Ένα παραμύθι για το μυρμήγκι

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα μυρμήγκι

Το παραμύθι με το μικρό μυρμήγκι ξεκινά από πολύ παλιά, δεκαετίες πριν. Δεν είναι από αυτά που ακούγαμε μικροί. Είναι από εκείνα που μάθαμε (;) μεγάλοι. Θα το θυμηθείτε όλοι, είμαι βέβαιος. Κάπου το έχετε ξανακούσει, κάπου το έχετε ξαναδεί, σίγουρα κάποτε βρήκατε τον ίδιο τον εαυτό σας ως ήρωα στην πλοκή του.Μια φορά κι ένα καιρό λοιπόν ήταν ένα μικρό μυρμήγκι το οποίο κάθε μέρα (εκτός από τις μέρες του χειμώνα) έβγαινε από την φωλιά του και γύρευε τροφή για το ίδιο αλλά και για να αποθηκεύσει στη φωλιά του για όλες τις δύσκολες μέρες που κάθε χρόνο ακολουθούσαν. Αυτό το μικρό μυρμήγκι συνήθιζε καθημερινά να πηγαίνει σε έναν θεόρατο πέτρινο τοίχο και με τα μικρά του δόντια να δαγκώνει λίγο από το σκληρό πέτρινο υλικό και να το μεταφέρει στην φωλιά του. Το μικρό μυρμήγκι έκανε αυτή την κίνηση κάθε μέρα για πολλά χρόνια με την ίδια επιμονή και όρεξη. Ο τεράστιος πέτρινος τοίχος ούτε που ένιωθε κάτι από το μικρό δάγκωμα του μυρμηγκιού, (άραγε τα μυρμήγκια τρώνε τεράστιους τοίχους;) κι έτσι δεν ένιωθε ποτέ ούτε καν την παρουσία του.

Τα χρόνια λοιπόν πέρασαν ώσπου μια μέρα, φθινόπωρο ήταν σίγουρα, το μυρμήγκι ξαναβγήκε από τη φωλιά του και κάνοντας τη γνώριμη διαδρομή του ξανακατευθύνθηκε στον γνωστό προορισμό του και μόλις έφτασε στον πέτρινο γιγάντιο τοίχο άνοιξε το μικρό του στοματάκι και δάγκωσε μια σκόνη από τις γιγάντιες πέτρες του γιγάντιου τοίχου. Και τότε!!! Σαν μια σκηνή από εικόνα της Αποκάλυψης ο γιγάντιος τοίχος γκρεμίστηκε κι έπεσε απότομα κάνοντας έναν εκκωφαντικό θόρυβο, ανακατεμένο με ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης ανάμεσα στα τεράστια συντρίμμια που είχαν πλακώσει γύρω τους τα πάντα. Τα πάντα εκτός από το μικρό μυρμήγκι που ήταν τόσο μικρό που γλίτωσε ακόμη και τη συντριβή του. Μόλις αυτό κατάλαβε πως ο τοίχος είχε γκρεμιστεί έτριψε για λίγο το πηγούνι του και κατευθύνθηκε σε άλλο τοίχο πιο στέρεο και πιο μεγάλο. Δεν ήθελε πια να μεταφέρει πέτρες από έναν τοίχο που είχε γίνει συντρίμμια, όσο να είναι κάθε τοίχος όταν γκρεμίζεται δεν είναι τίποτε άλλο από ερείπια, ούτε μια σκόνη του δεν έχει σημασία…

Το μυρμήγκι αυτό το λέγανε συνήθεια και τον μεγάλο πέτρινο τοίχο χρόνο. Ήταν και τα δυο δικά μου, δικά σου, όλων μας. Και το μυρμήγκι κι ο τοίχος, μόνο που όταν εγώ κατάλαβα ποιος είναι ποιος, ο τοίχος μου είχε γκρεμιστεί από τα καθημερινά μικρά ανεπαίσθητα δαγκώματα του μικρού μυρμηγκιού.

Οι άνθρωποι είμαστε αυτό που γινόμαστε καθημερινά. Αυτό που καθημερινά συνηθίζουμε ή επιτρέπουμε να κάνουμε είναι το πεπρωμένο μας. Μόνο που στην αρχή δεν το παρατηρούμε, δεν του δίνουμε τη σωστή σημασία. Οι άνθρωποι που χωρίζουν μετά από ένα μήνα, δυο, πέντε ή είκοσι χρόνια χωρίζουν επειδή κάθε μέρα όλο το προηγούμενο καιρό δεν έβλεπαν, δεν αντιλήφθηκαν το μικρό μυρμήγκι που έτρωγε τις μέρες τους. Ο μαθητής που καθημερινά αφιερώνει πολλές ώρες στον υπολογιστή και στην τηλεόραση κι όχι στο διάβασμα, μάλλον θα έχει απογοητευτικές επιδόσεις στις εξετάσεις καθώς τόσο καιρό πριν από αυτές η καθημερινότητα του χτίζονταν με μικρές συνήθειες που εγγυούνταν την αποτυχία. Κάποιος άλλος πάλι μπορεί να βαριέται (αλήθεια επιτρέπεται να βαριέται ο νέος;) επειδή κάθε μέρα επιτρέπει στον εαυτό του να μεγαλώνει με συνήθειες που κρύβουν τη δημιουργικότητα και την πρόοδό του. Ένα μικρό μυρμήγκι τόση ζημιά; Ένα μικρό μυρμήγκι, ναι. Αυτό που θα καταστρέψει τη ζωή σου είναι αυτή η καθημερινή μικρή συνήθεια. Μια μικρή συνήθεια, μια ανοχή, μια δεύτερη συνήθεια, η αναβολή, η συγκατάβαση και καιρό με τον καιρό έγινες ξένος με τον σύντροφο σου, ξένος από τους ανθρώπους γύρω σου, ξένος από τις πιο όμορφες ελπίδες, από αυτό που σε έδενε με το νόημα του κόσμου, ξένος μάλλον κι από τον ίδιο σου τον εαυτό.

Τις περισσότερες φορές καταλαβαίνουμε το γκρέμισμα του τοίχου, των ονείρων, της ίδιας μας της ζωής μετά από ένα εκκωφαντικό συμβάν. Πρέπει για παράδειγμα να ανακοινωθεί ένα διαζύγιο για να επισημοποιήσει τα χρόνια που το μικρό μυρμήγκι κατέτρωγε τις υγιείς βάσεις μιας σχέσης. Το βέβαιο είναι πως όσο εκκωφαντικό είναι αυτό το γεγονός τόσο ανεπαίσθητο είναι το καθημερινό άθροισμα των αιτίων – συμπτωμάτων που το προκάλεσαν. Η καταραμένη ευκολία είναι συνήθως ο πιο αξιόπιστος εγγυητής πως θα γίνεις ό,τι επιτρέπεις. Κάθε ώρα για παράδειγμα που βλέπεις τηλεόραση αντί να διαβάζεις ένα βιβλίο ή να καλλιεργείς τις ανθρώπινες σχέσεις σου είναι ένα μικρό δάγκωμα του μικρού μυρμηγκιού στον μεγάλο τοίχο της δικής σου ζωής. Κάποτε θα γκρεμίσει την ελπίδα σου για το μέλλον, τη θέση που αντιπροσωπεύεις ως λειτουργικό μέλος ενός συνόλου που προϋποθέτει θυσία κι αγώνα για την κοινωνία του. Πιο πριν, πριν γίνεις ξένος με όλους, η αποξένωση θα έχει χτυπήσει, το ίδιο ύπουλα κι αθόρυβα την πόρτα σου κι εσύ, ανυποψίαστος μα τραγικά υπεύθυνος θα της έχεις επιτρέψει να διαλύσει τη ζωή σου. Την τροφή την έδωσες εσύ. Με την ευκολία, τη συγκατάθεση, έπειτα με την ανοχή και τέλος με την συνήθεια.

Τα παραμύθια των παιδικών μας χρόνων τελείωναν πάντα με ένα ευτυχισμένο τέλος και τη ρητή διαβεβαίωση πως «ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα». Το παραμύθι με το μικρό μυρμήγκι είναι από αυτά των μεγάλων ώριμων ηλικιακά χρόνων μας. Εκεί δεν τελειώνουν τα πάντα ευχάριστα, τουλάχιστον όχι εδώ. Το ευτύχημα είναι πως έχουμε, ο καθένας από εμάς ξεχωριστά, το μεγάλο ευτύχημα να γράψουμε, ή καλύτερα να δοκιμάσουμε να γράψουμε, οι ίδιοι το τέλος. Αυτό γράφεται από την τροφή που δίνουμε οι ίδιοι στο θηρίο, συγγνώμη στο μυρμήγκι, που καθημερινά γίνεται συνήθεια μας, χρόνος μας, καθημερινότητα και εν τέλει ζωή και πεπρωμένο μας. Τώρα που μπορείς νίκησε το μυρμήγκι, ίσως αύριο να σε έχει νικήσει αυτό για πάντα.