Διδάσκοντας την επιστήμη της αποτυχίας

 
Η ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε κατά πρόσωπο την αποτυχία και να συνεχίζουμε την προσπάθεια είναι ίσως μια από τις πιο σημαντικές κατακτήσεις για την επίτευξη της μάθησης και εν τέλει της επιτυχίας. Αυτό θέλησε να μάθει στους μαθητές του και ο διευθυντής ενός σχολείου της Αγγλίας όταν  σχεδίασε μια «εβδομάδα αποτυχίας».

 

Ο στόχος ήταν οι μαθητές να ρισκάρουν και να πάρουν αποφάσεις χωρίς να επηρεάζονται από το φόβο της αποτυχίας. Η φιλοσοφία πίσω από αυτή τη μαθησιακή πρακτική είναι πως η αποτυχία αποτελεί μέρος της επιτυχίας, ιδιαίτερα όταν ο στόχος μας είναι δύσκολος . Η επιμονή είναι το κλειδί της επιτυχίας, να συνεχίζουμε, δηλαδή, ακόμη κι όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα.

 

Ας πάρουμε ως παράδειγμα την ιστορία του Έντισον , ο οποίος εφηύρε τον λαμπτήρα. Προσπάθησε τόσες φορές και όλοι τον ρωτούσαν γιατί συνεχίζει αφού κάθε φορά αποτυγχάνει. Εκείνος απαντούσε ότι όλες αυτές οι προσπάθειες δεν θεωρούνταν αποτυχίες αλλά προσπάθειες που δεν δούλεψαν. Αυτές τον έφεραν πιο κοντά στην επιτυχία.

 

Ο τρόπος που ερμηνεύουμε την αποτυχία μοιάζει να σχετίζεται  με την αντίδραση μας σ’ αυτή.
 

Για κάποιους, το να αποτύχουν σε κάτι είναι σαν να αποτυγχάνουν ως άνθρωποι. Έτσι, τους δημιουργούνται αισθήματα ντροπής με αποτέλεσμα να διστάζουν να τολμήσουν. Φανταστείτε πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν λαμβάναμε την αποτυχία σαν μια εμπειρία που θα μας βοηθήσει ν’  αναπτυχθούμε. Τότε, τα εμπόδια και τα προβλήματα θα ήταν για εμάς μια ευκαιρία και όχι μια απειλή.

 

Ο Carol Dweck, καθηγητής ψυχολογίας στο Stanford University επισημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι με αμετάβλητη νοοτροπία που θεωρούν την προσπάθεια αντικατοπτρισμό  των ικανοτήτων μας και άνθρωποι με ανεπτυγμένη νοοτροπία, οι οποίοι δεν διστάζουν να τολμήσουν και να κυνηγήσουν τα όνειρά τους.

 

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η αποτυχία είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης, ώστε να αποφεύγουμε να  γινόμαστε υπερβολικά επικριτικοί  με τον εαυτό μας. Το να εστιάζουμε σε αυτά που είμαστε προετοιμασμένοι να κάνουμε και να μην τα «παρατάμε» σε περίπτωση αποτυχίας είναι τα βασικά συστατικά που θα μας οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Άλλωστε, όπως είχε πει και ο συγγραφέας C.S.Lewis , «οι αποτυχίες είναι οι πινακίδες κατεύθυνσης στο δρόμο για το επίτευγμα».