Πρώτα, λοιπόν, το σημαντικό είναι να δούμε πώς ζούμε

Οι επιστήμονες λένε ότι ήρθαμε από τη θάλασσα, από κύτταρα, από τον πίθηκο, που όλα αυτά είναι μέρος της φύσης. Πήρε τρεισήμισι εκατομμύρια χρόνια περίπου για να γίνουμε τα ανθρώπινα πλάσματα που είμαστε τώρα. Είτε αυτό είναι έτσι είτε πιστεύει κανείς ότι μας έκανε ο Θεός. Καταλαβαίνετε; Μπορείς να παίζεις όποιο παιχνίδι σ’ αρέσει: Είτε να πιστεύεις την επιστημονική θεωρία και στα επιστημονικά γεγονότα είτε να πιστεύεις ότι μας έκανε ο Θεός ή ότι ο Θεός βρίσκεται μέσα μας. Οι επιστήμονες έχουν αποδείξει σαν γεγονός ότι προερχόμαστε από ένα μικρό κύτταρο, αυτοπολλαπλασιαζόμενο μέσα στη θάλασσα που σταδιακά πέρασε στη γη και έγινε γέννημά της, κι από τον πίθηκο έχουμε γίνει αυτό που είμαστε. Δηλαδή, είμαστε μέρος της φύσης και όλος ο κόσμος είναι μέρος μας. Κι αν πιστεύετε ότι σας έχει φτιάξει κάποιος δημιουργός, αυτός ο δημιουργός θα πρέπει να είναι μάλλον ανόητος, μάλλον τυφλός, ένας χαζός άνθρωπος -άντρας ή γυναίκα-, γιατί, κοιτάξτε μας, κοιτάξτε πώς είμαστε.

Δεν έχουμε φτιαχτεί «κατ’ εικόνα του Θεού», αλλά έχουμε φτιάξει τον Θεό σύμφωνα με τη δική μας εικόνα. Καταλαβαίνετε τη διαφορά; Για να βρούμε, για να ανακαλύψουμε ή για να ανταμώσουμε εκείνο που δεν είναι η λέξη, που δεν είναι μνήμη, που δεν ανήκει στον χρόνο, που είναι κάτι πραγματικά ιερό, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε τι είμαστε εμείς- γιατί έχουμε γίνει έτσι όπως είμαστε: Βάρβαροι, βίαιοι, άπληστοι, φθονεροί, με τον νου μας στο χρήμα, έχοντας μίσος ο ένας για τον άλλο- τα ξέρετε όλα αυτά που συμβαίνουν στην ανθρωπότητα. Είναι πολύ πιο σημαντικό να βρεθεί αυτό πρώτα και μετά να πείτε «ποιος μας έφτιαξε;». Τώρα είμαστε αυτό που είμαστε: «τυφλοί», μάλλον ανόητοι, ευκολόπιστοι, φοβισμένοι, γεμάτοι μοναξιά, απογοήτευση και θλίψη- όλο αυτό είναι το πώς είμαστε και το να κατανοηθεί όλη η δομή της ανθρώπινης ψυχής είναι πάρα πολύ πιο σημαντικό από το να μιλάμε απλώς για τον Θεό ή να κάνουμε κάποια επαναλαμβανόμενη τελετή ή να πηγαίνουμε σε έναν ναό και να λατρεύουμε κάποια ξύλινη ζωγραφιά ή ένα μαρμάρινο άγαλμα.

Συγγνώμη που το επισημαίνω, αλλά ο ομιλητής δεν αποδοκιμάζει οτιδήποτε. Απλώς δείχνει τι κάνουμε εμείς τα ανθρώπινα πλάσματα και λειτουργεί σαν καθρέφτης για να κοιταχτείτε σ’ αυτόν. Αυτός ο καθρέφτης δεν είναι κάποια αυθεντία· δεν έχει καμιά αυθεντία. Ο ομιλητής είναι απλώς ένας καθρέφτης. Και αυτό τον καθρέφτη, όταν κοιταχτείτε σ’ αυτόν και δείτε καθαρά και κατανοήσετε ό,τι βλέπετε, πετάξτε τον, σπάστε τον, μην τον κάνετε ένα ακόμα είδωλο ή μια ακόμα προσωπική λατρεία, όπως έχουν την τάση να κάνουν οι περισσότεροι. Πρώτα, λοιπόν, το σημαντικό είναι να δούμε πώς ζούμε. Να δούμε γιατί έχουμε τόσο στενούς, περιορισμένους ορίζοντες· γιατί είμαστε τόσο εγωκεντρικοί, γεμάτοι ιδιοτέλεια. Μπορεί να μοιάζει παράλογο, αλλά αυτός είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας, που διαμορφώνει τη ζωή μας.