Όταν πάψουμε να προσδοκούμε, θα τα έχουμε όλα

Ο Βούδας έγραψε κάποτε: «Όταν πάψουμε να προσδοκούμε, θα τα έχουμε όλα». Αν δεν περιμένουμε τίποτα, μας ευχαριστεί το καθετί. Όταν, όμως, έχουμε προσδοκίες, άσχετα με το πόσες απ’ αυτές ικανοποιούνται, έχουμε την τάση να προσδοκούμε όλο και περισσότερα. Μπορούμε να ελπίζουμε ότι όλοι θα μας αγαπούν, αλλά δεν πρέπει να περιμένουμε ότι θα το κάνουν κιόλας. Συνειδητοποιώντας το, απελευθερώνουμε τον εαυτό μας και τους άλλους από την υποχρέωση να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες μας. Οι άνθρωποι που λένε, «Πρέπει να μ’ αγαπάς, είμαι η γυναίκα σου, ο άντρας σου, η μητέρα σου, ο αδερφός σου, ο εραστής σου κτλ», ξεχνούν ότι η αγάπη προσφέρεται μόνον ελεύθερα. Άσχετα με το πόσο πολύ την απαιτούμε, θα ‘ρθει μόνον όταν προσφερθεί ελεύθερα.

Οι περισσότεροι δημιουργούμε σχέσεις, έχοντας ένα προκαθορισμένο πλαίσιο προσδοκιών, που συνέχεια συσσωρεύονται και περιμένουν το κατάλληλο πρόσωπο να τις ικανοποιήσει. Αν ο κατάλογος είναι μακρύς και οι απαιτήσεις αυστηρές, η αναμονή μπορεί να διαρκέσει μια ολόκληρη ζωή. Και μόνο η ιδέα ότι περιμένουμε από τους άλλους να συμπεριφερθούν κατά έναν προκαθορισμένο τρόπο ή να ανταποκριθούν σε μια προκατασκευασμένη εικόνα, τους στερεί το πολυτιμότερο προτέρημά τους, τη μοναδικότητά τους και τους κατατάσσει στην κατηγορία εμπορεύματος.

Αυτό που μας προσελκύει στους άλλους είναι, συνήθως, τα προτερήματα που τους καθιστούν μοναδικούς. Αντί, λοιπόν, ν’ απολαμβάνουμε τη μοναδικότητά τους, προσπαθούμε να τους κατατάξουμε σε κατηγορίες και περιμένουμε απ’ αυτούς να συμπεριφερθούν ανάλογα. Πόσο καλύτερα θα ήταν, αν ξεχνούσαμε τις προσδοκίες μας και συναναστρεφόμασταν τα άτομα που αγαπούμε γι’ αυτό που είναι. Άτομα αξιόλογα, μοναδικά κι ανεπανάληπτα!

Οι δάσκαλοι πρέπει ν’ αποφεύγουν σταθερά την μετάδοση προκαθορισμένων εννοιών στους σπουδαστές τους, για τον απλούστατο λόγο, ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο, τις μετατρέπουν σε αυτό-ικανοποιούμενες προφητείες. Περιμένοντας από τους σπουδαστές να λειτουργήσουν κατά έναν ορισμένο τρόπο, ανάλογο με τη φυλή τους, την εμφάνισή τους, την οικογενειακή τους κατάσταση ή την καταγωγή τους, τους αναγκάζουμε να παίζουν μόνιμα το ρόλο που τους έχει ανατεθεί και, κατά συνέπεια, δεν μπορούν να είναι ο εαυτός τους.

Ένας φίλος μου, μου είπε κάποτε, ότι ήταν μόνιμα απογοητευμένος από τις ερωτικές του σχέσεις. Κάθε φορά, από το πρώτο ραντεβού με μια κοπέλα, ήταν βέβαιος ότι θα συναντούσε το μεγάλο έρωτα της ζωής του. Φυσικά, καμιά κοπέλα δεν μπορούσε ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του για σύζυγο, μητέρα, νοικοκυρά, σύντροφο, σύμβολο του σεξ και συνομιλήτρια. Δοκίμασε πολλές απογοητεύσεις, μέχρι ν’ ανακαλύψει ότι ήταν ουσιαστικά πιο διασκεδαστικό (και σίγουρα πιο ρεαλιστικό), ν’ ανακαλύπτει στην κάθε κοπέλα ένα ξεχωριστό άτομο και να της επιτρέπει να του δείχνει τον εαυτό της, όπως ακριβώς ήταν κι όχι όπως την ονειρευόταν. Δεν πέρασε πολύς καιρός, μέχρι να κάνει έναν ευτυχισμένο γάμο.

Για ν’ αποφύγουμε τη μοιραία απογοήτευση που προκαλούν οι ανεκπλήρωτες επιθυμίες, θα πρέπει να έχουμε προσδοκίες μόνον από τον εαυτό μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θ’ αφήσουμε ελεύθερους τους άλλους να είναι ο εαυτός τους, ενώ εμείς θα επεκτείνουμε και θα τελειοποιούμε τις δυνατότητές μας.