως μπορούν ν' αγοράσουν τους δικούς τους θεούς.
Αυτή η ατμόσφαιρα όμως δεν υπάρχει μόνο στον πλούτο, αλλά και στις ικανότητες που μπορεί να έχει κανείς. Οι επαγγελματικές, οι καλλιτεχνικές ή οι οποιεσδήποτε άλλες ικανότητες, δίνουν στον άνθρωπο μια παράξενη αίσθηση ελευθερίας. Επίσης, τον κάνουν να νιώθει ότι είναι ανώτερος από τους άλλους, ότι είναι διαφορετικός. Όλο αυτό του δίνει μια αίσθηση υπεροχής: κάθεται ικανοποιημένος και κοιτάζει τους άλλους να νοιώθουν αμήχανοι πασχίζοντας να κάνουν κάτι· δεν έχει συναίσθηση της δικής του άγνοιας και σε τι σκοτάδι βρίσκεται ο νους του.
Τα λεφτά και οι ικανότητες προσφέρουν μια πολύ καλή φυγή απ' αυτό το σκοτάδι. Αλλά και η φυγή είναι ένα είδος αντίστασης που γεννάει τα δικά της προβλήματα. Η ζωή είναι μια περίεργη ιστορία. Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που δεν είναι τίποτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου