Εκείνο πάντως που μπορούμε σίγουρα να πούμε είναι ότι μόνο όσοι θέλουν να έχουν τον Ζήνωνα και τον Πυθαγόρα και τον Δημόκριτο και όλους τους άλλους σοφούς δασκάλους των ελευθέριων σπουδών, αλλά και τον Αριστοτέλη και τον Θεόφραστο, στενότατους φίλους τους καθημερινά, μόνο αυτοί είναι αφοσιωμένοι στα πραγματικά καθήκοντα της ζωής. Κανένας από τους παραπάνω σοφούς δεν θα απουσιάσει, κανένας τους δεν θα κάνει το λάθος να αφήσει τον επισκέπτη του να φύγει λιγότερο ευτυχισμένος και λιγότερο στραμμένος προς τον εσώτερο εαυτό του απ` όσο ήταν όταν ήρθε, κανένας τους δεν θα επιτρέψει σ` αυτόν να φύγει από το σπίτι του με άδεια χέρια. Όλοι επιτύχουν να επικοινωνήσουν μαζί τους, είτε νύχτα είναι είτε μέρα.
Κανένας από τους σοφούς αυτούς δεν πρόκειται να σε αναγκάσει να πεθάνεις, όλοι όμως θα σε διδάξουν πώς να πεθαίνεις. Κανένας τους δεν θα σπαταλήσει τα χρόνια της ζωής σου, ο καθένας τους όμως θα πλουτίσει τα χρόνια σου με τα δικά του χρόνια. Κανενός η συζήτηση δεν θα σου προκαλέσει κίνδυνο, κανενός η φιλία δεν θα είναι θανάσιμη για σένα, κανενός το πλησίασμα δεν θα σου αφαιρέσει χρήματα. Θα πάρεις από αυτούς ό, τι προτιμάς εσύ ’και δεν θα είναι δικό τους το λάθος αν δεν αντλήσεις από εκείνους ό, τι ανώτερο θα επιθυμούσες. Ποια ευτυχία και πόσο όμορφα γεράματα θα περιμένουν όποιον προσκολλήθηκε στη δική τους πελατεία! Θα έχει φίλους, από τους οποίους θα μπορεί να παίρνει τη γνώμη τους για θέματα μεγάλα και μικρά` φίλους που θα μπορεί να συμβουλεύεται καθημερινά για τον εαυτό του’ φίλους από τους οποίους θα μπορεί να ακούει την αλήθεια δίχως να προσβάλλεται, τον έπαινο χωρίς πρόθεση κολακείας – φίλους που θα του δώσουν τη δυνατότητα να διαμορφώσει τον εαυτό του κατ` εικόνα και ομοίωσή τους.
Συνηθίζουμε να λέμε ότι δεν ευθυνόμαστε για τους γονείς που μας έτυχαν, ότι αυτοί δόθηκαν στους ανθρώπους τυχαία` θα μπορούσαμε όμως να γίνουμε παιδιά εκείνων που θα επιλέξουμε. Υπάρχουν οικογένειες υπέροχων πνευμάτων` διάλεξε εσύ εκείνη που θα ήθελες να σε υιοθετήσει. Δεν θα κληρονομήσεις μόνο το όνομά της, αλλά και την περιουσία της, που δεν θα απαιτηθεί να την περιφρουρήσεις με τρόπο βρόμικο και επαίσχυντο: όσο πιο πολλά είναι τα πρόσωπα με τα οποία θα τη μοιράζεσαι, τόσο πιο μεγάλη θα γίνει. Αυτοί θα σου ανοίξουν το δρόμο της αθανασίας` αυτοί θα σε σηκώσουν σε ένα ύψος, από το οποίο κανείς ποτέ δεν έχει πέσει. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να επιμηκύνεις τη θνητή σου ιδιότητα και να τη μετατρέψεις σε αθανασία. Τιμές, μνημεία, καθετί που η φιλοδοξία διέταξε με ψηφίσματα ή κατασκεύασε με έργα σύντομα καταρρέουν σε ερείπια` δεν υπάρχει τίποτα που η μακρά ροή του χρόνου να μην το σωριάζει στο έδαφος και να μην το εξαφανίζει. Τα έργα όμως που η φιλοσοφία έχει καθαγιάσει είναι αδύνατον να υποστούν ζημιά` κανένας χρόνος δεν θα τα καταστρέψει, κανένας δεν θα μειώσει τη σημασία τους` η γενιά που έρχεται και όλες όσες θα ακολουθήσουν θα κορυφώσουν το σεβασμό μας γι’ αυτά, μια και ο φθόνος προσβάλλει μόνο τα κοντινά, ενώ νιώθουμε πιο ελεύθεροι να θαυμάζουμε όσα βρίσκονται σε απόσταση. Είναι ευνόητο λοιπόν ότι η ζωή του φιλοσόφου έχει μπροστά της ευρύτατο χρονικό πεδίο, χωρίς να περιορίζεται από τα στενά περιθώρια που δεσμεύουν όλους τους άλλους ανθρώπους. Μόνο αυτός είναι ελεύθερος από τους περιορισμούς της ανθρώπινης φύσης` όλοι οι αιώνες τον υπηρετούν σαν να ήταν θεός.
Περί της συντομίας της ζωής ΣΕΝΕΚΑΣ
Κανένας από τους σοφούς αυτούς δεν πρόκειται να σε αναγκάσει να πεθάνεις, όλοι όμως θα σε διδάξουν πώς να πεθαίνεις. Κανένας τους δεν θα σπαταλήσει τα χρόνια της ζωής σου, ο καθένας τους όμως θα πλουτίσει τα χρόνια σου με τα δικά του χρόνια. Κανενός η συζήτηση δεν θα σου προκαλέσει κίνδυνο, κανενός η φιλία δεν θα είναι θανάσιμη για σένα, κανενός το πλησίασμα δεν θα σου αφαιρέσει χρήματα. Θα πάρεις από αυτούς ό, τι προτιμάς εσύ ’και δεν θα είναι δικό τους το λάθος αν δεν αντλήσεις από εκείνους ό, τι ανώτερο θα επιθυμούσες. Ποια ευτυχία και πόσο όμορφα γεράματα θα περιμένουν όποιον προσκολλήθηκε στη δική τους πελατεία! Θα έχει φίλους, από τους οποίους θα μπορεί να παίρνει τη γνώμη τους για θέματα μεγάλα και μικρά` φίλους που θα μπορεί να συμβουλεύεται καθημερινά για τον εαυτό του’ φίλους από τους οποίους θα μπορεί να ακούει την αλήθεια δίχως να προσβάλλεται, τον έπαινο χωρίς πρόθεση κολακείας – φίλους που θα του δώσουν τη δυνατότητα να διαμορφώσει τον εαυτό του κατ` εικόνα και ομοίωσή τους.
Συνηθίζουμε να λέμε ότι δεν ευθυνόμαστε για τους γονείς που μας έτυχαν, ότι αυτοί δόθηκαν στους ανθρώπους τυχαία` θα μπορούσαμε όμως να γίνουμε παιδιά εκείνων που θα επιλέξουμε. Υπάρχουν οικογένειες υπέροχων πνευμάτων` διάλεξε εσύ εκείνη που θα ήθελες να σε υιοθετήσει. Δεν θα κληρονομήσεις μόνο το όνομά της, αλλά και την περιουσία της, που δεν θα απαιτηθεί να την περιφρουρήσεις με τρόπο βρόμικο και επαίσχυντο: όσο πιο πολλά είναι τα πρόσωπα με τα οποία θα τη μοιράζεσαι, τόσο πιο μεγάλη θα γίνει. Αυτοί θα σου ανοίξουν το δρόμο της αθανασίας` αυτοί θα σε σηκώσουν σε ένα ύψος, από το οποίο κανείς ποτέ δεν έχει πέσει. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να επιμηκύνεις τη θνητή σου ιδιότητα και να τη μετατρέψεις σε αθανασία. Τιμές, μνημεία, καθετί που η φιλοδοξία διέταξε με ψηφίσματα ή κατασκεύασε με έργα σύντομα καταρρέουν σε ερείπια` δεν υπάρχει τίποτα που η μακρά ροή του χρόνου να μην το σωριάζει στο έδαφος και να μην το εξαφανίζει. Τα έργα όμως που η φιλοσοφία έχει καθαγιάσει είναι αδύνατον να υποστούν ζημιά` κανένας χρόνος δεν θα τα καταστρέψει, κανένας δεν θα μειώσει τη σημασία τους` η γενιά που έρχεται και όλες όσες θα ακολουθήσουν θα κορυφώσουν το σεβασμό μας γι’ αυτά, μια και ο φθόνος προσβάλλει μόνο τα κοντινά, ενώ νιώθουμε πιο ελεύθεροι να θαυμάζουμε όσα βρίσκονται σε απόσταση. Είναι ευνόητο λοιπόν ότι η ζωή του φιλοσόφου έχει μπροστά της ευρύτατο χρονικό πεδίο, χωρίς να περιορίζεται από τα στενά περιθώρια που δεσμεύουν όλους τους άλλους ανθρώπους. Μόνο αυτός είναι ελεύθερος από τους περιορισμούς της ανθρώπινης φύσης` όλοι οι αιώνες τον υπηρετούν σαν να ήταν θεός.
Περί της συντομίας της ζωής ΣΕΝΕΚΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου