Φιλοσοφία της επικοινωνίας

Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΗΜΕΡΑ

1. Πώς ορίζεται η επικοινωνία;

Είναι η δυνατότητα του ανθρώπου να ανταλλάσσει αποτελεσματικά και συστηματικά πληροφορίες. Η ανταλλαγή αυτή απαιτεί τέχνη κατά τη χρήση του λόγου και ολοκληρώνεται με την επίτευξη μιας αμοιβαίας κατανόησης ανάμεσα σε δύο πλευρές: άτομα ή ομάδες ή κοινότητες ή κράτη κ.λπ.

Γενικώς η επικοινωνία είναι μια σύνθετη διαδικασία, η οποία δεν ορίζεται δια μιας. Κατά τη διαδικασία αυτή λαμβάνουν χώρα πολλοί παράγοντες:

–Κοινή βάση συζήτησης ή ένα κοινό πεδίο γνώσης.
–Ικανότητα χειρισμού του λόγου.
–Αλληλοκατανόηση και αντικειμενική αξιολόγηση του συνομιλητή και των συνθηκών συζήτησης.
–Παρακολούθηση της επιχειρηματολογίας του άλλου και ανάλογη διείσδυση στις προθέσεις και στις θέσεις του.
–Υπάρχει πάντοτε σαφής στόχος με συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Λαμβάνεται επίσης υπόψη ένα ορισμένο φυσικό, κοινωνικό, πολιτισμικό περιβάλλον και οι εκάστοτε ανάγκες.

Η επικοινωνία είναι μια κατ’ εξοχήν κοινωνική πράξη, η οποία συνδέεται με υποκειμενικά νοήματα, συναισθήματα, σκέψεις των εμπλεκομένων πλευρών, αλλά εκφράζει και αντικειμενική σχέση ανθρώπων, ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις τους ή τις ιδεολογίες τους.

2. Μορφές επικοινωνίας:

Οι μορφές επικοινωνίας δεν εξαντλούνται σε αυτές που αναφέρονται στη συνέχεια. Απλώς συζητούνται ορισμένες που συνδέονται κυρίως με κοινωνικοπολιτικές, οικονομικές, πολιτισμικές καταστάσεις ή εμπειρίες του σημερινού ανθρώπου.

2.1 Μαζική επικοινωνία:

· Η μαζική επικοινωνία συνδέεται με την πραγματικότητα των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (Μ.Μ.Ε.). Πρόκειται για μια δημόσια επικοινωνία, η οποία χάρη στα Μ.Μ.Ε. εξαπλώνεται εύκολα και σε μεγάλη έκταση.
· Μια τέτοια επικοινωνία δεν προορίζεται μόνο να πληροφορεί, αν και ξεκινά από την ανάγκη της πληροφόρησης, αλλά και να προσφέρει ένα είδος κοινωνικοποίησης, όχι σπάνια κατευθυνόμενης, μια πολυσύνθετη μορφή αγωγής σε βάθος χρόνου και σε έκταση χώρου.
· Η μαζική επικοινωνία απευθύνεται κυρίως σε ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων, ανώνυμο ή επώνυμο, και προσφέρει ελάχιστες δυνατότητες για μια αυθεντικά διαλογική συζήτηση.
· Γίνεται κυρίως με τη βοήθεια ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας, απέναντι στα οποία στέκεται μια περιστασιακή ομάδα ή κοινότητα ανθρώπων. Αυτοί οι άνθρωποι δέχονται μηνύματα, στα οποία μπορούν ή δεν μπορούν να απαντήσουν άμεσα ή έμμεσα. Π.χ. μπορούν, εάν πρόκειται για μηνύματα μέσω διαδικτύου, δεν μπορούν, αν πρόκειται για μηνύματα μέσω τηλεόρασης ή ραδιοφώνου κ.λπ.
· Ουσιαστικά η μαζική επικοινωνία κατευθύνεται από τα Μ.Μ.Ε., γι’ αυτό και δεν μπορεί πάντοτε να προσφέρει μια αντικειμενική εικόνα στο κοινό. Διαμορφώνεται έτσι μια μάζα που ακροάται, ένα ανώνυμο και απρόσωπο κοινό, που αναπαράγει με τη μέθοδο της διάδοσης ή του ψιθύρου ή της καθημερινής κουβέντας ό,τι προσλαμβάνει από τα Μ.Μ.Ε.
· Η μαζική επικοινωνία, εφόσον είναι κατευθυνόμενη, κατασκευάζει την κοινή γνώμη: καθορίζει τον γλωσσικό της κώδικα, παρέχει ελεγχόμενες ή επιλεγμένες πληροφορίες, αποτείνεται πολλές φορές στο ένστιχτο και όχι στη λογική της μάζας, υπαγορεύει συμπεριφορές, ενσταλάζει ενδιαφέροντα με βάση μεγάλα συμφέροντα, δημιουργεί ανάλογη ψυχολογία της μάζας.

2.2 Επικοινωνία στην αγορά εργασίας:

· Η επικοινωνία παίζει σημαντικό ρόλο στην οργάνωση της αγοράς εργασίας. Συντονίζει τις προσπάθειες για παροχή πληροφοριών σχετικά με θέσεις εργασίας, σχετικά με το είδος και την ψυχολογία των στελεχών μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού.
· Εδώ εντάσσεται και η επικοινωνία μέσα σε μια επιχείρηση ή σε ένα οργανισμό: μια τέτοια επικοινωνία γίνεται είτε με μηνύματα είτε με γραπτό ή έντυπο λόγο ή και προφορικά.
· Οι διαδικασίες επικοινωνίας, που αφορούν σε έναν οργανισμό ή επιχείρηση, δεν επηρεάζονται μόνο από το μήνυμα που εκπέμπει ο πομπός, δηλαδή η επιχείρηση ή ο οργανισμός, αλλά κυρίως από την εικόνα που έχει ο δέκτης, ας πούμε η κοινή γνώμη, οι εργαζόμενοι του εν λόγω οργανισμού.
· Βασικό στοιχείο σε κάθε μορφή επικοινωνίας είναι πώς δέχεται ο δέκτης το μήνυμα. Το πώς το δέχεται εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, κυριότεροι των οποίων είναι οι ακόλουθοι:

-  ο βαθμός αυτογνωσίας και παιδείας του ατόμου επιτρέπει να κατανοεί πιο αντικειμενικά και κριτικά.
-  η εμπειρία συνδυασμένη με θεωρητική γνώση διαμορφώνει ένα κατάλληλο ή όχι πλαίσιο για να επεξεργαστεί κανείς αυτό που δέχεται.
-  η ικανότητα ερμηνείας και κατανόησης του άλλου.
-  Το πολιτισμικό και κοινωνικό περιβάλλον, στο οποίο μεγαλώνει και ζει το άτομο.
-  Η ψυχολογική κατάσταση του υποκειμένου τη στιγμή ή το χρόνο που δέχεται το μήνυμα.
-  Ο τρόπος σκέψης και η στάση ζωής του κάθε ανθρώπου.
-  Οι γενικότερες ιδέες ή κοσμοαντιλήψεις που κυριαρχούν σε μια εποχή και επηρεάζουν την πλειονότητα της κοινωνίας.