Μιράντα το φεγγάρι που συνέθλιψε ο Ουρανός

Φαράγγια βάθους 20 χιλιομέτρων, πολυγωνικά οροπέδια που καταλήγουν σε απότομους γκρεμούς. Το ασυνήθιστο τοπίο της Μιράντας, ενός από τα 27 φεγγάρια του πλανήτη Ουρανού, πρέπει να οφείλεται σε παλιρροϊκές δυνάμεις που συμπίεζαν και τέντωναν τον παγωμένο δορυφόρο.

Μυστηριώδης
Οι καλύτερες εικόνες που έχουμε από τη Μιράντα χρονολογούνται στο 1986, όταν η αποστολή Voyager 2 πέρασε από το δορυφόρο και πρόλαβε να φωτογραφίσει το νότιο ημισφαίριο. Ακόμα και σήμερα, κανείς δεν γνωρίζει τι κρύβει το αθέατο βόρειο ημισφαίριο.
Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η επιφάνεια του φεγγαριού πρέπει να άλλαξε δραστικά σε κάποια φάση της εξέλιξής του. Αυτό που διακρίνεται σήμερα στο νότιο ημισφαίριο είναι πολυγωνικοί σχηματισμοί που ονομάζονται «κορόνες». Η μεγαλύτερη από αυτές, η κορόνα Arden, έχει πλάτος 200 χιλιομέτρων με μεγάλους γκρεμούς και κορυφογραμμές ύψους δύο χιλιομέτρων.

Οι παλίρροιες
Ποια διαδικασία μπορεί να οδήγησε στην εμφάνιση αυτών των παράξενων σχηματισμών. Χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα, ερευνητές της Εταιρείας Γεωλογίας των ΗΠΑ κατέληξαν σε μια πιθανή απάντηση.
Το πιθανότερο, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «Geology», είναι ότι ολόκληρη η Μιράντα παραμορφώθηκε λόγω των παλιρροϊκών δυνάμεων που ασκούσε η βαρυτική έλξη του Ουρανού. Ο δορυφόρος κινούνταν κάποτε σε μια άκρως ελλειπτική τροχιά, στην οποία η απόσταση του δορυφόρου από τον μητρικό του πλανήτη διαρκώς αυξομειωνόταν.
Αυτό συνοδευόταν από σχετικά απότομες αυξομειώσεις της έλξης που ασκεί ο Ουρανός στο φεγγάρι του. Λόγω των αυξομειώσεων αυτών, ολόκληρος ο δορυφόρος περιοδικά συμπιεζόταν και μετά τεντωνόταν. Οι εσωτερικές αυτές παλίρροιες απελευθέρωναν τεράστιες ποσότητες θερμότητας λόγω της τριβής ανάμεσα στα πετρώματα. Η θερμότητα πιθανότατα δημιούργησε στρώματα θερμού, ελαφρότερου πάγου μέσα στον παγωμένο μανδύα, τα οποία ανέβηκαν προς την επιφάνεια και παραμόρφωσαν το φλοιό.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η θεωρία της παλιρροϊκής παραμόρφωσης εξηγεί όχι μόνο το σχηματισμό των κορονών αλλά και τις θέσεις στις οποίες βλέπουμε αυτούς τους σχηματισμούς σήμερα. Η Μιράντα κινείται πλέον σε μια πιο κυκλική τροχιά και η παραμόρφωση πιθανότατα έχει σταματήσει. Το φεγγάρι παίρνει το όνομα της κόρης του Πρόσπερου από το έργο «Η Τρικυμία» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Και οι 27 γνωστοί δορυφόροι του Ουρανού παίρνουν ονόματα από έργα του Σαίξπηρ και του άγγλου ποιητή του 18ου αιώνα Αλεξάντερ Πόουπ.