Τα τελευταία χρόνια, γίνεται λόγος για την ενσυνειδητότητα (mindfulness) ως μια προσέγγιση αντιμετώπισης των ψυχολογικών μας δυσκολιών. Πολλές σύγχρονες ψυχοθεραπείες έχουν την ενσυνειδητότητα ως μια από τις βασικές αρχές τους. Ένας ορισμός της είναι:«Η προσοχή στην παρούσα στιγμή, με μόνο στόχο αυτή την προσοχή και χωρίς την άσκηση κριτικής».
Παρακάτω αναφέρονται, τα 7 βασικά θεμέλια της πρακτικής της ενσυνειδητότητας όπως περιγράφονται από τον Jon Kabat- Zinn, έναν από τους βασικούς δασκάλους της ενσυνειδητότητας στην Δύση και καθηγητή του πανεπιστημίου Μασαχουσέτης.
Ως παράδειγμα αναφερόμαστε στο συναίσθημα της θλίψης. Η ενσυνειδητότητα μπορεί βέβαια να εξασκηθεί σε οποιαδήποτε ανθρώπινη εμπειρία, ξεκινώντας από την αναπνοή μας, το φαγητό, το περπάτημα, τις σκέψεις μας, τα συναισθήματα μας, τις αισθήσεις του σώματος μας και οτιδήποτε άλλο βιώνουμε.
Δεν επικρίνω
Γίνομαι παρατηρητής της εμπειρίας μου. Έχω επίγνωση της τάσης μου να κατηγοριοποιώ, να επικρίνω, να σχολιάζω και να αξιολογώ την εμπειρία μου, να την ονομάζω «αρνητική» ή θετική». Συνειδητά σταματώ να εμπλέκομαι στην παγίδα της επίκρισης και παρακολουθώ αυτό που μου συμβαίνει καθώς ξεδιπλώνεται, χωρίς προσδοκίες ή επικρίσεις.
« Νιώθω στεναχώρια…είναι ένα βάρος στο στήθος μου κι ένα κάψιμο στα μάτια μου. Το σώμα μου δύσκολο να σηκωθεί. Δε θα με κρίνω που αισθάνομαι έτσι και δεν θα προσπαθήσω να νικήσω το συναίσθημα, να το πετάξω ως άχρηστο κι ενοχλητικό.»
Υπομένω
Προσφέρω στην εμπειρία μου χρόνο και χώρο για να ξεδιπλωθεί…δεν την απαγορεύω, δεν της ζητώ να βιαστεί.
« Αυτή η στεναχώρια είναι δυσβάσταχτη. Πάντα ήμουν ανυπόμονη να διώξω τα δυσάρεστα συναισθήματα γρήγορα…να τα ξεχάσω μέσα από ασχολίες, να πιεστώ για να τα καταφέρω και να επανέλθω σύντομα…τώρα θα κάνω κάτι διαφορετικό. Θα εξασκήσω την υπομονή. Η στεναχώρια μου είναι ένας ενοχλητικός επισκέπτης…αντί να θυμώσω μαζί του, θα δοκιμάσω να τον αφήσω για να δω πως θα συμπεριφερθεί…θα είμαι υπομονετική μαζί του»
Εξασκώ το μυαλό του αρχάριου
Σα να συναντώ την εμπειρία μου για πρώτη φορά, την αφήνω να μου δείξει τον εαυτό της. Την κοιτώ με περιέργεια σα να μου μη μου έχει ξανασυμβεί. Προσπαθώ να γνωριστώ μαζί της.
«Ποια είσαι; Μοιάζεις τόσο απόλυτη. Το ξέρω πως σε ονομάζουμε «θλίψη» αλλά τι πραγματικά είσαι; Θέλεις να μου φέρεις κάποιο μήνυμα;»
Εμπιστεύομαι
Έρχομαι κοντά με την εμπειρία μου, αποκτώ οικειότητα, κατανόηση και εμπιστοσύνη. Εμπιστεύομαι τη σοφία-όχι πάντα προφανή-της εμπειρίας μου.
«Όπως εμπιστεύομαι πως το σώμα μου είναι τέλεια φτιαγμένο για να με κρατά στη ζωή, όπως εμπιστεύομαι τη ροή της αναπνοής μου και ξέρω ότι θα συνεχίζει χωρίς να χρειάζεται να κάνω κάτι γι’ αυτή, έτσι εμπιστεύομαι και τη ροή των συναισθημάτων μου και την ενδότερη σοφία του εαυτού μου».
Εγκαταλείπω την πάλη
Κάνω κάτι ασυνήθιστο: Αφήνω την εμπειρία μου να υπάρχει χωρίς να χρειάζεται να κάνω κάτι γι’ αυτή, να την παλέψω, να την νικήσω, να την εξαφανίσω. Σταματώ την πάλη παρόλο που ίσως ακούγεται ενάντια στην κοινή λογική.
«Πάντα προσπαθώ να δραπετεύσω από τα δύσκολα συναισθήματα μου. Κυνηγώ μια καλύτερη στιγμή στο μέλλον ή αποφεύγω το παρελθόν. Σταματώ να παλεύω-αυτή η στιγμή είναι αρκετή ακόμα κι αν είναι δύσκολη. Η πάλη με κάνει να πονώ περισσότερο-απελευθερώνομαι επιτρέποντας στον εαυτό μου να υπάρχει μαζί με αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα.»
Αποδέχομαι
Αποδέχομαι και είμαι πρόθυμη να δω τα πράγματα όπως είναι. Είμαι πρόθυμη να τους δώσω το χώρο τους αντί να τα αρνούμαι ή να τα φοβάμαι.
«Αποδέχομαι δε σημαίνει παραιτούμαι. Σημαίνει δίνω στη στεναχώρια μου το χώρο της. Την εντοπίζω πάνω στο σώμα μου και αναπνέω μέσα από αυτή δίνοντας της λίγο χώρο. Την κρατώ απαλά, επιτρέποντας της να περάσει από μέσα μου χωρίς να αντιστέκομαι αλλά και χωρίς να παρασύρομαι από εκείνη».
Αφήνομαι, απαγκιστρώνομαι
Η ανάγκη μου για έλεγχο με αγκιστρώνει σε πράγματα που ουσιαστικά δεν ελέγχονται-σε σκέψεις και συναισθήματα που είναι ευχάριστα ή δυσάρεστα. Προσπαθώ να εξαλείψω το δυσάρεστο και να παρατείνω το ευχάριστο. Αντιστέκομαι, εχθρεύομαι αυτό που μου συμβαίνει όταν είναι δυσάρεστο και προσκολλώμαι στο ευχάριστο.
«Αυτή τη στιγμή δεν απορρίπτω τίποτα, δεν απορρίπτω τη λύπη μου. Απαγκιστρώνομαι από την επιθυμία να την εξαλείψω, από την επιθυμία να ήταν τα πράγματα διαφορετικά. Αφήνω τις προσδοκίες μου να χαθούν μέσα στη ροή της εμπειρίας μου.»
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου