Χαρτί υγείας, Η Ιστορία του Κωλόχαρτου

 

Για πολλούς αιώνες, τη δουλειά αυτού του αντικειμένου, την εκτελούσαν φύλλα δέντρων και κουρέλια. Σήμερα υπάρχουν υπεραπαλά μοντέλα χαρτιού, αρωματικά, χρωματιστά...

Σήμερα έχει καταλάβει αναπόσπαστη θέση στην καθημερινότητά μας και μάλιστα αποτελεί μία από τις κυριότερες προόδους στην ατομική υγιεινή.  Ωστόσο το γεγονός αυτό, δεν αποτελεί παρά κατάκτηση των τελευταίων μόλις δεκαετιών!

- Με τί σκουπίζονταν στην αρχαία Ελλάδα;
-Πώς πρέπει να μπαίνει το ρολό στην τουαλέτα;

Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς διάφορα υλικά και αντικείμενα που, σε περίπτωση ανάγκης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προσωπική υγιεινή μετά την αφόδευση. Σώζονται μαρτυρίες σχετικά με τη χρησιμοποίηση διάφορων υλικών, από τα πιο προβλέψιμα ως τα πιο ευφάνταστα, που προέρχονται από διαφορετικούς πολιτισμούς και χρησιμοποιήθηκαν σε διαφορετικές εποχές και
καταστάσεις. Κάποια από αυτά είναι φύλλα από δέντρα και φυτά, βρύα, πέτρες, μαλλί (από πρόβατα ή άλλα ζώα), κοχύλια, στάχυα καλαμποκιού, χιόνι, φλοιός δέντρου, δέρματα, πανιά, και φυσικά χαρτί κάθε είδους και μεγέθους, συμπεριλαμβανομένου του... τσιγαρόχαρτου!

Στις αραβικές χώρες χρησιμοποιούσαν μέχρι πρόσφατα για το συγκεκριμένο σκοπό το αριστερό χέρι, το επονομαζόμενο «κακό», και για αυτόν το λόγο δεν επιτρεπόταν ούτε να φάνε ούτε να κάνουν χειραψία με αυτό το χέρι.

Αλμυρό σφουγγάρι

Γνωρίζουμε ότι στη αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιούσαν πέτρες και κεραμικά θραύσματα (άουτς), ενώ οι Ρωμαίοι της εποχής του Χριστού χρησιμοποιούσαν για τον ίδιο σκοπό ένα σφουγγάρι με ξύλινη λαβή, το οποίο βουτούσαν σε αλμυρό νερό.



Δημόσιες τουαλέτες επί ρωμαϊκής αυτοκρατορίας

Οι πρώτοι...

Οι πρώτοι που κατέφυγαν στο χαρτί για την προσωπική υγιεινή τους υπήρξαν οι Κινέζοι. Σώζεται ένα έγγραφο από το έτος 589, στο οποίο ένας αξιωματούχος της αυτοκρατορικής αυλής εκφράζει τη γνώμη ότι δεν είναι σωστό να χρησιμοποιούνται για αυτή τη δουλειά έγγραφα που περιέχουν αποφθέγματα ή σχόλια σοφών αντρών ή αποσπάσματα των πέντε κλασικών βιβλίων του κομφουκιανισμού.

Από την άλλη μεριά, οι κοινωνικές διαφορές υπήρχαν ανέκαθεν και αντικατοπτρίζονταν σε όλες τις πτυχές της δημόσιας και της ιδιωτικής ζωής, ακόμα και σε αυτήν που αποτελεί το θέμα του άρθρου μας. Για να μείνουμε στη χώρα από την οποία αντλήσαμε το τελευταίο παράδειγμα, την Κίνα, γνωρίζουμε ότι από το έτος 1391 κατασκεύαζε χαρτί υγείας, σε μεγάλα φύλλα 60x90 εκατοστών, το οποίο όμως προοριζόταν για αποκλειστική χρήση του αυτοκράτορα.

Χαρτί από κάνναβη...

Όσο πλησιάζουμε στη σύγχρονη εποχή, παρατηρούμε ότι για πολύ καιρό χρησιμοποιήθηκε για την ατομική υγιεινή χαρτί περιτυλίγματος ή εφημερίδας. Όταν άρχισε να κατασκευάζεται ειδικό χαρτί
για τη συγκεκριμένη χρήση, οι κατασκευαστές φρόντισαν να έχει τις εξής σημαντικές ιδιότητες: να είναι απαλό και απορροφητικό και να διαλύεται εύκολα στο αποχετευτικό δίκτυο. 

 

Η πρώτη μάρκα που κυκλοφόρησε στο εμπόριο ήταν του Τζόζεφ Γκάγιετι στη Νέα Υόρκη το 1857. Διετϊθετο σε κουτιά των 300 φύλλων που πωλούνταν στην τιμή των 50 σεντς, ως φαρμακευτικό προϊόν για την πρόληψη και αντιμετώπιση των αιμορροΐδων. Κατασκευαζόταν από ίνα κάνναβης της Μανίλας (Musa Textilis), ενός φυτού που ευδοκιμεί στις Φιλιππίνες και μοιάζει με μπανάνα.

Η εποχή της άνεσης

Στα τέλη του19ου αι., η τουαλέτα γνωρίζει μια πραγματική επανάσταση. Το καζανάκι του Τόμας Κράπερ, με ενσωματωμένο πλωτήρα (το γνωστό φλοτέρ), γνωρίζει μεγάλη επιτυχία, καθώς όλο και περισσότερα νοικοκυριά σπεύ­δουν να το αποκτήσουν.

Και η άφιξη του ρολού υγείας (Κωλόχαρτο) με διάτρητο χαρτί για την εύκολη αποκοπή των φύλλων σηματοδοτεί τη δεύτερη μεγάλη επανάσταση που λαμβάνει χώρα την ίδια περίπου εποχή. Το πρωτοεισήγαγε στην Αγγλία ο Γουόλτερ Τζέιμς Άλκοκ το 1879.

Το 1942 κάνει την εμφάνιση του στην Αγγλία το δίφυλλο χαρτί, ενώ παράλληλα αυξανόταν αισθητά η πολυπόθητη απαλότητα.

Από εκεί και πέρα, οι καινοτομίες διαδέχονται η μια την άλλη: το 1954 εμφανίζεται το πρώτο έγχρωμο χαρτί υγείας- το 1964 κυκλοφορεί στο εμπόριο αρωματισμένο χαρτί τουαλέτας- το 1973 αποκτά για πρώτη φορά μια ευχάριστη σπογγώδη υφή, που του χαρίζει έξτρα απορροφητικότητα.