Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025

Fictophilia: ο έρωτας για φανταστικούς χαρακτήρες

Ο όρος Fictophilia (φικτοφιλία) είναι σχετικά νέος στην ψυχολογία και χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ερωτική έλξη για έναν φανταστικό χαρακτήρα που μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος. Ο χαρακτήρας αυτός μπορεί να ανήκει σε ένα βιβλία, ένα κόμικ, ένα μάνγκα, ένα άνιμε ή μια τηλεοπτική σειρά.

Στην otakuculture υπάρχουν οι όροι waifu και husbando. Ο όρος waifu αναφέρεται στον θηλυκό φαντασιακό χαρακτήρα που ένας άνδρας κατά κύριο λόγο ή και μια γυναίκα ερωτεύεται και επιθυμούσε να την έχει σύζυγο. Αντίστοιχα ο όρος husbando αναφέρεται στον αρσενικό φαντασιακό χαρακτήρα που μια γυναίκα κατά κύριο λόγο ή ένας άνδρας ερωτεύεται και θα επιθυμούσε να τον έχει σύζυγο.

Οι όροι otaku culture, waifu και husbando ανήκουν στην Ιαπωνική κουλτούρα αλλά είναι παγκόσμια διαδεδομένοι για να χαρακτηρίσουν την έννοια του έρωτα για φανταστικούς χαρακτήρες καθώς και την επιθυμία των ατόμων να είχαν σχέση γάμου με αυτούς τους χαρακτήρες.

Σημειώνεται ότι ο όρος otaku αναφέρεται στα άτομα που ασχολούνται ενεργά με την άνιμε κοινότητα των Ιαπωνικών τηλεοπτικών σειρών που πολλές φορές προέρχονται από τα αντίστοιχα manga. Η nerd culture είναι ένας γενικότερος όρος ομπρέλα που αναφέρεται στην κουλτούρα των σειρών και βιβλίων φαντασίας, στα βιντεοπαιχνίδια, στην τεχνολογία και στους υπερήρωες κατά κύριο λόγο.

Πέρα όμως από αυτούς τους αγγλικούς όρους οι οποίοι δεν θα είναι διαδεδομένοι στο ευρύ κοινό, το κύριο θέμα του άρθρου επικεντρώνεται στην ανάλυση του έρωτα που μπορεί να νιώσει ένα άτομο για τους φανταστικούς χαρακτήρες.

Ο έρωτας με το φανταστικό υπήρχε πάντοτε στην ανθρώπινη ζωή. Πόσες φορές οι άνθρωποι δίχως να γνωρίζουν πραγματικά έναν άνθρωπο, πλάθουν για αυτόν μια «φανταστική» ή «ιδανική» εικόνα και ερωτεύονται αυτή την εικόνα; Πάρα πολλές φορές.

Ο έρωτας για τους φανταστικούς χαρακτήρες είναι μονοδιάστατος και μονόπλευρος, καθώς οι φανταστικοί χαρακτήρες δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα συναισθήματα που έχει ένα άτομο.
 
Γιατί να ερωτεύονται οι άνθρωποι το φανταστικό;

Όπως αναφέρθηκε οι άνθρωποι έχουν την τάση να ερωτεύονται το φανταστικό. Το αντικείμενο του έρωτα τους μπορεί να είναι ένας άνθρωπος (ο οποίος μπορεί να μην γνωρίζει καθόλου για τα συναισθήματα τους ή να τα έχει απορρίψει) ή ένας φανταστικός χαρακτήρας.

Ο έρωτας για τους φανταστικούς χαρακτήρες είναι μονοδιάστατος και μονόπλευρος, καθώς οι φανταστικοί χαρακτήρες δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα συναισθήματα που έχει ένα άτομο.

Ενώ λοιπόν αυτός ο έρωτας δεν βρίσκει ανταπόκριση, γιατί οι άνθρωποι αφήνονται σε αυτό το συναίσθημα όσον αφορά τους φανταστικούς χαρακτήρες;

1) Απόρριψη

Οι πλειοψηφία αν όχι όλοι οι άνθρωποι στον ερωτικό τομέα βιώνουν απόρριψη. Το να βιώνει ένα άτομο συνεχείς και αλλεπάλληλες απορρίψεις για εμφανησιακούς λόγους, για λόγους οικονομικής κατάστασης και άνεσης ή γιατί το άτομο που ποθεί θέλει ένα άλλο άτομο είναι μια πραγματικότητα. Με τους φανταστικούς χαρακτήρες όμως αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Διότι ο φανταστικός χαρακτήρας δεν είναι πραγματικός, δεν θα συνομιλήσει ποτέ με το άτομο στην πραγματικότητα, παρά μόνο στην φαντασία του. Οπότε το τραύμα της απόρριψης δεν επαναλαμβάνεται σε αυτή την συνθήκη.

2) Φυγή από την πραγματικότητα

Η πραγματικότητα για έναν άνθρωπο μπορεί να είναι πολύ σκληρή. Ο καθένας άνθρωπος που θα ερωτευτεί έναν φανταστικό χαρακτήρα μπορεί να παλεύει με άγχη, τραύματα, στρες από το χώρο εργασίας, την απουσία ανθρώπων που τον νοιάζονται πραγματικά ή μπορεί να ζει σε μια σχέση που δεν τον εκφράζει απλά υπό το φόβο της μοναξιάς. Ο φανταστικός χαρακτήρας λοιπόν μέσα από μια σειρά άνιμε ή καρτούν μπορεί να προσφέρει έστω και στιγμιαία την εικόνα μιας ιδανικής ζωής.

Αυτή η εικόνα παρασύρει τον άνθρωπο που στην πραγματικότητα δεν ζει μια ιδανική ζωή. Τον παρασύρει να φανταστεί πως θα ήταν η ζωή του αν ήταν αυτός ο πρωταγωνιστής/-ια της σειράς που βλέπει και πως θα ήταν να τον αγαπάει ένας άνθρωπος όπως ο ήρωας που αγαπάει τον/την πρωταγωνιστή/-ια. Αυτό προσφέρει μια πρόσκαιρη και στιγμιαία πολλές φορές ανακούφιση στο άτομο, όμως από την άλλη μπορεί να το κάνει να νιώθει ακόμα περισσότερο έντονα τα συναισθήματα της μοναξιάς, της θλίψης και της έλλειψης ανθρώπων στην ζωή του.

3) Ο ιδανικός σύντροφος

Πράγματι σε μια σειρά ακόμα και με άνιμε χαρακτήρες τα άτομα μπορούν να βρουν τον ιδανικό σύντροφο όπως τον είχαν φανταστεί. Μπορεί να δουν μια πρωταγωνίστρια να είναι τρυφερή, στοργική, γλυκιά, ερωτική ή δυναμική και έναν πρωταγωνιστή να είναι ανίκητος, όμορφος, γυμνασμένος, χαρισματικός. Έτσι λοιπόν άνδρες και γυναίκες που παρακολουθούν σειρές φαντασίας, άνιμε ή και καρτούν μπορεί να ερωτευτούν τον χαρακτήρα αυτής της σειράς διότι έχει αυτά που θα ήθελαν να διαθέτει ο ιδανικός σύντροφος για αυτούς ή αυτές.

4) Ο φανταστικός σύντροφος δεν απαιτεί

Ο φανταστικός σύντροφος πράγματι δεν απαιτεί τίποτα από τον άνθρωπο που τον έχει ερωτευθεί. Δεν θα του απαιτήσει να τον διεκδικήσει, δεν θα του απαιτήσει να παλέψει για αυτόν, δεν θα του απαιτήσει χρόνο, χρήμα. Ο ιδανικός σύντροφος σε μια σειρά, πιθανών θα ζήσει για πάντα. Δεν θα αρρωστήσει. Ο ιδανικός σύντροφος σε μια σειρά δεν θα κρίνει ως ανεπαρκή τον άνθρωπο που τον φαντασιώνεται. Δεν θα τον κάνει να νιώσει μη επιθυμητός ερωτικά. Όλα αυτά προσφέρουν ηρεμία στο άτομο, ειδικά στο τώρα όπου οι απαιτήσεις όλης της ζωής αλλά και του ερωτικού τομέα είναι σαν να έχουν χτυπήσει κόκκινο με αποτέλεσμα πολλά άτομα να μην τα καταφέρνουν να ανταπεξέλθουν.

5) Συμπόνια για το χαρακτήρα

Οι σειρές φαντασίας και οι σειρές άνιμε αναπαριστούν τις ζωές των χαρακτήρων τους στα δικά τους μοναδικά περιβάλλοντα. Ο κάθε άνθρωπος που παρακολουθεί αυτές τις σειρές έχει την δυνατότητα να ζει και να είναι παρόν στις ζωές των χαρακτήρων που τρέφει ερωτικά συναισθήματα. Όταν λοιπόν ζει μέσα στις ζωές τους, μοιράζεται τα άγχη και τις αγωνίες τους αλλά και βλέπει τον εαυτό τους μερικές φορές μέσα από τα δικά τους μάτια, τότε είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώσει συμπόνια και ταύτιση μαζί τους στις δύσκολες στιγμές που μπορεί να ζουν.

6) Προσκόλληση

Οι τύποι προσκόλλησης διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στον έρωτα που μπορεί να δημιουργηθεί για τους φανταστικούς χαρακτήρες. Αναλυτικότερα οι ανασφαλείς τύποι προσκόλλησης, δηλαδή ο αγχώδης τύπος, ο αποφευκτικός τύπος και ελάχιστα σε αυτή την περίπτωση ο αποδιοργανωμένος τύπος έχει βρεθεί ότι έχουν ρόλο στα ερωτικά συναισθήματα των ατόμων για τους φανταστικούς χαρακτήρες.

α) Αγχώδης προσκόλληση:

Τα άτομα με αγχώδη προσκόλληση στις ερωτικές τους σχέσεις συνήθως ανησυχούν ότι θα εγκαταλειφθούν με κάποιον τρόπο από τους συντρόφους τους. Επιπλέον όταν πρόκειται να εκφράσουν το ερωτικό τους ενδιαφέρον σε ένα άτομο σκέφτονται έντονα ότι θα απορριφθούν.

Έτσι λοιπόν, ένας φανταστικός χαρακτήρας μπορεί να τους προσφέρει την ασφάλεια ότι δεν θα εγκαταλειφθούν αλλά και ότι είναι αρκετά ως άτομα άρα δεν θα απορριφθούν. Διότι ο κάθε φανταστικός χαρακτήρας φέρει ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, τα οποία πολλές φορές δεν βρίσκονται εύκολα σε πραγματικά άτομα. Οπότε το αγχώδες άτομο τοποθετώντας αυτόν τον φανταστικό χαρακτήρα στο επίκεντρο του ερωτικού του σύμπαντος μπορεί να νιώσει έστω και στιγμιαία, σε φαντασιακό επίπεδο, ότι υπάρχει κάτι που τον αγαπά και τον νοιάζεται.

β) Αποφευκτική προσκόλληση:

Τα άτομα στην αποφευκτική προσκόλληση συνήθως θέτουν ως προτεραιότητα την ανεξαρτησία τους σε συναισθηματικό επίπεδο, ενώ δεν επενδύουν από επιλογή, σε κοινωνικές και ερωτικές σχέσεις. Αξίζει να αναφερθεί ότι ενώ επιθυμούν να νιώσουν συναισθήματα και να βρεθούν σε ερωτικές σχέσεις, όμως από έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους ανθρώπους καταπιέζουν αυτή τους την ανάγκη.

Έτσι λοιπόν οι φανταστικοί χαρακτήρες μπορεί να γίνουν τα αντικείμενα του ερωτικού τους συναισθήματος. Οι φανταστικοί χαρακτήρες θα βρίσκονται πάντα εκεί για αυτά τα άτομα, όταν αυτά το επιθυμούν. Μπορούν να ξαναδούν την σειρά με πρωταγωνιστή αυτό το χαρακτήρα ή να ξαναδιαβάσουν το βιβλίο με την ιστορία του. Οπότε οποιοσδήποτε φόβος εγκατάλειψης αυτόματα έχει εξαφανιστεί.

Τα αποτελέσματα του έρωτα με φανταστικούς χαρακτήρες

Ο έρωτας ενός ανθρώπου με φανταστικούς χαρακτήρες σίγουρα μπορεί να επηρεάσει την ερωτική του ζωή σε έναν βαθμό, είτε ήπιο είτε σοβαρό. Παρακάτω παρουσιάζεται το γιατί αυτό μπορεί να συμβεί.

Ι) Υπερβολικές απαιτήσεις από τους πραγματικούς πιθανούς ερωτικούς συντρόφους

Πράγματι τα άτομα που τρέφουν ερωτικά συναισθήματα για τους φανταστικούς χαρακτήρες, τείνουν να θέτουν πολλά παραπάνω κριτήρια όταν πρόκειται να επιλέξουν έναν πραγματικό άνθρωπο για σύντροφο τους. Οι φανταστικοί χαρακτήρες πολλές φορές έχουν περισσότερο εξιδανικευμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας από τους πραγματικούς ανθρώπους και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον ψυχολογικό εγκλωβισμό των ανθρώπων σε ένα ιδανικό ερωτικό πρότυπο που είτε δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, είτε είναι πάρα πολύ σπάνιο να βρεθεί. Έτσι δημιουργείται μια συναισθηματική και ψυχολογική λούπα, όπου το άτομο απορρίπτει άλλους ανθρώπους και ταυτόχρονα κολλάει περισσότερο σε φανταστικούς χαρακτήρες.

ΙΙ) Κατάθλιψη και μοναξιά

Η ζωή μπορεί πολλές φορές να μην είναι ιδανική και αυτό να επιφέρει αρκετή ψυχική δυσκολία σε άτομα. Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή που μπορεί να προκύψει, είτε από γενετικά αίτια, είτε από περιβαλλοντικά αίτια. Τα περιβαλλοντικά αίτια μπορεί να είναι η μοναξιά του ατόμου, η κακοποίηση που έχει δεχθεί, η απόρριψη που έχει εισπράξει σε συνεχές επίπεδο, η έλλειψη ανθρώπων να συμμεριστούν τις απόψεις και τα συναισθήματα του.

Σε αυτό το σημείο λοιπόν έρχονται οι φανταστικοί χαρακτήρες να γεμίσουν το κενό στην ψυχή του, όμως αυτό το γέμισμα έρχεται στιγμιαία και δεν διαρκεί πραγματικά. Το άτομο λοιπόν όσο νιώθει θλίψη και μοναξιά βασίζεται όλο και περισσότερο στους φανταστικούς χαρακτήρες για να νιώσει αγαπητό, ποθητό, ότι έχει άτομα που τον νοιάζονται έστω και φαντασιακά. Με αυτό τον τρόπο όμως πυροδοτεί ακόμα περισσότερο το συναίσθημα της κατάθλιψης και της μοναξιάς, διότι κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του και δεν βρίσκει πραγματικούς ανθρώπους να δημιουργήσει σχέσεις ουσιαστικές.

ΙΙΙ) Ταύτιση πραγματικών ανθρώπων με τους φανταστικούς χαρακτήρες

Αυτό είναι μια μεγάλη παγίδα στην οποία μπορεί να πέσει ένα άτομο που τρέφει ρομαντικά συναισθήματα για έναν φανταστικό χαρακτήρα. Υπάρχουν φορές που το άτομο θα προβάλει τα χαρακτηριστικά που βλέπει σε έναν φανταστικό χαρακτήρα, επάνω σε έναν πραγματικό άνθρωπο. Αυτό όμως θα δώσει στον πραγματικό άνθρωπο υπεραξία, με άλλα λόγια θα φαντάζει στα μάτια του ατόμου ως περισσότερο ποθητό άτομο από ότι στην πραγματικότητα είναι. Έτσι, εφόσον αυτό το άτομο το απορρίψει τότε η απόρριψη θα στοιχίσει συναισθηματικά ακόμα περισσότερο, από ότι να το απέρριπτε ένα άτομο που δεν το έχει ταυτίσει με ένα φανταστικό χαρακτήρα.

Βεβαίως, εφόσον δεν υπάρξει απόρριψη μπορεί να προκύψει εμμονή με το άλλο άτομο, εμμονή η οποία μπορεί να κάνει την σχέση και την πραγματικότητα των δύο ανθρώπων πολύ δύσκολη. Ακόμα, εφόσον δημιουργηθεί σχέση μπορεί να υπάρξει εκμετάλλευση του ατόμου από το άτομο που έχει ταυτίσει με τον φανταστικό χαρακτήρα. Τα χειριστικά άτομα μπορούν να το δουν ως μια ευκαιρία να χειραγωγήσουν το άτομο που του άρεσε ένας φανταστικός χαρακτήρας, ενστερνιζόμενα στοιχεία αυτού του χαρακτήρα προκειμένου να ελέγχουν το άτομο αυτό.

IV) Αυτοκτονικές Τάσεις

Σε ελάχιστες περιπτώσεις ο υπερβολικός έρωτας με έναν φανταστικό χαρακτήρα μπορεί να οδηγήσει το άτομο στις αυτοκτονικές σκέψεις πρώτα και μετέπειτα στην αυτοκτονία. Τονίζεται ότι μόνο σε αυτή την περίπτωση ο έρωτας για έναν φανταστικό χαρακτήρα μπορεί να θεωρηθεί ως ψυχική πάθηση. Οτιδήποτε περιγράφηκε παραπάνω ως αποτέλεσμα δεν κατατάσσει τον έρωτα για φανταστικούς χαρακτήρες στο πεδίο της ψυχικής διαταραχής. Εάν όμως το άτομο νιώθει τόσο πολύ μοναχικό και θλιμμένο γιατί δεν βρίσκει έναν άνθρωπο στην πραγματικότητα, έναν άνθρωπο που να διαθέτει χαρακτηριστικά όπως ο φανταστικός χαρακτήρας που έχει αγαπήσει, τότε υπάρχει περίπτωση, εφόσον υπάρχουν και άλλα θέματα που μπορεί να αντιμετωπίζει το άτομο στην ζωή του, να σκεφτεί την αυτοκτονία.

Επίλογος

Το να δημιουργείται ερωτικό συναίσθημα για έναν φανταστικό χαρακτήρα είναι κάτι το φυσιολογικό. Πολλές φορές αυτοί οι χαρακτήρες έχουν χαρακτηριστικά τα οποία οι άνθρωποι επιθυμούν να βρουν στον ιδανικό για αυτούς σύντροφο.

Η σύγχρονη πραγματικότητα, με τις αυξημένες απαιτήσεις σε όλους τους τομείς αλλά και τον ερωτικό καθιστά την εύρεση συντρόφου λίγο παραπάνω δυσκολότερη ή για να τεθεί περισσότερο εύσχημα την εύρεση του επιθυμητού συντρόφου. Αυτό το κενό έρχονται να καλύψουν οι φανταστικοί χαρακτήρες, που φαντάζουν για τους ανθρώπους που τους ερωτεύονται ως ένα βάλσαμο και μια ψευδαίσθηση ταυτόχρονα του ιδανικού.

Αν αυτός ο έρωτας μένει σε υγιή όρια και δεν επηρεάζει το άτομο ώστε να νιώθει περισσότερο έντονη την μοναξιά του ή να βιώνει αισθήματα απελπισίας διότι δεν βρίσκει κάποιον άνθρωπο να τον αγαπήσει όπως θα ήθελε, τότε δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί να οδηγήσει σε παθολογία.

Όλοι οι φανταστικοί χαρακτήρες, σε οποιοδήποτε φανταστικό σενάριο ταινίας, άνιμε ή βιβλίου έχουν τους δικούς τους σκοπούς στην πλοκή και σίγουρα μπορεί να φέρουν στο νου πράγματα που ο καθένας μπορεί να επιθυμεί αλλά δεν βρίσκει.

Όμως όλα θα έρθουν στην ώρα τους, αλλά ακόμα και αν δεν έρθουν, εσύ θα πρέπει να γίνεις ο νούμερο ένα θαυμαστής του εαυτού σου και να προσπαθείς πάντοτε να ξεπερνάς τα όρια σου, βελτιώνοντας εσένα. Αυτό εξάλλου δεν κάνουν πολλοί χαρακτήρες τους οποίους θαυμάζουμε σε άνιμε και ταινίες;

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου