Το Επιχείρημα του Κικέρωνος ή του Ωρολογίου

Δεν είναι ολίγες οι φορές κατά τις οποίες ακούμε το απλοϊκό επιχείρημα τού ωρολογίου ή του ωρολογοποιού από θρήσκους και θεϊστές για να δικαιολογήσουν κατά κάποιον μαγικό τρόπο την πίστη τους στον εκάστοτε διαφορετικό θεό τους. Αυτό μάς λέγει ότι:

«Ένα ωρολό­γιο δεν φτιάχνεται μόνο του. Οι άνθρωποι φτιάχνουν τα γρανάζια και τις βίδες του και οι άνθρωποι τα συναρμολογούν για να φτιάξουν ένα ωρολόγιο. Συνεπώς το σύμ­παν και ότι­δήποτε υπάρχει εντός αυτού το έφτιαξε κάποιος που τον αποκαλούμε θεό δημι­ουργό, κλπ.».

Το επιχείρημα αυτό είναι πολύ παλαιό και πρωτοεμφανίζεται στον Ρωμαίο ρήτορα Κικέ­ρωνα. (Marcus Tullius Cicero, Μάρκος Τύλλιος Κικέρων, 3 Ιανουαρίου 106 Π.Κ.Ε. – 7 Δεκεμ­βρίου 43 Π.Κ.Ε.). Το παρουσιάζει μαζί με έναν πρόδρομο της θεωρίας τού «Ευφυούς Σχε­δι­ασμού», η οποία επανεμφανίζεται δριμεία σήμερα, στο έργο του DenaturaDeorum (Επί της Φύσεως των Θεών). Π.χ., βλέπε: http://www.talkreason.org/articles/Avalos.cfm

Ο χρήστης τού επιχειρήματος αυτού υποθέτει ή νομίζει πως η αδυναμία ή η ανικανότητα των εξαρτημάτων ενός ωρολογίου να συναρμολογηθούν από μόνα τους συνεπάγεται ή αποδεικνύει ότι και πάντα τα άλλα δεν μπορούν να συναρμολογηθούν από μόνα τους επί­σης και επί πλέον ότι εν αρχή κάποιος συναρμολόγησε το σύμπαν. Αντιφατικώς βεβαίως, αυτόν τον κάποιον δεν τον συναρμολόγησε κανένας, λες και ο χρήστης ήταν εκεί παρών και είδε με τα μάτια ότι τω όντι κάποιος δημιούργησε το σύμπαν επειδή έτσι του κάπνισε, ενώ αυτόν τον κάποιον δεν τον δημιούργησε κανένας. Προφανώς πρόκειται για ένα εσ­φαλμένο επαγωγικό επιχείρημα το οποίο είναι μεν αληθές για το ωρολόγιο αλλά δεν ση­μαίνει ότι είναι αληθές για το σύμπαν και όλα όσα ευρίσκονται εντός του σύμπαντος. Δη­λαδή από μόνο ένα ισχύον και απλοϊκό γεγονός επιθυμεί να συμπεραίνει τι ισχύει περί παντός επιστη­τού. Όπως και προφανώς δεν ισχυριζόμαστε ότι επειδή το νερό κάτω από κανονικές συν­θήκες είναι υγρό, εε… τότε και οι πέτρες κάτω από τις ίδιες συνθήκες είναι και αυτές υγρά!

Γνωρίζομε ότι τα χημικά στοιχεία έχουν την ικανότητα να συνδέονται σύμφωνα με τους κανόνες που η φυσική και η χημεία έχουν αποκαλύψει τα τελευταία 300 χρόνια και ακόμα αποκαλύπτουν και φτιάχνουν ανώτερες και πολυπλοκότερες χημικές ενώσεις. Ο άνθραξ έχει τεράστιες ικανότητες παραγωγής εκατομμυρίων οργανικών ενώσεων μεταξύ των οποίων είναι όλες οι πρωτεΐνες και οι ζωτικές ενώσεις όλων των ζωντανών οργανισμών. Οι πρωτεΐνες πάλι ενώνονται και δημιουργούν άλλες πολυπλοκότερες δομές, κ.ο.κ.

Συγκεκριμένα, τα διάφορα χημικά στοιχεία της φύσεως και οι χημικές ενώσεις έχουν πολ­λές και διάφορες φυσικοχημικές ιδιότητες που τους επιτρέπουν την ενοποίηση τους προς δημιουργία ανωτέρων και πολυπλόκων ενώσεων. Τα ωρολόγια δεν φτιάχνονται από χημι­κές ουσίες που ημπορούν να συναρμολογούνται από μόνες τους για να τα φτιάχνουν χω­ρίς την ανθρώπινη μεσολάβηση. Αλλά επειδή τα μηχανικά εξαρτήματα τού ωρολογίου δεν κατέχουν την ιδιότητα της αυτοσυναρμολογήσεως δεν μπορούμε να συμπεράνομε το ίδιο με όλα τα πράγματα όπως π.χ. είναι τα χημικά στοιχεία που δεν είναι απλώς και μόνον μη­χανικές κατασκευές. Βλέπομε π.χ. ότι, κάτω από τις κατάλληλες φυσικές συνθήκες δύο άτομα υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου φτιάχνουν ένα μόριο ύδατος. Μετά ταύτα το ύδωρ μπορεί να παγώσει και να κάνει νιφάδες χιώνος ή να γίνει πάγος. Είναι άτοπο να επιχειρηματολογούμε ότι επειδή τα μηχανικά εξαρτήματα του ωρολογίου δεν αυτοσυναρ­μολογούνται για να φτιάξουν ένα ωρολόγιο, εε… τότε και τα χημικά μόρια του ύδατος δεν μπορούν να συναρμολογηθούν από μόνα τους και να κατασκευάσουν παγοκρύσταλλα. Όπως παρατηρούμε συνεχώς, οι πλησίον μας μηχανικές κατασκευές επινοούνται και κατά­σκευάζονται από τον άνθρωπο. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τις κατασκευές των χημικών στοιχείων και ενώσεων, τα πυρηνικά, ηλεκτρομαγνητικά, ραδιενεργά, ζωικά και άλλα φαι­νόμενα. Μπορούμε να καταδείξομε και εμπει­ρικώς και πειραματικώς ότι πάμπολλα άτομα και μό­ρια αναγκαία για την ζωή και τα αρχέγονα δομικά υλικά της ζωής δεν κατέχουν μόνο την ιδιότητα της αυτοσυναρμολογή­σεως αλλά και της εξελίξεως. Για παράδειγμα βλέπε:

(1) Beyond molecules: Self-assembly of mesoscopic and macroscopic components (Πέραν των μορίων: Αυτοσυναρμολόγηση μεσοσκοπικών και μακροσκοπικών συνιστωσών).
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC122665/

(2)http://www.nature.com/nature/journal/v394/n6693/abs/394539a0.html

(3) Αμινοξέα επί μετεωριτών δεικνύουν ότι αυτά τα συστατικά της ζωής μπορούν να αυτό­συναρμολογούνται χωρίς καμία ανθρώπινη επέμβαση ή παρέμβαση.
http://www.nasa.gov/topics/solarsystem/features/life-components.html

Πρόκειται λοιπόν για ένα απλοϊκό άκυρο επιχείρημα που κυκλοφορεί ευρέως ανάμεσα σε πά­ρα πολλά άλλα εσφαλμένα άκυρα επιχειρήματα. Πολλές φορές ακούμε π.χ. τον παρα­λογισμό ότι, αφού ο άνθρωπος δεν ημπορεί να φτιάξει ένα κύτταρο ή μια κυτταρική μεμ­β­ράνη, εε… τότε σίγουρα υπάρχει ο μυθολογικός θεός που τα φτιάχνει. Η αδυναμία αυτή του ανθρώπου το μόνο που αποδεικνύει είναι το ότι ο άνθρωπος αδυνατεί να φτιάξει τα κύτταρα όπως και πάρα πολλά άλλα πράγματα· ότι δηλαδή δεν είναι παντοδύναμος αλλά είναι ένα πεπερα­σ­μένο και ατελές ον και τίποτα παραπάνω. Εγώ το απλοποιώ έτι περεταί­ρω: «Ο χιμπατζής δεν μπορεί να φτιάξει ένα βιολί (όπως και ο άνθρωπος δεν μπορούσε πριν 20 000 χρόνια), εε… τότε υπάρχει θεός!». Άλλοι πάλι λένε ότι, αφού ο αητός διαθέτει καλ­λίτερη όραση από τον άνθ­ρωπο, εε… τότε υπάρχει θεός. Αφού η μέλισσα όταν θέλει μπο­ρεί να πετά σε ευθεία γραμ­μή, εε… τότε υπάρχει θεός, κ.ο.κ. Αυτές οι σαχλαμάρες δεν έχουν τελειωμό, πράγμα που αποδεικνύει την χαζομάρα ή την υποκρισία της συντριπτικής πλειοψηφίας των ανθρώπων.

Πριν 100 χρόνια ό άνθρωπος δεν μπορούσε να φτιάξει ούτε έναν ιό. Τώρα όμως μπορεί. Οι ιοί είναι ένα στάδιο ενδιάμεσο ανάμεσα στην ανόργανη και ζώσα ύλη. Τώρα λοιπόν που ο άν­­θρωπος μπορεί να φτιάχνει ιούς στα εργαστήρια μήπως οι πιστοί άρχισαν να αμφιβάλ­λουν για την πίστη τους στον θεό τους; Αστεία πράγματα! Αν πάλι στο μέλλον, ο άνθρωπος μπορέσει να φτιάξει μια κυτταρική μεμβράνη ή ένα κύτταρο, τότε τι θα αποδειχθεί άραγε για τους πιστούς; Άραγε θα πιστέψουν τότε ότι δεν υπάρχει θεός; Πιθανόν, όπως πολλοί προφητεύουν, ο άνθρωπος να μην μπορέσει ποτέ (αν και, πως μπορεί κανείς να προεξοφ­λήσει το «ποτέ» μέσα στην απειρία του τόπου και του χρόνου) να φτιάξει μια κυτταρική μεμβράνη ή ένα κύτταρο· εε… και λοιπόν; Ο άνθρωπος δεν είναι ούτε παντοδύναμος ούτε τέλειος. Πρόκειται για ένα αδύναμο, πεπερασμένο και ατελές ον, αλλά, όπως οι θρήσκοι επιμένουν, έχει την ικανότητα να γνωρίζει ότι υπάρχει το παντοδύναμο και τέλειο ον και να γνωρίζει τις ιδιότητές του. Οι αντιφάσεις σε όλο τους το μεγαλείο!

Δυστυχώς αυτά τα εσφαλμένα άκυρα επιχειρήματα τα παρουσιάζουν και τα επικαλούνται όλοι οι δογματικοί και θρήσκοι, όχι μόνο αυτοί που είναι απλώς ανεξέταστοι τυφλοσούρ­τες αλλά και οι μορφωμένοι. Όταν κάποιος κυριαρχηθεί από την θρησκευτική πίστη, προ­κει­μένου να την δικαιολογεί, καταφεύγει στον δογματισμό, φανατισμό και παραλογισμό τουλάχιστον! Όπως η Ιστορία αποδεικνύει, οι πιο πολλοί καταφεύγουν και στα μέσα κάθε ωμής βίας προκειμένου να επιβάλουν την πίστη τους και να την διαδώσουν. Αν επικρα­τή­σουν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και κατακτήσουν την ψυχολογία και κουλτούρα μιας κοινωνίας, τότε μεν ενίκησαν στον πόλεμο αλλά δεν σημαίνει ότι είχαν δίκιο ή ό,τι δι­ατείνονταν ήταν και σωστό. Απλώς ενίκησαν διά της βίας!

Σε κάθε εποχή οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν σε λανθα­σμένα πράγματα και σαχλα­μάρες και πεθαίνουν γι' αυτά. Πίστεις σε θρησκείες και μω­ρίες έχουν οδηγήσει ολόκληρα έθνη και πολιτισμούς στην αφάνεια μέχρι την ανυπαρξία· παρά ταύτα λόγω των ανθ­ρωπί­νων αδυναμιών, βλακείας και φόβου δεν εννοούν να σταματή­σουν. Κυριαρχούν στην ψυ­χολογία και στις φοβίες των ανθρώπων και έτσι διαιωνίζονται με όλα τα μοιραία αποτε­λέ­σματα για την ανθρωπότητα. Ειδικά σε εποχές κρίσεως όλα αυτά τα ψυχοπαθή φαινόμενα επανέρ­χονται δριμύτερα παρ' όλον ότι κάνουν την κρίση έτι εντονότερη. Άβυσσος η ψυχο­λογία και η ανωμαλία των απε­λεκή­των ξύλων, μοιραία και η μοίρα που δημιουργούν στον άνθ­ρωπο μέσα στον φαύ­λο κύκλο που ο ίδιος δημιουργεί!