Τι είναι ο Μεγάλος Ελκυστής;

Σ’ ένα διαστελλόμενο σύμπαν, ο κάθε παρατηρητής βλέπει τον εαυτό του ως το κέντρο της διαστολής. Μεγάλες συγκεντρώσεις γαλαξιών απομακρύνονται από άλλες τέτοιες συγκεντρώσεις με ταχύτητες ανάλογες του παρατηρητή. Αυτό το κοσμικής κλίμακας φαινόμενο ονομάζεται «ροή Hubble». Αποδείχθηκε όμως ότι το τοπικό σμήνος γαλαξιών – που περιλαμβάνει τον Γαλαξία μας, εκείνον της Παρθένου και χιλιάδες άλλους – αποκλίνει από τη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθεί σύμφωνα με αυτή την ροή Hubble. Στην πραγματικότητα κινούμαστε με ταχύτητα 600 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Κενταύρου.

Ο Μεγάλος Ελκυστής έλκει το τοπικό σμήνος γαλαξιών προς το σμήνος του Κενταύρου

Σ’ ένα διαστελλόμενο σύμπαν, ο κάθε παρατηρητής βλέπει τον εαυτό του ως το κέντρο της διαστολής. Μεγάλες συγκεντρώσεις γαλαξιών απομακρύνονται από άλλες τέτοιες συγκεντρώσεις με ταχύτητες ανάλογες του παρατηρητή. Αυτό το κοσμικής κλίμακας φαινόμενο ονομάζεται «ροή Hubble». Αποδείχθηκε όμως ότι το τοπικό σμήνος γαλαξιών – που περιλαμβάνει τον Γαλαξία μας, εκείνον της Παρθένου και χιλιάδες άλλους – αποκλίνει από τη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθεί σύμφωνα με αυτή την ροή Hubble.  Στην πραγματικότητα κινούμαστε με ταχύτητα 600 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Κενταύρου.

 

Το 1990, οι αμερικανοί αστρονόμοι Alan Dressler και Sandra Faber υποστήριξαν ότι ο Γαλαξίας μαζί με τους γειτονικούς του ρέουμε προς αυτή την κατεύθυνση σαν ένας ουράνιος ποταμός που έλκεται από το βαρυτικό πεδίο μιας μεγάλης συγκέντρωσης μάζας, που ονομάστηκε Μεγάλος Ελκυστής. Υπολογίζεται ότι απέχει 147 εκατομμύρια έτη φωτός και το μεγαλύτερο μέρος του είναι καλυμμένο από τη σκόνη του δικού μας Γαλαξία. Κατ’ εκτίμηση η μάζα του υπολογίστηκε ότι είναι ίση με 5×10¹⁶ ήλιους.

 

Μόλις 7.500 γαλαξίες περιλαμβάνει η έκταση όπου βρίσκεται ο Μεγάλος Ελκυστής και το 90% της ύλης είναι στην παράξενη και άγνωστη ακόμα μορφή της σκοτεινής ύλης. Η σκοτεινή ύλη ελέγχει ορισμένα χαρακτηριστικά της γαλαξιακής περιστροφής καθώς και τη βαρυτική αλληλεπίδραση μεταξύ των γαλαξιών. Δεν έχει ακόμα διαπιστωθεί αυτή η βαρυτική αλληλεπίδραση αλλά σίγουρα υπάρχει.