Τέλος στον Ψυχολογικό Πόνο

Το σωματικό πόνο μπορεί κανείς να τον αντιμετωπίσει με διάφορους τρόπους, με βότανα και καλή διατροφή. Τον ψυχολογικό πόνο, αν εστιάσεις επάνω του, με αυξημένη επίγνωση, εξαφανίζεται. Όταν υποφέρεις ψυχολογικά, από κάτι, ενστικτωδώς θέλεις να ξεφύγεις από αυτό, μέσα από τη διασκέδαση, την έντονη κοινωνικότητα, τη θρησκεία, το σεξ, μέσα από οτιδήποτε αρκεί να μη πονάς. Αν όμως η προσοχή σου είναι ολοκληρωτικά εστιασμένη πάνω στο πόνο, σηματοδοτείς και την εξαφάνιση του. Με τον ίδιο τρόπο, όλες οι εικόνες μπορούν να τελειώσουν μέσα σε μια στιγμή. Μέσα από την εστιασμένη παρατήρηση, υπάρχει βαθύτατη κατανόηση χτισίματος των εικόνων και το εννοιολογικών καταστάσεων.

 

Στην πραγματικότητα είμαστε αυτό που είναι το περιεχόμενο της συνείδησης μας, η φαντασία μας. Αυτή η βαθιά σχέση με το «εδώ και τώρα» είναι ικανή και αναγκαία για να φτάσει κάποιος στην εξουδετέρωση των εσωτερικών συγκρούσεων και εξαρτήσεων. Η αντίληψη ότι ο διαλογισμός μπορεί μόνος του, να διαλύσει όλα τα εμπόδια και να φτάσουμε σε μια νιρβάνα, είναι το λιγότερο αφελής, χωρίς την απαραίτητη ΕΠΙΓΝΩΣΗ του Παρόντος Χρόνου.

 

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει παγκοσμίως, μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως ο πόνος πέρα από δυσάρεστη αισθητική εμπειρία, είναι μια εμπειρία που επηρεάζει δραματικά την ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί έδειξαν πως ο χρόνιος πόνος δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να ζήσει μια φυσιολογική ζωή, μειώνει κατά πολύ την ικανότητά του στον εργασιακό χώρο, οδηγεί σε υψηλά επίπεδα άγχους, κατάθλιψης, αίσθησης απώλειας ελέγχου πάνω στην πάθησή του και στον πόνο που του προκαλεί.

 

Επίσης οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, απομόνωση, φόβο για το μέλλον και απώλεια της ευχαρίστησης που απορρέει από διαφορετικές καθημερινές δραστηριότητες. Όλες αυτές οι επιδράσεις επιτείνουν τον πόνο και εμποδίζουν την ομαλή διεξαγωγή της καθημερινότητας του. Η ψυχολογική επίδραση του πόνου είναι ένα σύνηθες φαινόμενο που παρατηρείται εμπειρικά στα λεγόμενα των ασθενών όταν περιγράφουν το πώς ο πόνος έχει καταβάλει την ζωή τους.

 

«Δεν είχα διάθεση να δω κόσμο, να μιλήσω στο τηλέφωνο, ούτε καν να ντυθώ. Νόμιζα ότι θα μείνω ανάπηρη και πως έτσι θα ζω γα πάντα. Φοβόμουν τόσο για το μέλλον και αυτό με εμπόδιζε να ζήσω το παρόν.» Μαρία «Πριν την ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη δεν μπορούσα ούτε να χτενιστώ μονάχη μου. Δεν μπορούσα να πιάσω το πιρούνι να φάω, να λούσω τα μαλλιά μου, να ονειρευτώ, να γευτώ τις απλές απολαύσεις της ζωής.Ήταν απελπιστική η κατάσταση». Κατερίνα «Εξ αιτίας του πόνου έχασα τη δουλειά μου, κλονίστηκε η σχέση μου, σταμάτησε όλη η προσωπική μου ζωή. Απομονώθηκα, κλείστηκα στον εαυτό μου, είχα πιστέψει πως δεν αξίζει πια να ζω». -Αναστασία
 

«Διάφορες έρευνες έχουν αποδείξει πως πολυδυναμικά προγράμματα για την αντιμετώπιση του πόνου είναι αποτελεσματικά και πως παρατηρείται βελτίωση σε φυσιολογικούς και ψυχολογικούς παραμέτρους. Συγκεκριμένα παρατηρείται βελτίωση στις τιμές της κατάθλιψης και της αυτοεκτίμησης κατά 30% και ακόμα μεγαλύτερη βελτίωση παρατηρείται στις μετρήσεις για την ποιότητα ζωής του ανθρώπου» (Williams et al, 1993).

 

«Η φυσική άσκηση απλών καθημερινών κινήσεων (όπως περπάτημα, ανέβασμα σκαλιών κλπ.) σχεδόν διπλασιάζεται. Το γενικό αποτέλεσμα των πολυδυναμικών προγραμμάτων για την αντιμετώπιση του πόνου εξετάσθηκε από μια μετά-ανάλυση, που έβγαλε το συμπέρασμα πως τα προγράμματα αυτά είναι πιο αποτελεσματικά από οποιαδήποτε θεραπεία χρησιμοποιηθεί μόνη της» (Flor et al., 1992).

 

H λίμνη είναι ο Ιδανικός σου Εαυτός

 

Κάποτε ένας σοφός δάσκαλος του Zen είχε κουραστεί να ακούει τον μαθητή του να γκρινιάζει, να δυσανασχετεί και να πονάει συνεχώς επί παντός θέματος. Αποφάσισε να αναλάβει δράση και έστειλε μαθητή να του φέρει αλάτι. Όταν εκείνος γύρισε πίσω, ο δάσκαλός του είπε να ρίξει μια γερή δόση σε ένα ποτήρι και μετά να το πιεί.

 

«Τι γεύση έχει;» ρώτησε ο δάσκαλος.
«Πικρή» είπε ο μαθητής.

Τότε ο δάσκαλος είπε στο νεαρό να πάρει άλλη μια χούφτα αλάτι, μεγαλύτερη από πριν και να το ρίξει στην κοντινότερη λίμνη. Ο μαθητής το έκανε. Έπειτα ο δάσκαλος του είπε να το δοκιμάσει πίνοντας από το νερό της λίμνης και τον ξαναρώτησε τι γεύση έχει.

«Γεύση φρεσκάδας» απάντησε ο μαθητής.
«Το αλάτι το ένοιωσες καθόλου; Είχε πίκρα το νερό;» ρώτησε ο δάσκαλος.
«Όχι» απάντησε ο νέος.
Στο σημείο αυτό ο δάσκαλος έπιασε τα χέρια του μαθητή και του είπε: «Ο πόνος στη ζωή είναι καθαρό αλάτι. Η ποσότητα του πόνου παραμένει η ίδια. Όμως η ποσότητα της πίκρας που δοκιμάζουμε, εξαρτάται κάθε φορά από το δοχείο εκείνο μέσα στο οποίο βάζουμε τον πόνο. Έτσι, το μόνο πράγμα που έχεις να κάνεις όταν υποφέρεις είναι να διευρύνεις την αίσθηση των πραγμάτων. Πάψε να είσαι το ποτήρι και γίνε η λίμνη!»

 

Ο δικός μας ο πόνος πονάει περισσότερο απλώς γιατί είναι δικός μας, αν τον δούμε από μακριά, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι ούτε τόσο σημαντικός, ούτε τόσο μεγάλος. Υπάρχει μια πολύ έξυπνη δράση που μπορείς ν’ ακολουθήσεις αν ο πόνος αρχίζει να γίνεται οξύς και σημαντικός. Βγες έξω και βρες κάποιον άλλο άνθρωπο που επίσης πονάει, κάθισε να τον ακούσεις και κάνε ότι μπορείς να τον βοηθήσεις, αν φυσικά σου το επιτρέψει κι αν το θέλει. Άκουσε τον πόνο του και βοήθησε τον, θα καταλάβεις πως υπάρχουν πολλών ειδών πόνοι και είναι όλοι τους σημαντικοί ΜΟΝΟΝ γι’ αυτόν που τους νοιώθει.

 

Αν σταματήσεις να δίνεις προσοχή στο δικό σου πρόβλημα και εστιάσεις έστω και για λίγο σε κάποιο άλλο πρόβλημα που δεν σε αγγίζει συναισθηματικά, θ’ αντιληφθείς την υποκειμενικότητα του θέματος – στενοχώρια-πόνος και κατά προέκταση γκρίνια, παράπονα κλπ.

 

Επίσης όταν μπεις στην διαδικασία να ακούσεις και να βοηθήσεις κάποιον άλλο στα δικά του προβλήματα, αυτόματα οι σκέψεις σου πάνω στα δικά σου θέματα σταματούν έστω και προσωρινά, εστίασε σε αυτό και αναρωτήσου. Που στο καλό πήγε ο πόνος μου για το πρόβλημα; Με αυτόν τον τρόπο θα καταλάβεις πως δεν είναι αντικειμενικός ο πόνος απλά υποκειμενικός, ακόμη και αν το πρόβλημα δεν είναι υποκειμενικό αλλά αντικειμενικό.

 

Όταν το κάνεις τότε μπορείς να πεις και στον άλλον άνθρωπο αυτό που έκανες προτρέποντας τον να το επαναλάβει. Ίσως ξαφνιαστείς με το πόσοι πολλοί άνθρωποι προστατεύουν τον πόνο τους και δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτόν και φυσικά και χωρίς την αγαπημένη τους γκρίνια που τον συνοδεύει. Μην ξεχνάς πως τα παράπονα είναι συνεπακόλουθα των λογής – λογής δικαιολογιών για να μην κάνεις αυτό που είναι απαραίτητο να κάνεις για να είσαι ευτυχής.

 

Γιατί μπορεί να διατείνεσαι πως αναζητάς την ευτυχία την ελευθερία και άλλα ανάλογα ευγενή ιδανικά, όμως κάθε τι που σε φέρνει κοντά τους το αποφεύγεις γιατί δεν διαθέτεις την απαιτούμενη Ενέργεια για να τα διαχειριστείς. Είναι πιο εύκολο να δικαιολογείσαι και να γκρινιάζεις γιατί χρειάζεται ελάχιστη ενέργεια γι αυτό. Αν όμως φροντίσεις να διαφυλάξεις την Ενέργεια που ήδη διαθέτεις και να κάνεις ό,τι χρειάζεται για να την αυξήσεις τότε θα δεις πως η λίμνη είναι ο ιδανικός σου εαυτός κι όχι το ποτήρι.

Μπορεί ο άνθρωπος να βάλει τέλος στον ψυχολογικό πόνο;

 

Η αλήθεια και το υπαρκτό

 

Γιατί δεχόμαστε να πονάμε ψυχολογικά, γιατί το ανεχόμαστε αυτό; Ο σωματικός πόνος μπορεί να ελεγχθεί ή να τον ανεχτείς. Και είναι σημαντικό τέτοιοι σωματικοί πόνοι να μη διαστρεβλώνουν τη διαύγεια της σκέψης. Το εξετάσαμε αυτό. Γιατί στους περισσότερους από μας, όταν υπάρχει σωματικός πόνος, μια συνεχής ταλαιπωρία, διαστρεβλώνεται η σκέψη μας, εμποδιζόμαστε να έχουμε αντικειμενική σκέψη και γίνεται υποκειμενική, ασταθής, διαστρεβλωμένη. Αν κάποιος δεν έχει δραστική επίγνώση όλης αυτής της διαδικασίας του σωματικού πόνου, είτε θυμάται που τον ένιωσε και στο παρελθόν είτε φοβάται ότι θα τον ξανανιώσει στο μέλλον, τότε παρουσιάζονται νευρωτικές συνήθειες, νευρωτική συμπεριφορά. Μιλήσαμε γι’ αυτό με συντομία προχτές.

 

Ρωτάμε αν υπάρχει καμιά δυνατότητα για τα ανθρώπινα πλάσματα να τελειώσουν τον πόνο, τον ψυχολογικό πόνο, σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής τους. Και όταν το ερευνήσουμε αυτό τό βαθιά μέσα μας, θα δούμε ότι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες αυτού του πόνου είναι η προσκόλληση, η προσκόλληση σε ιδέες, σε συμπεράσματα, σε ιδεολογίες, πράγματα που λειτουργούν σαν ασφάλεια. Και όταν αυτή η ασφάλεια απειλείται, υπάρχει ένα είδος πόνου. (Σας παρακαλώ, μην ξεχνάτε ότι συμμετέχουμε όλοι μαζί σ’ αυτό, εξετάζουμε μαζί το θέμα του πόνου. Δεν ακούτε απλώς κάποια ομιλία -αν μου επιτρέπετε να το επισημάνω- και συγκεντρώνετε μερικές ιδέες, συμφωνώντας ή διαφωνώντας, αλλά θα έλεγα ότι μάλλον βρισκόμαστε σε επικοινωνία, καθώς μοιραζόμαστε το πρόβλημα, εξετάζουμε το ερώτημα, το θέμα, ενεργά. Κι έτσι γινόμαστε όλοι υπεύθυνοι, τόσο εσείς όσο και ο ομιλητής.)

 

Υπάρχει, επίσης, η προσκόλληση σε πρόσωπα. Στις σχέσεις μας υπάρχει πολύς πόνος. Ο ένας, δηλαδή, μπορεί να είναι ελεύθερος από τη διαμόρφωση του φόβου και όλων των σχετικών, ενώ ο άλλος μπορεί να μην είναι, εξ’ ού και υπάρχει ένταση. Η λέξη προσκόλληση σημαίνει «δέσιμο» -όχι μόνο σωματικό αλλά και ψυχολογικό- σημαίνει εξάρτηση από κάτι. Σε μια σχέση μπορεί ο ένας να είναι ελεύθερος και ο άλλος να μην είναι ελεύθερος, εξ’ ού και η σύγκρουση. Ο ένας μπορεί να είναι καθολικός και ο άλλος να μην είναι καθολικός ή να μην είναι κομουνιστής. Εξού και η σύγκρουση που θρέφει τη συνεχή ένταση και τον πόνο.

 

Έπειτα υπάρχει ο πόνος του θανάτου, του άγνωστου. Ο πόνος να χάσεις κάτι, στο οποίο ήσουν προσκολλημένος στο παρελθόν, στην ανάμνησή του. Δεν ξέρω αν τα έχετε παρατηρήσει όλα αυτά στον εαυτό σας. Είναι, λοιπόν, δυνατόν να ζήσεις και να έχεις ολοκληρωτική σχέση με κάποιον, χωρίς αυτή την ένταση που φέρνει ο εγωισμός, η ιδιοτέλεια, η εγωκεντρική συμπεριφορά, η επιθυμία που σε τραβάει από δω κι από κει, να ζήσεις μέσα σε μια σχέση στην οποία μπορεί να υπάρχουν αντιθέσεις, γιατί ο ένας μπορεί να είναι ελεύθερος και ο άλλος να μην είναι; Για να ζήσεις σ’ αυτή την κατάσταση απαιτείται όχι μόνο ανεκτικότητα -μια ανόητη λογική που δημιούργησε ο άνθρωπος- αλλά απαιτεί ένα πολύ πιο σπουδαίο πράγμα που είναι στοργή, αγάπη κι επομένως συμπόνια. Θα το εξετάσουμε αυτό.

 

Ρωτάμε αν ο άνθρωπος μπορεί να βάλει τέλος στον πόνο. Υπάρχουν διάφορες απαντήσεις για το: πώς να πας πέρα απ’ αυτόν, πώς να τον εκλογικεύσεις, πώς να τον καταπνίξεις, πώς να ξεφύγεις απ’ αυτόν. Εδώ, όμως, ζητάμε κάτι τελείως διαφορετικό: όχι να τον καταπνίξουμε, όχι να τον αποφύγουμε, όχι να τον εκλογικεύσουμε, αλλά όταν υπάρχει ο πόνος να μένουμε ολοκληρωτικά μαζί του, χωρίς καμιά κίνηση της σκέψης, που είναι κίνηση χρόνου και μέτρησης.

 

Κάποιος πονάει. Πονάει επειδή έχασε το γιο του ή τη γυναίκα του ή επειδή η γυναίκα του τον εγκατέλειψε για έναν άλλον ή υποφέρει επειδή αρχίζει να φαίνεται η φθορά στα πράγματα στα οποία είναι προσκολλημένος, στο σπίτι, στο όνομα, στο πρόσωπο, σ’ όλα τα συσσωρευμένα συμπεράσματα. Μπορεί να κοιτάξει κανείς αυτό τον πόνο χωρίς τον παρατηρητή; Εξετάσαμε το θέμα του παρατηρητή. Είπαμε ότι ο παρατηρητής είναι το παρελθόν, η συσσωρευμένη μνήμη, οι εμπειρίες και η γνώση. Και παρατηρεί κανείς τον εαυτό του μ’ αυτή τη γνώση, τις εμπειρίες, τη μνήμη κι έτσι διαχωρίζει τον εαυτό του από τον πόνο: εκείνος είναι άλλος από τον πόνο κι επομένως μπορεί να κάνει κάτι γι’ αυτόν.

Αλλά ο παρατηρητής είναι το παρατηρούμενο.

 

Σ’ αυτή, τη δήλωση ότι «ο παρατηρητής είναι το παρατηρούμενο», χρειάζεται να σταθούμε με λίγη φροντίδα και προσοχή. Αλλά δεν το δεχόμαστε. Λέμε ότι ο παρατηρητής είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και ότι το παρατηρούμενο βρίσκεται, κάπου έξω, χωριστά από τον παρατηρητή. Αν, τώρα, κοιτάξει κανείς πολύ προσεκτικά το θέμα, αυτή τη δήλωση, δηλαδή, ότι ο παρατηρητής είναι το παρατηρούμενο, τότε μοιάζει ολοφάνερο Όταν λες ότι είσαι θυμωμένος, δεν είσαι διαφορετικός από το θυμό, είσαι αυτό το πράγμα που ονομάζεις θυμό. Όταν ζηλεύεις, είσαι αυτή η ζήλια. Η λέξη είναι που χωρίζει, δηλαδή, με τη λέξη αναγνωρίζουμε το συναίσθημα και αυτή η αναγνώριση έρχεται από το παρελθόν. Κοιτάμε, λοιπόν, αυτό το αίσθημα μεοα από τη λέξη χρησιμοποιώντας σαν φίλτρο το παρελθόν κι έτσι χωριζόμαστε από το συναίσθημα. Οπότε υπάρχει η διαίρεση ανάμεσα στον παρατηρητή και το παρατηρούμενο.

 

Λέμε, λοιπόν, όταν υπάρχει αυτός ο πόνος, είτε είναι προσωρινός είτε είναι μια ατέλειωτη σειρά αιτιών που προκαλούν πόνο, να τον κοιτάζουμε χωρίς τον παρατηρητή. Εσείς είστε αυτός ο πόνος. Δεν είσαστε διαφορετικοί από τον πόνο. Μείνετε με όλο σας το είναι μαζί του. Τότε θα παρατηρήσετε, αν πάτε μέχρι εκεί, αν είστε πρόθυμοι να παρατηρήσετε από πολύ κοντά, ότι συμβαίνει κάτι τελείως διαφορετικό: μια μεταμόρφωση. Από τον πόνο γεννιέται μεγάλο πάθος. Αν το έχετε κάνει, έλέγξτε το και θα ανακαλύψετε ότι αυτό το πάθος δεν είναι το πάθος της πίστης, δεν είναι πάθος για συγκεκριμένο λόγο, πάθος για κάποιο ανόητο συμπέρασμα. Είναι εντελώς διαφορετικό από το πάθος της επιθυμίας. Είναι κάτι που έχει μια εντελώς διαφορετικού είδους ενέργεια. Όχι της κίνησης της σκέψης, που είναι μηχανική.

 

Αυτό που ονομάζουμε αγάπη μάς φέρνει πάρα πολύ πόνο. Η αγάπη, έτσι όπως την ξέρουμε, είναι ευχαρίστηση. Ο έρωτας, η αγάπη για την πατρίδα, η αγάπη κάποιας ιδέας και λοιπά, απ’ όλα αυτά απορρέει ευχαρίστηση. Και όταν μας αρνούνται αυτή την ευχαρίστηση, υπάρχει είτε μίσος είτε ανταγωνισμός ή βία. Μπορεί να υπάρξει αγάπη, όχι απλώς κάτι προσωπικό ανάμεσα σ’ εσένα κι εμένα ή κάποιον άλλο, αλλά το απέραντο αίσθημα συμπόνιας-πάθους για τα πάντα και τους πάντες; Πάθος για τη φύση, συμπόνια για τη γη που πάνω της ζούμε, έτσι ώστε να μην καταστρέφουμε τη γη, τα ζώα, όλα. Χωρίς αγάπη, που είναι συμπόνια, ο πόνος δεν μπορεί παρά να συνεχίζει. Κι εμείς οι άνθρωποι τον υπομένουμε, τον δεχόμαστε σαν κάτι φυσιολογικό.

 

Όλες οι θρησκείες προσπάθησαν να βρουν την έξοδο από τον πόνο, αλλά οι οργανωμένες θρησκείες έχουν προξενήσει τεράστιο πόνο. Οι θρησκευτικές οργανώσεις σ’ όλο τον κόσμο έχουν κάνει μεγάλο κακό, με θρησκευτικούς πολέμους, ατέλειωτες εκτελέσεις, βασανιστήρια, κάψιμο ανθρώπων, ιδιαίτερα στη Δύση -αυτό δεν ήταν μόδα τότε στην Ανατολή. Κι εμείς εδώ μιλάμε όχι για αποδοχή ή ανοχή του πόνου, αλλά για να μένουμε ακίνητοι μπροστά στον πόνο, οπότε εμφανίζεται μεγάλη συμπόνια. Και απ’ αυτή τη συμπόνια πηγάζει όλη η δημιουργία.

 

Τι είναι δημιουργία, τι είναι δημιουργικός νους;

 

Είναι ο νους που πονάει και μέσα από τον πόνο έχει μάθει κάποια τεχνική και εκφράζεται μ’ αυτή την τεχνική πάνω στο χαρτί, στο μάρμαρο, στον καμβά; Δηλαδή, η δημιουργικότητα είναι αποτέλεσμα εσωτερικής έντασης; Είναι το αποτέλεσμα μιας ζωής που βρίσκεται σε αταξία; Η δημιουργικότητα βγαίνει μέσα από τα συντρίμμια των πράξεων της καθημερινής ζωής; Δεν ξέρω αν το παρακολουθείτε. Ή πρέπει να δώσουμε μία εντελώς διαφορετική σημασία στη δημιουργικότητα, η οποία μπορεί να μη χρειάζεται καθόλου να εκφραστεί;

 

Πρέπει, λοιπόν, να εξετάσει κανείς αυτό το θέμα πολύ βαθιά μέσα στον ίδιο τον εαυτό του, γιατί η συνείδησή του είναι η συνείδηση όλης της ανθρωπότητας. Δεν ξέρω αν το αντιλαμβάνεστε αυτό. Ουσιαστικά, στη βάση της, η συνείδησή σας είναι ίδια με τη συνείδηση του ομιλητή όπως και με της υπόλοιπης ανθρωπότητας. Γιατί μέσα σ’ αυτή τη συνείδηση υπάρχει πόνος, δυστυχία, υπάρχει ανησυχία, υπάρχει ο φόβος του αύριο, ο φόβος της ανασφάλειας, που τη νιώθει κάθε άνθρωπος όπου κι αν ζει. Επομένως, η συνείδησή σας είναι η συνείδηση όλης της ανθρωπότητας και αν υπάρξει μεταμόρφωση της δικής σας συνείδησης, θα επιδράσει και στο σύνολο της συνείδησης των ανθρώπινων πλασμάτων. Είναι γεγονός. Ετσι, αποκτά τρομερή σημασία η ριζική αλλαγή ή η μεταμόρφωση των ανθρώπων μέσα τους, των συνειδήσεών τους.

Αν δεν αντέχεις την λάσπη μην παρακαλάς να βρέξει

 

Οι άνθρωποι ψάχνουν εναγωνίως την συνταγή της αιώνιας ευτυχίας. Η ευτυχία μοιάζει να είναι μια υποχρεωτική κατάσταση και όποιος δεν ακολουθεί αυτήν την κατάσταση χαρακτηρίζεται συνοπτικά ως καταθλιπτικός. Η διαδικασία της λύπης, του θρήνου ή του πένθους παίρνει αρκετό χρόνο και επιταχύνεται με την λήψη φαρμάκων τα οποία στην ουσία αναγκάζουν το άτομο να έχει ωραία ή ανάλαφρη διάθεση αλλά δεν επιτρέπουν στην λύπη να κάνει τον κύκλο της και να εκφραστεί φυσικά. Έτσι, με τον φόβο πως αυτή η λύπη που βιώνουμε σήμερα μπορεί να μας οδηγήσει σε κατάθλιψη ή σε σωματική ασθένεια, οι επιστήμονες υγείας διαλέγουν τον πιο σίγουρο και γρήγορο δρόμο των φαρμάκων χωρίς στην ουσία να είναι αναγκαίο.

 

Ορισμένοι μπορεί να πιστεύουν ότι τα δάκρυα είναι ένα σημάδι αδυναμίας αγνοώντας πως είναι το ίδιο θεραπευτικά με το γέλιο. Το να καταπιέζουμε τον εαυτό μας να μην κλάψει έχει αποδειχθεί πως μας προκαλεί έντονο στρες, πονοκεφάλους και ημικρανίες, ίλιγγους, εντερικό έλκος ή άσθμα. Ο Freud ερμήνευε την ασθένεια του άσθματος ως δάκρυα καταπιεσμένα ή σαν δάκρυα που ποτέ δεν βρήκαν τον δρόμο τους. Είναι αποδεδειγμένο ότι οι άνθρωποι που δεν εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους συχνά υποφέρουν από άγχος και στρες, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν αυτοάνοσα νοσήματα, έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση για λοιμώξεις και γενικότερη μείωση της ανοσολογικής άμυνας του οργανισμού.

 

Ερευνητές διαπίστωσαν σε έρευνές τους πως η σύγχρονη ψυχιατρική τείνει να έχει την τάση να ονομάσει κατάθλιψη την οποιαδήποτε κακή διάθεση του ατόμου ανεξάρτητα από την διάρκεια και την αιτία που την προκαλεί. Οι περιστασιακές διαταραχές λύπης και θλίψης συνήθως διαγιγνώσκονται σαν καταθλιπτικές διαταραχές και δίνεται φαρμακευτική αγωγή, όταν το μόνο που παρουσιάζουν αυτοί οι άνθρωποι είναι μια κανονική θλίψη που παράγεται είτε από την απώλεια μιας σχέσης ή ενός ατόμου, είτε από την απώλεια της εργασίας, είτε από ένα περιστατικό κλονισμού της υγείας του ατόμου. Το 40% των πολιτών στης Η.Π.Α ακολουθούν θεραπεία με αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Από αυτό το ποσοστό ένα 10% συνεχίζει την θεραπεία, αν και δεν υπάρχει κανένας προφανής λόγος. Στην Αργεντινή αλλά και στις Η.Π.Α τα αντικαταθλιπτικά αλλά και τα αγχολυτικά φάρμακα έρχονται πρώτα σε πωλήσεις. Παρόλο που ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας λέει πως η κατάθλιψη είναι μια μάστιγα για τις σύγχρονες κοινωνίες αναγνωρίζει πως οι πλειοψηφία των ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με κατάθλιψη είναι στην πραγματικότητα άτομα υγιή που απλά βιώνουν εντελώς φυσιολογικά συναισθήματα λύπης

 

Η ζωή περιέχει όλες τις αποχρώσεις των συναισθημάτων. Αν ζούσαμε μια ζωή χωρίς αυτές τις αποχρώσεις δεν θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τις χαρούμενες στιγμές από τις λυπημένες στιγμές.

Η ζωή είναι σαν ένα ουράνιο τόξο. Χρειάζεσαι και τον ήλιο και τη βροχή για να κάνεις τα χρώματα να εμφανιστούν.