Υπερβόρειοι και Απόλλων

«Μία από τις πλέον αινιγματικές παραδόσεις τις μυθολογίας μας σχετίζεται με τους Υπερβορείους και την μυθική χώρα τους, την οποία κάθε φθινόπωρο επισκεπτόταν ο θεός Απόλλων με το ιπτάμενο άρμα του, το οποίο έσερναν Κύκνοι και επέστρεφε πάλι την άνοιξη στη Δήλο και στους Δελφούς. Ο γυρισμός του Απόλλωνα γιορτάζονταν στους Δελφούς κάθε εαρινή ισημερία, με τα Θεοφάνια ενώ υπήρχε και ο Αστραφτερός Κύκνος που συμβόλιζε το προαναφερθέν ιπτάμενο άρμα του θεού.

Οι μελέτες που ασχολήθηκαν με το θέμα των Υπερβορείων, τοποθετούν αυτόν τον μυθικό λαό γενικώς και αορίστως στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη, ενώ κάποιες πιο ειδικές αναφορές μιλάνε για Γροιλανδία, Σκανδιναβία, Βαλτική, Ρωσία, Σιβηρία κ.α. Υπάρχουν βέβαια και πιο εξεζητημένες μελέτες για την Υπερβορεία, όπως η άποψη ότι ήταν κάποιο νησί (πάντοτε τοποθετημένο στην Αρκτική ζώνη) το οποίο καταποντίστηκε. Εικάζεται ότι οι έρευνες του Γιούργκεν Σπανούθ το 1961, στον 54ο παράλληλο, αποσκοπούσαν στην ανεύρεση της υποτιθέμενης καταποντισμένης Υπερβορείας· οι δώδεκα δύτες και οι πέντε βατραχάνθρωποι της αρχαιολογικής αποστολής δε βρήκαν τίποτα.

Στην αρχαία Ελλάδα βέβαια υπήρχε η γνώση για τις περιοχές της Αρκτικής ζώνης και των συνθηκών που επικρατούν εκεί, όπως για παράδειγμα η αναφορά του Ηρόδοτου ότι στους Υπερβόρειους η μέρα διαρκεί έξι μήνες. Ο Ηρόδοτος έκανε αυτή την δήλωση διότι γνώριζε και για τις συνθήκες της Αρκτικής και για τους Υπερβορείους και υπέθεσε ότι οι τελευταίοι, σαν «Υπέρ-Βόρειοι», και παίρνοντας τη στενή ερμηνεία αυτού του όρου, κατοικούν στον απώτατο βορρά, στην Αρκτική. Δεν πρέπει να ξεχνάμε βεβαίως και τον θαλασσοπόρο Πυθέα από τη Μασσαλία, που ήταν συν τοις άλλοις μεγάλος γεωγράφος, αστρονόμος και μαθηματικός, ο οποίος ταξιδεύοντας στο βορρά πρέπει να έφθασε ως τη Γροιλανδία. Υποθέτοντας δε ότι όντως οι Υπερβόρειοι είναι Γροιλανδοι ή Σκανδιναβοί ή Σκύθες ή Μασαγέτες, ερχόμαστε σε σύγκρουση με την αρχαιοελληνική γραμματεία που αναφέρει ότι οι Υπερβόρειοι μιλούσαν ΕΛΛΗΝΙΚΑ! Διαβάζουμε στον Διόδωρο: «Έχειν δε τους Υπερβορείους τίνα διάλεκτον, και προς τους Έλληνες οικειότατα διακείσθα…».

Οι Υπερβόρειοι λοιπόν είναι Έλληνες, αδέλφια μας, όλοι ιερείς και λάτρεις του Απόλλωνα του οποίου «η αληθινή κατοικία βρίσκεται ανάμεσα στους Υπερβορείους, σε μια χώρα Αιώνιας Ζωής» όπως αναφέρει και ο Πλάτων. Βέβαια Αιώνια Ζωή και Αιώνια Ευτυχία δεν υπάρχει στις εσχατιές του βορρά, ούτε είναι ασφαλώς ένας παντοτινός καταπράσινος τόπος με ανέσπερο φως χωρίς να γνωρίζει ποτέ χειμώνα και πολύ περισσότερο ένας τόπος με δυο ετήσιες σοδειές, όπως τον θέλει η Ελληνική Μυθολογία.

O Πίνδαρος μας γνωστοποιεί τα αίτια της Αιώνιας Ευτυχίας των Υπερβορείων αναφέροντας ότι αν και είναι άνθρωποι εντούτοις δεν προσβάλλονται ποτέ από νοσήματα, ούτε μάλιστα υπόκεινται στη διαδικασία της γήρανσης των κυττάρων τους και κατά συνεπείαν είναι αθάνατοι!! Αναφέρει σχετικά: «Ούτε ασθένειαι ούτε το απάισιον γήρας προσβάλλουν την ιερά ταύτην γενεάν, χωρίς δε πόνον και μακράν των μαχών ζουν… Εις των ευτυχών τούτων ανθρώπων το έθνος ήλθε άλλοτε της Δανάης ο υιός (ο Περσέας)…»

Η προσωπική μου άποψη είναι πως ο Πλάτωνας εξηγεί την αθανασία των Ολύμπιων προπατόρων μας όταν αναφέρει πως η διατήρηση της συνοχή τους οφείλεται στο γεγονός πως η συγκόλληση των τεσσάρων στοιχείων του Σύμπαντος (Γη, Ύδωρ, Πυρ, Αήρ), που αποτελούν την προαναφερθείσα συνοχή τους, έγινε με Δεσμούς Άλυτους (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό). Εφόσον λοιπόν οι Υπερβόρειοι είναι αθάνατοι και εφόσον αυτό προϋποθέτει «Αλύτοις Δεσμοίς» εν τη συνοχή τους και εφόσον είναι Έλληνες Αδέλφια μας, συνεπάγεται ότι είναι και αυτοί κάποιοι από τους (χιλιάδες) Ολύμπιους. Πάλι ο Πίνδαρος μας πληροφορεί για τον σύνδεσμο που ενώνει τους Ελλάνιους εν τη Ελλάνια, με τους Ελλάνιους Ολύμπιους: «Υπάρχει μια φυλή ανθρώπων, μια φυλή θεών. Έχουν και οι δύο πνοή ζωής από μα μόνο μητέρα. Χωριστές όμως δυνάμεις μας κρατάνε μοιρασμένους και η μία είναι τα τίποτε, ενώ η άλλη έχει τον ορειχάλκινο ουρανό για σίγουρη ακρόπολη. Και όμως έχουμε κάποια ομοιότητα σε μεγάλη ευφυία και δύναμη, με τους αθάνατους, κι ας μην ξέρουμε τι θα μας φέρει η μέρα…»

Στην περίπτωση που μελετάμε και σύμφωνα με την ελληνική παράδοση, ο σύνδεσμος δεν είναι άλλος από τον θεό Απόλλωνα. Αξίζει να αναφέρουμε κάποια στοιχεία από την μυθολογία μας που συνδέει τον Απόλλωνα με τους Υπερβορείους πριν ακόμα τη γέννησή του. Κατά την παράδοση η μητέρα του θεού, η Λητώ, γεννήθηκε στη χώρα των Υπερβορείων γεγονός που αμέσως την κατατάσσει στο αυτό έθνος. Όταν πλησίαζε η ώρα της γέννησης του θεού του Φωτός, η Υπερβόρεια Λητώ μετέβη στη Δήλο συνοδευόμενη από τις δύο Υπερβόρειες παρθένες Άργη και Ώπιδα (για την ιστορία θα πρέπει να πούμε ότι η νήσος Δήλος ήτο «άδηλος» διότι βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, με προορισμό όμως να αναδυθεί με προσταγή του Δία για χάρη της επίτοκης Λυτούς και να καθαγιασθεί με τη γέννηση του θεού). Άλλες δύο Υπερβόρειες παρθένες αργότερα, η Λαοδίκη και η Υπερόχη έφθασαν στο νησί προσφέροντας «δώρα». Βέβαια όλη αυτή η μυθολογία είναι γεμάτη από κώδικες όπως κώδικες είναι και οι τάφοι των δύο παρθένων (της Λαοδίκης και της Υπερόχης) που βρέθηκαν στη Δήλο και διαμορφώθηκαν κοντά στον ιερό περίβολο της Αρτέμιδος.

Και λέγω ότι οι τάφοι τους είναι κωδικοποιημένα σημεία, διότι μετά τον «θάνατο» τον δύο κοριτσιών σταμάτησε και οποιαδήποτε -άμεση- επαφή μεταξύ των Υπερβορείων και των κατοίκων του νησιού. Πιθανώς οι τάφοι των δύο Υπερβορείων παρθένων να σχετίζεται με τον λοιμό που έπληξε τους Αθηναίους το 425 π.Χ. και να χρησιμοποιήθηκαν σαν μέσο κάθαρσης προς εξευμενισμό του Απόλλωνος. Πάντως κανένας τάφος Δήλιου δεν έπρεπε να μείνει στο νησί και έτσι το νεκροταφείο του νησιού μεταφέρθηκε στο γειτονικό νησί Ρηνεία. Επίσης, ως μέσο κάθαρσης, απαγόρευαν τις εγκυμονούσες να γεννήσουν στη Δήλο και έτσι αυτές πηγαιναν, όταν έφθανε η ώρα της γέννας, στη Ρηνεία.

Ο θεός Απόλλωνας είναι γνωστός για την ασύγκριτη ευστοχία του στη τοξοβολία· τα βέλη του δεν αστοχούν ποτέ. Αυτή του την ικανότητα χρησιμοποίησε για να εκδικηθεί τους Κύκλωπες τους οποίους θεώρησε ως υπαίτιους για το θάνατο του υιού του Ασκληπιού. Με μεγάλη επιδεξιότητα στόχευσε με το τόξο του και με ένα και μοναδικό βέλος σκότωσε όλους τους Κύκλωπες. Μετά από το φονικό, το βέλος πέταξε μόνο του(;) και κρύφθηκε στο ναό του Απόλλωνος στη χώρα των Υπερβορείων. Αυτό το ιπτάμενο βέλος χάρισε ο θεός στον Υπερβόρειο ιερέα Άβαρι πάνω στο οποίο μεταφέρθηκε για το ταξίδι του από την Υπερβορεία στην Δήλο.

Ο Άβαρις επισκέφθηκε τον πλανήτη μας στην εποχή του Πυθαγόρα, με τον οποίο είχε και επαφή και σε αυτό το γεγονός εντοπίζεται η καταγωγή του Πυθαγόρα, αλλά και του δασκάλου του Φερεκύδη, στους Υπερβόρειους. Η σχέση άλλωστε του Πυθαγόρα με τον Υπερβόρειο Απόλλωνα διαφαίνεται όταν ο Άβαρις συνάντησε τον Πυθαγόρα και τον «νόμισε» για τον ίδιο τον θεό «…για τον θεό του οποίου ήταν ιερέας..» αναφέρει σχετικά ο Ιάμβλιχος, στα κείμενα του οποίου μπορούμε επίσης να διαβάσουμε:

«Αυτοί λοιπόν θεωρούν ότι αυτή είναι η πίστη των δικών τους αντιλήψεων, γιατί ο πρώτος που διακήρυξε αυτά δεν ήταν κανείς τυχαίος, αλλά ο θεός, και ένα από τα “Ακούσματα είναι αυτό: ποιος είσαι Πυθαγόρα“. Επειδή ισχυρίζονται πως ήταν ο Απόλλωνας ο Υπερβόρειος. Αποδείξεις δε αυτού είναι ότι σε αγώνα αφού σηκώθηκε, έδειξε το μηρό του χρυσό και τον Άβαρι τον Υπερβόρειο φιλοξενούσε και πήρε από αυτόν ένα ακόντιο (βέλος) με το οποίο αυτός ταξίδευε μέσα στον αιθέρα». Και αλλού: «(Ο Άβαρις) χάρισε στον Πυθαγόρα ένα βέλος το οποίο κρατούσε όταν βγήκε από το ιερό. Αυτό θα ήταν χρήσιμο σε αυτόν για όσες δυσκολίες θα συνέβαιναν κατά την τόσο μεγάλη περιπλάνηση. Πάνω σε αυτό λοιπόν ιππεύοντας θα μπορούσε να διαβεί τα αδιάβατα.».

Επίσης: «Αιθεροβάτης είναι το επίθετο του Άβαρι, γιατί σε αυτόν δωρήθηκε ακόντιο (βέλος) από τον Υπερβόρειο Απόλλωνα και μεταφερόμενος πάνω σε αυτό… διάβαινε τα αδιάβατα, βαδίζοντας, κατά κάποιον τρόπο, στον αέρα, πράγμα το οποίο υπέθεσαν μερικοί ότι είχε κάνει και ο Πυθαγόρας…». Φεύγοντας από την Υπερβορεία ο Απόλλων, που είχε καταφύγει μετά τη γέννησή του, επισκέπτεται τους Δελφούς, το μέρος στο οποίο επρόκειτο να ιδρυθεί το ομώνυμο μαντείο. Κατά μία εκδοχή του μύθου ιδρυτής του μαντείου θεωρείται ο Ωλήν. Για τον Ωλήν λέγεται ότι έγραψε η ποιήτρια και ιέρεια των Δελφών, Βοιώ που υπήρξε σύζυγος του Ακταίου (βασιλιάς της Αθήνας) και μητέρα του Παλαίφατου (επικός ποιητής). Στη Βοιώ έχει αποδοθεί το έργο «Ύμνος στον Απόλλωνα» όπου αναφέρει πως το δελφικό μαντείο ιδρύθηκε από τους Υπερβόρειους και ότι ο πρώτος μάντης ήταν ο Ωλήν, που από τον Ησύχιο και τον Σούδα αποκαλείται «Δυμαίος» ή «Λύκιος» ή «ΥΠΕΡΒΟΡΕΙΟΣ». Ο Ωλήν θεωρείται επίσης και ο εφευρέτης του δακτυλικού εξαμέτρου. Μαζί με τον Υπερβόρειο Ωλήν, ήρθαν σαν υπερασπιστές του μαντείου οι Υπερβόρειοι Υπέροχος και Λαόδοκος.

Σε ποιους όμως αστερισμούς εντοπίζονται, θα πάρουμε την απάντηση από τους πρωταγωνιστές του μύθου του Περσέα. Όμως πρώτα θα πρέπει να πούμε λίγα λόγια για την επίσκεψη του Ήρωα στις περιοχές των Υπερβορείων από τους οποίους έλαβε βοήθεια στην επικείμενη σύγκρουση του με την Μέδουσα. Οι Υπερβόρειοι του προσφέρανε το σπαθί που θα προοριζόταν για τον αποκεφαλισμό του φοβερού τέρατος, καθώς επίσης και την περικεφαλαία από σκυλίσιο δέρμα που θα τον έκαμνε κατά βούληση αόρατο. Φύλακας-Άγγελος του Περσέα αναλαμβάνει η θεά Αθηνά η οποία και αρχικά τον βοηθάει να μεταβεί στους Υπερβόρειους, όπως μας πληροφορεί ο Πίνδαρος: «Εις των ευτυχών τούτον ανθρώπων το έθνος ήλθεν άλλοτε της Δανάης ο υιός (ο Περσεύς) με τόλμην και θάρρος υπό την οδηγίαν της Αθηνάς» Παράδοξος όμως είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Περσέας βρέθηκε ανάμεσά τους. Στο παρακάτω απόσπασμα του Πίνδαρου μπορούμε να διαβάσουμε: «Λέγω τους Υπερβορείους εις των οποίων τα δώματα ήλθεν άλλοτε ο Περσεύς ο ήρως, και παρακάθισεν εις γεύμα. Εύρε δε αυτούς προσφέροντας εις τον θεόν ιεράς θυσίας όνων»

Ο Περσέας λοιπόν θυσίασε όνους για να μπορέσει να μεταβεί στη χώρα τους. Είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι ο ποιητής στη συγκεκριμένη ωδή μιλάει με κώδικα. Ο συγγραφέας Παναγιώτης Τουλάτος στο έργο του «Τα Αρχεία της Χαμένης Γνώσης, Βιβλίο1» δίνει μια εξήγηση: «…Ο γνωρίζων ελληνικά θα καταλάβει ότι η προσφορά των Υπερβορείων αδελφών μας, είναι προσφορά του όλου νοητικού κόσμου, αφού ο Περσέας τους βρήκε “προσφέροντας θυσίας όνων“ (διάβαζε αποκωδικοποιημένα νόων)… Και για όποιον δεν εννόησε, τον παραπέμπω στον μεγάλο γραμματολόγο Λουκιανό (έργο Λούκιος ή Όνος), στον Πλάτωνα (έργο «Ευθύδημος»). Επίσης στον «Κρατύλο» του Πλάτωνα, να καταλάβει τη βαθύτερη ουσία του ελληνικού αλφαβήτου και να συλλαμβάνει μηνύματα μέσα από λέξεις κλειδιά όπως, Κρ-Ονος ή Θρ-Ονος» Για όποιον θα θελήσει να ψάξει περισσότερο το θέμα σχετικά με τους «όνους», θα πρέπει να καταφύγει και σε εργασίες που ασχολούνται με την πινακίδα του Ιδαλίου στη Κύπρο.