Υπάρχει ένας καθρέφτης στον οποίο μπορείτε να δείτε τον εαυτό σας. Όχι το πρόσωπό σας, αλλά όλα όσα σκέφτεστε

Πώς μπορούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας;

Το πρόσωπό σας το γνωρίζετε επειδή το βλέπετε συχνά στον καθρέφτη. Τώρα, υπάρχει και ένας καθρέφτης στον οποίο μπορείτε να δείτε τον εαυτό σας ολόκληρο- όχι το πρόσωπό σας, αλλά όλα όσα σκέφτεστε, όλα όσα νιώθετε, τα κίνητρά σας, τις επιθυμίες, τις παρορμήσεις και τους φόβους σας. Αυτός ο καθρέφτης είναι ο καθρέφτης των σχέσεων: της σχέσης ανάμεσα σε εσάς και τους γονείς σας, της σχέσης ανάμεσα σε εσάς και τους καθηγητές σας, ανάμεσα σε εσάς και το ποτάμι, τα δέντρα, τη γη, ανάμεσα σε εσάς και τις σκέψεις σας. Οι σχέσεις είναι ένας καθρέφτης στον οποίο μπορείτε να δείτε τον εαυτό σας, όχι όπως θα σας άρεσε να είναι, αλλά όπως πραγματικά είναι. Μπορεί να περιμένω, όταν κοιτάζομαι σ’ έναν οποιοδήποτε καθρέφτη, να με δείξει πιο όμορφο απ’ ό,τι είμαι, αλλά αυτό δεν συμβαίνει, γιατί ο καθρέφτης δείχνει το πρόσωπό μου ακριβώς όπως είναι και δεν μπορώ να ξεγελάσω τον εαυτό μου. Με τον ίδιο τρόπο, μπορώ να δω τον εαυτό μου ακριβώς όπως είναι στον καθρέφτη των σχέσεών μου με τους άλλους. Μπορώ να παρατηρήσω τον τρόπο που μιλάω στους άλλους: πάρα πολύ ευγενικά σ’εκείνους που θεωρώ ότι μπορούν να μου δώσουν κάτι και αδιάφορα ή απότομα σε όσους μου είναι αδιάφοροι. Προσέχω πώς φέρομαι σε όσους φοβάμαι. Δείχνω σεβασμό σε σημαντικά πρόσωπα, αλλά περιφρονώ τους ζητιάνους. Έτσι, παρατηρώντας τον εαυτό μου στις σχέσεις μου, κατανοώ κάποια στιγμή ότι δεν σέβομαι πραγματικά τους ανθρώπους, έτσι δεν είναι; Ομοίως, μπορώ ν’ ανακαλύψω πώς είμαι στις σχέσεις μου με τα δέντρα, με τα πουλιά, με τις ιδέες και τα βιβλία.

Μπορεί να αποκτήσετε όλα τα πανεπιστημιακά διπλώματα του κόσμου αλλά, αν δεν γνωρίζετε τον εαυτό σας, θα είστε από τους πιο ανόητους ανθρώπους. Αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός της εκπαίδευσης: Να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του. Το να μαζεύεις απλώς πληροφορίες ή να κρατάς σημειώσεις και να διαβάζεις για να μπορείς να περνάς τις εξετάσεις χωρίς να μαθαίνεις για τον εαυτό σου είναι ένας ανόητος τρόπος να ζεις. Μπορεί να έχει μάθει απ’έξω αποσπάσματα από την Μπαγκαβάτ Γκίτα και να τα απαγγείλεις με την πρώτη ευκαιρία, αλλά αν δεν γνωρίζεις τον εαυτό σου είσαι σαν παπαγάλος που απλώς επαναλαμβάνει λέξεις. Αντιθέτως, από τη στιγμή που θα αρχίσεις να γνωρίζεις έστω και λίγα πράγματα για τον εαυτό σου, έχει ήδη ξεκινήσει μια εκπληκτική πορεία δημιουργικότητας. Είναι αληθινή ανακάλυψη να δεις ξαφνικά τον εαυτό σου έτσι όπως πραγματικά είναι: άπληστος, καυγατζής, οργισμένος, ζηλιάρης, ανόητος. Το να δεις το γεγονός χωρίς να προσπαθείς να αλλάξεις, απλώς να δεις αυτό ακριβώς που είσαι, είναι μια εκπληκτική αποκάλυψη. Από εκεί μπορείς να πας πιο βαθιά, όλο και πιο βαθιά, γιατί δεν υπάρχει τέλος στη μάθηση του εαυτού.

Καθώς μαθαίνεις τον εαυτό σου, αρχίζεις ν’ ανακαλύπτεις τι είναι φύση, τι είναι αλήθεια, ποια είναι εκείνη η κατάσταση που είναι πέρα από το χρόνο. Ο δάσκαλός σας μπορεί να σας μεταδώσει τις γνώσεις που πήρε από το δικό του δάσκαλο· και μπορεί να τα πάει καλά στις εξετάσεις σας, να πάρετε κάποιο δίπλωμα και όλα τα υπόλοιπα, αλλά χωρίς να ξέρετε τον εαυτό σας, όπως ξέρετε το πρόσωπό σας που το βλέπετε στον καθρέφτη, οποιαδήποτε άλλη γνώση έχει πολύ μικρή σημασία. Αυτοί που έχουν πολλές γνώσεις αλλά δεν γνωρίζουν τον εαυτό τους δεν είναι πράγματι νοήμονες άνθρωποι· δεν ξέρουν τι σημαίνει σκέψη, τι σημαίνει ζωή. Να γιατί είναι σημαντικό ο δάσκαλος να έχει ο ίδιος εκπαιδευτεί με τη σωστή σημασία της λέξης, που σημαίνει ότι πρέπει να ξέρει τις λειτουργίες του νου και της καρδιάς του, να βλέπει τον εαυτό του ακριβώς όπως είναι στον καθρέφτη των σχέσεων. Η γνώση του εαυτού είναι η αρχή της σοφίας. Στη γνώση του εαυτού βρίσκεται όλο το σύμπαν, που αγκαλιάζει κάθε προσπάθεια της ανθρωπότητας.