Διαταραχή αποπροσωποποίησης

Αν και οι περισσότεροι έχουμε βιώσει κάποιο είδος αποσυνδετικής εμπειρίας όπως ονειροπόληση ή όταν «χανόμαστε» ενώ βλέπουμε μια ταινία ή διαβάζουμε ένα βιβλίο, όσοι υποφέρουν από μια αποσυνδετική διαταραχή συχνά νιώθουν αποκομμένοι από την πραγματικότητα για μεγάλες χρονικές περιόδους. Αυτή η αποστασιοποίηση μπορεί να προκαλέσει άλλα προβλήματα, όπως δυσκολίες με τη μνήμη, τον συναισθηματικό έλεγχο, την αντίληψη και την ταυτότητα.

Συχνά, μια τραυματική εμπειρία, όπως η κακοποίηση, ένα ατύχημα ή μια καταστροφή μπορεί να πυροδοτήσει μια αποσυνδετική διαταραχή με στόχο τη διαχείριση του πόνου που προκαλείται. Υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη αποσυνδετικών διαταραχών με διαφορετικές εντάσεις και σοβαρότητα: η αποσυνδετική διαταραχή ταυτότητας θεωρείται η πιο σοβαρή, η αποσυνδετική αμνησία και η διαταραχή αποπροσωποποίησης / αποπραγματοποίησης θεωρείται η λιγότερο σοβαρή.

Τα συμπτώματα της διαταραχής αποπροσωποποίησης / αποπραγματοποίησης

Τα συμπτώματα αυτής της ψυχικής διαταραχής συνήθως ξεκινούν κατά τα εφηβικά χρόνια ή στα πρώτα ενήλικα έτη (στα παιδιά και στους μεγαλύτερους είναι σπανιότερη). Αν και είναι συνηθισμένοι να βιώνουμε μικρές στιγμές αποσύνδεσης από το περιβάλλον μας, όσοι υποφέρουν από μια αποσυνδετική διαταραχή εμφανίζουν αυτές τις στιγμές για σημαντικές χρονικές περιόδους, όπως για ώρες, μέρες, εβδομάδες ή ακόμα και μήνες.

Τα συμπτώματα της διαταραχής αποπροσωποποίησης περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται στα ακόλουθα:

– «Εξω- σωματική» αίσθηση σαν ο ασθενής να «αιωρείται πάνω από τον εαυτό του»

– Αίσθηση σαν η ομιλία και οι κινήσεις να ελέγχονται από κάποιον άλλο

– Τα άκρα ή το κεφάλι έχουν την αίσθηση παραμόρφωσης

– Αίσθηση απώλειας των 5 αισθήσεων (όραση, γεύση, ακοή, όσφρηση και αφή) που μας επιτρέπουν να αλληλεπιδρούμε με τον κόσμο γύρω μας

– Αναμνήσεις σαν σκηνές από μια ταινία ο ασθενής θυμάται αλλά χωρίς συναίσθημα και μπορεί να νιώθει ότι δεν είναι δικές του.

Τα συμπτώματα της διαταραχής αποπραγματοποίησης περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται στα ακόλουθα:

– Αίσθηση ανοικειότητας με το περιβάλλον. Σαν ο ασθενής να ζει σε ένα όνειρο

– Αποσύνδεση/ απομόνωση από τους αγαπημένους

– Το περιβάλλον φαίνεται διαστρεβλωμένο: μουντά, θολά, δυσδιάστατα, υπερβολικά ζωντανά χαρακτηριστικά.

– Ο χρόνος επίσης είναι παραμορφωμένος, σαν ένα πρόσφατο γεγονός να συνέβη πριν από πολλά χρόνια και το αντίστροφο.

Tip: Η διαταραχή αποπροσωποποίησης/ αποπραγματοποίησης δεν θεωρείται ψυχωτική διαταραχή λόγω της ικανότητας του ασθενούς να διαθέτει επίγνωση της πραγματικότητας κατά τη διάρκεια των στιγμών αποσύνδεσης. Το άτομο αντιλαμβάνεται γενικά ότι αυτό που νιώθει δεν είναι η πραγματικότητα. Αντιθέτως, ένας ασθενείς με ψύχωση πιστεύει ότι αυτό που νιώθει και αντιλαμβάνεται αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα.

Αιτίες

Βιολογικοί παράγοντες: νευρικό σύστημα λιγότερο αντιδραστικό σε συναισθήματα, εμφάνιση διπολικής διαταραχής, σχιζοφρένεια κλπ., άλλες παθήσεις όπως η επιληψία.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Αντίδραση στην βίωση λεκτικής/σωματικής/ψυχολογικής/σεξουαλικής κακοποίησης, αντίδραση σε ένα σοβαρό ατύχημα, σοβαρό οικονομικό στρες, αντιμετώπιση κινδύνου απειλής της ζωής, πένθος, προσπάθεια επιβίωσης από πόλεμο.

Αντιμετώπιση/ Θεραπεία

Ανάλογα με την συνολική εικόνα υγείας, τα ερεθίσματα της αποσύνδεσης και την σοβαρότητα και έντασή της, ο ειδικός θα δημιουργήσει ένα θεραπευτικό πλάνο. Η κύρια επιλογή είναι η ψυχοθεραπεία: Στόχος της είναι ο ασθενής να αποκτήσει έλεγχο των αποσυνδετικών του επεισοδίων ώστε με τον καιρό να μειωθούν ή και να υποχωρήσουν.

Αυτή η προσπάθεια συχνά περιλαμβάνει την επεξεργασία των παρελθοντικών τραυμάτων, την ανάλυση των επεισοδίων και την εκμάθηση μηχανισμών αντιμετώπισης που βοηθούν τον ασθενή να ανακουφιστεί από το στρες που προκαλούν τα ερεθίσματα. Επίσης, οι ασθενείς πολλές φορές λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή. Συνταγογραφούνται αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά φάρμακα.