Υπάρχει κάποια παρανόηση στο μυαλό σας. Η ευτυχία δεν έχει φύγει, η ευτυχία δεν ήταν ποτέ εκεί – ήταν κάτι άλλο. Είναι ο ενθουσιασμός που έχει φύγει, αλλά νομίζατε ότι αυτός ο ενθουσιασμός ήταν ευτυχία. Η ευτυχία θα έρθει τώρα· όταν ο ενθουσιασμός υποχωρήσει, μόνο τότε έρχεται η ευτυχία. Η ευτυχία είναι ένα πολύ σιωπηλό φαινόμενο· δεν είναι καθόλου ενθουσιασμός, δεν είναι καθόλου πυρετώδης. Είναι ήρεμη, χαλαρή και ψύχραιμη.
Αλλά αυτή η παρανόηση δεν είναι μόνο δική σας· έχει γίνει ένα πολύ κοινό φαινόμενο. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι ο ενθουσιασμός είναι ευτυχία. Είναι ένα είδος μέθης· το άτομο νιώθει απασχολημένο, τρομερά απασχολημένο. Κατά τη διάρκεια αυτής της απασχόλησης ξεχνά τις έγνοιες του, τα προβλήματά του, τα άγχη του. Είναι σαν να πίνεις αλκοόλ: ξεχνάς τα προβλήματά σου, ξεχνάς τον εαυτό σου, και τουλάχιστον για λίγο είσαι μακριά, μακριά από τον εαυτό σου. Αυτό είναι το νόημα του ενθουσιασμού: δεν είστε πια μέσα στον εαυτό σας, είστε έξω· έχετε δραπετεύσει από τον εαυτό σας. Αλλά επειδή είστε έξω από τον εαυτό σας, αργά ή γρήγορα κουράζεστε. Σας λείπει η θρέψη που σας παρέχει ο πιο μύχιος πυρήνας σας όταν είστε κοντά του.
Έτσι κανένας ενθουσιασμός δεν μπορεί να είναι μόνιμος· μπορεί να είναι μόνο ένα στιγμιαίο φαινόμενο, κάτι προσωρινό. Όλοι οι μήνες του μέλιτος τελειώνουν πρέπει να τελειώσουν, διαφορετικά θα σκοτωθείτε! Αν παραμείνετε ενθουσιασμένοι, θα τρελαθείτε. Πρέπει να υποχωρήσει, πρέπει να τραφείτε πάλι από τον εαυτό σας. Δεν μπορεί να μείνει κανείς ξύπνιος για πολλά βράδια στη σειρά. Για ένα βράδυ, δύο βράδια, τρία βράδια είναι εντάξει, αλλά αν παραμείνετε ξύπνιος για πολλά βράδια, θα αρχίσετε να νιώθετε κουρασμένος, απολύτως κουρασμένος και εξουθενωμένος. Και θα αρχίσετε να νιώθετε αδύναμος και νεκρός· θα χρειάζεστε ξεκούραση. Μετά από κάθε ενθουσιασμό υπάρχει ανάγκη για ξεκούραση. Στην ξεκούραση ανακεφαλαιώνετε, αναρρώνετε· μετά μπορείτε να εισέλθετε ξανά στον ενθουσιασμό.
Αλλά ο ενθουσιασμός δεν είναι ευτυχία, είναι απλά ένας τρόπος για να δραπετεύσετε από τη δυστυχία.
Προσπαθήστε να το καταλάβετε ξεκάθαρα: ο ενθουσιασμός είναι απλά ένας τρόπος για να δραπετεύσετε από τη δυστυχία. Δίνει μόνο μια ψεύτικη και επιφανειακή εμπειρία ευτυχίας. Επειδή δεν είστε πια δυστυχισμένος νομίζετε ότι είστε ευτυχισμένος· το να μην είστε δυστυχισμένος ισούται με το να είστε ευτυχισμένος. Η αληθινή ευτυχία είναι ένα θετικό φαινόμενο. Η ανυπαρξία της δυστυχίας είναι ένα είδος λησμονιάς. Η δυστυχία σάς περιμένει στο σπίτι, και όποτε γυρίσετε θα είναι εκεί.
Όταν ο ενθουσιασμός εξαφανίζεται, αρχίζει να σκέφτεται κανείς, «Ποιο είναι το νόημα αυτού του έρωτα;» Αυτό που οι άνθρωποι αποκαλούν «έρωτα» πεθαίνει με τον ενθουσιασμό, και αυτό είναι συμφορά. Στην πραγματικότητα, ο έρωτας δεν γεννήθηκε ποτέ. Ήταν απλά ένας έρωτας ενθουσιασμού· δεν ήταν πραγματικός έρωτας. Ήταν απλά μια προσπάθεια να απομακρυνθείτε από τον εαυτό σας. Θέλατε απλά να αισθανθείτε.
Πολύ σωστά χρησιμοποιήσατε τη λέξη «χαρά» στην ερώτησή σας· ήταν χαρά, αλλά δεν ήταν οικειότητα. Όταν ο ενθουσιασμός εξαφανίζεται και μόλις τώρα αρχίζετε να νιώθετε αγάπη, η αγάπη μπορεί να αναπτυχθεί· τώρα οι πυρετώδεις ημέρες έχουν τελειώσει. Αυτό είναι το πραγματικό ξεκίνημα της αγάπης.
Για μένα, η αληθινή αγάπη ξεκινά όταν τελειώνει ο μήνας του μέλιτος. Αλλά τότε το μυαλό σας νομίζει ότι έχουν τελειώσει όλα.
Αν συνεχίσετε να αγαπάτε τώρα, η αγάπη θα αποκτήσει ένα βάθος, θα γίνει οικειότητα. Θα αποκτήσει μια χάρη. Θα έχει μια διακριτικότητα τώρα, δεν θα είναι επιφανειακή. Δεν θα είναι χαρά, θα είναι διαλογισμός, θα είναι προσευχή. Θα σας βοηθήσει να γνωρίσετε τον εαυτό σας. Η σύντροφός σας θα γίνει καθρέφτης, και μέσα από εκείνην θα μπορέσετε να γνωρίσετε τον εαυτό σας. Τώρα είναι η ώρα, η σωστή ώρα να αναπτυχθεί η αγάπη, επειδή όλη η ενέργεια που έχει διοχετευτεί στον ενθουσιασμό δεν θα πάει χαμένη, θα πέσει στις ρίζες της αγάπης, και το δένδρο θα μπορέσει να βγάλει πολύ όμορφο φύλλωμα.
Αν μπορέσετε να ωριμάσετε με αυτήν την οικειότητα, που δεν είναι πια ενθουσιασμός, τότε θα δημιουργηθεί η ευτυχία: πρώτα ενθουσιασμός, μετά αγάπη, μετά ευτυχία. Η ευτυχία είναι το ύστατο προϊόν, η εκπλήρωση. Ο ενθουσιασμός είναι απλά μια αρχή, ένα έναυσμα· δεν είναι το τέλος. Και εκείνοι που τελειώνουν τα πράγματα στον ενθουσιασμό δεν θα μάθουν ποτέ τι είναι η αγάπη, δεν θα μάθουν ποτέ το μυστήριο της αγάπης, δεν θα μάθουν ποτέ τη χαρά της αγάπης. Θα μάθουν τις αισθήσεις, τον ενθουσιασμό, τον παθιασμένο πυρετό, αλλά δεν θα μάθουν ποτέ τη χάρη που είναι η αγάπη. Δεν θα μάθουν ποτέ πόσο όμορφο είναι να ζουν με έναν άνθρωπο χωρίς ενθουσιασμό αλλά με σιωπή, χωρίς λέξεις, χωρίς προσπάθεια να κάνουν τίποτε. Απλά να είναι μαζί, να μοιράζονται έναν χώρο, μια ύπαρξη, να μοιράζονται ο ένας τον άλλο, να μη σκέπτονται τι να πουν και τι να κάνουν, πού να πάνε και πώς να χαρούν· όλα αυτά τα πράγματα έχουν εξαφανισθεί. Η καταιγίδα έχει τελειώσει και υπάρχει σιωπή.
Και δεν είναι ότι δεν θα κάνετε έρωτα, αλλά στην πραγματικότητα δεν θα είναι μια «ενέργεια»· θα είναι ερωτική πράξη. Θα γίνει από χάρη, από σιωπή, από ρυθμό· θα αναδυθεί από τα βάθη σας, δεν θα είναι από το σώμα. Υπάρχει μια ερωτική συνεύρεση που είναι πνευματική, που δεν έχει καμία σχέση με το σώμα. Παρ’ όλο που το σώμα λαμβάνει μέρος σ’ αυτό, συμμετέχει σ’ αυτό, δεν είναι η πηγή του. Τότε το σεξ παίρνει της έκστασης – και μόνο τότε.
Γι’ αυτό η πρότασή μου είναι: Προσέξτε. Τώρα που πλησιάζετε στο ναό, μην δραπετεύσετε. Μπείτε μέσα. Ξεχάστε τον ενθουσιασμό, είναι παιδιάστικος. Και κάτι όμορφο βρίσκεται μπροστά σας. Αν μπορείτε να το περιμένετε, αν έχετε υπομονή και εμπιστοσύνη σ αυτό, θα έρθει.
Είμαστε ικανοί για καθαρή ευτυχία, αλλά δεν ξέρουμε πώς να την διαχειριστούμε.
Ακόμη κι ένας άνδρας σαν τον Ζαν-Πολ Σαρτρ, ένας άνθρωπος μεγάλης ευφυΐας, έχει να πει ότι ο άλλος είναι κόλαση, ότι είναι καλύτερα να είσαι μόνος, ότι δεν μπορείς να τα καταφέρεις μαζί με τον άλλο. Έγινε τόσο πεσιμιστής ώστε είπε ότι είναι αδύνατον να τα καταφέρεις μαζί με τον άλλο, ότι ο άλλος είναι η κόλασή σου. Κανονικά, έχει δίκιο.
Με την έκσταση ο άλλος γίνεται ο παράδεισός σας. Αλλά ο Ζαν-Πολ Σαρτρ δεν είχε ιδέα από έκσταση.
Αυτή είναι η δυστυχία του Δυτικού ανθρώπου. Ο Δυτικός άνθρωπος χάνει την άνθιση της ζωής επειδή δεν ξέρει τίποτε από έκσταση, και ο Ανατολικός άνθρωπος χάνει επειδή δεν ξέρει τίποτε από αγάπη. Και για μένα, όπως ακριβώς ο άνδρας και η γυναίκα είναι τα δύο μισά ενός ολόκληρου, το ίδιο είναι η αγάπη. Και σ αυτή τη συνάντηση, δημιουργούμε το υπερβατικό ανθρώπινο ον, που δεν είναι ούτε άνδρας ούτε γυναίκα. Και αν δεν δημιουργήσουμε τον υπερβατικό άνθρωπο στη γη, δεν υπάρχει ελπίδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου