Μέσα απ’ τις μυθολογίες, τις θρησκείες και τα διάφορα πνευματικά κινήματα σε κάθε ήπειρο του κόσμου, διαπιστώνουμε πως η μουσική δεν αποτελεί απλώς ένα μέσο διασκέδασης και έκφρασης, αλλά έναν πολύτιμο παράγοντα στην επίτευξη της πνευματικής ζωής. Από τη μαγική μουσική των σούφι και τα θρησκευτικά spirituals των Αφρο-Αμερικάνων, τις ψαλμωδίες των σαμάνων και τους συνθέτες αυτοκράτορες της αρχαίας Κίνας, βλέπουμε πως η μουσική έχει αποκρυφιστικό, θεοσοφικό, ακόμα και διοικητικό χαρακτήρα. Αποτελεί την ταυτότητα του κάθε πολιτισμού.«Αν θες να μάθεις τα μυστικά του Σύμπαντος, να σκέφτεσαι υπό τους νόμους της ενέργειας, της συχνότητας και της δόνησης.» -Nikola Tesla
Η μουσική είναι ο πιο αρχαίος θεός των ανθρώπων. Αν τη μελετήσουμε σε ένα ανώτερο επίπεδο, θα δούμε ότι φτάνει πέρα απ’ τα όρια της θεμελιωμένης γνώσης μας. Δεν είναι απλώς νότες σε ένα πεντάγραμμο, αλλά ένας ιδεατός κόσμος. Είναι μια σταθερά πιο παλιά κι απ’ το χρόνο. Είναι η μυστική έμπνευση πίσω από κάθε σημαντική ανακάλυψη των επιστημών και των τεχνών.
Φανταστική Λογοτεχνία, Επιστήμη και Μουσική
Στο ‘Σιλμαρίλλιον’ του Τ.Ρ.Ρ.Τόλκιν, ο συγγραφέας περιγράφει τη δημιουργία της Εä, του φανταστικού του Σύμπαντος, μέσα απ’ την πρωταρχική μουσική των Άινουρ. Οι Άινουρ είναι οι αρχιτέκτονες της ζωής. Μέσα απ’ το τραγούδι τους αρχίζουν να χτίζουν σιγά σιγά τις πρώτες εικόνες του νέου κόσμου. Όταν η μουσική είναι αρμονική, η ζωή ξεδιπλώνεται όμορφη. Όταν πάλι, η ψαλμωδία τους είναι δυσαρμονική ο κόσμος γεμίζει διχόνοια και ασχήμια. Με λίγα λόγια, μας διδάσκει ποιητικά πως όλα αποτελούν γέννημα της μουσικής. Πως η μουσική είναι η θεμελιώδης αρχής της δημιουργίας.
Αν προεκτείνουμε λίγο αυτήν την φαινομενικά απλή αλήθεια του συγγραφέα, θα αντιληφθούμε πως φλερτάρει προκλητικά με τη θεωρία την Υπερχορδών. Αυτή η θεωρία του 1984, στην οποία έχουν συνεισφέρει θεωρητικοί φυσικοί σαν τον Brian Greene και τον Michio Kaku, μας διδάσκει πως οι δομικοί λίθοι της ύλης δεν είναι τα άτομα, αλλά οι Χορδές που μοιάζουν με ίνες ενέργειας. Οι χορδές πάλλονται διαφορετικά κάθε φορά και με τους κατάλληλους συνδυασμούς συνθέτουν μουσική και έπειτα ύλη.
Ο Τόλκιν δεν είναι ο μόνος συγγραφέας του φανταστικού που φανερά επηρεασμένος απ’ τους μύθους της Ευρωπαϊκής παράδοσης και της Σκανδιναβικής μυθολογίας, μας παρουσιάζει τη μουσική ως ζωοδόχο ουσία. Η φανταστική λογοτεχνία είναι γεμάτη από κόσμους στους οποίους η μουσική έχει υπερφυσικές ιδιότητες. Όπως στο βιβλίο ‘’Ο Δημιουργός των Κόσμων’’ του Ο Φ.Χ. Φάρμερ, όπου ο ήρωας δημιουργεί πύλες στο χωροχρόνο με τη βοήθεια των ήχων ενός μαγικού κέρατος.
Ήχος
Τι είναι, λοιπόν, ο ήχος; Σύμφωνα με την επιστήμη, ο ήχος δεν υφίσταται στ’ αλήθεια. Όταν τα αισθητήρια όργανα της ακοής μας διεγείρονται από τις διάφορες μεταβολές του αέρα, έχουμε την εντύπωση ότι ‘ακούμε κάτι’. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σώμα του ανθρώπου είναι φτιαγμένο έτσι ώστε να μπορεί αντιλαμβάνεται τη ζωή μέσα από πέντε τρόπους. Τις αισθήσεις. Κι η ακοή είναι μία απ’ αυτές.
Δομή της αντίληψης
Ακόμα και η επιστήμη μας διδάσκει πως στο θαυμαστό κόσμο της ύλης, το στερεό δεν είναι πέρα από πράγματα που κινούνται και ρέουν και υφίστανται μονάχα διότι τα παρατηρεί η συνείδηση μας. Η συνείδηση μας, λοιπόν, είναι η πρόσβαση και η επιλογή μέσα σε μια μνήμη ιδεών, εννοιών και πληροφοριών που μας επιτρέπει να ‘σταματήσουμε’ τη ζωή και να την αντιληφθούμε. Αν εμβαθύνουμε λίγο ακόμα, η μουσική είναι ο παλμός της συνείδησης αυτής. Η δομή της. Οι διαφορετικοί συνδυασμοί των παλμών συντελούν στη δημιουργία ενός νου. Θα μπορούσαμε να πούμε, τελικά, πως η μουσική είναι μια άυλη ελευθερία ή αλλιώς ανυπαρξία, μέσα στην οποία χορεύουν τα πάντα και ο μαέστρος είναι ο νους μας. Η νόηση είναι μελωδία.
Μουσικοθεραπεία και μεταφυσικό στην αρχαιότητα
Οι αρχαίοι λαοί πίστευαν, ότι η μουσική είναι μαγικής προέλευσης και αντιπροσωπεύει ανώτερες δυνάμεις. Στην Κίνα, συνδεόταν συμβολικά με τις δύο βασικές αρχές που διέπουν το Σύμπαν: την αρχή yang, που είναι ισοδύναμη με το αρσενικό στοιχείο και την αρχή yin, που είναι ισοδύναμη με το θηλυκό στοιχείο.
«Μουσική είναι η κίνηση του ήχου για να φτάσει την ψυχή και να της διδάξει την αρετή. Είναι ένας ηθικός κανόνας. Δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στη σκέψη και απογειώνει τη φαντασία. Χαρίζει χαρά, λύπη και ζωή στα πάντα». -Πλάτωνας
Οι αποκρυφιστές απ’ την άλλη, χρησιμοποιώντας το ρυθμό και την τονικότητα της μουσικής με διάφορες τεχνικές, μπορούσαν να μεταβάλλουν τη συνειδητότητα τους ξεκλειδώνοντας την απόκρυφη γνώση. Η μουσική ήταν ο δίαυλος επικοινωνίας του ιερέα με τα πνεύματα (καλά ή κακά), καθένα από τα οποία είχε το δικό του μουσικό στίγμα. Τέλος, ο Πλάτωνας μας διδάσκει πως οι ουράνιες σφαίρες των πλανητών, τα άστρα και ο μακρόκοσμος γενικότερα, εκπέμπουν τη δική τους μουσική, παράγοντας ήχους και δονήσεις. Την μουσική των Θεών, θα μπορούσαμε να πούμε.
Στην αρχαία Ελλάδα, η μουσική είχε ψυχοσωματικές επιδράσεις ανάλογα με το ήθος της. Οι διάφοροι τρόποι με τους οποίους ενώνονταν οι νότες συνθέτοντας μελωδίες, μπορούσαν να διεγείρουν το συναίσθημα, τη διάθεση, τη φαντασία κλπ, κατευθύνοντας τις πράξεις του ατόμου. Τα ‘ήθη’ της μουσικής μπορούν να επηρεάσουν ακόμα και τη Διάνοια του. Πρόσφατες ανακαλύψεις της νευροεπιστημονικής κοινότητας, παρατήρησαν πως η μουσική επιδρά στο IQ. Σύμφωνα με το φαινόμενο Mozart, η ακρόαση της σονάτας Κ. 448 για δύο πιάνα, βελτιώνει την ικανότητα των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών όπως η μνήμη, η σκέψη, η αντίληψη κλπ. Όσο υψηλότερη η συχνότητα των ακουστικών κυμάτων, τόσο πιο πολύπλοκες γίνονται οι διεργασίες του μυαλού. Όσο χαμηλότερη η συχνότητα τους τόσο πιο αδρανής γίνεται ο νους.
Για τον Πυθαγόρα και τους μαθητές του, μαθηματικά και μουσική είναι ένα. Και τα δύο μαζί γίνονται άσκηση με απώτερο σκοπό την υπέρβαση των σωματικών περιορισμών και την κάθαρση της ψυχής, ώστε να καταφέρει τελικά ο άνθρωπος να απελευθερωθεί από τον κύκλο της μετενσάρκωσης και να φτάσει στη θεότητα απ’ την οποία προέρχεται. Σύμφωνα με την κοσμολογία του ίδιου, η αριθμητική, η ιερή γεωμετρία και η αρμονία των ήχων συντελούν στην συμπαντική τάξη. Επιπλέον, ο Ιάμβλιχος έγραψε πως, οι πυθαγόρειοι χρησιμοποιούσαν τη μουσική για να θεραπεύουν τις ψυχικές νόσους. Ήταν η ‘’μουσική ιατρική’’ ή μουσικοθεραπεία. Ακόμη, υπάρχει και η ‘’ιατρική των άστρων’’, σύμφωνα με την οποία τα μέρη του σύμπαντος αντιστοιχούν ενεργειακά στα μέρη του ανθρώπινου σώματος και της φύσης. Έτσι, ο θεραπευτής μπορεί να εντοπίσει την ‘αστρική ταυτότητα’ της αρρώστιας και να τη θεραπεύσει. Ο Παράκελσος ήταν ένας απ’ τους σημαντικότερους όλων των εποχών που αφιέρωσε τη ζωή του στην πρακτική και την καταγραφή της. Βλέπουμε, λοιπόν, πως η κάθε επιστήμη, γυρίζει γύρω απ’ τη μουσική.
Η ακουστική αρχαιολογία είναι νέος ενδιαφέρον κλάδος, που ασχολείται με την ακουστική αρχαιολογικών μνημείων. Μετά από έρευνες, ανακαλύφθηκε ότι οι πυραμίδες της Αιγύπτου ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρότυπο αντηχητικής. Η γρανίτινη σαρκοφάγος του Βασιλιά στην Μεγάλη πυραμίδα, δονείται στα 110Hz κι είναι ‘κουρδισμένη’ στη νότα F# (φα δίεση). Σε Αιγυπτιακά κείμενα αναφέρεται ότι αυτή η νότα είναι η αρμονική αντήχηση του πλανήτη μας. Στην ίδια νότα, είναι κουρδισμένα τα Ιερά Φλάουτα των αυτόχθονων ινδιάνων της Αμερικής. Σύμφωνα με τα Chakras η νότα F# απορροφάται από το κέντρο της καρδιάς, συνδέεται με το πράσινο χρώμα και είναι η νότα που απελευθερώνει η ψυχή όταν εγκαταλείπει το σώμα.
Νότες και χρώματα
Τέλος, οι πλανήτες αντιστοιχούν στις 7 νότες. Ήλιος-Μι, Αφροδίτη-Φα, Ερμής-Σολ, Σελήνη-Λα, Κρόνος-Σι, Άρης-Ρε, Δίας-Ντο. Και σύμφωνα με το φαινόμενο της συναισθησίας, οι νότες του ακουστικού μας φάσματος αντιστοιχούν με τη σειρά τους στα χρώματα. Κάθε τι ορατό, λοιπόν, έχει τη δική του ηχητική ταυτότητα και εκπέμπει τις δικές του δονήσεις. Είναι, λοιπόν, μουσική.
Η ζωή πέρα από ασύλληπτο μυστήριο, λοιπόν, αποτελεί ένα βιωματικό ταξίδι ανακάλυψης. Οι πλανήτες, τα άστρα και η φύση απορρέουν απ’ τον άνθρωπο και ταυτόχρονα τον δημιουργούν. Τα πάντα είναι ρυθμός. Από το πιο μικρό σωματίδιο ως το πιο μακρινό γαλαξία. Απ’ την παλλόμενη καρδιά και τις απλές καθημερινές κινήσεις των ανθρώπων, όπως είναι η αναπνοή και το περπάτημα. Όλα ρέουν στον ωκεανό της μουσικής. Σταματημός δεν υφίσταται. Μόνο μουσική.
Δομή της αντίληψης
Ακόμα και η επιστήμη μας διδάσκει πως στο θαυμαστό κόσμο της ύλης, το στερεό δεν είναι πέρα από πράγματα που κινούνται και ρέουν και υφίστανται μονάχα διότι τα παρατηρεί η συνείδηση μας. Η συνείδηση μας, λοιπόν, είναι η πρόσβαση και η επιλογή μέσα σε μια μνήμη ιδεών, εννοιών και πληροφοριών που μας επιτρέπει να ‘σταματήσουμε’ τη ζωή και να την αντιληφθούμε. Αν εμβαθύνουμε λίγο ακόμα, η μουσική είναι ο παλμός της συνείδησης αυτής. Η δομή της. Οι διαφορετικοί συνδυασμοί των παλμών συντελούν στη δημιουργία ενός νου. Θα μπορούσαμε να πούμε, τελικά, πως η μουσική είναι μια άυλη ελευθερία ή αλλιώς ανυπαρξία, μέσα στην οποία χορεύουν τα πάντα και ο μαέστρος είναι ο νους μας. Η νόηση είναι μελωδία.
Μουσικοθεραπεία και μεταφυσικό στην αρχαιότητα
Οι αρχαίοι λαοί πίστευαν, ότι η μουσική είναι μαγικής προέλευσης και αντιπροσωπεύει ανώτερες δυνάμεις. Στην Κίνα, συνδεόταν συμβολικά με τις δύο βασικές αρχές που διέπουν το Σύμπαν: την αρχή yang, που είναι ισοδύναμη με το αρσενικό στοιχείο και την αρχή yin, που είναι ισοδύναμη με το θηλυκό στοιχείο.
«Μουσική είναι η κίνηση του ήχου για να φτάσει την ψυχή και να της διδάξει την αρετή. Είναι ένας ηθικός κανόνας. Δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στη σκέψη και απογειώνει τη φαντασία. Χαρίζει χαρά, λύπη και ζωή στα πάντα». -Πλάτωνας
Οι αποκρυφιστές απ’ την άλλη, χρησιμοποιώντας το ρυθμό και την τονικότητα της μουσικής με διάφορες τεχνικές, μπορούσαν να μεταβάλλουν τη συνειδητότητα τους ξεκλειδώνοντας την απόκρυφη γνώση. Η μουσική ήταν ο δίαυλος επικοινωνίας του ιερέα με τα πνεύματα (καλά ή κακά), καθένα από τα οποία είχε το δικό του μουσικό στίγμα. Τέλος, ο Πλάτωνας μας διδάσκει πως οι ουράνιες σφαίρες των πλανητών, τα άστρα και ο μακρόκοσμος γενικότερα, εκπέμπουν τη δική τους μουσική, παράγοντας ήχους και δονήσεις. Την μουσική των Θεών, θα μπορούσαμε να πούμε.
Στην αρχαία Ελλάδα, η μουσική είχε ψυχοσωματικές επιδράσεις ανάλογα με το ήθος της. Οι διάφοροι τρόποι με τους οποίους ενώνονταν οι νότες συνθέτοντας μελωδίες, μπορούσαν να διεγείρουν το συναίσθημα, τη διάθεση, τη φαντασία κλπ, κατευθύνοντας τις πράξεις του ατόμου. Τα ‘ήθη’ της μουσικής μπορούν να επηρεάσουν ακόμα και τη Διάνοια του. Πρόσφατες ανακαλύψεις της νευροεπιστημονικής κοινότητας, παρατήρησαν πως η μουσική επιδρά στο IQ. Σύμφωνα με το φαινόμενο Mozart, η ακρόαση της σονάτας Κ. 448 για δύο πιάνα, βελτιώνει την ικανότητα των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών όπως η μνήμη, η σκέψη, η αντίληψη κλπ. Όσο υψηλότερη η συχνότητα των ακουστικών κυμάτων, τόσο πιο πολύπλοκες γίνονται οι διεργασίες του μυαλού. Όσο χαμηλότερη η συχνότητα τους τόσο πιο αδρανής γίνεται ο νους.
Για τον Πυθαγόρα και τους μαθητές του, μαθηματικά και μουσική είναι ένα. Και τα δύο μαζί γίνονται άσκηση με απώτερο σκοπό την υπέρβαση των σωματικών περιορισμών και την κάθαρση της ψυχής, ώστε να καταφέρει τελικά ο άνθρωπος να απελευθερωθεί από τον κύκλο της μετενσάρκωσης και να φτάσει στη θεότητα απ’ την οποία προέρχεται. Σύμφωνα με την κοσμολογία του ίδιου, η αριθμητική, η ιερή γεωμετρία και η αρμονία των ήχων συντελούν στην συμπαντική τάξη. Επιπλέον, ο Ιάμβλιχος έγραψε πως, οι πυθαγόρειοι χρησιμοποιούσαν τη μουσική για να θεραπεύουν τις ψυχικές νόσους. Ήταν η ‘’μουσική ιατρική’’ ή μουσικοθεραπεία. Ακόμη, υπάρχει και η ‘’ιατρική των άστρων’’, σύμφωνα με την οποία τα μέρη του σύμπαντος αντιστοιχούν ενεργειακά στα μέρη του ανθρώπινου σώματος και της φύσης. Έτσι, ο θεραπευτής μπορεί να εντοπίσει την ‘αστρική ταυτότητα’ της αρρώστιας και να τη θεραπεύσει. Ο Παράκελσος ήταν ένας απ’ τους σημαντικότερους όλων των εποχών που αφιέρωσε τη ζωή του στην πρακτική και την καταγραφή της. Βλέπουμε, λοιπόν, πως η κάθε επιστήμη, γυρίζει γύρω απ’ τη μουσική.
Η ακουστική αρχαιολογία είναι νέος ενδιαφέρον κλάδος, που ασχολείται με την ακουστική αρχαιολογικών μνημείων. Μετά από έρευνες, ανακαλύφθηκε ότι οι πυραμίδες της Αιγύπτου ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρότυπο αντηχητικής. Η γρανίτινη σαρκοφάγος του Βασιλιά στην Μεγάλη πυραμίδα, δονείται στα 110Hz κι είναι ‘κουρδισμένη’ στη νότα F# (φα δίεση). Σε Αιγυπτιακά κείμενα αναφέρεται ότι αυτή η νότα είναι η αρμονική αντήχηση του πλανήτη μας. Στην ίδια νότα, είναι κουρδισμένα τα Ιερά Φλάουτα των αυτόχθονων ινδιάνων της Αμερικής. Σύμφωνα με τα Chakras η νότα F# απορροφάται από το κέντρο της καρδιάς, συνδέεται με το πράσινο χρώμα και είναι η νότα που απελευθερώνει η ψυχή όταν εγκαταλείπει το σώμα.
Νότες και χρώματα
Τέλος, οι πλανήτες αντιστοιχούν στις 7 νότες. Ήλιος-Μι, Αφροδίτη-Φα, Ερμής-Σολ, Σελήνη-Λα, Κρόνος-Σι, Άρης-Ρε, Δίας-Ντο. Και σύμφωνα με το φαινόμενο της συναισθησίας, οι νότες του ακουστικού μας φάσματος αντιστοιχούν με τη σειρά τους στα χρώματα. Κάθε τι ορατό, λοιπόν, έχει τη δική του ηχητική ταυτότητα και εκπέμπει τις δικές του δονήσεις. Είναι, λοιπόν, μουσική.
Η ζωή πέρα από ασύλληπτο μυστήριο, λοιπόν, αποτελεί ένα βιωματικό ταξίδι ανακάλυψης. Οι πλανήτες, τα άστρα και η φύση απορρέουν απ’ τον άνθρωπο και ταυτόχρονα τον δημιουργούν. Τα πάντα είναι ρυθμός. Από το πιο μικρό σωματίδιο ως το πιο μακρινό γαλαξία. Απ’ την παλλόμενη καρδιά και τις απλές καθημερινές κινήσεις των ανθρώπων, όπως είναι η αναπνοή και το περπάτημα. Όλα ρέουν στον ωκεανό της μουσικής. Σταματημός δεν υφίσταται. Μόνο μουσική.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου