Ο Αιακός κατά την ελληνική μυθολογία ήταν γιος του Δία και της νύμφης Αίγινας, πρώτος βασιλιάς της Αίγινας και γενάρχης του γένους των Αιακιδών.
Όταν κάποτε είδε πάνω στον κορμό ενός δένδρου αμέτρητα μυρμήγκια, παρακάλεσε τον πατέρα του, τον Δία να του στείλει τόσους ανθρώπους σε αυτό το νησί, όσα ήταν και τα μυρμήγκια. Και ο Δίας, ακούγοντας τα παρακάλια του γιου του, μεταμόρφωσε τα μυρμήγκια σε ανθρώπους που, σύμφωνα με την παράδοση, ονομάστηκαν Μυρμιδόνες.
Με την Ενδηίδα, κόρη του Χείρωνα ή του Σκίρωνα, έκαναν τον Πηλέα και τον Τελαμώνα, ενώ από τη δεύτερη γυναίκα του, τη Νηρηίδα Ψαμάθη, απέκτησε τον Φώκο. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Φώκος ήταν καλύτερος από τον αδελφό του Τελαμώνα σε όλα τα αθλήματα και όταν ο Τελαμώνας σκότωσε κατά λάθος τον Φώκο, στην εξάσκησή του στη δισκοβολία, οι κάτοικοι της Αίγινας νόμιζαν ότι το έκανε, σε συνεργασία με τον Πηλέα, από φθόνο. Ο Τελαμώνας είπε με ειλικρίνεια τι πραγματικά έγινε αλλά οι συμπολίτες του δεν τον πίστεψαν. Ο πατέρας του, που τον αγαπούσε πάρα πολύ, εξόρισε και τους δύο γιους του από την Αίγινα προς κατευνασμό των δύσπιστων πολιτών της.
Έτσι ο Πηλέας κατέφυγε στη Φθία μαζί με πολλούς από τους Μυρμιδόνες και ίδρυσε το κράτος των Μυρμιδόνων, ενώ ο Τελαμώνας πήγε στη Σαλαμίνα, όπου και έγινε βασιλέας. Ο Αιακός ήταν πρόγονος σπουδαίων ηρώων όπως του Αχιλλέα, γιου του Πηλέα, και του Αίαντα, γιου του Τελαμώνα, ενώ τα παιδιά του Φώκου εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Παρνασσού και από τότε η περιοχή ονομάστηκε Φωκίδα.
Επειδή ο Αιακός έβαλε τη δικαιοσύνη πάνω από τους συγγενικούς δεσμούς θεωρούνταν ως ο πιο ευσεβής και δίκαιος άνθρωπος στον κόσμο και για αυτό τον λόγο έγινε κριτής στον Κάτω Κόσμο καθώς και κάτοχος των κλειδιών του Άδη. Ήταν γνωστός σε όλη την αρχαία Ελλάδα για τη δικαιοσύνη του και τον τιμούσαν όλοι οι Έλληνες βασιλείς.
Διάφοροι μύθοι αναφέρουν πως βοήθησε τον Ποσειδώνα και τον Απόλλωνα να χτίσουν τα τείχη της Τροίας, ενώ σύμφωνα με τον Πλίνιο, ο Αιακός είναι εκείνος που ανακάλυψε το ασήμι και έκοψε το πρώτο νόμισμα.
Τα Αιάκεια ήταν εορτή του Αιακού που γίνονταν στην Αίγινα. Συνοδευόταν από γυμνικούς αγώνες, στους οποίους έπαιρναν μέρος αθλητές από πολλά μέρη της Ελλάδας. Βραβείο των αγώνων ήταν ένας κρατήρας.
Τους αγώνες ύμνησε και ο Πίνδαρος:
''Του Αιακού ξακουστό είναι τ' όνομα
δοξασμένη και η καραβοξάκουστη
Αίγινα δωριέας σαν ήρθε του Ύλλου
και του Αιγιμίου λαός την κατοίκησε.
Και κυβερνιούνται υπακούοντας
τους κανόνες, μη πατώντας
τη θεία τάξη... και τα δίκαια
των ξένων κρατώντας.
Παραβγαίνουνε των δελφινιών
στο πέλαγο και γνωστικά των
Μουσών τα χαρίσματα
και των αγώνων τα αθλήματα
αυτοί κυβερνούνε''
Οι νικητές των Αιακείων στο τέλος της εορτής αναρτούσαν τους νικητήριους στεφάνους τους στο Αιάκειο.
Το Αιάκειον ήταν ιερό του Αιακού στην Αίγινα σε επιφανέστατο μέρος της πόλης. Μέσα σε ένα τετράγωνο χώρο με περίβολο χτισμένο από λευκό λίθινο ή μαρμάρινο υπήρχε ένας χαμηλός βωμός, όπου κατά τον μύθο ήταν ο τάφος του Αιακού, τριγυρισμένος από αιωνόβια δένδρα ελιάς. Στον προθάλαμο της εισόδου του ιερού υπήρχε ανάγλυφη αναπαράσταση/αδριάντες όλων των Ελλήνων πρεσβευτών που είχαν έρθει στην Αίγινα να παρακαλέσουν τον Αιακό να μεσολαβήσει στον πατέρα του, τον Δία, για να σωθούν οι άνθρωποι και τα ζώα από την ξηρασία. Λέγεται ότι κάποτε είχε επικρατήσει ξηρασία σε όλη την Ελλάδα, σαν τιμωρία των Θεών επειδή ο Πέλοπας σκότωσε τον βασιλιά Στύμφαλο, και η Πυθία είπε ότι για να έρθει η βροχή θα πρέπει ο Αιακός να προσευχηθεί στους θεούς. Πριν προλάβει ο Αιακός να τελειώσει την προσευχή του άρχισε να βρέχει.
Μέχρι το 1905 υπήρχε στη θέση Βάρδια της Αίγινας περίβολος από ογκόλιθους λευκούς στην θέση ''Ατσιμίδα'' με βωμό στο κέντρο.
Εκτός από την Αίγινα τιμούσαν την μνήμη του και σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Υπήρχε και στην Αθήνα Αιάκειον, Ηρώο του Αιακού, στην αγορά, γιατί ο Αιακός λατρευόταν ως ήρωας.
Στην Αθήνα μάλιστα μια σειρά από σημαντικές οικογένειες θεωρούσαν ότι κατάγονταν από τον Αιακό. Πολλοί ένδοξοι Αθηναίοι όπως ο Μιλτιάδης, ο Κίμων, ο Θουκυδίδης και ο Αλκιβιάδης ανήκαν στους Αιακίδες.

Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου