ΟΙ ΜΥΚΗΝΑΙΟΙ ΥΠΗΡΕΤΗΣΑΝ ΣΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟ ΤΟΥ ΡΑΜΣΗ; ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗ ΠΑΝΟΠΛΙΑ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ

 Το 2006 ειδησεογραφικά πρακτορεία σε όλο τον κόσμο ανακοίνωσαν ένα εκπληκτικό εύρημα σε  ένα μυκηναϊκό παλάτι που βρέθηκε στη Σαλαμίνα. Επρόκειτο για ένα μπρούτζινο  κομμάτι από πανοπλία που συνήθιζαν να φορούν γύρω από τον κορμό.

Το κομμάτι είχε πάνω τη βασιλική στάμπα του Ραμσή του Β´, πιο γνωστός ως Ραμσής ο Μέγας, που βασίλεψε στην Αίγυπτο από το 1279 μέχρι το 1213 π.Χ.

Αυτό και μόνο το εύρημα αλλάζει πολλά δεδομένα από την αρχαία ελληνική ιστορία και όσα γνωρίζαμε για το ρόλο των αρχαίων Ελλήνων εκτός Αιγαίου κατά την εποχή του χαλκού.

 

Χάλκινη πλάκα από πανοπλία με τη στάμπα του Ραμσή του Β´

 

 

Αυτό που κάνει το εύρημα τόσο ξεχωριστό είναι ότι δεν πρόκειται για κομμάτι από πανοπλία των Μυκηναίων της τελευταίας περιόδου της εποχής του χαλκού. Όπως γνωρίζουμε από τα αρχαιολογικά ευρήματα του μυκηναϊκού πολιτισμού, οι Μυκηναίοι πολεμιστές φορούσαν πανοπλία που προστάτευε όλο το σώμα. Η  πανοπλία αποτελούνταν από πολλά κομμάτια που κάλυπταν τους ώμους, το στήθος, την πλάτη, τα χέρια και περιελάμβανε περικνημίδες για τα πόδια. Το πιο γνωστό δείγμα βρέθηκε στο χωριό Δενδρά της Αργολίδας,  περίπου το 1500 π.Χ. Η περικεφαλαία ήταν φτιαγμένη από χαυλιόδοντα αγριόχοιρου, αναφορά που βρίσκουμε και στην Ιλιάδα.

 

Αριστερά : χάλκινη Μυκηναϊκή πανοπλία (μουσείο Ναυπλίου)
Δεξιά : περικεφαλαία από χαυλιόδοντα

 

Ως το 1200 π.Χ η πανοπλία δέχτηκε πολλές αλλαγές.
Όπως φαίνεται από επιγραφές και χαραγμένες εικόνες στο ναό Μedinet Habu του Ραμσή του Γ´, αλλά και από στοιχεία για τον πόλεμο του Φαραώ εναντίον ενός συνασπισμού που ονομαζόταν » οι Λαοί της Θάλασσας» και αποτελούνταν από πολεμιστές προερχόμενους από το Αιγαίο, οι πολεμιστές του Φαραώ, που λέγεται πως ήταν Μυκηναίοι,  αντί να φοράνε τη βαριά χάλκινη πανοπλία φορούσαν ένα ελαφρύ δερμάτινο θωράκιο κορμού ως τη μέση και από τη μέση ως τους μηρούς ένα επιπλέον δερμάτινο κάλυμμα. Αυτή η ελαφριά προστατευτική θωράκιση εξασφάλιζε ταχύτητα, ελευθερία στις κινήσεις και χαμηλότερο κόστος κατασκευής.

 

Οι μισφοθόροι του Ραμσή
Προς τα τέλη της εποχής του χαλκού, οι Φαραώ συνήθιζαν να προσλαμβάνουν μισθοφόρους στη βασιλική φρουρά και σε τμήματα του πεζικού. Σε επιγραφές στο Abu Simbel μπορούμε να δούμε ότι ο Ραμσής ο Β´ χρησιμοποιούσε μισθοφόρους.Κατά το δεύτερο έτος της βασιλείας του, ο Ραμσής κατατρόπωσε μια ομάδα επιδρομέων που προσπάθησαν να εισβάλουν στις ακτές της Αιγύπτου και το Δέλτα του Νείλου. Η ομάδα αυτή των εισβολέων ονομαζόταν Σερντέν (Sherden ή Shardana).Η προέλευση αυτής της ομάδας είναι άγνωστη, αλλά πιθανολογείται ότι προέρχεται από την ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου.Μετά την ήττα τους, ο Φαραώ τους αιχμαλώτισε και τους έδωσε την ευκαιρία να εργαστούν στην προσωπική του φρουρά.Οι Σερντέν  υπηρετούσαν ως μισθοφόροι του Φαραώ στην πιο σημαντική μάχη των Αιγυπτίων, στη μάχη του Καντές κατά των Χετταίων το 1274 π.Χ.

Πολεμιστές σε μια σκαλισμένη πέτρα στο μαυσωλείο του Ραμσή ΙΙΙ

 

Άραγε οι Μυκηναίοι υπηρέτησαν στο στρατό του Φαραώ ;

Αν όχι  στο πεζικό, μήπως όμως υπηρέτησαν στο ναυτικό ;

Οι Μυκηναίοι ήταν γνωστοί για τις ικανότητες τους στη ναυτιλία και για τις εμπορικές τους δραστηριότητες σε ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο. Χάρη σε αυτές τις ικανότητες θα μπορούσαν να περιορίσουν τη δραστηριότητα των πειρατών ή να εξουδετερώσουν τυχόν εισβολείς από τη θάλασσα.Η εύρεση της αιγυπτιακής πανοπλίας στην Ελλάδα έχει δύο πιθανές ερμηνείες.
Ή οι Μυκηναίοι υπηρέτησαν πράγματι στο στρατό του  Ραμσή του Β´ ή το κομμάτι της πανοπλίας που βρέθηκε στην Ελλάδα, έφτασε εδώ λόγω εμπορικής συναλλαγής. Άλλωστε υπάρχουν αποδείξεις ότι διάφορα χάλκινα όπλα υπήρξαν αντικείμενα εμπορικής συναλλαγής στην ανατολική Μεσόγειο.