Αξίες… μονοπάτια ευτυχίας

Οι αρετές μας εκδηλώνονται ανάλογα με τις αξίες που διαλέγουμε. Καθένας από μας στηρίζεται σε ένα προσωπικό σύστημα αξιών.

Για να ζούμε ευτυχισμένοι, είναι σημαντικό να επανεξετάσουμε τις αξίες μας. Όλη η κοινωνία χτίζεται από θετικές αξίες και καταστρέφεται από αρνητικές.

Ενώ για τους άλλους μάς είναι ευκολότερο να τις διακρίνουμε, για τον εαυτό μας δεν είναι.

Δανειζόμαστε αξίες από τα πρότυπα στα οποία θέλουμε να μοιάσουμε. Ο Σωκράτης προτίμησε την αξία του σεβασμού στην πολιτεία και ήπιε το κώνειο. Οι Έλληνες, πολλές φορές, προτίμησαν τις αξίες της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της υπερηφάνειας παρά την αξία της ζωής. Οι Σπαρτιάτες του Λεωνίδα προτίμησαν την αρχή της υπακοής στους γέροντες από την αρχή της ασφάλειας πίσω στον τόπο τους.

Πολλοί άνθρωποι κρατούν την αισιοδοξία τους, παρ’ όλα τα εμπόδια της ζωής.

Οι αξίες είναι το ποιοτικό μας σύστημα που μας οδηγεί στη ζωή. Κάθε απόφαση που παίρνουμε κατευθύνεται από μία τουλάχιστον από αυτές. Ειλικρίνεια, σεβασμός, αγάπη, αφοσίωση, αποφασιστικότητα, περιπέτεια, ανεμελιά, για να αναφέρω ορισμένες.

Το αξιακό μας σύστημα είναι ένας δρόμος για να ζούμε ευτυχισμένοι. Όταν ξέρουμε τις αξίες μας και τις τιμάμε, είμαστε συνεπείς στον εαυτό μας. Το σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ποιες είναι οι δικές μας αξίες για να ζούμε σύμφωνα με αυτές. Τότε είμαστε εναρμονισμένοι με τον εαυτό μας και η ζωή μας είναι ολοκληρωμένη, γεμάτη αυτοεκτίμηση, ευτυχισμένη.

Συνήθως τις αξίες τις διακρίνουμε στους άλλους ανάλογα με τις αρετές που τους αποδίδουμε. Καλοσύνη, αποφασιστικότητα, επιμονή, υπευθυνότητα, ισχύς, δύναμη συγχώρεσης είναι μερικά από τα στοιχεία που θαυμάζουμε στους άλλους ανθρώπους.

Η οικογένεια μας εμφυσά τις πρώτες μας αξίες. Μπορεί, μεγαλώνοντας, να κρατήσουμε μόνο αυτές ή, στην πλειονότητά μας, να αλλάξουμε και να υιοθετήσουμε άλλες ή και να τις συνδυάσουμε. Καθώς μεγαλώνουμε και διακρίνουμε γύρω μας σημαντικά πρότυπα στα οποία θέλουμε να μοιάσουμε, ενστερνιζόμαστε δικές τους αξίες και έτσι το αξιακό μας σύστημα διευρύνεται και αποτελείται από δεκάδες, εκατοντάδες αξίες.

Οι αξίες μας επηρεάζουν τη ζωή μας, τη σχέση μας με τον εαυτό μας και με τους άλλους και όλες τις εμπειρίες μας. Μερικές τις χρειαζόμαστε και τις επιλέγουμε για μια ζωή. Άλλες πάλι μπορεί να μη μας χρειάζονται από ένα σημείο της ζωής μας και πέρα και να θέλουμε να τις αντικαταστήσουμε με νέες, βελτιωμένες.

Συνήθως, μέσα μας οι αξίες μας είναι τοποθετημένες με συγκεκριμένη σειρά προτεραιότητας και σημασίας. Η πρωταρχική από αυτές έχει ιδιαίτερο ρόλο και επιρροή στην προσωπική μας ευτυχία και ισορροπία. Εάν η εντιμότητα είναι εξέχουσας σημασίας για έναν οικονομικό διευθυντή και η εταιρία του τον υποχρεώνει να κάνει παρανομίες, όλη του η ζωή επηρεάζεται. Είναι αδύνατο να νιώθει καλά πηγαίνοντας κόντρα στην πρωταρχική του αξία, οπότε βιώνει άγχος, αγωνία, ενώ παράλληλα μειώνεται και η αυτοεκτίμησή του.

Γι’ αυτό οι αξίες μας σχετίζονται με το τι είναι καλό για εμάς, τι μας στηρίζει καλύτερα στη ζωή ώστε να εκπληρώνουμε τον προορισμό μας.

Σημασία έχει και η εξισορρόπηση των αξιών μέσα μας για να είμαστε ευτυχισμένοι. Όταν η εργατικότητα έχει μεγαλύτερη σημασία από την υγεία, όταν το να δίνεις έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από το να παίρνεις, όταν η αφοσίωση έχει μεγαλύτερη σημασία από την αξιοπρέπεια, όταν η δημιουργικότητα έχει μεγαλύτερο βάρος από τη συνέπεια, όταν η ισχύς έχει μεγαλύτερη σημασία από την ακεραιότητα, τότε χρειάζεται να εξετάσουμε μήπως, επιλέγοντας τη μια πλευρά, μας λείπει η άλλη για να είμαστε ευτυχισμένοι.

Πολλές φορές η ζωή έρχεται να τεστάρει τις προτεραιότητες του αξιακού μας συστήματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχει σημασία να μην κάνουμε εκπτώσεις, τουλάχιστον στις βασικές μας αξίες.

Βασικά επίσης είναι τα πιστεύω μας, οι πεποιθήσεις μας. Αν οι πεποιθήσεις μας συγκρούονται με τις αξίες μας, κάτι από τα δύο θα πρέπει να αλλάξει. Αν πιστεύω ότι οι τίμιοι είναι κορόιδα και είμαι ταμίας σε τράπεζα, τότε έρχομαι σε σύγκρουση με την αξία της τιμιότητας, και, κατά συνέπεια, έχω πρόβλημα ή με τον εαυτό μου ή με τη θέση μου στην εργασία.

Όσες αξίες κι αν έχουμε, οι πέντε από αυτές είναι οι βασικές μας και όταν τις τιμάμε, νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας.

Αν τις ξέρουμε, μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να ζει ευτυχισμένα. Αν δεν τις ξέρουμε, καθόμαστε με την ησυχία μας και τις ανακαλύπτουμε. Ακολουθώντας τις αξίες μας, είμαστε συνεπείς στον εαυτό μας.